PAGBLAD VOOR AMERSFOORT
J
I Gaullistische wapensmokkel
door politie on tdekt
Franse politie ontdekt een poging
I tot samenzwering
Mindér belasting voor
bedrijfsleven
Critische nabeschouwing;
Dr. van Mook
naar Amerika
Weer zal iets
opklaren
Nog dit jaar verlaging van loon-
en inkomstenbelasting
Te veel autobus-ondernemingen
meent de minister
M
Onze verliezen
In Indonesië
Er zij licht!
Grote Vier vorderen in geheim
meer dan in het openbaar
9e Taar?ang no. 128
Zaterdag 4 Juni 1949
n jHcht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330.
■^Ktterdamsche Bank Postbus 9 - Abonnements-
32 cent p.of 4'15 P- kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur. TJ. DE BOORDER.
■PARIJS In de nacht van Donderdag op Vrijdag werden
automobilisten die Parijs wilden binnenrijden verrast door zwaar
bewapende manschappen van de dienst voor nationale veiligheid.
Iedereen moest zijn paperen tonen, vele vragen omtrent zijn her-
a& c en bestemming beantwoorden en alle wagens werden aan
HTnauwgezet onderzoek onderworpen. Het bleek later, dat om
de gehele stad een cordtd was gelegd.
-v I Aanleiding tot dit optreden was
toch...? Heis!
Drie dagen lang heeft dc 19-
jarige Britse wereldbigcr
:Jan Cameron van een ruber
ootie op het Brussels Kaïal
Uitgeroepen, dat rijn mede-te-
feldburger Anders Clarin, lie
(onder paspoort uit Zweden as
Eekomen. uit de aan het karal
Eelegen genangenis moest u>-
den beuriid. En hij heeft succe
achnd: gisterauond werd Claru
Vrijgelaten, met dien nerslandc
dat hij onmiddellijk op 'rens
port n'aar Zuieden.werd Ses'eW md hcbben geslagen
De Russische bladen zijn tt^v - - - -
een waarschuwing die de politie
had gekregen, dat leden van de
R.P.F., de partij van De Gaulle,
wapenen Parijs wilden binnen
brengen voor een greep naar de
macht op de 18e Juni, de negende
verjaardag van de oproep van
generaal De Gaulle tot eenheid van
het Franse volk en verzet tegen de
Duitse bezetters en de marionetten
regering van Vichy.
Inderdaad trachtten in de nacht
van Donderdag op Vrijdag auto's
met wapenen de stad binnen te
dringen. De politie slaagde erin
machinegeweren, geweren, revol
vers en munitie in beslag te nemen,
maar van veel betekenis was het
niet.
De arrestanten, zestien in totaal,
bleken allen deel uit te maken van
De Gaulle's organisatie. Een hun
ner, een zekere Rateau, is lid van
de Parijse gemeenteraad voor de
R.P.F., een ander, Marty, is pro
vinciaal leider van deze beweging.
Hun wordt ten laste gelegd pogin
gen te hebben gedaan tot demora
lisatie van het leger en het volk
met het doel schade toe te brengen
aan de nationale weerbaarheid.
De Gaulle heeft nog niet gerea
geerd op de beschuldiging, dat aan
hangers van hem een staatsgreep
zouden willen ondernemen. Soustel-
le. partij-secretaris van de R.P.F.
echter beschuldigt de politie van
pogingen tot provocatie.
Volgens *zijn verklaring zou de
RPF. zijn aanhangers hiertegen
hebben gewaarschuwd, maar zou
Rateau deze waarschuwing in de
aanvankelijke successen
Gaullistische beweging,
hun verwachtingen te
hnhhpii Men heeft hier. nog steeds vol-
wemic, nitnrmaakt Sens Soustelle, te doen met volge-
dc Sowjet-statir c TCun;en. lingen van de generaal, die geen
Vooral destrvd. 0 orappjj geduld hebben gedisciplineerd te
ze ^ooroo™^j inorden menen wachten tot de volgende stembus-
ger" gevoerd worden, mencr, i£)52 vindt
deze grappenmaker*. de» *-
Een jongmens in SaeTamen-van de
cEu .tn /enis van rueer
,Jrr^i milliocn gulden misgelo-waardoor
pen omdat hij niet binnen de
de en'ater,n~, :'J" aroot<~ Joodse vrouwen bezorgd
vader bepaalde tijd was af- c
gestudeerd. over oorlogswezen
Dorothy Ford. beroemd film-
ster. is na een huwelijk van PARIJS De Internationale
drie dagen met James Sterling Paad van Joodse Vrouwen heeft
gescheiden. Beiden waren op Je Par«? medegedeeld, dat een te-
het ogenblik van hun huwelijk legram is gezonden aan het N e -
dronken en kwamen pas de vol- derlandse ministerie van Jus
hoog waren gespannen, zouden zij
hun geduld hebben verloren en zich
hebben gestort in onberaden avon
turen.
Zowel communisten als Gaullis
ten zijn van plan deze affaire aan
de orde te stellen in het Franse par
lement.
„Parijs" maakt school in
Berlijn
BERLIJN. Voor het eerst
sinds Juni 1948 zijn gisteren in Ber
lijn de geallieerde stadscommandan-
ten bijeen geweest, maar een weder
geboorte van de Komrnandantura
betekende dit nog niet. Dat bleek
al uit het feit, dat men niet in het
gebouw van de Komrnandantura,
maar op een Frans bureau verga
derde Geconfereerd werd over de
Berlijnse spoorwegstaking.
Na afloop van de bespreking, die
drie en een half uur duurde, ver
klaarde de Franse commandant,
generaal Gancval. dat dc atmosfeer
buitengewoon hoffelijk geweest was.
maar dat men tot geen resultaat ge
komen was.
Ganeval zeide, dat de Westelijke
commandanten elk mogelijk voor
stel hadden gedaan, variërende van
een gemeenschappelijk bevel der
vier commandanten tot het vormen
van een bemiddellngslichaam. be
staande uit afgevaardigden van de
spoorwegdirectie, de stakers en een
neutrale scheidsrechter. Alle po
gingen waren echter te vergeefs.
Generaal-majoor Bourne, de Britse
commandant, verklaarde, dat ..vjjf
minuten directe onderhandelingen
op het hoofdbestuur van de spoor
wegen, de stakers weer aan het
werk zouden krijgen" maar dat de
Russen dit onmogelijk maken.
Hij achtte zich echter gelukkig te
kunnen zeggen, dat de Reichsbahn
in de Oostelijke sector hoe langer
hoe slechter gaat functioneren,
waardoor onderhandelingen nood
zakelijk zullen worden.
Docent aan Universiteit
in Californië
(Eigen berichtgeving)
DE BILT. Dc vooruitzichten
op een beetje zon tijdens de Pink
sterdagen zijn- iets minder somber
dan Vrijdag. Bedriegen de tekenen
niet dan zal het nog wel los lopen
met het Pinksterweer. Dat wil niet
zeggen, dat het écht mooi zal zijn.
Op Zondag en Maandagmorgen
is er kans, dat het in de kuststre
ken vrij behoorlijk weer zal zijn.
'Op Maandagmiddag moet men
daar echter rekenen op regenbuien.
In de Oostelijke provincies blijft
er Zondag kans op verspreide
buien, maar Maandag zal het weer
daar wel wat opklaren. Veel zware
rc0cnbuien zijn er waarschijnlijk
niet te venvachten, maar het is
toch raadzaam, als men op stap
gaat. regenkleding mee te nemen.
Dc temperatuur blijft aan de
lage kant. de wind blijft in Zuid
westen hoek Aanvankelijk zal hij
vrij krachtig zijn, maar in de loop
van Zondag of Maandagmorgen
zal hij wel wat afnemen.
gende dag te weten, dat zij ir\
de echt verbonden waren.
„Telegraaf komt in
September uit
AMSTERDAM Op 23 Mei Is c
gericht de N.V. Uitgeversmaatschap
„Salatlga". die zich tot doel stelt d:
bladen uit te geven. De directie v
deze N.V. treft voorbereidingen i
..Dc Telegraaf en „De Courant-5
nieuws van de dag" in September»
laten verschijnen.
In het
zoeklicht
BEMOEDIGEND
QE Chinese communisten he-
ben de in- en uitvoerhand
op Sjanghai vrijgegeven. Het H-
^rlandse schip „Tjibadak" vane
KPM was de eerste koopvaart?,
die van deze maatregel profiten
kon. De inwoners van Sjan^ai
kunnen weer met het buitenlid
corresponderen. En de fabrieln,
ook degenen, die aan buitenlam-rs
behoren, beginnen weer te dra.m.
Dat is een gunstige ontwikke-ig.
Met Sjanghai, een van de \or-
naamste handelscentra der weid
in de handeider
communiste,
vangt de wrke-
lijke proef of
Mao Tse Oeng
en zijn vol.elin-
gen in stas zü'n
te regeren, aan. Het is bijnaof B.
en W. van een klein dorp fotse-
ung met het bestuur van Aister-
k??1*, j st z'Jn- Tot nu toe heeft
net Rode Leger, waar het vcsche-
nen is, zich door grote di.cipline
gematigdheid onderscheiden.
Het leven schijnt in vele opchten
I zelfs vrijer dan onder de Kvomin-
tang te zijn. Maar uit het Woorden
I China zijn berichten gekomen,
I dat zodra de civiele comn-inisti-
sche leiders op het toneel verschij
nen, de zaken spoedig vastlopen.
Under de communistische leiders
schijnt een conflict te bestaan tus
sen de realisten, die inzien dat eco
nomische samenwerking met het
esten essentieel voor China's her
stel is, en de doctrinaire extremis
ten, die alle buitenlanders het land
I zouden willen uitdrijven. Sjanghai
I toont nu aan, dat de eerste poli
tiek het waarschijnlijk zal winnen.
Koele westelijke winden
Weersverwachting geldig van
Zaterdagavond tot Zondagavond
(opgemaakt te tien uur).
Gedurende de nacht zwaar be
wolkt met bijna overal enkele
buien. Morgen overdag: wisselen
de bewolking met in het Oosten
van het land op vele plaatsen nog
enkele buien. In de Westelijke
provinciën tijdelijk flinke opkla
ringen cn nog slechts enkele ver
spreid optredende buien. Krach
tige tot matige wind tussen West
erl Zuidwest. Tamelijk koel weer.
5 Juni: Zon op 4.23. onder 20.51
Maan op 13.59. onder 1.55.
6 Juni: Zon op 4.22, onder 20 55,
Maan op 15.25. onder 2 07.
7 Juni; Zon op 4.22, onder 20.56.
Maan op 16.54, onder 2.20.
titie over de Joodse oorlogswezen
in Nederland. In het telegram
wordt uiting gegeven aan „de ern
stige bezorgdheid over hun lot" en
de hoop uitgesproken, „dat al het
mogelijke zal worden gedaan om
hun de gelegenheid te geven een
Joods leven te leiden".
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. De regering heeft by do Tweede Kamer Ingediend drie
wetsontwerpen, waarvan de strekking Is, dat z.y verlichting zullen
brengen van de helastlngdruk op de ondernemingen. De dividendstop
wordt gehandhaafd, doch meer uitgewerkt in bijzonderheden. Door deze
wetsontwerpen wordt op een wUze, welke de regering economisch en
sociaal verantwoord acht, voldaan aan de in dc Troonrede gedane toe
zeggingen. Nog dit jaar is verder te xerwachton de reeds toegezegde ver
laging \an de tarieven van loon- en inkomstenbelasting, welke zal samen,
vallen met verdere afschaffing van subsidies op dc prijzen cn met do
verhoging der huren.
Naar dr. H.
J. \an Mook ons
hedenmorgen
mededeelde zal
hij in de loop
van deze zomer
naar Amerika
vertrekken om
aan de Califor
nia University
te Berkeley col.
leges te geven
over koloniale
problemen.
Naar de vroe
gere luitenant-
gouverneur-ge
neraal ons ver
der mededeelde
zal zijn verbintenis met de califor-
nlsche Universiteit een tijdelijk ka
rakter dragen. Hij zal gedurende
één semester als docent optreden.
Over ztfn verdere plannen kon dr.
Van Mook ons nog niets mededelen
De datum van zjjn vertrek is nog
niet bepaald.
DEN HAAG. „In het personenvervoer langs de weg hier te lande
bestaan thans 50 streek-vervoerondernemingen van verschillende om
vang, benevens 41 binnen de vervoergebieden van die ondernemingen
en de grenzen daarvan opererende traject-vervoerbedrijven. Wanneer
de Commissie Vergunningen Personenvervoer (CVP) haar arbeid zal
kunnen voltooien, laat het zich aanzien, dat het merendeel van deze
laatstgenoemde 41 ondernemingen blijft bestaan, terwijl voor de ande
ren, die geheel of gedeeltelijk overbodig is, geen plaats zal zijn. Zij kun
nen met de bestaande streekvervoersondernemingen worden samenge
voegd." Deze mededeling doet de minister van Verkeer en Waterstaat
in^ijn Antwoord over het wetsontwerp herziening van de wet autover
voer personen.
Tegen coöperatieve vorm
geen bezwaren
Met betrekking tot het beleid
der C.V.P. heeft de minister de
volgende cijfers: In de periode tus
sen 15 Februari 1937 en 10 Mei
1940 verminderde het aantal ver
gunninghouders met 122, d.w.z.
met ongeveer gemiddeld 40 ver
gunninghouders per jaar. In de
periode tussen 10 Mei 1940 en 1
Maart 1943 betrof de vermindering
164 gevallen of gemiddeld plm. 60
gevallen per jaar. Volgens de mi
nister is deze versnelling in tempo
geen gevolg geweest van een toe
geven aan een eventuele druk van
de bezetter. Tot zij ter zijde ge
schoven werd. heeft de C-VP. haar
autonomie weten te bewaren en
de belangen van de ondernemers
verdedigd. Er is nooit dieper in
de belangen van de ondernemers
ingegrepen dan tot het doel. dat de
C.V.P. moet nastreven, nodig was.
Overigens is de minister van me
ning, dat het beroepspersonenver-
voer langs de weg een gebied is,
waar het particuliere initiatief een
ruime taak kan worden gelaten,
mits het openbare karakter van dit
vervoer wordt erkend en een goede
kwaliteit der ondernemingen ver
zekerd zij. Maar ook voor over
heads- of semi-overheidsonderne-
mingen moet gelegenheid bestaan
aan dit vervoer deel te nemen.
De vraag, of men voor de nog
bestaande kleinere bedrijven niet
zou kunnen komen tot een coöpe
ratieve Samenwerking, waarin de
deelnemende ondernemers hun
zelfstandigheid zouden kunnen
behouden, heeft een punt van
ernstige overweging uitgemaakt
Ook de adviescommissie, bedoeld
in artikel 9 der W.A.P., is hier
over gehoord. De minister is hier
bij tot de overtuiging gekomen,
dat tegen de coöperatieve vorm
voor een streekvervoeronderne-
ming op zichzelf geen bezwaar be
staat, doch dat er ten nauwste
voor gewaakt dient te worden, dat
de coöperatieve niet een bloot for
mele structuur zij.
Met betrekking tot de door som
mige leden gemaakte opmerkingen
omtrent samenwerking in coöpera
tieve vorm tussen verspreid lig
gende kleine bedrijven is ook de
minister van oordeel, dat het geen
zin heeft deze tot coöperatieve sa
menwerking te brengen.
6 Juni 1944: Invasie
SSCHIEN komen er allerlei
herinneringen bij u boven
als u dit plaatje ziet. Het zijn
schepen van de geallieerde ar
mode, die 6 Juni 1944, tweede
Pinksterdag dus vijf jaar gele
den, het Kanaal overstaken en,
nadat de Duitse stellingen daar
dagenlange luchtbombardemen
ten waren murw gemaakt in
in Normandië voet aan wal zet
ten. De foto, vreedzaam slechts
in schijn, toont groep Nederland
se deelnemers aan de invasie, le
den van de Prinses Irene Brigade.
Het eerste wetsontwerp, „belas
tingherziening 1919", houdt in, dat
de fiscale boekwaarde van vooroor
logse machines en andere technische
installaties met ingang van 1 Ja
nuari 1948 mag worden verdubbeld.
Deze extra-afschrijvingen, waardoor
dus de belastbare winst wordt ver
laagd, moeten op een afzonderlijke
rekening worden geschreven. B(j een
betere conjunctuur of by liquidatie
der onderneming zal in de toekomst
dc schatkist de belasting op deze
rekening nog kunnen Incasseren.
Verder is voor alle nieuwe inves
teringen, dus ook voor die in gebou
wen, een vervroegde afschrijvings
mogelijkheid voorgesteld. Een derde
deel van het bedrag, dat in nieuwe
investeringen wordt gestoken, mag
naar eigen inzicht worden afge
schreven. voor het overige twee
derde blijft de tot dusverre gevolgde
methode van fiscale afschrijvingen
gehandhaafd.
De termyn om het in een vroeger
boekjaar geleden verlies te compen
seren met de winsten in een later
jaar, wordt van twee tot drie jaar
verlengd. De mogelijkheid om onbe
laste reserves te vormen verdwijnt
echter.
Tot dusverre werden de stille re
serves, welke na oorlogsschade of
andere rampen aan het licht traden,
door de belastingen onmiddellflk ge
troffen. De reeds geschapen moge
lijkheid om de stille reserves niet te
belasten, wordt nu bij de wet be
krachtigd en verruimd, waardoor de
liquiditeit van de getroffene niet
meer op onrechtvaardige wijze door
de fiscus kan worden aangetast
Het loon, dat aan eigen minder
jarige kinderen wordt uitbetaald,
mag voortaan van de belastbare
winst worden afgetrokken, waar
tegenover deze kinderen in de loon
belasting zullen vallen. Naamloze
vennootschappen en coöperatieve
verenigingen, welke zich bezig hou
den met de exploitatie van nieuwe
woningen zullen vrijgesteld worden
van een deel der vennootschapsbe
lasting.
Door de „wijziging van de onder
nemingsbelasting" zal de bedrijfs
winst voor kleine ondernemingen la
ger worden. Tot de vrijstelling van
3000 zal verhoogd worden tot
3400. Boven de 3400 zal voortaan
als grondpcrcentage 5 procent wor
den geheven. De heffing op het be
drijfsvermogen komt geheel te ver
vallen.
Dc schade, die de gemeenten zou
den lijden door verlaging van onder
nemingsbelasting zal worden ge
compenseerd.
De wettelyke regeling van de di
videndstop zal er. als de wetsont
werpen worden aangenomen, als
volgt uitzien. Van de vennootschap
pen zal met ingang van de boek
jaren, waarin 31 December 1948
valt. maximaal zes procent van het
nominale kapitaal worden uitge
keerd vermeerderd met twee pro
cent over het fiscale bedrijfsvermo
gen. Tot dusver gold een maximum
van negen procent over het nomi
nale kapitaal.
Britten moeten thuis
blijven met Pinksteren
LONDEN Gebeurt er niet op
het laatste ogenblik een wonder,
dan zal tijdens de Pinksterdagen
in een groot deel van Engeland en
Schotland geen trein rijden. On
danks vele uren van onderhande
len, zijn de stakers en de leiding
van de spoorwegen niet tot eerf
accoord gekomen. De stakers blij
ven by hun eis, dat de dienstrege
ling, welke hen dwingt sommige
nachten van huis weg te zijn, zal
worden ingetrokken, terwijl de
directie even vastbesloten blijft,
aan dit verlangen niet te voldoen.
Bij de „symbolische" staking van
de Pinksterdagen zullen 8.000 ma
chinisten en stokers betrokken zijn.
Meer woonruimte door
duplex-woningen
UTRECHT. Een groot aantal le
den van het Nederlands Instituut
voor Volkshuisvesting en Stedebouw
kwam gisteren naar „Esplanade",
om daar de vergadering over de du-
plexwoning mee te maken. In zijn
begroetingsrede verwelkomde de
voorzitter, j h r. M. J. J. de Jonge
van Ellemeet. in het bijzonder de
vertegenwoordiger van de minister
van wederopbouw en volkshuisves
ting, i r. L. Roos.
De heer G F. E. Kiers, die een
inleiding hield oyer de sociale zjjde
en het bestuursaspect van tijdelijke
woningsplitsing, betoogde, dat toe
passing van deelwoningen de scher
pe kanten aan dc samenwoning ont
neemt. Wel legde hij er echter de
nadruk op, dat door splitsing geen
vermeerdering van woonruimte
wordt verkregen. Slechts ontstaat
de mogelijkheid om dc beschikbare
woonruimte intensiever te benutten.
Bij het ontwerp van een duplexwo-
ning-type is dan ook de definitieve
woning primair. Hoe lager de huur
van de dupldxwoningcn, des te
moeilijker zal het zijn de splitsing te
doen beëindigen. Daarom, zo meen
de de heer Kiers, zal de gezamenlij
ke huur van de beide deelwoningen
tenminste anderhalf maal die van de
definitieve woning moeten bedragen,
Daardoor zullen ook de kosten van
splitsing, hdrstel en extra onder
houd kunnen worden bestreden.
Over dc ontwikkeling van de du-
plex-woning gaf de heer C. de
C 1 e r een uitvoerige technische be
schouwing, waaraan hu de conclusie
verbond, dat bij het bouwen van
duplexwoningen. naar het zich thans
laat aanzien, een groot percentage
van de meergezinshuizen moet af
vallen. In de middaguren volgde een
belangwekkende gedachtenwisseling.
Mr. D'Ailly verbiedt een
verkiezingsleuze
AMSTERDAM De burgemees
ter van de hoofdstad, mr. d'Ailly,
heeft door middel van de gemeen
telijke politic de Revolutionnair-
Communistische Partij (RC.P.)
bevolen de leuze „Indonesië los
van Holland nu", waaronder deze
partij haar verkiezingscampagne
voert, van de op de Amsterdamse
bruggen bevestigde borden te ver
wijderen. Aan het bevel werd toe
gevoegd, dat de borden in beslag
zouden worden genomen, indien de
leuze daarvan niet voor Vrijdag 21
uur was verwijderd.
Het bestuur der R.C.P. heeft de
borden daarop met een laag rode
verf laten bedekken en deelt in
een communiqué mede, dat het be
sloten heeft „bij wijze van protest
de borden voor de verkiezingen
niet van andere leuzen te voor
zien."
DEN HAAG. Prins Bernhard
heeft een beroep gedaan op de Ne
derlandse werkgevers en de over
heid om de ongeveer 32.000 mili
tairen, die in de komende acht
maanden uit Indonesië naar ons
land komen, zo veel mogelijk in
hun bedrijven op te nemen. De
prins woonde een vergadering by
van het bestuur van de Stichting
van de Arbeid, die aan dit pro
bleem was gewijd.
ET tweede deel van het onder
zoek van de Parlementaire
Enqucte Commissie is in druk ver
schenen. In dertig hoofdstukken,
waaruit wij op de pagina's vijf cn
zes uitvoerige uitreiksels publice
ren, geven onder meer ccn beeld
van de strijd en het begin van het
Londense bewind.
Aan het laatste herinnert bo
venstaande afbeelding. Links de
toenmalige minister-president jhr.
mr. D J. de Geer. tijdens de laat
ste zitting van het Kabinet welke
hij leidde. Hij verzocht de Konin
gin om ontslag om gezondheids
redenen. Rechts van hem zijn op
volger prof. mr. P. S- Gerbrandy.
Geheel rechts ir. J W. Albarda.
eveneens minister in het Londense
kabinet.
Cyrenaica nam meer macht
dan het was toegedacht
BENGHAZI. Emir Sayrd
Idnss el Senoessi ls voornemens
spoedig naar Londen te reizen om
te spreken over de uitroeping van
de onafhankelijkheid in Cyrenaica.
De emir is van plan om Enge-
land's invitatie te accepteren, on
danks het feit, dat hU meer macht
aan zich heeft getrokken dan blijk
baar in de Britse bedoeling lag.
Engeland verleende Cvrennaiea
plaatselijk zelfbestuur, doch de emir
kondigde een onafhankelijke staat
af.
DEN HAAG. De regering maakt
bekend, dat tot haar leedwezen de
volgende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
Kon. Landmacht: 28 April 1949: 2e
It H G. Diederen. Hocnsbroek. 4
Mei 1949: sold. M. J. Muller, Box-
méér. 12 Mei 1949: korp. H. J. van
Hunnik, Amsterdam. 15 Mei 1949:
deel. 17 Mei 1949: sold. Ie kl. C. H
van Roekei. Valkcnswaard. sold A
Schelling, Amsterdam. 18 Mei 1949:
sold. H. Warmink, Gasseltc (Dr.);
sold. J. M. van Stricn, Schagen;
serg.-majoor H Springer. Hilver
sum. 19 Mei 1949: sold. H. J. Huis
man. Apeldoorn; sold. W. F. E. van
Venrooy, Rotterdam 20 Mei 1949:
sold. J. van der Wal, Lckkerkerk.
21 Mei 1949: sold T. M H van
Maarseveen, Utrecht; serg. IJ Smits,
Berkel. 22 Mei 1949: sold. T. Schoon
heden, Voorst.
K.N.I.L. 3 Mei 1949: Jav. sold. 2e kl.
Gi. Senen. 9 Mei 1949- Amb. sold. D.
Lawar. 10 Mei 1949: Socnd. sold. Ie
kl. inf. Hoesen; Man. sold. 2e kl. inf.
H. Kaparang; Jav. sold. 2t? kl. inf.
Slamat. 11 Mei 1949: Amb. serg 2c
kl. inf. J. H. Noya. 12 Mei 19-19:
Chin. mil. sold. 2e kl. Oh Thay Ping.
13 Mei 1949: Mad. sold. 2c kl. inf
Aboe; Mad. sold. 2e kl. inf. Raiman.
Mad. sold. 2e kl. inf. Mohamad
Djoeri. 13 Mei 1949: Mand sold 2c
kl. inf. J. Montolalu; Amb. sold. 2e
kl. inf. A. Sedoeboen; Amb. sold. Ie
kl. inf. D T. Sijhailatua. 14 Mei 1949.
Soend. sold. 2e kl. inf. Midi; Man.
sold. 2e kl. inf. F. E. Panungkelan
WAT UIT HET op 19 Maart ge.
publiceerde ccrsto verslag
van de Parlementaire Enquête
commissie reeds overtuigend bleek,
wordt in het nu verschenen tweede
deel nadrukkelijk bevestigd. Bü het
onderzoek laat zli zich slechts lei
den door één gedachte: Fiat Lux, er
zij licht! Dc regeringshandclingen
zijn tijdens, maar ten dele ook vlak
vóór en vlak na de oorlog, aan de
openbare controle onttrokken ge
weest. De Parlementaire Enquête
commissie blijkt echter onder do
scherpzinnige en kundige leiding
van mr. L A. Donker in staat om
over veel, dat plaats gevonden heeft
in een staatkundig duister, opening
van zaken te geven op zulk een
wiizc, dat legenden en verzinsels als
spinrag door een frisse wind worden
weggeblazen.
Wat zijn er over het vertrek van
de Koningin en het Prinselijk gezin
naar Engeland geen fantastischo
verhalen in omloop geweest! Het
zeer sober relaas van het rapport
treedt daarvoor nu in de plaats,
doch achter de zakelijke woorden
van verhoor en verslag voelt men
niet alleen dc dramatische bewo
genheid van het gebeuren, doch ook
zijn onmetelijk belang voor Neder
lands positie als oorlogvoerend land
te midden der bondgenoten. Het is
ongetwijfeld ook, om deze reden, dat
er in het rapport dc nadruk op
wordt gelegd, dat dc Regering met
het vertrek van de Koningin nauwe
lijks cn met dat van het Prinselijk
gezin In het geheel geen bemoeiing
heeft gehad, hetgeen de commissie
als een gebrek aan coördinatie be
schouwt.
T^) AT BIJ DE beoordeling van het
beleid van de Regering vlak
vóór. tijdens cn de eerste maanden
na de Meidagen van 1940 de nadruk
is moeten vallen op de houding en
de gedragingen van dc toenmalige
minister-president jhr. De Geer,
moge voor de betrokkene op zijn
hoge leeftijd uitermate pijnlijk zijn,
doch men kan de commissie de eer
niet onthouden, dat haar conclusie
blijk geeft van een grote mate van
objectiviteit. En misschien heeft
oud-minister Albarda in zijn verhoor
wel het scherpste inzicht in de fi
guur van de toenmalige minister
president gegeven, toen hü wees op
diens innerlljk-paclfistische gezind
heid en op zijn geestelijke ontred
dering als gevolg van het onder de
voet lopen van allo normen van
recht en zedelijkheid.
Over de terugkeer van de heer
De Geer naar Nederland tegen de
wil der Regering hebben het Buiten
gewoon Gerechtshof en de Raad van
Cassatie hun oordcel uitgesproken.
De commissie bepaalt zich in hoofd
zaak tot een reconstructie van de
feiten, welke inderdaad algemeen
bekend behoren tc zijn.
LT EN BUITENGEWOON KNAP
staaltje heeft dc Enquête
commissie geleverd door het Venlo-
incküent van 1939 tot op de laatste
draad uit tc pluizen. Wat daarbij
aan de dag gekomen is, moet als
vernietigend beschouwd worden
serg. J.' van deV Mciilcn, Dnntiima: v00r j16 Z K' DVltse rechtvaardiging
- - - i van de overval op Nederland. Men
zou, als men geen vijf jaren bezet
ting had medegemaakt, zijn ogen
nauwelijks kunnen geloven bjj het
lezen van de methoden, die dc Duit
sers hebben toegepast om iets te fa
briceren, dat naar zij blijkbaar
hoopten voor de rest van de wereld
als bewijsmateriaal zou kunnen gel.
den van het volkomen tekort schie
ten van Nederland bij de uitoefening
van zijn ncutraliteitsplichten Over
dit hele systeem der onzijdigheid,
dat men hier te lande met een bijna
beschamende pijnlijkheid heeft ge
probeerd uit te voeren, kan men in
het verslag uitermate leerzame din
gen lezen Vooral de bijlagen van
het verslag zijn in dit opzicht zeer
instructief.
In deze bijlagen vinden we ook do
namen van de 23 personen, die ln
Mei 1940 werden gearresteerd. Men
verwondert zich daarbij over twee
dingen, ln de eerste plaats over het
kleine aantal persqnen, dat in dio
kritieke dagen als'staatsgevaarlijk
werd beschouwd, in dc tweede plaats
over het feit, dat deze 23 niet allen
N.S.B.-ers waren. l
PARIJS. De besloten bijeenkomst van de Raad van Ministers van
Buitenlandse Zaken der Grote Vier eindigde gistermiddag na twee en
een half uur vergaderen. Een Franse gedelegeerde, die kort voor het
einde van de vergadering het Palais de Marble Rose verliet, zeide tot de
verslaggevers, dat er nog geen resultaten bereikt waren, maar dat de
besprekingen voortduren en dat vorderingen niet onmogelijk zijn. Ro
bert Murphy, de Amerikaanse politieke adviseur voor Duitsland, ver
klaarde na afloop van de conferentie, dat de besprekingen „vriendschap
pelijk zijn verlopen en dat er enige vorderingen zijn gemaakt". De mi
nisters besloten Zaterdag in de namiddag opnieuw in besloten vergade-
rig bijeen te komen.
Reuters diplomatieke correspon
dent schrijft, dat vroegere ervarin
gen van geheime zittingen der mi
nisters van Buitenlandse Zaken
doen veronderstellen, dat de stren
ge geheimhouding, die Vrijdag
werd bewaard, als een goed teken
gezien dient te worden. In vroe
gere bijeenkomsten hebben waar
nemers opgemerkt, dat „lekken"
zich alleen openbaarden, wanneer
geheime vergaderingen een im
passe naderden of op het punt van
definitieve overeenstemming ston
den. Hiernaar te oordelen, aldus
de correspondent, kan dc geheim
houding, die gisteren werd in acht
genomen, als een aanwijzing be
schouwd worden, dat de onderhan
delingen in werkelijkheid zijn be
gonnen en nog geen beslissende
fase hebben bereikt.
Van officiële zijde wordt ver
nomen, dat op de bijeenkomst van
heden de voorstellen inzake Ber
lijn verder besproken zullen wor
den. Men is van mening, dat giste
ren alleen de kwesties van bestuur
en controle werden aangeroerd en
de kwesties t a v. de munt. het ver.
k^er en de handel, die gisteren
door deskundigen van de vier mo
gendheden in Berlijn werden be
sproken, nog in behandeling moe
ten komen.
Eert monument voor
drs. Stijkel
DEN HAAG. Vandaag Is het
zes jaar geleden, dat drs. Johan Aal-
drik Stijkel, de grondlegger van het
Nederlandse ondergrondse verzet
tegen de Duitse overheersing, met
32 van zijn medewerkers te Tegel
bij Berlijn werd gefusilleerd.
Enkele personen, die van mening
zijn dat drs J. A. Stijkel als een van
Necrlands edelste zonen in blijven
de herinnering dient te worden ge
ëerd. hebben thans een comité ge
vormd, dat de stichting van een
waardig monument met klem van
harte aanbeveelt.
Indien 30 000 Nederlanders leder
I»storten zal de stichting van
het monument mogelijk zijn
Het comité van aanbeveling be
staat uit: prof. dr. P. N. U. Har-
ting, Amsterdam; dr. Joh. H.
Schreurer, Voorburg: ds A. K.
Straatsma, Den Haag; I. p. A. van
Voorts van Beest, Den Haag.
Op Maandag 6 Juni (2de
Pinksterdag) zal ons blad niet
verschijnen. Onze bureaux zul
len die dag gesloten zijn.