DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Sjanghai militair stormrijp maar politiek een moeilijke kluif Met de „D.E.-expresse" naar Zeeland Kort nog al zó lang Communisten vrezen voor chaos in millioenenstad Weer 6 pakjes sigaretten Bonnenlijst Niet extra vrij op 5 Mei r Communisten zetten Belgische Kamer op stelten Vaticaan krijgt hoge bezoeken Pensioenen zijn te laag! Onze verliezen in Indonesië Woensdag 4 Mei 1949 Achtste jaargang No. 1316 Opgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 - Abonnements prijs 32 cent p. w. of C15 p. kw. Losse nummers 10 cent Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort. Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235. Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER. SJANGHAI. De Chinese communisten hebben 80.000 man regerings troepen in de driehoek SjanghaiNankingHangtsjou krygsgevangen gemaakt. Communistische voorhoeden naderen reeds de door de regeringstroepen verlaten stad Sjoenan, op ongeveer 88 km. van de Tsjientang-rivier. In het Noorden dreigen zjj met een tangbeweging de stad Kasjing te omsingelen. De politie van Sjanghai, met haar typische Duitse helmen, controleert iedere vreemdeling, die de beleger de stad binnenkomtHet onderzoek geschiedt om een communistische infiltratie te verhinderen. Tabakspositie niet erp rooskleurig (Eigen bericht) DEN HAAG. Deze week wor den er nu de staking in de tabaks industrie geheel tot het verleden behoort, weer zes pakjes cigaret- ten voor mannelijke rokers aan gewezen. Er zijn besprekingen ge voerd over de mogelijkheid de ta baksrantsoenen, die er door de sta king bij zijn ingeschoten, nog in te halen. De tabakspositie is echter op het ogenblik niet zo rooskleurig, en in welingelichte kringen hoorden wij het vermoeden uitspreken, dat er van inhalen voorlopig niet veel zal komen Ook de besprekingen over de definitieve verhoging van het tabaksrantsoen zijn hierop vastgelopen. Er is echter een lichtpunt: in ieder geval moet tengevolge van de Benelux-overeenkomst op 31 De cember iedere vorm van rantsoene- _ing afgeschaft zijn. i DEN HAAG. Voor het tijdvak van 8 tm. 21 Mei 1949 geeft elk der volgende bonnen recht op het kopen van: VOEDINGSMIDDELENKAARTEN 905 121 Vlees (A, B. D): 100 gram vlees 122 Vlees (A, B): 300 gram vlees 123 Vlees (D): 100 gram vlees 125 Algemeen (A, B. D): 250 gram boter, margarine of vet 126 Algemeen (A, B): 250 gr. boter, margarine of vet 127 Algemeen (A, B): 200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas 132 Algemeen (B): 500 gram boter, margarine of vet 134 Algemeen (D): 125 gram boter, margarine of vet 135 Algemeen (D): 100 gram kaas of 125 gram korstloze kaas TABAKSKAARTEN 903 79, 80 Tabak (QA): 2 rantsoenen sigaretten of kerftabak. 81 Tabak (QC): 2 rantsoenen siga retten of kerftabak. (De letters achter de bonnummers geven de kaarten aan, waarop de desbetreffende bonnen voorkomen). BONKAARTEN ZA. ZB, ZC, ZD. ZE, MD, MF. 1\IH 906 (bijz. arbeid, a s. moeders en zieken) Geldig zijn de bonnen gemerkt M. Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Vrijdag 6 Mei worden ge bruikt, de niet aangewezen bonnen 104. 110. 111. 113. 117. 118 en 119 kun nen worden vernietigd. De Chinese communisten zouden morgen reeds Sjanghai kunnen bin nenrukken. ware het niet dat ?U vreesden door hun komst een chaos te verwekken in deze thans zes mil lioen zielen tellende stad. Een derge lijke chaos zou het einde van de stad betekenen en een dergelijke prijs wensen de communisten niet te be talen voor een overwinning. Het wachten met de bezetting is niet langer een kwestie van militaire maar van politieke aard geworden. Gebrek en onlusten Naarmate het economische leven in Sjanghai meer komt stil te liggen neemt de bedreiging van ernstige onlusten toe. Gewoonlijk betrouw bare berichten melden, dat de bui tenlandse kolonie van Sjanghai hoopt op een communistische bezet ting alvorens de spanning onder de millioenenbevoiking van de eens zo welvarende havenstad ontlaadt in beroeringen en bloedvergieten. Hot nijpende gebrek aan contant neld heeft tot gevolg, dat vele bui tenlandse handelslui door hun perso neel met moord cn roof bedreigd worden. Grote Amerikaanse oorlogsschepen hebben hun ligplaats in Sjanghai verlaten en zijn buitengaats ge stoomd omdat „niet-bevriende strijd krachten-' voornemens zijn aan de monding van de Whampoe-rivier, die Sjanghai met de Jangtse ver bindt. een val te stellen. Er zijn genoeg torpedojagers en andere lichte schepen achter gelaten om in geval van nood Amerikaanse burgers uit Sjanghai te kunnen eva cueren. Kanton Te JKanton heeft de Amerikaanse consul-generaal aan de Amerikanen opdracht gegeven hun vrouwen en kinderen zo spoedig mogelijk te evacueren en zelf de stad te veriaten, zolang de verbindingen nog normaal zijn. Intussen bereiken telefonische be richten uit Hangtsjou Sjanghai met do mededeling dat er niet verwacht wordt dat er een schot zal vallen bij de bezetting van Hangtsjou daar alle nationalistische troepen de stad ver- Werkgeversadvies DEN HAAG Het college van Rijksbemiddelaars heeft de werk gevers vergunning verleend hun personeel op 5 Mei na 1 uur vrij te geven, zonder dat deze vrije uren van de vacantiedagen afge trokken mogen worden. De gezamenlijke centrale werk gevers-organisaties blijken hier tegen bezwaren te hebben in ver band met de economische toestand van ons land en de omstandigheid, dat er na de oorlog reeds verbete ringen in de regeling der vacanties (snipperdagen) zijn ingevoerd. De werkgevers-organisaties handha ven dan ook hun advies aan het bedrijfsleven op 5 Mei geen extra vrijaf te geven. Waarschijnlijk accoord over werkstersionen DEN HAAG Het schijnt, dat er binnenkort overeenstemming wordt bereikt over de lonen van werksters, die in overheidsdienst zijn. Er zijn daarover op 3 Mei in de rijkssalarissencommissie be sprekingen gevoerd, die binnen kort worden voortgezet. Nee toch.Heus Terwijl de Britse filmster Stewart Granger zich voor overboog, om een autogram te tekenen, knipte een bewonde raarster hem met een schaar 'ii lok van het hoofd. De rechter in Liverpool veroordeelde de jon gedame daarvoor tot 50 gulden boete. Het Italiaanse blad „II Mes sagen" over prinses Marga ret van Engeland. „Haar ogen zijn het mooiste, dat zij naar Napels heeft meegebracht grijs en heel frdcr. helder als de lucht van Capri De Londense politie heeft 12 mannen en een meisje gear resteerd, die zich uit protest te gen het Atlantische Pact aan het hek van de Amerikaanse ambassade in de Britse hoofd stad hadden laten vastketenen De politie moest hen met behulp van ijzerzagen bevrijden. Het is thans mogelijk een „maan" te bouwen en de ruimte in te zenden, waar zulk een hemellichaam rond de aar de zou cirkelen op een afstand van 750 km Verder is de mens reeds in staat een „maanbood- schapper" te maken, dat is een raket, die de maan kan bereiken en dus rond 350.000 km. moet afleggen VJ BRUSSEL. Communisten hebben Dinsdag getracht het debat ln de Belgische Kamer over het Atlantisch pact tot een openbare politieke meeting te maken. Toen Paul Henri Spaak het woord wilde nemen, strooiden op de publieke tribune gezeten communisten pamfletten in de zaal. waarop de gebruikelijke communistische leuzen tegen het Atlantisch Pact afgedrukt waren; rumoer werd veroorzaakt door twee vrouwen. De voorzitter Frans van Cauwelaort maakte een einde aan dc ongeregeldheden door ontruiming van de publieke tribune te gelasten. laten hebben om niet door de com munisten ingesloten te worden. De nationalistische generalissimus Tsjang Kaï Sjek zou op Formosa aangekomen zijn; hij zou in de groot ste op het eiland gelegen stad loge ren. „Rusland staat op het punt onbe grensde successen iu het Verre Oos ten te behalen en indien China door de communisten wordt opgeslokt zullen Indochina, Malakka. Siam. Birma en Indonesië ook vallen", al dus heeft een somber Amerikaans senator voorspeld cn daarom pleitte hij voor steun aan Tsjang Kai Sjek zoveel cn zolang docnlük was. Maar die steun komt niet! VREDE MAKEN t-JET is nu duidelijk, waarheen x 1 de wereld kijkt voor vrede Terwijl al het geöreer op het in Parijs gehouden „Wereldcongres van Vechters voor de Vrede" de mensen koud liet, kon een enkel kort bericht van Tass een nieuw gevoel van hoop wekken. Een feit is, dat in de harde werkelijkheid van deze tijd het oude mechanisme van overleg, wederzijds begrip en het contact tussen goedwillende lie' den volkomen is vastgelopen door de onoverbrugbare tegenstelling tussen de ideologieën. De enige werkelijke basis voor vrede of ten- minste stabiliteit "N is gelegen in de In het I calculaties van i i. I de staatslieden, zoeklicht J die aan de ene -S zijde de politiek van het Westen hebben geleid en aan de andere zijde moeten schuilen achter het nieuwe, vriendelijke gebaar van de Sowjets. Hoe ver de calculaties van het Kremlin reiken, weten wij nog niet. Het is mogelijk, dat de Russische politiek meer dan een slechts tactische herziening heeft ondergaan en zich thans beweegt in een richting, die inderdaad kan helpen de vrede te vestigen. Dit dient afgewacht te worden. Want zelfs een accoord over Berlijn'be tekent nog- geen accoord over Duitsland en ook, wanneer de mi nisters van Buitenlandse Zaken gaan confereren, is van te voren nog niet zeker, dat zij tot overeen stemming zullen komen. Vast staat slechts, dat wanneer het inderdaad tot vrede in Europa komt, zulks zal geschieden door de acties van vast beraden, realistische staatslieden en niet door propagandistische con gressen of een emotioneel beroep op goede wil en begrip in het ab stracte. Diesel-electrische treinen brengen grote tijdsbesparing (Van onze speciale verslaggever) In de machinekamer van een Diesel-electrische trein, die met èen snelheid van honderd kilometer per uur over de rails denderde, hebben we hard onze naam geschreeuwd om ons voor te stellen aan de werk tuigkundige, die hier het toezicht hield over de twee maal 410 „paarden" der RUB-machines. De man in grijze overall verstond die naam niet en wij hoorden zelf ook niets van onze stem, die al ware hij honderd keer sterker geweest op geen stukken na boven het machtige gebrul der motoren zou zijn uitgekomen. Op de „bok", bij wagenvoerder Luch- tenberg, zagen we de rails in duizelingwekkende vaart onder ons weg glijden en tientallen signalen en waarschuwingsborden voorbij schuiven. En dit korte bezoek aan de „stal" cn de „bok" heeft ons wel de over tuiging bij gebracht, dat een Dieseltrein tocli eigenlijk niet zo'n dood ding is als er vaak van wordt verteld. tt tt«. i drie maal per dag (bëhalve Zater- Voor reizigers uit Utrecht, Den Haag en Rotterdam Kans op onweer Weersverwachting, geldig tot Donderdagavond Meer bewolking met hier en daar een regen- of onweersbui. Meest zwakke en veranderlijke wind. Nog vrij warm. in de kustgebieden ech ter plaatselijk een koele zeewind. 5 Mei: zon op 5 04, onder 20.10: maan op: 10 25, onder 2.40. 6 Mei: zon op 5 02, onder 20.12; maan op 11.53, onder 3 04. Voor de derde maal sinds korte tijd heeft Dinsdag op een traject van de Nederlandse spoorwegen een feestelijke trein gereden. Na de officiële proefritten naar Groningen en Enschede met electrische trei nen, werd gisteren ook de lijn RotterdamVlissingen per „Diesel-electrische expresse" ingewijd. Van deze zeer snelle verbinding, die 15 Mei ingaat, zullen van zelf sprekend ook reizigers uit Den Haag kunnen profiteren en in niet geringe mate eveneens reizigers uit Utrecht. Want deze Diesel, die PRINS CARL GUSTAAF van Zwe den is ondanks z'n jeugdige leeftijd reeds een enthousiast automobilist. We zien hem hier tijdens 'n proef rit met z{jn nieuwe wagen, welke hij dezer dagen op zijn derde ver jaardag ten geschenke kreeg van zijn moeder, prinses Sibylla (we duwe van prins Gustaaf Adolf, die bij een vliegramp te Kopenhagen in 1947 om het lei)en kwam) in de tuin van 't kasteel Haga bij Stock holm. Het prinsje is een achter kleinzoon van koning Gustaaf van Zweden. dag en Zondag) tussen Rotter dam D.P. en Vlissingen op en neer rijdt', begint zijn dagtaak om 6.53 uur in de Domstad en keert daar vier minuten voor middernacht weer terug. Door de invoering van de Diesel- electrische verbindingen, die zijn bedoeld als een aanvulling op de bestaande stoomtreinendienst, wordt Zeeland een stuk dichter bij het centrum en Westen van het land gebracht. Een reis van Utrecht naar Vlissingen behoeft binnen enkele dagen niet langer dan drie uur te duren. Van 15 Mei af zullen stoomtreinen al 19 minuten minder nodig hebben om van Rotterdam naar Vlissingen te komen, doch een reisje per „D.E.-expresse", zoals wij het Dinsdag mee maakten, zal op dit traject een tijdsbesparing van niet minder dan 83 minuten betekenen. Voorlopig heeft de Zeeuwse ex presse een beperkte accommodatie zij bestaat slechts uit drie wa genstellen zodat alleen passa giers voor lange trajecten in de trein kunnen worden toegelaten. Men hoopt, dat ook de abonne menthouders een categorie, die op dit punt moeilijk te controleren is zich aan deze regel zullen houden. Dat de Zeeuwen de nieuwe trein verbindingen met het Westen op hoge prijs stellen, bleek duidelijk uit de woorden van de burgemees ter van Goes, Middelburg en Vlis singen. die de expresse gisteren op de stations van hun gemeenten verwelkomden. In deze proeftrein reisden een aantal spoorweg-auto riteiten, onder wie ir. F. Q. den Hollander, president-directeur der N.S., de heer G. F. H. Giesberger, directeur der N.S., ir. Damme Sr. van de N.V. Werkspoor, benevens een aantal genodigden. Bij aan komst te Vlissingen werden de heer Den Hollander bloemen aan geboden door een allerliefst dreu mesje in Zeeuws costuum. Het bleek een kleindochtertje te zijn van de vroegere president-direc teur, ir. Hupkes. Op 12 Mei zal de vierde en on getwijfeld belangrijkste feesttrein van dit jaar rijden en wel ter in wijding van de geëlectrificeerde spoorlijn naar Maastricht. VATICAANSTAD. Prinses Margaret Rose van En geland zal, nu zij in Italië rond reist, ook vrijwel zeker een bezoek brengen aan de Paus, hoewel som mige Britse protestantse kringen daar sterk op tegen zijn. Van Vati caanse zijde erkent men, dat de plannen voor een bezoek een defi nitieve vorm hebben aangenomen, maar men wist van de datum waarop nog niets met zekerheid te zeggen. Inmiddels bereidt men op het Vaticaan nog een ander vorstelijk bezoek voor, nl. van prins-regent Karei van België, die door roman tische koppelzuchtige Italianen een geschikt echtgenoot wordt geacht voor prinses Margaret Rose (hij is tweemaal zo oud als zij!) Karei van België bevond zich Maandag bij de Italiaanse president, Luigi Einaudi. Nog een Britse gast in Vaticaan stad trok de aandacht, nl. sir Staf ford Cripps; hij werd een half uur in audiëntie ontvangen. Eerste conferentie Grote Vier over opheffing van blokkade LONDEN. De eerste viermo- gendheden besprekingen over de opheffing van de handels- en ver- keersbeperkingen tussen Oost- en Wcst-Duitsland zouden, naar ver wacht werd, Dinsdagavond ten kantore van dr Philip Jessup, ge delegeerde der V.S. bij de UNO, te New York beginnen, aldus deelt Reuters diplomatieke correspon dent mede. Rijksmusea 5 Mei in de middag gesloten Op 5 Mei, de nationale feestdag, zullen de rijksmusea, de rijksarchieven, de koninklijke bibliotheek en het rijks bureau voor kunsthistorische documen tatie van 13 uur af voor het publiek gesloten zijn. Begrafenis oud-minister Fiévez DEN HAAG Op de begrafenis van oud-minister Fiévez zal de koningin vertegenwoordigd zijn door de kapt. vlieger R J. E. M. van Zinnicq Berg- mann. hofmaarschalk en adjudant in buitengewone dienst en prins Bernhard door luit. F. Steinmctz. Op kalme wijze verzocht Spaak de Kamer niet te veel waarde te hech ten aan een „demonstratie, die zo ge makkelijk is te organiseren". Veertien betogers werden in een politiewagen geladen en naar het dichtst bijzijnde politie-bureau ge bracht; het is mogelijk, dat zU zich voor een rechtbank zullen moeten verantwoorden. Een communistische vrouwen-op tocht. die tijdens het debat in de ka mer zou worden gehouden, vond geen doorgang. De vrouwen waren blijkbaar van mening, dat zij te ge ring in aantal waren om de optocht te houden. Spaak verweet de Sowjet-Unle systematisch hot mechanisme van de internationale organisaties te hebben gesaboteerd met het gevolg dat de V.N. veel van haar prestige in de wereld heeft verloren. Spaak zeide er van overtuigd te zijn ,dat de besprekingen tussen dr. Jessup en de Russische gedelegeer den het eerste resultaat zijn van het Atlantisch Pact. Ook de ontspanning met betrekking tot de Berlijnse kwestie is volgens Spaak het resul taat van een vastberaden maar geenszins aggressieve politiek der Westerse mogendheden. Tot een ont wapening, aldus Spaak, zal het ech ter slechts kunnen komen indien het vetorecht, waarvan door de Sowjet- Unie zo dikwijls misbruik is ge maakt. wordt afgeschaft en doelma tige controle maatregelen, die zowel voor de grote als de kleine mogend heden gelden, worden toegepast. Staatslening in S.U. met kapitalistische prijzen De Sowjet Unie heeft een bin nenlandse lening uitgeschreven van 20 milliard roebels, aldus werd Dinsdag door radio Moskou medegedeeld. Het ls de vierde lening, die sinds de oorlog door de Russische regering wordt uitgeschreven. Zij zal na twintig jaar aflosbaar wor den gesteld. Om de lening aantrekkelijk te maken heeft de raad van ministers van de Sowjet-Unie bepaald, dat de obligaties der lening, de in komsten, die uit het bezit van deze obligaties voortvloeien, en de prijzen, welke kunnen worden ge wonnen in de aan de lening ver bonden loterij, vrij zullen zijn van staats- en gemeentebelastingen en andere rechten. De prijzen zullen 50.000, 25.000, 10.000, 5.000, 500 en 200 roebels bedragen. In totaal zullen er 330-000 prijzen zijn met een totale waarde van ruim 89 millioen roebers. Nieuwe stap naar een verenigd Europa LONDEN Gisteren zijn de ministers van Buitenlandse Zaken van de landen der Westeuropese Unie en Italië, Eire, Zweden. Noorwegen en Denemarken in het Londense St. James Palace bijeen gekomen om zich te beraden over een Handvest, dat het fundament zal vormen van de Raad van Euro pa, bestaande uit een adviserend „parlement" en een uitvoerend „kabinet". Bevin trad op als voor zitter; minister Spaak was afwe zig en werd vervangen door de Belgische ambassadeur in Londen. Volgens een communiqué zijn tijdens de besprekingen van giste ren goede vorderingen gemaakt Verwacht wordt, dat het Handvest reeds hedenavond getekend zal worden. Nog geen beslissing is ge nomen ten aanzien van de vraag, of Griekenland en Turkije reeds thans of eerst later tot de Raad toegelaten zullen worden. Frank rijk en Italië zijn voorstander van onmiddellijke toelating. Het is waarschijnlijk, dat de Raad in Augustus in Straatsburg, dat voorbestemd isde „hoofdstad van Europa te worden", voor het eerst bijeen zal komen. Generaal Clay legt zijn functie 15 Mei neer WASHINGTON. President Truman heeft Dinsdag mede gedeeld. dat hü het verzoek van generaal Lucius Clay om ont heven te worden van zijn plich ten als Amerikaans militair be velhebber in Duitsland, heeft in gewilligd. Truman deelde voorts mede, dat luitenant-generaal Huebner en ge- neraai-majoor Hays, zjjn werk zou den voortzetten, hangende de be noeming van een burgeriyke hoge commissaris. De president zei, dat generaal Clay een „ontzaglijke" bestuurstaak had verricht en dat hij op 15 Mei van zijn post ontheven zou worden, in overeenstemming met „zijn her haalde verzoeken". Kamer blijft oordelen Amendementen-Van Sleen aanbevolen DEN HAAG. De strijd tussen de Tweede Kamer en de minister van Binnenlandse Zaken over de verhoging der pensioenen blijkt nog niet uitgestreden te zijn. Men weet dat de heer V a n S 1 e e n (Ar beid) amendementen op het wets ontwerp van 5 November '48 heeft ingediend, die beogen een algeme ne verhoging van de laagste pen sioenen. De minister staat daar af wijzend tegenover. Blijkens het verslag van de beraadslagingen in de afdelingen der Kamer over deze amendementen zijn vele Kamerle den nog steeds van oordeel, dat de voorstellen van de heer Van Sleen voor een groot deel tegemoet ko men aan de nood, die in verschei dene gezinnen van gepensionneer- den heerst. Zij vragen dan ook de minister precies uiteen te zetten, welke financiële en technische be zwaren er zijn tegen die amende menten. De minister heeft bij de behan deling van het wetsontwerp en de amendementen op 16 Maart ver klaard, dat de wijzigingen, welke de heer Van Sleen wilde aanbren gen, de schatkist vijftien millioen zouden kosten. Vele Kamerleden zijn van oordeel, dat zij niet meer dan tien millioen zullen vergen. Zij zijn van mening, dat de heer Van Sleen zonder twijfel wel bereid is veranderingen in zijn voorstellen aan te brengen, indien de regering aannemelijk zou kunnen maken, dat met de nieuwe wijzigingen technische bezwaren opgeheven zouden worden of onbillijkheden weggenomen. Overigens bleek de Kamer van mening, dat het zeer moeilijk zal zijn een regeling te treffen, die iedere onrechtvaardig heid uitbant. Andere Kamerleden willen hun oordeel over dit alles opschorten, tot de regering een volledige toe lichting heeft gegeven van de fi nanciële gevolgen van aanvaarding der amendementen-Van Sleen. Weer andere zijn er niet van over tuigd, dat de voorstellen-Van Sleen genoeg tegemoet komen aan de nood der gepensionneerden. Zij zien meer heil in het indienen van een geheel nieuw wetsontwerp tot ver hoging der pensioenen. De regering maakt tot haar leed wezen bekend, dat de volgende verliezen in Indonesië zijn gerap porteerd (16 doden): Kon. Landmacht: 1 April: serg. A. T. Trentelman, nr. 260708138, Schaésberg. (L.). 5 April: sold. J. H. M. Poppe, nr. 260906180, Zwol- lerkerspel, 6 April: sold, M S. van de Laar, nr. 281123729, Hae- len. 7 April: huzaar G. Dekker, nr. 250516049, Wieringen. 12 April sold. G J Poortman, nr. 250507166, Rijssen 14 April: sold. PAW Pe ters, nr. 270914093, Maasbree (L 25 April: sold.'W Soeteman, nr. 260525146, Beverwijk. K.N.I.L.: 10 April: Men. sold. H. M. Mewenkang, nr. 31498; men. sold A. Mijojo, nr. 34542. 11 April Amb. sold. J. Soselila, nr. K. 24713494 12 April: Soend. sold. Sapri, nr. K 24821563 13 April. Jav. sold. Kartam, nr. K 11456889; Jav. sold. Temon, nr. 41264. 14 April: Sang sold. M. Takahindan- geng. nr. K 14710409. 15 April: sold M. O. Pfaff. nr. K 11469033: allen uit Indonesië. P.T.T.-flienst op 5 Mei Op 5 Mei zal de PTT-dienst wor den uitgevoerd als op Zaterdag. Er zal één postbestelling zijn. Op Donderdag 5 Mei, de dag van de herdenking der Bevrijding, zal ons blad niet verschijnen. 7 ANNEER morgen de zon opgaat, zullen we het ons weer herinneren: vier jaar geleden herkregen we onze vrijheid. Pas vier jaar, wat kórt nog. Vijf jaar heeft de ellende ge duurd en pas vier jaar zijn we ons zelf en ziet wat in deze jaren al niet werd tot stand gebracht, opgebouwd, hersteld. De bruggen liggen over de rivieren, de treinen doen het al wéér sneller, de textiel en de tabak komen gauw van de bon en onze schoenen bijna vooroorlogse prijs. We kopen slag room en maken buitenlandse rei zen, de magere kranten worden wat dikker en er worden cadeaux gegeven bij aankoop van zo-en- zoveel in die-en-die-zaak. We zijn weer vrij Weliswaar kan lang niet ieder een die vrijheid betalen, de slag room is duur en de belastingen hoog, de kwaliteit van heel wat is nog niet je-dót, maar we zijn vrU om te zeggen wat we ervan vinden, en dat is alles waard. Vrijheid, algehele vrijheid, is tenslotte een fictie. Ergens moeten er grenzen zijn, grenzen die voor zover men ze niet zichzelve oplegt door de gemeenschap moeten worden vastgesteld. Dit is een kwestie van orde. een orde waar over men verschil van mening kan hebben. Maar d a t men er verschil van mening over kan hebben, is de vrijheid, waarvoor we dankbaar zijn en die morgen de dag tot een nationale feestdag maakt. Pas vier jaar, kort nog. De tijd is voorbij gevlogen. Geen wonder, want we hadden en hebben ook zoveel te doen. We moesten ons huis, onze zaak, ons zelf, de hele wereld herstellen en we zijn er nog lang niet mee klaar al schieten we misschien goed op. We moeten meer huizen bouwen, want er zijn nog tienduizenden jonge mensen, die wachten op de vrijheid een normaal leven te be ginnen. We moeten nog meer sche pen bouwen en machines, want zonder Marshall konden we nu niet zo tevreden over onze vooruitgang zijn en over een paar jaar zullen we het helemaal zelf moeten doen. Onze vrijheid, onze economische vrijheid, moeten we nog verdienen, zoals we de vrijheid voor de wereld nog moeten veroveren, een wereld die vrij is van angst en zorg, vol van overvloed, mits rechtvaardig verdeeld naar beste inzicht en goed geweten. Vier jaren, snelle jaren en wat ligt de oorlog al weer ver achter ons. Zo ver, dat we er soms als bij toeval aan herinnerd worden, wan- neqr we er tóch nog ergens wrak ken en brokken van ontmoeten. In onze eigen omgeving zien we de ruïnes en puinhopen nauwelijks, ze zijn opgenomen in onze routine- impressies. Maar als we in een an dere plaats komen, beseffen we des te duidelijker dat de oorlog zijn resten nog zichtbaar aan ons op dringt. En dat wc thuis, in de eigen straat, in de eigen buurt, de gaten niet meer zien. Vier jaren, zo kort. Maar lang genoeg om veel te vergeten. Om te vergeten, bezig als we zijn met onszelven, dat er duizenden zijn, ook in het eigen land, in de eigen straat, in de eigen zaak, voor wie de dag der bevrijding wel be tekende het einde van de oorlog, doch tevens het begin van onge kende, nieuwe zorg. Voor wie elke dag sinds 5 Mei 1945 weer begon met het schrijnend besef dat het nóóit en nóóit zal overgaan, dat het leed zal blijven, zo lang het leven blijft. En hoeveel we ook bouwen, hoe snel we ook reizen, hoe goed koop en goed we ons dagelijks be staan ook maken, niets vergoedt het verlies van hen die nameloos werden vergast, verstikt, vermoord, verwijderd. Vier jaren, lange jaren, voor hen die *in Putten achterbleven, die bloemen brengen naar de Erebe graafplaats in de duinen bij Over- veen, die zich wetend herinneren waarom alom in den lande kleine kruisen staan, met soms een half stok gehesen vlag erbij. Lange jaren, voor hen, die niet vergeten kunnen, doordat er een deel van hun geluk, van hun be staan werd vernietigd, grondig ver- •nietigd, daar Auschwitz en Amers foort, Westerbork en Vught niet ongedaan te maken zijn, zelfs niet als de zuivering in Nederland te recht deze naam had verdiend. Vier jaren, lange, bittere jaren, voor hen, die overal achterbleven, met die ene zekerheid van een nimmer te helen verlies en een voor altijd durend kommerbestaan. Omdat het in deze zich herstellen de maatschappij nog steeds zo is dat het goede der aarde verbonden is aan de mate van onze welstand, van de klinkende munt waarmede wij ons recht op het verkrijgen van ons deel in al het aardse goed, vastleggen. Talloos zijn degenen, die nimmer de streep van welstand bereiken doch alsem-bitter is het wanneer de oorlog en alleen de oorlog daar van de oorzaak is, die oorlog, waar door tienduizenden onzer voor al tijd teruggedrongen werden tot ón der die fatale streep En wanneer wij morgen de na tionale feestdag vieren, in snelle treinen, op nieuwe bruggen, welge- voed en vrij in onze opvattingen, moge de Stichting 1940'45 daar van iets merken, want zij weet beter dan wie ook, hoevelen er lij den, onnodig meer lijden doordat zij, behalve met het onontkoom bare, belast zijn met zorgen, die tot ons aller zorgen moeten worden gerekend. 19401945: jaren, die we nooit vergeten. Het gironummer 194045 wordt helaas maar al te vaak slecht ont houden.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 1