Onderzoek naar verschijnsel
der massa-jeugd
Herinneringen bij een debuut
Werkloosheid in provincie
Utrecht gestegen
Garderen, kroonjuweel in
't Veluws landschap
"De gemeenschap
ingeschakeld
Laatste gang van
D. van Empelen
Dorp behield zijn oude sfeer
ondanks vernieuwingen
W1;
2
9
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Donderdag 3 Maart 1949
STADSNIEUWS
Besprekingen in het gehele land met hen,
die met deze jongeren contact hebben
IN opdracht van de minister v?n
Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen stellen zeven psychologi
sche en paedagogische instituten
in het gehele land een onderzoek
in naar de geestesgesteldheid van
wat men pleegt te noemen de mas
sa-jeugd. Daartoe vinden de laat
ste weken in tal van grotere en
kleinere steden besprekingen
plaats tussen vertegenwoordigers
van deze instituten en hen, die
uit hoofde van hun ambt voortdu
rend met deze jeugd in aanraking
komen. Opdat deze laatsten kun
nen worden voorgelicht omtrent de
aard en het verloop van dit onder
zoek, dat uiteraard geheel op we
tenschappelijke basis is gegrond.
Vertegenwoordigers van een
tweetal Utrechtse instituten, de
heren C. D. Saai en P. H. Vrijhof
bespraken het vraagstuk gister
avond in de raadzaal met de leden
van de Amersfoortse Gemeenschap,
omdat juist deze instelling zich
hiermee reeds op bescheiden wijze
heeft bezig gehouden. Zij zetten
uiteen, dat om de achtergrond van
het verschijnsel min of meer nauw
keurig te belichten, een landelijk
onderzoek geboden is, hoewel dit
geconcentreerd zal moeten worden
op de grote steden, vooral die
waarin industrieën zijn gevestigd.
Want juist het fabriekswerk met
zijn lopende-band-systeem werkt
het verschijnsel in de hand, te
meer omdat de daaraan onderwor
pen jongens en meisjes veelal sa
mengeperst leven in wijken, waar
de huiselijke omstandigheden
bijvoorbeeld tengevolge van de
kleine woningen bepaald on
gunstig zijn te noemen. Bovendien
bieden de grotere steden meer
mogelijkheden van vermaak, die
de uithuizigheid doen toenemen.
De vraag, die tevens in het onder
zoek zal worden betrokken, geldt
het al of niet voorkomen van het
massajeugd-verschijnsel in de dor
pen.
Het onderzoek is gebaseerd op
een uitvoerige vragenlijst, waarin
vragen over arbeid en beroep, vrije
tijdsbesteding, gezinsverhoudin
gen en verenigingsleven zijn opge
nomen. Deze vragen houden ver
band met de kenmerken, die als
essentieel voor de massa-jeugd
worden beschouwd, te weten: geen
binding met jeugdverenigingen
geen band met de ouders (uithui
zigheid), geen werkelijke liefheb
berijen, een gevoel buitenstaander
te zijn, een minderwaardigheidsge
voel, geen verantwoordelijkheid en
weinig lust om te werken.
Aan de hand van dezevragen
zullen interviews worden gehouden
met personen, die veel met deze
jongens en meisjes in contact ko
men. Zij zullen voorbeelden moe
ten noemen van bepaalde buurten,
waar deze jeugd voornamelijk
leeft, ook gezinnen en zo mogelijk
individuele gevallen, die aan een
karakterologisch en psychologisch
onderzoek zullen worden onder
worpen. Het onderzoek geldt ech
ter niet alleen de fabrieksjeugd,
maar ook de middenstandsjeugd, de
schooljeugd, enz.
Burgemeester H. Molendijk
opende de bespreking met de op
merking, dat hij het onderzoek toe-
Autodief aan 't werk
Een bestuurder van een auto, die
Woensdagavond om 12 uur zijn
auto bij de Amersfoortse Kei had
gestald, kwam tot de onaangename
ontdekking, dat de wagen verdwe
nen was. Het was een luxe wagen,
type Ford 1931, met als letterken-
merk M 45915. Bovendien stond er
in de wagen een kist met 300 eieren
Roet en nog; eens roet
De brandweer moest Woensdag
naar het perceel Edisonstraat no 10
komen, om een schoorsteenbrandje
te blussen. Door roefaanzetting was
de schoorsteen, welke drie weken
geleden was geveegd, gaan branden.
Noteert U even
GRAND THéaTRE: „Neem mijn le
ven", t/m Woensdag. Aanvangs
tijden Zondag 2, 4.15, 6 45 en 9 u.
Overige dagen 2,30, 6.45 en 9 u.
CITY THEATER: ..Olympische Spe
len. Aanvangstijden: Zaterd. 2.30,
6.30 en 9 u. Zondag 2, 4.15. 6 30 en
9 u. Overige dagen: 2.30, 6.30 en
9 u.
REMBRANDT, „Texas" Vrijd. en
Zat. 2.30, 6.45 en 9 u. Zond. 2, 4.15,
6.45 en 9 u. Overige dagen 2.30 en
8 u.
DONDERDAG 3 MRT: K.A.B.-gc-
bouw 8 uur: Lezing H. J. Kuiper
over: „Medezeggenschap in be
drijf en onderneming".
Markthal 7.45 uur. Non-stop
programma, Luchtstrijdkrachten.
Algemene Bond van Ambtena
ren: Amicitia 8 uur, revue „De
motor draait".
Hotel Monopole 8 uur: Kon.
Ned. Ver. „Ons Leger". Lezing:
over: „Herdenking van de grote
invasie in Normandië.
P.U.E.M. keuken 2.30 uur. Le
zing Huisvrouwenvereniging.
VRIJDAG 4 MRT: Wijkgebouw
Laurens Costerplein 7.30 uur.
Feestavond Chr. Metaalbewerkers
Bond.
Amicitia 8 uur: Comedia „Gla
zen speelgoed".
ZATERDAG 5 MRT: d'Oude Lan-
teern, tentoonstelling Durand
Rosé t.m. 3 April. Dagelijks van 10
tot 5 uur ('s Zondags van 2 tot 5
uur).
ZATERDAG 5 MRT: Amicitia 8 uur
„In de nacht van 23 April". „De
Keien".
DANSEN:
J. VAN SCHAIK: Café Leusdenveg
bij spoorwegovergang. Tel. 5510.
Woensdag 20—23 uur Zaterdag 20
—23 uur, Zondag s middags 15—17
uur 8 avonds 20—23 uur.
Woensdag 8—11 uur. Zaterdag 8—
11 uur. Zondag 8—11 uur.
CABARE1 DANCING VAN T HUL
Krommestraat 14. TeL 5685.
juichte en dat hij hoopte, dat velen
zich tot medewerking bereid zou
den verklaren. Voorts deelde hij
mede, dat in Amersfoort, om een
oplossing te kunnen bewerkstelli
gen, op korte termijn een jeugu-
clubhuis zal worden gevestigd,
waar de jongeren 's avonds een
home zullen vinden.
„Revolverheld" kreeg
zes dagen hechtenis,
Kantonrechter strafte
kleine overtredingen
De Wed. U. K. uit Soest die
vanmorgen voor de Kantonrechter
verscheen, had mensen in haar wo
ning laten huizen, die daar van B.
en w. geen vergunning voor had
den.
De heer K„ degene die bij de
verdachte inweonde, had een ves
tigingsvergunning aangevraagd,
doch die was hem zeer nadrukke
lijk geweigerd.
De ambtenaar eiste 20.subs.
5 dagen. Vonnis f 15.subs. 5 da
gen.
De volgende zaak was een be
straffing van een overtreding van
de maximum-snelheid. Een chauf
feur uit Apeldoorn had in Soester-
berg binnen de bebouwde kom har
der dan 40 km. per uur gereden. De
verdachte weet niet of dat 20 was.
„Ik kan wat harder of wat zach
ter dan 40 km. gereden hebben! Ik
weet niet precies hoe hard ik reed.
Maar ik heb een getuige, die dat
wel weet."
Get. H. B. uit Apeldoorn had bij
de verdachte in de auto gezeten.
De getuige verklaarde, dat men in
Soesterberg 38 of 39 km. had ge
reden. Deze zaak wordt aangehou
den om de verbalisant te horen.
Mevr. H de W uit Amersfoort
had in haar winkel een gewicht,
voorzien met een afkeuringsmerk
er op. voorhanden gehad. Dat kost
haar vier gulden.
P. v. d. H uit Bunschoten had
ten gemeentehuize moeten verschij
nen in verband met de inentings-
wet. „Drukke werkzaamheden". z.ei
de verdachte, die drie gulden
moest betalen.
J. A. R uit Amersfoort had
iemand met een vuurwapen be
dreigd. Verdachte was onder de in
vloed van sterke drank en had de
ander met de handen omhoog la
ten weglopen „Ik was niet dron
ken. ik had maar twee borreltjes
op" zei de verdachte. De ambte
naar vond blijkbaar, dat R. zich
dan helemaal niet kon excuseren en
eiste zes dagen hechtenis met ver
beurdverklaring. Vonnis conform
de eis.
Automarkt
Amersfoort. 3 Maart Od de weke
lijkse automarkt werden 227 motor
voertuigen aangevoerd.
Spoorwegmannen namen
afscheid van een kameraad
Woensdagmiddag vond op de
Algemene Begraafplaats „Rusthof",
onder grote belangstelling van de
zijde van de in Amersfoort gesta-
tionneerde Machinisten van de
Nederlandse Spoorwegen, en fami
lieleden, de ter aarde bestelling
plaats van de heer D. van Empe
len, in leven machinist bij de
Spoorwegen. Deze machinist had
Zaterdag j.l. dienst op het baanvak
Amersfoort-Hengelo. Bij aankomst
op het station Hengelo zakte hij
onverwachts in elkaar. Hij werd
met spoed naar het ziekenhuis ge
bracht, waar bloedtransfusie werd
toegepast, maar het mocht niet
meer baten. Dinsdagmiddag kwam
het stoffelijk overschot per trein
uit Hengelo aan. Voor de ter aarde
bestelling werden in de aula en
kele woorden gesproken. De heer
W. J. Wieringa, hoofd-depótchef
der N.S. te Amersfoort, betreurde
het zulk een goede kracht te moe
ten verliezen. Hij vervolgde: „Wij
staan nu aan zijn baar en denken
in ontroering terug aan al het goe
de werk, dat hij voor de Spoorwe
gen gedaan heeft. Hij was een
stille werker. Wij danken hem na
mens de maatschappij en de kame
raden voor al hetgeen hij in zijn
dienst deed". De heer J. Arink,
afgevaardigde van de Nederlandse
Vereniging van Spoor- en Tram
wegpersoneel sprak eveneens een
kort woord. Hij zei o.a.: „Vriend
van Empelen, op mij rust de taak
U namens alle leden te danken
voor Uw trouw en aanhankelijk
heid aan de vereniging. Wij behou
den een dankbare herinnering aan
U.
De baar met het stoffelijk over
schot werd hierna door enkele ma
chinisten naar het graf gedragen,
waar de heer Hiddinga, een collega
van de overledene over de prettige
samenwerking sprak. Spreker had
32 jaar geleden met hem in Baarn
samen gewerkt en na enkele jaren
waren zij elk naar een andere
plaats gegaan „De hermnering
aan hem is mij echter goe™ bijge
bleven," zo eindigde de heer Hid
dinga. De zoon van de overledene
dankte namens de familieleden.
Brugleuning gekraakt
De leuning van de brug aan de
Westsingel-Kleine Spui, werd
Woensdag gekraakt, toen een mo
torrijder met zijn motor tengevolge
van de gladheid tegen de leuning
aanreed.
Zwijntjesjager actief
Bij de politie werd aangifte ge
daan van diefstal van een fiets, die
Zondag in het poortje naast het Ci
ty theater was gestald. In de zijtas,
die aan de fiets hing. zat bovendien
een portemonnaie, waarin een ro-
kerskaart, textielkaart en 22.
Pinda, pinda
Een ingezetene, die zonder ver
gunning met pinda's liep te venten,
kreeg een bekeuring.
Op de Spelewei
1 „Afstand', gedichten
van Louis Tiessen
VERRAST keek ik op, toen mij
enkele weken geleden een
boekje werd geschonken: „Af
stand", gedichten van Louis Ties-
sen, uitgave A. A. Balkema te
Amsterdam; verrast, omdat hier
een jonge vriend uit de goede tijd
voor de oorlog toch nog een ver
wachting heeft vervuld, ik mag
ook wel zeggen: een belofte gestand
heeft gedaan.
Er ligt een zekere weemoed over
mijn herinnering aan die door de
wrede oorlog in bijna wazige ver
ten ontrukte dagen, toen wij „We
vers" in mijn „Studio" aan de
Weverssingel bij elkaar kwamen
en gezamenlijk werkten aan de
studie en voordracht van de grote
dichters, schrijvers en denkers,
die voorbeeld konden zijn voor het
artistiek verfijnen van eigen taai
weefsel.
Louis Tiesen was één van die
enthousiaste jonge lieden, een jon
gen met een diepe melancholie in
stem en gedachte. Hij was ons
vaak te weinig dynamisch, te een
der in zijn periodieke afleverin
gen van „Vendetta-Overpeinzin
gen," en wij loosden onbeschroomd
onze critiek in die zin. x
Maar voordat ik verder peins
en blader, eerst de trouwe Bra
bander opgepord en een nieuwe
pijp gestopt, want ik zie al lang:
dit is werk dat geen haast kent,
dat zelfs om rust en kalmte vraagt
En warempel! daar staat „Ven
detta" geéiteerd:
„Wie kan gebeteren, dat hij van
starren droomt?"
Het antwoord op deze vraag is
gewijzigd: niet meer de stoute
droom is hoofdzaak, maar
„dat ik
nu méér de mens begrijp en
minder van de droom."
pTR is aan deze gedachten en
aarT' hun formulering gestadig
gewerkt, zodat het gehele bundel
tje een welgeordende prettige in-
ciruk maakt. Modern? Neen, als u
daaronder abrupte gedachten en
gekloven vormen verstaat; ja, als
u als eis voor deze op zichzelf
weinig zeggende klassificering de
compacte fixering van een zee
van gedachten, het elkaar over
snijdend verdringende oproepen
van steeds weer nieuwe beelden
wilt stellen.
HET zijn stille verzen, zuiver
van toon en eerlijk gevoel,
verzen door de langoureuze ge
dachte waarvan zo nu en dan een
flonkerend steretje van ondeugen
de satire twinkelt, als 't over Hol
land gaat. Ik zou u willen ver
zoeken, in weerwil van 's dichters
bekentenis, dat in Holland
„vers en volk. zoals men mij
vertelde,
er polen zijn die nooit elkander
raken"
toch maar dit ook druktechnisch
zuivere boekje van onze oud-stad-
enoot ter hand te nemen en met
dromenland en door de Hollandse
dreven:
„In Holland liggen hand in hand
de steden aan de waterkant.
Noem mij maar zo eens voor
de vuist
een stad, die niet aan 't water
huist."
Persoonlijk heb ik door de her
innering aan gemeenzaam werken
en zoeken met de dichter een bij
zonder liefde voor deze bundel,
maar.ik ben er van overtuigd, dat
ook velen zonder deze binding
mijn keuze en oordeel zullen gaan
delen.
HANS M. SCHEIFES.
IN HET STADION VAN USUMBURE, een stad in het Belgische man
daatgebied Roeanda-Oeroendi, vieren de inlanders, uitgedost in hun
fraaiste versieringen, één van hun religieuze feesten.
Gelijk in het gehele land te constateren valt is ook in de provincie Utrecht
gedurende de maand Januari het aantal werkloze mannen toegenomen.
Stonden er op 31 December 1948 nog 2516 werkzoekenden ingeschreven, op
31 Januari was dit aantal gestegen tot 2733, een stijging dus met 217 of wel
rond 9 pet. Hoewel in deze stijging de invloed van het seizoen een rol speelt
meent de directie van het Gewestelijk Arbeidsbureau, dat er ook conjunc
tuur-invloeden werkzaam zijn.
den vrij normaal konden voortgaan.
In Amersfoort bestaat bij enkele
bedrijven vraag naar jong fabrieks-
en kantoorpersoneel, terwijl in Vee-
nendaal het aanbod van jonge ar
beidskrachten iets ruimer wordt. In
Zeist meldden zich vele werkzoeken
den aan.
In het gehele Utrechtse rayon zijn
weer 33 gedemobiliseerden geplaatst,
terwijl er 21 uit de administratie van
't G.A.B. zijn afgevoerd. Dezen heb
ben meestal zelf een baan gevonden.
De belangstelling voor emigratie is
nog steeds groot. De meeste interesse
hebben landarbeiders, landbouwers,
bouwvak- en metaalbewerkers. Voor
administratief personeel is de kans
voor emigratie vrijwel nihil.
Durand-Rosé in
Amersfoort
Van 5 Maart tot en met 3 April
biedt d'Oude Lanteern, Muurhui
zen 227229 te Amersfoort gele
genheid om het werk te zien van
de ruim 60-.iarige Franse schilder
DurandRosé de eerste van
een serie buitenlandse tentoon
stellingen van zijn werk. Durand's
werk geeft naast stillevens en figu
ren, een beeld van het Franse
landschap, romantisch gezien, ter
wijl zijn groepen een bizondere
bewogenheid openbaren.
Scherpere selectie
op nieuw personeel
Daar komt bij, dat de bedrijven
meer dan voorheen een scherpere
selectie toepassen bij het werven van
nieuwe arbeidskrachten, terwijl aan
het personeel, dat in dienst is. hogere
eisen worden gesteld De directie van
het G.A.B. meent, dat tegen deze ten-
denz uit economische overwegingen
geen bezwaar kan worden gemaakt,
mits met gerechtvaardigde sociale
wensen rekening woYdt gehouden. In
verband hiermee meldt het G.A B..
dat het voortdurend grote aandacht
besteedt aan het tewerkstellen van
gedemobiliseerden. minder validen
en boven 40-jarige arbeidskrachten,
tevens aan de scholing en herscho
ling van verscheidene groepen werk
zoekenden.
Merkwaardig is het, dat het
aantal werkzoekende vrouwen
iets terug liep, namelijk van 689
op 635. Er melden zich meer
vrouwen voor huishoudelijk
werk.
In tegenstelling met de bouwvak
ken was in de landbouw van beïnvloe.
ding door de winter niet veel te mer
ken. Veel vorst kwam er dan ook
niet voor. waardoor de werkzaamhe-
Partij van de Arbeid
stelde groslijst samen
De groslijst van de Partij van de
Arbeid voor de dit jaar te houden
gemeenteraadsverkiezing.- - is gister
avond in een ledenvergadering van
de Amersfoortse afdeling vastge
steld. De volgende candidaten ko
men op deze groslijst voor in de
door de vergadering aangewezen
volgorde, deze luidt:
J. Koopman: 2. dr. B. S. A. Al; 3.
mevrouw B. van Wijland; 4. dr. J.
B. Drewes; 5. J. Vis; 6. R. Jonk-
hart; 7. W. J. A. Bartels; 8. Th. van
Oort; 9. mr. Th. A. Fruin; 10. F. J.
Swets; 11. ir. K. Bos; 12. mevrouw
H. van den Ham-Reumer; 13. C.
Frauenfelder: 14. H. J. van Gelder;
15. J. G. Arink; 16. mej. H. C. L.
Muller Kühlenthal: 17. E. Veenvliet;
18. K. Slootman; 19. H. Lips; 20. J
K. A. Veltkamp; 21. G. Meijer; 22. A.
Annema; 23. A. Brons.
Burgelijke stand
GEBOREN: Adrienne Mathilde. d
v C Cohen Tervaert en C v Amstel;
Hendrik Jan, z v J C Slikker en A
Bas: Jacoba. d v W Hardeman en
B Ruiter.
GETROUWD: L v Appelen en D
A Verhagen; J v Velzen en E Schie-
velt; H v d Bergh en J v Barne-
veld; P J Liefting en H Vlietman.
hem mijmerend te reizen door gel afg.
Uitslagen tweede ronde
achtkampen tournooi
Partijen werden vlot
gespeeld
Ook de 2e ronde van de „Amers-
foort"-Achtkampen is weer vlot
verlopen. Slechts weinig partijen
werden uitgespeeld of afgebroken
zodat er al spoedig tekening in de
strijd kan komen. Uit de le ronde
is voor Hoofdklasse A 3 de partij
JongmanAsperslag remise gearbi-
treerd. De afgebroken partijen v.
HeystOber, „Delft"- v. Raay en
Visserv. d. Wetering zullen nog
door de arbiters worden uitgeknob-
beld. Als commissie van arbiters
treden op de heren Asperslag,
Goossens, Jongman, Juffer. Reur-
slag. Schoep, Uding en de Vries.
Alvorens de 2e ronde aanving
werd door de leider van de Huis
competitie een aantal prijzen uit
gereikt, bestaande uit Kunstvoor
werpen enz., voor die leden van, S.
G. Amersfoort die hiervoor, blijkens
hun -^plaats op de ranglijst van de
huiscompetitie, in aanmerking kwa
men.
In Groep Al sleepte de jonge La-
tour zijn 2e winstpunt in de wacht
door v. Heyst in een fraaie partij
te slaan. Ook Wichard won en wel
van mevr. Heemskerk. Wichard
heeft nu eveneens 2 punten.
De derde ronde van de achtkam
pen zal worden gespeeld op Woens
dag 16 Maart a.s. aangezien Woens
dag a.s. liefst vier tientallen van
S.G. Amersfoort voor de Bonds-
competitie van de S.G.S. moeten
spelen.
De uitslagen zijn als volgt:
Hoofdklasse A 1: P L La tour—F
A v Heyst 1—0; J OberA K G
Reurslag afgebr.
Hoofdklasse A 2: A J Wichard
Fenny Heemskerk 10.
Hoofdklasse A 3- H F Jongman—
M M Schoep 10; GeudekeJ Vo
le Klasse B 1: C v EmpelenD
C Helderman 10; H J A Nijkamp—
J Mosterd 10.
le Klasse B 2: T J Rekke— Dr. F
de Kok VzA', A Hollander JrM
B Koning 10; L BuurlageH v d
Berg Sr afgebr.; G C de Koning
G Bakkenen 01.
2e Klasse C 1: T v RaayH Rob-
berse 01; S Feersma Hoekstra
„v. Delft" 0—1; H G Hasken—A
Rijnders AH Meester JrK
Hart 0—1.
2e Klasse C 2: J E PrinsC v Bu
ren 10; P Voskuilen—M Nieuborg
Sr 01; J v d Berg JrA J C M
Rijke 1—0.
3e Klasse D 1: Th v RoonA
Karskens afgebr.; M Nieuborg Jr
G v Dijkhuizen 01; C Rietveld
J Weyer 0—1.
3e Klasre D 2: W Cozyn—M
Franken 10; W A v d Wetering
S Kuyper 10; P A DonJ J Vis
ser 01.
3e Klasse D 3: B. Koudijs—C v
Buren 01; M J MeesP v Roon
A', G HudigH Boersma 01.
3e Klasse D 4: P J BeckersE
Pop tie 01; J de BruynB Reeders
1—0; B Wilken—F IJff 0—1; J Na-
barroH F v Putten 01.
Rotherham U bovenaan
De stand in de kopgroep van de
Engelse derde divisie (Noorden) is
op het ogenblik zo, dat het voetbal
elftal van Rotherham United boven
aan staat:
Rotherham U. 29—44: Huil 25—-40;
Darington 3037; Doncaster 2935.
NEPTUNUS II WON
REGLEMENTAIR
Neptunus II zou gisteravond een
ingelaste competitiewedstrijd spe
len tegen DUT, een sterk Militair
team. De militairen verschenen
echter niet, zodat Neptunus regle
mentair met 50 won en nu nog
slechts één punt nodig heeft om
zich kampioen te noemen.
Tar-ry, product dat,
rijst vervangt
Dezer dagen zal een Nederlandse
firma een nieuw product op de
markt brengen, dat de naam van
Tar-ry heeft gekregen. Het is een
veredelt gortproduct. De verede
ling schijnt echter zo ver doorge
voerd, dat men nauwelijks meer
van gort kan spreken. Tar-ry be
nadert de rijst, niet alleen wat de
vorm van de korrel, maar ook wat
de smaak betreft, zo vernemen wij.
De ingrediënten voor de Indische
rijsttafel harmoniëren er uitste
kend mee en proeven, Waarbij men
tar-ry combineerde met kaas, ka
neel, suiker, sambal, bessensap en
ragout zijn uitstekend geslaagd,
Berlijn geen deel van
West-Duitse staat
De drie westelijke militaire gou
verneurs hebben vandaag bepaald,
dat Berlijn geen deel zal uitmaken
van de komende West-Duitse staat.
Doodgravers in staking te
New York
De katholieke aartsbisschop van
New York, kardinaal Spell-
m a n, zal zich vandaag, aan het
hoofd van een honderdtal semina
risten. naar de New Yorkse be
graafplaats begeven om daar graf
kuilen te graven ter vervanging
van de stakende doodgravers.
Mgr Spellman heeft bij een ver
klaring. die hij gisteravond aan de
pers heeft afgelegd, gezegd, dat hij
onmiddellijk naar een seminarie in
de omgeving der stad ging, waar
hij alle seminaristen, die hier li
chamelijk toe in staat zijn, zal ver
zoeken te helpen bij het begraven
der doden.
Driehonderd doodgravers zijn in
staking gegaan, omdat zij de vijf-
dagenweek eisen tegen hetzelfde
loon dat zij thans voor zes dagen
ontvangen.
1ST Udat op de hoge
landrug. waar thans de
fraaie romaanse toren, de eeuwen
oude windmolen en een handvol
huizen tezamen het dorp Garderen
vormen, eenmaal de allereerste
akkergemeenschappen der Veluwe
hebben gelegen?
Dat was lang voordat de maal-
schappen ontstonden en verschei
dene eeuwen voordat op het erve
„De Steeg" in de buurtschap Stroe,
een boerenzoon het levenslicht
aanschouwde (1520), die als Ana-
stasius Veluanus tot ver buiten de
landsgrenzen vermaardheid ver
wierf en aan wie een eenvoudig
monument in Gardercns dorpskerk
nog herinnert
Overal in dit gezegende, wel
licht allermooiste Veluwe-gebied.
lieten vroegere generaties sporen
na en niet alleen de Hunnenschans
en de Saksische burcht aan het eer
biedwaardige „Uttiloch" (Uddeler-
meer) getuigen van die tijd. maar
de donkere „tumuli" en de kronke
lende hessensporen ontdekt ge
eveneens in de heide onder Boe-
schoten en Drie, bij Bergsham en
het Soil.
Namen
T-T ET SOLL, waar de grindweg zijn
A A afdaling begint naar de lage
vlakten van Uddel en Meerveld,
boeit iedere keer weer door zijn
ongeëvenaarde vergezichten. Het is
niet onmogelijk, dat Soli in ver
band staat met het Latijnse woord
„sol", dat zon betekent en de vraag
rijst of hier wellicht in oude tijden
een heuvelheiligdom lag. dat aan
de zonnedienst was gewijd.
En zo vindt men in deze omge
ving „Boeschoten", een aloud „wilt-
forstersgoed", de bezitters ervan
voerden de zilveren boog in een
blauw veld als wapen; „Bergsham''
met zijn prachtige panorama's en
zijn zinrijke naam (ham. haam
lichaam), die onmiddellijk corres
pondeert op de grafheuvels en
-velden, die hier gevonden werden;
„Drie" (vroeger de Villa „Thri")
een zeer belangwekkende plaats in
de voor-historie, waar de ding-
steê (vergaderplaats) van een Ger
maanse stam lag cn later eeuwen
achtereen onder de hoge beuken
maalspraak werd gehouden over
het Speulderbos
Bodemvondsten
TT N de bodemvondsten? Grote
-1—musea bezitten voorwerpen,
die afkomstig zijn de uit de malen-
velden van Garderen en Stroe,
maar wilt ge er even fraaie voor
beelden van bewonderen èn dich
terbij, bezoek dan te Barneveld
Krachtige actie voor
goede jeugdlectuur
De minister van Onderwijs. Kun
sten en Wetenschappen onderzoekt
op het ogenblik in samenwerking
met zijn ambtgenoot van Justitie, op
welke wijze de verkoop van de z.g.
beeldromans kan worden tegenge
gaan.
De ministers blijken er van door
drongen dat de ongunstige invloed
der beeldromans een onderdeel
vormt van het algemene jeugdvraag-
stuk in deze tijd. Zij zijn van mening
dat er een oplossing in positieve zin
moet worden gezocht. Dus waar
schijnlijk geen verbod, maar een
krachtige actie voor goede jeugd- en
volkslectuur. De minister van O.. K.
en W. zal zich hierover laten advise
ren door een speciale commissie.
Contactcommissie BFO
uit Bangka terug
De contactcommissie van het Bij
zonder Federaal Overleg is van
middag uit Bangka te Batavia te
ruggekeerd. Bij hun aankomst al
hier verklaarden de leden der com
missie. die op Bangka met de repu
blikeinse leiders van gedachten
hebben gewisseld over de actuele
politieke problemen, dat de uitwis
seling der gezichtspunteri, die in
een zeer aangename sfeer heeft
plaats gevonden, verhelderend heeft
gewerkt.
FILM EN JEUGD
Het bestuur van het Instituut Film
en Jeugd heeft in zijn jongste verga
dering besloten zijn Wetenschappelijke
Commissie bestaande uit mej. prof.
dr H. W. Stelhvag, mej dr P. H. C. Ti-
bout en de heren dr. J. Koekebakkcr;
prof. dr. F van Heck; dr A Querido;
prof. dr A. Oldendorlf cn D van Sta
veren op te dragen het ontworpen plan
tot het verrichten van onderzoekingen
naar de invloed van de film op de
jeugd ter hand te nemen. In de eer
ste plaats zal het onderzoek o.a op
het bezoeken van filmvoorstellingen
door jeugdige personen zijn gericht.
het kleine museum Nairac, waar
zich niet alleen het ontroerend
schone crucifix (13e eeuws) be
vindt. dat bij de afbraak van Gar
dercns oude bouwvallige kerkje in
de grond werd gevonden. In de vi
trines liggen ook urnen en blok-
bekers, kralen en gespen, wapens
en munten (Romeinse en zelfs Go
tische) afkomstig uit de Beumeler-
berg. de zandverstuivingen bij
Stroe en de heideheuvels van
Bergsham.
De historie leeft rond de oude
dorpstoren van Garderen en hoe
vèr dwalen de gedachten, als ge
zwerft door de wouden van Speulde
de Spriel, langs de sporenkronkels
van de Arnhemse of de Nijkerker
karweg, die elkander in ouderdom
niets toegeven en ter hoogte van
Boeschoten zich kruisen. Het kleine
heidorp zelf ontstond aan het snij
punt van wegen en dit verklaart
dan ook. dat reeds in de middel
eeuwen en nog jaren nadien aller
lei vreemdelingen in deze con
treien verzeild raakten.
Doch deze wonderlijke en dik
werf ongewenste toeristen kwamen
niet om Garderen's natuurschoon
te bewonderen, maar enkel om van
predikant of armbestuur voedsel,
ondersteuning of nachtlogies te
krijgen.
Wijkplaats
GARDEREN is niet meer zo pri
mitief als een halve eeuw ge
leden. de wegen zijn er verbreed en
verbeterd, fraaie rijwielpaden ont
sloten de heide, landhuizen en
bungalows verrezen her- en der
waarts, maar het heeft o won
der! zijn sfeer weten te bewaren
tot op de huidige dag.
De ontginningen veranderden het
landschap niet, zoals elders dik
wijls het geval is, de industrie
blijft verre van deZe verrukkelijke,
pure stilte en*zo zijn de aloude ma-
lenvelden nog aantrekkelijk voor
zwerver en natuurminnaar, daarom
ook vinden zovele kunstenaars en
geleerden hier een rust- cn wijk
plaats, als zaj het moderne, ner
veuze leven der grote steden ont
vluchten.
Garderens oude dorpskerk, waarin
een eenvoudig monument nog her
innert aan Anastasius Veluanus
(1520)
Betje Wery lioadt
levenslang
Betje W e r y, de V-vrouw die zo
vele Joodse Nederlanders, die onderge
doken waren en ook vele illegale wer
kers bij de S.D. heeft aangegeven, houdt
de levenslange gevangenisstraf, die haar
door het Amsterdamse Bijzondere Ge
rechtshof was opgelegd. Do Bijzondere
Raad van Cassatie heeft namelijk haar
beroep verworpen.
Beurs van New York
90
9%
12 V»
24'/,
11
Atch.
Baltim.
Can.Pac.
Iilin. C.
N.Y.Cen.
Penns. R. 15% 15%
Sout.Pac. 4li? 41%
Un.Pac. 81% 82
All.Ch. 177% 176%
Am.Can. 90'/, 90Vi
Am.Car. 28% 27%
A.Smelt. 49% 49
A.T.cnT. 147», 147%
Am. Tob. 65% 65%
Anac.C. 32% 32%
Bethl.S. 31 31
BoclilngA 22% 22%
Chrysler 53% 52%
Cl tv B. 39% 39%
Consoi. E 22 21%
Douglas 55% 55%
Dup. N. 183% 184
Eastm. K 44% 43%
Gen.El. 36% 36%
Gen.Mot. 57% 58
1 3
2 3
Goodyear
41%
41%
Hudson M
9%
9%
Int. Harv.
24%
23;',
In.Nickel
28%
28%
Int.T.cnT
9
9'
Kerln.C.
46%
46%
MontgW.
55%
55
Pack. M.
4%
3%
Radio C.
11%
11%
Rcp.St.
24%
24%
Rcyn. T.
36%
36%
Sears R.
36%
36%
Shell Un.
33%
33%
oocony
15%
15",
Stand Br.
18%
18%
St.Oil.J.
67 y.
67%
Studeb.
17%
17%
Texas C.
51%
50%
U.Aircr.
24%
24
Un. Corp.
2%
2%
Un. Fruit
51%
52%
USRubb.
38",
US Steel
71%
71%
23%
Westing
23
Woolw.
45
45
Amsterdamsche Effectenbeurs
E.K.
AMSTERDAM 2 Maart
Dc effectenmarkt vertoonde
ook heden nog een weinig
opgewekt beeld. De om
vang der zaken bleef tot
een minimum beperkt,
maar in tegenstelling tot de
vorige dagen viel op te
merken, dat het niet meer
uitsluitend dc bcroepshan-
del was. die zijn stukje aan
de markt bracht, doch dat
nu ook het publiek lichte
neiging tot verkopen aan
de dag legde. Dit kwam
met name tot uiting voor
aandelen Kon. Olie, welk
fonds wederom aan de
zwakke kant was cn tot 279
terugliep. In het verdere
verloop ontstonden nogal
enige fluctuaties, waardoor
de hoek van Konlnklilke
een levendiger aanblik
kreeg en dit fonds weer tot
281 verbeterde. Overigens
viel de stemming ter beur
ze nogal mee. vooral voor
cultuurfondsen, die over
het algemeen het vorige
peil goed wisten te handha
ven.
Unilever wist zich na
zwakke opening bijna to:
het vorig peil te verbete
ren. Philips was goed prijs
houdend. Op de staatsfond-
senmarkt blijft de aan
dacht gericht op de positie
van de Inschrijvingen
grootboek 1946. waarin gis
teren een omzet is behaald
van bijna 5% mlllloen gul
den op een totale onge
kend grote omzet ln obll-
gatlën van ruim 8 mlllioen
gulden. De koers van het
grootboek belandde bü het
slot van de markt op 95
15/16, tegen gisteren 95%.
99%
96%
95
100
96%
96%
79%
100"m
95%
95%
Actieve obllg.:
Ned. '48 (3%)
dito 1947 (3%) 3
dito 1937 3
Dollar-1. '47 3%
Investercert. 3
Ncd. 1962-64 z b
Ned. 1962-64 mb
Ned N.WS. 2%
Sp eert. 100 2%
Indlë 1937 A 3
Grootboek '46 3
Actieve aand-i
Kol. Bank And.
N. I. H. bank
Ned Hand. Mil.
A.K U. aand
Bergh's Jurg.
v Berkei's Pat
Calvé Delft Crt
Centr Suiker.
Fokker Aand.
Gelder Zonen
K. N. H.ovens
Lever B U.
Ned Ford And.
Ned Kabclfabr.
Philips' GBvA.
Wilton Fcyen
Blllton le rubr.
dito 2e Rubr.
Dordtse P Mil.
Kon Petr Mij.
A'dam Rubber
Bandar R. Mil.
Deli-Bat R.M
Oost-Java RM.
Serbadjadi S R
HA L Aand. 150
Java-C.-J Llin
K. Ned St M11 145%
Kon. Paketvrt. 161%
Ned Sch Unie 155%
Rott. Llovd
Stv Mii Ned
Hand. A'dam
Jnv Cult. Mil.
N I Sulk Unie
Ver Vorst CM.
DeU Bat. MD.
106%
157'
153%
275%
107
149%
128
137
169%
227%
250
262
214%
159
136
90%
159
150%
31
E.K.
L.K.
2 3
2/3
99 V,
96%
96'H
99%
96%
79%
100/,
95%
-
OHi
-
107%
157%
157
155|.,
276
107
135%
14S
128
133
175
227
227%
249
261
215%
158
I
341
252
282%
282
143
148
134%
90
57
62
153
152
146
161%
156%
157
147
159
152
153%
81
90%
42
133%
124
Dell MIJ
Scnembah MIJ.
Nlet-act obllg.
Milller Co.
A'dam '47 3% 3
dito '48 (3%) 3
's-Hage '36 3%
Geld. 20 J. '48 3
dito 1938 3%
dito le 1 '37 3%
Groning '38 3%
dito 1933 3
Haarlem '38 3
dito 1947 3
N-Holl. '47 3% 3
R'dam le en 3c
dito le 1. '38
Utr or. '39 2%
Zuid-Holl. '46 3
Pandbrieven:
Alg, Hyp. B. 3
Amst. Hyp 3%
Arnh. H (3%) 3
Baft Hvo. B. 3%
Dordr H B. 3U
Fr Gr. (3%) 3
dito 3%
Grav Hypb 3V2
Oron Hypb 3%
Hypb. v. Ned. 3
N. Hypb (3%) 3
dito serie B 3
Rott Hypb. 3%
Utr. Hypb 3%
dito ser. KL 3%
Westl Hyp. 3%
Z.H. Hyp b. 3%
Eerste Nd Sch
Rtt Sch. H. 3%
Industriële obl.
A.K.U. 3%
Berghs J. 3%
Lever's Z 3%
Werkspoor 3%
Bat Petr 3%
Kon Petr Mil.
Dell Spoor 3%
Ned. Ind Sdw
Amsterd. Bank
Holl. Bank Un.
Fin. Nat Herst.
1/3 2/3 I
137% 138'/
100
100%
100%
100%
100%
100%
- 94%
87
100
94%
ieo
99%
92% -
102% 102%
101% 101
103 102%
103 102%
101 101%
101% 101»',
67
157 158%
183% 182%
99',;
Rotterd. Bank
Twentsche Bk.
Rott Bel. Cns.
Ind. Ondcrn.
K. Zw. Ketjen
Lever Br. 6
dito 4% Pref
Nd Gist- cn Sd.
Rtt Droogd Mij
Stork Co
Werkspoor. S.A
Wyers' I en H.
Zwanenberg O.
Aniem Aand.
Ned. Ind. Gas
Borneo Sum H
Internatio
Oost Borneo
Amst Ball MIJ
Thomsons Hav.
Dell Sdw. Mi1
Ned.-Ind. Sprw
Vrl. genot aand
Albert Heyn
Nd A. A. Vrat.
Ned Am Fltt,
Ned. Mij Walv
Schokbeton
V. Phm. (Zw.)
Prolongatie
Amer. fondsen:
Anaconda
Bethl. Steel
Gen. Motors
Kennecott
Rep. Steel
U.S. Steel
Cities Service
Cont. Oil
Mldcont.
Philips
Shell Union
Tide Water
Baltimore
N Yorlr CcQtr.
1/3 2/3
160% 158%
172 170%
152% 150
139 138
102% 101%
296 297
300'/, 303
125 123%
133 131
182
177% 176
92'/, 90%
108 i05%
133
177 175
106
130
129
60% 58%
31
119% -
130
108
2% 2%
32% 32%
95% 94%
73% 73%
41% 40%
56%
34% 34%
- 20%
