MEER VARIATIE
Mis fj.tO
lift
M i
a
W:
a
b
Schallebijt rooft arendsnest
H
|Spion van Lighten spant Colijn
voor het Duitse karretje
T
Berucht misdadiger in dienst
van Giskes en Knotte
r
W.ÖOOOTttpl«t
Bridge-rubriek
r
Schaakrubriek
ft
m
m m
m
Dam-rubriek
Cde blauwe ka&ianje
Hoofdpijn, de alledaagse kwaal,
is zeer verschillend van oorzaak
SANAPIRIN
EEN UITGEBREID DINER
P
s
T
O
F
P
a
r
P
O
T I
L
O
/V
s
T
L
U
h/
P
p
p
p
T
/y
s
P
G
O
T
T
O
T
S
E
L
T
P
G
s
T
n
E
l7
3
M
K
S
L
/y
F j
M
H
T
n
O
K
a
D
T
T
G
P
n
T
O
'J
L
L
L
V
P
O
F
S
S
P
M
F
D
F
L
D
O
P
O
P
C
s
T
D
T
S
P
u
O
S
Zaterdag 4 Juni 1949
GEHEIMEN ROND HET ENGLAND-SPIEL (XV)
(Ingez. Med.j
IJDENS HET PROCES tegen de verraders van de Stijkel-groep is
enige malen de naam genoemd van de Nederlandse spion Van
Lighten. die in deze schokkende verraadzaak de hoofdrol zou hebben
respeeld. Hoewel er tijdens het proces in Den Haag maar weinig con
crete gegevens voor deze stelling werden aangevoerd, menen wij toch
Ie mogen zeggen, dat het verhaal, hoe vaag het ook moge zijn, veel
•roter schijn van waarheid heeft dan b.v. de fantasterijen van Van der
Waals nopens het mannetje-uit-de-maan „Emiel Verhagen". De figuur
van Johannes Bernhard van Lighten is daarenboven van meer dan één
rijde in verband gebracht met het England-Spiel. Dit alles biedt ons
reden te over een blik te slaan in het levensboek van de avonturier Van
Lighten een bock dat vele zwarte bladzijden bevat.
Werkte tijdens oprollen
van de Stijkehroep in
Nederland
Johannes van Light-n is de
thans spoorloos vi-dwcnen
zoon van een betrekkelu welgesteld
Amsterdammer, eigenar van een
bekend reisbureau. D< man, die
later een naam van be?kenis zou
krijgen in de intcrnatioale spion-
nagewereld, maakte reec op jeug
dige leeftijd grote reizen het bui
tenland voor de zaak van-ijn vader
en hij verwierf zich daahj, char
mante kerel als hij in de -ngang is,
in tal van landen vele Tienden-
Vrienden, die hij later zormisbrui-
ken voor zijn schandelij> prak
tijken in dienst van de luitsers,
zoals hij hen vroeger had ebruikt
bij zijn werk voor de ïnlrtingen-
dicnst van een andere vreede mo
gendheid. Vrienden, die er ets van
wisten, dat hij, vóór de oo.g uit
brak, in dienst van een gUïeerd
land spionneerde en die cr even
min van op de hoogte wan, dat
hij tegelijkertijd inlichtinsi gaf
aan de Duitse dienst, memame
over geheimen uit Nederlar Bel-
gië en Frankrijk. Vnenden ie er
niets van wisten, dat Van >hten
bij zijn reizen naar Amerikai En
geland tussen September 19 en
Mei 1940 opdrachten uitvoer-voor
de Duitse inlichtingendienst 1 die
na Mei 1940 al evenmin bitten
dat de vlotte causeur, de ehaante
reiziger, die in Spanje of Pugal
bij hen binnen liep, een der b be
taalde Duitse geheime agenhwas
geworden!
In de gevaenis
Er was een lange periodvan
steeds dieper wegzinken ihet
moeras van zwendel en geknoian
voorafgegaan, eer Johannes rn-
hard van Lighten zover was co-
men.... Al vroeg was huen
jongen „die niet deugen wildihij
kwam in relatie met mensen de
zelfkant der samenleving, weup-
lichter en chanteur, bedriegen
flessentrekker en ging twc,al
voor langere tijd de gevangeun.
Hij na het ondergaaian
sijn tweede straf weer door dea
len van Amsterdam liep, w&jj
een ander mens geworden, eenr-
loren ziel, die geleidelijk aanit-
aardde tot de desperado die er
lijken gaat. Vermoedelijk heeaij
aanvankelijk via de internatiile
pers contact gekregen met brn-
landse spionnagecentra; het-
waarschijnjijk heeft hij het üte
voor de Engelse dienst gevkt,
hoewel dit uiteraard nimmeue-
wezen zal kunnen worden, ast
staat echter, dat hij terzelfdijd
een goede bekende was va de
Duitse militaire attaché in 'en
Haag en dat de toenmalige Itse
gezant in Nederland hem alien
waardevolle figuur beschouwc
Toen de Duitsers in Mei 194"Te-
derland hadden bezet, warerdjn
verbindingen met geallieerdean-
den voorlopig verbroken. Ma de
gewezen Duitse militaire aché
maakte er de S.D.-chef Sturmün-
führer Knolle op attent, dat haan
Van Lighten een uitstekende sde-
werker zou hebben en ree op
6 Juni 1940 zalen Knolle en dNe-
derlandse spion in een der buaux
aan het Binnenhof tegenover <aar
en legden de handen ineen toen
Van Lighten met het voorgoelde
hoge salaris genoegen had geimen.
7V/T en heeft in het proces te;n de
verdachten in de Stijkezaak
dezer dagen aangevoerd, de Van
Lighten veel belangrijker werk had
dan dat van een eenvoudig V-Mann
Dat is Slechts gedeeltelijk juist! Dat
is juist, vóór wat betreft zijn werk
na Maart 1941, toen hij op interna
tionaal niveau ging arbeiden voor
Knolle en dat geldt nog meer voor
het jaar 1944, toen hij door Berlijn
van Knolle werd losgemaakt om
rechtstreeks te gaan werken onder
afdeling VI f van het Reichs Sicher-
heits Haupt Amt. Maar die inter
nationale belangrijkheid had hij nog
niet in de eerste tien maanden van
zijn werk voor Knolle, d.w.z. van
Juni 1940 tot Maart 1941. In die
maanden dat wil zeggen in de
maanden waarin zich het drama
van de Stijkel-groep voltrok
werkte Van Lighten uitsluitend in
Nederland en moest hij nog tonen
wat hij als spion in oorlogstijd
waard was. Hij was speciaal belast
met het binnendringen in groepen,
die zich bezig hielden met het or
ganiseren van politieke weerstand.
En hij deed dat werk zo goed, dat
hij niet alleen door Knolle maar ook
door Abwehr-chef Hermann Giskes
als een eerste klas kracht werd be
schouwd.
Het staat onomstotelijk vast. dat
Van Lighten in het najaar van 1940
en in het voorjaar van 1941 een
paar zeer belangrijke zaken bij de
Duitsers heeft aangebracht, die uit
sluitend op de activiteit van be
paalde Nederlandse kringen be
trekking hadden. In al die gevallen
bleken zijn informaties volkomen
juist te zijn geweest.
Hoewel wij bij al onze nasporin
gen geen enkele keer het bewijs ge
leverd vonden, dat Van Lighten zich
met de Stijkel-affaire heeft be
moeid, durven wij toch stellig niet
beweren, dat een zodanig verband
tot de onwaarschijnlijkheden moet
worden gerekend. Hij heeft in de
eerste tien maanden van zijn werk
voor Knolle zulke belangrijke pres
taties geleverd in Nederland, dat
men hem reeds in het voorjaar van
1941 naar Lissabon stuurde, waar
hij een ontmoeting had met een der
leidende Amerikaanse politici, die
hij nog van zijn vroegere reizen
door de Verenigde Staten kende. De
Amerikaan vertrouwde hem vol
komen, dacht dat hij aan geallieerde
zijde werkte en gaf hem belang
rijke inlichtingen. Waarmee hij na
tuurlijk Knolle en Giskes op de
hoogte bracht, die de geheimen
doorzonden naar Berlijn!
Dr. Colijn bedrogen
T-Tn na deze eerste buitenlandse
reis volgden er vele! Steeds op
nieuw had Van Lighten succes en
dat bereikte hij onder andere, door
dat hij ar. H. Colijn, die er zich
natuurlijk niet van bewust was met
een doortrapte schurk te maken te
hebben, op handige wijze voor zijn
karretje wist te spannen. Het ge
lukte^ hem in contact te komen met
de Nederlandse diplomatieke ver
tegenwoordigers in Spanje en Por
tugal en vandaar kwam hij terug
met buitengewoon belangrijke mili
taire plannen van de geallieerden.
Het contact met dr. Colijn is ook
tijdens het proces inzake het ver
raad van Stijkel c.s. ter sprake ge
komen. Ten onrechte! Want de re
latie tussen Van Lighten en dr. Co
lijn kwam eerst tot stand, toen hij
reeds met zijn buitenlandse werk
begonnen was, dus minstens een
half jaar na het oprollen van de
Stijkelgroep. De bij het proces be
trokkenen hebben wellicht van zijn
contact met dr. Colijn kennis ge
kregen, maar niet op de datums ge
let!
In het England-Spiel
I n hoeverre Van Lighten medege-
1 werkt heeft bij het England-
Spiel is moeilijk vast te stellen.
Vermoedelijk is zijn bijdrage slechts
gering geweest en heeft zij uitslui
tend bestaan in het verzamelen van
berichten over passeurslijnen, in
het verkrijgen van politieke infor
maties, die Giskes van pas konden
komen en in het geruststellen van
de Nederlanders in Spanje en Por
tugal over de ontwikkeling van het
verzet in het vaderland met de hulp
van de geparachuteerde agenten.
Wel staat positief vast, dat hij in
het begin van 1943 door Knolle
werd belast met het opbouwen van
het z.g. Invasie-net, waartoe Berlijn
het bevel had gegeven. Hij stichtte
daartoe in Amsterdam de „Repara
tiezaak voor Dameskousen Van
Laar Co."; in wezen was dat na
tuurlijk niets anders dan de cen
trale van het apparaat, waarin met
name vrouwelijke spionnen zouden
arbeiden. Toen hij hieraan enige tijd
had gewerkt riep Himmler hem
naar Berlijn, met de bedoeling hem
als leider van een spionnagecen-
trum in Zwitserland of Zweden uit
te zenden. Zover is het echter niet
meer gekomen, omdat Eisenhower
en Montgomery enigszins andere
plannen bleken te hebben.
Van Lighten, die reeds op Dolle
Dinsdag zijn gezin naar Duitsland
had gebracht,, is na de capitulatie
van de Duitsers nog in Den Haag
gezien. Daarna is hij spoorloos ver
dwenen
werden in Amerilu ven ERSKlNE
CALDWELL'S .Een «VVer voor
God" *erkochl Zojuist iï *an d>l
opilenbarende boek een Neder
landse vertaling verschenen
Veelvuldig komt het voor. dat een
geboden spel slechts door nauwkeurig
afspelen tot succes te voeren is. Deze
moeilijke speeh'iguren zijn in leder ge
val veel talrijker dan bv. bizarre slam-
spclen. Daarom is het voor elke brid
ger van véél meer belang de spccltcch-
nick goed te beheersen, dan bv. in staat
te zijn te „vragen naar de vrouwen en
de boeren om op grootslam tc komen".
Immers een groot-slamspel hetwelk van
het aantal boeren afhangt komt mis
schien eens per 5000 spellen voor, een
moeilijk speelspc-1 komt men zeker één
maal op elke 10 spellen tegen.
Een spel van speelmoeiiykheden.
welke slechts door zorgvuldig afspelen
opgelost kunnen worden, is het na
volgende:
Schoppen: 7, 4, 3, 2
Harten. 5
Ruiten: v. b, 9, 7. 2
Klaveren: a. b, 5
N.
W. O.
Z.
Schoppen: v. 8. 6, 5
Harten: a, b. 10. 9
Ruiten: a, 6
Klaveren: v, 8, 3
Z. gever. Allen kwetsbaar.
Het bicden verliep:
Zuid West Noord Oost
1 Sch. dble 4 Sch. pas
pas pas
W. kwam uit met R. 3; in N. werd
R b. gelegd, O. speelde R.h.. Z. nam
midden-achter of op de schou
der (stippellijn) een naadje. De
(jepmpelde of geplooide stroken
ztjn 3 d 4 c.m. breed. Ze worden
onder een smal biesje aangezet.
Voert u de kraagdan naait u
de strook tussen de voering en
de bovenkant. U kunt ook een
geplisseerde of kanten strook
klaar kopen. U heeft dan 2.50
m. nodig Twee of drie fluwe
len strikjes vormen de sluiting,
maar een rijtje kleine glazen
knoopjes kunnen daar ook heel
mooi voor dienen.
De kraag is heel fijntjes met
opgenaaide of tusserigezette
kant te garneren. Houdt u van
borduiirsel, maak er dan eens
wit zijden nopjes of andere
kleine motiefjes op.
ELLA BEZEMER
/g.
O'N flatteuze grote kraag
verandert in één ogenblik
een heel simpel jurkje in een
chic toiletje. Zonder veel onkos
ten dus een belangrijke uitbrei
ding van onze garderobe!
H\j is getekend voor maat 44,
maar u kunt hem gemakkelijk
in een andere maat maken door
hem eerst even van papier te
knippen en te passen. U ziet dan
zelf wel ivat er aan veranderd
moet worden. Als materiaal ge
bruikt u zijde, georgette of or
gandie. Desgewenst maakt u
Z. stond voor de onaangename taak
om 4 Seh. te spelen, waarbij hij dc 5
hoogste troeven miste. Als volgt ging
Z. tc werk.
In de 2e slag speelde Z. oen kleine
Sch., er van uitgaande, dat W. kort in
Sch zou zijn. W. nam Sch a. en speelde
R 5 na. In N. werd gesneden met R. 9;
dit was logisch, want de uitkomst in
slag 1 wees er sterk op. dat W. vier-
R. 10 had. O. bekende R, 6. N. had nu
nog R v.. 7. 2 en Z. trachtte die kleur
thans vrij tc spelen door met R. 2 te
vervolgen. O. gooide ccn KI. weg cn Z
troefde in met Sch. 6. Nu werd KI. 3
gespeeld en in N. met succes gesneden
met Kl.b. Nu was het verder slechts
zaak er voor te zorgen, dat O—W niet
meer dan 2 slagen konden maken. W.
had oorspronkelijk dc volgende kaar
ten gehad:
Sch. a. h. H. h. 8. 7. 2, R. 10, 8. 5. 3,
KI. h, 9. 2, zodat de situatie was.
N.
Schoppen: 7, 4, 3
Harten5
Ruitenv, 7
Klaveren: a. 5
W. O.
Schoppen: h b, 10
Harten: h. 8, 7. 2 v. 6. 4. 3
Ruiten- 10
Klaveren: h, 9 10, 7
Z.
Schoppen: v, 8
Harten: a. b, 10, 9
Ruiten:
Klaveren: v, 8
N. was dus aan slag cn Z. moest nog
6 slagen maken met Sch. als troef. Z.
kan het spel natuurlijk makkelijk ma
ken door uit N. troef tc spelen en in
eigen hand de 8 te leggen. Z. was er
echter niet zeker van dat dc Sch. ver
deling zo gunstig was cn speelde als
volgt. In N. werd Kl.a. geïncasseerd,
vervolgens werd R.v. gespeeld. O.
troefde af met Sch. 10, Z. troefde over.
speelde H.a. en H. na, welke in N. met
Sch. 3 werd getroefd. Nu volgde R. 7
en O—W waren machteloos; wel konden
zij hun 2 hoge troeven apart maken,
maar Z. gooit eenvoudig Kl.v. weg; Z.'s
laatste troef kan hem niet afgehaald
worden, zodat KI 5 uit N. kan worden
ingetroefd met Sch. 8.
Een uiterst moeilijk spel.
Mr E. C. GOUDSMIT.
Vraagt het Uw boekverkoper I
drkinderkrant
Weer een bomaanslag
op Franco
BARCELONA In de katho-
draal van Barcelona is gisteren
een bom ontploft, terwijl generaal
Franco een bezoek aan de stad
bracht. De bom ontplofte op het
ogenblik, dat de vrouw en de
dochter van generaal Franco ccn
godsdienstige plechtigheid bijwoon
den. De generaal zelf vertoefde
elders in de stad. De bom richtte
enige schade aan en veroorzaakte
grote verwarring, maar er vielen
geen doden of gewonden.
Tijdens de oorlog heeft het schaak-
leven in Zuld-Amcnka een tijdperk
van gTote bloei meegemaakt. De oor
zaak daarvan is min of meer toeval
lig geweest. In 1939 werd n l tc Buenos
Aires ccn groot landen-tournooi ge
houden, waarvan ook verschillende
Europese teams hebben deelgenomen.
Toen het toumooi afgelopen was. was
de oorlog in Europa reeds uitgebroken,
en vescheidenc schaakmeesters gaven
er daarom dc voorkeur aan in Zuid-
Amerika te blijven. Het gevolg was
dat dc schaakclubs ccn gouden tijd
tegemoet gingen Nieuwe clubs scho
ten als paddenstoelen uit dc grond. Een
plaats als Buenos Aires telt momen
teel b v. 60 clubs!
In Argentinië worden nu Jaarlijks
grote tournooien gehouden. De tour-
noolcn tc Mar del Plata zijn zeer be
kend geworden, omdat meesters a!s
Najdorf en Stahlberg er een wereld
naam hebben behaald,
Zojuist is het zoveelste toumooi tc
Mar del Plata tot een eind gekomen.
Dc onderstaande partij is aan deze
wedstrijd ontleend.
Scandinavische verdediging. Wit;
Flores, Zwart. Michel.
1 c2e4. d7d5; 2 c4xd5. Dd8xd5:
'3. Pbl—c3. Dd5a5. Een oude verdedi
ging die men tegenwoordig nog slechts
zeer sporadisch aantreft, De zwarte
dame komt te vroeg in het spel. en
dat geeft vaak aanleiding tot allerlei
moeilijkheden. 4 ö2d4. c7—d5; 5.
d4xcS. Lf8b4. Het eenvoudige 5
Dxc5+. geeft wit gelegenheid door 6.
Le2. LgR 7 Lc3 benevens Pl'3. zijn stuk.
ken zeer snel in het gevecht te brengen.
6 Pgl—f3. Lc8g47 li2—h3. De
theorie schrijft 7. Le2 voor. maar de
scherpe tekstzet heeft hel voordcel dat
wit de beide lopers in handen krijgt,
wat in dergelijke open stclUngen dik
wijls ccn groot voordeel is.
7 Lg4xf3: 8 Ddlxf3 Da5xe5-f-, 9
Lfl—e2. Pb8—c8: 10. Lel—£4. Dc5—
a5; 11. 0—0, Lb4xc3; 12. b2xc3. 0—0—0
Een interessante stelling Wit s pion-
nenstclling is erg verzwakt, maar zijn
stukken staan uitstekend. Bovendien is
dc open b-lijn een prachtige basis voor
de directe aanval op de zwarte koning
13. Tal—bl. Pg8o714. Tbl—b5l.
da5xa215. Tfl—bl. b7—b6; 16. Le2
ci3. Da2c6,
Voorkomt de dreiging 17. Dg4+
17. Diog3. g7—g6; 18. Lf4xc7. Td8x
d3l Op deze combinatie heeft zwart
zün laatste zetten gebaseerd. Op te
merken valt dat 18. Td7, gezien dc
mogelijkheid 19 Lxb6. axb6; 20. Txb6
onvoldoende is.
19 c2xd3, Pc7—d5 Wat nu? Dc loper
staat aangevallen en na 20. Lcf6 of 20,
Lf4 volgt zeer sterk 20 Fxc3 waar
na niet alleen beide witte torens be
dreigd staan, masr ook de witte dame
(door 21. Pe2-r).
20. Lc7e5U Een bijzonder fijn cn
verrassend antwoord.
20 Pc6xeó; 21- c3c4, Pd5—c3:
22 Tb5xe5. Pc3— e2+; 23. Te5xe2. Dc6
xe2; 24. c4—c5! Eerst nu is de situatie
volkomen duidelijk: door zijn tegen-
combinatlc heeft wit niet alleen zijn
pion terug gekregen, maar bovendien
kan hij de zwarte koning beroven van
zijn beschermende muur van pionnen.
Dit moet wel cén snel beslissende aan
val tengevolge hebben.
24 De2c2; 25- Tbl—b4! Dc2—
cl+; 26. Kgl—h2 Kc8—b7. PIon c5 is
onaantastbaar- 26. Dxc5? 27. Tc4 of
26. bxc5: 27. Tb8-f- en wint.
27. Dg3d6, Th8c8; 28. cöxb6
Nu wint wii towel na 28 axb6;
29 Dxb64- als na 28. Dc6; 29 De7-f-l
onmiddellijk Zwart geeft het op.
No. 7. Probleem van A. Ellerman
(Ajedrcz Espanol Juli 1946). Wit speelt
cn geeft mat in twee zetten.
Binnenkort zal de strijd om de hoog
ste persoonlijke damtitel van ons land
weer een aanvang nemen. Deze wed
strijd zal dit jaar een goed deel van
zijn belangrijkheid inboeten doordat
zowel KeLer als Roozenburg hebben
medegedeeld, deze keer geen tijd (of
lust) te hebben om deel tc nemen.
Kan dat aan de andere kant een sti
mulans zijn voor de anderen, ditmaal
cr een schepje extra op te gooien om
ook eens in het bezit van een landelijke
titel te komen voor dc wedstrijd zelf
is het een handicap, daar dc belang
stelling er zeker niet groter door zal
worden. Inmiddels hebben de voorwed
strijden, waaruit 6 candidaten naar vo
ren komen, reeds plaats gehad. Deze
wedstrijd bracht als eerste J. Metz met
12 punten uit 9 partijen. Dc vijf volgen
de geplaatsten zijn 2. G. Suyk, 11 pun
ten, 3 cn 4. B Dukel en A. Ligthart.
beiden 10 punten, 5 en 6. O. Doornbos
cn H- Onnlnk, beiden 9 punten.
Hieronder een partij van dc winnaar
tegen dc Haagse kampioen F. Gordijn,
waarin deze laatste zich op glad ijs be
geeft cn volgens de regelen der kunst
wordt opgepeuzeld!
1. 32—28, 16—21; 2. 31—26. 18—22: 3.
37—31. 11—16; 4. 38—32. 7—11(nu was
direct 21—27 de consequentie van deze
opstelling.)
5. 3127 f (Maakt er een gewone op
sluiting van, waarin Zwart slechts wei
nig kansen heeft) 5.22x31; 6.
36x27, 1—7; 7. 41—37, 19—23; (Speelt wit
in de kaart. Maar cr is niets beters.)
8 28x19. 14x23, 9. 46—41. 10—14; 10. 33
—28. 5—10; 11. 28x19. 14x23: 12. 39—33,
12—18: 13. 44—39. 7—12? (Zwart zit in
een spelgenre, dat hjj niet beheerst
Dat blijkt duidelijk.uit de opzet. Vcid
7 mag niet bezet worden, dus was 914
aangewezen.) 14. 42—38. 9—14- 15. 5014
3—9: 16. 48—42, 20—25?? (Het ls waar
schijnlijk dat reeds vanaf dit moment
Zwart een verloren partij speelt. Nood
zakelijk was 20—24. om op 33—28 met
24—29 enz. voort te zetten) 17 33—28,
15—20; (Wel gedw.) 18. 23x19. 14x23: 19.
39—33, 9—14; 20. 33—28. 2—7 21 28x19.
14x23; (Meer verdediging geeft in elk
geval 13x24. Zwart speelt zichzelf vast).
22. 44—39. 10—15; 23. 39—33, 4—9. 24
49—44. 13—19; (Weer gedw.) 25 44—39,
20—24; 26. 41—36, (en nu Zwart?) 28.
1520; (Dit is heus geen weeldel)
27 36—31. 9—14, 28. 47—41. 8—13; 29.
342911 (Maakt er nu een kort cn ge
decideerd einde aan.) 29—, 23x34; 30
40x29, 25—30; 31. 41—36, 19—23; (De
enige). 32. 27—221! en Zwart staakt de
hopeloze strijd, daar hij steeds een
berg materiaal achter komt. hoe hij
ook slaat! Wel ccn zeer ondoordachte
partij van Gordijn, om juist tegen de
leider een partij tc spelen in een gen
re dat niet zijn grootste kracht is,
vooral daar Gordijn slechts één puntje
méér had behoeven te maken om zich
voor de eindstrijd te qualificeren. En
aldus zal de Residentie het dit Jaar
weer zonder een candldaat in het
landskampioenschap moeten stellen!!
Voor Problccmllefbcbbcrs
Zwart: 5, 6 8/12, 14. 16/20*22.
Wit; 26. 27. 30/32. 34. 35.' 37, 39 40
42. 43. 47. 49.
Wit speelt en wint materiaal.
De oplossing van het vorige probleem
luidt- 1 34—29. 23x34; 2 41—3711 48x26
(A) 3 17—3. 26x8 (beste) 4 3x40. 6x17;
5. 40—35. 19—23; 16. 35—8, 17—22, 7
8—12, 23—28; 8 12—21. 28—33; 9 21—16,
enz. met klassieke winst.
A) 2 48x31; 3 17—39!! 6x26; 4 39x36
cn wint.
(Vervolg) V
ZJOE was het in die tussentijd
Z1 met onze Rover Schallebijt?
En is dk tweeling nog in leven?
Waar is die roverstroep gebleven?
Met hun guitaar en met de hoed?
Hier komt het, kindren.
luister goed:
De roverhoofdman cn zijn horde,
zij waren ongerust geworden.
Zeg, jongens, riep die Schallebijt,
We vluchten, 't is de hoogste tijd!
Ik heb een angstig voorgevoel,
en dat beduidt een heleboel:
Ik denk, dal men ons op paat
sporen,
dan zijn we werkelijk verloren!
Wij geven ons nooit over, nee!
Wij vluchten, jongens, kom. ga mee!
En rover Schallebijt nam vlug
dc kindren op zijn brede rug,
ze namen koffers-en guitaar:
Wat doen toe met die ooievaar?
Och, laat maar staan,
zei Schallebijt,
hij staat daar goed; wij zijji
hem kwijt.
De rovers brulden: Holderl-Hei!
De bergen in.' Daar z\)n we vrij.
ZE klauterden de rotsen op
tot aan de allerhoogste top,
cn vonden daar te lange lest
een kanjer van een arendsnest.
Daar woonde, deftig en welvarend,
een hele grote vader-arend.
en naast hem, innig aan zijn zij,
zat moeder arend, trots cn blij
met ogen als lantarentjes
en met drie kleine arendjes.
Zij hadden het zo vreeslijk druk
met hun gezin en hun geluk,
dat zij niet eens die rovers zagen
die vlakbij in een bosje lagen.
En Schallebijt floot hard en schel
(zo op zijn vingers, weet je wel?)
Kornuiten, riep hij, kom, val aan!
En dat werd dan ook prompt
gedaan.
De rovers stormden, fier in draf
gewapend op die arend af.
Het werd een bItter-felle strijd,
Houdt vol! zo schreeuwde
Schallebijt.
En ach, wat zielig, moet je horen:
die arme arend heeft verloren...
die arme, oude arend-vader
werd aldoor wilder, aldoor kwader,
maar hij verzwakte op de duur
en werd gevangen, na een uur.
De vogels werden naast elkaar
geboeid net als de ooievaar),
de rovers klommen in het nest
en vonden het daar heel erg best.
De kindren werden na 't gevecht
ook in het arendsnest gelegd.
Pi IE arme kindren Paskowiets
ZJ begrepen van dit alles niets,
eerst zaten ze nog aan de Nijl,
toen ergens in een grote teil,
nu lagen ze tocer. zonder deken,
bij arendjes, die lelijk keken.
De rovers waren erg tevreden
en keken aldoor nhar beneden,
ze konden alles overzien
precies als uit een vliepmachien.
('t Is nóp niet uitj
ER was eens een jongetje, dat
Jodocus heette. Hij was heel
klein en arm cn iedere zomer
moest hij tamme kastanjes opra
pen. die zijn moeder dan verkocht.
Eens vond Jodocus een kastanje,
nee, maar, dat was zo'n gekke
kastanje, knalblauw!
Die hou ik voor mezelf, zei Jo
docus cn poetste de blauwe kastan
je netjes op, zodat hij blonk cn
's avonds plantte hij hem in een
bloempot. En werkelijk, de volgen
de morgen al. was er een kastanje
boompje uit de pot gegroeid, met
blauwe blaadjes Jodocus begoot
het plantje en meteen werd het zo
hoog, zo hoog, dat hij de top al niet
eens meer kon zien.
Jodocus klom in de takken, klom
hoger en hoger en eindelijk leek
het wel of hij tot aan dc hemel
was geklommen de kastanjeboom
stuitte tegen het blauwe hemeldak
cn Jodocus zag daar een klein
deurtje. Hij duwde het deurtje
open en kroop er door. Er was daar
achter niet veel te zien. het leek
wel een zolder, waar hij terecht
was gekomen, alleen zat daar mid
den op die zolder een aardig klein
meisje bitter te schreien.
Waarom ben jij hier. vroeg Jodo
cus.
Ik ben een prinsesje, snikte het
meisje. Ik ben een jaar geleden ge
stolen door de rabarber-heks en
die heeft me hier opgesloten.
Ze hebben me voorspeld, dat al
leen een blauwe kastanje me zou
kunnen redden.
DAT kon wel eens uitkomen, zei
Jodocus. Ga met me naar be
neden. Hij nam het meisje bij
de hand en bracht haar door het
poortje om met haar terug tc klim
men naar de aarde. Maar och, he
den. de boze rabarber-heks had de
kastanjeboom gekapt cn daar ver
beneden hen zagen ze haar zitten,
boven op de afgehakte stam. Ze
lachte zo hard" die rabarber-heks.
dat ze het boven helemaal horen
konden.
Heb je hier een emmer water,
zei Jodocus.
Ja. zei het prinsesje, daar in die
hoek
Jodocus nam dc emmer water en
smeet die over de heks uit.
Nu is water iets, waar rabarber-
heksen beslist niet tegen kunnen
en deze heks viel dan ook prompt
van haar kastanjeboom of, zij tui
melde regelrecht in een diepe vij
ver en verdween voorgoed. En
door die emmer water begon met
een de kastanjeboom weer te
groeien cn was binnen een paar
minuten zo hoog. dat hij tot aan
het poortje reikte.
Jodocus cn het meisje gleden
pijlsnel langs de stam naar bene
den cn kwamen veilig aan. Hij
bracht het prinsesje naar haar va
der, de Koning En tot beloning
mocht Jodocus later met de prinses
trouwen, cn ze leefden lang en ge
lukkig.
J
Tot de alledaagse kwalen behoort
de hoofdpijn. Wel is de oorzaak in
de meeste gevallen heel onschuldig
maar toch kan 't interessant zijn na
te gaan, welke ziekten met hoofd
pijn kunnen beginnen, dan wel cr
de oorzaak van kunnen z-ijn. Ieder
een heeft natuurlijk we) eens hoofd
pijn in zijn leven, maar de leek zal
nauwelijks beseffen dat er hoofd
pijn is en hoofdpijn.
De één staat 's morgens op met
hoofdpijn en houdt deze de hele
dag. de ander kriigt pas in de loop
van de dag hoofdpijn, bijv. na een
bijzondere inspanning. Terwijl de
één zijn hoofdpijn op dc avond van
dezelfde dag kwijt is. blijft de an
der er. ondanks het gebruik van
allerlei anti-pijnmiddelcn, dagen
door geplaagd.
De meest Voorkomende oorzaak
van hoofdpijn is wel vermoeidheid
en grote inspanning. Velen zijn te
gen het jacht-werk van de moderne
maatschappij niet opgewassen en
reageren met zenuwachtigheid en
hoofdpijn. Deze nerveuze hoofd
pijn is gauw tc verhelpen: de be
trokkene moet proberen zijn werk
kalmer aan te doen. Het is niet zó.
dat er minder gewerkt zou moeten
a -
worden, maar 't komt erop aan het
werk verstandiger in te delen en
kalm te verrichten. Dat zorgen, op
winding en vrees hoofdpijn kunnen
veroorzaken, is wel algemeen be
kend.
Migraine
Een zeer speciaal soort hoofdpijn
is de migraine. Doorgaans be
gint die al op jeugdige leeftijd en
komt zij regelmatig terug. In som
mige gevallen met tussenpozen van
een week. in andere met langere
pauzes. Deze hoofdpijn is altijd
halfzijdig, d.w.z. dat zij of in de
rechter- of in de linkerhelft van het
hoofd gevoeld wordt. Meestal zijn
vaatkrampen de oorzaak van mi
graine. Dikwijls ook gaat zij verge
zeld van misselijkheid en storingen
van het gezicht, bijv. flikkeringen
voor de ogen. De patiënt is tijdens
zijn migraine-aanval volledig buiten
gevecht gesteld, kan niet werken en
voelt z'n pijn alleen dan iets min
der. wanneer hij rustig in een don
kere kamer kan liggen. De behan
deling van migraine is niet eenvou
dig en vereist zorgvuldige medische
controle.
Hoofdpijn bjj afwijkingen
Dikwijls vindt de hoofdpijn haar
oorsprong in de ogen. Het feit. dat
iemand om de één of andere reden
slechter begint te zien, is voldoende
om de patiënt door te grote inspan
ning bij het lezen of werken hoofd
pijn te bezorgen. De huisarts stuurt
zijn patiënt in dit geval naar de
oogarts; een bril en de klachten zijn
meestal verholpen. Tvpisch voor dit
soort hoofdpijn is. dat de pijn pas
opkomt wanneer men lange tijd ge
lezen of gewerkt heeft; 's morgens
is de patiënt vrij van pijr. Hoofd
pijn behoort ook tot de eerste
symptomen bij oorafw.ikingen. Ont
stekingen van de bijholten van de
neus veroorzaken ook wekenlang
durende hardnekkige hoofdpijn,
die pas na volledige genezine van
't proces overgaat.
Bij ziekte
Vele storingen van onze spijsver
teringsorganen gaan gepaard met
hoofdpijn. Bij de meeste maag- en
darmstoornissen klagen de patiën
ten o.m. over hoofdpijn. Deze hoofd
pijn ontstaat doordat de spijsver
tering niet normaal verloopt en
giftige stofwisselingsproducten op
treden. Trouwens, alle vergiftigin
gen van die aard, zoals ook stoiin-
gen in de functie der nieren cn
andere stofwisselingsorganen, ver
oorzaken hoofdpijn. Ook bij ziekten
aan de schildklier vinden wij
hoofdpijn.
Vanzelfsprekend behoort tot de
symptomen van verschillende ziek
ten der hersenen ook de hoofdpijn.
Alleen moet er bij gevoegd worden,
dat deze pijn zeer hevig is, zodat de
patiënt zich erg ziek voelt. Meestal
kan hij alleen in liggende houding
de pijn verduren. Hier is dan ook
duidelijk sprake van een ernstige
ziekte.
Mensen op leeftijd met hoge
bloeddruk klagen veel over hoofd
pijn en duizelingen. Zij hebben
meestal een rood gezicht en de pijn
wordt bij 't bukken veel erger.
Het is niet mogelijk hier alle vor
men van hoofdpijn op te sommen.
Dikke boeken zijn geschreven, die
alleen over dit onderwerp handelen.
Ik wil er alleen on wijzen, dat de
hoofdpijn, in 't bijzonder wanneer
zij zeer hardnekkig en hevig is.
door de huisarts behandeld moet
worden. In deze gevallen komt men
er niet met alleen maar wat hoofd
pijnpoeders te slikken. Men zou dan
een ernstige ziekte over het hoofd
kunnen zien.
Tot het volgende spreekuur!
MEDICUS
Strengere eisen voor
sportvliegers
DEN HAAG Sinds 1 Mei zijn
ook in ons land de bepalingen van
de „International Civil Aviation
Organization" van kracht gewor
den, volgens welke sportvliegers
voortaan niet direct meer na het
behalen van het vliegbewijs-a
niet-betalende passagiers (dus fa
milie en kennissen) in hun toestel
mogen meenemen. Zij moeten na
het behalen van dit vliegbewijs
eerst 30 uur in totaal hebben ge
vlogen, alvorens zij op het vlieg
bewijs de aantekening krijgen,
niet-betalende passagiers te mogen
meenemen. Het behalen van het
vliegbewijs-a eist op zichzelf ge
middeld 20 lesuren.
Soldaten in Indonesië
krijgen bijzondere
geestelijke steun
(Van een eigen verslaggever)
ROTTERDAM. De Nederland
se soldaten in Indonesië krijgen
binnenkort een bijzondere geeste
lijke verzorger in hun midden. Jan
Oosterwelder, een vooral te Am
sterdam zeer bekende figuur in het
jeugdwerk, is aan boord van het
troepentransportschip „Zuider
kruis" naar Indonesië vertrokken,
om daar, niet als aalmoezenier of
veldprediker, maar als geestelijk
verzorger van de on-kerkelijken
voorlopig een half jaar te gaan
werken Ongetwijfeld zullen veel
soldaten die volgens hun levens
opvatting geen steun en raad vra
gen van verzorgers van godsdien
stige instellingen deze nieuwe Ni-
win-man, want de heer Oosterwel
der gaat voor de Niwin, met blijd
schap ontvangen.
De heer Oosterwelder verteldo
ons vlak voor zijn vertrek op do
kade van de Mcrwchaven te Rot
terdam enige bijzonderheden over
zijn taak, zoals hij die zich thans
voorstelt. Hij wil allereerst door
het geven van voordrachten over
onderwerpen uit het dagelijks le
ven de jongens daarginds tegelij
kertijd ontspanning en lering ge
ven zonder in een schoolmeesters-
trant te vervallen. Verder wil hij
trachten om zich als raadgevende
vriend bij de jongens bemind te
maken, iets waaraan reeds nu wei
nig twijfel bestaat, omdat talrijke
soldaten die hem kenden keer op
keer schreven: „Ome Jan, wanneer
kom je nu bij ons. We hebben jo
hier hard nodig."
Een klein contingent aflossings
troepen is met het schip vertrok
ken. Zij hebben de ruimte aan
boord en kunnen rekenen op een
aangename reis, want met de „Zui
derkruis" vertrokken ook weer
twee Nlwin-gezelschappen naar
Indonesië. Het is het gezelschap
van Herman Tholen en de Rubati's,
muzikale parodisten. Verder gaan
er nog 150 rimboekisten mee van
vierhonderd gulden per stuk. Het
blijkt dus wel dat de Niwin succes
heeft met haar actie.
Hoofdpijn Kiespijn Zenuwpijn
Pijnverdrijvcr bij uitnemendheid
Buisje 40-75 cc.
U begrijpt natuurlijk dat het een
menu is van een diner, dat gegeven
wordt door ccn schaakvereniging. De
kok die dit menu tezamen heeft gesteld
is zo verstandig geweest een dag, voor
dat het diner gegeven zal worden het
menu aan de genodigden toe tc zen
den. Er zullen zeer zeker gasten zijn,
die heel wat uurtjes zullen moeten zoe
ken om te kunnen ontdekken wat cr
opgediend zal worden.
Ook U vragen wij ons te vertellen
„wat dc pot schaft" WIJ zullen U ech
ter verklaDpen wat zoal geserveerd zal
worden. Natuurlijk eerst een voorge
recht en dan een soepje. Vervolgens
een soort vis in een saus met groente.
Daarna vlees. Eveneens met groente En
dan ccn soort pudding met een heer
lijke saus. Tenslotte de tocsDljs met als
sluitstuk een kopje koffie Zo, nu weet
U het zo'n beetje. U begint in het vakje
waarin het cijfer 1 staat. En dan maar
springen en nog eens springen.
En nu. succes gewenst.
Oplossing vorige weck (in oude spel
ling)
GedurendE
vRoomheld
loOdreCht
e m I N e N t i c
harllngen
ontVaNgst
hoOlwaGen
pRobeerEn
PasseereN
De twee woorden die betrekking heb
ben op een onzer Noordelijke gewesten,
zijn: PROVINCIE, GRONINGEN.
1]
S
S
5
