BOLS
COMMUNISME
Claudine Witzen dwong het
publiek tot luisteren
Vijftien jaar geëist tegen
ing. C. J. Huijgen
AKKERTJE
Ophangen is de normale straf
in deze hel op aarde
7
Onverenigbaar
met geestelijke
vrijheid
m
DE A VONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Technische hulp
aan achterlijke
landen
|-Lezers
Griep - Togal
schrijven ons.
Geheim agent in
oorlogstijd
Uil de boekenmolen
Zaterdag 26 Februari 1949
T N een land, waar het communis-
me de scepter zwaait, is het met
de geestelijke vrijheid gedaan Het
proces tegen kardinaal Mindszenty
heeft dit duidelijk aangetoond en
het proces tegen geestelijken in
Boelgarije zal het ophieuw bewn-
zen. J
De Bisschop van Chichester heeft
in een artikel in The Times uiteen
gezet. waarom het communisme zo
gekant is tegen de kerken en tegen
de geestelijke vrijheid in het al
gemeen. Zijn betoog is vooral inte
ressant, omdat hij laat zien, wat d*>
achtergrond is 3n omdat hij de
argumenten van de communistische
zijde ontzenuwt, volgens welke men
in communistische landen zou mo
gen geloven, wat men wil en iedere
kerk zou mogen bezoeken. Het doel
der communisten is niet de kerk te
vernietigen maar, wat op hetzelf
de neerkomt, haar ten opzichte van
het openbare leven krachteloos te
maken of te gebruiker; als werk
tuig in handen van de staat.
De communistische staat zegt de
vrijheid van religie te garanderen,
doch de communisten verstaan on
der vrijheid iets geheel anders dan
wij doen. Het decreet van de Roe
meense regering van Augustus 1948
inzake de religie zegt b.v. dat men
geheel vrij is in het aanhangen van
geloof of godsdienst, indien dit
niet in strijd is met de grondwet, de
veiligheid, de openbare orde of de
moraal. Wat grondwet, veiligheid,
openbare orde en moraal zijn.
wordt evenwel bepaald door de
minderheid van communisten, die
de staat beheerst. De kerken wor
den dus in alle opzichten onderge
schikt gemaakt aan de staat; de
geestelijken moeten zweren, dat zij
noch hun volgelingen iets zullen
doen, wat de openbare orde cn in
tegriteit van de volksrepubliek zou
kunnen schaden.
De regering bepaalt voorts wel
ke contacten de geestelijkheid mag
hebben, welke congressen zij niet
mag bijwonen, welk godsdienston
derwijs gegeven mag worden; zij
kan alle kerkelijke voorschriften
intrekken en geestelijken die een
„ondemocratisch" verleden hebben
uit hun ambt ontzetten.
In het kort gezegd: de positie
van de religie is in een communis
tische staat precies dezelfde als zij
was in een nationaal-socialistische,
waar de kerken ook vrede konden
sluiten met Hitier, mits zij zichzelf
willen beschouwen als een verleng
stuk van zijn politiek doeleinden.
|)E techniek, die in de landen
1-y achter het IJzeren Gordijn
wordt toegepast, is altijd dezelfde.
De geestelijken worden verdacht
gemaakt, er worden processen ge
ënsceneerd, gevangen genomen
geestelijken worden, aldus de bis
schop van Chichester, zo murw ge
maakt, dat zij tenslotte alles teke
nen en schrijven, wat hun wordt
voorgelegd. De communisten pro
beren voorts overal verdeeldheid te
zaaien tussen de leiders der ker
kelijke gemeenschap en hun volge
lingen; in Hongarije heeft men dit
bij de protestantse kerken gedaan
en is men er nu bij de Katholieke
kerk mee bezig. Het ie in Tsjecho-
slowakije gebeurd en het is ge
schied in Boelgarije en Joego
slavië.
De reden waarom de communis
ten overal de kerken ondermijnen
is, dat de communistische levens-
en wereldbeschouwing onverenig
baar is met die der Christelijke
kerken. Geen enkele kerk, die
waarlijk kerk wil zijn, mag zich er
mee vergenoegen, een werktuig van
de staat te zijn.
Voor" de beslissing gesteld, de
staat al of niet als haar opdracht
gever te aanvaarden, moeten zij
steeds dezelfde keuze doen, die
Karl Barth en Niemöller deden:
„wij hebben een andere Heer dan
Hitler of Stalin." De kerken moe
ten krachtens haar wezen het recht
behouden om de daden, ook van
een regering, te toetsen aan de
normen van het evangelie. Dat is
voor een dictatuurstaat onverdra-
gelijk en daarom moeten de kerken
krachteloos gemaakt worden.
HET streven der communisten
om het hele geestelijke leven in
dienst te stellen van de staat gaat
verder en dieper. Wat de kerken
overkomt zal in een communisti
sche staat ook gebeuren met huma
nistische verenigingen. Zelfs het
karakter van een organisatie van
vrij-denkers zal in een communis
tische staat veranderen. Alle
geestelijke arbeid immers moet
dienen ter bevordering van de
communistische leer; bevordering
van het „vrije denken" is onver
enigbaar met de totalitaire leerstel
lingen.
INTERESSANT in dit verband is.
wat de Amsterdamse predikant
H. A. Visser in het blad „De jonge
Kerk" vertelt over een bezoek, dat
hij gebracht heeft aan een stukje
Duitsland achter het IJzeren Gor
dijn. Hij schrijft:
„Wil men werkelijk op de hoog
te komen van de situatie achter het
IJzeren Gordijn, dan moet men niet
met de S. Bahn in het station
Friedrichstrasse in Berlijn uitstap
pen, dat binnen vier weken grondig
gerestaureerd is en temidden van
de puinhopen der regeringsgebou
wen een bijna bespottelijke uitzon
dering vormt door z'n muurschil
deringen en comfort, men moet ook
niet het „Haus der Kultur der
Sowjetunion" gaan bezoeken, waar
men ook al schrijnende tegenstel
ling met dille ellende rondom over
weldigd wordt door de verfijnde
weelde, de warmte en cultuur
(film, muziek, toneel, lezingen),
men doet beter om hier pas later
naar toe te gaan, maar eerst en dan
niet onder de hoede van een Rus
sisch visum en Russische begelei
ding. de zóne in te gaan, liefst
daarheen, waar de oorlog het felst
gewoed heeft, omdat men zo het
beste ontdekken kan hoe Duitsland
leeft en werkt onder de zegen der
Sowjet-.,Kultur".
ET is inderdaad niet een reis-
-J
een oplossing te vinden voor het
sociale en economische vraagstuk,
dan raad ik hem beleefd doch drin
gend aan slechts veertien dagen
„zwart" op stap te gaan in de Rus
sische zóne en het leven mee te
maken van de mensen, die er wo
nen.
Gaat U dan alstublieft veertien
dagen bij die twintig mensen in de
nog maar voor de helft overgeble
ven kegelbaan wonen, wier enige
bezit dit hol is en een kookpot,
mensen, die verder op de grond
slapen en eten en werken, practisch
verdierlijkt zijn en weten, dat dit
niet beter wordt. O ja, elke Zon
dag precies onder kerktijd
wordt ieder wel door de burge
meester. die in een prachtig huis
woont, dat van alle comfort voor
zien is (maar hij is ook van de
partij en hij is een aartsboef!) op
geroepen stenen uit het puin te
bikken in dienst aan de gemeen
schap. maar de stenen, Liefst die
van de kerk, worden gebruikt voor
een bioscoop en danszaal en de
mensen blijven in hun ellende zit
ten.
De dominee verzet zich dan ook
niet tegen de dienst aan de gemeen
schap, waardoor de kerkdienst niet
door kan gaan. maar bouwt met
zijn gemeente aan de huizen der
gemeenteleden en de bioscoop, pro-
paganda-instituut bij uitnemend
heid, vordert niet. Vrije tijd blijft
er voor de mensen niet meer over.
DE „Bodenreform", waarbij
iedere boerderij, groter dan 40
bunder, verdeeld werd onder de
mensen, zodat een ieder een eigen
„Wirtschaft" kan vormen en „de
verworpenen der aarde", de voor
malige knechts op de grote bedrij
ven eigen baas werden, betekent
niets meer of minder dan een ramp
voor de verworpenen der aarde,
die, doordat zij steeds meer moe
ten leveren aan de staat, de oogst,
die ze te kort komen, zwart kopen
en na verloop van tijd óf zelf
moord plegen öf zich vrijwillig
slaaf laten maken.
Een spionnagesysteem, zo geraf
fineerd, dat men in zijn beste
vriend zijn verrader moet vermoe
den. die verplicht is alles over te
brieven wat de ander gedaan heeft
cn de oorzaak te zijn, dat deze ge
arresteerd wordt en spoorloos ver
dwijnt, doet vele mensen, die door
de angst er toe gebracht onvrijwil
lig handlangers van dit satanische
systeem worden, door gewetens
angst gekweld, zelfmoord plegen of
vluchten naar de West-sector van
Berlijn.
Het land is volslagen van de bui
tenwereld afgesloten. De treinen en
de ingangswegen van Berlijn-wor
den nauwkeurig gecontroleerd, zo
dat het een wonder mag heten, als
men er in slaagt uit het Oosten in
de „veilige" Westsector van de stad
te komen.
Russen ziet men weinig, maar de
S.E D. politie, de partijpolitie,
werkt feilloos. Meestal zijn dit
krijgsgevangenen, die na vreselijk
lijden in de Sowjet het aanbod
kregen politiedienst in het eigen
land te gaan verrichten. Hopende
op eten en leven hebben ze zich
vrijwillig' in het avontuur gestort,
dat voor de goeden enkel ellende
en geweienscomplicaties brengt en
de kwaden alle kansen biedt om
zo slecht te zijn, als de vroegere
boeven van de Grüne Polizei.
De intellectuelen leven in grote
nood. Geschaduwd,, becontroleerd,
voortdurend gedwongen tot gewe
tensbeslissingen, waarbij vrouw en
kinderen gemoeid zijn, geterrori
seerd door schaamteloze, geweten
loze Sowjetslaven, is het leven, als
ze geen Christen zijn, niet meer te
harden voor deze mensen, die
onuitgesproken hopen op een
atoombom."
Voor de Zondag
President Truman heeft James
G. McDonald benoemd tot
eerste ambassadeur der Verenigde
Staten bij de Israëlische regering.
Terzelfdertijd is Eliahoe Elath
tot Israëlisch ambassadeur in Wash
ington benoemd. Elath heette te
voren Epstein doch heeft zijn naam
gewijzigd.
Advertentie
maakt. Men reist letterlijk door een
dal van schaduwen des doods. Be
halve de vreselijke verwoestingen
door de oorlog, de onbeschrijfelijke
woningtoestanden, waarin geen
verandering komt, ziet men bijna
de angst, de ellende, de honger, de
terreur door de straten sluipen.
Wanneer men erg „links" denkt en
misschien nog veel voor het com
munistische systeem mocht voelen,
omdat hier toch 'n zo gezegd
„gigantische" poging gedaan wordt
een goede gewoonte!
de beste gewoonte is:
e£ken dag eea gtaasje,
Want Bols blijft n alltn tgdt Belt: een
:e;r oude, xuittrt sraanier.eter, zonder
bgmenging, die steeds op tolie sterkte ran
40 o/o uordt afgelnerd. Daarons es Bolt
altijd pittig en toeb zacht.
Vervolg deze serie! De bekroonde
tekeningen worden om de 14 dagen
gepubliceerd en beloond met een kruik
Dols. Inzendingen onder motto-Eiken
dag een Glaasje" aan de N.V. Erven
Lucas Dols. Amsterdam.
Bekr. inz. van A v. G. te Amsterdam
Berlijn en Utrecht
Deze twee steden hebben niet zo
heel veel met elkaar te maken. Er
zijn toch wel enkele punten van
overeenkomst. Berlijn icas de zetel
van een regiem, dat ten onder ging.
Utrecht was daar een zeer zwakke
afschaduwing van. In Berlijn woon
den tal van mensen, die van dat re
giem niets moesten hebben. In
Utrecht ook. In Berlijn zijn tegen
woordig alle mensen tegenstanders
daarvan. In Utrecht ook. In Berlijn
was een kerkelijke gemeente in één
van de buitenwijken, die moedig
verzet bood. en waaraan de naam
van Niemöller verbonden zal blij
ven. In Utrecht waren we ook niet
altijd alleen op voorzichtigheid be
dacht.
Berlijn is nu een trieste ptrinhoop.
In Utrecht is er „alleen maar" de
woningnood. In Berlijn raakt het
vrijwel alle mensen. In Utrecht is
het maar een bepaalde groep. In
Berlijn komt de wanhoop aan het
daglicht. In Utrecht weet de wan
hoop nog schuil te gaan in de me
nigte. In Berlijn lopen de mensen
naar allerlei soort van toekomstvoor
spellers toe, omdat ze snakken naar
zekerheid en moed. In Utrecht lopen
de mensen zo hard nog niet. Daar
zijn ze nog wijzer.
„Nog!" Want het is gemakkelijk,
een oordeel uit te spreken. Maar wij
zijn daar eenvoudig niet aan toe.
Zijn we beterZeker niet.' Hebben
wc een andere zekerheid, wanneer
de storm over ónze levens gaat? Dat
zal moeten blijken. Want zonder die
per fundering dan onze burgerlijke
ongestoordheid redden we het niet.
In Marcus 13 zegt de Here Jezus
óók iets van wat komen gaat. Don
kere onweerswolken ziet Hij boven
de aarde samenpakken. Maar voor
Hem is dit alles de donkere door
tocht. Daar achter schijnt het licht
van het komend Godsrijk! Tegen zijn
discipelen zegt Hij, als persoonlijk
advies voor tijden van verschrik
king: ziet toe, blijft waakzaam, want:
Ik kom! v. E.
Middachter Allée word!
door Rijk overgenomen
De Rijkswaterstaat in de directie-
Gelderland zal met graaf Bentinck
van Middachten een contract slui
ten om de nog overgebleven bomen
rijen in de befaamde Middachter al
lee over te nemeh. Deze laan is
1400 meter lang. maar over een
lengte van ongeveer 700 meter is
zij door de Duitsers vernield. De
oude bomen die overgebleven zijn
gaan volgens schattingen nog vijf
entwintig jaar mee. Daarna zullen
ze uitgejeefd zijn en moeten worden
vervangen.
21. Het beeld op het
electrodenscherm wordt
weer onscherp en Rob
draait opnieuw aan de
knoppen. Nu ziet hij
achter het gezicht van
de spion een andere man
opduiken en nu deinst
Rob van schrik werke
lijk even terug. Want...
dit gezicht kent hij maar
al te goed: Cigaert Lar
ry kijk hem aan. Maar
onmiddellijk merkt Rob
ook, dat Larry hem
óók heeft herkend.
Waarschijnlijk heeft hij
toevallig de knop inge
drukt, waardoor ook de
televisiezender van het
krachtstation is gaan werken. Dat is een
stomme streek! Rob schakelt snel uit, maar op
hetzelfde ogenblik wordt het licht aange
draaid. Hij keert zich om en hoort nog, dat
Skip woedend gromt. Dan klinkt een doffe
plof en Rob zinkt bewusteloos neer. Butcher,
die hem gevolgd heeft, heeft hem met een
gaspistool neergeschoten. De uitwerking van
het schot is niet dodelijk, maar Rob zal voor
enkele uren wel buiten bewustzijn.blijven.
Amerika roept de liulp van
de UKO in
De Amerikaanse gedelegeerde in
de economische en sociale raad der
UNO, Thorp, heeft de raad me
degedeeld, dat de V.S. op het punt
staan een uitgebreid program aan
te vatten van technische steun aan
onvoldoende ontwikkelde landen.
Thorp drong er bij de UNO op aan
dit voorbeeld te volgen. „Als een
essentieel onderdeel van dit pro
gram zijn de V.S. bereid door mid
del van de UNO en de gespeciali
seerde organen zo mogelijk met
andere landen samen te werken
om een uitbreiding van de activi
teit op dit gebied tot stand te
brengen'", zo zeide Thorp. Verder
verklaarde hij, dat de V.S. voor
stelden de raad een resolutie voor
te leggen, die de volgende drie
hoofdpunten zou bevatten:
1) De UNO zou tegen Juli een
concreet program moeten voorbe
reiden ter vergroting van haar ac
tiviteit op het gebied van techni
sche bijstand voor economische
ontwikkeling.
2) De UNO zou moeten onder
zoeken hoe dit nieuwe project zou
kunnen worden gefinancierd.
3) De UNO zou haar plannen,
uitvoering en controle moeten
coördineren.
Literaire gala-avond opent Boekenweek
Speelse ernst in de rede
Advertentie
Bg het eerste teken van griep (of
nog beter als voorbehoedmiddel)
gebruik Togal - tabletten, die o.a.
Kinine bevatten. Het is 't bekende
en beproefde middel tegen rheuma-
tiek, spit, ischias, griep, hoofd- en
zenuwpijnen. Bij ap. en drog. f 0.83.
Noors parlement komt
Vrijdag bijeen
Het Noorse parlement zal Vrij
dag bijeenkomen om de dezer dagen
door minister Lange afgelegde ver
klaring te bespreken. Men verwacht
een beslissing over het deelnemen
aan de voorbereidende besprekingen
voor het Atlantische Pact.
van mr. Reinink
De Boekenweek is, zoals te doen
gebruikelijk met een literaire gala
avond in de hoofdstad ingeluid. Dit
maal in de Stadsschouwburg, de
gangen en trappenhuizen met mas
kers en andere min of meer exoti
sche zaken versierd en gevuld met
een publiek, dat ten dele van hein
de en ver kwam, ten dele artistiek
en zelfs zeer artistiek aangedaan,
maar goeddeels correct en stipt, zij
't dan ook met gebeurtenissen in 't
zicht, die in de loop der avonduren
wel eens lichtelijk avontuurlijk
konden uitvallen
Nadat de voorzitter van de Com
missie voor de Propaganda van het
Boek, de heer C. Lceflang, de Mi
nister, mr. dr. J. In 't Veld, en d£
genodigden zomede de qiet-geno-
digden had verwelkomd, sprak mr.
H. J. Reinink, Secretaris-Generaal
van het Ministerie van O., K. en
W. het openingswoord.
Een ernstig woord had men hem
gevraagd? Of had men van een
hoge ambtenaar van het Haagse
Departement vanzelfsprekend iets
ernstigs verwacht?
Tegenwoordig is alles onzeker,
zelfs bij hoge ambtenaren en mr.
Reinink bleek in de geest van Eras
mus en van Couperus, om twee zo
uiteenlopende figuren bij de kop te
nemen, serieuze dingen te kunnen
zeggen in een speelse trant. Hij ried
ons niet als de man te zijn, die aan
het station in Zwolle een boek
moest hebben van 1.20 't doet
er niet van welk formaat. Bij ons
komt 't wèl op 't formaat aan en
óók op de inhoud. Hij nam bij de
schrijvers van tegenwoordig een te
de verdachte zijn verontwaardiging
niet meer bedwingen. „Ik kèn de be
schuldiging niet verdragen, dat ik
niet uit idealisme zou hebben gehan
deld", zei hij met van tranen verstik
te stem. „Dat néém ik niet!"
De president, mr. D Visser, be
paalde de uitspraak op Donderdag 3
Maart, 's morgens om kwart voor
tien.
Voormalig secretaris-generaal der NSB
maakt zich kwaad
(Van onze speciale verslaggever)
Tegen de voormalige secretaris-generaal der NSB, ing. C. J. Hu ij gen,
eiste de procureur-fiscaal bij het Utrechts Bijzonder Gerechtshof, mr. L. W.
M. M. D r a b b e, Vrijdag na een langdurige en eerst aan het einde enigszins
bewogen zitting, een gevangenisstraf van vijftien jaar met aftrek en ont
zetting uit alle rechten voor het leven. In zijn zeer kalm uitgesproken
requisitoir zeide mr. Drabbe het te betreuren, dat het Hof het eerste deel
van de tenlastelegging had nietig verklaard, waarin verdachte er van werd
beschuldigd in zijn functie het streven van de Beweging te hebben
bevorderd.
„IJdel, maatschappelijk
mislukt"
Niettemin verzocht hij het Hof, bij
de bepaling van de strafmaat er re
kening mede te houden, dat ing.
Huijgen de functie van secretaris-ge
neraal bekleedde. Mr. Drabbe schets
te verdachte als een ïjdel man, die
uit eerzucht zich een vooraanstaande
positie bij de Beweging had verwor
ven. Als zodanig heeft hij ijverig en
geheel vrijwillig, buiten zijn eigenlij
ke instructie om. propaganda ge
voerd voor allerlei on-Nederlandse
doeleinden. Verdachte was wel dege
lijk anti-joods en goot het gif van de
rassenwaan mede in. hij die maat
schappelijk tot de mislukten behoor
de handhaafde zich alleen door
zijn onvoorwaardelijke trouw aan
Mussert. Huijgen werkte er aan mee,
dat typische kenmerken van het Ne
derlandse staatsbestel verdwenen"
aldus meende mr. Drabbe.
De verdediger, m r. J. de Pont
oordeelde dat zijn cliënt slechts pro
paganda heeft gevoerd met het oog
merk. aan de Europese Statenbond
die hij voor stond een juridische
begrenzing te kunnen geven en zo
doende aan de machtsuitoefening van
de Duitsers die zijn vijanden wa-
ren "7. Paal.en perk te stellen.
Huijgen is er dieper dan wie van
overtuigd, dat zijn idealen verkeerd
waren en daarvan heeft hij nu ern
stig berouw. Maar niemand mag er
daarom aan twijfelen, of zijn bedoe
lingen destijds oprecht waren. Met
een beroep op de feitelijke ontwik
keling van de zaken, kan men nu
moeilijk gaan bewijzen, dat Huijgen
geen fatsoenlijk man was. Mr. de
Pont hoopte, dat het Hof verdachte
binnen niet al te, lange tijd op vrije
voeten zal stellen.
Enige getuigen, die tevoren al bij
de groene tafel waren geweest, te
kenden de secretaris-generaal als een
sterk tegenstander van de Groot-
Duitse gedachte, evenals 'n tikje ijdel
maar onbaatzuchtig mens.
Tegen het einde van de zitting kon
I Verdachte Huygen in de verdachte,
bank voor zijn rechters.
Februaristaking 1941 te
Amsterdam herdacht
Naar schatting tienduizend mensen
hebben gisteravond op het Water-
looplein te Amsterdam de herden
king van de Februaristaking van
1941 bijgewoond. Drie sprekers voer
den het woord: burgemeester D'Ailly,
de heer F. Schoonenberg, hoofdre
dacteur van De Waarheid, en de
heer Th. van Dorp, 2e voorzitter van
de bond van oud-B.S.'ers. Er werden
kransen gelegd aan de voet van het
tijdelijke monument, een bekken met
een brandende vlam.
Als gevolg van het feit dat de drie
grootste vakbonden (NVV, KAB en
CNV) hun leden hadden geadvi
seerd, niet aan deze herdenking deel
te nemen omdat zij in deze herden
king een politieke actie zagen
van bepaalde zijde, was de belang-
I stelling minder groot dan vooraf-
I gaande jaren.
grote zucht naar originaliteit waar
cn onderscheidde, als wij hem wèl
verstaan hebben (want ook in de
Amst. Stadsschouwburg is de acous-
tiek zelfs bij een microfoon uiter
mate verraderlijk!) tussen physiolo-
gische? (waarmee hij zich kon ver
enigen) en pathologische originali
teit, waarbij hij in de sfeer kwam
van de dikke dame en het kalf met
twee poten.
Wij moeten, betoogde hij, niet
vergeten, dat er massa's jongelieden
zijn, die als zij van het boek horen,
hoogstens denken aan de beeldro
mans die zij tot hun 10e gewoon
zijn te lezen, terwijl zij daarna, tot
hun 16e pornografie lezen, dan, tot
hun 21e helemaal niets en van hun
21e tot hun 26e niet verder komen
dan Cissy van Marxveldt.
Volkomen ernstig werd mr. Rei
nink aan 't slot. Als deze literaire
avond is afgelopen en de nieuwe
ochtend aangebroken schrijven wij
25 Februari. Het is de dag, waarop
acht jaar geleden in Amsterdam het
groote verzet begon. In die jaren
wisten wij onze schrijvers, onze
Nederlandse schrijvers, te
waarderen; kregen hun woorden en
gedachten vaak een nieuwe zin. La
ten wij hun steeds daarvoor dank
baar blijven en die erkentelijkheid
ook tonen door trouw,
Stille figuur
Het gordijn ging dicht en weer
open, cn daar stond, nu zonder mi-
crofoon(!) Claudine Witsen Elias,
stille, ingetogen figuur, tegenover
die machtige, ondanks alles toch
moeilijk bedwingbare zaal. Zij wist
haar publiek te bedwingen of liever
te dwingen tot luisteren naar de
zachte stem, welke de poëzie als
een magische schoonheid bezwe
rend overbrengt.
Aan de andere kant en dat is
de keerzijde van de medaille is
haar kunst afgestemd op de intimi
teit en niet op de Stadsschouwburg,
zodat menigeen achter In de zaal
het ingespannen luisteren moest
opgeven. Albert Vogel Jr., vertelde
De Naumachie van Couperus en hij
deed dat met een plezierige vaart,
ongedwongen én duidelijk, geslaagd
van typering en beschrijving, zon
der dat hij, ondanks zijn gebaar, tot
„spel" overging. Hij oogstte bizon
der veel applaus, al kwam het stuk
wat abrupt aan zijn eind.
Na de pauze ging t doek op voor Ra-
velos. 't door Nico Wijnberg met zoveel
fantasie gedecoreerde, operatje „L'heure
Espagnol" tot dusver een van de
mooiste opera's van het repertoire der
Nederlandse Opera dat vanwege zijn
beknoptheid en feestelijke montering
ook bijzonder geschikt was voor deze
avond. Bovendien konden de ln do zaal
aanwezige dichters op het toneel hun
geestig geserveerd portret aanschouwen
in de figuur van Gonzalve, een prach
tige rol van Frans Vroons bil wie de
anderen overigens niet achterbleven.
Otto Glastra-Van Loon, orkestleider
en Abraham v. d Vies, regisseur, zowel
als de spelers ontvingen bloemen.
En daarna begon het 6chrljversbal.
dat eerst goed op gang kwam toen om
streeks één uur Frnncolse Flore was op
getreden in haar chanson-repertoire.
Ook de sketches, die zij met haar echt
genoot Guus Hermus bracht, werden
algemeen bewonderd.
Waar de rest van de nacht Is geble
ven zouden we op 't ogenblik nog niet
kunnen zeggen. In gangen cn foyers,
waarvan Springers architectuur door
Metten Koornstra op kostelijke wijze
was opgefleurd, dwaalden honderd vijf
tig schrijvers en schrijvers met hun tal
rijke aanhangers rond. De stemming
werd ook al door de medewerking
van Klaas van Beck's dansorkest cn
Frans van Capelle's Musette-orkcst
voortdurend uitbundiger. zodat de
brandweer omstreeks vijf uur er moei
te mee had het gebouw tot de dagelijk
se nuchterheid terug te brengen.
Ongehuwde moeders
worden vergeten
Waarom krijgen werkende ongehuwde
moeders geen kindertoeslag? De socialo
voorzieningen zijn ln Nederland wel
beter dan in menig ander land. moor
waarom wordt dan de werkende onge
huwde moeder achter gesteld? Heeft zij
geen zorgen? Heeft zij geen strijd om
het bestaan te voeren? Zckcrl en de
strijd is minstens even zwaar als die
van de gehuwde arbeider. Toe, laat men
ook haar helpen)
OPMERKER
Gepensionneerden blijven
ontvreden
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft in een nota aan de Tweede Kamer
verklaard, dat er voor de regering geen
aanleiding bestaat om een verdergaan
de uitwerking van de motie-Van Slccn
In overweging tc hebben of te nemen..
Waarom behandelt deze minister do
gepensionneerden als twccde-rangs bur
gers? Waarom worden zij als minder
waardigen behandeld? Uit zijn houding
kan het Jonge geslacht zien. hoe de
ouderen worden behandeld. Men ver
dient niets meer aan ons. waarom dan
aandacht aan ons geschonken?
Welke ouder zou het ene kind zo goed
mogelijk In de kleren zetten en behoor
lijk voedsel geven en het andere kind
laten toekijken of er nog kruimpjes
overschieten0 Zo gaat het echter wel
met dc minister, die aan een deel der
landskinderen veel aandacht besteedt en
een ander deel laat toezien. Als wU de
gedragslijn van deze gezagsdrager zien
twijfelen wij of bil hem dc Rechten van
de Mens ln goede handen zijn. Laat men
toch niet bezuinigen op de laagste in
komens. maar op de hoogste!
Hier ligt een taak voor de vak- en an
dere organisaties, die strijden voor ver
heffing der mensheid. ZU moeten Iets
doen voor hun oud-leden Deze hebben
indertijd de weg gebaand waarop de te
genwoordige generatie kan voortgaan.
De regering schenkt niet voldoendo
aandacht aan dc moeilijkheden der ge
pensionneerden. Alle Tweede Kamer
fracties waren het er over eens, dat dc
toeslag onvoldoendo was. Wat zullen zij
nu doen?
Hoe goed zou het zijn als dc minister
eens aantoonde met hoeveel men rond
kan komen. Ik vraag mij af: mogen dc
„kleine luyden" ook eens naar ccn mooi
muziekstuk gaan luisteren of Is elk
geestelijk leven voor hen taboe?
Ermelo. J. D. ZWAAN
(Het ls ons bekend, dat de vakbewe
ging niet accoord gaat met het besluit
van de mthlstcr. Er Is overleg gaande
over de wijze, waarop men uiting zal
geven aan zijn ontevredenheid over do
wijze, waarop dc gepensionneerden wor
den behandeld. Hoe de Tweede Kamer
zal reageren valt niet tc voorspellen.
Red.).
Advertentie
neem een
69
WAT de behandeling betreft:
de normrfle straf is ophangen,
in populariteit op de voet gevolgd
door zweepslagen. Dan zijn er de
gewone slagen met een stok of
knuppel, 50 voor het te laat afne
men van het hoofddeksel bij het
voorbijgaran van een Wachtweister.
100 voor het te laat op appèl ko
men of voor lopen op het stenen
plaveisel in plaats van op het zan
dige middenpad. 150 voor ziekmel
den zonder voldoende redenen en-
200 of 250 in speciale gevallen, zo
als halsstarrigheid of het smokke
len van voedsel.
De gebruikelijke manier om zich
voort te bewegen is looppas; daar
toe wordt men voortdurend aange
zet door een aantal SS'ers met stok
ken of geweerkolven. De onvermij
delijke straf voor het stelen van een
knolraap van de kruiwagen, waar
mee deze naar de keuken gebracht
worden, is de galg. Daarvoor be
staat geen enkele vorm van proces.
Ik heb meegemaakt, hoe een jongen
van achttien jaar gesnapt werd.
Tien minuteD later lag zijn leven
loze lichaam op de exercitieplaats.
In zekere mate went men zelfs
hieraan. Men wordt gevoelloos en
hard. Het blijk geven van de minste
Ons feuilleton
sympathie of medelijden met het
slachtoffer betekent de zekerste
weg naar de galg er naast. En dan:
wenneer rnen per week zo'n zeventig
man zieéophangen, och, dan wordt
dat een gewoonte. Afgezien van die
zeventig sterven er een twintig in
het hospitaal, uitgehongerd en uit
geput; tien of twintig worden er
doodgeslagen of doodgeschoten,
omdat zij niet hard genoeg werken.
Dc atmosfeer in het kamp is on
beschrijfelijk. Zelfs de gewelddadig
ste bestraffing is te verdragen, wan
neer ze eerlijk en consequent wordt
uitgedeeld. Dan weet men. waaraan
men toe is. Maar wanneer de toe
stand zo is. dat de beul op eigen
houtje besluit één of twee kerels op
te hangen, omdat hij die dag toeval
lig een slechte zin heeft, dan leeft
men in eeuwigdurende vrees en on
zekerheid. En dat is honderd maal
erger dan de dood zelf.
Wim, de jongen uit Zeeland, komt
met bronchitis in het hospitaal. Men
zegt ons, dat hij nog slechts twee
dagen te leven heeft. Mijn oude
vriend Jan krijgt hongeroedeem en
sterft nog dezelfde dag. Pauwels
wordt doodgeslagen. Hij wordt in de
dood gevolg door Bernards die totaal
ontzet ls over de behandeling en
door uitputting sterft na een zware
mishandeling De oude Stokman
ligt bijna onherkenbaar met door
hongeroedeem gezwollenbenen bij
mij in de ziekenhut. De oude mr.
Voeten krijgt pleuris en komt ook
bij ons. Na enige tijd wordt Hoegen
met longontsteking naar het hospi
taal gebracht. Van Lieren en Ben
der krijgen scabies en worden geïso
leerd.
Het criterium voor toegang tot
het hospitaal is een invaliditeit van
meer dan tochtig procent. Algemeen
is men dan ook van mening, dat in
het hospitaal opgenomen worden
gelijk staat met sterven.
Alleen Paters werkt van de eerste
tot de laatste dag en houdt zich met
bijna bovenmenselijke wilskracht op
de been. Allen voelen we. dat het
opgeven van de hoop gelijk staat
met het vragen om een graf en keer
op keer wordt de juistheid hiervan
bewezen. De meesten van onze
vrienden, die gestorven zijn. heb
ben zich een zekere tijd gesteld voor
hun lijden en koesteren daarna geen
hoop meer. Onveranderlijk zijn zij
één of twee dagen later gestorven,
lichamelijk en geestelijk uitgeput.
(Wordt vervolgd)
Kerknieuws
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: to Brouwershaven K. G.
Eckenhausen, cm. pred. Prot. kerk ln
Indoncsic' te 's-Gravcnh.ngc; tc Haren
(Gr.) F. Mooy te Bergcijk; te Schoone-
bcek (tocz.) L. J. Prins tc NIJchaske
(Fr.); te Breda (toez.) J. H. BocrIUst te
Goes; te Opijncn (Bet.) dr H. O. R.
baron van Tuyll van Scrooskerkcn,
cand te Breukclen.
Aangenomen naar Eemncs-Buiten J.
v. Amstcl te Hoevelaken; naar Tcrhcljdo
G. v. Doorn tc Dubbeldam.
Gcref. Kerken
Beroepen: te Suamcer F. Strikwcrda
te 't Zandt.
Bedankt voor Arum en voor Avcreest
T. B. v. Houten tc Brltsum.
Geref. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen: tc Hooghalen J. v. Dijk,
cand. te Groningen.
Chr. Geref. Kerken
Bedankt: voor IJmuldcn W. Hccrma to
Rotterdam C.
Bapt. Gemeenten
Bedankt: voor Deventer SJ. Zijlstra to
Eindhoven.
Doopsgekindc Broederschap
Beroepen: tc Amsterdam (%-ac. T. O.
M. H. Hylkema) H. Bremer tc Gronin
gen; te Amsterdam (6e pred pl.) mej.
C. W. Brugman, thans tijdelijk predi
kante aldaar.
Oranje in ballingschap
In dc Jaren der Duitse bezetting
schreef de historicus H. Algra zijn bock
„Oranje ln ballingschap" (uitg. J. H.
Kok, Kampen) in de verwachting, dat
ook aan de ballingschap van de Oranjes
ln de twintigste eeuw een einde zou
komen, zoals de ballingschap ln dc door
hem beschreven periode 1795-1813 met
ccn terugkeer naar Nederland besloot.
Zijn geschiedverhaal is populair cn
boeiend cn op aantrekkelijke wijze ge
ïllustreerd. Het verdient ten volle op
ruime schaal gelezen te worden.
Biljarten
Om de Europese titel
drie banden
De uitslagen van de partijen van
de vijfde ronde om het Europese
biljartkampioenschap drie banden
luiden:
Lacroix
Ventura
Lagachc
Broekhuizen
Vingerhoedt
Wevers
50
49
50
38
50
47
0.617
0.604
0.903
0.793
0.649
0.610
Door een lichte ongesteldheid van
de Belg Dessart moest de party te
gen de Spanjaard Domingo uitge
steld worden.
Pajor mag voorlopig in
Noorwegen blijven
Dagbladet, een liberaal avondblad
te Oslo meldde Vrijdagavond dat
de wereld-schaatskampioen P a 1 o r
van de Hongaarse onderwijs-autori-
teiten toestemming heeft gekregen
zijn studie in het buitenland voor
de ty'd van een jaar voort te zet
ten. Pajor zelf verklaarde, dat hij
telegrafisch bericht had ontvangen,
dat men hem inderdaad heeft toe
gestaan zijn studie voor de Inge
nieurstitel in Dronthelm en in Zu
rich voort te zetten.
