3
VAN HOUTEN
c
Niet alleen Nederland is verantwoordelijk
zegt oud-minister Jonkman
Oplossing in zicht voor
Berlijnse staking
Amersfoortse beul poseert
als weldoener
Wisjinsky wenst terugkeer
tot statuut van Potsdam
Katholieke Eerste Kamerfractie
achter de regering
Klaus Mann
overleden
Stemmen der Duitse kerk
over grenscorrecties
Op de kohhsd
Woensdag 25 Mei 1949
3
INDONESIË IN DE EERSTE KAMER
(Van onze parlementaire redacteur)
„Het roer om" was by de Kamerverkiezingen van verleden jaar de
leuze van mr. Oud en de zynen. Doch toen het nieuwe kabinet-Drees
zyn regeringsverklaring in de Tweede Kamer aflegde, bleek er ten
aanzien van het Indonesisch beleid van een koersverandering geen
sprake. Doch na 18 December 1918 juichte mr. Oud, voorbijziend,
dat politieke problemen nooit met de wapenen kunnen worden opge
lost: „Het roer is om". Dit moge zo geweest zijn, aldus oud-minister
Jonkman gistermiddag in de Eerste Kamer bij de behandeling der
begroting van overzeese gebiedsdelen, doch op 2 Maart van dit jaar
is het roer omgegaan in de richting van de op het Indonesisch con
gres van de P.v.d.A. aangenomen resolutie-Vos.
poldering van de gronden in Nicke-
rie, opdat de Nederlandse boeren,
die bereid zijn om daar als pioniers
op te treden, eindelijk aan de slag
kunnen gaan.
De heer De Dreu (P.v.d.A.)
drong aan op een behoorlijke rege
ling van de ambtenaren en de par
ticuliere werknemers in Indonesië
en verklaarde zich een tegenstander
van de regeringsmaatregel om een
korting toe te passen Indien Indo
nesische gepensionneerden in Ne
derland een ryksbetrekking bekle
den. Deze maatregel is nu geschorst
en behoort niet weer te worden In
gevoerd. Er is hier nl. van cumu
latie in feite geen sprake.
Heden komt de minister aan het
woord, als de A R. oppositie ook het
hare in het midden heeft gebracht
Op die datum, zei mr. Jonkman
in zijn knappe, goed gedocumen
teerde rede, heeft de regering, in
een brief aan de Veiligheidsraad in
antwoord op de resolutie van 28 Ja
nuari, afstand gedaan van haar
standpunt, dat alleen Nederland
verantwoordeiyk was voor de gang
van zaken in Indonesië. Tegenover
de eenzijdige verantwoordelijkheid,
waaraan zo lang krampachtig is
vastgehouden op de basis van de
Nederlandse souvereiniteit, stelde
de deskundige spreker wat hij noem
de de leer van drieërlei verantwoor-
deiykheid.
Er is een Nederlandse verant-
woordelijkheid tegenover de nieuwe
staatkundige ontwikkeling in Indo
nesië, er is te dien opzichte echter
ook een verantwoordelijkheid van
de Indonesische volkeren en een van
de Verenigde Naties. In morele be
tekenis staan deze drie verantwoor
delijkheden volkomen gelyk.
In de v. Royen-Rum-overeenkomst
van 7 Mei. die nog maar een stap is
op de goede weg. komen deze drie
verantwoordelijkheden tezamen en
het is nu de gelegenheid om de laat
ste overblijfselen van het oude in
zicht geheel op te ruimen. Zjjn vol
doening over deze gang van zaken
belette mr. Jonkman, die eraan her
innerde, dat juist een eeuw geleden
Van Hoevell zijn actie inzette voor
omzetting van de koloniale politiek,
geenszins om critiek te oefenen op
de onvoldoende voorlichting van het
Nederlandse volk en van de Kamer
leden. Ook was er z.i. nog geen
zekerheid, dat de regering de deel
neming aan de ronde-tafel-conferen
tie behoorlijk zal regelen; speciaal
wat de vertegenwoordiging der min
derheden betreft.
Spr. verklaarde, dat de P.v.d.A.
zich niet onttrekt aan de verant
woordelijkheid voor de militaire
actie van December 1948, doch daar-
b(j mag niet verheeld worden, dat
er in deze party grote bedenkingen
daartegen bestonden, welke in de
resolutie-Vos tot uiting z(jn geko
men en waaraan o.a. het aftreden
van prof. Donkersloot als Eerste
Kamerlid te wyten was. Wat minis
ter Van Maarseveen op 18 Mei in
de Tweede Kamer zelde is volgens
spr. juist: deze weg (van zeven
Mei) is de enig goede en niet de
militaire.
Mr. Jonkman sprak de hoop uit,
dat de opvolger van dr. Beel, die
land en volk van Indonesië van
vroeger kent, bereid zal zijn om het
Indiê van vroeger te zien als het
Indonesië van nu. Laat de regering
.met hem overleggen of het niet
wenselijk is om rechterlijke ambte
naren naar Indonesië uit te zenden
voor een objectief onderzoek naar
do excessen, ook ter wille van de
rechtszekerheid der betrokken mili
tairen. De mededelingen te dien
aanzien van de minister in de
Tweede Kamer hadden spr. niet ge-
y'.';rustgesteld.
De heer Kerstens (K.V.P.)
was over de koersverandering door
de overeenkomst van 7 Mei niet
v minder verheugd dan de heer Jonk
man, doch dit had z.i, eerder moe
ten geschieden. Dit illustreerde hij
door een opsomming van de fouten,
J'* welke door de regering zijn ge-
maakt en waartoe hij ook de tweede
politionele actie rekende.
Deze was volgens de aankondi-
fV gingen bedoeld om de Republikeinse
soldateska tot de orde te roepen,
c maar is gebruikt om de Republiek
ft weg te vegen. In de ons goedgezinde
Indonesische kringen is dit ons aan
gerekend als een politieke oneerlijk
heid. Bovendien heeft de regering
op onverantwoordelijke wijze omge
sprongen met de loyaliteit van de
j leden van het B.F.O.
Terwijl in de Tweede Kamer de
vorig© week de voorzitter der
K.V.P.-fractie, de heer Romme, de
steun van de K.V.P. afhankelUk
stelde van de vraag of de uitwer
king van het accoord naar zjjn
smaak zou zijn, volgde de heer Ker
stens een royaler weg. Namens de
Eerste Kamerfractie van de K.V.P.
verklaarde hij kort maar krachtig,
dat deze achter de regering staat.
De vertegenwoordigers van de
andere in het kabinet vertegenwoor
digde partijen waren heel wat min
der positief. De conclusie van de
heer Molenaar (V.V.D.), die in
talryke details van het Indonesisch
debat afdaalde, was dat de regering
haar onderhandelingspositie naar
het scheen had versterkt. De drie
verantwoordelijkheden van de heer
Jonkman wees hy echter af.
De heer DeZwaan (C.H.) ver
klaarde. dat zün fractie weliswaar
het vertrouwen in de regering niet
terug nam. doch hij voegde eraan
toe, dat dit vertrouwen zeer breek
baar was. Hy hoopte, dat de benoe
ming van een nieuwe minister aan
overzeese gebiedsdelen zjjn ideaal
van een nationaal kabinet dichter
bil de verwczeniyking zou brengen.
Aan het slot van de avondverga
dering theoretiseerde de heer Van
Santen (C.P.N.) er lustig op los
o.a. over dc Kwo Min Tang, om ten
slotte toch weer veilig neer te ko
men op het Amerikaanse imperia
lisme, dat in Indonesië steun ont
vangt van de inheemse bourgeoisie,
die geen vry Indonesië wenst
Zoals gewooniyk bij de behande
ling van Overzeese Gebiedsdelen
kwamen Suriname cn de Nederland
Antillen er een beetje bekaaid
af. Van verschillende zijden werd
aangedrongen op spoed met de in
Afwikkeling geldzuivering
VIJFDE DER REKENING
VRIJGEGEVEN
DEN HAAG. In het kader van
de ontwikkeling der geldzuivering
wordt op 1 Juni weer een vijfde
van de beleggingsrekeningen met
een minimum van 300.— vrijge
geven.
De vaststelling van het vrij te
geven bedrag kan tot moeilijkhe
den aanleiding geven als men ge
bruik heeft gemaakt van de moge
lijkheid om aanslagen in de ver-
mogensaanwas-belasting. in de ver
mogensheffing-ineens, in z.g. „oude"
belastingen en zekerheidstellingen
ten laste van de beleggingsrekening
te voldoen.
Om deze moeilijkheden te ver
mijden deelt het ministerie van
Financiën mee. dat op 1 Juni van
elk jaar twintig pet. van het oor
spronkelijke bedrag der beleggings
rekening wordt vrijgegeven, onaf
hankelijk van het feit of van de
belastingfaciliteit is gebruik ge
maakt en uiteraard met een mini
mum van 300.Indien dus b.v.
een beleggingsrekening oorspron
kelijk 3500.— bedroeg en hiervan
op of na 1 Juni 1948 700.is
vrijgegeven, terwijl 800.voor
belasting is gebruikt, wordt op 1
Juni 1949 voor die rekening, waar
op dan nog 2000.staat, 700.
vrijgegeven.
Inter-Europees spoorweg
verkeer dient versneld
DEN HAAG. Vijf tot twintig
procent van de reistyd voor wie per
trein reist gaat tegenwoordig ver
loren aan de grensstations van de
meest belangryke Europese ïynen
De Simplon-expres brengt op zyn
reis van Parys naar Milaan 76 mi
nuten door te Vallorbe aan de
Frans-Zwitserse grens en 70 minu
ten te Brigue-Domodossola aan de
grens van Zwitserland en Italië, dat
is 16 procent van de totale reistyd.
Aan de andere kant besteedt de
„Blauwe Vogel"-expres op de route
ParysBrussel slechts twee minu
ten aan de grens, daar de douane
formaliteiten tydens het rijden ver
richt worden.
De Organisatie voor Europese Eco
nomische Samenwerking (OEEC)
streeft er naar de snelheid van het
inter Europese treinverkeer op te
voeren en ziet als een voornaam
middel daartoe, dat men het voor
beeld aan de Belgisch-Franse grens
allerwegen tracht op te volgen.
Amerikaanse generaal stelt Russische
collega een ultimatum
CANNES. Klaus Mann, de
43-jarige talentrijke zoon van Tho
mas Mann, de beroemde Duitse ro
mancier, is dood in zyn hotelkamer
aangetroffen. Vergiftiging werd als
doodsoorzaak vastgesteld.
Verleden jaar werd Klaus Mann
in het ziekenhuis te Santa Monica
(California) opgenomen na een po
ging tot zelfmoord. Hij leed aan
buien van grote moedeloosheid.
Klaus Mann ontwikkelde zich als
schrijver los van zijn vader. In 1927
publiceerde hij in het bekoorlijke
„Kindernovelle" herinneringen aan
zijn jeugd, evenals in „Kind diescr
Zeit" <1932> In het jaar 1933 hij
was toen 25 jaar verliet hij, die
politiek links georiënteerd was. zijn
vaderland dat onder Hitier kwam.
In 1935 verscheen de roman Sym
phonic Pathétique". in 1937 ..Vergit-
tertes Fenster", in 1939 „Der Vul
kan".
Hij kwam ln Amerika terecht,
waar hij zich liet naturaliseren, en
waar hij het uitstekend maandschrift
„Decision" redigeerde. Hij raakte zo
met het Engels vertrouwd dat hij al
thans zijn literaire studies in die taal
kon publiceren.
Van '42 tot '45 streed hij met het
Amerikaanse leger in Afrika cn Ita
lië. Na de oorlog werkte hij als jour
nalist en maakte zwerftochten door
Europa. Hij keerde niet naar Duits
land terug, hoewel hij. die ontroe
rende bladzijden gewijd heeft aan
de moedertaal, dit zeker als een tra
gische ballingschap is blijven voelen.
BERLIJN ,,Ik ben bezig
mijn geduld te verliezen over
dat geschiet bij de spoorweg
staking", zeide de Amerikaanse
brigade - generaal Frank
H o w 1 e y Maandag naar
aanleiding van de soms bloe
dige botsingen tussen stakers
en politiemannen uit de Sowjet-
sector van Berlijn.
Dinsdag heeft de generaal een
ultimatum verzonden aan zijn Sow-
jet-collega P e t r o f, die verant
woordelijk is voor het vervoers
wegen, waaruit blijkt, dat hij in
derdaad geen verdere ordeversto
ringen van de Sowjet-politie in de
Westelijke zone van de stad tole
reert. Hij heeft de eis gesteld dat
de politie uit Oost-Berlijn Dinsdag
om 19 uur moet zijn teruggetrok
ken. zo niet, dan zou hij de mannen
doen verwijderen. De gewraakte
politietroepen zijn thans bezig zich
terug te trekken.
Een tweede brief van Howley
was gericht aan de de Sowjets wel
gezinde directeur van de spoor
wegen, Willy Kreikemeyer.
Hem schreef hij: „Uw politie heeft
zich zo gedragen, dat de spanning
onder de stakers een bedreiging
vormt voor de veiligheid en de
openbare orde."
In een derde brief verwittigde
Howley de superieur van generaal
Petrof, de Russische stadscomman-
dant Kotikof, van zijn besluit.
Een Britse en een Franse woord
voerder zeiden, dat soortgelijke
stappen van de zijde van hun com
mandanten waren te wachten.
„Ik zal niet werkloos toezien dat
spoorwegpolitie in mijn sector er
maar op los schiet en met geweld
arrestanten meeneemt naar de Rus
sische sector om die daar te laten
berechten of misschien wel ter dood
veroordelen." aldus Howley tegen
over een verslaggever van United
Press.
„De stakers verdedigen de meest
wettige zaak die ik ooit heb ge
zien," vervolgde Howley, „zij wil
len alleen betaling in Wdstmarken".
De Reichsbahn kan op ieder ge
wenst ogenblik het reisgeld in
West-marken innen en kan dus ook
de arbeiders uitbetalen in geld dat
zij willen hebben. Eenvoudiger kan
het niet."
Volgens Reuter zou de directeur-
generaal van de spoorwegen in de
Sowjet-Russische zone van Berlijn,
Willy Kreikemeyer, zich Dinsdag
avond laat bereid hebben verklaard,
de onderhandelingen met het ge
meentebestuur van West-Berlijn
over het betalen van het loon in
West-marken te hervatten.
Aansluitend vernemen wij, dat de
onder communistische contróle
staande spoorliedenvakbond van de
Sowjetsector de spoorwegdirectie
heeft verzocht het loon der in de
Westelijke sectoren wonende spoor
wegmannen in West-marken uit te
betalen en de stakers aanspoort
het werk te hervatten.
Lovink beëdigd als HYK
DEN HAAG. Dinsdagmorgen is
de heer Lovink door de Koningin
beëdigd als Hoge Vertegenwoordi
ger van de Kroon in Indonesië.
druk, dat het Westen vooralsnog
wil afwachten om te zien wat dc
Russen ter tafel brengen.
Het plan waarmede Wisjlnsky
hierna voor de dag kwam, vond
weinig goedkeuring van zijn Wes
terse collega's.
Acheson noemde het „een terug
naar Potsdam Schuman meende,
dat men met dit plan in alle fou
ten van het verleden zou'vervallen
en Bevin tot slot wees dc Russi
sche gedelegeerde erop, dat zijn
plan alle politieke vorderingen in
Verhoging tarieven voor
electriciteit
DEN HAAG. In verband met de
sinds het begin van het jaar gestegen
kolenkosten hebben de electriciteits-
bedrijven toestemming gekregen hun
tarieven met één cent per kw. te
verhogen. Voor de grootverbruikers
was dit reeds eerder doorgevoerd.
(Ing. Med.)
Of gij achttien bent of tachtig,
Uw Rheumatische pijnen doen het
slopend werk
en ge voelt u een wrak en afgeleefd,
ver vóór uw tijd. Zorg ervoor, die slo
pende kwaal te boven te komen; begin
liever vandaag dan morgen de beproefd
heilzame Kruschen-kuur, waaraan tal
loze lijders aan rheumatische pijnen een
nieuw leven te danken hebben. Kru-
schen is een zuiver natuur-product, een
samenstel van zes minerale zouten met
een erkend aansporende werking op de
bloedzuiverende organen. Daarom is,
Juist waar onzuiver bloed zich demon
streert in Rheumatische pijnen. Kru-
schen als dc redder in de nood. Begin
ermee hoe eerder hoe beter; iedere
morgen de kleine dosis. Maar wel regel
matig! Vraag Kruschcn by uw apothe
ker of drogist.
Voedsel voor de gevangenen was beter
dan dat der betvakers
AMSTERDAM. „Niet de Duit-
sers, doch de a-sociale elementen
onder de Nederlandse gevangenen
zelf dragen de schuld voor hun min
der prettige toestand ln het kamp
te Amersfoort." Dit verklaarde
Dinsdag de 50-jarige Duitser J. F.
Stover, die van Augustus 1941 tot
Januari 1913 „Schutzhaftlagcrfüh-
rer" van het kamp Amersfoort is
geweest, by de voortgezette behan
deling van zijn zaak voor het Am
sterdamse Byzonder Gerechtshof.
Tegen hem is de doodstraf geëist.
(Ing. Med.)
Het Nederlandse merk
met Wereldreputatie
MSi
15 '1
fartfl
15'i
kfvfl
15'i
Ifil
GROTE UITGESTREKTHEDEN
aan prachtig natuurschoon vallen
nog steeds ten offer aan het vuur
Vaak zijn de bezoekers, die met
bijna misdadige achteloosheid
met hun brandende sigaren- of
sigaretteneindjes omspringen,
hieraan schuldig. De brandweer
van Hengelo, manschappen van
de politie en groepen schooljon
gens voerden Maandag een ge
meenschappelijke strijd tegen het
vuur na het ontstaan van een
heidebrand op de terreinen van
het landgoed Twickel in de om
geving van Delden. Ondanks een
middag van hard werken, kon
niet worden voorkomen, dat een
oppervlakte van ca 25 HA ver
loren ging. Alweer is de vermoe
delijke oorzaak van de brand het
achteloos wegwerpen van een si
garetteneindje. Door het slaan
met takken tracht men het vuur
te stuiten.
Uit de Duitse kerkelijke pers bereiken ons thans berichten en korte
artikelen met betrekking tot de grenscorrecties. Zo men weet speelt ook
in de Deutsch Evangelische Kirche (D.E.K.) het nationalisme weer een
lol, en het is wel duidelijk, dat min of meer officiële uitingen in de pers
hier niet buiten om gaan. vooral nu het betreft gebiedsafstand aan Ne
derland, hoe weinig betekenend deze op zichzelf ook moge zijn.
Zo schrijft bv. de Evangelische Pres-
scdlenst voor Westfalen en Rijnland,
gevestigd te Bethel—Bielefeld. In haar
berichten o.m. het volgende;
..De voor Duitsland zo smartelijke af
scheiding van Duitse gebiedsdelen aan
de Westgrens ten gunste van Nederland
cn België, heeft ook dc vraag naar vo
ren gebracht hoe het nu in kerkelijk
opzicht zal gaan met de Evangelische
broeders en zusters, die nu niet meer
bij ons behoren. België heeft een zeke
re tegemoetkoming in de grenscorrec
ties aangekondigd, maar Holland maakt
daarentegen verdere aanspraken op
Duits gebied, met name ln het gebied
van Eems en Dollart. Volgens kerkelijke
opvattingen zijn staatsgrenzen geen ker
kelijke grenzen. Daarom is het te be
grijpen. dat de landskerken ln Rijnland
en Westfalen niets onbeproefd laten om
te verhinderen dat. nu de bewoners po
litiek zonder vaderland zijn gekomen,
zij ook kerkelijk dakloos zullen worden.
Van kerkelijke zijde wordt er met na
druk op gewezen, dat door dc 8rcns"
correcties in het Westen de band met
de moederkerk'onaangetast moet blij
ven. Daartoe hebben reeds persooiUijko
besprekingen met mensen uit de Kerk
in België cn Nederland plaats gevonden
cn hoopt de kerkelijke leiding met de
autoriteiten ln Nederland over dit alles
een principiële uiteenzetting te hebben
..Christ und Welt", het orgaan van
de D E.K., dat in Stuttgart en voor de
Oost-zone verschynt. schrijft over dit
onderwerp onder de titel: Bruggen
slaan Waarschijnlijk ziet het blad ln de
correcties ln het Westen gevaren op
doemen voor grotere „correcties" In het
Oosten En over het feit van de ge
biedsafstand zelf zegt het o.m.:
..Men moet het op rekening van de
onervarenheid in annexatie-aangelegen
heden van de Hollanders schrijven, dat
zich de bezetting van de van Duitsland
afgescheiden gebieden voltrokken heeft
op een wijze, die de gevoelens van de
daar wonende Duitse bevolking wel
Deze week:
in Kerk en Wereld
moest kwetsen. Al liet deze niet de ge
ringste twijfel wat betreft haar trouw
aan het Duitse moederland, toch nam
zij in het algemeen de ongelukkige
grenscorrecties op met de wil om een
onverstandige maatregel met verstand
tegemoet te treden. Daarom was er he
lemaal geen aanleiding toe om met ln
de aanslag gebrachte machinegeweren
het recht van de macht te demonstre
ren, Terwijl dit gebeurde werd het lui
den van een klok gehoord vanuit een
dorp. waarvan de kerk bij Duitsland
blijft terwijl het grootste deel bij Ne
derland komt. Waren het klokken ten
afscheid, van protest of van blijvende
verbondenheid? Vraagt men daarnaar,
dan vraagt men tegelijkertijd naar de
houding van de Kerken ln de strijd
om de grenzen. Wij geloven, dat de
klokken opriepen tot verbondenheid,
ofschoon het nog niet zeker is, dat de
Evangelische gemeenten in de Neder
landse cn Belgische annexatie-gebieden
voortaan bij de Rhelnlsche Landeskir-
che zullen blijven.
Het Vatlcaan heeft zijn houding in
deze nog niet bepaald. Maar het klok
gelui in het Westen moet niet alleen
de scheldende Duitse gemeenten, of zij
Protestants of Rooms Katholiek zijn.
tot menselijke verbondenheid oproepen,
maar ook de vreemde buurvolkcn. Dat
betekent, dat wij Duitsers er goed aan
zullen doen ons het lijden van dc Ne
derlandse bevolking te herinneren tij
dens de Duitse bezetting, dat, afgezien
van economische voordelen, met het
nieuw verkregen gebied een wel zeer
ongelukkige genoegdoening verkrijgt
Dat legt de verplichting op om dc
rechten van de nieuwe Duitse minder
heid in alle opzichten te waarborgen
opdat er weer niet een ..minderheids-
probleem" kan ontstaan. Want de Duit
sers, die thans onder vreemde heer
schappij komen, wordt een nieuwe op
gaaf gesteld, waarvan het ten uitvoer
brengen een chrlstelijKe daad is. n.l.:
bruggen slaan tussen dc volkeren."
Dit alles klinkt ons wat vreemd ln
de oren. Het zal sommigen onzer on
getwijfeld ook ergeren, dat Duitse Pro
testanten zichzelf en heel hun volk nu
opwerpen als de bruggenbouwers van
de wereld. Niettemin, indien zij dit
willen zijn, kan één probleem van on-
rust.e dat die wereld sedert Bismarck
in beweging heeft gehouden, misschien
worden geëlimineerd. In zoverre is het
Juist, dat de Kerk het zegt. En overi
gens. de „vreemde heerschappij" waar
onder. naar men zich in Stuttgart voor
stelt thans een „minderheid" van nau
welijks 10.000 mensen zuchten, is in
middels nog al meegevallen. In de be
slissing die minderheid te doen ont
staan. hadden de Kerken geen stem.
Maar wat de Protestanten in de gebie
den der grenscorrecties betreft, de Sy
node der Ned. Herv. Kerk gaf aan de
predikant van Sittard bereids opdracht
de geestelijke verzorging in overleg met
dc bestaande organisaties te regelen.
Ook al zouden deze Protestanten zich
blijven oriënteren op de Duitse kerk
in het Rijnland, dan zal een nieuwe
politieke grens dat toch niet eenvoudig
maken. Maar k e r k e 1 ij k dakloos zijn
zij in geen geval geworden!
„Alles is anders dan de getuigen
eenzydig beweren. Wethouder De
Miranda heeft zover ik weet
het leven vgrloren, omdat hij mis
handeld werd door Amsterdamse
werklozen. De Duitsers ln het kamp
mishandelden nimmer. Dit was uit
drukkelijk verboden en op overtre
ding van dit voorschrift stonden de
strengste straffen."
Zoals de getuigen vertelden, had
Stover altijd een zweep by zich,
waarmede hij te pas en te onpas
sloeg. Volgens de Duitser Helle, die
het commando over de buitenbewa
king van het kamp voerde, had hy
deze zweep aan Stover geleend om
een hond af te richten.
Een der getuigen verhaalde, hoe
Stover do gevangenen by het desin
fecteren met benzine bespoot Hy
organiseerde „sportdagen", die be
stonden uit uren lang rondjes lopen
en zwemoefeningen in de modder.
Stovcr gaf echter voor van dit
alles niets te weten. „Men heeft een
complot gespannen tegen mij." De
gevangenen kregen zyns inziens
beter eten dan de bewakers. Hij en
Helle vroegen daarom een onder
houd bij Rauter aan, waarin zy be
pleitten, dat ook hun SS-mannen de
heerlijke groenten zouden krijgen,
die zy alleen maar aan de gevange
nen mochten geven.
De advocaat-fiscaal, mr. J. C.
Louet Feisser, zeide, dat deze zaak
aansluit by die van andere Amers
foortse kampbewakers als Kotalla
en Berg, die reeds veroordeeld zijn.
Hy ging uitvoerig ln op de onmen
selijke behandeling, die de verdach
te zijn weerloze gevangenen heeft
laten ondergaan en waarvan vooral
de Joden en de Russen te lijden heb
ben gehad. Zijn specialiteit was het
uren lang bulten laten zijn van on
dervoede, oververmoeide kampbe
woners, terwyi hij de varkens brui
ne bonen voerde. Over dc executies,
die hij geleid heeft, zeide hij niet
te weten, dat dezebedoeld waren
als représailles.
„Dit is toch wel volkomen onaan-
nemeiyk. Het stond in elke Neder
landse krant te lezen, het was aan
plakt in de hele stad, doch deze
Duitser wist van niets." Van schuld
besef is de advocaat-fiscaal by deze
verdachte niets gebleken. „Met een
niet te stuiten stroom woorden
loochent hij alles, behalve dan de
executies waar hy niet onder uit
kan Hy is echter wel slim genoeg
zich' te realiseren, dat dit voor hem
als Duitser niet het ergste punt van
de tenlastelegging is. Daarom be
roept hij zich op het beroemde bevel
is bevel en stelt zich als de weldoe
ner in het kamp Amersfoort voor,
die orde trachtte te scheppen tussen
de onderling krakelende Nederlan
ders."
Mr. Feisser eiste tegen Stover de
doodstraf.
De voormalige Duitse kampcom
mandant werd na het horen van
deze eis dermate nerveus, dat hy
luid schreeuwend zyn raadsman
verzocht niet voor hem te pleiten,
doch de president, mr. A. G. Lub
bers wees hem erop, dat hy thans
niet meer op zy'n keuze van raads
man kan terugkomen.
Uitspraak op 7 Juni aanstaande.
GROTE VIER IN PARIJS
Voorstel welwillend maar gereserveerd door
Westelijke drie ontvangen
PARIJS Minister Bevin, wiens beurt het Dinsdag was om
te fungeren als voorzitter van de conferentie der grote vier.
stelde bij het begin van de vergadering, die duurde van 15.35
uur tot IS.22 uur. zijn Russische collega Wisjinsky de vraag of
deze een voorstel kon doen hoe men zou kunnen terugkeren tot
een vier mogendhedenbewind voor Duitsland.
Hij bevestigde hiermede dc in- West-Duitsland ongedaan zou
maken.
De voorstellen van Wisjinsky
omvatten de volgende punten:
a. De gemeenschappelijke con-
trólc-raad der vier mogendheden
moet wederom in werking treden
cn aan dit lichaam zal het hoogst©
gezag over Duitsland worden toe
gekend.
b. De intcrgeallieerde „komman-
datura" van Berlijn moet wederom
in werking treden, dit lichaam
moet worden belast met het coör
dineren van alle maatregelen, wel
ke voor het bestuur van Berlijn
dienen te worden genomen en
waardoor het normale leven van
de stad wordt verzekerd.
c. Er moet een raad van state
worden gesticht voor geheel Duits
land, op basis van de reeds in de
Oostelijke en Westelijke zones van
Duitsland bestaande Duitse econo
mische organen, deze raad zou to
Berlijn moeten resideren.
d. Het Ruhrgebied zou het best
onder internationale contróle kun
nen worden geplaatst door hier
voor een lichaam ir. het leven te
roepen, waarin vertegenwoordigers
der vier grote mogendheden zitting
zouden hebben. In dit lichaam
zouden ook de andere, aan Duits
land grenzende landen worden
vertegenwoordigd, doch slechts met
een raadgevende stem.
In feite komt het voorstel van
minister Wisjinsky neer op een
herstel van het militaire bestuur
over Duitsland, dat kortgeleden
door de drie Westerse mogendhe
den voor hun zones is afgeschaft.
De atmosfeer van de vergadering
was kalm cn op geen enkel punt
vijandig.
i
Tocback-suygerU
ONLANGS word aan „Korrel"-
schryvor een Duitse sigaret
aangeboden. Hy rookte met smaak,
al hield het niet over In Hollands
geld omgerekend kwam een pakjo
van twintig stuks op ongeveer f 2,50
en deze prys vermlndcrdo aanmer-
kciyk zyn misnoegen, dat de fliga-
retten in Duitsland van dc bon zyn,
terwyl wy nog steeds met de distri
butie zitten opgescheept. Het sterk
te hem bovendien in de overtui
ging, dat het met die tabak geen
cenvoudigo zaak is. Dat met dc In
voer kostbare deviezen zyn gemoeid,
wist hij allang. Maar nu bleek ten
overvloede, dat het beschikbaar
stellen van tabak voor arme landen
een groot probleem is.
Hy moest hieraan denken, toen
vorigo week dc heer A. van Deur
zen, voorzitter van dc R.K. Bond
van Sigarenwinkeliers, op het jaar-
lijkse congres tc Haarlem zyn licht
liet schijnen op onze Nederlands©
tabakspositie, die biykbaar nog wei
nig reden schenkt tot tevredenheid.
Aan berichten en mededelingen over
onze tabakspositie heeft het dc laat
ste tyd niet ontbroken cn daarom
worden wy van de mededelingen, dia
op dat congres zyn gedaan, ook niet
zo heel veel wyzer. Hoogstens wordt
ons optimisme over het spoedig vry-
komen van de tabak flink getem
perd.
Met de sigaren loopt het allemaal
wel los; die zyn vry, zy het ook
schreeuwend duur. Tot 1 Maart be
droeg do fabricatie van sigaren 60
millioen stuks per maand en daar
mede schynt het verzadigingspunt
te zijn bereikt. Voor sigaretten en
kerftabak ziet het er minder gun
stig uit. De positie van ruwe tabak
is nog steeds onzeker. Dit is het
kernprobleem, waar de eventual©
opheffing van de tabaksdistributi©
om draait, want als de aanvoeren
van ruwe tabak niet volkomen ver
zekerd zyn, zodat er buffervoorra
den kunnen worden gevormd, is zulk
een opheffing een riskante onder
neming.
Bovendien, de vraag van het pu
bliek blijft groot. Het is zeker, dat
zo goed als alle bonnen in rookwaar
worden omgezet en dit mag des te
verwonderlgker heten, omdat roken
een zeer dure liefhebbery is gewor
den Roken is niet meer een kwestie
van enkele kwartjes, maar van en
kele guldens per week. Dit laat zich
het beste illustreren met de cyfera
van vóór dc oorlog. In 1939 bedroeg
de omzet in tabaksartikelen 145
millioen gulden, in het afgelopen
jaar 450 millioen gulden. Daar staat
tegenover, dat de pryzen thans drioi
tot vyf maal zo hoog zijn als vóór do
oorlog. Helemaal zuiver is de ver-
geiyking dus geenszins, zelfs al
houdt men met die styging reke
ning. Het feit biyft echter bestaan,
dat ons volk byna een half milliard
gulden per jaar aan rokery uitgeeft.
Een half milliard! Hot is om van to
duizelen. Weliswaar gaat hiervan 1/3
als belasting naar dc Staat. Dc si
garenwinkeliers worden daar du©
zeker niet zo vet van als men op
pervlakkig zou denken. Dit doet na
tuurlek verder niets af aan het feit,
dat het geld toch maar uit onzo
zakken komt.
Niet-rokers mogen er hun hoofd
over schudden. Zij zullen het nooit;
begrypen. Ongeveer 300 jaren gele
den heeft Prins Maurits er ook al
eens zyn hoofd over geschud. Hij
verbood toen het „toeback-suygen"
op de vloot, zonder dat het hem veel
heeft geholpen. Onweerstaanbaar
heeft het tabakskruld de wereld
weten tc veroveren cn thans is er
geen plek meer op de gehele aard
bol of men kan het In keurige ver
pakking kopen. Dat zegt veel Het
zegt zoveel, dat tabak gerekend
moet worden tot een van 's mensen
behoeften. Daarom, hoe eerder het
in ons land vry komt, hoe beter het
is. Want eerst dan is er kans, dat
het evenwicht zich herstelt. De be
schuldiging. dat wy, door zoveel te
roken, meedoen aan de verkwisting,
gaat niet op. Het rantsoen is heus
niet zo erg groot, het Is alleen maar
duur. En daar hebben wc narigheid
genoeg van.
TECHNICI BEKIJKEN het lan
dingstoestel met rupsbanden van
deze B. 50 super-vliegende fort
bij het proef-taxiën in Seattle.
Het nieuwe landlngstoestcl is
ontworpen om het mogelijk te
maken, dat deze kolossale ma
chine, die 73.800 kg. weegt, ook
op slechte terreinen kan landen.
Met de rupsbanden kan de ma
chine gemakkelijk kleine on
effenheden „nemen".
Nieuwe bijeenkomst van
de ICominform?
ROME. Het vertrek van de Ita
liaanse communistische leider Pal
miro Togliatti naar Praag, waar hy
het congres van de Tsjechoslo waak
se communistische partij zal bijwo
nen, is te Rome aanleiding geworden
tot geruchten, volgens welke binnen
kort een nieuwe bijeenkomst van de
Kominform zal worden gehouden,
A
Rita trouivt
In het zwembad van Ch&teau
de l'Horizon aan de Riviera in
Zuid-Frankrijk zullen Vrijdag
50 gedresseerde schildpadden in
komieke formaties, ieder met 'n
brandende kaars op de rug rond
zwemmen op het ogenblik, dat
de filmster Rita Hayworth cn de
Iraanse prins A li Khan tegen el
kaar „Ja, ik wil" zullen zeggen
in de mooiste zaal van het kas
teel. Maar, bij Neptunus, dat
verhaaltje is een voortijdige
dood gestorven. Het Franse mi-
ken heeft geen verlof gegeven
nisterie van Binnenlandse Za-
aan de ambtenaar van dc bur
gerlijke stand om zijn plicht te
doen op het kasteel van de prins
en nu wordt het huwelijk ge
woon zonder schuldpadden vol
trokken in het stadhuisje van
Vallauris. Maar alle filmfans en
-snobs, die zich aan het glinste
rende strand van de Middel
landse Zee bruin laten branden,
zijn daar helemaal niet tevreden
mee.
Dies schoot een nieuw gerucht
op. Thans zou ou het kritieke
ogenblik een duikboot voor het
strand aan de oppervlakte ko
men. Een bekende band zou uit
de buik van het stalen gevaart
kruipen en iets passends spelen,
zoals bijvoorbeeld: „Hier komt
de bruid". Dit gerucht werd
echter oo kvoortijdig getorpe
deerd en wel door het bericht,
dat op het supreme moment een
welriekende olie over de water
oppervlakte zou worden uitge
goten en in brand gestoken, het
geen een kostbaar schouwspel
zou opleveren. Het roddelende
Cannes geeft echter toe, dat
zelfs een Oosterse prins geen
vuur zal laten ontsteken rond 'n
vriendschappelijke gezinde duik
boot.
Dinsdag maakte een van de
particuliere vliegtuigen van de
prins boven Cannes pardoes een
salto van oprechte vreugde. Het
toestel bracht de huwelijkstaart
uit Parijs over. Het gewrocht
bestaat uit drie verdiepingen en
is een meter in doorsnee. Het
glazuur is van zuivere smette
loze suiker.
Wie er op het feest komen,
dat is de rijkste bron van span
nende gissingen in Cannes.
De vaders van het bruidspaar
komen in ieder geval niet. Die
van de prins is spinnijdig en die
van Rita heeft al andere afspra
ken. Hij kan het niet bijhouden
