BLBNBBNA-BBBNEÏÏA
Geloofsvervolgingen
„Uw rol was gevaarlijker dan
die van een ronselaar"
Acht Sow jet onderdanen in
geblokkeerd huis
Vrij man, maar zonder bagage,
geen cent op zak en geen eten
Wezenskenmerk
van iedere
dictatuur
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Amerikaanse militaire politie voor
het hek laat niemand toe
Geheim agent in
oorlogstijd
Uit de boekenmolen
Radio-programma
Donderdag 3 Maart 1949
3
ER was een tijd, kort na de revo
lutie in Rusland, dat de leuze
„godsdienst is opium voor het volk"
behoorde tot de meest verspreide
slagzinnen. In de gehele Sowjet-Unie
werden de kerken aan vervolgingen
blootgesteld, overal werden anti
godsdienstige tentoonstellingen en
demonstraties gehouden, die bedoel
den de bevolking van haar godsdien
stige opvattingen te beroven.
Daarop volgde een periode, midden
in de jongste oorlog tot uiting ko
mend, waarin de Sowjets van tactiek
veranderden; zij gingen, zonder af
stand te doen van de anti-godsdien
stige opvattingen, welke inhaerent
zijn aan de communistische levens-
en wereldbeschouwing, tevens de
kerken met zorgen omringen.
Het ziet er naa.r uit, dat thans een
nieuw stadium is aangebroken, na
melijk een. waarin de communisten
optreden als „beschermers" van het
geloof en de kerk. mits kerk en ge
loof zich onderwerpen aan de staat
en diens doeleinden en leerstellingen
bevorderen. Het proces tegen kardi
naal Mindszenty te Boedapest en
thans dat tegen de leiders van de
Verenigde Evangelische kerken van
Bulgarije, tonen aan, wat de ware
houding is van de communisten je
gens kerk en godsdienst.
In de aanklacht tegen de vijftien
protestantse geestelijken in Bulgarije
wordt gezegd: „De Bulgaarse volks
democratie zou geen ware democra
tie zijn, indien zij niet optrad tegen
gewetenloze geestelijken en indien zij
de vrijheid van godsdienst en gewe
ien niet waarborgde". En in de ver
klaring. welke de Bulgaarse vice-
premier en minister voor kerkelijke
zaken dezer dagen in de nationale
vergadering aflegde, kondigde hij
een wetsontwerp aan, waarbij de sta
tus der kerken opnieuw zal worden
geregeld. De staat, zeide hij. zal alle
steun geven aan godsdienstige orga
nisaties. die binnen het kader van de
grondwet loyaal samenwerken met
de regering in het belang van de
volksdemocratie. Deze wet. aldus mi
nister Kolarof. „zal de gelovigen be
schermen tegen het gevaar te worden
betrokken bij een politiek, die ge
richt is tegen de natie eit de Sowjet-
Unie."
HET proces te Sofia is van de com
munistische tactiek, om de kerk
tot staa'sinstrument te maken, een
onderdeel; de orthodoxe kerk is
reeds geneel „patriottisch" geworden,
d..v.z, heeft zich laten gelijkschake
len; de verenigde evangelische ker
ken deden dit nog niet; zij maakten
deel uit van de wereldraad der ker
ken die verleden jaar te Amsterdam
werd geconstitueerd. In Bulgarije
gaat het dus om een actie tegen een
nog bestaande kerkelijke oppositie.
Vrijheid van godsdienst en gewe
ten betekent, zo blijkt uit de Bul
gaarse verklaringen, vrijheid binnen
de dooi de staat gestelde beperkin
gen en met de voorwaarde, dat ker
ken en gelovigen zich onderwerpen
aan de staat c.w.z. aan het commu
nisme en daartegen geen oppositie
voeren, ook niet. wanneer de leer
van de kerk en het geweten der in
dividuen zulk een oppositie zouden
gebieden.
Te Sofia ziet men dezelfde verto
ning als in Boedapest. De beschuldi
gingen luioen: spionnage ten gunste
van het Westen, verraderlijk gedrag,
duistere nractijken met deviezen.
Ook hier dezelfde personen op de
achtergrond: Britse en Amerikaanse
diplomaten, cn wel tien Amerikanen
cn drie Engelsen, met aan het hoofd
Cyril Black, secretaris van de Ame
rikaanse missie te Sofia.
Ook nu weer: verklaringen der
verdachtc-n. dat zij gedurende hun
voorarrest goed behandeld zijn; ds
Naurnof. voorzitter van de hoge
raad der verenigde evangelische ker
ken zegt „met een door tranen ver
stikte stem", over de zeven maanden
cel-verblijf: „Is dit de veiligheids
dienst van de staat, waarover ik zo
veel gruwelijks hoorde? Het was
voor mij een school voor politieke
heropvreding." Te Sofia, evenals te
Boedapest, de bekentenissen, de be
tuigingen van berouw, het beroep op
mededogen en de belofte van beter
schap
Wat 7ich in de gevangenis precies
heeft afgespeeld, met de kardinaal
en met de Bulgaarse geestelijken,
zullen we voorlopig wel niet verne
men. Maai geen verstandig mens. die
zich de lalrijke processen in commu
nistische landen herinnert, waarin
het altijd wemelde van bekentenis
sen en spijtbetuigingen, hecht aan
deze geënsceneerde processen met al
den aankleve ervan, nog enige waar
de
En wat voor gelovigen en ongelo
vigen beide de doorslag geeft: in een
rechtstaat behoort oppositie te zijn,
anders is het een dictatuurstaat.
TERWIJL het proces te Boedapest
zich afspeelde tegen de achter
grond van de strijd tussen Moskou
en het Vaticaan, is te Sofia de We
reldraad der kerken Amsterdam
genoemd als een der voornaamste
aanstichters tot cn geldschieters van
de actie der predikanten. Amsterdam
en Rome dus als symbolen van ge
loofswerelden, waaraan in het com
munistische deel van Europa alle in
vloed ontnomen moet worden.
Saragat ziet af van
zijn ontslag
Het bestuur van de Italiaanse so
cialistische arbeiders partij heeft
Giuseppe Saragat, leider der partij.
Woensdag verzocht zijn ontslag uit
de regering in te trekken.
(Zoals men weet diende Saragat
Zaterdag zijn ontslag in, maar de
Gasperi weigerde dit te aanvaarden.
Red.).
In een verklaring van de partij
wordt gezegd, dat er op het ogen
blik geen reden bestaat om niet met
de regering samen te werken.
Roberto Tremelloni, minister zon
der portefeuille, en Ivan Matteo
Lombardo, minister voor industrie
en handel, hebben eveneens van hun
voornemen ontslag te vragen afge
zien.
Marshall-lening voor
Nederland
De organisatie van de Marshall-
steun heeft bekend gemaakt, dat er
een lening van 49.500.000 dollar aan
Nederland is toegewezen.
De lening loopt via de export-im
port bank.
De jaarlijkse rente bedraagt 2 5
procent en moet met ingang van 1952
halfjaarlijks worden betaald. Met
terugbetaling van de hoofdsom moet
in 1956 worden begonnen.
Munitie-ontploffing in
Turkije 60 doden
In een kleine ammunitiefabrièk
aan de Oostelijke kust van Turkije
heeft zich een zware ontploffing
voorgedaan. Tot dusverre heeft de
ontploffing 60 doden geëist.
Kon een argeloze bij het proces te
Boedapest nog de mening hebben,
dat het alleen ging om een actie te
gen het rooms-katholicisme, te Sofia
is gebleken, dat het protestantisme in
zijn veelzijdigheid van opvattingen,
evenzeer de haat der communisten
op zich geladen heeft. In beide ge
vallen om dezelfde reden: noch de
roomse noch de protestantse kerken
kunnen aanvaarden, dat een totali
taire levens- en wereldbeschouwing
haar de wet voorschrijft; dat konden
zij gedurende de Duitse bezetting
niet doen en dat kunnen cn mogen
zij ook nu niet doen.
I N verband met het proces tegen
kardinaal Mindszenty is van pro
testantse zijde de vraag gesteld
ook door enige onzer lezers „maar
laat de roomse kerk in landen, waar
zij numeriek de overgrote meerder
heid heeft, vrijheid van godsdienst
oefening toe? Zijn er in Spanje niet
ook allerlei acties tegen protestanten
en waarom veroordeelt de roomse
kerk die niet ook?"
Op deze vraag kunnen verschillen
de dingen geantwoord worden. Ten
eerste hebben vooraanstaande
rooms-katholieken in Nederland de
geloofsvervolging in Spanje herhaal
delijk veroordeeld, o.a. bij monde
van de heer Serrarens. Ten tweede
is het protestantisme men kan
zelfs zeggen het niet-Roomse deel
van de bevolking in landen, waar
geen roomse meerderheid bestaat, zo
hopeloos versplinterd, dat het in be
langrijke kwesties als de kwestie-
Spanje niet tot eensgezinde actie
komt. Ten derde: Spanje is een dic
tatuur-staat en geen democratie; zo
als gedurende de oorlog deze fascis
tische staat met rust werd gelaten,
zo wordt hij ook thans, en om soort
gelijke redenen van politieke en stra
tegische aard, met rust gelaten. Zo
dra de democratische landen de
moed hadden om Spanje te, helpen
een democratie te worden, zouden
geloofsvervolgingen spoedig tot het
verleden behoren; in een democratie
zün zij onbestaanbaar. Daar ligt. me
nen wij, de voornaamste moeilijk
heid: de democratieën, die tegen het
nazisme vochten, lieten en laten de
Spaanse dictatuurstaat ongemoeid,
drijven er handel mee etc.
De geloofsvervolgingen achter het
ijzeren gordijn zouden o.i. de rooms-
katholieken in Nederland en elders
niet alleen moeten stérken in de
overtuiging, dat „volksdemocratieën"
verwerpelijk zijn, maar hen ook
moeten aansporen tot even felle pro
testen tegen de fascistische dictatuur,
die nog altijd in Spanje heerst.
Boekhouder met f 1000
er van door
Politie radio - auto
achterhaalt „vinder"
Een Amsterdamse kunsthande
laar kocht Dinsdagmiddag in de
Ferdinand Bolstraat te Amsterdam
bü een sigarenwinkelier cigaret-
ten. Hij liet daar zijn portefeuille
met 1.000 daarin, liggen doch be
merkte dit pas toen hij weer in
zijn zaak was.
Hij belde onmiddellijk de siga
renwinkelier op, maar deze kon de
portefeuille niet meer vinden en
trok de conclusie, dat een bekende
klant, die na de kunsthandelaar in
de winkel was geweest, de porte
feuille had meegenomen. De man
was echter overhaast vertrokken
Het vermoeden bestond dat hij
met de trein de stad zou verlaten,
hetgeen bij informatie bevestigd
werd.
De wachtcommandant van het
politieposthuis Ferdinand Bolstraat
werd ingeschakeld. Hij belde on
middellijk de radio-autodienst
(88888) op Kunsthandelaar en si
garenwinkelier stapten in de po-
litie-auto en spoeden zich naar het
Centraal Station. Inmiddels belde
de wachtcommandant de stations
chef op, maar deze kon de trein,
waarmede de „vinder" was ver
trokken niet meer achterhalen
De stationschef belde het Am-
stelstation oo. waar men de trein
vast hield De radio-auto was in
middels ook gewaarschuwd en wij
zigde zijn koers naar het Amstel-
station Hier lukte het inderdaad
de 49-jarige boekhouder C. M. aan
te houden. Hij had de 1.000 in
zijn zak.
Broekman in Helsinki
aan de kop
Kees Broekman neemt deel aan de
tweedaagse wedstrilden welke Woens
dag en heden te Helsinki worden ge
houden.
Op de 500 meter werd de Korcaan
Moon eerste ln 44.9 sec gevolgd door
de Zweed Blomgren ln 45.2 sec De
zesde plaats werd gedeeld door Broek
man en de Zweed Samuelsson met 46.6
sec.
Op de 5000 meter was Broekman
weer niet te slaan HIJ noteerde de
fraaie tijd van 8 34 7 en zijn grootste
concurrent de Finse kampioen Laltl-
nen deed er met 8.40.5 niet minder dan
15 seconden langer over Lassi Parkkl-
nen de vroegere wereldkampioen werd
zesde in 9 00.8.
Na de 500 en 5000 meter leidt Broek
man met 9807 punten gevolgd door
Laitinen met 99 05 Moon met 99,39,
Konsmo met 99 54 en Johansen met
9.94.
MEDEDELINGEN VAN „DE LINIE"
In verband met onze opmerking ln
ons blad van 18 Februari .Een ..goe
de" beurt van de Linie" deelt de re
dactie van dit blad ons mede. dat de
door ons gemaakte geste ook haar In
stemming niet heeft Wij nemen daar
van gaarne nota.
25. Naarmate de gi
ro-raket hoger komt
lijkt het voor de twee
bestuurders of de we
reld, ver beneden hen,
kleiner en kleiner
wordt. Dat is ook zo,
want zij verwijderen
zich met een steeds
toenemende snelheid
van de aarde. Toch is
de snelheid niet zo
groot als die van ge
wone rakketten. maar
de bestuurbaarheid is
veel beter, dankt zij
het feit dat de giro-
coop van de bol er
voor zorgt, dat de as
van de raket zich richt
op de draai-richting van de aarde. Van
aethermonsters bemerken zij deze kee» niets,
maar wel passeren zij enkele keer zwermen
meteoren; de brokken metaal kletteren ge
vaarlijk hard op de bol, maar die is er ge
lukkig op berekend. De raket stijgt tot 30.000
meter. Dan schakelt Rob de radiografische
besturing in en deze werkt eveneens voor
treffelijk. Op het eiland volgen Prudon en
iijn assistenten de vlucht van de raket op het
televisiescherm en hij is nu ook in staat van
de aarde de raket te besturen.
Wie zal opvolger zijn
van Joe Louis?
Er is sprake van de wedstrijd tus
sen Lee Savold en de winnaar van de
match Woodcock—Mills dlc volgens
promotor Solomons voor het wereld
kampioenschap zwaargewicht zou gel
den. ln September in Hyde Park te
Londen wordt gehouden.
Indien Solomons toestemming krijgt
van het ministerie van openbare wer
ken wil hij een tijdelijk stadion laten
bouwen dat meer dan 100 000 toeschou
wers kan bevatten Hij is van plan
Joe Louis uit te nodigen deze wed
strijd bij te wonen.
Tegen Ernst Voorhoeve,
12 jaar geëist
Woensdag »s voor het Bijzonder
Gerechtshof te Arnhem dc zaak be
gonnen tegen de 48-jarige beeld
houwer Ernst Voorhoeve, ln de be
zettingsjaren hoofd van de afdeling
propaganda van het hoofdkwartier
der N. S, B. en leider van de afde
ling actieve propaganda van het
departement van volksvoorlichting.
„Ik heb mijn krachten overschat
en was te naief" zo zeide Voorhoeve
in zijn verdediging, „maar ik meende
met de Duitse zaak ook de Neder
landse zaak te dienen".
President: „Hoe kan iemand
in Duitse wapenrok Nederlandse
nationale gevoelens versterken?"
Voorhoeve erkende, dat de voor
stelling van zaken aangaande de
„Roof van Suriname" overdreven
was. Voorts betreurde hij uitdruk
kingen als „De wurgende Klauw
van het Jodendom".
V. herinnerde er In dit verband
aan. dat hij in de strijd van de
N. S. B. tegen de N. S. N. A. P.,
waarbij hij dubbel spel speelde, bil
jetten „neder-Duits is weder-Duits"
te Den Haag met de W. A. had af
gerukt, hetgeen een conflict met de
S.D. tot gevolg had. Verdachte zei
de pro-Duits uit Inzicht, maar anti-
Duits uit gevoel te zijn geweest. De
raadsheer, jhr. mr. Mollerus, maak
te er verdachte op attent, dat hij
zich achteraf op cardinale punten
had vergist, maar dat het bijzonder
hof talloze landwachters, S.S.'ers
enz. had berecht, die er zich op be
riepen door propaganda-acties te
zijn misleid.
Raadsheer jhr. Mollerus: „Uw
enorme acties zijn gevoerd tot
schade van vele mensen, die nu
ln de misère zijn en tot schade
van Nederland. Uw vergissing ls
duizendvoudig verbreid. U was
geen politicus, maar U meende
alles beter te weten. De houding
van het Nederlandse volk had u
een waarschuwing moeten zijn".
Nadat enkele gramofoonplaten
waren gedraaid met de stem van
Voorhoeve uit de tijd dat hij nog
Walcheren leed zware
schade door storm
De storm heeft grote schade toe
gebracht aan het Vlissingse strand.
De badcabines en galerijen zijn gro
tendeels verwoest. Erger is evenwel,
dat de zandlaag, die tijdens de oor
log in dikte was verminderd, doch
die zich sedertdien herstelde, vrijwel
is verdwenen, zodat de ondergrond
is blootgekomen.
Het is aan twijfel onderhevig of in
deze toestand nog voor het strand-
seizoen verandering zal kunnen ko
men.
Ook de Zeeuwse duinen bij West-
Kapelle en Domburg hadden veel
van de storm der laatste dagen te
lijden. Op sommige plaatsen werden
door zee en wind. bressen van circa
drie meter in de duinwand geslagen.
„Rapid II" in moeilijke
positie gestrand
Het Noorse stoomschip „Rapid II",
dat tijdens de storm der laatste da
gen op de kust van Schiermonnikoog
is gestrand, zit vrij hoog. Het
lag in de bedoeling hedenmorgen te
trachten het schip vlot te trekken
met een sleepboot.
Daar er geen onmiddellijk gevaar
bestaat, zijn de reddingboten „Johan
de Wit" jait Schiermonnikoog en
„Insulinde" uit Oost Mahorn naar
hun stations teruggekeerd,
optrad als propagandist voor de
vijand, sprak de procureur-fiscaal,
mr. Huber, het requisitoir uit.
Voorhoeve doet zich thans voor
als een rechtschapen man, die zich
alleen maar heeft vergist, maar hij
heeft zo veel onmenswaardigs ge
zegd en geschreven over het Joden
dom, dat men thans in die recht
schapenheid moeilijk kan geloven.
Wat zijn propagandistische actie
betreft voor dienstneming bij de
vtfand was hij veel gevaarlijker dan
een ronselaar. Na acties ln bepaal
de steden meldden zich daar hon
derden jonge mannen voor het
Oost-front, hetgeen betekende:
voordeel voor de vijand en morele
depressie voor ons volk, dat kennis
nam van deze aanmeldingen.
Voorhoeve hield tenslotte een uit
voerige rede, waarin hij zeide te
betreuren, dat men hem in enkele
opzichten verkeerd beoordeelt.
„Ik moge gefaald hebben, maar
ik geef u de verzekering, dat ik
door niets anders werd gedreven,
dan door hartstochtelijke liefde voor
mijn vaderland".
Vier Nederlanders favoriet
voor Ronde van Frankrijk
In een interview met de nieuwe
Nederlandse chef d'equlpe. de heer R.
de Grood. met het sportdagblad
l'Equipe deelt onze landgenoot mede,
dat de Nederlandse renners, die ln
aanmerking komen voor de Ronde van
Frankrijk 1949 een goede training zul
len hebben in de Ronde van Neder
land de Benelux-ronde Gevraagd of
cr al namen zijn te noemen van hen,
die in aanmerking komen voor de Ne
derlandse ploeg, antwoordde de heer
de Grood. dat hij grote verwachtingen
heeft van Lambrlclits. de Ruytcr.
Stjen en Janssen.
Peters-Pellenaers leiden
Antwerpse Zesdaagse
Woensdagmiddag heeft de Fransman
Carrara dc strijd gestaakt in de Ant
werpse zesdaagse Zijn partner Gous-
sot heeft een nieuw koppel gevormd
met de Deen Nielsen, wiens ploegmaat
Koblauch eveneens opgegeven had.
Na de sprints van Woensdagavond
tien uur zog het klassement cr als
VOigt Uit*
1. Peters—Pellenaers 146 pnt- 2. Van
VlietMiddelkamp 101 pnt: 3 Strom
Arnold 47 pnt: 4. Schulte—Boeyen 26
pnt; 5 AdriaenssensBruyland 23 pnt;
op ccn ronde; 6. LapebieGillen 107
pnt; 7 Naeyc—Depauw 99 pnt; 8.
GoussotNielsen 42 pnt: 9. de Backer
Acou 35 pnt Dc overige koppels had
den ccn achterstand van twee of meer
ronden.
Duister huis in verlichte straat
Biljarten
Inschrijving wedstrijd
klein biljart 35/2
Zes en veertig spelers hebben Inge
schreven voor het kampioenschap van
Nederland eerste klasse klein biljart,
dat van 24 t/m 27 Maart in Haarlem
gehouden zal worden. Deze 46 spelers
zijn verdeeld in negen groepen om
voorwedstriiden te spelen die op 15
Maart beëindigd moeten zijn cn wel
ln. Haarlem. Amsterdam. Rotterdam
den Haag (twee groepen). Apeldoorn,
Eindhoven Oss en Maastricht.
Brits Ambassadeur in
Den Haag terug
De Britse ambassadeur in Neder
land sir Philip Gicholls is Woensdag
uit Londen naar Den Haag terugge
keerd.
Naar men aanneemt, heeft sir Phi
lip Bevin, met wie hij enkele ont
moetingen had, mededelingen ge
daan over de plannen van de Ne
derlandse regering inzake dc ronde-
tafel-conferentie. die- binnenkort in
Den Haag zal worden gehouden.
Het bezoek van de Britse ambas
sadeur aan Londen werd officieel
een vacantie genoemd.
Was morgen
Uw haar met het
EEN V I N O L I A PRODUCT
VH 74 0179
De Amerikaanse militaire politie
heeft Woensdagochtend het beleg
geslagen om het huis waarin de
Russische repatriëring-missie in
Frankfort woont, nadat de acht le
den van die missie geweigerd had
den om te voldoen aan het bevel
van de Amerikaanse militaire gou
verneur, generaal Clay, de missie
te sluiten en naar de Sowjet-zone
terug te keren.
De militaire politie arriveerde
kort na achten, het tijdstip dat als
limiet voor het vertrek van de
Russen was vastgesteld.
De militaire politie-mannen wer
den geposteerd voor het grote ijze
ren hek dat de toegang afsluit tot
de tuin van het gebouw van de
missie Kolonel Wood begaf zich
het zwaar beschadigde huis binnen
om te confereren met kolonel Vas-
sily Argoenof, de leider van dc
Sowjet-missie
Dinsdag heeft generaal Clay aan
bevolen de Sowjet-missie te blok
keren cn haar voedsel, brandstof,
licht en andere faciliteiten te ont
zeggen. „tot zij er genoeg van heeft
en naar huis wil".
Na een kwartier binnen te zijn
geweest, meldde Wood dat hij een
aangenaam gesprek met Argoenof
had gehad. Het standpunt der Rus
sen bleef ongewijzigd zij blijven
bevelen van hun superieuren af
wachten.
Dc gasman komt
Terwijl Wood binnen was. en de
Amerikaanse militaire politie de
wacht hield, arriveerden Duitse ar
beiders, die er toe overgingen de
leidingen voor electriciteit, gas cn
water af te snijden.
„Wat wij hier doen" aldus kolo
nel Wood „is niets anders dan wat
we zouden doen in elk ander geval
van personen, die zich zonder toe
stemming in de Amerikaanse zone
bevinden, en die weigeren heen te
gaan.'"
De wacht van acht militaire po-
litie-mannen heeft opdracht om
niemand binnen en niemand bui
ten te laten.
Op de vraag hoe lang de man
nen der militaire politie rondom
het gebouw zouden blijven, ant
woordde Wood- „Dat weet ik niet.
Onlangs heeft iemand me gevraagd
hoe lang de luchtbrug zou duren"
De Russen, die zoals gebruikelijk
een flinke voorraad voedsel heb
ben. begonnen zich op hun gemak
op het beleg in te stellen. Toen
Wood het gebouw verliet, vergezel
den de klanken van een accordeon
hem naar buiten. Men gelooft dat
het gehele personeel van de missie,
drie officieren cn vier manschap
pen plus Argoenof. zich binnen be
vindt.
Enige tijd nadat de militaire
politie was gearriveerd, zijn Duitse
werklieden begonnen buiten het
hek van het gebouw de water- en
gasleidingen uit te graven.
Kaarslicht
Woensdagavond bracht de bevel
hebber der militaire Sowjet-mis
sie in West-Duitsland kolonel Laza-
ref, een bezoek aan de plaats van
de „kleine blokkade". Hij vroeg ko-
kolonel Wood of het mogelijk zou
zijn water voor de acht in het ge
bouw verblijvende Russen te ver
strekken. Wood en Lazaref gingen
beiden naar binnen doch kwamen
enige minuten later weer naar bui
ten.
Kolonel Wood zeide het verzoek
van de hand te hebben gewezen,
72
T-T-J schijnt mijn verhaal te gelo-
A A ven. Hoe bestaat het! Ik moet
zijn privé-bureau opnieuw inrichten
en het gereed maken om de volgen
de week weer in gebruik genomen
te worden. Dit betekent, dat ik van
de vier andere gevangenen afge
scheiden word en slechts af en toe
bezoek krijg van de oude politie
man, die ons controleert. Het kost
me één morgen om 'n bureau en
een gemakkelijke leren stoel te vin
den en de vloer te vegen. Daarna
zit ik met mijn voeten op het bu
reau Nazi-literatuur te lezen, die ik
in de boekenkast gevonden heb.
Wanneer de Wachtmeister in de
buurt komt. ben ik druk bezig met
een raam, dat niet passen wil en ik
vraag hem om raad. Na veertien
dagen past het raam nog niet.
Het kon de politieman niets sche
len. Hij heeft de Amerikanen in zijn'
hoofd, die volgens de berichten nog
maar vijftig kilometer van de stad
staan. Ik heb hem bang gemaakt
door hem de lelijke wonden op mijn
benen te laten zien. Om te bewijzen
dat hij medelijden met me heeft,
noemt hij me Herr Oberleutnant
(wanneer er niemand in de buurt
is). Hij deelt zijn brood met me,
vertelt iedere morgen het nieuws
en iedere avond op de terugweg
naar de gevangenis de orders, die hij
op het politiebureau ontvangt. Hij
belooft me direct te zullen inlich
ten als er een transport gaat, ipaar
hij twijfelt aan de mogelijkheid.
„Ach, Herr Oberleutnant," zegt
hij steeds, „wat heeft dat voor nut?
De Herren Amerikanen kunnen
morgen hier zijn ea dan is die hele
verschrikkelijke oorlog voorbij.
Gott sei Dank!"
Hij is niet de enige, die bij de
nadering der Amerikanen een nieu
we bladzijde omslaat.
Wanneer we op een avond terug
keren, gaat hij als gewoonlijk naar
het politiebureau om de orders in
Ons feuilleton
te zien, terwijl wij op de stoeprand
op hem zitten te wachten.
„Nog nieuws?" vroeg ik als hij
terugkomt.
..Iedereen verwacht morgen de
Amerikanen. Ze zijn nog slechts
dertig kilometer hier vandaan."
„Enige aanwijzing voor een trans
port'"
„Neen. helemaal niet. Ik zou me
daarover maar geen zorgen meer
maken. Morgen bent u vrij man!"
„Laten we hopen!" spot ik.
In de gevangenis leveren we on
ze houwelen en schoppen in en
gaan naar gewoonte in de rij staan
om ingesloten te worden.
„Van Leijden?"
„Hier!"
„Daar gaan staan!"
Er schiet een kramp door mijn
maag. Tóch transport! Wéér ben ik
voor de gek gehouden Wéér word
ik weggevoerd. De Fransman van
de groep komt bij me staan, de
anderen worden ingesloten. De
Wachtmeister komt terug.
„Hoe heet U?"
„Van Leijden."
..Gut. Entlassen!"
Ik zal me dat ogenblik steeds
herinneren alsof het vandaag ge
beurd is. „Vreemd," denk ik bij
mezelf. „Je vleit je met de gedach
te. dat je je talen kent. Ik dachl.
dat ik Duits kende. Vreemd, dat een
woord als „entlassen". dat „ont
slagen" betekent, ook nog een heel
andere betekenis heeft!" Ik heb ge
leerd geen risico's te nemen
„Jawohl. Herr Wachtmeister."
antwoord ik benepen. Ik verzet geen
voet en kijk hem aan om hem de
bedoeling van het gezicht te lezen.
„Je bent entlassen. man!"
schreeuwt hij ongeduldig.
„Jawohl, Herr Wachtmeister!"
herhaal ik, nog steeds niet begrij
pend. Wie zou na zestien maanden
opgesloten te zijn geweest, dat
woord begrijpen?
„Schiet op, schooier!" brult de
bewaker, woedend over mijn sloom
heid. „Heb je geen bagage?"
Ik glimlach. „Ik bagage? Nee,
Herr Wachtmeister!"
„In orde. Naar buiten!" Hij loopt
naar de hoofddeur en steekt zijn
sleutel in het slot om deze te ope
nen. Eerst nu besef ik. dat ik op
vrije voeten kom. Ontslagen, ik,
een geheim agent, die in een Duit
se stad de straat op wordt gestuurd,
met Wehrmacht en SS overal op
de straten in een stad die nog niet
door de geallieerden bezet is.
„En eten dan. Herr Wachtmeis
ter? Krijg ik geen Marken?"
..DT uitl Du frecher Hund!"
schreeuwt hij en schopt me letter
lijk de straat op. En daar ga ik.
Vrij man!
(Wordt vervolgd)
daar het leveren van water niet
overeenkomstig zijn instructies
was. Toen hij in het gebouw was.
zaten de acht Russen bij elkaar en
zongen in het donker Russische
volksliederen.
Het huis van dc Sowjet-missie
stond als ccn donker eiland in de
verlichte straat. Af en toe zag men
het flikkeren van een kaars. Men
scheen hiermee echter zuinig om te
gaan, hetgeen een tegenstelling
vormde met de felle verlichting op
de voorafgaande avonden.
Kerkproces te Sofia
wordt bekort
Tientallen getuigen A charge
hebben Woensdag te Sofia verkla
ringen afgelegd in het proces tegen
de vijftien dominees, die beschul
digd worden van zwarte handel en
spionnage ten behoeve van de Ver
enigde Staten en Groot-Brittannië
De openbare aanklager spande
zich in om te bewijzen, dat de
financiële hulp van de Amerikaanse
kerkelijke missies niet voor kerke
lijke doeleinden gebruikt werd,
maar voor spionnage.
De rechtzitting sloot deze dag
met een verklaring van dc openbare
aanklager, dat hij wenst af te zien
van het horen van alle 55 getuigen
charge. Hij heeft volgens zijn ver
klaring hier aan geen behoefte om
dat het bewijsmateriaal overvloedig
en duidelijk is.
„HET LEVEN VAN DE MENS"
BOEIEND BESCHREVEN
Wij mogen de uitgeverij „Contact"
dankbaar zijn. dat zij het standaardwerk
voor leken over het menselijk lichaam,
dat Dr Fritz Kahn geschreven heeft,
weer voör het Nederlands publick ver
krijgbaar heeft gesteld. „Het leven van
de mens" verscheen in een Nederlandse
bewerking van Dr Mr Dr W. Schuur-
mans Stekhoven, in twee delen, tezamen
meer dan zeshonderd pagina's fraai pa
pier omvattend en geïllustreerd met on
geveer vierhonderd afbeeldingen Dit
bock is uitnemend uitgevoerd en de in
houd maakt het tot een waardevol bezit
voor ieder, die zich Interesseert voor de
verrichtingen cn de geheimen van het
menselijk lichaam. En wie doet dat niet?
Wetenschappelijk staande op de hoog
te van deze tijd, ls dit boek toch voor
leken vlot te lezen en te begrijpen cn
men zal dan ook begrijpen, dat het niet
nodeloos op allerlei finesses Ingaat cn
evenmin te ver het medische terrein
betreedt. In dit bock bloeien voor de
leek op bijna Iedere bladzijde nieuwe
wonderen open, wonderen, dlc hij toch
altijd zo dicht bij heeft gehad
„Van atoom tot mens" luidt de titel
van het eerste hoofdstuk, die al dadelijk
toont, dat de schrijver ons niet op ouder
wetse manier anatomie wil gaan doce
ren. Dan krijgen wij uitgebreide uiteen
zettingen over het becnderstelsel. het
spierstelsel, de bloedsomloop, de adem
haling en de spijsvertering, zaken, die
men allemaal ook op de lagere cn mid
delbare scholen onderwezen krijgt, maar
niet zó interessant, zó uitgebreid en
zó -origineel, doorspekt met zulke wijze
gedachten en ongekende perspectieven
openende opmerkingen. Dat alles geeft
het eerste deel. Het tweede vertelt over
de voeding (wel zéér lezenswaardig),
waarbij om eens een voorbeeld te
geven ook de verschijnselen honger
en dorst worden besproken, het zenuw
stelsel (met b v beschouwingen over de
slaap, kort- cn langslapers, de ochtend
en de avondmens), huid cn zintuigen
en alles wat daarmee samenhangt.
Beide delen hebben een uitgebreid
register, waardoor hot bock. dat boven
dien zeer overzichtelijk ls Ingedeeld, ook
tot een handig naslawerk ls geworden
WIJ hebben herhaaldelijk met Intense
belangstelling ln dit boek zitten lezen en
wij hebben zitten turen cn studeren op
de talrijke, vaak buitengewoon sugges
tieve afbeeldingen. Velen zullen er dui-
zend-en-een dingen ln vinden, dlc zij
altijd graag hadden willen weten en zij
vinden het hier op een boelende en
beeldende manier verteld (men kan cr
zelfs, bij de behandeling van het oog.
het principe uiteengezet vinden van het
afdrukken van plaatjes ln de krant).
Wij wensen dit bock in vele handen.
Kerknieuws
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Wlrdum R J. H Brink
te Warga te Oostcrwijtwerd J. H. Is
raël. cand. en hulppred aldaar ft
Ransdorp (toez.) M Vos. cand. te Rot
terdam. te Kockange Jhr F W Te-
ding van Berkhout, res. legcrprcd. te
Amersfoort.
Aangenomen naar Winschoten (Evang
W. A. Versteeg te Kortgcne naar
Kouderkerk a d Rijn Joh. Poort te
Glesscn.Oudekerk.
Bedankt voor Hendrlk-ïdo-Ambacht
(2e pred. pl.) Th J. Steenbcck te Wa
teringen.
Gorcf. Kerken
Beroepen te Rotterdam-Zuid (vac. J
M Mulder) (2e maal) Dr E Masselink
te 's Gravenzande te Nieuwe Pekela
A Mout te Kollum te Nijver dal
(vac. W. B den Brave) J. R. Sybrandy
te Wlnsum-Obergum
Bapt. Gemeenten
Bedankt voor Noordbergum J. Bosma
te Stavoren.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Moercappelle Chr. v
Dam te Werkendam
Geref. kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Ede J. v. Dyk cand. te
Groningen,
Doopsgezinde Broederschap
Beroepen te Ytens-Baard L. Lauren-
se, prop. te Amsterdam.
Een gevaarlijk punt ln de oude Rijks
weg Utrecht—GeldermalsenZaltbom-
mcl-'s Hertogenbosch vormde 't kruis
punt midden in Geldermalsen met de
weg TielGeldermalsen Gorinchcm
Arnhem—Nijmegen—RotterdamVele
ongelukken gebeurden hier De ge
meenteraad van Geldermalsen besloot
het verkeersobstakel belangrijk te vci-
beteren, door bocht-afsnljdlng, ver
breding. verkeerszuil enz Dit vordert
voor de gemeentekast van Geldermal
sen een uitgave van circa f 10.000.
Advertentie
Last van zennwen?
Mijnhardt's Zenuwtabletten
helpen U cr overheen.
Scheepstijdingen
Aagtekcrk. R'dam—Sydney. 1 Mrt.
te Port Said; Aalsum Las Palmas
Walvisbaai. pass 1 Maart Kaap Blan
co: Aldabl. R'damBuenos Aires pass
1 Maart St. Pauls Rock; Alcttn (T).
Maart van Plndjoc naar Bangkok;
Axcldijk. HavannaAntwerpen pass. 1
Maart Bermuda; Bcrkcl Las Palmas—
Monrovia, pass 1 Maart Dakar; Gndi-
la (T) FahaheelHavre, pass. 1 Mrt.
Perim; Gouwe, TunisKralingscvccr.
pass. 1 Maart Wight; Hcclsum. A'dam—
Java. pass 1 Maart Balcarcn; Hugo de
Groot. 2 Maart v Port Elisabeth te East
Londen; Ittcrsum. 2 Maart van Matadl
te Loanda, Johan van Oldcnbnrnevelt.
Java—A'dam pass 1 Maart Pnntella-
ria; Kedoe. R'dam^Java. pass. 1 Maart
22 uur Finlsterre; Kota Intcn R dam
Java. pass. 1 Maart Socrotra; Laren-
berg. Antwerpen—Lissabon pass. 1 Mrt.
Wight; Laurcnskcrk R'dam—Calcutta,
pass. 1 Maart Burllnghs: Lieve Vrou-
wekerk. ColomboR'dam 1 Maart v
Aden; Lombok. 1 Maart v Pennng n
Rangoon; Luttcrkcrk R'damPcrz.
golf. 1 Maart v Londen: Malvina (T),
Suez—Genua pass. 1 Maart Kreta;
Mcrwcde 1 Maart v Antwerpen te
Hamburg- Molenkcrk. Calcutta—R'dam.
pass. 1 Maart Dover; Nlgerstroom Da
karA'dam. 1 Maart te Havre; Nlj-
kerk, A'dam—Mombassa 1 Maart in
Golf van Aden; Ossendrccht 1 Maart
v Manchester tc Tacoradl verwacht;
Perna (T). 1 Maart v Hongkong te Ta-
rakan; Ridderkerk. Sydney—R'dam 1
Maart van Genua; Riouw 1 Maart v
Ahadan tc Basra; Ruys 1 Maart v Ma
nilla n Zamboanga; Salawatl. Scmaranfc
—Suez pass 1 Maart Perim; Salatlga,
New York—Java pass. 1 Maart 19 u.
Azoren; Sarangan. 28 Fcbr. v Karachi
te Bahrein: Stad Alkmaar. 1 Maart v
Durban n Lorenzo Marqücz; Stad
Haarlem 1 Maart v R'dam te Savona:
Stad Maastricht. R'dam—Italië, pass 1
Maart Kaap St Vincent; Stad Vlnnr-
dingen 1 Maart v Vlaardlngcn te Nar
vik. Sraat Malakka 1 Maart v Singa
pore n Saigon; Streefkerk. Madras
R'dam. pass. 1 Maart uuardaful, Ta-
lisso 28 Fcbr v New Orleans n Char
leston; Tnbtnta. A'dam—Java. 1 Mrt.
dwars v Singapore; Volendam Sydney
R'dam pas. 1 Maart 22 uur Gibral
tar- Wicldrtcht (T) BrisbaneAba-
dan. 1 Maart In Golf van Oman; Zui
derkruis Socrabaya—R'dam. pass 1
Maart Bizerla; Zwijndrccht. 2 Maart v
Emdcn tc Narvik verwacht.
Aardijk Java—New York 27 Febr.
v Singapore; Adlnda (T). 25 Febr. v
Pladjoc te Singapore; Aleor 1 Maart v
Santos n Rio Grande: Alhena. 2 Mrt.
v Hamburg n Antwerpen; Amstelveen.
1 Maart v Tutlcorim te Colombo; Dclfs-
havcn. 27 Febr. v Casablanca tc Da
kar; Drente 27 Fcbr. v Banjoewangl
te Socrabaya; Jobshaven Gibraltar—
Taboü. pass. 1 Maart Dakar. Katwijk.
GefleZaandam, pass. 2 Maart Holtc-
nau; Kertosono 28 Fcbr. v Port Swct-
tenham te Penang; Meliskcrk. R'dam
Japan 2 Maart v Manilla; Mlrza (T).
27 Febr. v Pladjoc te Singapore; Rotti,
Singapore—A'dam. 27 Febr. v Port
Swettenham; Saroena (T). 27 Febr. v
Singapore n Miri; Singkcp A'damJa
va. 27 Febr v Belawan; Socstdljk 27
Febr. v Seniarang tc Batavia; Tosari.
27 Fcbr. v Makassar naar Sangl Eiland;
Tjisadane. 28 Fcbr. v Socrabaya n Ma
kassar; Tjipanas. 25 Febr. v Singapore
n Hongkong; Tjlpondok. 26 Fcbr van
Fremantlc n Singapore; Tjlbodas 27
Febr. v Sydney tc Melbourne; Valerius.
28 Fcbr. v Yokohama n Java.
Aldcbaran. R'damHouston pass. 1
Maart Miami; Alphard. R'damBuenos
Aires, pass 1 Maart Madeira; Avcr-
dijk. 1 Maart v New Orleans n Lon
den Antwerpen en R'dam; Breda 1
Maart v Palta n Manta; Barcndrecht
(T) 1 Maart v Curacao n R'dam; Dul-
vendyk. VancouverR'dam. 2 Maart v
San Francisco; Java. A'damJava 2
Maart v Genua; Johan van Oldcnbnr
nevelt BataviaAmsterdam pass 2
Maart Kaap Bougaronl; Noordwljk.
Sfax—Gibraltar, pass. 2 Maart Algiers;
Obcron, 2 Maart v Pampatar te Trini
dad; Tclamon. 2 Maart v Puntn Car-
don n New York.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.— nws 19.15 Ned.
organisten spelen eigen werken. 19 30
actueel geluld. 19.45 rcg. uitz.. 20.
nws. 20.05 prog. prol., 20.15 Jubeldam.
21.30 famlllccompctltle 22.gr. pl
22.05 de vaart der volken. 22.25 vier
handig pianospel 22.45 avondoverden
king. 23— nws. 23.15 Swcelinckkwar-
tet. 23.45 24.Boston symph. ork.
HILVERSUM II: 19Radiostrip.
1910 avondschool. 19.45 gr. pl.. 20
nws. 20.05 ln het radlo-zockllcht 20.15
Concertgebouworkest. 11.15 violoncel.
22.30 Pierre Palla. 22.45 pyiers van
Neerlands welvaart 23— nws. 23 15
24.Paul Weston met zangsolist.
Morgen
HILVERSUM I: 7.— Nws; 7.15 Och-
iendgymnastlek; 7.30 Charles Trenot;
7 15 Morgengebed; 8 Nws; 8.15 Gr.pl.;
9.Shchslsche Staatskapclle; 9.35
Schoolradio; 9.55 Schoolradio; 10.05
Jongenssopranen zingen; 1020 Gr.pl.;
11Zonnebloem: 11.40 Schoolradio;
12.— Angelus, pianorecital; 12.30 Land
en tuinbouw-. 12.33 Prom. orkest; 12 55
Zonnewijzer; 13— Nws; 13 25 Prom,
orkest; 13.50 Op de korrel. 14.Ka
mermuziek; 14.30 Gr.pl.; 15.— Gram.
muz., 16.— De Zonnebloem: 17.Na
schooltyd; 17.15 Blaasinstrument in de
kamermuziek; 17 45 Wat het buitenland
leest18Amusementsorkest 18.30
Reg. uitz.
HILVERSUM II: 7— Nws; 7 15 The
Masqueraders8— Nws: 8.18 Madame
Butterfly; 8 50 Voor de vrouw. 9
Buschkwartet9.30 Waterstanden'; 9.35
Karl Kritz cn ork - 10— Morgenwij
ding; 10.20 Gr. pl.10.30 Voor de vrouw
10 45 Bas en plano11.Voordracht;
11.20 Frans progr.12— Pierre Palla;
12 30 Land- en tuinbouw; 12 33 Sport
12.45 David Rose; 13.— Nws; 13.15 Me
dedelingen; 13.20 Avroleans. 13.50 Les
compagnons de la chanson14.Kook
kunst 14 20 Kamerork.: 15.Boeken
schouw; 15.20 Kamerork.; 16— Orgel
spel; 16.30 Tussen twaalf en zestien;
17— Gr. pl.; 17.20 Wij cn dc muziek;
18.— Nws; 18.15 Felicitaties; 18.45 S1I-
vestri-kwartct.
