DAGBLAD VOOR AMERSFOORT D Goede wil bezielt Grote Vier in Palais Rose in Parijs West-Duitse staat thans een realiteit Stakers dwingen rode Berlijnse politie in stations tot capitulatie Wisjinsky toont zich van zijn hoffelijkste kant Burgemeester van Den Haag gaat heen Mr. Visser en zijn secretaris fraudeerden reeds lang Weer doodstraf tegen Kotaella geconcludeerd Evacuatie uit Djokja geraamd op 30.000 personen Generaal Spoor ernstig ziek Defensie in atoomoorlog Verlaging van Marshallhulp? 9e Jaargang no. 119 Dinsdag 24 Mei 1949. Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 - Abonnements- prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent Uitgave: N.Y. De Nieuwe Pers Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort. Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235< Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER« PARIJS - ,,Ik ben verheugd u weer te zien", zei W i s j i n s- ky tegen Ac hes on. Vervolgens liep hij om de tafel heen om zijn Franse collega Schuman de hand te drukken. Bevin had hij reeds eerder kunnen begroeten, want zij kwa men vrijwel gelijktijdig aan bij het vermaarde Palais Rose aan de avenue Foch, waar de ministers zullen trachten het Duitse vraagstuk tot een oplossing te brengen: Samen gingen Bevin en Wisjinsky de rood marmeren trappen op tussen een haag van martiale cavaleristen van de Franse garde républicaine in rode en blauwe uniformen. Bij de ingang van de vergaderzaal stonden de ministers stil. Wisjinsky gaf Bevin met een hoffelijk handgebaar te kennen hem voor te gaan, waarop Wisjinsky op Acheson toetrad met de boven aangehaalde vriendelijke woorden. DEN HAAG Mr. W. A. J. V i s s e r heeft ontheffing uit zijn functie gevraagd als burge meester van 's-Gravenhage. Naar wij vernemen vindt deze ontslagaanvrage zijn oorzaak in moeilijkheden, waarin de heer Visser persoonlijk is komen te verkeren en die geen verband met zijn ambtsvervulling hou den. Als oorzaak van bedoelde moeilijkheden schijnt te moeten worden gezien het beschikken over meer deviezen dan op nor male wijze voor reizen naar het buitenland kunnen worden ver kregen. Wegens een acute sto ring in het zenuwgestel is mr. Visser in een zenuwinrichting opgenomen. Drs. W. Bos, de secretaris van mr. Visser, is, naar het ANP meldt, gearresteerd. Drs. Bos is referen daris ter gemeente-secretarie in Den Haag. Hij werkte uitsluitend voor' de burgemeester en was reeds enige tijd afwezig zonder enig be richt en zonder dat zijn verblijf plaats bekend was. Wethouder ir. L. J. M. F e b e r treedt voorlopig als waarnemend burgemeester van Den Haag op. Russen zijn ..niet pessimistisch" Het was 15.55 uur toen de mi nisters aankwamen. De eerste minu ten, toen persfotografen hun opna men maakten van de vier ministers aan de conferentietafel mochten ook andere journalisten in de zaal waar de besprekingen plaats vinden. Met zachte drang verwijderde men hen daarna en gingen de rijk vergul de deuren toe om de vier ministers alleen te laten. De vergadering duur de tot 18.30 uur. Hedenmiddag om 15.30 uur is men andermaal bijeen gekomen. Agenda Na afloop van de eerste conferen tie deede een lid van de Franse de legatie mede dat de vier ministers het „zonder te veel moeite" eens ge worden zijn over de agenda, die de drie Westelijke ministers van te vo ren hadden vastgesteld. Deze omvat de volgende punten: 1. Politieke en economische kwes ties, die geheel Duitsland betreffen; 2. Berlijn en het muntprobleem; 3. Het vredesverdrag met Duits land; 4. Het vredesverdrag met Oos tenrijk. Wisjinsky legde zich hierbij na korte discussies neer. Even bracht Schuman, die de voor- A Zaak van Haagse burgemeester kwam zelfs in ministerraad Ongelukkige formulering van een communique (Eigen berichtgeving) DEN HAAG. Het bericht over het onverwachte aftreden van de burgemeester van Den Haag en de reden die tot dit aftreden heeft ge leid is in de Residentie als een bom ingeslagen. Ook in ambtelijke en politieke kringen, heeft deze ge beurtenis meer opzien gebaard, dan enige andere in de laatste maan den. Algemeen drukt n-.en er zijn ontsteltenis over uit, dat een so In het zoeklicht MOEILIJKE TAAK ALLEEN al het feit, dat de Raad van Ministers van Buitenland se Zaken der Grote Vier gisteren voor het eerst sinds December 1947 weer bijeen kon komen, wettigt een zekere hoop. Maar zelfs, indien men aan beide zijden een maxi mum aan goede wil veronderstelt, is het belangrijkste probleem, dat opgelost moet worden, moeilijk ge noeg. Dit probleem is de hereni ging van Duitsland, zonder dit land in de gelegenheid te stellen, op nieuw een gevaar voor zijn buren in het Oosten en het Westen te worden. Het is gemakkelijk over een „here nigd Duitsland" te spreken, maar onmiddellijk duikt al de vraag op: moet dit nieuwe Duitsland de soort politieke structuur krijgen, welke in de Westelijke zones is ontworpen, of wel de soort, die in het Oosten gecreëerd is? Het is lastig aan een compromis tussen 2 zo geheel verschillende systemen te denken. Maar dat is niet alles. Wat dient er te geschieden ten aanzien van de herstelbetalingen, de controle op de Roer, de Mar shall-hulp en de terugtrekking der bezettingstroepen? Wij sommen deze vragen en de lijst is geens zins volledig niet op om al bij voorbaat vast te stellen, dat de conferentie mislukken moet. Maar zij maken het duidelijk, dat geen snelle, opzienbarende successen mogen worden verwacht. Een mis lukking kan plotseling komen. Maar succes, indien een redelijke kans daarop aanwezig blijkt te zijn, kan slechts bereikt worden door middel van het langzaam en omzichtig opruimen van vele moeilijke hindernissen. Vrij koud weer Weersverwachting, geldig van Dinsdagavond tot Woensdag avond (opgemaakt te 10 uur). Wisselend bewolkt met plaat selijk enkele buien. Meest mati ge wind uit Westelijke richtin gen. Tamelijk kou voor de tijd van het jaar. 25 Mei: zon op 4.33. onder 20 41; maan op; 3.22, onder 18.17. vooraanstaand gezagsdrager, als de burgemeester van de Residentie nu eenmaal is. in een zo pijnlijke posi tie is geraakt. Intussen laat men, vooral in de vooraanstaande kringen, die door hun pc:itie niet tot zwijgen zijn ge houden, er geen twijfel aan be staan. dat dc zeer summiere mede delingen over deze kwestie gedaan, wel een zléi ongelukkig effect moe ten hebben. De simpele mededeling, dat de Haagse burgemeester zou hebben be schikt over meer deviezen, dan op normale wijze voor reizen naar bet buitenland kunnen worden verkre gen, klinkt bepaald niet zo ernstig, dat éen aftreden van mr. Visser daar noodzakelijkerwijze uit moet voort vloeien. Hoe afkeurenswaardig dit ook zou zijn, het valt nauwelijks aan te nemen, dat men de Residentie zo in opspraak zou brengen voor het onrechtmatig beschikken door de burgemeester over een of tweehon derd gulden aan deviezen. De con clusies zijn echter aan het publiek gelaten, hétgeen wel zeer bedenke lijk wordt geacht, in een zo opzien barende en tot geruchten aanleiding gevende zaak. Bijzondere noodzaak daartoe schijnt voorzover wij heb ben kunnen vaststellen niet aanwe zig. De kwestie waar het om gaat is niet van vandaag of gisteren. Reeds tien dagen geleden is de se cretaris van de burgemeester, drs W. Bos door de Economische Re cherche gearresteerd. Op de gemeen te-secretarie is medegedeeld, dat de heer Bos voor enige tijd met verlof ging en niemand verbaasdé zich daarover. Zijn zaak is intussen door de recherche in handen van de Officier van Justitie gesteld. Drs. Bos be vindt zich naar vcrliiidt in het Huis van Bewaring te 's-Gravenhage. Be vestiging van deze veronderstelling wordt echter geweigerd. Intussen draaide de zaak, die in de hande lingen van drs. Bos blijkbaar zijn kern vindt, door. Blijkens onze in formaties is de burgemeester in ieder geval van de faits en gestes van zijn secretaris, die tevens refe rendaris ter secretaris was, vol komen op de hoogte geweest. Toen de zaak ver genoeg was uit gezocht om zekerheid te verkrijgen, is de regering van deze kwestie op de hoogte gesteld en als gevolg daarvan is de Haagse burgemeester op 16 Mei bij de minister-president ontboden. Voorts is de kwestie in de ministerraad ernstig besproken. Een en ander heeft er toe geleid, dat aan de burgemeester de gelegenheid is gegeven ontslag te vragen. Zelfs voor de leden van de gemeenteraad kwam de mededeling van de zijde van de pers tijdens de gisteren ge houden zitting als een volkomen overrompeling! Mr. Visser is opgenomen in de Ursula-kliniek te Wassenaar. zittersstoel bezette, in zijn openings rede de kwestie naar voren van de onbevredigende uitvoering van de New Yorkse overeenkomst tot op heffing van de Berlijnse blokkade. Hij zeide te hopen, dat de moeilijk heden slechts van tijdelijke aard zouden zijn, zodat het niet nodig zou worden de kwestie in de raad van ministers der grote vier te bespre ken Een kleine schermutseling, zij het ook een goed gehumeurde, deed zich voor, toen Wisjinsky het vanzelf sprekend zeide te achten dat ieder van de partijen ernaar streefde over eenkomst op elk punt van de agen da te bereiken. Bevin: „Dat hangt voor een groot deel van u af". Wisjinsky: „In een bijeenkomst van vier mogendheden hangt drie maal zo veel af van drie partijen als van een". De Fransman, die de persvertegen woordigers te woord stond zeide, dat de atmosfeer zeer gunstig was en dat de gedelegeerden allen in goede stemming waren. Een woordvoerder van de Russen zeide des avonds, dat zijn delegatie „niet pessimistisch" was. Bevin ontweek behendig de recht streekse vraag: „Gaat het goed?" Hij antwoordde: „Ik maak het heel goed." De diplomatieke correspondent van United Press te Parijs neemt aan. dat de Russen met de volgende verlangens ter tafel zullen komen: Ten eerste: Spoedige beëindiging van de bezetting van Duitsland en terugtrekking der bezettingstroepen. Hierop zal het Westen ontkennend antwoorden ondanks de sympathie die een dergelijk voornemen onder de Duitsers ontmoet. Ten tweede: Unificatie van Duits- land. Hiermede zullen de Westelijken in principe instemmen, echter op voor waarde dat dit langs democratische weg zal geschieden en een democra tisch Duitsland zal ontstaan, dat geen bedreiging vormt voor de Europese veiligheid. Ten derde: Een Russisch aandeel in de door het Westen voorgenomen internationale bestuursorganisatie voor het Ruhrgebied. Ook hierop zullen de Westelijken ontkennend antwoorden. Nee toch.Heus Natuurlijk waren Hitier en Mussolini gek. Krankzinnig zijn alle mensen, die zich uitslo ven om macht, terwijl zij zou den. kunnen vissen, schilderen of alleen maar in de zon zit ten aldus een overpein zing ia het Britse weekblad de „New Statesman". Voor Frau Ribbentrop is geen champagne weggelegd. Zij is zojuist geclassificeerd als nazi in de derde graad. Dit betekent, dat zij geen aanspraak kan ma ken op het familiefortuin de bloeiende wijnfirma der Ribben- trops. De bekende Franse dichter Charles Baudelaire werd in 1857 veroordeeld tot 300 frs. boete wegens het uitgeven van zijn gedichtenbundel fes Fleurs du Mal', wat als een aanslag op de goede zeden werd beschouwd. Thans wordt het proces voor een Parijs' hof herzien. De ad vocaat-generaal heeft al nietig- verklaring van het vonnis ge- eist. Twee mannen achtervolgden, na een. juwelendiefstal, in de straten vdn Manchester een der de, luid roepende: „Houdt de dief". Maar niemand stak een hand uit, want de achtervolgde schreeuwde: „Help, help, het zijn twee gevaarlijke gekken". Een groep Britse oud-strij ders heeft aangeboden, de in Engeland qestationneerde Ame rikaanse Vliegers te beschermen tegen de „opdringerigheid" van de Britse meisjes. „Ons tarief zal hetzelfde zijn als dat van er kende baby-oppassers"zo heb ben zij verklaard. Een Amerikaanse ingenieur heeft 'n vliegtuigje gebouwd, dat een minimum-snelheid van slechts 20 km. heeft en gemak kelijk op een tennisbaan kan landen. Amnestie voor Griekse politieke gevangenen ATHENE. De Griekse minister van openbare orde Rendis, heeft Maandag bevolen, dat 100 van de 120 arbeiders, die gevangen werden genomen wegens deelneming aan communistische ver gaderingen. in vrijheid worden gesteld. Zij. die worden vrijgelaten, hebben bij zonderheden verstrekt over communis tische activiteit Jn hun vakorganisaties. Nieuwe grondwet in hoofdstad Bonn plechtig ondertekend BONN. „Met de ondertekening van deze grondwet Is een nieuw rUdperk aangebroken ln de geschiedenis van het Duitse volk. Er Is een nieuw Duitsland opgestaan." Met deze woorden van de zeventig jarige dr. Adenauer, president van do West Duitse wetgevende vergadering werd do plechtigheid besloten, waarbij 63 van de 65 gedelegeerden hun handtekening plaatsten onder de grondwet van Bonn, waaraan zjj ruim acht maanden hebben gearbeid. Tactloosheid op het nippertje vermeden DE RUSSISCHE MINISTER rail Buitenlandse Zaken, Wisjinsky, bracht een bezoek, dat slechts vijf minuten duurde, aan de Franse minister van Buitenland se Zaken, Robert Schuman. Wisjinsky, vooraan, verlaat met de Russische ambassadeur in Pa rijs, A. Bogomolovhet Franse ministerie van Buitenlandse Za ken. De uitgestelde zaak tegen de voor malige SS-er Joseph Johann Ko- talla, die zich in het kamp Amers foort aan talloze mishandelingen heeft schuldig gemaakt, werd he denochtend voortgezet niet het re quisitoir. De procureur-fiscaal bij de Bijzondere Raad van Cassatie noemde Kotalla één der ergste misdadigers uit de bezettingsjaren en concludeerde tot verwerping van het beroep, dus de doodstraf. Uitspraak 27 Juni. Ruslandr kunnen beroepen op een grondwettig gefundeerde West Duitse staat, die *15 millioen Inwo ners telt. De bijeenkomst werd geopend en De twee die niet tekenden waren gesloten niet ultvoerlns op orgel van muziek van Beethoven (Bonn was de geboorteplaats van de^o componist). Hot lag ln dc bedoeling ook een deel uit het Kalscr-kwartet van Haydn uit te voeren, het deel waaraan de melodie van het vroe gere Duitse volkslied „Deutschland, de communisten Heinz Renner en Max Reimann. De eerste begaf zich toen z\jn naam werd afgeroepen om te tekenen naar het document en riep toen met luide stem: „Ik onder teken de verdeling van Duitsland niet." Er weerklonk applaus toen als laatste Ernst Reuter, burgemeester van West-Berlijn zijn handtekening plaatste. Hij kon dit niet doen als afgevaardigde, maar om ervan te getuigen dat de grondwet de in stemming heeft van zijn stadsbe stuur. Do ondertekeningsplechtigheid voltrok zich op hetzelfde tijdstip dat in Parijs de vertegenwoordigers van Amerika, Engeland, Rusland en Frankrijk zich aan tafel zetten om te trachten het Duitse probleem op te lossen. Waar dc constitutie van Bonn onmiddellijk in werking treedt zullen de ministers uit het Westen zich in hun onderhandelingen met Deutschland über alles" is ontleend. Deze tactloosheid werd echter van het programma geschrapt, nadat de leider der socialisten, prof. Schmid zich hiertegen had verzet. Conflict tussen Republikeinen op Banka en noodregering op Sumatra BATAVIA. Er wordt naar ge streefd, de massa-evacuatie uit Djokja en vooral de onderbrenging der geëvacueerden op hun uiteinde lijke plaatsen van bestemming rus tig en zonder schokken te doèn ver lopen. Aldus een verklaring van het Indonesische departement van so ciale zaken. De maatregelen, die voor de évacuatie worden getroffen houden rekening met een totale af voer van 30.000 personen, van wie 10.000 Chinezen. Semarang zal het eerste punt van bestemming zijn voor hen die Djokja wensen te verlaten. Vandaar zullen zij per schip of per trein wor den overgebracht naar Batavia, Cheribon of Surabaja. In Semarang worden noodhospi talen en medische diensten voor vac cinatie tegen dé pokken ingericht. De evacuees worden in kampen, scholen en andere centra onderge bracht. Van Republikeinse zijde meent men, dat de status quo te Djokja tussen 3 en 5 Juni zal kunnen wor den hersteld. Wrijving Aneta méldt voorts, eveneens uit Batavia, dat er een conflict zou zijn pntstaan, tussen de officiële leiders van de republiek en de zogenaamde noodregering op Sumatra. Deze noodregering, die onder leiding staat van Sjafruddin Prawiranegara, werd gevormd toen de Nederlanders Djokja bezetten. Zij heeft bésloten, dat alle aangelegenheden, die op Sumatra betrekking hebben vallen onder haar bevoegdheden. BATAVIA. Generaal S. II. Spoor, opperbevelhebber der Ne derlandse Strijdkrachten in Indo nesië, is Maandagmorgen plotseling ernstig ziek geworden. Terugko mend van een reis heeft hij een hevige hartaanval gehad. Zijn toe stand bleek dadelijk zeer zorgwek kend. In de loop van Maandag is weinig verbetering opgetreden. Me vrouw Spoor, die kort geleden met verlof naar Nederland kwam, zal met het eerstvolgende vliegtuig naar Indonesië terugkeren. Dr. L. J. M. Beel heeft hedenmorr gen aan luitenant-generaal Spoor meegedeeld, dat hij is bevorderd tot generaal. Gencraal-majonr D. C, Buurman van Vreeden. chef van dc generalé staf. is belast met de waar neming van de functie van leger commandant in Indonesië, daar het uitgesloten is. dat generaal Spoor de eerste tijd zijn werkzaamheden kan hervatten. Ook bij een gunstig ver loop van de ziekte zal een langdu rige rustperiode vereist zijn. s Koningin Juliana hééft telegra fisch haar grote spijt betuigd met de ziekte en generaal Spoor de beste wensen doen toekomen voor zijn herstel. De Koningin legde er in hét telegram de nadruk op. met hoeveel genoegen Zij het besluit tot zijn be vordering had ondértekend. Engeland bestudeert CAMBERLEY (Engeland). Brit se generaals zijn Maandag begon nen met het ontwerpen van de ge heime tactiek om Groot-Brittannië in een atoomoorlog te verdedigen. Daartoe kwamen zij op de zich al hier bevindende stafschool bijeen in geheime besprekingen, die vijf dagen zullen duren. Alle legercommandanten uit En geland zelf, van de bezettingstroe pen in Duitsland en Oostenrijk, van het Midden Oosten en het Verre Oosten evenals vertegenwoordigers van marine, luchtmacht en de re gering wonen de conferentie bij. Een Argentijnse Immigratiecommissie is naar Europa vertrokken om kampen van DP.'s te bezoeken en emigranten aan te werven. Deze commissie zal eveneens een bezoek brengen aan Ne derland. België en Denemarken om de emigratie van personen uit deze landen te vergemakkelijken. De ernstige gelaatsuitdrukking van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson rechtsen van Ameri- ka's reizende ambassadeur", Philip Jessup (links gezeten) ge tuigen van de belangrijke beslis singen, waarvoor de Grote Vier zich in Parijs gesteld zien. Ach ter hen staat de Rus Wisjinsky, die enige inlichtingen aan de journalisten verstrekt. De commissie voor de toewijzin gen van het Amerikaanse huis van afgevaardigden heeft Maandag voorgesteld de gelden voor de Marshall-hulp voor het jaar. dat op 1 Juli begint, met -15 procent te verminderen. De commissie stelt voor een be drag van 5.542.470.000 dollar toe te staan. De president had 6.322.200.000 dollar aangevraagd. De 50 millioen dollar, die zijn aangevraagd voor hulpverlening aan Griekenland en Turkije, wer den in zijn geheel door de commis sie goedgekeurd, evenals de 1074 millioen dollars, voor de uitvoering van het plan-Marshall in het kwar taal April/Juni 1949. DORDRECHT. De 22-jarlge Dordtenaar J. A. B. heeft in de Hooftstraat met een revolver een aanslag gepleegd op een 18-jarig meisje. Het schot trof het meisje gelukkig niet. Haar ouders stelden direct de politie in kennis van het voorgevallene. De dader, die in militaire dienst is, werd binnen enkele uren gearresteerd. Gevechten van Maandagavond vergen twee doden en 72 gewonden Westelijke bezetters welwillend neutraal BERLIJN. Een stormachtige avond is gevolgd op een betrekke lijk rustige dag in de stakmgsstrijd die 16.000 arbeiders in West Berlijn leveren tegen de In de Sowjet sector zetelende directie van de spoorwe gen. Twee doden en 72 gewonden zijn gevallen in de verwoede gevech ten, die om half tien in de avond ontbrandden tussen de stakers en de Sowjetgezinde spoorwegpolitie, die de stationsgebouwen in West Berlijn bezet houdt. Een menigte van drie duizend per sonen verbrak het bevelligingscor- don, dat door West Berlijnse poli tiemannen was getrokken om het stationsgebouw Tiergarten en stormde het gebouw binnen. De stationshal werd het toneel van verbitterde gevechten. De 500 man Oost-Berlijnse politie werd in het nauw gedreven en lostte scho ten op de steeds meer opdringende menigte. Inmiddels waren versterkingen van de West Berlijnse politie ge alarmeerd, zodat deze er toe kon over gaan met de gummiknuppel het gebouw te zuiveren van de Oost- de Berlijnse collega's evenals van stakers. De stakers trokken daarop naar het station Westkreuz, waar zich eveneens politie uit de Oostelijke zone bevond. Een Brits officier zag kans hier gevechten te voorkomen, toen hy van de stakers een vrijge leide verkreeg voor de 80 man Oost- Berlijnsc politic. Deze verlieten daarop het stationsgebouw. In de middaguren hadden de sta kers zich reeds de controle ver schaft over het station Tegel ln de Franse sector van Berlijn. Hieraan ging slechts een korte schermutse ling vooraf. De chef van de politie in Oost Berlijn heeft met krachtige maat regelen gedreigd tegen hen die zijn politiemannen belemmeren bij de ten uitvoerlegging van hun taak. Verkeerschaos Inmiddels zijn de Berlijners de dupe van de huidige toestand. Met geïmproviseerde autobussen tracht men de communicatie op gang te houden, magr de vervoerscapaciteit is veel te gering voor de honderd duizenden die er gebruik van zouden willen maken. De commandanten van de Ameri kaanse, Britse en Franse troepen in West-Berlijn hebben het verzoek van het gemeentebestuur van West- Berlijn, toe te staan dat spoorweg stations in de westelijke sectoren door de West Berlijnse politie wor den overgenomen van de politie uit de Sowjet-sector van de hand gewe zen. Zij voegden er evenwel aan toe, dat onmiddellijk toestemming zou worden verleend voor interventie door de West Berlijnse politie Indien de orde zou worden verstoord. De Britse militaire treindienst naar en van Berlijn, die Zaterdag en Zondag als gevolg van de staking werd gestremd, werd Maandag her vat. De Berlijnse staking heeft het goederenvervoer naar Berlijn zoda nig vertraagd, dat slechts twee goe derentreinen in de afgelopen 24 uur in Berlijn arriveerden. Wilde zwijnen infiltreren Oost-Nederland GROESBEEK. Op verschillen de plaatsen langs het Reichswald hebben wilde zwijnen rooftochten ondernomen op Nederlands gebied. Te Ottersum en Milsbeek heeft een nest wilde zwijnen over een flinke oppervlakte een aardappel veld geheel omgewoeld en de aard appelen opgepeuzeld. De dieren zijn niet hokvast. In een nacht verplaatsen ze hun leger soms vijftien tot vijfentwintig kilo meter. De dichte begroeiing van het bos, waar de zwijnen zich bij voorkeur in ophouden, maakt het moeilijk ze te naderen. Op dc kohJisl Vaklieden gevraagd P) E vraag naar goede vakmen- ^sen heeft tot gevolg gehad, dat de laatste tijd enige aandacht wordt besteed aan de ambachts scholen, waar tenslotte de besis wordt gelegd van #de vakkennis. Goed ambachtsonderwijs is een eerste voorwaarde om geschoolde vakmensen te kweken, d.w.z. men sen, die in het bedrijfsleven meer waard zijn dan om alleen maar routine-arbeid te verrichten. Aan hen zullen dus kansen moeten worden geboden, die groter zijn en beter betaalde betrekkingen in het vooruitzicht stellen dan wanneer zij geen vakonderwijs zouden heb ben genoten. De ontwikkeling van de maatschappij wijst er op, dat zulks inderdaad het geval zal zijn. Blijft dus over de vraag of het vakonderwijs, dat op de ambachts scholen wordt onderwezen, vol doet en of de leerlingen, die aan het bedrijfsleven worden afgele-* verd over een bepaalde hoeveel heid geschooldheid beschikken, die de toets der critiek kan doorstaan. In onderwijzerskringen schijnt men daarover niet zo heel erg ge rust te zijn. Men verheelt daar niet, dat aan de aansluiting tussen lager onderwijs en nijverheidson derwijs veel ontbreekt, dat een funeste uitwerking moet hebben op de kwaliteit. Er wordt over ge klaagd, dat op de ambachtsscholen rijp en groen wordt aangenomen. Er is geen bepaalde maatstaf, wat het ontwikkelingspeil betreft, ter wijl de jonge mensen worden toe gelaten op een leeftijd, waarop van een enigszins gefundeerde beroeps keuze geen sprake kan zijn en de geestelijke en lichamelijke ontwik keling, welke voor dit onderwijs nodig is, nog niet is bereikt. Ten slotte zou er geen voldoende basis aanwezig zijn, om bi: het practisch en theoretisch onderwijs op te bouwen, en. na beëindiging van de cursus, op uit te bouwen. Op deze wijze, zo wordt gezegd, moet het peil van de ambachts school wel dalen. De begaafde leerling zal er geen bevrediging vinden en er zich niet thuis voe len, terwijl voor ambtenaars- cn middenstandskringen tenzij in uiterste noodzaak, de ambachts school generlei aantrekkelijkheid bezit. De taak van de ambachts school komt dan neer op het be drijfsklaar maken van fabrieks- personeel, dat aan machine en lopende band de aangeleerde ken nis nog spoediger zal verliezen, dan dat ze deze heeft verworven. Het betekent tevens, dat de am bachtsschool in haar taak tekort gaat schieten en zich verlaagt tot vooropleiding voor de fabriek. Het gebrek aan dergelijke vaklui zal er door blijven bestaan. De conclusie van vele onderwij zers is, dat overgang naar de am bachtsschool vanuit het zesde leer jaar, ook bij de instelling van een voorbereidende klas. onaanvaard baar is. Wanneer deze bepaling wet wordt, zal de ambachtsschool weliswaar op een geweldige toe vloed van leerlingen kunnen reke nen en zal het aantal ambachts scholen enorm moeten worden uit gebreid. De nadelen zijn, dat aan de toekomstige vakman een kost baar stuk van zijn toch al zo korte jeugd wordt ontnomen en dat, vooral in het eerste jaar het ver loop ontstellend groot zal worden, omdat van velen zal blijken, dat ze verkeerd gekozen hebben. Een groot deel der „geslaagden" zal in de fabriek, aan machine of lopende band niet alleen de verworven vakkennis spoedig verliezen, maar ook, na een lange, eentonige werk dag, geen moed of lust meer heb ben om te werken voor verdere cursussen en slechts het toch al veel te grote leger der asphalt- jeugd vergroten. En als eis wordt gesteld: eerst twee jaar voortgezet gewoon lager onderwijs, gevolgd door drie jaar ambachtsschool en niet, zoals men thans van plan is, de leerlingen van de lagere school direct opne men op de ambachsschool en hun daar slechts twee jaren vakonder wijs geven. Het laatste lijkt ook ons een verkeerde methode, waarmede noch het belang van de toekomsti ge vakman, noch dat van het be- drijfs- en ambachtsleven zal wor den gediend. Inkrimping rijkspersoneel DEN HAAG. Aan 45 man van het personeel van de afdeling prijsvorming van het directoraat-generaal van de prijzen is ontslag aangezegd. Dit ont slag houdt verband met het in werking treden van de Beneluxoverecnkomst per 1 Januari 1950, waarbij de prijs regelingen, behalve die voor een be perkt aantal schaarse artlkolen, komen te vervallen.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 1