DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
D
BINNEN ACHT MAANDEN KOMEN
30.000 MILITAIREN THUIS
Weer organisatie van
NSB-ers opgerold
Communistische troepen rukken
Sjanghai binnen
Eerst komen laatste OVW-ers
dan 7 Decern ber-divisie
Generaal
overleden
oor
Binnenkort weer
spijsolie
Vele ondergedoken Hou-zee-ers
gearresteerd
r
Wankele basis
Frans kabinet
v
Onze verliezen
in Indonesië
Nationalistische strijdmacht
trekt zich naar zee terug
Schreieders zaak in cassatie
zonder Schreieder
9e Jaargang no. 120
H'oensdag 25 Mei 1949
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" -"Gtro 510330.
Bank: Rotterdarnsche Bank Postbus 9 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V, De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER.
DEMOBILISATIE GAAT KOST WAT KOST DOOR
Sp
BATAVIA Generaal Simon H.
Spoor, opperbevelhebber van de
Nederlandse strijdkrachten in In
donesië. is vandaag: 12,15 uur Ba-
tavia-tijd overleden, heeft het
hoofdkwartier van het leger bekend
gemaakt. Een militaire woordvoer
der zei, dat de generaal overleden
was ten gevolge van een hartkwaal.
Sinds de generaal Maandag ziek
geworden was. is zijn toestand er
steeds op achteruit gegaan. In een
officieel communiqué van het __o
hoofdkwartier van het leger wordt gen worden, zou de veiligheid der
(Van een eigen verslaggever)
DEN HAAG In een Dinsdagmiddag op het ministerie van
Oorlog gehouden persconferentie, heeft de kolonel G. Pruijs.
directeur voor de Demobilisatie verklaard: „Wat er ook moge
gebeuren, het onlangs gepubliceerde demobilisatie-schema voor
de troepen in Indonesië zal niet meer worden veranderd."
De regering en de legerleiding zijn er vast van overtuigd, dat
de troepen, die nu reeds meer dan twee jaar in de tropen dienen,
naar huis moeten. „En zij zullen demobiliseren." zei kol. Pruijs.
1 echnisch staat er niets in de weg om binnen de komende 8
maanden 30.000 man naar Nederland over te brengen. Scheeps-
ruimte is voldoende aanwezig en ook de capaciteit van het demo
bilisatie-centrum is groot genoeg om de stroom van demobilisan-
ten van Juli tot December 2.000 per maand en later meer
te verwerken. Bovendien zal binnenkort nabij Amersfoort een
nieuw demobilisatiecentrum worden gebouwd,een barakkenkamp,
waardoor de demobilisatie nog vlotter en soepeler zal verlopen
PLANNEN VOOR EEN
FEDERAAL LEGER
VAN 13.000 MAN
In verleg met de legercomman
dant in Indonesië is bepaald, dat
eerste de laatste groep oorlogsvrij
willigers, ongeveer 9.000 man. naar
Nederland zal terugkeren en dan
de 7 Deeember-divisie, die in het
tijdvak van October '49 tot Januari
'50 zal demobiliseren.
„Een snellere demobilisatie is
niet mogelijk." verklaarde kolonel
Pruijs, „het plotselinge vertrek van
legeronderdelen, die niet vervan
DEN HAAG De minister van land
bouw. visserij en voedselvoorziening
heeft bepaald, dat voor spijsolie geen
afzonderlijke bonnen meer zullen wor
den aangewezen In verband met het
als redelijk te beschouwen rantsoen voor
voedingsvetten.
Met ingang van 15 Juli 1949 zal men
spijsolie kunnen betrekken op de bon
nen voor voedingsvetten. Het publiek
kan dus naar keuze zijn bonnen be
steden voor 250 gram boter of margarine
of vet of 240 gram spijsolie per rantsoen
gezegd: „Met diep leedwezen maakt
de regering van Indonesië het over
lijden bekend van de opperbevel
hebber van het Nederlandse leger
in Indonesië, generaal Simon H.
Spoor."
Het bericht van generaal Spoor's
verscheiden bereikte ons land en
kele minuten voor half acht. Op
dat "ogenblik bevond mevrouw
Spoor zich reeds in gezelschap van
generaal Kruis op het vliegveld
Schiphol, vanwaar zij om acht uur
naar Indonesië zou vertrekken.
Vlak voor het vertrek van het
vliegtuig werd generaal Kruis op
de hoogte gesteld van het overlij
den van de legercommandant. Per
soonlijk heeft de heer Kruis ver
volgens mevrouw Spoor van dit
tragisch bericht mededeling ge
daan.
Onmiddellijk nadat de minister
president dr. Drees van het bericht
op de hoogte was gesteld, heeft
deze zich telefonisch met Batavia
in verbinding gesteld. In het pro
gramma van de Nederlandse
Strijdkrachten, dat om kwart over
één naar Indonesië werd uitgezon
den, .werd allereerst de herden
kingsrede, welke minister Van
Maarseveen in de Eerste Kamer
uitsprak, uitgezonden. Vervolgens
hebben minister Schokking en ge
neraal Kruis in dit programma de
overleden legercommandant her
dacht, waarbij zij zijn verdiensten
voor de uitvoering van de taak.
welke Nederland zich in Indonesië
heeft gesteld, bijzonder geprezen.
Het ligt in de bedoeling, dat het
stoffelijk overschot van generaal
Spoor althans voorlopig te Batavia
zal worden ter aarde besteld. Over
de vraag of de stoffelijke resten la
ter naar Nederland zullen worden
overgebracht is nog geen beslissing
genomen.
GRIEKSE KWESTIE
DE ^ussen hebben dezer dagen
Mr bekend gemaakt, dat in New
York tussen de Grote Vier ook de
Griekse kwestie onofficieel ter
sprake is gekomen. De Westerse
mogendheden hebben daarop ge
reageerd met de mededeling, dat zij
er weinig voor voelden dit pro
bleem, dat sinds lange tijd bij de
Verenigde Naties aanhangig is, op
een onderonsje af te doen. Hoe be
grijpelijk dit standpunt van het
Westen, vooral
met het oog op
de positie van de
regering in Athe
ne, ook is, toch
vraagt men zich
af, of het niet wat al te formeel
is. Zoals de zaken nu eenmaal ge
lopen zijn, kan Rusland zijn mede
werking aan het zoeken naar een
oplossing voor Griekenland moeilijk
door middel van V.N. verlenen; de
debatten in de Politieke Commissie
zijn zo langzamerhand tot één felle
aanval op de Russische politiek ge
worden. Natuurlijk is dit in hoofd
zaak een gevolg van de door Mos
kou zelf gevolgde tactiek. Maar er
kan, indien in Parijs blijkt, dat de
internationale gemoederen inder
daad wat tot rust gekomen zijn,
geen enkel bezwaar tegen bestaan,
deze kwestie eens op een andere
manier aan te pakken. Waar het
tenslotte op aan komt is, dat de
Griekse burgeroorlog met zo wei
nig mogelijk verder bloedvergieten
wordt beëindigd. Er zijn weinig
conflicten, die meer geëigend zijn,
de wereld opnieuw in vuur en vlam
te zetten en een overeenkomst zou
het Europese herstel waarschijnlijk
meer ten goede komen, dan de
strategen schijnen te veronderstel
len.
In het
zoeklicht
achterblijvers in gevaar brengen.
Er wordt dus op gerekend, dat de
vertrekkende troept vervangen
zullen worden. In dit verband me
moreerde kolonel Pruijs o.m. het
plan om een federaal leger vnn
18.000 man in Indonesië op te rich
ten. Inlichtingen, die hem uit Indo
nesië hadden bereikt, wezen uit,
dat dit plan verwezenlijkt zal wor
den. Maar mocht het echter door
bepaalde omstandigheden. b.v.
doordat de Siliwangi-divisie haar
afspraken niet zou nakomen, toch
niet doorgaan, dan zal dat geen in
vloed uitoefenen op het demobili
satie-schema.
En de werkgelegenheid?
Kolonel Pruijs is optimistisch ge
stemd t.a.v. de arbeidsmogelijk
heden voor demobilisanten. De hulp
van het gehele Nederlandse volk
zal daarbij echter nodig zijn om
teruggekeerde soldaten weer in het
arbeidsproces op te nemen. De de
mobilisanten zullen op de een of
andere manier in staat gesteld moe
ten worden om op de arbeidsmarkt
te concurreren met hun jaargeno
ten. die niet in Indonesië hebben
gediend.
Het verloop van dc demobili
satie der Koninklijke Land
macht noemde kolonel Pruüs
tot nu toe bevredigend. Van de
23.350 soldaten, die tot Maart
1949 zijn gedemobiliseerd, had
den 733 (3 procent) in April
nog geen werk gevonden. In
totaal werd ongeveer 1.5 mil-
lioen besteed voor militaire
overbruggingsuitkeringen (in-
cllsief marinepersoneel). Uitke
ringen langer dan drie maanden
kwamen sporadisch voor.
Op het ogenblik zijn 1.016 mili
tairen in opleiding op de rijkswerk-
plaatsen om een vak te leren of
omgeschoold te worden. Voor vak
studies werden 716 van de 827 aan
gevraagde studietoelagen (tot een
maximum van 700) toegekend en
72 van de 97 (tot een maximum van
1.200) voor midedlbaar en hoger
onderwijs Bedrijf scredieten en
wachtgelden ineens werden in 150
gevallen verleend en bij bedrijfs-
en vestigingsvergunningen konden
173 demobilisanten met succes wor
den geholpen.
Het is echter niet te zeggen of
van de komende groep demobili
santen ook slechts 3 procent niet
dadelijk werk zal kunnen vinden.
„Daarom moet de militair in Indo
nesië," aldus kolonel Pruijs, „het
aanbod van een goede betrekking
niet zonder meer afwijzen. Zal hem
in het moederland een gelijke
werkkring worden aangeboden?
Lukt het de man niet zich in de
Indonesische burgermaatschappij in
te werken, dan kan hij altijd nog
met een troepenschip naar Holland
terug.
Hoewel daarover vrijwel nog
vrijwel niets vaststaat, houdt men
er rekening mede, dat het wellicht
noodzakelijk zal zijn. gezien de
grote omvang van de demobilisatie,
in bepaalde gevallen over te gaan
tot verplichte tewerkstelling van
gedemobiliseerden.
Emigratie naar Australië
Binnenkort zullen de soldaten in
de gelegenheid worden gesteld om
rechtstreeks van Indonesië uit naar
Australië te emigreren. De Austra
lische regering wil maximaal 5000
Nederlandse emigranten uit Indo
nesië opnemen. Niet alleen land
bouwers. doch ook losse arbeiders
komen in aanmerking. Een ambte
naar van het ministerie van Sociale
Zaken zal naar Australië gaan om
zich ter plaatse op de hoogte te
stellen van de arbeidsverhoudingen.
Voorlopig krijgen alleen ongehuw-
den toestemming om uit Indonesië
naar Australië te emigreren, doch
ook van deze groep zal het grootste
deel na al die jaren van scheiding
hun familie in set vaderland eerst
weer willen zien.
Herhalingsoefeningen
Tijdens de persconferentie wer
den vragen gesteld over de herha
lingsoefeningen, die de uit Indone
sië komende militairen na hun de
mobilisatie nog eens zullen moeten
meemaken. Verklaard werd dat
men begrip had voor oppositie
tegen deze maatregel. De verplich
tingen, die Nederland in het kader
van de West-Europese Unie en het
Atlantisch Pact heeft aangegaan,
kunnen echter niet anders worden
nagekomen, dan door de militaire
geoefendheid van de beschikbare
manschappen op peil te houden.
Deze herhalingsoefeningen zullen
evenwel niet langer dan zes weken
duren.
Zij moeten beschouwd worden als
een noodmaatregel, die een vacuum
moet overbruggen. Er zal een eind
aan komen zodra de vergrote lich
tingen een ruimer aantal troepen in
Nederland zal opleveren. De lich
tingen '41 tot cn met '44 waren,
naar het oordeel van generaal-ma-
joor mr. Van Dijk, die de perscon
ferentie mede bijwoonde, niet ge
schikt voor operatieve doeleinden.
De jongemannen van die lichtingen
zouden vrijwillig dienst moeten
doen bij de Nationale Reserve.
Prijsvorming meubelen en
huish. artikelen vrij
DEN HAAG Met Incang van heden
zijn de meubelprljien vrijgelaten
Tot dusver waren de meubelfabrikan
ten gebonden aan een calculatieschema
Bovendien bestonden vervaardlgings-
voorschriften. waarbij de houtioewijzlng
was gebonden aan dc verplichting, de
productie te richten op artikelen tn be
paalde prijsklassen.
Thans is gebleken, dat het punt be
reikt Is. waarop concurrentie weder een
rol speelt. De prijzen liggen hier en daar
reeds lager dan dc geoorloofde maxima
De opheffing der prUsvoorschriften
geldt niet vbor schoolmeubclen. Wel
zijn ook de prijzen van stalen meubelen
vrijgegeven
In verband met het feit, dat de voor
ziening van borstelwerk, kwasten en
penselen en houten huishoudelijke arti
kelen thans ruim voldoende ls. worden
ook de prijzen voor bovengenoemde
artikelen vrijgelaten.
UTRECHT. De Rijkspolitie te Amsterdam heeft weer een vereniging
van oud-NSB-ers opgerold. Het hoofdkwartier van deze organisatie was In
Driebergen gevestigd. 1 m Koelman uit Driebergen en Pauw uit
Maartensdijk waren de leiders. ZU hielden nauw contact met dc
Amsterdammer Frans de Jong, in wiens woning destijds de Vereniging
tot hulp aan politieke delinquenten „W'U moeten helpen" haar zetel had.
Hetzelfde weertype
Over het algemeen veel be
wolking met hier en daar en
kele buien. Meest matige wind,
hoofdzakelijk tussen Zuid-West
en West. Aanhoudend tamelijk
koud weer.
26 Mei: zon op 4.32. onder 20 42;
maan op 3.35, onder 19 33.
Vragen over ontslag van
burgemeester Visser
DEN HAAG. Het communis
tische lid van de gemeenteraad, de
heer G. Geelhoed, heeft het college
van B. en W. van Den Haag vragen
gesteld tot het houden van een
spoedzitting van de raad in verband
met de ontslagaanvrage van de bur
gemeester, de heer Visser.
Voorts vernemen wij, dat mr. S. J.
Polak zal optreden als rechtskundig
raadsman van de secretaris van de
burgemeester, de dezer dagen gear
resteerde referendaris drs. W. Bos.
Overdracht eerste Franse
electro-locomotief
DEN HAAG. Met de eerste
van een tiental electrische locomo
tieven, die Frankrijk de Nederland
se Spoorwegen in bruikleen afstaat,
reisde Dinsdagmiddag de ambassa
deur van Frankrijk, de heer Jean
R i v i r e van Rotterdam via Gendc
naar Den Haag.
Aan het station Staatsspoor werd
h\j ontvangen door de minister van
verkeer en waterstaat, mr. D. G. W.
Spitzen. In het gezelschap bevond
zich ook de president der N. S., ir.
F. Q. den Hollander.
De Nederlandse Spoorwegen heb
ben bij de Franso industrie vijftig
electrische locomotieven besteld,
waarvan evenwel de eerste pas in
het voorjaar van 1950 kan worden
afgeleverd.
Nee toch.Heus
Een hevige tor
nado zette het
huis van C. E. Fry
in Hitting Wood
River (III.) volko
men op zijn kop.
Rukwinden dood
den in de afgelo
pen 10 dagen in
de V.S. meer dan
30 mensen.
Heeft Enge-
land zijn per
manente viezer,
Australië bezit 'n
permanente lacher
Het is een oud
zeekapitein in het
ziekenhuis te Sid
ney, die lijdt aan
een ziekte, welke
slechts 15 maal in deze eeuw is
geconstateerd.
De Dallas Morning News in
Texas gaf gisteren een krant
van 434 pagina's uit, dat is de
op een va grootste krant uit de
Amerikaanse historie. Zij telde
meer dan 5 millioen woorden.
In Sjanghai hebben de werk
gevers geen geld meer om hun
personeel te betalen. Zij geven
nu maar wat zij hebben en kwijt
willen zijn: fluiten, sjaals,
schoenen, muizenvallen en tand
pasta.
Nergens ter wereld hebben
de boeren zoveel mechanische
hulpmiddelen als in de Sowjet-
Unie volgens radio-Moskou.
De Glasgowse huisbaas houdt
niet van Michael Sharp: hij
(Michael) bewerkte de buiten
deur met een ijzeren staaf. De
huisbaas vroeg daarom de rech
ter Michaels moeder op straat te
zetten, maar de kadi weigerde.
Michael is vier jaar.
Foto's van Hitier en
Mussert gevonden
De moeilijke omstandigheden,
waaronder verscheidene vroegere
leden van het kader van de N A D.
verkeren, hadden Koelman en Pauw
er toe gebracht een soort comité te
stichten, teneinde gelden in te zame
len en contacten te leggen tussen
werknemers en werkgevers. In het
begin van dit jaar is in een groot
restaurant te Amsterdam een bijeen
komst gehouden, waarin de plannen
zijn besproken en de mogelijkheden
overwogen. Er is toen contact ge
zocht met De Jong en een zekere
Dronkers.
Toen dc Rijkspolitie in Februari
De Jong. Dronkers en Werentsein
arresteerden, werden de plannen
van Koelman en Pauw in de war ge
stuurd. Verscheidene mensen, die
aanvankelijk wel mee wilden doen.
werden bang en financiële bijdragen
bleven uit
De plannen werden toch warm
gehouden Juist dezer dagen zouden
de heren opnieuw tot actie overgaan.
Eergisteren nacht heeft de Rijkspo
litie een inval gedaan bij Koelman
en Pauw. Een groot aantal foto's van
Hitler, een portret van Mussert en
een uitgebreide correspondentie tus
sen de leden van het comité, werden
in beslag genomen. Ook de kas met
11.viel de politie in han
den. Dit bedrag bewijst, dat het suc
ces tot nog toe niet groot is geweest
De belangrijkste vondst was een
lijst van mensen, die voor hulp In
aanmerking kwamen. Verscheidenen
van hen worden nog steeds gezocht,
hetzey omdat zij uit een kamp wis
ten te ontsnappen of om andere re
denen. Doordat de lijst ook hun on-
drrduik-adressen bevatte, konden zij
onverwijld ingerekend worden.
Hieruit blykt opnieuw dat het uit
eindelijk doel van de vereniging was
hulp te verlenen aan mensen, 11e
nog by de justitie in het kryt staan
De rijkspolitie deelt ons mee. da*
met het oprollen van deze vereni
ging zeer waarschijnlyk definitief
een einde is gekomen aan alle po
gingen van vroegere NSB-ers om
enige organisatie in het leven te roe-
pen.
Nederland zal nooit weer
neutraal zijn
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Teleurstellende
ervaringen in het kader van de
thans geschapen internationale or
ganisaties mogen Nederland er niet
toe brengen, zegt minister S ti k-
k e r in zyn memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer, om terug te
keren tot de verlaten neutraliteits-
of zelfstandigheidspolitiek. De deel
neming aan een aantal internatio
nale organisaties met ten dele een
politiek karakter is een duidelijke
aanwijzing, dat de zelfstandig
heidspolitiek is opgegeven. Overi
gens voelt de regering voorlopig
niets voor uitbreiding van het pact
van vijf en dit te meer, vóór het
Atlantisch Pact is gesloten
De verwezenlyking van het wc-
reldfederalismc acht de minister
geheel buiten de werkelijkheid te
liggen. Hij herhaalt nog eens, dat
ook dc regering het optreden van
de Veiligheidsraad in de Indonesi
sche kwestie minder juist acht.
Doch niet uit het oog mag worden
verloren de plicht van elke rege
ring om mede te werken aan de
werkzaamheden van de Veilig
heidsraad ter handhaving van de
internationale vrede en veiligheid.
PARIJS De rechtse rebellen
in premier Henri Queuille's coalitie
kabinet z\jn Dinsdagavond gewon
nen voor het regeringsvoorstel tot
verhoging van de staatsinkomsten.
Er is een compromis bereikt met
betrekking tot de benzine-kwestie.
De minister van financiën, Petsche,
heeft aau verslaggevers meegedeeld,
dat de partijleiders het eens zyn ge
worden over een twee-prijzenstelsel
voor benzine, een lage prijs voor de
gedistribueerde en een hoge voor do
vrije benzine.
Ofschoon het compromis verze
kerd schynt, is de kloof tussen ge
matigd conservatieven en socialis
ten in het acht maanden oude kabi
net verbreed. In de wandelgangen
van de Nationale Vergadering be-
twyfelt men of de regering-Queuille
dc druk in de komende maanden zal
overleven.
De militaire uitgaven van de re
gering, die verleden jaar 66.883 mil
lioen francs bedroegen, zullen dit
jaar 106.803 millioen francs vergen.
Meer dan de helft van het gevraag
de bedrag 76.373 millioen francs
moet dienen ter bcstryding der
kosten van de operatics in Indo
China. De troepensterkte in Indo
China is 115.000 man.
Tan Malakka zou zijn
terechtgesteld
BATAVIA. Het Chinese dag-
blad „Sin Po" brengt het bericht
dat T a n M a 1 a k k a bij Blitzar,
200 KM ten Oosten van Djokja, te
rechtgesteld is door troepen, die
trouw aan de Republiek zijn.
Indien dit bericht juist is bete
kent het 't einde van een der be
kendste revolutionnaire Indone
siërs. Tan Malakka heeft vrijwel in
alle landen in het Oosten rondge
zworven, hy is ook eens in Neder
land geweest. Hij was een volgeling
van Trotski, daarom keerde hij
zich menigmaal tegen het Russisch
regiem. Verscheidene malen is hij
het doelwit geweest van de pro-
Moskouse communisten.
De droom van Tan Malakka, die
54 jaar oud werd, was een com
munisme van en voor de Indone
siërs. Met de leiders van de Repu
bliek heeft hij vrijwel voortdurend
overhoop gelegen.
DEN HAAG. De regering maakt
bekend, dat tot haar leedwezen de
volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Gesneu
veld 10 Mei: Sold. M. Lunshof, nr.
270621081. Voorburg; Gesneuveld 11
Mei: Huzaar G. A. Hamel, nr.
260605037, Rotterdam; Gesneuveld 12
Mei: Huzaar J. C. v. Heilsbergen, nr.
260124060, De Bilt; Sold. H. J. Hun-
nego, nr. 251027037, Delft; Sold. H.
Mannes, nr. 250531049, Apeldoorn;
Sold. S. J. Laven, nr. 2707071254.
Kerkrade; Serg. J. M. J. Nieuwen-
huis nr. 260506086, 's-Gravenhage;
Sold. J. W. Scheffer. nr. 250225178,
Leiden: Sold. P. M. H. Schmitz. nr.
280911720, Roermond; Sold. C. M. A.
Witjes, nr. 251120165. Nymegen; Ge
sneuveld 13 Mei: Sold. J. H. Wierin-
ga, nr. 251229094. Enschede.
K.N.I.L.: Gesneuveld 11 Mei:
Sergt.-Maj. Instr. A. Horrocks. stbnr.
85175, Indonesië; Gesneuveld 18 Mei:
Sold. L. J. Kasek, stbnr. K 84715985,
Indonesië; Serg. G. A. H. van Hut
ten, Btbnr. 85741, Arnhem.
SJANGHAI. Hedenmorgen vroeg zUn door de communisten geleide
troepen deze stad, bet grootste handelscentrum van China, binnengetrokken.
Onder het lossen van schoten in de lucht drongen de communistische
troepen door de Franse concessie, welke zy op vreedzame wijze begonnen
te bezetten. Elders in de buitenwyken is nog kanongebulder hoorbaar. De
nationalistische troepen levercfta achterhoedegevechten. Van alle politie
posten wapperde de witte vlag. De winkels zyn gesloten en de straten
verlaten, terwyi de communisten verder in de stad binnendringen. In de
afgelopen nacht zyn alle barricades in de straten omgehaald en heeft de
politie de anti-communistische leuzen van de muren verwyderd.
Het binnentrekken der communis
ten begon enkele uren nadat duizen
den manschappen van de nationalis
tische verdediging, onder dekking
van hun luchtmacht, ten Noorden uit
de stad waren teruggetrokken naar
Woesoeng, vandaar zullen zy over
zee worden geëvacueerd.
De Franse concessie ligt aan de
Wangpoe ten Noorden van de oude
Chinese stad.
Volgens latere berichten beginnen
de communisten ook de „Bund", het
internationale handelskwartier, te
bezetten.
De „Sjoen Pao", tot dusverre een
blad van de nationalisten, verscheen
heden met berichten van het com
munistische persbureau „Nieuw Chi
na".
De commandant van het nationa
listische garnizoen van Sjanghai
geeft het verzet nog niet op. Hij
Dit betekende, dat zij de gordel
van versperringen daarvoor hadden
weten te overwinnen. Des ondanks
gaf op dat tijdstip het hoofdkwartier
der nationalisten in Sjanghai een
communiqué uit. dat melding maak
te van geweldige overwinningen.
Toen het de volgende morgen dag
werd. bleek dat de geruchten waar
heid hadden bevat. De communisten
hadden ook de palissadesweten te
doorbreken en trokken in kleine
eenheden de stad binnen.
„Ongeluk" in Amsterdam
blijkt moord te zijn
AMSTERDAM Gisteren heeft
de 60-jarige meubelmaker T.. die
Zondadmorgen gearresteerd werd.
toen dc 71-jarige vrouw met wie h(j
in de Hudsonstraat samenwoonde
flood in dc woning werd aangetrof
fen. tegenover de Officier van Justi
tie te Amsterdam, mr VVassenbergh,
bekend de vrouw met een glasscherf
te hebben gestoken. Aanvankelijk
helde de politie over tot de mening,
dat dc dood van de vrouw het ge
volg was geweest van rondvliegende
scherven van de kapot geslagen gla
zen lamp. De sectie van het lijk
wees echter uit, dat de aorta was
doorgesneden. Dat een in het rond
vliegende scherf met zo'n kracht in
het lichaam zou zijn gedrongen
werd door de politiedeskundigen uit
gesloten geacht.
T. hield aanvankelijk vol zich
niets te herinnoren Gisteren is hij
evenwel naar het perceel Hudson
straat 125 overgebracht cn daar ter
plaatse nogmaals verhoord. Toen
kwam tenslotte dc bekentenis er uit.
Verdediger acht publicaties in de pers grotendeels
ongegrond
in allerijl in het centrum van de mil-
lioenenstad, langs de rivier de Wang-
poe een nieuwe verdedigingslinie
aan te leggen.
In Kanton heeft de wetgevende
vergadering eenparig een motie
goedgekeurd, waarbij Tsjang Kai
S j e k wordt verzocht onmiddellijk
naar Kanton te komen om de leiding
op zich te nemen in de strijd tegen
de communisten.
In deze stad hebben de consuls der
Westelijke mogendheden hun land
genoten geadviseerd tot tijdige eva
cuatie, opdat hun het lot der Wester
lingen in Sjanghai bespaard blijft.
Dinsdagavond by het vallen van
de duisternis waren er aanwijzingen,
dat de nationalisten op het punt
stonden Sjanghai te verlaten. De in
druk werd versterkt, toen vluchte
lingen meldden, dat de communisten
voor de palissade stonden, die
heeft 30.000 arbeiders opgeroepen om Sjanghai omgeeft.
Krachtig verzet tegen
verlaging Marshall-hulp
WASHINGTON. De commissie
voor de toewyzingen van het Ame
rikaanse huis van afgevaardigden,
die Dinsdag heeft voorgesteld om de
voor Marshalhulp ter beschikking te
stellen gelden met 15 procent te ver
minderen. heeft de redenen mede
gedeeld die haar tot dit besluit heb
ben gebracht.
In een rapport zegt de commissie,
dat de Marshall-landen in staat zyn
om meer voor invoer te betalen met
eigen gelden, aangezien hun uitvoer
is toegenomen. Op het gebied van
het Europese herstel is wezenlijke
vooruitgang bereikt, maar wanneer
het programma een succes wil wor
den, dan moeten de begrotingen in
evenwicht worden gebracht, de valu
ta s gestabiliseerd, de productie een
maximale omvang bereiken en het
Europese economische leven zo veel
a.s practisch uitvoerbaar is gecoör
dineerd worden.
Dinsdag voorspelde men te Wash
ington, dat er Donderdag, wanneer
het voorstel der commissie door het
Huis behandeld zal worden, een
krachtige actie zal zijn om de plan
nen der commissie geen doorgang
ie doen vinden.
Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Kriminal-director
Joseph Schreieder zit in
München, dus was hy niet aanwe
zig in de zitting van de Bijzondere
Raad van Cassatie, die vanmorgen
het beroep behandelde, dat de pro
cureur-fiscaal bij het Bijzonder Ge
rechtshof te Leeuwarden instelde.
Nadat Schreieder op 7 Juni 1948
door de procureur-fiscaal bij het
Bijzonder Gerechtshof in Den Haag
in vrijheid was gesteld, werd hy op
last van de procureur-fiscaal te
Leeuwarden op 28 Juni opnieuw
gearresteerd. Het bewijs van bui-
tenvervolgingstelling namens de
procureur-fiscaal te Den Haag werd
hem eerst op 15 Juli uitgereikt.
De in Leeuwarden tegen hem aan
hangig gemaakte aanklacht omxat-
te twee punten. Ten aanzien van het
eerste punt: het opdracht geven tot
représalllemoorden te Dronrijp, be
sloot het Leeuwarde Hof tot vrij
spraak. Op het tweede punt: de aan
klacht, dat Schreieder de functies
van SS-Sturmbanführer en Krimi-
naldirektor had bekleed, werd de
procureur-fiscaal niet ontvanke
lijk verklaard. Tegen die sensatie
tekende deze cassatie aan.
De verdediger, mr. J Klazln-
g a. bracht naar voren, dat de zaak-
Schreieder door opzienbarende,
maar naderhand grotendeels onge
grond gebleken, publicaties in de
pers buiten haar proporties is ge
trokken. Hij bestreed op juridische
gronden de juistheid van het beroep
in cassatie, daar by in Leeuwarden
geen by de behandeling door het
Haagse Hof onbekende feiten ter
beschuldiging waren ingebracht.
Dit houdt naar het oordeel der ver
dediger ln, dat de buitenvervolging-
stelling onverminderd van kracht
had dienen te blyvcn.
Hiertegen na mde procureur-fis
caal bij de Bijzondere Raad van
Cassatie, prof. Langemeyer, stel
ling. Hij achtte het verloop van de
zaak Schreieder onbevredigend.
Buitenvervolgingstelhng kan al
leen geschieden door de procureur
fiscaal in Den Haag. Deze heeft
zijn buitenvervolgingstelling niet
ingetrokken, maar slechts een uit
zondering gemaakt voor de zaak
Dronrijp. In het misverstand in de
ODvattingen van de procureurs-
fiscaal te Leeuwarden en Den Haag
nam het Leeuwarder Hof onafhan
kelijk stelling door ten aanzien
van de zaak-Dronrljp tot vrij
spraak te besluiten de kroonge
tuige in deze zaak bleek onbe
trouwbaar en herriep tot tweemaal
toe zijn getuigenis, daarbij steeds
andere personen als verantwoor
delijk voor de moorden noemend
en verklaarde het o m. niet ont
vankelijk, waar het de aanklacht
van lidmaatschap der SD betrof.
Op een dergelijk punt is het tot
dusverre niet mogelyk gebleken
iemand te veroordelen. Deze beslis
sing achtte prof. Langemeyer juist
en hy concludeerde derhalve tot ver
werping van het beroep in cassatie.
Er is zo besloot hij een wijd
verbreide mening, dat. wanneer men
maar gewild had. het mogelijk ge
weest had moeten zyn Schreieder te
vervolgen en te veroordelen. Doch
ook dc procureur-fiscaal te Leeu
warden kon, ondauks alle in diverse
publicaties geuite beschuldigingen,
slechts twee punten tegen Schreieder
aanvoeren. D^t deze aanklacht niet
tot een veroordeling aanleiding
blijkt te kunnen geven, moge in dit
opzicht veelzeggend zijn.
De uitspraak volgt over vier
weken.
Gerhard Eislers proces
opnieuw verdaagt
LONDEN. Gerhard Eisler
werd Dinsdag in het gerechtsge
bouw in Bow Street opnieuw ver
hoord in verband met het Ameri
kaanse verzoek om uitlevering.
Voor het gebouw demonstreerde een
twaalftal communisten en eisten
zijn lnvryheidsstelling. De rechter
besloot de zaak aan te houden tot
Vrijdag. Hy weigerde Eisler onder
borgstelling vry te laten. Eisler
stond slechts acht minuten voor zyn
rechter en werd toen weer naar de
gevangenis teruggeleid.
Hoewel de tijd van voorberei
ding kort was. is op Hemelvaarts
dag, 26 Mei, te Laren de Kringdag
van de Stichtse Turnkring van
het KNGV. Er zal een zeer groot
aantal adspiranten deel nemen.
DOO uit Utrecht zal op deze dag
aan Bato, eveneens uit Utrecht,
het kringvaandel overdragen.
Tsjechische primaat
contra regering
Conflict tussen kerk en
staat toegespitst
PRAAG. „Zyt gij u bewust van
het feit, dat indien gU nog katho
liek zijt alle rechtstreekse of niet
rechtstreekse medewerking en steun
verleningen aan wetten en verorde
ningen, die de rechten van de kerk
beperken of deze t<? niet doen
excommunicatie ten gevolge heeft?''
Tn een brief die in deze cn soort
gelijke scherpe termen was gesteld,
heeft de Tsjechische aartsbisschop
Josef Beran, de katholieke mi
nister in de Tsjechoslowaakse rege
ring, en leider van de (katholieke—
red.) volkspartij Alois Petr be
schuldigd van pogingen om „een
nieuwe katholieke kerk op te richt
ten zonder de tegenwoordige bis
schoppen en zonder erkenning van
de opperherder in Rome".
Zijn verklaring, de scherpste, di«
de aartsbisschop in de strijd tusser»
kerk en staat ooit heeft afgelegd,
was vervat in een persoonlyke brief
aan de minister, waarin deze onder
handen werd genomen wegens d«
mededelingen die hy had gedaan be
treffende de verhouding tussen kerk
en staat.
De aartsbisschop herinnert aan
het sluiten van katholieke scholen,
het censureren van gebedenboeken
en het verbieden van collecten, om
te besluiten met het dreigement van
de zwaarste straf die katholieken in
hun geloof kunnen treffen.
Morgen, Hemelvaartsdag»
zal ons blad niet verschijnen.
