DE GAST VAN NI JENRODE EN
VAN HET N.O.I.B.
IpIP^P»
Voordelen der Ouderdomswet '19
nog te weinig bekend
3BP
Poëzie van het apothekersvak is
verdwenen
Een tweejarige opleiding voor
het bedrijfsleven
Jos Windt ontmoet Danny Kaye
op tournee in Amerika
Uitkering kan reeds ingaan op
55-jarige leeftijd
Anti-choleradrankje ging bij
schippers altijd overboord...
Vrijdag 6 Mei 1949
5
Jh EN dezer dagen zaten wij aan een eenvoudige koffiemaaltijd in een
grote zaal tussen ongeveer 200 jonge mensen; aan elke tafel ongeveer
een achttal. Er stond een schaal met boterhammen midden op tafel en
een andere schaal met dunne schijfjes boter. Verdes kaas en koek een kan
met melk en een schotel met warme spaghetti Geen overdaad dus, maar
een gezond maal. En de jonge mensen lieten het zich evenals onderge
tekende, die zich ettelijke jaren jonger voelde, gezond smaken
pen en karakterologisch met de loupe
worden bekeken.
Eerste lichting
In MJ®** de eerste „lichting"
door het N.O.I.B. aan de maatschap
pij afgeleverd en de gewekte ver
wachtingen zijn allerminst be
schaamd. Van de 115 studenten die
het diploma verwierven, moesten 40
in militaire dienst, van de 75 anderen
zijn er velen reeds terstond of na
enkele maanden in een goede functie
geplaatst- bij de B PM, de KLM
bij Philips, scheepvaartmaatschap
pijen, bij kleinere bedrijven. Ver
schillende gingen direct naar Indone
sië, anderen werken al in Singapore
Hongkong, Manilla (de laatste als
privc-secretaris van de Hollandse
gezant), één werd de goed gehono
reerde „Stem van Nederland" bij de
BBC.!
De rector van het Instituut, de
energieke èn idealistische dr. D. M
L Habbema. die ons in de deftige
..Blauwe Kamer" van het kasteel in-
l'chtingen verstrekte, is er van over
tuigd. dat ook in moeilijke tijden de
jongens van het N.O.I.B. een baan
krijgen.
Nieuwe compagnie
van verre
Wij waren de gast op Kasteel
Nijenrode. Dit kasteel heeft, men
weet het, in de loop zijner eeuwen
oude historie, heel wat wederwaar
digheden en avonturen gekend Ook
de laatste twintig, dertig jaar is het
niet zonder schokken gegaan. Men
denke aan de befaamde schilderijen
roof, die tot gevolg had dat de be
woner die voor de laatste restauratie
van het slot had gezorgd, de man,
die jaren van grote rijkdom afwis
selde met plotselinge armoe, uit ons
land verdween, om een paardenstoe-
tenj in Noord-Duitsland te begin
nen. Men denke aan de firma Goud
stikker. die hier een unieke entou
rage vond voor oude schilderijen en
die het kasteel bij afwisseling ver
huurde voor selecte bijeenkomsten
en bijzondere feestelijkheden, ja.
voor bruiloften.
In de oorlogsjaren had Goering
veel. té veel belangstelling voor dit
schone bouwwerk en platonisch was
die „interesse" niet. Hij vond dat een
deel van de schilderijen maar aan
zijn privaat bezit moest worden toe
vertrouwd
Thans heeft sinds 1946 het bouw
werk een nieuwe bestemming. Een
deel van het bedrijfsleven heeft het
tijdelijk gehuurd en een aantal jon
gelui. die H E S. en Gymnasium ach
ter de rug hebben, wordt hier in
een twee-jaHgc cursus in de vorm
van een internaat, opgeleid voor een
functie in het bedrijfsleven; meer
speciaal voor het buitenland, hoewel
de practijk soms meebrengt, dat dit
eerst geschiedt na een ervaring van
enige tijd in het bedrijf zelf
Honderd en tachtig bevoorrechten:
zij bevinden zich hier immers in een
ideaal oord. volgen een onderwijs,
dat direct op de practijk is afge
stemd moderne talen, bedrijfseco
nomie, sociale economie, lich oefe
ning, de techniek van de handel, so
ciografie, wat wijsbegeerte, recht en
psychologie en niet te vergeten: ste
nografie en boekhouden en zijn,
als zij slagen, bijna zeker van een
behoorlijke functie met opwekkende
perspectieven.
Jongens van rijke pa's
Te mooi om waar te zijn! Het lijkt
er op, maar ja. gering is het „school
geld" niet, en er moet hard en lang
gewerkt worden. In de wandeling
spreken buitenstaanders van „diplo-
matenschool". Onjuist. Ook fluistert
men wel eens: „een school voor def
tige jongens van rijke pa's". Oók on
juist. Zo goed als godsdienstige en
politieke gezindheid zeer uiteenlopen
het deed goed te zien dat er bij
de stilte vóór en na de maaltijd heel
wat kruisjes geslagen werden zo
variëren ook de stand en klasse. Een
beperkt getal beurzen zorgt, dat ook
de maatschappelijk minder bevoor
rechte, mits hij bijzondere capacitei
ten en eigenschappen heeft, in dit
milieu kan worden opgenomen.
Uiteraard heerst er bij een humane
geest een strenge discipline. Het
feit, dat er niet gedoubleerd kan
worden, dat men ook het eindexa
men niet herhalen kan, wakkert van
zelf aan tot bijzondere inspanning.
Vijf lesuren in de ochtend w.o.
ook sport en gymnastiek, in totaal 9
uur per week! 's middags nog
weer enkele lesuren, soms ook lezin
gen van binnen- en buitenlandse
vertegenwoordigers uit het bedrijfs
leven. Verleden jaar is met deze le
zingen een eerste proef genomen,
en men is wat hard van stapel gelo
pen met drie lezingen in de week.
Dit aantal wordt voortaan flink be
snoeid.
Men zou niet in de moderne tijd
leven, als niet een „psychologicum"
aan de instelling verbonden was,
waar de jongelui, die zich hebben
aangemeld, aan een „sociodrama-
tisch" onderzoek worden onderwor-
Wij hadden vóór ons verblijf tus
sen de schemerige wanden van
blauw en goud al een wandeling ge
maakt door de lommerrijke lanen,
lsngs de vele sportterreinen van het
park en hadden ook het befaamde
„zwarte gymnastiekgebouw" betre
den Dit gebouw, dat wegens een ad
ministratieve onregelmatigheid als
clandestien bouwwerk werd be
schouwd en een jaar lang met zeven
zegelen gesloten werd gehouden, is
juist Vrijdag LI. „vrijgegeven" en
werd nu schoongemaakt!
Het studentenleven
Na de maaltijd in de bar. Hier on
der de zware bakstenen gewelven,
waren we de gast der studenten, die
er in hun „Nieuwe Compagnie van
Verre", onderverdeeld in oen reeks
collegies (tot Lijfelycke Welstand;
tot de Ernstige en luimige Verpoo-
zjnghe; tot de Equipage; de Rhetro-
ceynen etceen apart vereni
gingsleven op nahouden met een
oigen oud-vaderlandge nomenclatuur I
en een bestuur dat de naam draagt
van „Heren V". Een belangrijk on- I
derdcel is de uitgifte van een twee
wekelijks tijdschrift „Het Journaal",
dat verrassend rijk is aan geest Wij
mochten nog een kijkje nemen in de
kamer van de Redactie-raad het
deed even denken aan de werkplaat
sen der illegaliteit en in de re
creatiezaal op zolder, waar vroeger
inderdaad stro geborgen werd. De
koe-op-zolder is vervangen door een
paar biljarts en gezellige tafeltjes.
Fer. heel genoeglijk interieur.
Men droomt ook van de vorming
van een Kunstkring, want ook in dit
op de practijk gerichte milieu vor
dert de Muze haar plaats....
Coleman Hawkins speelt voor karig loontje
Van een onzer verslaggevers).
wy zagen hem al direct op het dek staan. Een groto zonnebril op do
neus en een nieuw geruit Amerikaans jasje aan. Jos Windt, do Voor-
burgse imitator arriveerde Woensdag met de „Nieuw Amsterdamin
de Maasstad. Meer dan een half jaar heeft hij in de nieuwe werld rond
gezworven. Hij trad op voor de Amerikaanse schooljeugd, en de studen
ten en heeft op zijn tournée, samen met zijn landgenoten Harry en
Chita van Pelt en Karei Coenraad, een massa avonturen beleefd.
Sociale rubriek
Pensioenen zijn geheel
onvervreemdbaar
Van de Sociale-Verzekerings-
wetten, welke successievelijk hier
te lande werden ingevoerd, be
hoort de Ouderdomswet 1919
waarschijnlijk wel tot de minst
bekende. Dit is verklaarbaar, als
men bedenkt, dat in het algemeen
in de sociale verzekering de ver-
zekerings plicht is ingevoerd,
terwijl de Ouderdomswet 1919 de
regeling ener v r ij w i 11 i g e ver
zekering omvat. Dit is de oorzaak,
dat aan de vrijwillige ouderdoms-
verzekering, zoals deze rijkspen-
sioenverzekering wordt genoemd,
veel minder aandacht is geschon
ken. Toch is het van groot belang,
dat ook deze tak van de sociale
verzekering in veel bredere krin
gen belangstelling zal genieten.
De Ouderdomswet 1919 werd
destijds ingevoerd met de bedoe
ling, aan arbeiders en personen,
die economisch met arbeiders ge
lijk te stellen waren, onder be
paalde voorwaarden de gelegen
heid le geven bij de Rijksverzeke
ringsbank een vrijwillige ouder-
domsverzekering te sluiten tegen
geldelijke gevolgen van ouder
dom. Aanvankelijk droeg deze re
geling nog maar een beperkt ka
rakter. De uitkeringen, welke
eerst op 65-jarige leeftijd konden
ingaan, werden vastgesteld op
f 3.tot en met f 6.per week,
terwijl bij vroeger overlijden dan
de pensioenleeftijd, slechts een
NABIJ ZIJPERSLUIS (N.H.) is op de plaats, waar op 11 April 1945
tien Nederlanders werden neergeschoten, bij de grote verkeersweg
langs het Noord-Hollands Kanaal eeiï monument geplaatst
uitkering ad f 100.werd betaal
baar gesteld.
Het bleek na verloop van tijd
noodzakelijk, de vrijwillige ouder
domsverzekering uit te breiden,
mede opdat toetreding aantrekke
lijker zou worden.
In 1930 zijn dan ook zodanige
wijzigingen in de Ouderdomswet
1919 aangebracht, dat de vrijwil
lige ouderdomsverzekering in haar
huidige vorm is ontstaan. Op deze
wijze werd in het kader van de
sociale verzekering een zeer doel
matige pensioenverzekering ge
schapen, welke, naast de ver
plichte verzekering tegen ou
derdom en invaliditeit, op ruime
schaal en tegen aantrekkelijke
voorwaarden gelegenheid bood
zich een inkomen voor de oude
dag te verwerven. Zo konden dus
zij die krachtens de Invaliditeits
wet verplicht verzekerd waren
hun ouderdomsrente, op een ho
ger peil brengen, terwijl verder
iedereen, die uit hoofde van zijn
beroep niet onder de verplichte
verzekering viel, zich een door de
staat gegarandeerd pensioen kon
verzekeren.
Een overzicht van de mogelijk
heden dezer Rijkspensioenverze.
kering volgt thans.
Restitutie
In dc eerste plaats knn men zich ver
zekeren voor een weekrente van 3.
tot en met ƒ20,per week. Deze uit
kering kan ingaan op de 55-jarige of
65-)arige leeftijd en Iedere leeftijd, in
gehele jaren, tussen deze grenzen Van
groot belang is hierbij, dat deze lijf
rente-verzekering kan worden gesloten
met het beding van prcmie-restitutlc
bij vóór-overlijden Dit wil zeggen, dat,
wanneer een verzekerde vóór het be
reiken van dc pensioenleeftijd komt te
overlijden, de Raad van Arbeid een
bedrag restitueert gelijk aan de betaal
de premiën (omgerekend op de voet
van Jaarpremiën). verminderd met één
jaarpremie (ter dekking van onkosten)
en verminderd met een gering bedrag,
wegens prejnle voor de uitkering ad
100.—. welke echter in het algemeen
bovendien nog bij overlijden wordt uit
betaald. Slechts wanneer het overlijden
binnen drie Jaren na het sluiten der
verzekering plaatsvindt, wordt de uit
kering ad 100.niet toegekend.
Dit z.g. restituUe-beding is dus een
tegemoetkoming aan hen. die bezwaar
tegen een pensiocnverzekerlng hebben,
daar zij menen, dat zij toch niet aan
het rentetrekken toekomen. Overigens
behoeft men wat dit betreft niet zo
pessimistisch te zijn. want volgens sta.
tistische gegevens worden van de hon
derd dertig-jarigen, gemiddeld 89 men
sen 55 jaar en van de honderd 55-jarl-
gcn. 93 mensen 60 jaar. Voorts leeft
iemand vari 55 Jaar nog gemiddeld 20
jaren, terwijl een 65-jarige nog gemid
deld 13 jaren leeft. In het algemeen zal
men dus nog een behoorlijke tijd van
zijn pensioen kunnen genieten.
In de tweede plaats ls sinds 1930
naast de ouderdoms-pensioenverzeke-
ring ook een weduwenpensioenverze-
kering ln de Ouderdomswet 1919 opge
nomen. Op deze wijze wordt een ge
huwd man in de gelegenheid gesteld
zijn echtgenote een penstoen van 1.—
tot en met f 10.per week te verzeke.
ren. Ingaande direct nè zijn overlijden.
Echter vindt geen uitkering plaats
wanneer het overlijden geschiedt bin
nen drie jaren na de datum van Ingang
der verzekering, tenzij hij tengevolge
van een ongeval is overleden. Voor
deze verzekering is geen medische
keunng voorgeschreven 1
40.— per week
Uit het bovenstaande volgt dus. dat
een echtpaar samen een ouderdoms
pensioen van ƒ40.— per week kan ge
nieten Komt de man tP overlijden, dan
zal zijn weduwe, gesteld dat de over
ledene tevens een wcduwenpensloen-
verzekering voor 10,— heeft gesloten,
eventueel nog voor haar verdere leven.
een inkomen van 30.per weck
hebben.} Op grond hiervan mag toch
worden geconcludeerd, dat de vrijwil
lige ouderdomsverzekering een doel
treffende pensioenregeling kan worden
genoemd.
Voorts biedt de vrijwillige ouder
domsverzekering nog enkele specifieke
voordelen.
Deze rijkspensioenen zijn n.l. onver
vreemdbaar. niet vatbaar voor belening,
niet vatbaar voor executoriaal of fail
lissementsbeslag (behoudens vorderin
gen wegens alimentatieplicht). Dit wil
dus zeggen, dat het pensioen aan de
verzekerden niet knn worden ontno
men. Ook de polis heeft niet een z.g.
afkoopwaardc. welke op elk willekeu
rig tijdstip kan worden opgenomen.
Immers eer. ouderdomspensioenverze
kering zou haar doel voorbij schieten,
indien uitkering vóór de renteleeftijd
aan de verzekerde zou geschieden. Zo
ling een gereduceerd pensioen vastge
steld. ln verhouding tot de betaalde
premiën. Aldus blijft het sociaal ka
rakter van deze lijfrente-verzekering
ten volle gehandhaafd.
Men is verder niet gebonden aan het
rentcbedrag of de renteleeftijd, welke
.'crdcn vastgesteld bij het sluiten der
.erzekering. Gedurende de looptijd van
de post staat het dc verzekerde vrij het
bedongen pensioen te wijzigen of de
rentclceftljd te vervroegen, dan wel la
ter tc stellen.
Premiebetaling
De premiebetaling geschiedt in
termijnen van een week. een
maand, een kwartaal enz. Bij
vooruitbetaling per maand ver
leent de Raad van Arbeid een
korting van 9 op de weekpre-
mie, terwijl deze korting, indien
men per jaar betaalt, zelfs 14
bedraagt Voor verzekeringen zon
der hetbeding van premie-res
titutie bij vóór-overljjden kan de
premiebetaling ineens worden
voldaan door storting van een
afkoopsom. Ook voor verzekerin
gen met restitutie is de mogelijk
heid geopend om de premie over
de gehele duur der verzekering
vooruit te betalen, waarbij een
rentevergoeding van 2 wordt
verleend.
Tenslotte biedt het sluiten ener
vrijwillige ouderdomsverzekering
nog een groot voordeel, doordat
hierdoor een aanmerkelijke be
lastingbesparing wordt verkregen.
De lijfrente-premie mag n.l. in
mindering worden gebracht op het
z.g. onzuiver inkomen. Hieruit
vloeit een lagere aanslag in de
Inkomstenbelasting voort. Voor
ongehuwden bedraagt deze aftrek
maximaal f 600.voor gehuw
den zonder kinderen is dit maxi
maal: f 1200,vervolgens voor
gehuwden met ten hoogste drie
kinderen; f 1500.en voor ge
huwden met meer dan drie kin
deren: f 1800.Aldus kan men
in feite besparen op de verzeke
ringspremie. Ten aanzien van hen,
die onder de loonbelasting vallen
is deze aftrek toegestaan voor het
bedrag, dat de verschuldigde pre
mie f 100,te boven gaat.
OP DE TERREINEN VAN DE
BATAAFSE PETROLEUM
MIJ. te Pernis zullen dit jaar
zes schoorstenen verrijzen van
60 Meter hoogte. Deze op
dracht is de grootste, die ooit
in Nederland op het gebied
van schoorsteenbouw werd ge
geven. Het eerste van deze
massale gevaarten werd Dins
dag opgeleverd. 80 kb. Meter
beton en 50.000 stenen voor de
binnenvoering werden erin
verwerkt. Zij worden geplaatst
op een fundering van 155 kub.
Meter beton. De laatste werk
zaamheden aan de schoorsteen.
De bouw van elk zal ongeveer
3 i/j maand duren. Rechts een
nieuwe schoorsteen in aan
bouw.
Geen heer in het
verkeer
„U.bent niet direct een heer in 't
verkeer geweest" sprak de Amster
damse politierechter tegen de 31-
jarige Amsterdamse arts v. d. K.,
die, ondanks een waarschuwing,
voor de tweede keer op het Munt
plein op de tram sprong om er ten
slotte voor de tweede keer op de
volgende halte te worden afgeplukt.
„Ik laat me door jullie proleten
niet opbrengen, Schalkhaarders.
Jullie optreden is schofterig". „Dit
heeft de verdachte tegen ons ge
zegd Edelachtbare, toen wij hem
naar het bureau Singel opbrachten"
zei een der verbalisanten. „Hij
stribbelde behoorlijk tegen en bo
vendien heeft h\j mij met zijn pa-
rapluie zo'n neus geslagen, die va
vier weken pas weer een normale
kleur had".
„Inderdaad heb ik herhaaldelijk
het woord proleten gebruikt, want
het optreden van de agenten was
schofterig", antwoordde de dokter_,
die in December '48 voor een soort
gelijke belediging in Roermond tot
een geldboete werd veroordeeld.
„Het optreden van deze arts gaat
alle perken te buiten. Voor dergelij
ke beledigingen wordt gevangenis
straf gegeven. Ik wil hier geen on
derscheid maken en vorder één
maand" besloot de officier van
Justitie zijn requisitoir. Dc politie
rechter vonniste v. d. K. volgens
de eis met de woorden: „Deze
maand komt u ruim en breed toe".
„Dat gezanik by de douane", zegt
Jos, wanneer hg elndeiyk voet aan
wal heeft gezet en zyn bonte das
wat heeft bygetrokken.
„Maar ik heb veel op artistiek
gebied geleerd, grootheden van naby
leren kennen. Zo zag Ik de zotte
filmkomiek Danny Kaye, na afloop
van een grote show in zyn over
hemdje zitten uitblazen. Hy deed my
een heel verhaal over zyn carrière:
hoe hy begon als kellner in een res-
taurant en via vele nachtclubs ln
i Hollywood belandde. Hoewel ln Ne
derland nog steeds over hem ge-
I.RIsproken wordt als dc held uit „Wal-
'i ?L! ter Mitty's verborgen leven" dreigt
hy nu reeds verdrongen, te worden
door de komiek Milton Bcrle, die
iets gemeen heeft met Buzlau en
veel opgang maakt De vroeger zo
bekende neger-saxofonist Coleman
Hawkins speelt tegenwoordig voor
een schamel loontje in een achteraf
gelegen, rokerig kroegje, ergens in
New York".
De wereldreiziger is bly weer ln
Nederland te zyn. Al die Ameri
kaanse llflafjes by het eten stonden
hem maar matig aan. Dc maaltyden
in de V.S. zyn voor 75 pet. afkom
stig* uit een conservenblik en dat
gaat gauw tegenstaan.
„Ik ben Inmiddels polltle-agent
geworden ook. Op zekere dag werd
ik uitgenodigd op tc treden voor
500 New Yorkse agenten En na af
loop van het feest werd ik zowaar
benoemd tot lid van de New Yorkse
politie. Een kolossaal insigne werd
my daarby op de borst gespeld".
Hoewel Jos een heel instrumen
tarium by zich had, miste hy toch
nog zyn piano. „Om myn techniek
wat by te houden ging ik meestal ln
do een of andere store studeren.
Maar dat kostte me een dollar per
uur. Het leven ls wcrkeiyk niet
goedkoop in Amerika. Daar tegen
over staat, dat iemand, die werkelijk
van aanpakken weet. behooriyk ryk
kan worden. Ik ontmoette byvoor-
beeld een jongen en een meisje van
14 en 15 jaar, die samen een klein
bedryfje in enkele jaren tyds wisten
uit te breiden tot een hele fabriek.
Een jongeman van een jaar of 22,
die vroeger in een schuurtje wat
knoeide met auto-onderdelen, heeft
thans enkele jaren later ook
een fabriek, waar dageiyks honder
den vliegtuigen aan de lopende band
worden gemaakt.
Op de boot naar huls, toen Jos in
do recreatiezaal een nieuwe tune op
de piano zat in te studeren, kwam
er een oud, krom vrouwtje naar hem
toe. Jos wilde al direct ophouden,
want dat „moderne gedoe" ligt dio
oudjes nu eenmaal niet zo erg. Mis;
het vVouwtje was een en al oor voor
de wrangste accoorden. „Ik ken
Duke Ellington heel goed", vertelde
zy, „Mariene Dietrich heb ik nog als
opkomende ster meegemaakt en
Benny Goodman knikte my dageiyks
goeden dag". Geen wonder, het
vrouwtje had jaren gewerkt als ves
tiairejuffrouw by een groot Ameri
kaans theaterbedryf en zij bleek in
de hele show-business beter thuis
dan ieder ander.
Wanneer Jos met de auto van zyn
broer naar Voorburg is gebracht, is
het eerste wat hy doet een accoord
aanslaan op de plano. „Goed oud
ding", mompelt hy, „maar er zyn
toch betere Instrumenten". Dan
komt hy voor de dag met zyn nieuw
ste repertoire, waarvan do liefheb
bers binnenkort ook kunnen genie
ten. „Ik zal proberen", zogt hy ten
slotte, „de mensen iets tc tonen van
hetgeen ik in Amerika heb gehoord
en gezien. Ik weet niet of het in do
smaak zal vallen, maar dat horen
wc dan wel".
De Voorburgse imitator Jos
Windt is zojuist met de Nieuw
Amsterdam" uit de Verenigde
Staten teruggekeerd. Zijn ba
gage verraadt, dat hij binnenkort
met heel wat nieuwe Ameri
kaanse snufjes op muziekge
bied voor de dag zal komen.
De werktijden waren onbegrensd
en de dag begon soms heel vroeg;
als een dienstmeisje b.v. soms had
vergeten om den vorigen avond
drop of wrijfwas bij hare bood
schappen mee te brengen, vond ze
er geen been in om daarvoor
's morgens den apotheker uit zijn
bed te bellen.
Tot 's avonds laat werden re
cepten klaargemaakt en bezorgd,
hetgeen nog wel eens aanleiding
gaf tot gemopper van het dienst
meisje. De „loophit" ging om ze
ven uur naar huis.
'n Groote verbetering werd het
toen beide apothekers ter plaatse
besloten om na acht uur geen me
dicijnen meer te laten bezorgen;
v/el mocht men er op wachten.
En dan de Zondagen!! De dok
toren hielden ook dan 's morgens
hun spreekuren daar werd veel
vuldig gebruik van gemaakt, om
dat men dan beter kon „wach
ten" dan in de week.
Geregeld kwamen dan Zondags
morgens de klanten, die vóór
kerktijd den dokter geconsulteerd
hadden, hun recept brengen met
de boodschap er bij, dat ze het na
kerktijd kv/amen halen.
Op het laatst werd dat al te
gek. Een Zondag had soms meer
van een marktdag dan van een
rustdag. Gelukkig viel met de
doktoren te praten, die tochook
wel eens een vrije dag wilden
hebben, en zoo werd het spreek
uur op' Zondag afgeschaft.
Nu wil ik nog even een typisch
voorval memoreeren dat mijn man
o~. graag mocht vertellen als het zoo
wordt bij beëindiging der premiebeta- eens te pas kwam.
't Zal zoo ongeveer veertig jaar
geleden zijn dat m ons land hier
en daar cholera gevallen voor
kwamen. Vooral onder de schip-
persbevolking.
Nu deed bij hen 't praatje de
ronde, en het werd grif geloofd,
dat je de medicijnen die de dok
ter bij een cholera-patiënt voor
schreef, niet moest innemen, maar
aan stuur- of bakboord (precies
v/eet ik daj niet meer) in het wa
ter uitgieten. Waarom ze eigenlijk
Herinneringen van een
Apothekersweduwe (3)
door
mevr. F. B. H. Radijs-
v. d. Berkhof
A-
een dokter haalden snap ik niet,
maar dat deden ze wel, dat voel
den ze als een verplichting.
„Dc vaart in"
Op een Zondagavond waren we
op bezoek bij den kantonrechter.
Daar kwam een boodschap of
mijn man dadelijk wilde thuisko
men. want er was iemand met een
recept. Onze assistente was ook
uit; de meid met haar vrijer „pas
ten op".
Mijn man ging dadelijk mee
't was dichtbij en zag aan het
recept dat het een cholera-geval
was.
Toen de drank klaar was, zei
mijn man tegen den schipper die
er op stond te wachten: „Nu da
delijk een lepel ingeven als je
thuis komt, hoor!"
„Ik zal wel zalig oppassen", zei
de man, „die drank gaat aan
stonds de vaart in."
„Beroerde kerel, haal je me
daarvoor naar huis? Hier dien
drank."
„Wat wil mijnheer dan?"
„Zal je zien." Daarop ontkurk
te mijn man de flesch, nam er een
flinken slok uit en zei: „Zal je 'm
nu ingeven?"
„O, mijnheer, wat neem je me
nu een pak van het hart! Ja zeker
zal ik het doen."
Jammer genoeg stierf de patient
toch; ze waren er echter toen wel
van overtuigd dat het niet door
de medicijnen kwam.
Groot verschil
En zoo zou ik nog wel kunnen
doorgaan met mijn oude herinne
ringen. er blijven er nog genoeg
die ik in stille uren de revue laat
passeeeren.
De hedendaagsche apothekers
cu hun assistenten, die dit lezen en
zij die van nabij met het vak be
kend zijn, zullen het met mij eens
zijn dat er tusschen toen en nu
een verschil is.
De uitoefening van het bedrijf
had toen zijn schaduwzijden, maar
alles ging gemoedelijker en hij
die gevoel voor humor had kon
zijn hart nog al eens ophalen aan
de verhalen, die hij moest aan-
hooren of uitlokte, de vragen die
gedaan, de antwoorden die gege
ven werden.
Bovendien was hij veel meer
iemand van beteekenis dan nu en
ook vrijer in zijn handelingen.
Den tegenwoordigen apothekers
wordt het door allerlei wetten en
bepalingen, werktijdenregeling,
concurrentie van drogisten enz.
enz. lang niet zoo gemakkelijk ge
maakt. Mijns inziens is dus de
poëzie van het vak weg.
Uit de boekenmolen
Grote Russische vertellers
Eén van die literaire ontmoetingen
die ons gelukkig maken, waardoor
wc ons verrijkt gevoelen was voor
ons de lectuur van Tsjechows „Dc
Echtgenoot en andere ver-
ha 1 e n". Tsjeèhow, een der hoofd
figuren uit dc Russische letteren van
dc vorige eeuw, leefde van 1860 tot 190-1:
het tijdperk, waarin dit land geteisterd
werd door de supprcsslcve tsaristische
dictatuur, een tijd waarin inactiviteit,
monotonie en melancholie de stremming
van het maatschappelijk leven weer
spiegelden. Tsjechow is de geboren her-
schepper van deze stemmingen ln zijn
verhalen ZIJ kenmerken zich niet door
een overvloed aan handeling. Schijnbaar
op een willekeurig gekozen moment vat
hij de draad op en laat deze evenzo
weer vallen. Zijn verteltrant is dichter
lijk. onder een schijnbare onbewogen
heid tintelt een fijne beschouwelijke
humor. Hoe vreemd het klinken moge,
door zijn psychologische tekening her
kennen wij dc schijnbaar zo geheel
andere Rus onder de huidige agressieve
communistische dictatuur.
Hij is een van de zuiverste vertegen
woordigers van de Russische fin de
siècle en in zijn korte verhalen ls ver
wantschap terug tc vinden met de
Nederlandse vertegenwoordiger van deze
geestesgesteldheid, Louis Couperus, in
zijn Arabesken.
Een bijzondere vermelding verdienen
dc schone typografische verzorging van
het boek en de illustraties van Kclfkens,
die zich ideaal aansluiten bij dc tekst.
De vertaalster Alclda G. Schot schreef
als inleiding tot de twaalf verhalen een
indringende karakteristiek en levens
schets van Anton Tsjechow. (Uitgave
„De Bezige Bij", Amsterdam).
Dezelfde uitnemende kenster van dc
Russische letteren verzamelde voor do
uitgeverij J. M. Meulenhoff te Amster
dam, onder dc titel „Meesters der
Russische Vertelkunst" bin
nen het bestek van ruim twee honderd
bladzijden, niet alleen werk van Tsje
chow. maar van nog tien andere groten
uit de Russische litteraire school, gro
tendeels behorende tot de vorige eeuw.
Wij noemen Poesjkln, Gogol). TolstoJ,
Gorjky, Koeprln en Bocnln.
„Een loflied op het
moederschap"
Wanneer een vooraanstaand katholiek
een „Loflied op het moederschap"
schrijft, dan zal zijn werk In katholieko
kring ongetwijfeld met belangstelling,
worden gelezen. Het ls vrijwel zeker,
dat het ook daarbuiten de aandacht zal
trekken, wanneer die vooraanstaande
katholiek niemand anders is dan Joseph,
kardinaal Mindszcnty, Prins Primaat
van Hongarije. Het bock „Moeder", dat
onlangs Dij uitgeverij De Fontein tc
Utrecht het licht zag. zal dus zijn weg
naar het publiek wel vinden, naar al
diegenen, die zich niet alleen voor het
behandelde onderwerp interesseren,
maar die ook graag wat meer willen
weten over dc persoon van de kardi
naal. wiens beeld uit deze bladzijden
voor hen oprijst.
In zijn voorwoord vertelt de schrijver,
dat het boek ls ontstaan uit een school
opstel van zes bladzyden. dat hij in
Februari 1909 schreef. In de ccr6to Ja
ren van zijn priesterschap nam hij deel
aan een prijsvraag, waarvoor hU dat
schoolopstel tot honderd bladzijden uit
breidde. Zijn inzending werd bekroond
en voor uitgave aanbevolen Vele brie
ven die hij er later over ontving hebben
hem tot een derde druk bewogen en
naar deze derde druk verschijnt thans
de Nederlandse vertaling van Henk Kui
tenbrouwer. die werd geïllustreerd door
Frans Lammcrs.
In twintig hoofdstukken, die samen
ongeveer 195 bladzijden beslaan, maakt
de schrijver duidelijk, dat het moeder
schap het hoogste geluk voor de vrouw
betekent en schetst hij wat de moeder
betekent voor het kind. Het boek. dat
na dc oorlog in Hongarye werd verbo
den, sluit met het fragment van een
artikel, dat het blad „Die Furche" op
27 September 1947 over Mindszcnty pu
bliceerde en met dc volledige tekst van
de voor publicatie verboden verklaring
van de Kardinaal, afgelegd op 16 No
vember 1948. De uitgave maakt een zeer
verzorgde indruk.
„Woning"-nood in
vogelwereld
WOLSUMZelfs in dc vo
gelwereld blijkt woningnood te
heersen. In het Friese dorpje
Wolsum hebben een tureluur en
een grutto samen een nest ge
bouwd, waarin zij ieder vier
eieren hebben gelegd. Het
schijnt, dat de dieren zusterlijk
om beurten de acht eieren be
broeden en nog geen ruzie heb
ben gehad over de verdeling van
haar beperkte „woonruimte".
Een voorbeeld voor vele men
sen
