VOORAL VOOR DE VRÜUW
W\
f
m
m
f m
I
Marian Gobius bezielt klei
hout en steen
Misschien juist
wat U zocht?
„Twee kamers met keuken", voor
gezin zonder kinderen
De verloofde van Uw
ook eenzaam
Kerkmeester, van Arbeiderspers,
„vlag die lading dekte"
Vrijdag 13 Mei 1949
3
Aan de grote weg, vóór het gemeentehuis van Rijswijk, zit een witte
vrouw. Ze wendt haar rug naar die hoofdweg en tuurt naar de soldaten-
helm in haar rechter hand. In d'er linker arm houdt ze een kind, haai
kind. dat koppig met de fakkel der vrijheid de toekomst zoekt, tege
lijkertijd die toekomst i s.
Er gaat een troostende kracht uit van die vrouw en dat kind. En dat
is goed. Ze zullen er jaren en jaren en jaren zijn. De kastanjes er om
heen zullen uitlopen, bloeien, vrucht dragen en de kinderen die nu nog
geboren moeten worden en voor wie dat, wat zo kort geleden en
hevig beleefden slechts geschiedenis zal zijn, zullen groeien en een oor
deel hebben over dit verzetsmonument.
Ze zullen nooit de troostende kracht van het beeld kunnen ontkennen.
„Wat de critiek hiervan vindt
kan me niet schelen," zegt Marian
Gobius, de Voorburgse beeldhouw
ster, die deze vrouw en het kind uit
steen hakte. „Het gaat hier om iets
anders: ik hoop dat het de mensen,
die daar komen - 1 die een of meer
van hen die hen lief waren verlo
ren hebben, réékt. Dat het beant
woordt aan hun gevoelens."
„Nu is het nog zo nieuw en mooi
wit, maar over een tijdje hoor Je
pas hoe ze het werkelijk vinden.
Dan weet je of je dat wat je wilde
ook echt bereikte.
In het kleine atelier op de zolder
van een groot 1 üis te Voorburg
komt het licht door een wijd raam.
Je ziet er een brok donkere voor
jaarslucht en de bloesemende
hoogste boomtakken. In dat licht
staat Marian Gobius Jong en jon
gensachtig in trui en lange broek.
Ze heeft, wat te weinig vrouwen
hebben: een gezicht met karakter,
boeiende handen en een snelle,
lenige gang. Maar vooral achter
grond en sfeer.
Ze toont me de opzet van het
verzetsbeeld voor Maarssen. Nu nog
een vormloze bonk klei. geschraagd
door kippengaas. Op de plank
daarachter staat het origineel, het
klei-ontwerp: een krampachtig
knielende man, de gebalde vuist
op de ene knie. Klaar om op te
staan en zich van dat moment af te
verzetten.
„Hiervoor heb ik een opdracht
gekregen," vertelt Marian, ,,'t Ver
zetsbeeld voor Rijswijk was een
prijsvraag."
„Kreeg u toen een opdracht van
de architecten?"
„Nee, het ging iets anders. De
vrouwenfiguur had ik in de oorlog
gemaakt, bevangen door het waan
zinnige van al die ellende. Ik
noemde haar Gaea, godin der aar
de, en deed haar zitten op een
glooiing, die de aardbol suggereer
de. In haar hand het Chinese sym
bool der tegenstellingen, de Monad,
waar zij peinzend naar kijkt.
„Op een dag kwamen die archi
tecten B. Hoogstrate en Jan Lucas
op m'n atelier. Toen ze de
vrouw zagen, riepen ze: „Zoiets
zoeken we juist!" Pas later heb ik
de helm en het kind toegevoegd
omdat de bedoeling hierdoor dui
delijker werd, de band namelijk
die de treurende vrouw met de
helm (het verleden, het verzet) en
't kind (het nieuwe leven) ver
bindt."
„Vond u het niet naar om iets
in dit werk te veranderen?"
Marian Gobius kan zeer critisch
kijken. Zo ook nu.
„Ach," zegt ze, „ik houd niet van
monumenten, waar je op het voet
stuk moet lezen wat i.e eigenlijk
beduiden."
„Waar hebt u he' beeld gehou
wen?"
„Bij de steenhouwerij van de
Gebrs. Van Katwijk, 't Was daar
heerlijk werken, vooral door de
goede verstandhouding. De uit
voerder, de heer Otten, een zeer
bekwaam vakman, heeft het beeld
opgemeten en het ruwe werk ge-
daaq. Dat wil zeggen de steen zo
uitgehakt dat ik .iog ongeveer twee
centimeter moest weghakken."
„Zeker een ontzettend nerveus
werk?"
„Juist niet. Je wordt er rustig
van."
„En als er teveel wordt wegge
hakt?"
Dat gebeurt zelden. Want kijk....
ze springt op en haalt een paar
hamers en ijzers. „Je begint met
zo'n grote, zogenaamd puntijzer en
je, eindigt met een heel fijne,
tandijzer. Daarmee kun je alleen
maar wat bijslijpen, de steen ver-
poederenJ'
Ik taxeer het gewicht van de
hamer. „Hiervoor moet je sterke
handen hebben!"
„Nou, vooral je armen. En hier
aan je pinken krijg je eeltbulten
van het ijzer."
't Electrisch kacheltje snort. Op
de echte potkachel staat een bakje
Twee verzetsmonumenten heb
ben een beeld van Marian Go
bius. In Rijswijk en in Maars
sen. Voor de nieuwe vleugel van
het KLM-gebouw te Den Haag
maakte zU een portretbuste van
Plesman. Ook het Gimberg-por-
tret in de Kon. Schouwburg is
van haar. De stadsschouwburg
te Arnhem heeft haar grote Bu-
ziau-kop en vele moeders be
waarden door haar een kind
Ze studeerde te Zurich, Parijs
en A'dam bij prof. Bronner en
Toon Dupuis.
ik er helemaal in op. Ik denk
eraan, breng er dingen voor mee,
ik houd er echt van.
Als dat gevoel er niet is,
gaat het ook niet. Dit meisje b.v.
had ik uit hout gesneden. Het
glansde zo prachtig
Er is spijt in haar stem.
't Kacheltje suist. De kamer is
vol schaduwen. Op de boekenkast
staat een wit glanzend Chinees
beeldje: een Kuan Yin vrouwen
figuurtje met een wijs, melancho
liek en toch onweerstaanbaar zon-
ng gezichtje.
„Ik kijk er graag naar," vertelt
Marian. Ze zegt het bijna teder.
Het porseleinen gezichtje bloost
bij zulk een lof.
En dat kan niet het licht van die
lamp geweest zijn.
MARIAN GOBIUS
kleine, bonte bloemen. We drinken
thee uit een kommetje en, de radio
gaat aan.
„Ik zou niet meer buiten mu
ziek kunnen. Ik heb di* ding de
hele oorlog door gehad, toen stond
hij achter de boeken."
In die kleine boekenkast, die een
keurcollectie studieboeken over
schilder- en beeldhouwkunst en
muziek bevat, ligt een fluit.
„Ik speel zelf niet goed maar
welgraag, maar ik kan ook
niet buiten luisteren." Vlakbij
liggen enkele tekeningen van een
speels ventje op de rug van een
eend. Marian ziet me kijken.
„Dat is m'n tamme eend," zegt
ze. „Kijk, hier is ze." Ze loopt naar
een hoek van het atelier. „Die
houd ik maar, je hebt toch al zo
weinig van jezelf."
Het zijn twee eenden van klei,
toegewijd en dierbaar naast elkan
der en een heel nest kleine eend
jes: zo teder als alleen een vrouw
dat kan. „Hoor je ze niet snur
ken?" lacht Marian. Al die kleine
kopjes, stompe snaveltjes, korte,
hulpeloze vleugeltjes: een handvol
donzigheid. Geen wonder dat zij,
die zo ontroerend dit jonge kan
treffen, bekend is om haar kinder
kopjes.
Er zijn er jammer genoeg haast
geen in het atelier. Maar uit een
Sortefeuille komt een stapel foto's.
Heine meisjes met ronde snoetjes,
jochies met rechte ruggetjes en
smalle kinderbenen. Een ventje
met opvallend fyne handen, spe
lend op de grond
„Zo zat hij vaak," vertelt Marian.
„Daarom heb ik hem zo genomen.
De moeder moet er vooral haar
kind in zien. Dan pas heeft het
waarde voor later. Zo blijft het
kind bewéérd. Ik doe dit graag.
Zolang ik aan een kind werk, ga
m
Wm
ik
f
pflk
181 w 1 rt wi-v
K
jjgr. - -r%1
1
IVitÜiulT&M
11
ïgfÖ y\
- M,
lean Desses heeft zijn snelle op
komst te danken aan originele en
littige invallen. Nu draagt zo'n
nannequin als deze die jurk ook
perfect. (Let op het gladde haar).
Je rok is ongelijk, de hals asyme-
risch maar als je het zo ziet, is
.et toch maar best. In rustiger lij
nen wel na te doen. De combina-
le donker fluwelen lijfje en wijde
:ijden, linnen of organdie rok is
altijd sierlijk.
Zo langzamerhand beginnen de
tijden van overvloed in de winkels
weer te komen: de eerste verschijn
selen ervan zijn misschien wel de
vele soorten blikopeners en room-
kloppers.
Een ander verheugend verschijn
sel ls, dat de fabrikanten van
schemerlampen en andere lampo-
kappen weer van enige smaak
getuigen. Hier en daar ziet u in de
magazijnen eenvoudige, mooie lam
pen voor belangrijk minder geld dan
twee jaar geleden.
De Amsterdamse fabrikant van
de bekendo remouladesaus verkoopt
r.u ook sandwich-spread van uitste
kende samenstelling en van aan
zienlijk lagere prijs dan althans
hier te lande zijn Engelse voor
ganger: een potje van 185 cc kost
f 0,05. Koekdozen met een plankje
erin zijn er weer voor f 3,65. On
langs zagen we een rijstbal. die het
koken van rijst tot een eenvoudige
bezigheid maakt, voor f 1,45. Een
thee-ei is er ook weer voor f 1,35,
een electrische gasaansteker f 8,50.
Binnenkort komen de muggen
weer een fles verdelgmiddel
1,10, een flitspuit 2,70.
Bitterglaaajes met vergulde rand
jes voor f 0,95 per stuk ls niet duur.
Onbreekbaar metalen rijgdraad voor
colliers ls in een zilverwinkel te
verkrijgen 1,25 per meter. Een
wit satijnen avondtasje in buldel-
vorm, bestikt met koperen lovertjes
en gouddraad, 7,50.
Een der grote magazijnen levert
momenteel voor 8 punten en 4,63
grijze wol met patroon voor een
mouwloos damesvest, en voor 9
punten en 5,55 beige wol voor een
herenpullover. Wit-zwarte pied-de-
poule, geschikt voor mantelpakje
oi zomermantel, 4,59 per meter
van 90 cm. breed, en daarin een
blouse van witte organdie, zelfde
breedte, voor 5,13 per meter.
Pyama-flanel is er al van 1,34 de
meter van 70 cm. breed.
Eenvoudige, heel normale heren
zakdoeken, zijn er ook weer: 0,41
per stuk. En natuurlijk nog steeds
één textielpunt.
Geen rubriek zonder plastiek
aardige, pretentieloze foto-stan
daardjes, al naar de maat van 2,00
tof f 4,80, sierkurken 0,25, en
zóveel cier8telletjes en slacouverts,
dat we alle jongverloofden of jong
gehuwden beklagen
UIT de LENGTE
Hoe speel je dat klaar
Zeven keer in een jaar
In een gloednieuwe jurk te
verschenen?
Is soms jouw textlelkaart
Tienmaal zoveel waard
Of verknip je de over
gordijnen?"
Iedere keer dat ik Alfred tegen
kom in zijn overdadige zespersoons-
„wagen" mindert-ie even vaart en
dan groet hij met hoofd en hoed.
Ik groet terug.
Micke vindt dat gek.
Ik krijg nog al
tijd geld van
die gladde vo
gel maar als ik
hem zo door de
stad zie snor
ren en z'n wel
doende glim
lach mijn be
staan verlicht
dan zeg ik als
mén: zal wel 's
komen, dat
geld.
Als ik dan
's avonds zijn
nummer draai,
leg ik stiekem
de haak weer op, vóórdat hij ant
woordt. Je kunt het toch niet steeds
blijven vragen?
Maar Mieke wil wél.
Zij ziet Alfs gade, vroeger een
„Anneke" maar nu ineens tot
„méns" geworden, iedere maand
wel érgens lopen en dan heeft zij
altijd wat énders aan.
Waar zij het van dóen?
Ik weet het niet en ik peins er
ook niet over: mijn zaak niet en
bovendien staat het erg aardig, die
jurken en zo.
Op een stille lente-avond zijn wij
eens langs gelopen: zij wonen m
een kalm huis aan een kalme zij
straat.
Tweehoog.
De overburen kunnen niet inkij
ken want die zijn er niet. En ze
houden van zon en buitenlucht. Er
hangen géén gordijnen voor de Hol
landse, heldere glazen en dat vindt
Mieke gênant. In ónze buurt mag
dat niet.
Dan vragen de wijfjes in dc win
kel:
U ken zeker nog niet slégen?
Moeilik hoor, om aan goede gor
dijnen te komme
Mieke staat peinzend als een
kraanvogel naar bóven te staren.
En, terug thuis, spreekt zij he£ oor
deel:
Auto, jurken, uitgaan. Kan alle
maal. Maar gordijnen? Ze zal d'r
toewijzing wel verknippen aan jur
ken. Op schóól was ze al zo.
Een vrouw aan de top:
SCHÏAPARELLI
Het is een goed ding, dat het
MANNEN zijn, die in Parijs de
mode maken. Een man moet een
vrouw kleden en daarmee af.
Maar zelfs in Parijs wil dat wel
eens anders liegen. Daar is Elsa,
grootmoeder Elsa Schlaparelli, Ita
liaanse van huis uit, die op de
hoogste mode-sport balanceert met
haar naam. werk en crediet.
Een der zeer weinige vrouwen,
die au sérleux genomen worden in
de kring der kleders-van-bcroep,
de mode-dictators.
Elsa telt mee en handhaaft zich
tussen Dior en Worth. Fath en Pi
quet. Haar nieuwe collecties zijn
vrijwel altijd „énders" en het is
moeilijk haar stijl onder een be
paald schema te vangen. Zij is ge
makkelijk voor revoluties te vin
den.
Zelf: altijd in zeer eenvoudig
zwart, zonder strik, zonder lint,
zonder broderie. Een oude vrouw,
distinct en dokters-achtig van al
lure.
In haar huis loopt ge tegen een
grote buste aan: uit Hollywood
toegestuurd Inplaats van de échte
May West, die haar jurken be
roemd maakt.
Een meisjesfiguur, een goede
smaak en een Imponerende, dwin
gende rust. Zij heeft haar vaste
klanten-cercle en zij heeft de re
clame zó opgeschroefd, dat het
vooralsnog een éér is als zij voor
een „nieuwelinge" werken wil.
Maar dat is de pose van een
rustige grand-Maman, die aan
haar kleinkinderen meer zorg be
steedt dan aan haar portretten in
de mode-Journaals
En. misschien ómdat zij opvalt
door haar air van eerlijke koop-
mans-moraal te midden van de
„artistieke" nonchalance van de
grote mode-mannen met hun wilde
reclame, misschien daérom:
Elsa Schiaparelli: haute Couture,
grootma en solide zakenvrouw.
„Twee kamers met gebruik van
keuken. Voor een jong stel? Nee...
Dan komen er misschien kinderen,
en dat kunnen we hier niet heb
ben. We verhuren ze liever aan
een dame of heer die toch de hele
dag weg zijn."
Dat is het resultaat van ons zoe
ken, en van al die jonge paren,
ondertrouwd, getrouwd of met een
kind. Je moet nu al twéé kinderen
hebben, voor je recht krijgt op
eigen woonruimte. Want iedereen
is bang voor de luiers en het la
waai, de gestoorde nachtrust en
het slingerende speelgoed, katte-
kwaad, bekladde muren en vuile
voeten op de traploper.
Maar met twee kinderen schijnt
in Amerika de misère pas te b e-
g i n n e n. Wat zegt u hiervan:
In Chicago kon een ionge papa
na veel zoeken eindelijk twee ka
mers krijgen mits hij z'n beide
kinderen elders onderbracht. Hij
vond in Madison, Wisconsin, een
woning van zes kamers, doch dc
eigenaar zei" „Sorry, niet voor ge
zinnen met kinderen." Vele adver
tenties vermelden dit reeds: in
Cincinatti 22 van de 43, in Pitts
burgh 17 van de 26, in New York
88 procent! En als het hele gezin
wordt toegelaten, is de huurprijs
fabelachtig of wel ligt de woning
Kleine kroniek van Anna
Magdalena Baeh"
„En zo werden zijn ogen steeds
doffer. Toch riep hij altijd om
meer kaarsen als hij schrijven
wilde, alsof een groter uiterlijk
licht de toenemende verduistering
van zijn gezichtsvermogen had
kunnen herstellen.
Toen brak een straal van hoop
door. Een beroemd Engels chirurg
kwam in Leipzig en men zei dat
hij in zijn vaderland gevallen als
van Sebastian met succes geope
reerd had. Op een dag kwam de
heer Taylor, de chirurg, met zijn
instrumenten en was een tijd be
zig. Daarop legde men een verband
aan en toen men dit verwijderde,
zag hij niet alleen niet beter, doch
slechter dan tevoren. Taylor zei,
dat er nog een operatie nodig was.
Ook die liet Sebastian toe. met het
gevolg, dat hij volslagen blind was.
Men behandelde hem met sterk
werkende geneesmiddelen en met
aderlaten, misschien was dat alles
nodig, maar zijn robuste gezond
heid kreeg daardoor een knak. Hij
heeft zich eigenlijk nooit meer
goed gevoeld toch beheerste hem
in de laatste tijd een blij gevoel,
dat vol diepte en wijsheid was. De
dood had nooit iets afschrikwek
kends voor hem gehad. Hij had
integendeel zijn leven lang er
naar hoopvol uitgezien als naar het
waarachtigste levenseinde. Ook in
zijn muziek kwam deze stemming
tot uiting. Nooit waren zijn melo
dieën zo mooi en hartstochtelijk."
Zo schrijft de vrouw van Johann
Sebastian Bach, Anna Magdalena,
in haar „Kleine kroniek van Anna
Magdalena Bach", een boekje, op
gedragen aan allen, die Bach lief
hebben en waaruit men bladzijden
lang zou willen citeren. Men leert
er de mens Bacb in zijn dagelijkse
leven kennen op een wijze als in
geen enkele andere levensbe
schrijving. Het is van een vrouw,
die hem mateloos liefhad.
Uitgegeven bij S. W. Melchior In
Amersfoort, vertaald door R. Wie
singDesterke.
Jongensdag
„Wanneer komt mijn dag nou?"
vraagt zoontje, kregel door de kou
de tegenwind.
„Wat voor dag?"
„Nou. die jongensdag," bromt hlJ.
„Is er niet," zeg ik zonnig. „Heeft
nooit bestaan."
„Hè?" doet hij ongelovig. „Hoe
kan dat nou?"
„Voor meisjes is er ook niets,"
troost ik, „alleen voor moeders en
vaders."
,En wij moeten elke dag een heel
bord met sommen schrijven. Een
héél bord met nog een tekening er
bij. En lezen en kleien." Z'n ver
ontwaardiging is oprecht, 't Is hem
allemaal te veel vandaag.
„Er is ook geen Juffrouwendag,"
zegt de werkster. „Ik heb vandaag
al jouw rommel opgeruimd."
„Waarom maken ze die dan
niet," mokt zoontje.
lam.? 6
„Alleen voor moeders en vaders,
joh," roep ik. „Zeur nu niet en laat
je hond uit."
„Ik wor toch lekker ook een va
der," gilt hij driftig en slaat met
de deur.
Uitgeraasd en vriendelijker komt
hij terug.
„Dan moet je tuurlijk eerst trou
wen, hè Mam?"
„Natuurlijk," knik ik verstrooid.
„Dat doe ik dan maar met Fem
ke," zegt hij dromerig. „Ik trouw
met Femke, Mam."
„Mag niet eens" weet de werk
ster. „Femke is je nichtje, dat moet
je eerst aan de Koningin vragen."
Dit gaat zoontje te hoog.
„Dan trouw ik maar met Elisabet
hüh," besluit hij snel.
„Die h spreek je niet uit," lach
ik, ,,'t is gewoon Elisabeth."
„Nou Elisabet dan."
„Ik trouw met Elisabet, die zit
toch naast me."
„Zul je eerst moeten vragen of
ze d'er zin in heeft", plaagt de
werkster.
En zoontje, triomfantelijk om zo
veel onwetendheid: „Dat hoeft
geeneens. Elisabet heeft 't al zo
vaak gevraagd. Die wil ook wel
eens wat op Moederdag.
te ver van het zakencentrum ver
wijderd.
James E. Hannon. een jong ju
rist, was de gelukkige vader van
een baby van drie weken. Zijn
vrouw en kind lagen nog steeds in
't ziekenhuis, want hij kon geen
woonruimte vinden. Een adverten
tie, luidende: „Woning gevraagd
zodat baby ziekenhuis kan verla
ten". leverde geen enkel antwoord
op.
Vele eigenaars proberen hun on
derhuurders het nuis uit te zetten
als er een baby komt. „Misleiding'
is dan het motief. In New York
zei een huisbaas: „Ze heeft me be
drogen, want ze weet dat we geen
kinaeren in huis dulden." Doch in
Des Moines wist rechter Harry B.
Grund een gezin met een pasgebo
ren baby te beschermen door tc
verklaren, dat de geboorte van een
kind een daad van God is eq niet
een Inbreuk op bepalingen van
huiseigenaars.
Het is daar zo erg, ln dat land
waar alles ons botertje tot de boom
lijkt, dat dc pers er zich mee is
goan bemoeien. Een krant in Illi
nois is zelfs zo ver gegaan, dat zij
alle advertenties, waarin woningen
voor gezinnen mét kinderen wor
den aangeboden, gratis plaatsen.
The New York Herald Tribune
weigert advertenties op te nemen
waarin men verklaart, kinderen in
de beschikbare woonruimte niet
toe tc laten.
Niettemin bood iemand in Pitts
burgh de huisbaas een „sleutel-
geld" van tweehonderd dollar aan
voor z'n beide kinderen. De huis
baas draaide toen helemaal bij en
begon te vertellen wat een mooi
huis 't was en dat 't zo prettig was
met redelijke mensen te maken te
hebben, en dat hijzelf ook dól op
kinderen was hij had er ook
drie. En in Boston en Castle Shan
non Borough konden talrijke uit
onteigende huizen verdreven fami.
lies Reen onderdak meer vinden,
doordat ze allen kinderen hadden
Zó erg is het hier niet. In Ne
derland schijnen we nog iets meer
voor kinderen te voelen, maar toch
lijkt het soms haast asociaal om
over een huwelijk te gaan denken
De salarissen zijn ontoereikend,
woningen onvindbaar zolang we
geen twee kinderen hebben en
ons land aldus helpen wat eerder
dc tien millioenste inwoner te kun
nen verwelkomen en voor het jaar.
lijkse bevolkingsoverschot moet
straks werkgelegenheid worden
gezocht of gemaakt.
Maar een gezin stichten is geen
economische berekening alleen
doch een stuk levensgeluk, waar
iedereen recht op heeft. Ook de
ouders van de in tijden van wo
ningnood geboren babies.
Q^INDS haar man in Indonesië is, en dat is al meer dan een jaar,
samen plannen maken, beschouw
ZOOn IS mtln huis a^s het jouwe,
Dat zou niet alleen goed zijn,
maar ook verstandig. Zodra de
moeder van de jongen merkt dat
het meisje al die jaren wachten er
voor over heeft, dat ze al die on
zekerheid slikken wil, dan zou ze
moeten zeggen: Hee, dat kind
meent het ernstig en mijn zoon
blijkbaar ook. Het is weliswaar
niet het meisje, dat ik zelf voor
hem uit zou zoeken (is het dat
ooit?) ik vind weliswaar dat ze te
komen we veel ljij dat jonge vrouwtje met haar twee kinderen en
we zijn, zoals iedereen, vol lof over haar, omdat ze er zich bijzonder
dapper doorheenslaat. Er is altijd veel aanloop en laatst was daar een
jong meisje. Haar verloofde is ook weg, al twee jaar en nog steeds is
het onzeker, wanneer hij terug zal komen. Het viel me op, dat alle at
tentie van het gezelschap naar het getrouwde vrouwtje uitging; och, dat
was ook wel natuurlijk, zij had inderdaad het meeste medeleven nodig, rode 'nagels heeft, of ik vind dat
want het zal niet makkelijk zijn, die kleuters groot te brengen zonder ze niet huishoudelijk genoeg is, of
de dagelijkse hulp van haar man. Maar niemand scheen zich druk te ik vind haar houding tegenover
maken over dat jonge meisje, dat, daar zo bescheiden in een hoekje °ns niet zo prettig. Maar, mtjn
zat, zonder beklagenswaardig te doen. haiar zeUu.t^ekozen.^
trouw blijven en niet flirten en hoort ze bij de familie en ik moet
dat kost soms moeite, want die haar met begrip en met warmte
dingen gaan vaak zo vanzelf op ontvangen.
feestjes. Ze kan niet echt met haar En dat is nu juist wat niet ge-
vriendinnen meedoen, die nog vrij beurt. De meeste meisjes ontmoe-
zijn. dus houdt ze zich rnaar wat ten een ijzige koelheid bij die
apart verdroomt haar tijd, kan aanstaande schoonouders en een
niet helemaal voor haar werk le- houding van: Wat heb jij er mee
ven en kan ook niets actief doen te maken? Jij hoort toch niet bij
Laat 't meisje niet
aan haar lot over
En toch, die jonge meisjes met
een verloofde daar ergens in de
rimboe Ze menen het serieus,
ze willen wachten. O, ja, desnoods
jaren, ze krijgen geregeld post,
maar dat is dan ook alles. Gedul
dig blijven ze op kantoor werken
of in de huishouding zonder te we
ten wanneer en hoe ze ooit zelf een
huishouding zullen hebben. En hoe
zal die jongen zijn, als hij terug
komt? Zal het inderdaad nog zo
goed zijn, als toen ze afscheid na
men. Zal het allemaal nog kloppen
tussen hen? Zal hij een baan krij
gen en wat voor een? Zullen ze
een woning kunnen krijgen?
Alles onzekerheid. Het getrouw
de vrouwtje heeft haar woning
Evelien spreekt
VAN VROUW
TOT VROUW
En dan is de jongen er niet om
het meisje daartegen te bescher
men (wat iedere jongen in nor
male verlovingen altijd min of
meer doet tegenover zijn ouders).
Dus voelt het meisje zich dubbel
verlaten en onzeker. Ze krijgt des
VOxrr 4ecn i bekomst met ar te meer het gevoel dat het alle-
Natuurlijk heeft ze haar ouders. maai njet echt is, dat zU een band
k A af, AAL k-»o^ oenCTAflnHn
Ze heeft ook haar aanstaande
schoonouders ahem!
Daar zit dc moeilijkheid
Schoonmoeders. Er wordt altijd ?ce"sin'JL® toch- evenals zij- van
gespot met de schoonmoeder van nem
(meestal) 'heeft haar kinderen en de man, maar de voetangels en
hoe moeilijk het alles ook is. Zij klemmen liggen meestal in de ver
krijgt tenminste van alle kanten houding schoonmoeder schoon-
sympathie Ze heeft als 't ware dochter.
haar positie als vrouw en als moe- Het zou op de weg van de schoon- - - .-
der; ze heeft een maatschappelijk moeder liggen om dat meisje met neer die jongen ver weg is.
steunpunt. open armen te ontvangen, om te Maar die misschien toch te over-
Maar 't jonge meisje kan alleen zeggen: Mijn zoon is weg, ifj bent winnen zou zijn, door redelijkheid
geduldig wachten en hopen op een mijn kind ook, kom vaak bij ons; en door het terugdenken aan eigen
uiterst onzekere toekomst Ze wil laten we samen over hem praten, verlovingstijd.
heeft met iemand ver weg, maar
een band die door niemand ernstig
wordt genomen. Ook niet door de
Gek toch, die natuurlijke jalou-
zie. die iedere moeder schijnt te
voélen als haar jongen wordt
„weggekaapt". Een jalouzie, die
des te schadelijker werkt, wan-
BIJ het artikel dat wij vorige
week in deze rubriek schreven
over de cabaretière Hetty Blok
is bij vergissing een verkeerde
foto terecht gekomen. Wij her
stellen deze fout en drukken
hierbij de goede foto van de
bekende cabaretière af.
9'p ck koAAsd
Boven onze «tand
7OORAANSTAANDE figuren ln
V Ons land laten geen gelegen
heid voorbijgaan ons er op te wij
zen. dat wij ln het algemeen nog te
royaal leven cn dat wij vaak geld
uitgeven aan zaken, die niet strikt
noodzakelijk zijn. Onveranderd
eindigen deze terechtwijzingen
met ae klacht, dat er te weinig ge
spaard wordt. Bij hen, die over een
smalle beurs beschikken, zullen
deze aanmerkingen niet nalaten
een gevoel van wrevel te wekken.
Waarop, zo zullen zij vragen, steunt
eigenlijk deze gedachtengang?
Moeten wij al hetgeen in de laatste
jaren moeitevol werd verworven
weer prijsgeven cn verlangt men
an ons, dat wij ons tevreden zul
len stellen met een lager consump
tie-niveau dan wij thans hebben?
Het zijn vragen, die voor dc hand
liggen en waarop elk direct ant
woord tot nieuwe vragen aanlei
ding geeft, nog afgezien van de
weerstand, die het ontmoeten zal.
Toch zijn er enige feiten, die tot
nadenken stemmen. Het heeft geen
enkele zin ze te negeren, want ze
blijven en nemen ieder Jaar in
kracht en koppigheid toe. Eén van
de belangrijkste is het feit, dat on
ze bevolking zich regelmatig uit
breidt, zodat in de komende jaren
moet worden gerekend met een
aantal van rond 40.000 personen,
voor wie per jaar werkgelegen
heid moet worden gevonden. Indien
deze nieuwe arbeiders in het pro
ductieproces worden opgenomen,
zullen zij met een ongeveer over
eenkomstige hoeveelheid kapitaal
goederen, zoals machines enz.,
moeten kunnen werken als voor de
oorlog, wil dc arbeidsproductiviteit
niet aanzienlijk dalen. Maar een
lagere arbeidsproductiviteit houdt
in, dat het reële inkomen, en dus
het consumptieniveau, rfou moeten
worden verlaagd. De nieuwe in
vesteringen per arbeider, welke
derhalve benodigd zijn, kunnen
worden geschat op een waarde van
f 12.500. In totaal ls dus per Jaar
voor dc eerstkomende periode een
bedrag vereist van tenminste f 500
millioen voor nieuwe investerin
gen. welk bedrag dus op enigerlei
wijze tevens moet worden be
spaard.
Deze investeringen zijn dus
noodzakelijk, omdat anders het
consumptieniveau, dat thans geldt,
voor de toekomst niet zal kunnen
worden gehandhaafd. Tot nu toe
hebben dc meest noodzakelijke
herstellingen en uitbreidingen van
het productieapparaat kunnen
plaats vinden, bij handhaving van
een redelijk consumptiepcil, omdat
door liquidatie van buitenlands be
zit, buitenlandse credietverlening
cn schenkingen een groot deel der
benodigde goederen konden wor
den verkregen. Deze tekorten op
dc Nederlandse betalingsbalans
kunnen echter n'et onbeperkt blij
ven voortduren, integendeel zal
met de aflossing van buitenlandse
schuld moeten worden begonnen.
Het probleem is dus. dat om een
sluitende betalingsbalans te ver
krijgen, om werkgelegenheid voor
onze groeiende bevolking te verze
keren, dat niet al te zeer van het
voor-oorlogse afwijkt, in het heden
van mogelijke consumptie zal moe
ten worden afgezien, zodat er dus
gespaard zal moeten worden. Op
welke wijze en door wie? Het is
een vraag, die ons allen aangaat.
Volgens de gegevens, welke on
langs door de Minister van Finan
ciën zijn verstrekt, hebben de be
sparingen in de bcdrljfshiyshou-
dingen, de interne reserveringen,
in 1948 reeds een behoorlijke hoog
te bereikt. Anders stond het met
de gezinshuishoudingen, waar be
langrijke interingen hebben plaats
gevonden, waaruit de deskundigen
de conclusie trekken, dat deze
„boven hun stand" hebben geleefd
door te hoge consumptie. Theore
tisch kan dit volkomen juist zijn,
maar of het practisch klopt? Men
moet wel een vreemdeling zijn in
het Jeruzalem der loontrekkers cn
gepensionneerden om dit klakke
loos te durven beamen. In dit con
flict met de naakte werkelijkheid
ligt ook de grootste moeilijkheid
om tot besparingen in de gezins
huishoudingen te komen. Zij zijn
impopulair, zelfs bij hen, die ge
noeg verbeeldingskracht hebben
om te beseffen hoe ons land er
voor staat. Vooruit, dat gaat. Maar
achteruit?
DEN HAAG. Heden zijn de
drie Duitse trawlers Vorwaerts.
Thetis en Fooke Hubert, die als
restitutie aan Nederland zijn toege
wezen, uit Bremerhaven vertrok
ken. Zij worden naar IJmuiden ge
sleept, waar zij Zaterdagnacht zul
len aankomen.
A'amen van alle Joodse redacteuren
aan de S.D. doorgegeven
AMSTERDAM. Hendrik Jacobus Kerkmeester, een groot man
in de nationaal-soclalistlsche perswereld, directeur van het „overgeno
men" bedrijf der Arbeiderspers, leider van de stichting „Nenasu" en de
„Nationale Pers", medewerker o.m. aan „Het Nationale Dagblad" cn
„Volk en Vaderland", stond Donderdag terecht voor het Amsterdamse
Bijzondere Gerechtshof.
H. J. van Hulst, de accoun
tant die in de bezettingsjaren con-
tróle uitoefende op het A.P.-be-
drijf en, naar hij zei,
geen nationaal-socialist was
geweest" trachtte met een
stroom van cijfers aan tc tonen dat
Kerkmeesters beheer zoveel beter
v/as dan het vooroorlogse beleid.
Legende
„Dit is een legende, waaraan nu
eindelijk maar eens een einde moet
komen", beet de advocaat-fiscaal
hem toe.
„Enkele maanden na de Duitse
Inval was cr toch maar een groot
tekort", zei de heer Van Hulst.
„Ja, toen was de helft van de
lezers weggelopen", merkte de
raadsheer mr. Vliegen op.
Kerkmeester zelf gaf toe, dat hij
door RostvanTonningenals
commissaris naast de heer Y. G. v.
d. Veen was benoemd „als vlag
om de nieuwe loding te dekken."
Uit het dossier blijkt, dat Kerk
meester, eenmaal directeur, dc na
men van alle Joodse redacteuren
aan de S.D. had doorgegeven. Voor
het drukken van „Storm" kreeg hij
van het toenmalige departement
van Volksvoorlichting 18.000 sub
sidie.
Vermogen verminderde
met f 798.000
Kerkmeester heeft steeds be
weerd, dat hij het bedrijf van de
Arbeiderspers uit het financiële
moeras heeft gehaald. De tegen-
woordige directeur van dat bedrijf,
dc heer J. v. d. K e f t. toonde
aan, dat onder Kerkmeesters be
heer het bedrijfsvermogen met
f 798.000 verminderde „Er waren
allerlei voorraden, die tegenover
deze vermindering stonden, maar
daaraan hadden wij niets", zei de
heer Van der Kieft. „Zo vonden
wij na de bevrijding voor f 150.000
aan schriftelijke cursussen, die
voor ons natuurlijk onverkoopbaar
waren."
In de loop van het verhoor bleek
wel, hoe Kerkmeester het bedrijf
„gezond" maakte: hij verkocht
grote partijen papier en verder
o.m. een gloednieuwe diepdruk-
pers.
„Dat ding had anders toch maar
vijf jaar renteloos gestaan", mom
pelde Kerkmeester.
„Maar voor de Arbeiderspers Is
het een zware slag, want een der
gelijke machine is nu niet te koop",
zei de president mr. R u y s.
