Raad doktert nog steeds aan de
gemeentebegroting 1949
Imposante uitvoering der
Matthaus-passion
Handelsverkeer tussen Oost
en West neemt toe
Urgentieprogram voor AmersfooH
spoedig te verwachten
2
DAGBL'AD VOOR 'AMERSFOORT
Woensdag 6 April 1949
MET mijn fractie ben ik van oordeel, dat het gewag maken
van besprekingen in een commissie van bijstand, ook in
een particulier schrijven ongewenst is en betreurd moet worden.
Hierbij moet ik echter nadrukkelijk vaststellen, dat ik nimmer dé
bedoeling heb gehad om ruchtbaarheid te geven aan besprekingen
uit een commissie doch in bedoeld schrijven mijn critiek met
even zoveel woorden heb willen weergeven als mijn persoonlijke
mening." Dit is de verklaring, die de heer K. Kooien (KVP) bij
de aanvang van de Woensdagmiddag gehouden raadsvergade
ring heeft afgelegd.
Verklaring van dc
heer Coolen
Dc voorzitter dankte de heer Coo
len, dat hij met deze verklaring is
gekomen. Hij herinnerde aan de
door het raadslid dc heer J de Gans
(AR) uitgesproken mening, dat het
tot excessen zou kunnen leiden als
men in de raad dc gewoonte ging
aannemen om hetgeen in de commis
sies wordt besproken in de raad
naar voren te brengen. Het kan geen
kwaad eens op een mening terug te
tasten, maar daar moet het dan ook
bij blijven, meende dc voorzitter.
Deze was voorts van mening, dat
men zeker mocht aannemen, dat
hier niet van opzet sprake is ge
weest. maar dat hier min of meer
van een „pijnlijke onachtzaamheid"
gesproken moet worden. De voorzit
ter verklaarde hierna het „incident"
dat plaatsgreep in een vorige ver
gadering bij de behandeling van
„Volkhuisvesting" voor gesloten.
De raad wierp zich na deze ver
klaring met ijver op Hoofdstuk VI
van de begroting voor 1949. Bij de
algemene beschouwingen over
..Openbare werken" was de heer J.
Vis (Arbhet eerst aan bod. Hij me
moreerde dat op voorstel van zijn
fractie een urgentieprogram van uit
te voeren werken zou worden opge
steld. Van de commissie, die daar
voor in September 1948 aan het
werk is gegaan, is nu een program
te verwachten voor de jaren 1949 tot
cn met 1953. B. en W. hopen daar
mee aldus de heer Vis vóór de
„begroting 1950" gereed te zijn. De
heer Vis had liever gezien dat men
met oen plan voor 1950—1954 was ge
komen, Hij noemde in dit verband
een aantal werken, dat dringend om
uitvoering vraagt, zoals tunneibouw.
badhuis, industriepark enz Het is
daarom wenselijk dat wij tijdig we
ten wat er op het urgentieprogram
komt te staan. Het werkloosheid-pro
bleem moet men losmaken van 't ur
gentieprogram. Om dit probleem te
bestrijden moeten we verder zien dan
Amersfoort.
Is er al contact met andere ge
meenten opgenomen? Wij moeten
een juiste conjunctuur politiek voe
ren en de werken van grote arbeids
productiviteit bewaren 'ot tijden van
laagconjunctuur. Nogmaals, zo ein
digde de heer Vis. plaatselijk berei
ken wij op dit gebied niet veel. La
ten B. en W. deze zaak eens goed be
kijken. Vooral contact met de rege
ring en andere gemeenten is ge
wenst. De heer W, van Gent (WD)
besprak de treurige situatie bij de
Eemmond en de toestand van de
Eem zelf, Sedert de laatste storm is
het weer hopeloos aan de Eemmond.
Nu kan men wel weer gaan bagge
ren. maar de enige oplossing is toch
de aanleg van een behoorlijke strek
dam. ..En hoe is het met de brug
over de Eem?", zo vroeg dc heer Van
Gent zich af. Als men de opritten
van de nieuwe verkeersweg bekijkt,
dan komt er een vaste brug. Zo'n
brug brengt bezwaren voor scheep
vaart Praat eens met „Schuttevaer".
was zijn vaderlijke raad aan B. en
W. De heer .T. R. Hartings (KVP»
wilde graag weten hoe het met de
verbetering van de trottoirs in dc
P. Borstraat is gesteld. Er was toch
een toezegging" De heer A. Nakman
(Arb.) vroeg bijzondere aandacht
voor de Blocmweg. het is daar een
modderpoel als het regent. De hoer
Van Gent informeerde naar de ver
breding van de Korte Bergstraat. De
heer Vis had even daarvoor in zijn
betoog al de aandacht gevestigd op
de verbreding van de Utrechtseweg
cn de Bergstraat De heer H Koele-
wijn vroeg aandacht voor de Ber-
kenweg. Het is daar een openbare
vuilnisbelt. Bij de behandeling van
de verschillende posten wilde de
heer Coolen wel iets meer weten
over de 20412.73 als bijdrage aan
Hoofdstuk Vl van de kapitaaldienst.
De heer W. van Apeldoorn (CPN)
kon geen vrede hebben met het dooi
de gemeente te betalen bedrag voor
de spoorlijntjes aan dc Nijverheids
straat. Ten slotte besloot de heer
Coolen de rij van sprekers met een
waarderende opmerking aan het
adres van B en W voor de exploi
tatie van de Markthal.
Burgemeester Molendijk
geven op de verschillende verzoeken.
Alleen de Blocmweg is een vraag
stuk. Nagegaan zal worden o£ deze
weg particulier bezit is. De brug
over de Eem blijkt inderdaad als
vaste brug geprojecteerd te zijn. De
wethouder zegde een onderhoud met
„Schuttevaer" toe. De Eem zal pas
goed worden als de inpoldering ge
reed is. menen B. en W.. maar dat
duurt nog een jaar of zes. De heer
Coolen zal nog nader over de „bij
drage" worden ingelicht. Er is in
ieder geval geen sprake van crediet-
oversenrijding, zo deelde de wethou
der op een vraag van de heer Coolen
mede.
Het spoorlijntje aan de Nijver
heidsstraat bracht de heer Van Galen
Last ïti het geweer. Laten we er nu
wat aan betalen, was zijn mening,
straks komt het weer dubbel en
dwars terug en zo zeide de wethou
der er zit in dit lijntje propaganda
voor de verkoop van industrieter
rein. De replieken brachten geen
nieuwe gezichtspunten op en zo viel
voor dit hoofdstuk van deze lang
durige begrotingsgeschicdenis ten
slotte toch de hamer.
Hoofdstuk VII bracht do heer W.
van Apeldoorn er toe te informeren
naar de toezegging om de bosvijver
gratis voor het publiek open te stel
len. Er bleek een regel in het afde
lingsverslag te zijn weggevallen,
want daar had moeten staan, dat men
het half Mei gaat proberen. Dus. op
naar de Bosvijver.
Mars
Het was te verwachten dat bij het
hoofdstuk onderwijs „onderwijs,'kun
sten cn wetenschappen" nog wel het
een en ander zou worden gezegd. De
niet ge-
-wuiuun ge;
Als men de written heer v. Apeldoorn vond het
tiftrlrnnreiirniT
Experiment
Wethouder J Koopman (Arb.) zei-
de dat het urgentie-schema een ex
periment is. Amersfoort en Enschede
zijn de enige gemeenten in het land
die in deze richting werkzaam zijn.
De samenstelling van zo'n schema
kost veel tijd. De directeuren van de
bedrijven waren snel met hun ant
woord. zodat het mogelijk werd 1949
bij het schema te betrekken. De za
ken staan evenwel niet zo eenvoudig
als men zich voorstelt.
Een en snder houdt onmiddel
lijk verband met de investe
ringspolitiek van de regering. De
gemeenten kunnen maar niet
lukraak investeren. Het was
noodzakelijk na te gaan welk ge
deelte van de investeringen in
vloed hebben op het budget van
de gemeente-begroting Er zijn
natuurlijk investeringen die geen
invloed hebben, zoals de woning
bouw waarvan het geld terug
komt van het Rijk Het pro
bleem van de werkloosheid, zo
zcidc de wethouder, heeft ook
een aantal politieke kanten. Zal
de gemeente Amersfoort zo lo
yaal zijn om arbeidsintensieve
werken naar de toekomst te ver
schuiven of zal dc gemeente ze
in de nabije toekomst onder han
den gaan nemen nu het geld er
Spr is met de heer Vis van me
ning dat de werkloosheid niet plaat
selijk bestreden zal kunnen worden
Er zijn een aantal werken zeer ur
gent. werken die onafhankelijk van
de conjunctuur zijn, zoals de tunnel
bouw. Toch zijn er een aantal dat
zonder bezwaar kan woeden verscho
ven naar een tijd van" laagconjunc
tuur.
Voor het onderhoud van straten,
wegen en pleinen komt nog een aan
vullende begroting, zo deelde de
wethouder mede en daardoor kon
deze een algemeen gunstig antwoord
wenst dat men „Mars" onderdak
ging verschaffen op de scholen. Hij
citeerde de mening van burgemees
ter Molendijk, vervat in een in „Vrij
Nederland" verschenen artikel waar
in geschreven zou zyn dat het voor
de democratisering vaw het leger
gewenst is op de scholen voorlich
ting te geven over het leger. Er is
al een tamelijk militaristische geest
op de scholen vond de heer Van
Apeldoorn en hij noemde de HBS.
Dit raadslid zou het voorts prettig
vindon als de rapporten van com
missie Drewes" over het onderwijs
te Amersfoort aan de raad ter inzage
werden gegeven. Over de toestand
van dc scholen was de heer Vagi
Apeldoorn geenszins te spreken Kijk
eens naar Hilversum. Meppel en Wa-
goningen. Spr. had het gevoel dat
men in Nederland niet veel verder
komt met de zorg voor het onder
wijs en dus de belangstelling voor
het kind. Hij meende dat het beste
van hel beste nog niet goed genoeg
s voor de jeugd Do schoolbibliothe
ken kregen oen beter aanz.len, maar
het kan altijd beter. Voor het uitge
trokken bedrag „schoolreizen" is de
heer Van Apeldoorn erkentelijk Het
is in ieder geval een stap in de goe
de richting. ..En dan de schoolwerk-
tuinen, is daarvoor uitbreiding mo
gelijk?', vroeg de CPN-fractievoor-
zitter zich af. Straks is het alleen zo
dat er tuintjes zijn bij de nieuwe
scholen. Wat moet de jeugd, die de
oude scholen bevolkt, beginnen?
De heer L Waterloo zeide dat hij
mm of meer gedwongen is aan de
..spraakwaterval" over deze begro
ting deel te nemen Ze hadden hem
gezegd „jo doet eigenlijk nooit je
mond open in de raad". Enfin deze
keer is de heer Waterloo niet in
gebreke gebleven. Hij heeft zijn
visie op het onderwijs gegeven en
daarbij niet nagelaten B en W.
dank te brengen voor de wijze
waarop zij met de ten dienste
staande middelen het onderwijs in
Amersfoort dienen. Hij drong er op
aan dat het college verstrekkende
maatregelen zou nemen met het oog
op de te verwachten aanwas van
leerlingen. Denk dan ook eens aan
de Zweedse scholen bij eventueel
voorgenomen bouw. verzocht deze
spreker Ze zijn goedkoper cn niet
minder van kwaliteit dan de Finse
Hij herinnerde er aan dat ook zijn
fractiegenoot, de heer Coolen. daar
over al eens had gesproken Wat het
kleuteronderwijs betreft hoopt ook
de heer Waterloo op gelijkstelling.
un, kom®n tQt openbare
ÏI»U!.erfho,len' °Ncr dc salarissen
llu icerkracht™ bij dit onderwijs
jalt ook nog wel het een en ander
te zeggen, meende dit raadslid Met
r»nm™me j hi^ voorts kennis ge-
,vandc mededeling dat er nog
?n Oerboeken mot oude spelling
en gebruikt. Er-
ien niet zo slecht. We kunnen er
best mee voor de dag komen Dat het
onderwijs de aandacht heeft van het
college demonstreerde de wethouder
met enkele cijfers. Zo werd 116.238.-
meer uitgegeven voor het lager on
derwijs, voor het voortgezet l.o. cn
voor u.l.o. zijn deze cijfers resp.
9436.— cn 26.209.De school
tuintjes krijgen een plaats in het
uitbreidingsplan. Over de scholen
bouw mag Amersfoort niet ontevre
den zijn, overigens blijven B. en W.
op dit punt diligent. De kwestie van
de Zweedse scholen wil het college
graag bekijken. Over het kleuter
onderwijs is het college niet tevre
den. Het college zal dat pas zijn als
men komt tot de stichting van open
bare kleuterscholen. De bezoldiging
van de leerkrachten is meer een
kwestie van de schoolbesturen, zo
meende de wethouder. Ten slotte
verwierp de wethouder de mening
dat er veel aan het onderwijs zou
ontbreken. Er heerst een frisse geest
bij de leerkrachten en van de inspec
teur voor het l.o. gaat een krachtige
steun uit. De wethouder herinnerde
aan de conferenties op „Draken-
burgh". Aan de vernieuwing en ver
frissing van het onderwijs wordt
hard gewerkt. De rapporten van de
commissie Drewes worden uitslui
tend als advies aan het college ge
geven. De voorzitter onderstreepte
nog krachtig de woorden van de
wethouder. Op het gebied van het
onderwijs is er in Amersfoort een
prettige frisse geest. De scholen zijn
wel niet wat ze zijn moeten. Inder
daad we zitten met een paar oude
scholen. Maar het college is er glad
voor om de sfeer in de scholen met-
een-plaat-hier-en-een-kleedje-daar te
verbeteren. De gebouwen moeten
een behoorlijke en beschaafde indruk
op de kinderen maken.
Objectieve voorlichting over het
leger oj) de middelbare scholen acht
te dc voorzitter geen bezwaar. Er
zouden bezwaren z^n als men min
of meer „geestdriftige" redevoerin
gen ging afsteken. Daar mogen geen
lesuren aan opgeofferd worden. Maar
zoals het ln Amersfoort, ook buiten
de lesuren, is gebeurd had het niet
rustiger cn objectiever kunnen ge
beuren. Er is geen zweem van pro
paganda geweest, maar wel een al
gemene inleiding over beroepskeuze.
De democratisering van het leger
kan cr alleen wel by varen.
Bij de beantwoording van de heer
Van Apeldoorn, die een stuk uit
„Volle zeilen" van de voorzitter over
de zorg voor de Jeugd had geciteerd,
zeide burgemeester Molendijk dat
„hij staat voor hetgeen hij heeft ge
zegd".
Ik vind het noodzakelijk, aldus
de voorzitter, dat men voor de
volksjeugd met grote en machti
ge middelen werkt. Honderden,
neen duizenden verkommeren.
Wij 'zullen ons deze dingen moe
ten realiseren. En als wij dan in
de raad met concrete plannen
komen dan hopen wij geen te
genstand te zullen ondervinden.
Schandaal
Dan is de raad weer aan de replie
ken toe. Er wordt angstvallig op de
klok gelet. En de heer P. J. Her
mans. die zag dat de heer Van Apel
doorn weer het woord vroeg, riep
uit. dat hij het een schandaal vindt
dat er zoveel kostellike tijd wordt
verknoeid. We bereiken er alleen
maar mee dat de presentie-gelden op
de begroting wordt gewijzigd, al het
andere zal toch wel zo blijven. De
heer Van Apeldoorn ging niettemin
vorder en kondigde aan dat zijn frac
tie met voorstellen zou komen. Met
dc zaak alleen maar welwillend te
stellen komen we er niet. Ook de
heer Van Apeldoorn wees op de on
voldoende bezoldiging van de leer
krachten bij het kleuteronderwijs.
Het gevolg is. zo meende deze spre
ker. dat ondeskundigen onderwijs
aan de kinderen gaan geven Zijn
fractie zal daarop vporstellen de
subsidie per kind te verhogen van
35.(het door B. en W. uitgetrok
ken bedrag) tot 50.
De heer Splekermann opperde dat
het geen geval meer is van meer of
minder. Laten we het rapport af
wachten over de gelijkstelling. De
heer dr. J. B. Drewes (Arb.) deelde
mede dat zijn fractie de motie van
de CPN niet zou ondersteunen.
Wachten op de regeling is het beste.
De motie werd daarop ln stem
ming gebracht en vertfcw-pcn met 21
tegen 3 stemmen. Daarmee werden
de algemene beschouwingen beslo
ten.
Gemeenschap
De samenwerking van de verschil
lende plaatselijke verenigingen is.
aldus de voorzitter, vrijwillig. B. en
W zouden niets liever zien dan dat
de gehele burgerij werd samenge
bundeld. Er zijn echter tegenstellin
gen die niet zijn te overbruggen.
Toen de verhoudingen nog niet zo
scherp lagen is er regelmatig gepro
beerd om de groeperingen bij el
kaar te brengen. Wat de subsidie
aan Toonkunst betreft, vroeg de
voorzitter het college de tijd te laten
om het zojuist afgekomen rapport
van de verificatie te onderzoeken. De
zaken liggen gunstiger dan men
heeft vermoed en het is geenszins de
bedoeling van hot college om Toon
kunst de mogelijkheden tot werken
te ontnemen. Wat de hulp aan min-
derdraagkrachtige studerende be
treft wil het college nog verder gaan.
Een voorstel in die richting is te ver
wachten. Het bestuur van Speeltuin
centrale blijkt, volgens een medede
ling van de voorzitter, contact te
hebben gezocht met het college van
B cn W.
Men wil komen tot de bouw
van drie clubhuizen. B. en W.
zijh bereid deze bouw te bevor
deren door het verstrekken van
materiaal. De buurtbewoners
kunnen in deze objecten de zo
zeer gewenste zelfwerkzaamheid
vinden. Het speeltuinwerk is het
werk van de buurten en wij wil
len ons-als overheid zeker niet in
het opvoedkundig werk van de
speeltuinorganisaties mengen.
Ook over de A.G. bracht de voor
zitter zijn mening naar voren. Men
kan stevig gereformeerd blijven,
standvastig humanistisch zijn en zich
een vroom katholiek betonen en
toch samenwerken. Er zijn tal van
dingen ln de gemeente die wij ge
zamenlijk kunnen doen. In de 180
bij de A G. aangesloten verenigingen
zijn tal van stromingen vertegen
woordigd ook van prot. Chr. zijde.
Motie
De heer Van Apeldoorn trok daar
na fel van leer over de vermeende
gemeenschapsgedachte in de A.G.
Waarom weert men dan onze organi
saties. zo vroeg deze afgevaardigde
zich af. De CPN-fractie kwam ton
slotte met een motie, waarin tot
uitdrukking werd gebracht dat de
A.G. moet blijven streven naar de
gemeenschapsgedachte en waarin de
voorwaarde werd gesteld om de EVC
toe te laten. De voorzitter meende
dat men deze kant bij het stellen van
moties niet op moet gaan. Mon kan
een vereniging toch niet gaan ver
plichten. De heer Van Apeldoorn
vond het een principiële kwestie
worden en meende dat zyn fractie
onder deze omstandigheden met voor
het subsidie kon stemmen. De motie
van de CPN werd verworpen met
20 tegen 4 stemmen cn het subsidie
werd tenslotte verleend met de stem
men van de CPN-afgevaardigden te
gen. Met dit kernachtige slot was ook
het hoofdstuk onderwijs bekeken.
Men werd ten slotte van „boven
wijs", pakte de spullen bij elkaar om
huiswaarts te gaan en Woensdag
avond opnieuw te beginnen.
Nog veel moet tot
grotere rijpheid
komen
EEN uitvoering van de Mattheüs-
passion. in een gelijke opvat
ting als het vorige jaar en toch in
vele opzichten anders, rijker, her-
monischer, bezonkener ook. hoewel
nog niet bezonken genoeg, imposan
ter, indrukwekkender, hechter het
fundament leggend voor een tradi
tie. die Amersfoort een reeks van
jaren omstreeks het Paasfeest het
geschenk moge brengen van deze
ontroerend schone gewijde muziek
onder de statige gewelven van
de Sint Joriskerk.
Wy moeten de gemeente Amers
foort en de Amersfoortse Gemeen
schap dankbaar zijn voor de moge
lijkheid, die zij weer schiepen deze
uitvoering ook toegankelijk te ma
ken voor hen, die de noodzake
lijkerwijs vry hoge toegangspas
niet kunnen betalen. Indien de tra
ditie zich vaster wortelt in onze
stad zal het spoedig wenselijk blij
ken een nog veel groter aantal stad
genoten het bezoeken van deze uit
voering moegelijk te maken. Wie
eenmaal de MattheUs-passlon heeft
gehoord wil het volgend jaar graag
opnieuw komen en zo zal het voort
zetten der traditie niet alleen het
aantal gegadigden vergroten maar
daardoor tevens waarschijnlijk in
de toekomst twee uitvoeringen
noodzakeiyk maken.
Als er van dankbaarheid sprake
is geldt deze echter bovenal onze
Toonkunst-oratoriumvereniging, die
na haar reorganisatie deze traditie
aan Amersfoort geschonken heeft
en die onder de uiterst vakkundige
en artistieke leiding van Adrlaan
C. Schuurman haar uitvoeringen
tot een gebeurtenis weet te maken,
waarop Amersfoort in ons in dit
opzicht nogal verwende land trots
kan zyn.
P) E uitvoering van gisteravond
was zeker niet vlekkeloos. Het
U.S.O. speelde voortreffelijk en de
koren bleken uitnemend ingestu
deerd, maar de klankverhouding
tussen het vocale en instrumentale
deel van het apparaat was niet al
tijd evenwichtig, in sommige was
het orkest en met name het clave-
cimbel te sterk, maar vaker was dit
met het koor het geval, dat nog te
weinig de nuanceringen naar het
pianissimo weet te treffen. Schuur
man heeft overigens in zijn opvat
ting naar onze mening het juiste
midden gekozen tussen een al te ro
mantische en een al te strakke uit
beelding van deze muziek. Maar
niet steeds komt alles geheel „uit de
verf" en breekt de bewogenheid
heen door de techniek van het feil-
Voordracht drs Tydeman
Nederland sloot weer een verdrag voor
een langere periode met Polen
\ZrZ\S' deF" Van Waterloo
ÏÏÏl iï®is. eu Ecdaan werd voor de
waardoHnp- w«-cn Andere
waardering had hij voor het werk
commissie lot wering v"n
ian °01' de bemoeiingen
S» Sf commissie is, naar de heer
vr AuYm Stiïv meedeelde het school-
'frzuim sterk teruggelopen.
Niet ontevreden
VP^tnn^H1" A. J Spiekcrmann (K
\P) vond de toestand van de scho-
MeJ. J. L. Baas had het een en an
der in de melk te brokkelen over de
voorgestelde subsidie aan de Amers
foortse Gemeenschap. Waarom is de
EVC geweigerd? Waarom is een me
dedeling over een film van de Waar
heid-filmdienst in de agenda onop
vallend en naar de tekst gewijzigd
opgenomen^, zo vroeg deze CPN-af-
gevaardigde zich af. Het is geen ge
meenschapsgevoel meer dal hier
spreekt maar het gevoel voor uit
verkorenen, zo zeide mej. Baas Zijn
de prijzen nog niet wat te hoog voor
door dc A.G georganiseerde culture
le avonden en mag de administra
teur van de A.G deel uit blijven ma
ken van de raad. zo besloot zij haar
vragenlijstje. Over de Toonkunst
subsidie sprekende zeide mej. Baas.
dat deze instelling een hogere subsi
die nodig heeft om de minder draag-
krachtigen aan instrumenten te hel
pen. Zij zou het subsidie graag van
2500.op 3500.gebracht zien.
De heer J. Stcinebach (Arb.) was
verheugd over dc post. uitgetrokken
voor de tegemoetkoming ln de stu-
o.ckosten van begaafde Jongelui uit
minderdraagkrachtige gezinnen. De
beoordeling van de tegemoetkomin
gen zou hij willen overlaten aan een
wel zeer kleine commissie, het huis
bezoek dient in ieder geval te ge
schieden door één persoon De heer
Hartings (KVP) achtte het wenselijk
een aantal posten dat nu nog onder
sociale zaken valt over te brenger,
naar onderwijs waar ze z.i thuis ho
ren De heer Van Apeldoorn hield
daarna oen uitvoerig betoog over de
speeltuinen. Ook daarbij herinnerde
hij weer aan de opvatting van de
voorzitter dat men de jeugd de hel
pende hand moet toesteken. Hij ver
zocht bouw van clubhuizen. De heer
Ter Burg (CPN) kwam terug op de
kwestie A.G. en EVC. Hij vroeg in
deze de bemiddeling van de voor
zitter. De heer Joh. de Gans (AR)
zeide dat zijn fractie zich niet zal
Yn tC*£n h_.et subsidie aan de
u'u. .V. Wllde daa,bij wel in het
licht stellen, dat de Prot. Christelijke
groeperingen in Amersfoort vrijwel
afzijdig staan van de A.G. Dat is dan
ook naar het inzicht van spreker be
grijpelijk omdat in de A.G meer de
human,süsche gedachte leeft, een ge!
«im? ia i j mens als middelpunt
i, jrwiJ de ar»dore groepering
Gods?" 3an de souverePS
13 IJ de bespreking van de handel
A-' tussen West- en Oost-Europa
ryst onwillekeurig dc vraag of het
Westen door een gocderenuitwisse-
ling de Sowjet-Unle en haar satel
lieten niet stei'kcr maakt, terwijl
daar tegenover de opmerking kan
worden geplaatst, dat een afbreken
der handelsbetrekkingen een con
flict onherroepelijk .nader brengt
Van dit standpunt uit bezien is het
dus wel degelijk noodzakelijk dat
dc goederenuitwisseling niet wordt
gestoord.
Met deze algemene opmerking
opende drs. Tydeman. redacteur van
dc „Internationale Spectator", gis
teravond zUn voordracht over ,,Dc
handel tussen Oost en West" voor
de leden van de Amersfoortse af
deling van het Genootschap voor
Internationale Zaken, een particu
liere, niet politieke vereniging, die
zich als doel stelt Nederland meer
bekendheid te geven in de wereld
en omgekeerd het gebeuren in het
buitenland meer bekendheid te ge
ven ln Nederland.
Twee blokken
Drs. Tydeman stelde tegenover
elkaar de landen en gebieden van
het Marshall-plan en de Sowjet-
Unie en haar vazalstaten, waartoe
hij ook rekende Finland, dat sterk
aan de Sowjet-Unie gebonden is
door de verplichtingen van het
vredesverdrag en Joego-Slavie, dat
economisch heel vast in de Ooster
se sfeer ligt verankerd. Het is dui
delijk, dat Verenigde Staten, die
een zeer belangrijke rol in het Wes
ten spelen, ook invloed hebben op
de handel, die met het Oosten wordt
gedreven. En dus controle voorbe
houden op de goederen, die ver
vaardigd worden uit Marshall-gif
ten en uitgevoerd worden naar de
Sowjet-Unie. Het Westen opperde
aanvankelijk ernstige bezwaren *e-
gen deze contróle doch hoewel de
bepalingen wel enigszins zijn ver
zacht. heeft Washington het toezicht
nog niet geheel laten varen. Uit
zonderingen zijn echter Zweden en
Zwitserland het eerste land voert
kogellagers uit naar Tsjechoslowa-
kije maar deze landen staan dan
ook aanzienlijk sterker dan de ove
rige Marshall-deelnemers omdat
zij slechts leningen, geen giften ont
vangen.
De uitvoer van West-Europa naar
de landen achter het IJzeren Gor
dijn is in verhouding tot het jaar
daarvoor in 1948 aanzienlijk geste
gen, zodat weer gesproken kan wor
den van ongeveer 75 procent van de
vooroorlogse hoeveelheden De in
voer daarentegen bleef slechts 16
procent. In dit verband merkte drs.
Tydeman op. dat ook het wegval
len van Duitsland een factor van
zeer grote betekenis moet worden
geacht. Duitsland immers had voor
de oorlog een vrij belangrijke uit
voer naar de landen van Z O -Euro
pa, doch zijn plaats is sinds enige
jaren ingenomen door de Sowjet-
Unie.
Wel bereid
Op de vergaderingen van de Eco
nomische raad van Europa in Ge-
nè.ve, waar vertegenwoordigers der
Marshall-landen schema's overleg
den voor export-verhoging in 1952,
als de Amerikaanse hulp ophoudt, is
duidelijk naar voren gekomen de
bereidheid der vertegenwoordigers
om handel te drijven met het Oos
ten. Er was dan ook door de Sow-
jët-Unie een technische handelsde
legatie naar deze vergaderingen af
gezonden om de mogelijkheden na
der te kunnen bestuderen. Want zo
min de Westerse landen de Ooste
lijke landen kupnen missen, zomin
kan het Oosten buiten het Westen.
Als voorbeelden hiervan noemde
drs. Tydeman de handelsverdragen,
die in de afgelopen jaren met het
Oosten zijn gesloten. Een zeer be
langrijk accoord werd gesloten tus
sen Nederland en Polen voor de tijd
van vijf jaren, het langstlopende,
dat sinds 1945 werd aangegaan. Dit
stemt tot vreugde en het geeft hoop
op navolging. Misschien zal dat blij
ken uit de resultaten van de be
sprekingen, die op het ogenblik
worden gevoerd tussen Frankrijk en
Joego.-Slavië.
Een geanimeerde gedachtenwis-
seling volgde op deze voordracht.
loos verklanken van het notenbeeld.
Dit neemt niet weg. dat de zang
der koralen indrukwekkend was en
dikwijls ontroerend, zoals by het
„Was mein Gott will..."
ADRIAAN Schuurman had voor
deze uitvoering merendeels
jongere solisten geëngageerd en het
blykt. dat hy daar goed mee heeft
gedaan. Voor dc meesten van hen
geldt hetzelfde als wat wy van het
koor gezegd hebben: ook by hen
moet de uitvoering van deze mu
ziek nog rijpen en bewogener wor
den. Wat dit betreft vormde Otto
Couperus met zijn bezonken ver
tolking van de Christus-partij, be
heerst van stem en voordracht, de
uitzondering, die hij dankt aan zijn
in vele jaren gegroeide kunstenaar
schap.
Een opmerkelyk debuut als vertol
ker van de Evangelisten-party gaf
de jeugdige tenor Gerard de Vos, een
zeer muzikale zanger, die een prach
tige stem heeft voor deze muziek,
welke als hy onbevangener tegen
over zijn zware taak komt te staan,
nog zal winnen aan kracht. In en
kele passages wekte hij herinnerin
gen aan de grootsten zijner voor
gangers. die hy in de toekomst ze
ker zal kunnen evenaren. Wil Plat,
die niet alleen een nicht ls van Jo
Vincent, maar ook veel van haar
stem-timbre bezit, heeft wel de vo
cale middelen maar nog niet dc in-
nerlyke rijpheid voor de sopraan
partij, al gaf haar zang reeds veel
te genieten. De alt -Maria Neveu,
lerares aan onze Amersfoortse Mu
ziekschool. heeft eveneens een
prachtige en daarbij volimineuze
stem. maar ook bij haar misten wij
het beheerste en bezonkene, dat
deze muziek vraagt. Carel Willink
had de in dc Matthells-passion wel
uitermate moeilyke kleine -en nog
al gevarieerde baspartijen te zin
gen en dat heeft hij zeer knap ge
daan. Vooral „Ich will Jesum selbst
begraben" heeft hij prachtig gezon
gen. Anton Vonk heeft een goede
stem. maar ln de kleine tenor-par
tijen wist hy niet de stijl te treffen,
die bij deze muziek past.
Van de instrumentale solisten
moeten wy in de eerste plaats onze
stadgenoot Gerrit v. d. Burg noe
men, die op imposante wijze het or
gel bespeelde en voorts Jan Oelers,
die het viool-obligaat vertolkte. Het
jongenskoor schiet men niet vol
als men de ijle knapenstemmen zich
boven het koor der volwassenen
hoort verheffen? werd magni
fiek geleid door de heer H. Kwak
kel. Of deze opstelling van
het kinderkoor de beste is konden
wij niet beoordelen, aangezien wij
daartoe onze plaats er te dicht bij
hadden.
Als wy het geheel nog eens over
zien, kunnen wij constateren, dat
wy een uitvoering hebben gehad, die
op een hoger peil stond dan die van
het vorige jaar, met name wat de
koorzang betreft, sterk is voor
uitgegaan. Maar er moet nog veel
groeien, tot rijping komen, vóór wy
de uitvoering krijgen, die Adriaan
Schuurman in zijn hoofd en zyn
hart blijkt te hebben en die wy hem
van harte toewensen, dat hij binnen
niet al tc veel jaren tot werkelyk-
heid kan maken. Tj. de B.
Veiling van huizen
In de Dinsdagavond gehouden vei
ling van onroerende goederen, ten over
staan van notaris H F Keetell to
Amersfoort werden de navolgende per
celen publiek verkocht;
Perceel 1: Het winkel- en woonhuis
met schuurtje, erf en tuin aan de Lan-
gestraat no. 11, aan de N.V. Bensdorp
voor f 25000.
Perceel 2. Het herenhuls met schuur
tje. erf en tuin aan de Langegracht no.
11 opgehouden voor f 8000
Perceel 3. Het woonhuis met grond
aan dc Vyver 22. aan de heer D. Ock-
hy.vsen voor f 1200.
Perceel 4- Het woonhuis met grond
aan de Vijver 24. aan dc heer J. v. d.
Grooteveen te Hoogland voor f 1300.
Gevonden voorwerpen
van 31 Maart tot en met 5 April
Zwarte lak ceintuur: nikkel heren-
zakhorloge; enige wanten en hand
schoenen; bovengebit: autoped met
massieve banden (rood): telefoongids
van de stad A'dam (3 stuks); blauwe
alpinomuts: paar roodbruine glacé
handschoenen: ring met 2 sleutels:
witte kees met halsband; etui met
blauw damesvulpcn; gummi bal: zil
veren vulpotlood; kleine bankschroef:
etui voor fototoestel; br portemonnaie
(ledig); bril (montuur defet); rode
bal. filmpje (meisieshoofd)herenrij-
wiel; blauwe kinder portemonnaie
(knip ledig): gouden dnmcspolshorloge
met schakelarmband, paar heren hand
schoenen; portemonnaie (waarin een
goud draadje,; blauwe jas cn vest;
witte gym. schoenen- rode portemon
naie (inhoud 11 cent); muntbrlefje van
f 250; patfvlndcrsriem met fluit; groot
kruis van een rozenkrans; bruine bi
vakmuts: zwart jongensjasje; wit pa
relen halsketting: rol draad; br ge
vlamde vulpen- stamkaart t n. S. M.
Fllek-Tcste: 100 gram gewricht.: lips-
slautel no. 94: paranluihoes- rood lede
ren handtas t n Verrijn Wil: Arnts-
hoeve; witte leghorn; zilveren broche
met steen (buin); blauw geblokte
schort t n. A. Nicuwland: Muntbrlefje
van f 2.50; een 1one bruin hondje; dek
zeil gevonden in Putten.
Werkkledingbonnen
Voor bedrijven of personen, die ver
zuimd hebben in de daarvoor gestelde
termyn werkkleding aan tc vragen, is
de gelegenheid hiervoor nogmaals
opengesteld tot uiterlijk 16 April
De algemene vergadering van
de Nationale Christelijke onder-of-
ficieren-vereniging zal op 23 en 24
Mei te Amersfoort worden gehou
den.
Burgerlijke stand
GEBOREN: Daniël Jacobus zoon van
D J van Limbeek en G Schimmel:
Hendrik Robert Johan zoon van H
Voortman en E R v d Berg; Gera/da
Johanna Alyda dochter van A W W
Hilhorst en E Hilhorst; Jacobus Arnol-
dus zoon van J L Goedknegt en H
Meerburg: Hendrika Dirkina dochter
van R J Marsman en B Nijboer.
GETROUWD: J L Unger en G Vink:
W G Helgering en C P van Boetyen.
OVERLEDEN: Kornells Jacobus Lie
ven Kuiler. 64 Jaar gehuwd met J P
Meihuizen.
PASSIEDIENST
Het comité voor Bijzondere Diensten
belegt Zondagavond 10 April in het
kerkgebouw aan de Lieve Vrouwen-
straat een Passiedienst. waaraan me
dewerking verlenen dc heer Kees
Unbelt, solo-hoboïst der Arnhemse
Orkestvereniging, een klein mannen
koor onder leiding van Henk Nichting.
en de heer Gerrit van den Burg. orgel.
Ds. D. A. Zijlstra zal de liturgie lel
den. terwijl ds. J Ovcrduin zal spre
ken.
Noteert U even
Grand-Thcatre. Snouckaertlaan, tel.
4632. t.m. Donderdagmiddag „Nlght and
day". Aanvang: Zondag 130. 4. 6.30 en
9 uur Overige dagen 230. 630 cn 9 uur.
Cltv-Theater: Westsingel 76. tel. 6572:
t.m. Donderdagavond „TSvee meisjes en
een matroos". Aanvang: Zondag 2. 4.15,
6.45 en 9 uur. Overige dagen; 230. 6.45
er. 0 uur.
Rombrandttheater: Langestraat- t.m.
Donderdag „Een roekeloos avontuur".
Aanvang: Zaterdag 2.30. 6.45 en 9 uur.
Zondag 2. 4.15, 6.45 en 9 uur. Overige
dagen 2.30 en 8 uur.
WOENSDAG 6 April. Amicltia. 7.30
uur. Feestavond C.J.V.V. 29-jarig
bestaan.
DONDERDAG 7 April. K.A.B.-ge-
bouw 8 uur lezing Pater Pillen
over „Bezitsspreiding".
ZATERDAG 9 April. Markthal 14
uur Kindermiddag.
Amicitia 19.30 uur Alg. Ned.
Bouwvakarbeiders Bond. met de
Ghesellen van den Spele".
School voor Wijsbegeerte Dode-
weg 16 uur. Bijeenkomst sectio
ontwikkeling der Amersfoortse
Gemeenschap. Onderwerp „Ont
wikkeling". Inleider Prof. dr. C.
A. Mennicke..
9 April t.m. 13 April. R H.B.S.
Schooltentoonstelling. 9 April 3
5 uur, t.m. 13 April 25 uur.
ZONDAG 10 April. Geref. Kerk.
Lieve Vrouwenstraat. 20 uur Pas
siedienst, uitgaande van het co
mité voor Byzondere Diensten.
DANSEN:
J VAN SCHALK: Café Leusderweg
bij spoorwegovergang Tel. 5510.
Woensdag 2023 uur. Zaterdag 20
—23 uur. Zondag 's middags 1517
uur s avonds 20—23 uur.
Woensdag 8—11 uur. Zaterdag 8—
11 uur. Zondag 811 uur.
CABARET DANCING VAN T HUL
Krommestraat 14 TeL 5685.
Zie voor het stadsnieuws
voorts pagina vier
Seurs van New York
414 5 4
Atch.
Baltim.
Can.Pac.
lllin. c.
N.Y.Ccn.
Pcnns. R.
Sout.Pac.
Un.Pac.
AllCh.
Am.Can.
Am.Car
A.Smelt.
A.T.onT. 145% 146
Am. Tob.
Anac.C.
Bethl.S.
BociinpA,
ChrvBlet 51»i 52 Vi
Cltv H 41 41i4
Consol 22'4 23
Doupla: 62% 63%
Dup. N. 191% 194'
Eastm. K 46%
9% 9'.
12% 12%
26% 26%
11% 11%
16 15%
42% 42%
79 80%
175% 177';
90% 91%
28% 28%
47% 47%
145%
31 30%
31% 31%
25 24
51%
Gen. El.
Gcn.Mot.
37 V.
37
59% 58
4 4
5 4
Goodyear
43%
43%
HudsonM
11%
12
Int.Harv.
24
24%
In. Nickel
28%
28%
Int.T.enT
10%
10%
Kenn.C.
45
44%
MontgVV.
56
56%
Pack. M.
4
4
Radio C.
12%
12%
Rep.St.
24
23".
Rcyn. T.
36%
36%
Sears R.
37%
33
Shell Un.
34%
Socony
16%
18%
16%
Stand Br.
18 V.
St.OII.J.
68%
63%
Studeb.
18%
16%
Texas C.
53
53%
26%
U.Aircr.
26%
Un. Corp.
3
3
Un. Fruit
50%
50%
USRubb.
39%
72%
39*1
US Steei
72%
23%
45%
Wes'ing
23
Woolw
45%
Omzet 900 000
Amsterdamsche Effectenbeurs
AMSTERDAM 5 April.
Het gisteren door de Dcii
Batavia uitgebrachte ver
slag. waaruit de krachUge
positie van deze Maatschap
pij blijkt, heeft op de ef
fectenbeurs vandaag pas
goed zijn uitwerking ge
had. Alle Tabaksfondsen
genoten grote belangstelling
cn werden ln open hoek
verhandeld. Het publiek
scheen op kleine schaal ln
dc markt te zijn gelokt,
maar hoewel de affaire Iets
beter was, kon toch nog
moeilijk van een uitbrei
ding van de handel gespro
ken worden. De koersen der
leidende Tabaksfondsen
waren goed prijshoudend
en iets grotere koersstij
gingen deden zich voor in
dc minder courante soorten
ais Oostkust die van 86 tot
90 cn Arendsburg die van
150 cn 154 verbeterden. Dc
tabaksafdeling ademde in
nerlijk een groter vertrou
wen in de toekomstige ont
wikkeling. vooral ook door
de recente aankomst hier
tc lande van ccn lading Deli
Tabak.
De andere hoeken der
cultuurfondsen waren weer
kaim en Amsterdam Rub
ber kon het vorige peil
zelfs nog niet handhaven.
Alleen HVA toonde enige
neiging tot oplopen. Van
overzeese credietinstellm-
gen waren aandelen Indi
sche Bank wederom Iets
gevraagd en vaster. In het
verdere verloop waren de
koersen slechts aan wetnlg
veranderingen onderhevig
en kreeg de gehele markt
weer een minder geani
meerd aspect, zodat de
meeste fondsen sloten op.
een peil dat slechts weinig'
van 't vorige afweek. Kon.
Olie had een verlaten aan
blik en wist zich maar nau
welijks te handhaven.
Daarentegen was de Jn-
dustrlemarkt aan de vaste
kant, echter niet voor de
toonaangevende fondsen,
die destijds veelal op va
luta-overwegingen zijn aan
gekocht. maar meer voor
de minder courante soorten,
waarvan vele verscheidene
punten omhoog gingen.
Actieve obllg.: 4"'4
Ncd. '48 (3%) 99%
dito 1947 (3%) 3 96%
dito 1937 3 96v
Dollar-1. '47 8% 98%
tnevrstcrcert 3 96%
Ned 1962-64 z b 9?w
Ned. 1962-64 mb 97w?
Ned NWS 2% 79v.
Sd eert. 100 2% 100%
Indië 1937 A3 94
Grootboek '46 3 96%
Actieve aand.:
Kol. Bank And.
N. I. H bank
Ncd Hand Mij.
VK U aand.
Berth's Jiirc.
v Berkel's Pat
Calvé Delft Crt
Centr Suiker,
Fokker Aand.
Gelder Zonen
K. N. H.ovcns
Lever B U.
Ned Ford And.
Ncd Kabelfabr.
Philips' GBvA.
Wilton Feyen
illton le rubr
dito 2e Rubr.
Dordtsc P Ml].
Kon Petr MIJ.
A'dam Rubber
Bandar R. Mil.
Dell-Bat R.M
Kcndeng
Leniboe dito
Oost-Ja va RM.
Oostkust Cult
Serbadjadl S R
HAL Aand.
Java-C.-J Lltn
K. Ned St Mil
Kon. Paketvrt
Ncd Sch Unie
Rott. Lloyd
Stv Mij Ncd
Hand. A'dam
Jav Cult Mi]
N I Sulk Unie
Ver Vorst CM
Dell Bat Mil
Dell Mil
Senembah MO.
Ntet-act obllg.:
Mtlller Sc Co.
A'dam '47 3% 3
dito '48 (3%) 3
Batavia 1937
's-Hage '36 SM
Geld. 20 1. '48 3
85
112%
156
162%
277%
111%
137%
158% 15W
91
100 f
dito le 1 '37 3%
Gronlne '38 3%
dito 1938 3
Haarlem '38 3
dito 1947 3
N-Holl '47 3% 3
R'dam le cn 3e
dito le 1.' '38
Utr Dr. '39 2%
Zuld-Holl. '46 3
Pandbrieven:
Alg Hyp. B. 3
Amst. Hyp 3»/a
Arnh. H (3%) 3
Bat. Hyp. B. 3%
Dordr H B. 3%
Fr Gr. (3%) 3
dito 3%
Grav. Hypb 3%
Oron. Hyob 3%
Hypb. v. Ned 3
N HyDb (3%) 3
dito serie B 3
Rott. Hypb. 3%
Utr. Hypb 3%
dito scr KL 3%
Wcsti Hyp 3%
Z-H. Hvpb.
(m. vdI. ultl
dito 3%
Cerste Nd. Sch.
Rtt Sch. H. 3%
Industriële obl.:
A K.U. 3%
Bcrghs J 3Va
Lever's Z 3%
Werkspoor 3 Va
Bat. Petr 3%
Kon Petr. MO
Dell Spoor 3%
Ned Ind Sow
Amsterd. Bank
Holl, Bank Un.
Javasche Bank
500 C v. A.
Fin. Nat. Herst
Ned Ind.
Esc. Aand.
Rotterd Bank
Twentsche Bk.
Rott Bel Cns.
HcLnekens
Aand.
Hero Conser
ven Aand.
Hollandse
Beton Aand.
Holl. Draad
Kabel Aand.
Intern. Gew
Beton Aand.
Kondor Aand.
Kon. Ned.
Zout Aand.
5 4
99%
98%
101%
ioo»i
100%
93%
59".
92%
98
100%
100
102% 102%
102 102
103% 102%
103
102% 102%
102% 102%
- 90
68
147% 148
182% 183%
184%
147%
312 314%
Kon. Pharm.
Brocades Aand.
Kon. Ver.
Tapijt Aand.
Ind. Ondern.:
Kon Zwavelz.
Ketjcn Aand.
Lever Br. 6
dito 4% Pref.
Lyerapf Aand.
Lijm- en Gela-
tinefabr. Aand.
Ned. Am. Autb.
Vredest Aand.
Ned Gist-
Spir.fabr. Aand
Ncd. Scheepsb.
Aand.
Rtt Droogd MU
Stork Sc Co.
Werkspoor. S A
Wyers' I en H.
Zwanenberg O.
Anlcm Aand.
Ncd Ind. Gas
Borneo Sum H
Internatlo
Moluksche
Handelsv Aand
Oost Borneo
Sedep Aand.
Telaga Paten-
gan Aand
Amst Ball Mil
Thomsons Hav,
Dell Spoorw.
MIJ Aand.
Ned.-Ind.
Spoorw. Aand.
Vrl. genot aand.
Ncd Am Fltt.
Ned. MU Walv
Schokbeton
V. Phm. (Zw.)
Prolongatie
Amor. fondsen:
Anaconda
Bethl Steel
Gen. Motors
Kennecott
Rep Steel
US Steel
Cities Service
Cont. Oü
Midcont,
Philips
Shell Union
Tide Water
Baltimore
N. York Centr.
4 4
54
180
179
189
157%
161%
13S',
,38%
102
102%
125
127%
298%
5-
133%
133"*
306
W/%
124%
'25%
138%
i-3%
168
189%
171%
172
98%
99%
111%
.12%
141%
141%
176
178
122%
124%
104
105
126
-
43
125%
129%
63%
62%
31%
31%
85 88
116% 115
137 135
109% 110%
2% 2%
31%
95%
35%
46%
23%
24%
