Bestrijding der werkloosheid zal
grondig worden bestudeerd
Tito en koning Paul
mogelijke combinatie
Het hotel van de toekomst en
de toekomst van het hotel
De schoonheid van ons land
'Het ei van
Columbus
SOCIALE PROBLEMEN
Voor-oorlogse politiek heeft geen
uitkomst gebracht
Sociale
vraagbaak
Nieuwe fase in de
Europese politiek
Bladerend in „Hef landschap" kunt ge
uw vacantie thuis doorbrengen
Kunst in 't kort
Uit de boekenmolen
Dinsdag 19 April 1949
3
Utrechts initiatief
verdient hulde
Wie regelmatig, zonder onder
breking, wekelijks of maandelijks
loon óf salaris ontvangt, en als hij
ziek is enige jaren zijn inkomen
gewaarborgd ziet, tenslotte als hij
65 is, weet wat hij als pensioen tot
zijn levenseinde geniet, is in het
algemeen een gelukkig mens.
Er zijn echter vele honderddui
zenden, die niet weten of zij regel
matig zullen blijven werken en of
zij in aansluiting daaraan elke
week over inkomsten kunnen be
schikken. Dezulken denken zeker
nog wel eens aan de allesbehalve
fraaie toestanden, welke ons land
om maar niet verder terug te
gaan op het gebied van de
werkgelegenheid kende in de jaren
19291939. Er waren toen weken,
dat meer dan 200.000 personen
(kostwinners) steun kregen en een
80.000, die, zoals men dat noemde,
in de werkverschaffing liepen. De
steun was zo gemiddeld voor een
gezin van vier mensen 12,tot
14,per week (er waren dan
nog enkele guldens andere inkom
sten) en het werkverschaffings-
loon liep om de f 20,in de grote
plaatsen en om de 12,op het
platteland.
Om steun te krijgen of in de
werkverschaffing te mogen zijn
moest men bijna geen andere in
komsten hebben.
Lonen van kinderen werden
nauwkeurig nagegaan, allerlei be
perkende bepalingen golden, kort
om als men eerlijk erkent hoe het
was in de jaren vóór 19-10, dan kan
de conclusie geen andere zijn dan
deze: het toen rijke Nederland
paste de werklozenzorg, beter ge
zegd, de leniging van de gevolgen
van de werklozenzorg, zeer krente
rig toe. Een eerste pogen van de
'toenmalige Minister van Sociale
Zaken in 1938, prof Romme,
om de ban te breken ten einde uit
de sfeer van de verbeterde armen
zorg (want dat was in feite de
werklozenzorg) te komen tot
werkverruiming op meer modeme
en sociale grondslag, leidde tot een
kabinetscrisis.
De verleiding is groot om van
die tijd nog wat te vertellen. Wel
licht later. Thans is de vraag te
beantwoorden, zal er weer werk
loosheid van betekenis komen en
hoe staan we daar dan tegenover?
Weer zo hulpbehoevend als vóór
1940? Ik geloof van niet. Zeker er
is nog steeds werkloosheid. In
België, kleiner in bevolkingstal
dan ons land, zijn meer dan
200.000 geheel en gedeeltelijk
werklozen geregistreerd; in Neder
land rond 70.000; in Engeland
350.000. Ook elders is men ner
gens zover gekomen, dat men geen
werklozen heeft. Dit cijfer is ook
zakelijk niet mogelijk te bereiken.
Steeds zal het seizoen zijn invloed
doen gevoelen, steeds zullen per
soonlijke omstandigheden op het
al dan niet gemakkelijk vinden
van werk te bespeuren zijn. Een
goed geschoolde heeft zelfs in tij
den van grote werkloosheid meer
werkkansen dan een ongeschoolde.
De leeftijd mag men eveneens niet
uitschakelen.
Leniging
Voor wat de leniging van de ge
volgen betreft, staan wc er in ons
arme Nederland thans heel wat
beter voor, dan vóór de oorlog.
Waren de steun en de plaatsing bij
de werkverschaffing toen mede
gebaseerd op het gezinsinkomen,
m.a.w. met elke gulden, die vrouw
en kinderen nog in brachten, werd
rekening gehouden, thans kent de
overbruggingsregeling in het alge
meen het recht op uitkering en
bestaat eveneens recht op plaat
sing bij de Dienst Uitvoering Wer
ken. We zullen u later nog wel
eens uitvoeriger van deze regelin
gen een en ander vertellen.
Thans en dit is het voornaam
ste wil de regering allereerst
aandacht schenken aan de verster
king van de blijvende werkgele
genheid. De gevolgen van de werk
loosheid lenigen is uitnemend en
onmisbaar, voorop sta echter een
zodanige uitbreiding van de werk-
mogelijkheden, dat, als er weer
grotere werkloosheid komt, men
met werk klaar staat. Om op dit
gebied „gewapend" te zijn, heeft
de regering ter voorberei
ding van maatregelen om bij even
tuele wisselingen in de conjunc
tuur massa-werkloosheid te kun-
Een van de fraaie illustraties uit
„Het Landschap", het eerste deel
uit de serie „De schoonheid van
ons land".
•-
nen keren, onlangs een interdepar
tementale commissie voor de
werkgelegenheid in het leven ge
roepen, in welke commissie alle
ministeries zijn vertegenwoordigd
die op het voorkomen van werk
loosheid invloed kunnen uitoefe
nen.
Samenstelling der commissie: Voor
zitter: mr dr. A A. v. R h ij n secre
taris-generaal van het ministerie van
Sociale Zaken: Onder-voorzitter prol
dr. J. T 1 n b e r g c n, directeur van
het Centraal Planbureau en hoogleraar
aan de Economische Hogeschool te Rot
terdam; secretarissen: dr J. E. v a n
Dierondonck. referendaris bil
het ministerie van Sociale Zaken en H
M. d e L a n g e. hoodcommlcs bh het
Centraal Planbureau.
Leden: A. N. v a n M i i l. directeur,
genetaal van het Rijksarbeidsbureau,
prof. dr. M J. H. S m e g t s. plv se
cretaris-generaal van het ministerie
van Financiën en hoogleraar aan de
Economische Hogeschool te Tilburg
dr. A. W 1 n s e m 1 u s. directeur-ge
neraal voor de Industrialisatie bij het
ministerie van Economische Zaken; ir
S. H e r w e Ij c r hoofd van de afde
ling Landbouwherstel van di directie
van de Landbouw van het ministerie
van Landbouw. Visserij en Voedsel
voorziening; mr lr B. W. H a v e-
m a n, economisch adviseur van het
ministerie van Verkeer en Waterstaat
drs. J. A V e r h o r s t, loco-secreta
ris-generaal en hoofd der afdeling
economische adviezen van het mi
nisterie van Wederopbouw en Volks
huisvesting N. A. N a p. hoofd van
het bureau financiën van de afdeling
binnenlands bestuur van het mlnisteno
van Binnenlandse Zaken; lr. Chr. P G
J. S m 1 t, plv. directeur-generaal van
Mevrouw F. te R. en de heren J de
J. t.» R.. S. K te R. en G. M H tc R.
delen wij mede dat hun vragen be
zwaarlijk nu reeds kunnen worden bc.
antwoord omdat een uitvoerig onder
zoek moet worden ingesteld. Dit on
derzoek is thans lopende zodat wij
hopen de briefschrijvers zo spoedig mo.
gelijk rechtstreeks te antwoorden.
W. de G. tc P Uw vragen hebben
betrekking op verschillende onderde
len. het Arbeidsrecht betreffende Deze
lenen zich bezwaarlijk voor een be
knopte samenvatting in de krant. Over
leg met een bureau voor Arbeidsrecht
is in Uw belang. Wij lichten U nop per
brief meer uitvoerig in.
S. v. B. te U. vraagt of in de Ziek
tewet ook een termijn genoemd wordt
gedurende welke men verzekerd moet
zijn om recht op uitkering te hebben.
Als antwoord zij medegedeeld dat als
algemene voorwaarde slechts wordt ge.
stcld. dat men bij de aanvang van het
werk ook inderdaad geschikt is om rie
opgedragen werkzaamheden te verrich
te"
Mej S. D. de W. te U voelt zich be
zwaard over de toepassing van het wa-
terleldingtarlef De voor haar woning
berekende bedragen zijn geheel over
eenkomstig de regelen van het spel
vastgesteld Echter zijn er wel heel tv-
Dlsche omstandigheden waarover wi'
haar uiUoerïg rechtstreeks Inlichten
Een onzer lezers te R. wil lets we.
ten over de ongevallenverzekering. WIJ
zijn ln dc gelegenheid de schrijver
rechtstreeks uiteen te zetten wat hll
moet doen. als zijn moeder 65 laar
wordt
Aan de heer P v. V te A moeten
we op zijn vraag over het betalen van
belasting door een voetbalvereniging,
welke toegangsgeld vraagt, antwoor
den. dat hieraan niet te ontkomen is.
De heer D D. te V., die ons schreef
over een moeilijkheid bij de berekening
van het ziekengeld, hebben we gead
viseerd eens met zijn vakbond tc gaan
spreken.
de Statistiek, cn prof. dr. H. J. W l t-
t e y e e n. hoogleraar aan dc Econo
mische Hogeschool te Rotterdam.
Men ziet de regering heeft knappe
koppen bijeengebracht
Kernprobleem
BU de Installatie van de commissie
zei minister Joekes o m., dat het vraag,
stuk van de werkgelegenheid een der
belangrijkste kernproblemen van de
hedendaagse samenleving is. Zoals bij
vele andere belangrijke zaken wordt
ook de volle waarde van de werkge
legenheid eerst beseft. Indien zij gemist
wordt.
De schrijnende en drukkende gevolgen
der werkloosheid heeft onze samenle
ving voor het eerst ondervonden ln de
dertiger Jaren. Wij hebben toen ir.et
dit vraagstuk geworsteld. In het top
jaar waren er meer dan 400.000 werk
lozen. Nederland ls er ln die Jaren niet
ln geslaagd de werkloosheid te bestrij
den. deels omdat het inzicht ontbrak ln
de factoren die tot werkloosheid leid
den. voorts omdat nationaal niet ae
mlddeien en wettelijke mogelijkheden
bestonden ter voorkoming resp bestrij
ding en tenslotte omdat de internatio
nale samenwerking er niet op was In
gesteld. Deze les uit het verleden ls
een aansporing thans tijdig maatrege
len te beramen, temeer waar aan onze
gestaag groeiende bevolking Jaarlijks
50.000 werkkrachten worden toege
voegd. Thans ls er ook juist door de
bestudering van dat verleden een beter
inzicht ln de factoren nationaal en
internationaal die dit vraagstuk be
heersen.
Dc thans geïnstalleerde Werkgele
genheldscommisslo zal de regering
moeten adviseren over te treffen maat
regelen tot handhaving en bevordering
van de werkgelegenheid.
Deze voorstellen zullen maat
regelen en mogelijkheden kunnen
betreffen van uiteenlopende aard. maar
alle met hetzelfde sociale doel; pas
send werk voor de wassende bevol
king. Bij hoogconjunctuur zal een rem
mende Invloed van deze maatregelc-n
moeten uitgaan, zodat geen overspan
ning plaats vindt. bU laagconjunctuur
een stuwende werking
De commissie zal geregeid voeling
houden met het georganiseerde be
drijfsleven, daar de Stichting van dc
Arbeid een delegatie van zeven perso
nen (drie werkgevers, drie werknemers
en de gedelegeerde van de Stichting)
heeft aangewezen voor overleg.
Een kwaad
De voorzitter der commissie begon
met de massa-wcrklooshcid als het be
langrijkste sociale probleem af tc schil
deren. Het Is een kwaad, dat zich op
alle terreltten doet gelden Niet alleen
economisch en financieel, maar ook
moreel en politiek. Extremisme naar
links en naar rechts vindt er een voc-
ctngsbodem ln. In sommige landen
heerst een relatief ernstige werkloos
heid. Voor Nederland z(jn er echter
nog lichtpunten Het huidige cijfer der
v.erkloosheld steekt nog gunstig bij
het buitenland af. terwijl het nog ten
dele seizoenwerkloosheid is. Een ander
lichtpunt is. dat dc spanning op de ar
beidsmarkt langzaam verdwijnt, waar
door ook de „zwarte lonen" verdwij
nen. Voorts is een gunstige factor ons
relatief lage prijspeil.
De heer Van Rhijn wees er terecht
op dat de deflatle-politlek van vóór
1940. de politiek van telkens maar ver
lagen van lonen cn prijzen geen uit
komst bracht Integendeel: een ieder,
van consument tot fabrikant, wachtte
op dc lagere prijzen, waardoor de de
pressie steeds verder om zich heen
greep.
Het was een goede gedachto om deze
belangrijke zaak, de bestudering van
alles wat met de werkloosheid verband
houdt, niet alleen als een zaak van het
rijk te zien. dus van Den Haag. Ook dc
kleinere gemeenschappen moeten hier
medewerken. In deze zin moeten wc
dan ook beschouwen het lofwaardige
Initiatief van het bestour van de Op-
bouw-Stlchtlng voor Maatschappelijk
Werk ln de provincie Utrecht, voorzit
ter de energieke commissaris der Ko
ningin, de heer M. A. Rclnalda. om
ln genoemde provincie een commissie
ln het leven to roepen, welke nauw
keurig zal nagaan wat ln Utrecht kan
•en moet geschieden om. komt er werk.
loosheid, dezo het hoofd te bieden.
PANS.
DE INTERNATIONALE MUZIEK
KAPEL van het Leger des Hcils
uit Londen o.l.v. kapelmeester
majoor Adams heeft Zaterdagmor
gen een aubade gebracht aan ko
ningin Juliana en de drie oudste
prinsesjes op paleis Soestdijk.
Overzicht tijdens 't concert. V.l.n.r.
op het bordes mr. Rushton, virs.
Durman, koningin Juliana en de
drie prinsesjes, dc chef staf com
mandant Allen.
Amerikaanse manoeu
vres in Zuid-Duits-
land
Zeventigduizend Amerikaanse solda
ten ln Zuid-Dultsland, dicht bij de
grens van Tsjcchoslowaklje. namen
sinds gisteren deel aan grote manoeu
vres tegen een denkbeeldige aanval op
..Agressorland". Dc fictieve verdedi
gingslinie loopt ongeveer evenwijdig
aan de Tsjechoslowaakse grens. Dc
manoeuvres hebben ten doel. opleiding
te geven aan Amerikaanse troepen ln
Duitsland, onder wie zich vele Jonge
recruten bevinden en willen tevens
Europa duidelijk maken, dat de Ver
enigde Staten 't Atlantische Pact steu
nen met troepen, die een frontlijn-posi
tie innemen in dc „koude oorlog".
De grote Engelse dichter John Ma-
c f 1 e 1 d ligt ernstig ziek ln zijn wo
ning te Abingdon Berkshire. Hij ls 70
Janr oud.
Maseficld leed onlangs aan influenza
en daaruit zijn thans complicaties ge
volgd.
Gesprek met Tsaldaris
Ook herdenking van wie
in Indonesië sneuvelde
Van de zijde van de commissie Na
tionale Herdenking 1940—1945 verneemt
het A.N.P.. dat zij haar naam heeft
veranderd ln commisslo Nationale
Herdenking. De commissie, die zoals
bekend telkcnjarc richtlijnen verstrekt
voor dc nationale herdenkingsavond op
4 Mei wil door deze naamsverande
ring tot uitdrukking brengen, dat met
ingang van dit Jaar niet alleen de ln
de Tweede Wereldoorlog omgekomen
militairen, zeelieden en lllcgaic wer
kers op de vierde Mei herdacht zullen
worden, doch ook dc militairen, dlo
na do oorlog ln Indonesië zijn gevallen.
Ter herdenking van het offer, dat deze
in Indonesië gesneuvelde militairen
hebben gebracht, wil de commissie ln
de toekomst een monument oprichten.
Reacties op dit plan worden thans nog
afgewacht
Voor de bouw van een monument op
dc Waalsdorpervlakte nabij Den Haag
ls nog niet voldoende geld bijeen ge
bracht Het gironummer van dc com
missie is 1713. ZU is gevestigd Laan
Copes van Cattcnburg 15 ln Den Haag.
f^ONSTANTINE TSALDARIS,
Griekcnlands stevige en
spraakzame minister van buiten
landse zaken wees mij een slan
ke, in khaki geklede figuur aan,
die zich langs het kanaal van Ko-
rmthe bewoog. Hij zei mij: „U
ziet daar de Koning der Hellenen.
Binnen een jaar zou hü de bond
genoot van maarschalk Tito kun
nen zijn!"
Terwijl koning Paul de ope
ningsplechtigheden verrichtte van
het voor de scheepvaart zo be
langrijke kanaal (verwoest door
de Duitsers) vervolgde Tsaldaris
zijn politieke speculaties. „Al moet
ik deze, u misschien nog wat ge
waagde gedachte geheel voor mijn
rekening nemen, geloof ik toch
r (Joor :r
Alexander Clifford
Koningin cn Prins woon
den kerkdienst bij
H.M. dc Koningin cn Z.K.H. prins
Bernhard hebben op de eerste Paasdag
do kerkdienst bijgewoond ln de Oude
Kerk te Soest, waarin ds. Van Krugtcn
voorging.
In de kringen van de vijftien kilometer van Verenigde Staten met
Amerikaanse hoteliers de grote steden. Zaken- in totaal 1.500.000 ka-
is men van mening, dat lieden en toeristen die mers, waarvan gemid-
er een groeiende voor- per auto reizen zullen deld 87 in gebruik
keur te constateren valt hiermee gebaat zijn, zijn. Dit percentage is
voor kleinere hotels, daar zij van dc ver- hoger dan dat van voor
Vele hoteleigenaren moelenissen van de dag de oorlogdoch 3 la-
hebben te kennen gege- 2ul,Jn kunnen uitrusten ger dan tn 1947 cn ieUs
- zonder eerst genood- 8 beneden het cyier
voor 1946. De exploita-
ven, dat naar hiin me
ning hotels met 1000
kamers thans uit den
boze zijn geworden,
aangezien de enorme
verwarmingsinstallaties,
het onderhoud van de
waterleidingen en het
uitgebreide personeel te
kostbaar zijn gewordep.
Voor hen, die
per auto
reizen
tiekostcn evenwel zijn
niet verminderd maar
toegenomen.
Om meer bezoekers
te trekken zijn de ho
teleigenaren er toe
overgegaan hun inrich
tingen te moderniseren.
Sinds 1946 hebben zij
Een onderzoek heeft zaakt te zijn zich door gezamenlijk een bedrag
uitgewezen, dat hotels het drukke stadsverkeer van tweeduizend mil-
met 200 of minder ka- heen te worstelen. Jioen dollar hiervoor
mers de gunstigste ex- De hotels aan de grote besteed. Zij hebben dc
ploitatie-uitkomsten ge- verkeerswegen zullen onproductieve salons
ven. „Motor Hotels" worden voor het publiek omge-
Men voorspelt op het genoemd en 75 tot 100 bouwd tot productieve
ogenblik in Amerika, kamers tellen. Zij zullen bureaux, tot winkels,
dat in de nabije toe- hetzelfde comfort bie- restaurants en bars. Zij
komst hotels langs de den als dc hotels in de hebben voorts hun keu-
grote verkeerswegen grote steden. kens gemechaniseerd en
zullen worden gebouwd Er zijn thans onge- hun kantoorruimten ge-
op afstanden van tien veer 15.000 hotels in de moderniseerd.
Een serie prachtige boeken
99
99
A LS ge het derde deel van de
groots-opgezette serie forse
boeken „D e schoonheid van
ons land" (uitg. Contact, Am
sterdamAntwerpen) opslaat en
doorbladert, kunt ge bij wijze
van spreken Uw vacantie thuis
doorbrengen. Want in de ruim
honderd foto's die dit deel „H e t
landschap" bevat, vindt ge
do velerlei pracht van ons land
schap zo royaal opgetast, dat ge
bii elk ervan urenlang kunt gaan
zitten mediteren. Het grillig lij
nenspel der Hollandse duinen, de
zee in haar eeuwig-wisselende
verschijningen, de rustieke land
weggetjes, de fraaie kastelen, de
gemoedelijke boerenerven in Bra
bant en Limburg, de bloeiende
boomgaarden van de Betuwe, de
donkere dennenbossen, de wilde
zandverstuivingen op de Veluwe,
de troosteloze veenlandschappen
van Drente en de melancholische
polders van Zuid- en Noordhol-
lond ge ziet het allemaal her
leven in deze foto's.
Wie het voorrecht heeft gehad
ons mooie land van noord tot
zuid en van oost tot west te heb
ben bereisd, vindt in vrijwel elke
foto een herinnering terug: die
eerste verliefde tocht naar de bol
lenvelden, de ontdekking van de
Friese meren, een verregende va
cantie in het Gooi, een wandel
tocht door Brabant, een fietstocht
door Limburg, een kastelenrit in
de Achterhoek; Walcheren voor
den oorlog en het eerste bezoek
aan het vernielde eiland na de
bevrijding; een reis door de
noordoostpolder met zijn vlakke
landen en kaarsrechte wegen en
later: hetzelfde gebied, een moe
ras, een verdronken en verwoest
land
En wie nog aan de ingang van
het leven staat en zich afvraagt:
1 waarom praten de mensen toch
I zo over dit kleine mooie Neder-
I land, waarom raken dichters en
schrijvers er niet over uitgepraat,
hij kope" en leze en bestudere dit
boek en hij zal niet weten welke
landstreek hij het eerst zal gaan
bezoeken.
DE samenstellers hebben hun
taak zo opgevat, dat zij eon
aantal gedichten en proza-stuk-
ken van de beste Nederlandse
kunstenaars hebben bijeenge
bracht, die een deel van ons land
typeren; die eerste helft van het
boek is daardoor een kleine maar
boeiende bloemlezing geworden
van hetgeen er over de schoon
heid van ons land te schrijven is
en werd geschreven. In dat deel
kunt ge uw hart ophalen aan
kunst en techniek, aan moderne
en nieuwe poëzie.
Edoch, met alle respect voor
deze interessante eerste helft, wij
als verwoede plaatjeskijkers kun
nen ons niet losrukken van de
tweede helft; bij elke foto gaat er
een kastje met herinneringen
open en herleven we een stukje
verleden, een dag hier. een dag
daar, een ijlende reis door dit
landschap of een treintocht door
mist en regen, die van zulk een
wondere bekoring was.
Het is zo begrijpelijk, dat wij
Niet alleen bossen en rivieren, hei
develden en duinen geven ons land
zijn bekoring, maar ook de kleur
rijke en toch sterhmige kleder
dracht van zijn boerenbevolking.
bewoners van een klein land, heb
ben gehunkerd naar het ogenblik,
dat de grenzen zouden opengaan;
nu zevoor de meesten onzer op
een kiertje open zijn, gaan we
ook weer beseffen, dat tegen de
schoonheden van ons eigen land
die van vele andere niet zijn op
gewassen. En zelfs al ware dit
anders, dan nog keert het hart
terug naar de plek, waar het zij°
oorsprong had.
„Mijn hart wou nergens tieren
En nergens vond het vree
Dan tusschen Uw rivieren
Nabij uw groote zee
De schoonheid van ons l^nd be
vat meer dan het landschap, hoe
veelzijdig dit ook moge zijn. Land
en bewoners hebben ook een rijke
oogst vanschoonheid voortge
bracht en wie ogen heeft om te
zien en zich met de geest wil
verdiepen in die voortbrengselen
van schoonheid kan in ons land
ook te kust en te keur terecht.
Een klein deel van die schoon
heid is bijeengebracht door jhr.
dr. J. S Witsen Elias in een an
der deei van de genoemde serie,
dat handelt over „Koorban
ken, Koorhekken en kan
sel s."
Men moet oi. ook hier weer
beginnen met de 200 foto's, die
een zo ruime mate van sculpturale
pracht bieden, dat ge daar eerst
van onder de indruk moet ko
men, wilt ge de deskundige
tekst van de schrijver kunnen
waarderen. Wie de schoonheid
van ons land, en de in kerken en
oude gebouwen overgebleven her
inneringen aan vroeger wil bele
ven, moet niet de methode volgen
van de Amerikaan, die Italië be
zocht cn zich alleen interesseerde
voor dode pausen. Elke kerk, die
hij betrad, liet hij even de blik
rondgaan om dan te vragen:: „Any
popes buried?" Waren er geen be
graven pausen, dan rende hij
weg.
De schoonheid van koorbanken,
kansels e. d, eist liefde voor het
handwerk, begrip voor de vrome
ea speelse gedachten, die in vroe
ger eeuwen de mensen bezielden
en hen er toe brachten van het
meubilair hunner godshuizen een
prentenboek te maken. Een pren
tenboek, dat een dagelijkse ver
maning inhield, dat spreekwoor
den verbeeldde, het heilig lijden
de bezoekers voor ogen stelde en
dc helse smarten van onboet
vaardige zondaars; men moet be
grip hebben voor de devote zorg,
die in dit handwerk tot uiting
komt, want dit handwerk werd
verricht door mensen, die er een
gode-welgevallig werk mee ge
loofden te verrichten. Deze
schoonheden zijn als een prenten-
bijbel uit tijden, waarin boeken
nog niet door het volk gelezen
werden, en waarin het visuele,
het beeld, hun de verderfelijke
bekoringen der zonde, de liefde
en de offers der heiligen en de
gewijde geschiedenis deed erva
ren. Daarom zijn al die beelden
directer, treffender dan het woord;
zij zijn een verstild levensboek en
ge behoeft alleen maar de foto's
van het interieur der St. Pieters
kerk te Oirschot te bezien om te
weten, welk een rijkdom aan
beeld en verbeelding zulk een
kerkelijk prentenboek bevat.
Tenslotte: dc Vlaamse
kunst, met tekst van A. J.
J. Delen en 186 foto's van oud
en nieuw beeldend werk. Dit boek
heeft ons, van het drietal, het
minst kunnen bekoren. Niet om
dat het niet goed en mooi zou
zijn, maar omdat het betrekkelijk
weinig met de huidige schoonheid
van „ons land" te maken heeft.
Zeker, deze schoonheden* zijn voor
een groot deel herkomstig uit de
tijd,
ren één geheel waren, maar nu...
als wij nu spreken van de schoon
heid van ons land, dan zouden
wij geen annexionnisme willen
plegen.
In de serie van twaalf delen,
die Contact aan het uitgeven is,
wil men een compleet beeld ge
ven van het landschap, de steden,
het volk en de kunst van Neder
land en Vlaanderen. De reeks ziet
er aantrekkelijk uit; te oordelen
naar de thans verschenen delen
kunnen wij haar van harte aan
bevelen.
dat een nieuwe fase in de Euro
pese politiek is gekomen", en de
minister verklaarde zich nader
over de combinatie, die hij zag
tussen zijn koning en de dictator
van Belgrado.
„Een van Ruslands politiek doel
stellingen is altyd geweest naar de
Middellandse Zee te dringen. Dat
was ook het doel van dc Griekse
guerilla oorlog, die Rusland aan
de Aegeische Zee moest brengen
Wellicht hadden de Amerikanen
er. Britten er belang bij, dat wij
de guerilla's niet te snel zouden
vernietigen", aldus Tsaldaris,
„want op de Griekse slagvelden
moest de Westerse politiek tegen
over het communisme gevormd
worden. Nu zijn wij echter
krachtig, dat er werkelijk geen
kans meer is, dat de guerilla's nog
zouden winnen. Zij zouden deze
oorlog kunnen overleven, doch
winnen, nooit meer!"
„Zodat Ruslands weg naar de
Middellandse Zee is geblokkeerd."
„Inderdaad. Bovendien is Tito
ongehoorzaamheid op dit ogen
blik een veel belangrijker pro
bleem voor Stalin Hij heeft zijn
aandacht nu van ons weggeno
men en aan Tito geschonken, om
hem te vernietigen. Ik verwacht,
dat de moeilijkheden van Bulga
rije en van Albanië zullen komen
en eerst daarna van Hongarije cn
Roemenië. De Griekse rebellen
zullen »dan ook lawaai moeten
maken. Het is al voldoende, wan'
neer zij op de berg Vitsi blijven
zitten, neerkijkend op het grens
gebied, waar zij dan een deel van
Tito's ttroepen zullen vasthou>
den."
„Waarmee ik zeggen wil," zei
Tsaldaris, „dat Griekenland
Joegoslavië op dit ogenblik de
enige barri-re vormen om Rus
land van de oude wereldzee af te
houden. Maar", liet hij er ter'
stond op volgen, „met onze nieuwe
buren weet men het nooit van te
voren. Het is evengoed mogelijk,
dat de Bulgaren eerst ons aan'
vallen."
„En dan?"
Tsaldaris wees naar een roman
tisch geklede schaapherder aan de
oever en hij zei met een heroïsch
gebaar: „Dan zal iedere Griek een
atoombom zijn!"
Wij voeren met veel ceremonie
in een oorlogsschip door het her
stelde kanaal en ik vroeg de mi
nister of hij nadrukkelijke garan
ties gevraagd had voor Britse en
Amerikaanse militaire steun in
geval van Russische invasie.
„Geschreven garanties zijn niet
werkelijk nodig", aldus Tsaldaris,
„waar de belangen zo duidelijk
zijn. ZU kunnen evenwel een
tUdsbesparing betekenen. Het i9
gemakkelUkor voor Congres en
Parlement om een kwestie te be
handelen voordat er geschoten
wordt. Er soms kunnen garanties
zelfs schieten voorkomen. Maar
als er toch geschoten wordt, zal
er snel hulp komen. Ik ben daar
over in contact met Washington
en Whitehall en ik heb goedo
hoop, dat spoedig vorderingen ge
maakt worden met de voorberei
dingen tot een Pact voor de Oos
telijke Middellandse Zee."
„Dat zou een waardevol Instru
ment zün voor het handhaven
van vrede."
„En wU hebben die vrede zo
dringend nodig", voegde do mi
nister daaraan toe en hij tuurdo
over dc blauwe golvingen van
water en bergen cn eilanden, dia
het Griekse landschap vormen.
„Ik geloof, dat die vrede wel eens
plotseling zou kunnen komen",
besloot hU. als met een Delphi-
sche orakelspreuk.
Bij woningnood:
Een grote fabriek in Amerika,
welke zich gedurende de oorlog
bezig hield met de fabricage van
militaire vliegtuigen, heeft zij
productie thans omgeschakeld op
zogenaamde „prefabricated" hui
zend. vervaardigd uit zwaar ge-
emailleerde stalen platen, waarvan
het emaille aan porcelein doet den
ken. De productie van deze huizen,
welke per vrachtauto in een enkel
collo verpakt op de plaats van be
stemming wo-den afgeleverd, be
draagt thans vijf en twintig per
dag. Men verwacht, dat dit aantal
in de loop van deze maand tot ze
ventig zal stijgen en in Juli zelfs
honderd per dag zal bedragen,
De fabriek, die in Columbus
in Ohio is gevestigd, heeft enorme
matrijzen en persen te harer be
schikking voor de fabricage van
de diverse onderdelen. Met behulp
van een enorme pers worden met
één enkele handbeweging complete
badkuipen vervaardigd. De onder
delen van het huis worden langs
een bovengronds systeem van
transportbanden met een lengte
van ongeveer tien kilometer geleid
om de diverse bewerkingen te on
dergaan, zoals in de grondverf zet
ten. lakspuiten, drogei., enz. Dc
fabriek telt ruim drieduizend ar
beiders, die volgens het drie-ploe-
genstelsel werken.
Elk huis heeft twee slaapkamers,
een zitkamer, een badkamer en
een keuken. In de muren zijn vele
kasten en boekenrekken aange
bracht.
In Tcgelcn zijn de voornaamste rollen
voor de passiespelen verdeeld. In het
Alhambrnthentor ls de galapremiere ge
geven van de Frans-Nederlandse film
„Une si Jolic petite plage" De heer
J. Haver Droeze ls gekozen tot
voorzitter van de Nederlandse Kunst-
toën Nederland en Vlaande- kring De firma Wisseling ln
^tueiidnu cn viduwuc Amstcrdami Rokln 78—«0. geeft een ten
toonstelling van Franse schilderkunst
uit de 19e cn 20ste eeuw. Het woon
huis van de schilder-schrijver Jaco
bus van Looy tc Haarlem ls als
museum ingericht. Hendrik
D 1 c 1 s. dc oud-directeur van de Vlaam
se opera te Antwcrepen. ls veroordeeld
tot drie jaar gevangenisstraf, omdat h(J
liet optreden voor de Duitse Wehrmacht
e« Dc International Staff-Bank van het
Leger des Hells maakt een tournée door
ons land Ter gelegenheid van het
gouden Jubileum van de gemengde
zangvereniging „Crescendo" te Hen
gelo zal het congres van de Koninklijke
Nederlandse Eond van Zangverenigin
gen deze zomer ln die stad worden go-
houden.
„Berlijnsch dagboek"
Men behoeft het noch met Jac
ques Gans eens te zijn. noch
zijn politieke Inzichten tc delen, om
zijn „Berlijnsch Dngbock", dat bij uit
geverij F. G Kroondcr te Bussum ver
scheen. ccn belangwekkend boekje to
noemen. Deze notities, neergeschreven
In de Jaren 1931. 1932 cn begin 1933.
slann op gebeurtenissen, waaraan op
het moment dat zij plaats grepen wel
licht te weinig aandacht ls besteed, dio
later door vcci schokkender dingen to-
taal op de achtergrond zijn gedrongen,
maar toch niet over het hoofd mogen
worden gezien, wanneer men een vol
ledig beeld wil krijgen van het Hltlor-
tljdperk. waarvan zij. om dc eigen
woorden van dc auteur tc gebruiken
.he; sinister voorspel" vormen
Dat de schrijver, op het moment dat
hij zijn ervaringen ln het tocnmallgo
Berlijn te boek stelde, er nog half cn
half van overtuigd was. dat van do
Derde Internationale van Moskou Iets
verwacht kon. althans diende tc wor
den voor de zaak van het Internatio
nale socialisme. Is Interessant, ver
dient misschien vermelding om zijn
uitgangspunt te fixeren, maar ls toch
niet het belangrijkste.
Waar het op aankomt, dat is dc schil
dering van de politieke atmosfeer ln do
toenmalige Duitse hoofdstad. Dit boek
je ontleent zijn betekenis aan de op
merkingen over de geest, die dlverso
grote partijen nis KPD en SPD en
NSDAP bezielde, over de regeringen
van Franz von Papen en Kurt von
Schleicher en over do Duitse menta
liteit in het algemeen.
Wanneer een scherp opmerker heet
van de naald notities maakt over ge
beurtenissen van dc dag. die hij van
zëér dichtbij heeft meegemaakt. dan
hebben deze bijna altijd een zckcro
waarde. Met het dagboek van Jacques
Gans. dat ln 1943 ccn huiszoeking van
de S.D. overleefde, is dat zeker het
geval.
Hedendaagse sociale
stromingen
Van dr. W. Bnnnlngs „Hedendaagso
sociale bewegingen", dat voor dc oor
log reeds twee drukken beleefde, ls
enige tijd geleden ccn derde druk uit
gekomen die na de mllltalr-pollUc-
kc nederlaag van het nntlonaal-socia-
ilsmc cn het Italiaanse fascisme ln do
oorlog nog al enige bewerking heeft
ondergaan. De schrijver stelt overi
gens terecht vast, dat deze machten
geestelijk nog allerminst zijn overwon
nen.
Dc aanpak van het bock ls dezelfdo
gebleven: „nl. dat sociale bewegingen
en doelstellingen in dc grond berusten
op een antwoord op de vraag naar het
wezen van dc mensdat sociale cn
politieke beslissingen ln wezen geeste
lijke beilsslngcn zijn." Dit bock. dat
o.m. uitvoerige beschouwingen geelt
over het liberalisme, democratic, het
Rooms-Kathollclsme, (het Calvinisme
cn dat helder het wezen van dc demo
cratie uiteenzet en tevens dat der
dictatoriale systemen geeft ons een
heider. boeiend en gedocumenteerd
beeld van de sociaal-politieke ontwik
keling der laatste eeuw cn kan ons
een uitstekende leidsman zijn in do
problematiek van deze tijd.
Schoolboeken voor de
moderne talen
Ter afwisseling tij het ln kort be*
stek ln deze rubriek ook enkelo
schoolboeken en wel op het gebied van
het onderwijs ln de vreemde talen.
..More English" van M. Spijker (ultg.
A. W. Sijthoff. Lelden) geeft „2000 Idio
matic questions of interest for the stu
dent of modern English, with their
answers". Het is een uitstekend bock
voor hen, die dragelijk Engels kennen,
om zich meer met het Engelse taal
eigen vertrouwd te maken en ook zij,
dte voor dc Lagere Akte Engels stude
ren. kunnen van dit bock veel voor
deel hebben.
Meer speciaal voor studenten voor do
Lagere Akte Engels is ..English Phone
tics and pronunciation" van dr. H.
Schrcudcr (uitg. Woiters. Groningen).
Het Is geheel op de cxamcn-elscn ge
schreven cn begeeft zich gelukkig niet
te veel op onnodige zijpaden. Het ls
een van die boeken, waarop men hard
moet zitten „blokken". Ook zij, dlo
geen examen voor de boeg hebben,
maar zich wat meer zekerheid willen
verschaffen In de doolhof der Engclsc-
uitspraakmocllJJkhedcn. kunnen
mits zij zich wat moeite getroosten
van dit werkje plezier hebben.
Bij Woltcrs verscheen ook „Neuo
Bahncn", een zeer bruikbaar idioom-
boekje voor de Duitse taal. bestemd
voor ULO-scholcn, geschreven door J.
P. Vcrhcule en H. de Lange,
Bij dezelfde uitgever ln dc serie
„Von deutscher Art und Kunst" kwam
uit „Tonio Kroger", het meesterlijke
verhaal van Thomas Mann. nu voor
schoolgebruik van rcnlekcnlngcn
voorzien door Drs. W. N. Visserman.
Het boekje is fraai uitgegeven en van
ccn foto van de grote Duitse schrijver
voorzien.
Tenslotte nog iets op het gebied van
het Frans, ook bij Woiters verschenen:
„Autour de la France", door dr. K.
Wagenaar en M J. Ornéc, eenvoudige
en gezellige leesstof voor de middel
bare scholen, aansluitend op het grond-
lcggend onderwijs ln deze taal. Een
uitgebreide cn met zorg samengestelde
woordenlijst ls aan het werkje toege
voegd, dat op goed papier gedrukt en
van tal van fraaie illustraties voorzien
ls.
„Een man offert zijn
vrouw"
Van H Mondrla verscheen bij
J H Kok N V. tc Kampen een ondcr-
houdendc roman, getiteld: „Een man
offert zijn vrouw". Mondrla laat dc le
zer ln dit boek kennis maken met dc
bewoners van het Dijkje, een armoe
dig volkje, dat ls vastgeroest aan zijn
omgeving Een boek. dat meer uit
munt door boeiende verteltrant dan
door compositie.
