In de tuinen van Hirosjima
bloeit de perzik weer
KLM-vliegtuigen lijken
soms „Klein-Artis"
Wetenschappelijke werkers
te laag gesalarieerd
Wa tdeLen te zag toen ze
naar Amerika kwam
Stad herrees als bij toverslag uit
de puinhopen
Kunst in 't kort
Sociale W.
vmagbaak
Industrie betaalt
hoger salaris
Een Amerikaanse
De Negerkwestie als blijvend gewetensconflict
Giftige slangen geen passage
BBÊT (Bei diesen Pre/sen
1 ei" Wodjen/ohn
Dinsdag 12 April 1949
Uit de boekenmolen
Gerijpte schoonheid
Uit de nalatenschap van Arthur van
Schendel is een boek verschenen ..Voor
bij gaande Schaduwen" waarin wij al.e
deugden van deze schrijver terugvinden
Evenals zijn voorlaatste roman. „Het
oude Huls" speelt ook dit bock ln een
ruim tijdsbestek, ditmaal een mensen
leven Zes mensen, drie vrienden 011
drie vriendinnen. leren elkaar kennen
op de schoolbanken en van hen weer is
Machlel. een moeilijk en eigenzinnig
mens. de centrale figuur.
Scliendellaanse gestalte, een mens die
het goede wil, maar die vaak door zijn
omgeving niet wordt begrepen. Tegen
het eind van zijn leven geeft de schrij
ver hem deze woorden ln de mond ..De
mensen leven van en voor elkaar en
gaan langs elkaar heen als schaduwen
uit een ander bestaan En een leder
houdt zjjn innigste gedachten voor
zich".
..Voorbij gaande Schaduwen is zowel
een familieroman, waarbij de lotgeval
len der karakters ons boeien als
wijs boek. doorademd van de geest van
deze grote schrijver.
BIJNA VIER JAAR geleden, in
Juli 1945 werd de atoombom
voor het eerst tot explosie ge
bracht in de woestijn van Nieuw
Mexico en drie weken later viel
de tweede bom op de stad Hi
rosjima. Ward Price, een
van 's werelds grootste journa
listen, voor wie geen poort en
peen paleis gesloten is. bezocht
zojuist deze door atoomkracht
vernietigde stad.
door G. Ward Price
(Nadruk verboden)
MEN kan Hirosjima en omstreken doorkruisen in een auto
of men kan er boven rondvliegen in een vliegtuig, zoals ik
in de afgelopen drie dagen heb gedaan, maar men zou. als men
het niet wist, niet kunnen vermoeden, dat dit hier drie jaar ge
leden de rampzaligste plek ter wereld was.
De Japanners zijn vlijtig als de mieren en dat is één der rede
nen voor het snelle herstel van de meest gehavende negen vier
kante mijl van het aardoppervlak. Een andere reden is, dat de
Japanse steden voor het grootste deel bestaan uit houten bouw
sels. En de derde reden is gelegen in de veerkracht die de mense
lijke natuur in staat stelt zich van verpletterende slagen te her
stellen.
HIROSJIMA ziét er op het ogen
blik uit öls een pas aan de
grenzen der beschaving opgekomen
stad, zoals de goudzoekers sticht
ten of zoals men ze zag opkomen
na de grote olie-aanboringen in
Oklahoma.
De winkels zijn meer kramen
dan gebouwen, maar de straten
zijn vol van het gewone type
Japanse stadsbewoners. Men ziet
veel fietsen en kleine auto's.
Trams en verkeerspolitie zijn in
functie; grote reclame-borden rij
zen op terzijde van de straten; er
zijn bioscopen, kapperswinkels,
schoonheidssalons, inderdaad,
de stad ziet er primitief en wat
rommelig, maar overigens normaal
uit.
Doorstaan
Nochtans, 80.000 van haar hui
dige inwoners hebben een ervaring
doorleefd, zoals zelfs de jongste
oorlog niet vreselijker kon voort
brengen.
Ik had verwacht, dat de bevol
king althans ten dele uit nerveuze
wrakken zou bestaan of uit lijders
aan geheimzinnige ziekten tenge-
volgo van rt#» .-adlo-nctieve uitstra
lingen. Maar ik heb daarvan niets
bespeurd in de straten. Ik dacht
dat ze wel allemaal in de hospita
len zouden zijn. „Zijn er hier veel
mensen, die de atoombom overleef
den?", vroeg i1' aan dr. Sasaki, een
der geneesheren van het hospitaal.
„Ik ben er zelf een," antwoordde
dr. Sasaki, een jongeman van een
jaar of acht en twintig, die me
door zijn brilleglazen aankeek. „Ik
stond hier in deze zelfde gang toen
de bom viel."
„Zijn er nog meer?"
Hij liet drie jonge vrouwen roe
pen, dik en rond, met rode wan
gen, glimlachend, één van hen
was verpleegster, de beide andere
waren typistes. Afgezien van wat
blauwe plekken en kneuzingen,
waren ze ongedeerd gebleven.
„En hoe staat het met de patiën
ten?" vroeg ik.
„Er zijn er nog steeds zes in het
hospitaal en vier komen er gere
geld om behandeld te worden."
zei de dokter, ,,het zijn gevallen
van brandwonden, die door de uit
straling werden veroorzaakt. Ze
worden door middel van plasti
sche chirurgie behandeld."
Het hospitaal is een van de 12
grote van gewapend beton opge
trokken gebouwen, die samen met
een 150 andere gebouwen in Hi
rosjima de explosie hebben door
staan. De andere steden werden
vernietigd.
Een nevelige dag
Die ene bom doodde 78.150 van
de 250.000 inwoner?, verwondde er
37.429 en roeide er 19,983 zó vol
ledig uit, dat. er zelfs geen spoor
van hen overbleef.
Toen de bom om kwart óver
acht in de warme, vochtige en ne
velige morgen van de 6e Augustus
1945 barstte, was de huidige bur
gemeester van Hirosjima. Shinzo
Hamai, een man van in 'de veer
tig jaar, juist te voet op weg van
zijn huis in een der buitenwijken
naar ijzn bureau in de stad.
Ziehier wat hij vertelt over wat
er gebeurt, wanneer er een atoom
bom ontploft:
„Allereerst was er een flits als
van een ontzaglijk magnesium-
De leden van het Haagse kunstge
nootschap Pulchri Studio' houden
van 9 April tot 1 Mei een voorjaars
tentoonstelling. Erlch Klei-
b e r is benoemd tot erelid van de
Wagner-vereniging. Het Amr-terdam-
se Toneelgezelschap geeft Zaterdag
de première \an „Elisabeth koningin
van Engeland" van Fred. B r tl c k.
n e r. De combinatie van Friese
tijdschriften ..Fryks en Frij" zal voort
aan als weekblad verschijnen De
Italiaanse literaire prijs ..Re degli ami
ct 250.000 lire) is toegekend aan de
auteur Alberto Savinio.
In de Gallerla Corsinl te Rome is een
jeugdwerk van Michelangelo
ontdektl voorstellende de heilige fa
milie o Het beeldhouwwerk aan de
kathedraal tc Reims verkeert in een
bouwvallig stadium Men zal spoedig
moeten ingrijpen om de beelden te
kunnen behouden. Ook ln Atx-en-
Provence zal deze zomer een interna
tionaal muziekfeest worden gegeven.
Yehudi Menuhln s-peelt mee
ln de Amerikaanse film Het magisch
concert". Het Haags blaaskwintet.
dat op 19 April naar Engeland ver.
trekt zal in het vliegtuig concerteren
Dit concert wordt verfilmd en uitge
zonden De Amerikaanse pianist
Niels Groen geeft enige
concerten in ons land De nieuwe
Duitse films Die Mörder smd unter
uns" en Die Ehe im Schatten" zijn
voor vertoning in Nederland vrijge
geven De bekende schrijfster van
kinderboeken Truida Kok is
tachtig jaar geworden.
licht vlak boven het centrum van
de stad ter hoogte van een 1500
meter. Dadelijk daarop een met
zeer luide knal en de bom viel toen
gedurende een honderd seconden
gevolgd door een kolom van vuur.
Toen hij ter hoogte van een drie
honderd meter was gekomen, spat
te hij uiteen in een naar alle zijden
uitstralende verblindende rode
gloed.
„Het lawaai was ontzettend en
tegelijkertijd kwam er een golf van
ondragelijke hitte, die ongeveer
één seconde aanhield en een ruk
wind van wel 500 of 1000 mijl per
uur, die de stad eenvoudig weg
vaagde."
De burgemeester, die een paar
kilometer verwijderd was van het
punt, dat nu door een bord met een
sinister opschrift „Centrum van de
aanval" is aangegeven, werd tegen
de grond geslagen.
Gamma-stralen
Het schijnt alsof cylindrische,
vensterloze, van gewapend beton
opgetrokken torens een wijkplaats
bieden. Fabrieksschoorstenen van
deze vorm bleven onbeschadigd.
De fabrieken zelf werden vergrui-
zeld, maar de schoorstenen bleven
staan te midden van de algemene
ruïne, als tanden van een gebroken
kam.
De bijzondere verschrikking van
de atoombom ligt in de „gamma-
stralen", die bij de ontploffing
worden uitgezonden.
Mensen, bij wie deze stralen diep
waren doorgedrongen stierven bin
nen drie maanden, maar er waren
ook vele gevallen van radio-activi-
leit, die niet ernstiger waren dan
serieuse zonnebrand. De minste
bedekking door kleding, vooral als
ze licht van kleur is, verleent reeds
afdoende bescherming.
Dr. Sasaki zei. dat hij duizenden
van zulke gevaller had behandeld.
De meest voorkomende verschijn
selen waren diarrhee, bloedend
tandvlees, en plekken op de huid.
die in vele gevallen geleidelijk
verdwenen.
Maar de voornaamste autoriteit
ter plaatse op het gebied van ra
dio-actieve stralen is de Commis
sie voor de Atoombomgetroffenen,
die door de Nationale Raad voor
Gezondheidsonderzoek van de Ver_
enigde Staten in het leven is ge
roepen.
Deze Raad heeft een staf van
veertig man. waarvan de helft uit
geleerden bestaat en die in het be
zit is van een hyper-modern me-
hirosjIma nog wat romme
weinig geordend, maar desondanks
een stad waar het gewone leven
zijn loop herneemt.
disch laboratorium voorzien van
een volledige uitrusting met X-
stralen enz.
Twintig jaar lang
Dit Instituut zal de onderzoe
kingen over de uitwerking van de
atoombom nog gedurende twintig
jaren voortzetten. Mogelijkerwijze
zal het uitgroeien tot een soort
Amerikaans-Japanse medische uni
versiteit, want de geneeskundigen
e.' de met de zorg voor de volks
gezondheid belaste autoriteiten
van Hirosjima en van Nagasaki
de plaats waar ook een atoom
bom viel, werken met de raad
samen.
Elke aanwijzing wordt nage
speurd, zowel wat betreft de reac
ties der lijders als ze ouder wor
den, alsook ten aanzien van de ge
volgen, die aan de dag mochten
treden bij kinderen, die nog niet
ter wereld waren gekomen toen
de bom viel.
De gedachte, dat een generatie
lang alle leven in Hirosjima en in
Nagasaki vergiftigd zou zijn door
radio-activiteit is een misvatting
gebleken. Er is geen vernietigende
invloed meer aanwezig.
En zo heeft Hirosjima wederom
Onbevredigend debuut
Een enkele zwaluw maakl nog
lente en evenmin kunnen een naar
bladzijden ln een boek een verrassen
de construcüe of een aardige inval
overtuigen van de betekenis van een
schrijver
Wellicht verwerft de schrijver D J
v d Laan. zich eens een goede
naam als romancier. Zijn beide boeken
D e Weg d V r o u w en
het Huis en „W rok be
vredigen niet.
Beide doen zij te pathetisch ann
De verhalen missen zeker geen oor
spronkelijkheid ninar de al tc verruk
kelijke diepzinnigheden maken beide
romans Wrok' ln het bijzonder, top
zwaar. Uitgave. Leidse Uitgevcrs-MU
Bijbelse leerstof
Bij J B. Wouters' Uitgeversmaat
schappij N.V. te Groningen verschenen
enkeio leerboekjes ten gobruike bij het
onderwijs in Bijbelse geschiedenis Dat
van dr P. ten Have cn M ADoerloo
(Bijbclondcrwijs) is voor zover het de
beide deeltjes van de eerste serie be
treft bestemd voor de primaire cur
sussen van het meisjesnijverheldson-
dcrwijs de ambachtsscholen de scho
len voor ULO VGLO en de laagste
klassen van MO en VHO Zij zijn zeer
practisch ingedeeld Elke les bevat
een inleiding, waarin ook het te lezen
Bijbelgedeelte wordt genoemd een
overzicht van de inhoud verklarende
toelichtingen cn enkele vragen.
Van G. Flipsp: Bijbclfragmcntcn (Uit
het Oude cn Nieuwe Testament) ver
scheen een nieuwe druk bezorgd door
T Buul. De fragmenten zijn aan de
Statenvertaling ontleend en van een
verbindende of inleidende tekst voor-
J. dc V. te d. B. stelt vragen over
uitkeringen o.m. betreffende dc Kin
derbijslagwet. In het onderhavige ge
val. waarover wij de schrijver nog uit
voerig inlichten, kan geen invaliditcits.
rente meer worden toegekend Dit is
oor betrokkene we. wat hard. doch
helaas kan de wet nlot alle onbillijk
heden. die och in de praktijk voor
doen, opheffen.
De heer P v. V. te A. zit met moei
lijkheden bij verkoop van een huls.
waar de koper zelf in wil, maar waar
nog iemand anders in woont.
Hier zal de heer v. V. goed doen op
het gemeentehuis te gaan bespreken
wat ln het onderhavige gevai met het
oog op dc beschikbare woonruimte tn
dc cemeente kan worden gedaan Al
lerlei bijzonderheden spelen hier een
rol, welke slechts goed kunnen wor
den beoordeeld wanneer men dc plaat-
scïiikc situatie Juist kjent.
De heer I,. B te P. begrijpt niet pre
cies hor dc vergoeding wegens kost
winnerschap zal worden berekend Zijn
oudste zoon is als dienstplichtige reeds
16 maanden in Indonesië, terwijl een
tweede zoon op 1 April dienstplichtig
werd,
WIJ raden In dit geval de vrager aan.
op zijn gemeentehuis tc gaan praten
en daar nauwkeurig uiteen te zetten
hoe de omstandigheden zijn Onze
aanvankelijke indruk is deze. dat hier
niet zo gemakkelijk kostwinnersver
goeding kan worden gegeven, gciet op
de Inkomsten van het gezin
De heer K J. L te P. stelt allerlei
vragen omtrent de toepassing van zUn
huurcontract cn verhoging van dc zo spoedig mogelijk verandering
huur. Deze zaak, welke de heer L komt
WüiIB,i h«j w
weging hebben gegevm op een bijzon- vakken zo \er gespccialisect d,
dere wijze advies te vragen. dat de hoogleraren voor verschil-
In uitzicht gestelde verbetering
iceer uitgesteld
(Van een eigen verslaggever)
Toen wij onlangs een artikel wijdden aan de salarissen van de hoog
leraren en de wetenschappelijke staven aan de universiteiten wezen wij
erop. dat men wellicht één van de oorzaken voor het lang uitblijven van
verbeteringen, die in principe reeds waren toegezegd, moest zoeken in
de omstandigheid, dat het hier een groep mensen betrof, die nu eenmaal
niet zo spoedig overgaat tot een actie, cn waarvan men geen stakingen
en dergelijke heeft te vrezen. Toch hebben zij gemeend niet langer te
mogen zwijgen en daarom besloten zij de zaken, waarom het gaat, on
der de aandacht van het grote publick tc brengen. Te meer. waar het
hier niet alleen gaat om de maatschappelijke positie van een aantal we
tenschappelijke werkers, maar omdat het belang van het hele hoger
onderwijs en wat daarmee verband houdt is gemoeid.
lende vakken meer de managers
zijn van het onderwijs, dan dat zij
dat zelf geven. Het is daarom van
het grootste belang voor dat doel
bekwame mensen aan de universi
teiten tc binden. Bij de tegenwoor
dige snlarisregeling is dit echter zo
goed als uitgesloten. Dan blijven
alleen zij, die daarmee een belang
weten te dienen van hun eigen we
tenschappelijke vorming.
Vooral aan die faculteiten, waar
bij het onderwijs op dc practijk is
gericht, is een vlucht uit de univer
siteit merkbaar, omdat op allerlei
research-laboratoria en in de in
dustrie belangrijk hogere salarissen
worden betaald. Ook bij de Veteri
naire faculteit is het niet mogelijk
een gewoon assistent te krijgen,
omdat in de practijk veel meer is
te verdienen.
De minister weet dit allemaal wel,
maar tot een vcrhetcrlng heeft hU nog
altijd niet besloten. Alles gaat ontzet
tend langzaam en vooral tijdens de
ambtsperiode van minister Gielf n is
dat het geval geweest.
Er kwam cons het bericht, dat een
Het Interacademiaal Overleg van
wetenschappelijke staven van uni
versiteiten cn Technische Hoge
school heeft in een te Utrecht ge
houden persconferentie er op ge
wezen. dat in de huidige situatie
hetere situatie zou intreden ln Scpterrv
1948, later werd 1 Januari 1949
ln
her 1948.
uitzicht gesteld, weer later Maart en nu
geldt als datum voor dc Invoering
eind Mei.
Gegevens bekend
een kwart" millinen inwoner? die zien. De belde deeltjes vormen samen
een Kwart muiioen inwoners, cue aIs hct ware ccn jcugdbijbel. Enkele
niet peperboompjes en perzikbloe- hoofdstukken handelen over dc Bijbel
cems hun tuinen als van ouds ver- cn het land van dc Bijbel,
sieien. I Alle boekjes zijn geïllustreerd
In het midden van de vorige week
beleefden de Verenigde Staten een
van die zeldzame dagen, waarop
door geen enkel meteorologisch sta
tion slecht weer werd gemeld De
temperatuur bewoog zich tussen 81
graden F. in Zuid Californië en 62
graden F. in Ney York. De lente
had werkelijk haar intrede gedaan,
maar de wijze waarop de Amerika
nen deze eerste lentedag besteedden
was heel verschillend.
In Los Angeles liet Joseph Beelde,
die twee jaar geleden, op 85-jarige
leeftijd vader werd. zich scheiden
van zijn 44-jarige vrouw.
In Pasadena. Californië, diende
mrs Louise Hoockcr, een candidate
die bij de gemeentelijke verkiezin
gen werd verslagen, een onkosten-
nota in. waarop zij ook een nieuw
hoedje in rekening bracht, dat zij
speciaal voor dc verkiezingsdag had
gekocht.
In Plano in Texas brak mrs Vera
Edens, die een speciale knobbel voor
vreemde talen heeft, heel de dag
haar hoofd over de betekenis van
het woord „Yankee". Zij vond ten
slotte. dat het was afgeleid van een
Indiaans woord, dat „Vies en voos"
betekent.
In Boston begon de regering van
de staat Massachusetts besprekingen
over een nieuwe wet, die het dansen
bij koperen, zilveren of gouden brui
loften verbiedt, indien de herden
kingsdag toevallig op een Zondag
valt.
In San Diego raakt de bekende
zanger Frank Sinatra handgemeen
met een barhouder. die weigerde
hem de cocktail te serveren, die hij
had besteld.
In New York verklaarde de grote
meester Toscanini. die al in de 80
is dat hij binnenkort eens een bezoek
zou brengen aan de Savoy-dancing
in Harlem om te zien wat de Bebop
was. die de Swing had weten te ver
dringen.
In Jackson Heights bij New York
ontfermde een politie-agent zich
over twee weggelopen kinderen en
tracteerde hen op ijs en suikergoed.
Hun vader waardeerde het maar
matig en zei. dat het geen wonder
was dat zijn spruiten er al liefst zes
keer vandoor waren gegaan.
In Evarts in Kentucky werd de ex-
mijnwerker John Barnes tot politie
chef benoemd Hij verklaarde de be
trekking alleen dan te willen aan
vaarden. als men hem garanderen
kon. dat het maar heel tijdelijk zou
zijn. Men kon dat heel gemakkelijk.
Sinds Augustus, j.l. zijn vijf voor
gangers van Barnes, hetzij gearres
teerd, hetzij vermoord.
In heel Amerika tenslotte mocht
men op deze lentedag weer naar
goeddunken handelen met het oude
papier, dat voordien zorgvuldig
moest worden bewaard voor de pa
pierfabricage. Of dit tol gevolg heeft
gehad, dat de New Yorkse park
wachters 's avonds meer rommel
kregen op tc ruimen, zoals bij ons
ongetwijfeld het geval zou zijn ge
weest, is ons niet bekend. Maar als
het zo mocht zijn zullen zij wel niet
gemopperd hebben. Want wie zou
daar nu aan denken op een dag met
zulk lekker weer, behalve dan mis
schien mrs. Bcedle en mrs. Hoockcr?
Toen ik in Augustus van het vo
rige jaar op deze plaats een bespre
king gaf van „Kingsblood Royal"
van Sinclair Lewis, wees ik er op.
dat de hedendaagse Amerikaanse
litteratuur een sterke sociale in
slag heeft, meer dan de Europese,
en ook op oorspronkelijke wijze,
omdat het hele vraagstuk van het
opbouwen en in stand houden van
een gemeenschap voor de Ameri
kaan nieuwer is. dan voor ons. Als
een van de belangrijkste sympto
men van deze bekommernis kan
het beschouwd worden, dat zovele
van de belangrijkste auteurs van de
Verenigde Staten zich bezighouden
met de plaats van de Neger in de
Amerikaanse samenleving. Dit nij
pende conflict appelleert aan het
geweten der besten De bestaande
toestand is onhoudbaar; een zwaar man. die speelt onmiddellijk na de
Howard Fast: Begeerte heeft ons aangeraakt
(Republiek der Letteren. Amsterdam, z. j.)
meer en meer doorgedrongen.
Een van de laatste romans, aan
dit onderwerp gewijd, is ..Freedom
Road" van Howard Fast, onder de
bovengenoemde Bijbelse titel nu
ook in Nederlandse vertaling ver
schenen. Het is een historische ro-
Letterkundige kroniek
door
Victor E. van Vriesland
en wordt ongedaan gemaakt door
de snel in macht toenemende gang
sters van de KuKluxKlan. Jackson,
ondanks zijn persoonlijke invloed,
slaagt er niet in. de president der
boek verhogen. De roman van Ho
ward Fast berust geheel op wer
kelijke feiten, waarvan de bronnen
in een Nawoord worden verant
woord De historische ontwikkeling
van het Negervraagstuk in de Ver
enigde Staten draagt er veel toe
bij. het inzicht in de tegenwoordige
situatie te verhelderen. De lezer
van deze roman wordt er van over
tuigd, dat de overal aanwezige pri
mitieve instincten en redeloze drif
ten. di.e tot de fatale en rampspoe
dige rassenwaan leiden, nooit een
dergeliike beslissende rol in de
Amerikaanse samenleving hadden
kunnen spelen wanneer zij niet
Verenigde Staten. Grant, er van af daartoe in staat waren gesteld door
schuldgevoel moet ieder fatsoenlijk
Amerikaan drukken, die de baat
zuchtige rassenwaan aan de ene
grote Vrijheidsoorlog van de Abo
litionisten tegen de Zuidelijken.
Gideon Jackson, die, vrij geworden
kant. de duldeloze vernedering en slaaf, nauwelijks lezen en schrijven
ntbuiting aan de andere ziet. Maar
eenvoudig is het vraagstuk niet en
zeker niet snel op te lossen: het is
niet alleen van ethnologische aard
maar ook van economische, poli
tieke. historische, militaire, cultu
rele. enz Kortom, er is bijna geen
levensgebied, dat niet op enigerlei
kan. wordt in het Parlement van
Carolina gekozen, waar hij mee
helpt. de nieuwe grondwet te ont
werpen. Met geweldige inspanning
haalt Jackson zijn tekort aan ont
wikkeling in en wordt een geniaal
leider in de Neger-emancipatie. Hij
wordt ook tot Congreslid gekozen
wijze betrokken is in de moeilijk- en slaagt er in. de bescherming van
heden van dit „Amerikaanse Di
lemma". De theoretische litteratuur
er over is reeds zeer omvangrijk,
maar ook in de belletrie is het
de nieuwe vrijheid te gronden op
landaankoop op grote schaal door
de Negers.
Dit alles echter mag niet baten,
te houden, dat de Noordelijke troe
pen uit het Zuiden worden terug
getrokken. Hierdoor zijn de met zo
geweldige offers tot stand gekomen
nederzettingen der Negers aan de
willekeur der reactionnaire bandie
ten weerloos uitgeleverd. Dit is de
prijs, die de door de Negers aan
vankelijk argeloos gesteunde Repu
blikeinse Partij aan het gespuis der
blanke die-hards betaalt, om haar
candidaat, Hayes, als opvolger van
Grant verkozen te krijgen. Na
langdurige heldhaftige verdediging
beswijken Jackson en al de zijnen
tegen de overmacht, die door de
sabotage en het lijdelijk verzet der
wetverkrachtende autoriteiten ge
steund wordt en alleen door artil
lerievuur de nederzettingen en haar
schier ongewapende pioniers vol
komen kan vernietigen.
Het doet aan de artistieke waar
de van een roman niet af. of al
zijn gegevens op historische waar
heid berusten: indien dit wel het
feval is. kan het de geschiedkun-
ige belangwekkendheid van het
't Begon met een stier
Precies 25 jaar geleden, in de tijd dat Schiphol nog een grote grasvlakte
was. stonden op een zonnige dag enkele mannen rondom een KLM -
vliegtuig. ccn Fokker F-3. Met behulp van een paar schragen on een dub
bele loopplank was een oprit naar het cabinedeurtje geconstrueerd. Tot - -
grote verbazing van dc om,landers stapte een man dc loopplank op met Sfxt™'. *32ttru,«
achter zich aan een touw een stier. Man en stier verdwenen, weliswaar 1
niet zonder enige moeto, in de kleine cabine en oven later zocht het
toestelletje brommend zijn weg via het smalste gedeelte van het Kanaal
naar Londen De stier had het z.o slecht nog niet als luchtreiziger, beter
in ieder geval dan de dikgeklede vliegenier, die in de open stuurhut aan
de rechterhelft ongeveer bevroor van dc kou cn aan de andere-kant (hij
zat naast de motor) bijna zijn leren jekker schroeide.
Speciaal menu voor
oerang-oetans
Sedert die tijd is er wel het ccn
en ander veranderd. De beman
ningsleden zijn er. wat comfort be
treft. wel zeer op vooruitgegaan,
terwijl het dierenvervoer bij de
K.L.M, vooral na de oorlog, een
dusdanige omvang heeft genomen,
dat het Vrachtbedrijf een speciale
handleiding hiervoor heeft samen
gesteld voor het personeel. Het is
een boekwerk geworden, waaruit
misschien zelfs een oppasser in een
dierentuin nog wat zou kunnen le
ren.
In de exnediticloQdson van de
K L M. op Schiphol waant men zich
soms in een dierentuin. Het ge
kwetter van honderdon tropische
vogeltjes vermengt zich met het
luidruchtige gekrijs van opgewon
den apen. Op het platform wande
len in het lunchuur expeditie-
knechts met aan een lijn een kost
bare St. Bernhardshond of een kef-
ferie Pekineesjc. Een naar rondjes
in de buitenlucht cn dan verdwij
nen ze ln de blauwe kennels, die de
K L M voer het vervoer van deze
viervoeters ter h°schikking stelt.
Het is duidelijk gebleken, dat
het vliegtuig een ideaal vervoer
middel is voor levende dieren. Door
de korte relsduur en de zorgvuldi-
Caesar, dc bulldog, geniet nog
even van het warme zonnetje voor
hij in zijn donkere kennel wordt
gestopt. Dan gaat hij vliegen
..Ja, dat is mijn KLM-reistas",
schijnt Joko het aapje te willen
zeggen. Stevig houdt hij de heng
sels van de tas vast. want straks
moet hij met een Constellation de
lucht in.
ge behandeling komen de dieren in
uitstekende staat op hun plaats van
bestemming aan. Soms ook is het
vliegtuig het enig mogelijke ver
voermiddel, zoals bij het transport
van eendagskuikens. Deze donzige
diertjes kunnen het slechts 48 uur
zonder voedsel stellen, zodat snel
vervoer een eerste vereiste is. Een
speciaal luchtverversingapoaraat
zorgt ervoor dat cr voldoende ex
tra zuurstof wordt toegevoerd. Een
andere keer weer vertrokken or en
kele vliegtuigen met duizenden
postduiven naar Zuid-Frankrijk,
waar ze worden losgelaten om op
eigen vleugels naar huis terug te
keren.
Parasol-mieren
De K.L.M. heeft zich op het ver
voer van levende djeren bijzonder
toegelegd Of hel nu parasol -glo
ren liin of poema's: in de zojuist
gereedgekomen handleiding wordt
het personeel op Schiphol en de
buitenlandse K.L.M.-kantoren uit
eengezet hoe ze er moe moeten om
gaan Het moet voor dp bemanning
van een voor dit dierenvervoer in-
gerichte vliegende vrachtwagen e°n
geruststelling zijn te weten] dat
giftige slangen niet voor "ervoer
mnpen worden geaccepteerd of ro
moeten opgesloten zijn in «olide.
dichtgeschroefde kisties met Uirht-
caaties din niet groter moeeri cn
behoeven 'o zijn dan een naar mil
limeter. Wel rfioet do bemannino
bij hot vervoer van anen van tiid
tot tiid do kooien insnertcen en
verdient hot aanhpvelin" de apen
toe to spreken. En mocht er °en
onderlinpo rw.io uitbreken. dan
moeten do knnlen volkomen don-
ke- wórden gemaakt.
Een vlioger leeft niet van vlie
gen alloen'
Als do Oranz Ocfans w'cten. dat
on hun K T. M.-monn b-ood met eon
hectic botor jam of honing voor
komt met nis anprit'of oop «■nike**-
klontie of knoUio dan zonden do
""•"Wfllllig" rnjccoBi„n Inotrcl-omnn
Ook aan hot welz.i'O van do ver
zorgers prMor wordt Pjwtach' w»n)
hun wordt o o. mcpeodoold dot
sfrnicvoeolaohtigen on kraanvogels
tri-nar» naar do fplimmo^fjoi "non
nikken, due dnl hot gtnrV pfoorn-
don wn>-rlt hiormec tc dieht bij de
snjllon to komon.
Intussen zijn de officieuze gefrvvena
bekend geworden. Bekijkt men deze,
dan lijken de toekomstige verbeteringen
van tijdelijk assistent, tijdelijk hoofd
assistent cn conservator is als volgt;
I 300, l 400 cn l 550 per maand. Deze
salariëring wordt volgens dc nieuwe
regeling resp. 380. 150 en 720 per
maand. Dit zijn echter de maxima en
het bezwaar is dat cr geen minimum-
salarissen zijn aangegeven. Is men ln
universitaire kringen goed ingelicht, dan
zou het aanvangssalaris voor ccn, afge
studeerde. tude.ijke assistent worden
bepaald op l 250, d.w.z. op hetzelfde be.
drug, waarop het Intussen al was ge
komen.
Veel gunstiger staan ln dit opzicht do
vast aangestelde stafleden (tegenwoor
dig voornamelijk hoofdassistenten en
conservatoren) ervoor. Zij zullen ln de
loop van de Jaren aan hun maximum
salaris kunnen toekomen, vooropgesteld,
dat de vier salarisschalen, die voor deze
categorie gelden, automatisch worden
doorlopen. Deze schalen zijn als volgt:
320.— 1 380.— p m voor de
adjunct-wetenschappelijk ambtenaar;
380.540.— p. m. voor de
wetenschappelijk ambtenaar;
f 520.— 620.— p. m. voor de
wetenschappelijk ambtenaar le klas en
I 600.— 720.— p. m. voor de
wetenschappelijk hoofdambtenaar.
In alle schalen worden jaarlijks ver
hogingen van f 20.— per maand toe
gepast.
Het blijkt, dat deze schalén bij vol
doende bekwaamheid automatisch kun
nen worden doorlopen, behalve wel
licht dc laatste
Directe verbetering
oorzaken van zuiver economische
aard Het zijn vooral de parasitaire
groepen geweest, die op <je concur,
rentie-angst van kleine, a-sociale
lagen van de middenstand hebben
kunnen speculeren om deze met
het fascisme vereelijkbare terreur,
reacties en tradities en onwettige I
regelingen uit te lokken. De „arme
blanken" daarentegen, die volko
men tot dezelfde geëxploiteerde
groep van arheiders behoorden,
hebben zich volkomen met de Ne
gers gesol idariseerd. hpbben te
zamen met hen de nieuw aange
kochte landerijen ontgonnen cn
zijn. broederlijk met hen verenigd,
tot de laatste man of vrouw en het
laatste kind uitgemoord
De roman is zeer bekwaam en
boeiend geschreven, met een be
wonderenswaardig vermogen tot
objectivering De vertalinc van Me.
vrouw R. Wiessingde Sterke, die
ik echter niet met het oorspronke.
lijk heb kunnen vergelijken, lijkt
mij voortreffelijk. Zij laat zich al
thans zeer aangenaam lezen.
Een ander punt ls echter de directe
verbetering en daarmee staat het slecht.
Zoals vyiJ al schreven, zal dc inpassing
in de nieuwe schalen geschieden op
basis van het oude salaris. Door deze
•procedure wordt dc noodtoestand, waar
in dc wetenschappelijke staven na de
oorlog zijn gekomen niet ingehaald
Daarom zou het Inter-academJaal
Overleg wensen, dat het nieuwe salaris
wordt vastgesteld op zoveel jaarlijkse
verhogingen heneden het nieuwe maxi
mum, als Het oude salaris van het oude
maximum verwijderd Is. Dat zou z.i. de
enige mogelijkheid zijn voor een recht
vaardige inpassing.
Er leven bij deze groep werkers
trouwens nog andere grieven. Zo is dc
rechtspositie van deze groep zeer onbe
vredigend, er is geen reglement van
aanstelling en in dc Staatscommissie
voor de reorganisatie van het hoger
onderwijs, die in 1946 werd ingesteld,
was geen enkele vertegenwoordiger van
deze groep opgenomen, terwijl er in
deze commissie wel vijf studenten zit
ting hadden.
Er zijn weinig landen waar de waar
dering voor het wetenschappelijk onder
zoek zo gering is als in Nederland, zo
zegt men ln universitaire kringen.
Het Interacademiaal Overleg on
dervindt bij zijn pogingen om ver
beteringen in de salariëring te
krijgen medewerking van de hoog
leraren. vooral te Utrecht en Lei
den. Een moeilijkheid daarbij is,
dat de hoogleraren hun materiële
belangen behartigen in de vereni
ging van hoogleraren en lectoren
en deze gescheiden houden van de
onderwijsbelangen, welke in de Se
naat worden 'behandeld.
Algemeen belang
In ieder geval is het. wij zijn
daar na de voorlichting gistermid
dag opnieuw van doordrongen, een
algemeen belang, dat deze materie
zo spoedig mogelijk wordt geregeld
omdat daar de belangen van het
gehele hoger onderwijs en van het
wetenschappelijk onderzoek in ons
land mee zijn gediend.
In dc grote steden van Hessen zijn
meer dan 2500 transportarbeiders
uit particuliere bedrijven in sta
king gegaan. Stakers te Frankfort
maakten bij een transportonderne
ming op deze wijze bekend, dat
hun inkomen niet voldoende is.
'.,3 VG,y*,.V
j4§
