DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Volgens U mogen de Berlijners
slechts sterven"
Herstel achtste leerjaar opl
1 Januari 1950
Engeland verwacht hevige
economische crisis
Drie 100-jarigen in Eede,
Laureins en Maldegem
Olieproductie Koninklijke
steeg met 20 pet.
\Terug naar toestand van 1946
Moskou's nieuwste leuze
c
Doodstraf blijft
gehandhaafd
J
Landbouw eist
meer deviezen
ini li Jaargang no. 130
Woensdag 8 Juni 1949
cncht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
ÏX Rottcrdamsche Bank Postbus 9 Abonnements-
fcjs 32 ccnt P*'w- oi f 4.15 p- kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Rtdactie en Administratie: Snouckaerllaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. - Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur: T J. DE BOORDE R.
IcHESON BIJT WISJINSKY TOE
I In zoverre is er te Parijs enige ontspanning ingetreden doordat Acheson
Inderdaad Wisjinski Dinsdag ertoe heeft gebracht concrete voorstellen ter
Jafel tc leggen en te zeggen: ..Dat willen de Russen met Berlijn!" En toen
■Visjinski de zijne gedeponeerd had, stelde Acheson de andere geallieerde
■deeen er tegen over. De Russische kan men het best karakteriseren als
■.Moskou wil terug naar de toestanden van 1946 voor Berlijn" en de geal
lieerde voorstellen luiden, bij monde van Acheson: „Wij willen niet terug;
«och vooruit: wij willen Berlijn een draaglijke toekomst geven en zelfs zo
■reinig mogelijk last ervan hebben."
in zijn critiek op Wisjinski's zoge
naamde ..nieuwe ideeën voor Ber-
lijns toekomst: „Inderdaad een Kom-
mandatura is een goed ding. maar
zo n Kommandatura van u wil over
alles praten op één ding na. nl. het
doodgaan. En wij willen een Kom
mandatura. waaronder Berlijn weer
normaal zal kunnen leven en func-
tionneren en dat op een democra
tiserende manier".
Toen waren de verschillende he
ren uitgepraat en de tafel lag be
zaaid met papieren. Bij het uiteen
gaan der Grote vier. merkte iemand
cynisch op: ..We hebben nog niet
over de muntkwestie gepraat!"
dat is namelijk de grootste angel
voor de Russen!
(Voorstel botst op voorstel
Wisjinski droomt van een Kom-
andatura voor Berlijn, maar een
vommandatura. die eenstemmige
iesluiten moet nemen, m.a w. bij
iet ontbreken van eenstemmigheid
m er niet worden geregeerd, en
__.'n toestand is niet denkbeeldig.
|gezien de Russische veto-wellust'
Wisjinski had van zijn voorstellen'
leen stuk gemaakt van 12 lange para
grafen waarin hij achter elkaar uit
eenzette. dat Moskou voor vrije ver
kiezingen in Berlijn is en er ook
voor is dat Duitsers die verkiezin
gen zouden regelen op basis van ge
lijkheid tussen Oost- en West-Ber-
ïijn. Verder wilde Wisjinski. dat
de door hem begeerde Kommanda
tura de kiezerslijsten zou controle
ren en corrigeren, maar dat zij het
svsteem van alle toegestane poli
tieke partijen" zou handhaven Na
de verkiezingen zou er een voorlo
pig stadsbestuur kunnen komen
voor de kleinere stadsaangelegen-
heden maar alles op grond van 1946
en zoals de Kommandatura het wil.
Veel verder dan het ontwerpen van
een nieuwe constitutie zou het voor
lopige stadsbestuur niet mogen
gaan want alle grote kwesties van
bestuur zouden, net als in 1946 aan
de Kommandatura moeten komen
(dus: politie, handel transport ed.),
maareenparigheid van stem
men moest voor de Kommandatura
eis zijn.
Weg met veto s
Acheson heeft de mening der
Fransen. Amerikanen en Engelsen
hierover in een even uitvoerig con
tra-voorstel geformuleerd en wel zo
geformuleerd, dat de fundamentele
verschillen met de Russische opvat
tingen duidelijk aan de dag traden
Dus: weg met alle veto-gedoe. en
groter bevoegdheden voor de Duit
sers. In plaats van telkens geremd
te worden door een veto. moeteni
alle geallieerden de vrijheid krijgen
om bij verschil van mening per z.one
zó te regeren en te laten regeren,
als hun dan zelf goeddunkt. Grote
militaire kwesties zeker die
moet de Kommandatura zich voor
behouden, en grote Herstelkwesties
ook. terwijl de veiligheid der geal
lieerde strijdkrachten haar natuur
lijk zou moeten blijven voorbehou
den evenals het toezicht op de grote
oorlogsmisdadigers, maar overigens
willen Washington. Londen en Pa
rijs niet terug naar toestanden en
instellingen van 1946. Hier maakte
de Franse minister Schuman een
aardige opmerking, door te zeggen:
..Toch hebben de Russen ons al een
jaar laten winnen, want verleden
week wilden zij ook met alle ge
weld herstel van alle toestanden
uit 1945!"
Een moment werd Achison bitter
LICHTVAARDIG
|~~)E vertegenwoordigers der De-
mocratische Partij in het Ame
rikaanse Congres hebben besloten
eerst de herziening van de zoge
naamde Taft-Hartley-wet te behan
delen en pas daarna over te gaan
tot de ratificering van het Atlanti
sche Pact. Dit is een weinig geluk
kige beslissing. In Parijs kunnen de
ministers Acheson. Bevin en Schu
man voor de eerste maal vol zelfver
trouwen spreken, omdat zij hun be
toog thans kunnen baseren op een
constructieve, verstandige politiek.
Of de Parijse conferentie met een
succes dan wel met een mislukking
eindigt, kan deze politiek in haar
Sjsgrote lijnen niet
raken. Het Atlan
tische Pact, even-
als de grondwet
van Bonn. is ge-
vestigd op over
wegingen van een meer permanent
en fundamenteel karakter dan de
stemmingen van Wisjinski. Het is
nauwelijks aannemelijk dat het
Amerikaanse Congres enige twijfel
zou willen laten rijzen ten aanzien
van de vastbeslotenheid van Ameri
ka. het pact te ratificeren. Maar een
uitstel van de ratificering, zij het
ook slechts van enkele weken, kan
gemakkelijk een dergelijk effect
hebben; de beslissing aan een zaak
van binnenlands belang de voorrang
te verlenen voor een buitenlandse
kwestie van het allergrootste ge
wicht kan degenen bemoedigen, die
nog steeds hopen, dat de Amerika
nen zich zullen trachten te onttrek
ken aan de verplichtingen, welke zij
"op zich hebben genomen. De Ameri
kaanse Democratische Partij en in
het bijzonder president Truman, die
zich met genoemde gang van zaken
accoord verklaard heeft, kunnen on
der deze omstandigheden niet ont
snappen aan het verwijt, lichtvaar
dig gehandeld te hebben.
Gematigde temperatuur
"Weersverwachting, geldig van
Woensdagavond tot Donderdag
avond, (opgemaakt te 10 uur).
Veranderlijke bewolking met
voornamelijk in de Zuid-Ooste
lijke'helft van het land plaatse
lijk enige regen met een kans
op onweer. In de Noordelijke
provincies aanvankelijk nog
matige Zuid-Westelijke wind
overigens zwakke wind uit uit
eenlopende richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
9 Juni: Zon op 4.21, onder 20.57.
Maan op: 19.56, onder 2 55.
Westen pleegt overleg met
Duitse politici
FRANKFORT De drie Weste-
lijke militaire gouverneurs van
Duitsland hebben heden met de
„consultatieve commissie" van
West-Duitse ministers-presidenten
en partijleiders, welke werd ge
vormd in verband met de Pari.ise
conferentie, in Frankfort een bij
eenkomst gehad. De gouverneurs
kwamen gisteravond uit Parijs
aan. Het was het eerste officiële
overleg der Westelijke mogend
heden met Duitse vertegenwoordi
gers sedert het begin van de Parij
se conferentie. Er waren geen ver
tegenwoordigers van West-Berlijn
uitgenodigd. De commissie bestaat
uit vijf leden van de Assemblee
van Bonn en vier ministers-presi
denten. Aangenomen wordt, dat de
Duitsers, in verband met de trage
gang van zaken in Parijs, aangera
den is, spoed te zetten achter de
vorming van de West-Duitse staat.
26 Doden bij vliegongeluk
in Brazilië
RIO DE JANEIRO Een Iran-
sportvliegtuig van het Braziliaanse
leger met 26 mensen aan boord is
kort na de start bij Lforianopolis
tegen een berg gevlogen. Volgens
het Braziliaanse Ministerie Van
Luchtvaart zijn alle inzittenden
gedood.
Vonnis Van der W aals
Nee toch...? Heus!
Petten bijten elkaar niet
de hoofddeksels van de vier
militaire commandanten van
Berlijr liggen hier bijeen, alsof
,.Een uiterst gevaarlijk
individu'", zegt Raad
'Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. De Bijzondere
Raad van Cassatie heeft het beroep
verworpen, dat Anton van der
Waals Instelde tegen het doodvon
nis, hem opgelegd door de Rotter
damse Kamer van het Haagse Bij
zondere Gerechtshof. De Raad
noemde Van der Waals een uiterst
gevaarlijk individu, die een slaafse
gehoorzaamheid aan Duitse splon-
nage-instantles heeft tentoonge
spreid en op de schandelijkste wijze
heeft beschikt over levens van land
genoten.
Onverschillig kijkend, de handen
ineen gestrengeld op de rug, trad Van
der Waals vanochtend de indruk
wekkende zaal van de Bijzondere
Raad van Cassatie binnen. Hy was
gekleed in een grijs costuum: zijn
gezicht was mager en bleek. Voor
dat de zitting een aanvang nam
maakte hy een praatje met een der
parketwachters en zijn verdediger.
Het was doodstil in de zaal. toen
dc president, mr. Haga. uitspraak
deed. Het eerste cassatiemiddel, dat
door de verdediging was aange
voerd. werd ongegrond verklaard,
terwijl de raad de overige dertien
middelen niet ontvankelijk ver
klaarde, omdat ze te laat waren in
gediend. De Raad achtte een groot
aantal verraadgevallen, gepleegd
met de meest geraffineerde metho
den. bewezen en verklaarde v. d.
Waals eveneens schuldig aan moord
op J. M. van der Meer. De geheim
zinnige figuur „John" of „Emiel
Verhagen", die, volgens v. d. Waals
in dienst van de Intelligence Service
was en hem bij de Engelse geheime
dienst had aangesteld, werd door de
Raad naar het rijk der fabelen ver
wezen. Uit het onderzoek is komen
vast te staan, dat Van der Waals op
geen enkele wyze is betrokken ge
weest by het nemen van initiatief
voor het England-Spiel. De Raad
achtte het een perfide handelwijze
om wapens in handen te spelen van
illegalen, waardoor de mogelijkheid
van executie werd vergroot.
LISSABON. Een TWA-Super-
constellation heeft Dinsdag tussen
Gander op Newfoundland en Lissa
bon een nieuw transatlantisch vlieg
record gevestigd door met 36 passa
giers. een elf-koppige bemanning,
vracht en post de overtocht te doen
in 7 uur 44 minuten. Het toestel was
onderweg naar Rome.
hun drapers de beste vrienden
ter wereld zijn. Maar 4 uren
confereren vermochten hen niet
tot een accoord over de spoor
wegstaking te brengen.
De boer J. van Rensburg, op
wiens terrein in dc Oranje
Vrijstaat een fabelachtige rijke
goudader is aangeboord, kocht
zijn land indertijd voor 'n paard
met zadel en teugels. Nu is het
vele millioenen guldens waard.
Op de hoogvlakte van Seren-
geti in Tanganyika, beroemd
bij de jagers op groot wild, zal
een natuurreservaat worden ge-
sticht; dat groter dan geheel
België is.
Belgiè's oudste inwoonster,
Marie Purnod, vierde zojuist
haar 106de verjaardag. Voor de
vertegenwoordiger van de prins
regent, kolonel Fouillien, die
haar kwam gelukwensen, zong
zij een liedje om te bewijzen,
dat je niet ouder bent, dan je je
voelt en daarna nodigde zij hem
tot een dansje uit.
Acht klassen als regel, daarnaast komen
aparte scholen voor V.G.L.O.
(Van onze parlementaire redacteur)
Bil wet van 4 Augustus 1947 ls de achtjarige leerverplichting op voor
stel van minister Glelen opgeschort tot J Januari 1950. Z(jn opvolger
minister Rutten heeft thans l>U de Tweede Kamer een wetsontwerp Inge
diend tot herstel van het achtste leerjaar, met de bedoeling, «lat dit zat
geschieden op het ogenblik, dat de duur van het opschorUngsontwerp
afloopt. Do «UtJglncon >an do L.O.-wet 1920. wik., hot «otavooratol
omvat, komen in hoofdzaak neer op het invoeren van de acht-klassig»-
lagere school als regel met daarnaast afzonderlijke school voor voort
gezet lager onderwijs.
De opneming in de L.O.-wet van
scholen met acht leerjaren acht de
minister in de eerste plaats gewenst
voor de gevallen, dat een school zal
worden bezocht (ambachtsschool,
nijverheidsschool) waarvoor het ge
volgd hebben van zeven jaren lager
onderwas wondt geëist In de twee
de plaats voor handhaving van de
achtjarige leerverplichting, waar
aan ouders zich gemakkelijk kun
nen onttrekken, indien voor de
scholen van voortgezet lager onder
wijs afstandsbezwaren kunnen wor
den aangevoerd en de gewone lagere
school geen acht leerjaren heeft-
Het is de bedoeling van de mi
nister. dat de L.O.-wet de achtklas-
sige lagere school als regel zal
voorschrijven, waarvan echter ont
heffing kan worden verleend, indien
voldoende gelegenheid tot hot vol
gen van voortgezet lager onderwijs
(zevende en achtste leerjaar) be
staat. Hieruit volgt reeds, dat de
afzonderlijke scholen voor v.g.l.o.
BLACKPOOL. Aan het einde van een rede van sir Stafford Crlpps;
waarin Engelands financiële tovenaar zich vrij somber uitliet over de
economische vooruitzichten van de wereld In het algemeen en Groot-Brit-
tarrnie in het bijzonder verwierp het Congres van dc Labourparty met een
overweldigende meerderheid een resolutie, waarin de regering werd ver
zocht de beperkingen ten aanzien van loonsverhogingen op te heffen.
Cripys kan zyn loonstop-politiek dus ongehinderd voortzetten.
Lord Strabolgi. lid van het Hoger
huis voor de Labourparty. deed gis
teren de verrassende suggestie, dat
zijn partij dient te besluiten tot het
houden van verkiézingen in het aan
staande najaar, „voordat de econo
mische storm ons treft, wanneer hij
op zijn hevigst is."
Onmiddellijk sprong vice-premier
Herbert Morrison op en verklaarde:
„Deze conferentie is niet de plaats
om de datum van de algemene ver
kiezingen te bespreken. Dit belang
rijke punt zal door premier Attlee
beslist worden na overleg met zijn
collega's in de partij. Ik twijfel er
niet aan. of mr. Churchill zou die
datum wel graag willen weten." De
voorzitter liet toen de hamer vallen
en besloot, dat er geen verdere dis
cussie zou zijn over de datum van de
verkiezingen.
Lord Strabolgi had het volgende
aan zijn opmerking laten vooraf
gaan: „Wij staan op het punt om
ons in een uiterst moeilijke economi
sche situatie te begeven. Het zal las
tig zijn om aan het Britse volk uit
te leggen, hoe die situatie ontstaan
is en hoe we er het hoofd aan moe
ten bieden. Er heerst in grote mate
economisch wanbegrip."
Sabotage vermoed bij
ramp met Griekse Dakota
ATHENE. De politie stelt een
onderzoek in of sabotage de oorzaak
is geweest van de vliegtuigramp met
dc Dakota van de Griekse T.A.E. bij
het dorp Malakasa op ongeveer 28
kilometer ten Noorden van Athene.
Gelijk reeds gemeld werden achttien
passagiers en vier leden van de be
manning bij deze ramp gedood;
onder de passagiers bevonden zich
twee zuigelingen en vijf vrouwen;
een der slachtoffers is generaal-ma-
joor George Kotsalos van het Griek
se leger.
Na de botsing tegen de heuvel
ging het toestel in vlammen op.
Van de zijde der luchtvaartmaat
schappij vermoedt men, dat er
sprake is van sabotage.
Voorlopig nog weinig
rundvlees
DEN HAAG. De agrarische
bedrijven nemen bijna de helft van
de gehele Nederlandse export voor
hun rekening, waarvan de vee
houderij ongeveer een derde ver
zorgt. Deze laatste alleen brengt al
ongeveer zestien procent van alle
deviezen (400 millioen) in. De
Stichting van de landbouw, die een
rapport hierover publiceerde
waaraan wij deze gegevens ontle
nen acht het redelijk, dat aan
de veehouderij voldoende deviezen
ter beschikking worden gesteld om
het noodzakelijke veevoeder te ko
pen. Dit zal voornamelijk dollars
vergen, waarover ons land, dank
zij de Marshallhulp, voorlopig
kin beschikken.
De Stichting heeft berekend, dat
de melkproductie de eerste indus
trie in ons land is. De varkens
vleesproductie overtreft nog ruim
de waarde van de opbrengst der
steenkolenmijnen. De waarde van
de pluimveehouderij kan op één
lijn worden gesteld met de chemi
sche industrie.
Men verwacht, dat er jaarlijks
drie millioen varkens moeten wor
den gefokt, waarvan rond de helft
nodig is voor de export. Voorlopig
zal er minder rundvlees ter be
schikking komen dan voor de oor
log.
De Stichting verwacht, dat de
eierprijzen op een zodanig peil ko
men, dat zij voor de pluimvee
houder lonend en voor de verbrui
ker redelijk zijn. Men verwacht,
dat de exportmogelijkheid zich zal
uitbreiden.
worden gehandhaafd Weliswaar is
het v.g.l.o. het stadium van het ex
periment volgens de minister nog
niet te boven.
In het bijzonder geldt dit voor
het onderwijs aan jongens; het on
derwijs aan meisjes heeft zich b v
door het opnemen van vakken als
huishoudkunde al losgemaakt van
het intellectualistische onderwijs
Het onderwijs aan scholen van
v.g.l o. zal volgens de minister zo
gedifferentieerd moeten zijn. dat
één-mansonderwtys niet mogelijk is
Bovendien maken de verschillende
richtingen, waarin het v.g.l o voor
meisjes en jongens zich gaan bewe
gen het onmogelijk om ze gelijktij
dig onderwys te geven. De minister
ziet dus in de toekomst aparte scho
len voor v.g.l.o. voor jongens enmeis-
jes. terwijl z i. tot de stichting van
zodanige school niet eerder dient te
worden overgegaan dan bij aanwe
zigheid van minstens 61 leerlingen.
De school voor v.g.l.o. zal oen
voorsprong hebben op 't zevende en
achtste leerjaar ener school voor
g.l.o. door de grotere mogelijkheden,
die zy biedt. Doch ook in het ze
vende en achtste leerjaar ener lage
re school zal het onderwys anders
gericht moeten zijn" dan in de ove
rige leerjaren. De minister is van
oordeel, dat niettegenstaande de
achtklassige school in de wet is
voorgeschreven de v.g.l.o.-school
zich vrijelijk zal kunnen ontplooien.
Behalve in de grote steden zal zij
het karakter van een streekschool
dragen en haar onderwys aanpassen
bij de behoeften der streek.
De thans bestaande scholen voor
v g l.o. blijven onderworpen s-rn de
bepalingen, zoals zij luidden voor tie
inwerkingtreding van de nieuwe
wet.
Nederlandse gesneuvelden
naar Semarang
DJOKJA De stoffelijke resten
van 75 Nederlandse militairen, die
op het ereveld te Djokja waren be
graven, zullen naar Semarang wor
den overgebracht en daar herbe
graven. Het transport zal ongeveer
tien dagen vergen
ER was eens een tijd
Het klinkt als in de aanhef van
een sprookje. Toch was cr eens een
tijd. die in de zomer anders luidde
dan in de winter Daar is veel strijd
om gestreden. Als wij nu aan de
zomertijd terugdenken, schiet ons al
dadelijk de naam van boer Braat te
binnen, de man. die in de Tweede
Kanier geen gelegenheid liet voor
bijgaan tegen de zomertijdregeling
te fulmineren, omdat hij haar strij
dig achtte met de belangen der plat
telandsbevolking. Van die zomertijd
is dan ook meestal op het platteland
weinig terecht gekomen; men stoor
de zich niet aan die gril van de ste
deling en men liet de klok lopen zo
als ze altijd had gelopen. Het platte
land hield zich aan de oude tijd. die
een goede tyd was. waaraan men
niet moest tornen. En zo bezat ons
landje voor de oorlog dc merkwaar
dige figuur in de zomer onder twee
tjjdcn te leven.
Toen kwam dc oorlog. Juist op het
ogenblik, dat de zomertijd zijn in
trede zou doen, verschenen de
Duitse heerscharen. Die hadden wel
wat anders aan hun hoofd dan zich
druk te maken over de zomertijd.
Over tijd gesproken! Dc wedloop
met de tijd was net goed en wel be
gonnen Dus deden wij het zonder
zomertijd en sindsdien is er eigenlijk
geen haan meer. die er naar kraait.
De mens went immers aan alles
Maar al is dan de zomertijd voor
lopig van de baan, de wintertijd
schept in de tegenwoordige verhou
dingen een aantal economische
moeilijkheden, waaraan men niet
stilzwijgend kan voorbijgaan. Het
stroomverbruik baart al enige jaren
ernstige zorg. Het stroomverbruik is
dermate hoog. dat de generatoren
het 's morgens om 8 uur en 's avonds
om 6 uur niet kunnen verwerken.
De uitbreiding der clectrische cen
trales zal eerst over twee jaren vol
tooid zijn. terwijl de nieuwe aan
vragen voor clectrisch verbruik
voortdurend toenemen. Tot zolang
zal cr bezuinigd moeten worden. Een
oplossing is gelegen in wijziging van
dc wintertijdregeling. Daarnaast
zouden ook door veranderingen van
werktijden en schafttijden in de in
dustrie besparingen kunnen worden
verkregen. Wanneer de klok in de
donkerste periode van het jaar een
uur wordt teruggezet, zou men de
ochtendtop van het clectrisch ver
bruik kunnen afvlakken. Hierdoor
bereikt men. dat het 's morgens bij
het opstaan reeds licht is, waardoor
in ieder geval minder clectrische
stroom door het publiek gebruikt
behoeft te worden dan anders. Thans
hebben wij dc Midden-Europese Tijd
«M.ET i. In deze periode zouden wij
de zogenaamde Greenwich Meridian
Time (Gr. MT.) krijgen.
De Stichting van de Landbouw,
een der felste opponenten tegen de
zomertijdregeling, heeft zich met de
suggesties voor de wintertijd ver
zoend. Het argument der economi
sche noodzaak weegt nu eenmaal
zwaar. Binnenkort, zo ziet het er
naar uit. krijgen wij dus weer het
experiment met de klok. Maar nu
voor het gehele land!
TIJDENS EEN DEMONSTRA
TIE met Amerikaanse straal-
bommenwerpers ,.F 84" te Ban
gor, maakte één der piloten de
ze foto van zijn toestel uit.
Meer zeggenschap voor
de West-Berlijners
BERLIJN Met ingang van
heden is de West-Berlijnse Kom-
mandantura „gestroomlijnd". Bri
gadier-generaal Frank L. Howlev,
heeft tijdens een persconferentie
meegedeeld, dat slechts 7 van de
18 executieve commissies van de
Kommandantura gehandhaafd zul
len worden. De staf van Howley,
die aanvankelijk uit 350 man be
stond, is kort geleden tot 100 man
teruggebracht. Deze inkrimping
houdt verband met „het kleine be
zettingsstatuut". dat kort geleden
aan het gemeentebestuur van
West-Berlijn toegezegd werd. Het
gemeentebestuur heeft de bevoegd
heden der opgeheven afdelingen
voor de geallieerden overgenomen.
Mislukte roofoverval op
Seminolc-club
Tijdens een schietpartij in Winter
Park (Florida), waarbij één bandiet
gedood en een tweede zwaar gewond
werd, gebruikte een derde een dame
als schild om te kunnen ontkomen.
De drie bandieten pleegden een
roofoverval in de Seminole-club.
Toen zij over de hoofden der gasten
begonnen te schieten, viel de mana
ger van de club een van hen aan.
terwijl de barkeeper op de tweede
schoot en deze doodde.
De derde dook achter een vrouw,
holde met haar de «leur uit. hield
een passerende vrachtauto aan
Netto winst bedroeg in het vorige jaar
83 millioen gulden
(Van onze economische redacteur)
UTRECHT. Bij lezing van het jaarverslag van de Koninklljke-Shell-
petroleummaatschappü moet men wel onder de indruk komen van de
economische betekenis van dit concern. Daartoe komt men, omdat de
Koninklijke eigenlijk voor het eerst een volledig inzicht geeft in haar
werkzaamheden en resultaten. De beurswaarde 1.762.000.000) van haar
effectenbezit overtrof op 31 December 1948 de boekwaarde 439.000 000)
met niet minder dan 1.323 millioen. Een zeer indrukwekkende stille
reserve!
Beurswaarde effecten
buitengewoon hoog
De productie van de Koninklijke
steeg in het vorige jaar met rond
twintig procent (van 40 09 millioen
kg. ton in 1947 op 48.05 kg. ton in
1948). Stelt men daarnaast, dat de
wereldproductie met rond tien pro
cent steeg (van 432 millioen kg. ton
tot 489 millioen kg. ton), dan kan
men vaststellen, dat de Koninklijke
een voorsprong heeft gekregen op de
andere grote petroleum-maatschap-
pijen.
Imponerend is ook het winstcijfer,
dat de Koninklijke publiceert, nl.
een netto-winst in 1948 van
83.090.610, ook al veel hoger dan in
1947, toen de winst 66.992 287 be
droeg. De economische betekenis van
de Koninklijke voor het bedrijfsle
ven in ons land demonstreert zich
in de 90 millioen aan bestellingen,
die de maatschappij by verschillen
de industrieën plaatste
Niet minder dan 256.000 mensen
zijn bij de Koninklijke in dienst,
waarvan ongeveer 8500 in Nederland
wonen.
En dan de eigen vloot! De tonnage
van de groep en de met haar verbon
den maatschappijen bedroeg aan
eigen en gecharterde schepen 3.750.000
ton, d i. een kwart millioen ton meer
dan in 1947! Daar komt bij. dat voor
rond 300.000 ton aan scheepsruimte
in aanbouw of in bestelling is Eind
1950 zal de tonnage waarschijnlijk
meer dan 4.5 millioen ton bedragen.
De schepen, die in de vaart zijn,
staan geboekt voor 38 per ton bij
een vervangingswaarde van 480 per
ton Hoe voordelig dit cijfer is komt
wel sterk tot uiting, als men de
boekwaarde van de schepen der
maatschappij „Nederland" daarmee
vergelijkt, die nl. voor 100 per ton
op de balans staan.
Alleen voor bodemonderzoek en
research gaf de Koninklijke in 1948
ruim 100 millioen uit. Interessant
is het ook te lezen, dat de productie
van het olieveld bij Schoonebeek
zich uitbreidde van 213 000 kg. ton in
1947 tot bijna 500.000 kg. ton in 1948.
Nu bedraagt zy ongeveer' 50.000 kg.
ton per maand!
Het verslag wydt voorts uitvoerige
beschouwingen aan de productie m
verscheidene gebieden ter wereld,
waaruit blijkt, dat die in Indonesië
toeneemt. Verder staan daarin vele
gegevens over de chemische indus
trieën. die de Koninklijke exploiteert
of gaat exploiteren zoals de „Tee-
pol"- en de plastics-fabrieken in
Pernis (teepol is een wasmiddel uit
petroleum bereid).
Ten slotte een geruststellende me
dedeling: er is meermalen door di
verse deskundigen beweerd, dat de
olie-voorrraden in de wereld lang
zaamaan uitgeput raken De Konink
lijke blijkt van oordeel, dat er geen
aanleiding is tot pessimisme t a v. de
mogelijkheid de wereld in de toe
komst van olie te voorzien, ondanks
het feit, dat de vraag sterk is toege
nomen.
Tjerk Hiddes in Curasao
aangekomen
WILLEMSTAD De torpedoboot-
jager Tjerk Hiddes is uit Surabaja,
vanwaar het schip op 25 April ver
trokken was, te Willemsta<l aange
komen. Deze oorlogsbodem, die on
der commando staat van luitenant
ter-zee Coemoe en die 200 man aan
boord heeft, maakte een voorspoe
dige reis via Guam en het Panama
kanaal.
Na een verblijf van vier maanden
op Curacao zal de torpedobootjager
Tjerk Hiddes via Paramaribo naar
Nederland reizen.
Geesje Ubels wordt
morgen 101 jaar
EEDE (Zeeland) Het zou ons
niets verwonderen, als er in de
Nederlandse dagbladen een adver
tentie verscheen, waarin propagan
da word gemaakt voor vestiging in
de grensstreek Zeeuws-Vlaanderen
-België, in de buurt van Eede. St.
Laureins en Maldegem. „Hier
wordt men in massa honderd jaar,"
zou er terecht in kunnen staan,
want er wonen daar niet minder
dan drie honderdjarigen.
Daar is in de eerste plaats
Petrus Minne in Eede, die
vandaag zijn eeuw heeft afgerond
Petrus heeft tot zijn 90ste jaar op
het land gewerkt, toen kreeg hij er
genoeg van. Begrijpelijk! Zeven
jaar lang nog daarna was Petrus
een gezonde, vrij vieve kerel, maar
sedert drie jaar ligt hij verlamd in
bed. Maar zijn vrouw, de 92-jarige
Melanie Carton, voelt zich
nog jong. Acht en zestig jaar zijn
Petrus en Melanie al getrouwd, hel
liefste dat Melanie wil is, dat zij
en Petrus nog hun zeventigjarig
huwelijksfeest zullen vieren. „Nog
maar twee jaartjes," zegt zij.
Even over de Belgische grens
woont Peetje Gernay, een
vriend van Petrus Minne, die op
18 Juli honderd jaar wordt. Peetje
ziet nog niet tegen een flinke wan
deling op, vandaag bijvoorbeeld
heeft hij het plan zijn vriend
Petrus te gaan opzoeken.
Iets meer naar het Westen, in
Maldegem, woont Jan Timmer
man, die de vorige maand zijn
honderdste verjaardag vierde.
De hele grensstreek staat in het
teken der honderdjarigen. Grote
plakkaten kondigen aan, dat cr
feest zal worden gevierd. En dat
kunnen ze, daar tussen Zeeuws-
Vlaanderen en België. Reken
maar!
Precies aan het andere uiterste
van ons land, in Dokkum, viert
Geeske Ubels-Kemp, mor
gen haar 101-ste verjaardag. Gees
ke is maar een eenvoudig vrouw
tje, die niet veel voelt voor alle
mogelijke nieuwigheden. Zonder
al „die poespas" is ze toch maar
een van de oudste inwoonsters van
ons land geworden! Ze gaat er prat
op, dat ze nog nooit is gefotogra
feerd. En dat is jammer, want het
wordt langzaamaan wel tijd, dat er
een carthotcek met foto's wordt
aangelegd van alle honderd- en
meer jarigen, die ons land telt.
Daar zal een flinke kaartenbak
voor nodig zijn!
Ilse Kocli moet opnieirw
voor rechter verschijnen
MüNCHEN Hans Walter, pro-
cureur-generaal bij het Beierse
Ministerie van Justitie, heeft me
degedeeld, dat nieuwe documenten
betreffende Ilse Koch, de weduwe
van de voormalige commandant
van het kamp Buchenwald, zijn
ontdekt. De zaak-Koch zal daarom
voor een Duits gerechtshof worden
gebracht. Zoals bekend was Ilse
Koch door een Amerikaanse mili
taire rechtbank tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld. Na her
ziening van het proces door gene
raal Clay, werd dit vonnis in vier
jaren gevangenisstraf veranderd.
Messen en sleutels onder
grind als smokkelwaar
HENGELO De fikse rijnaak
„Catharina" ligt thans in de Henge
lose haven aan de ketting. Het schip
vaart regelmatig met grind van
Duitsland op Hengelo en zou in
Hengelo ingeklaard worden. Tussen
Lobith en Hengelo legde de schip
per echter ook nog even aan om een
deel der lading te lossen. Was dit
nu grind geweest, dan zou het niet
op bezwaren hebben gestuit doch
bij nacht en ontij loste hij veertien
kisten met smokkelwaar. messen
en sleutels die in het schip wa
ren verborgen. Het was puur toeval,
dat een surveillerend agent van de
rijkspolitie deze nachtelijke lospartij
ontdekte. Hij ging prompt tot ar
restatie van de smokkelaars over.
Het onderzoek in deze affaire wordt
voortgezet; waarschijnlijk is men op
het spoor van een uitgebreide smok
kelorganisatie gekomen, waarvan de
leiders in Enschede wonen.
TEN GERIEVE van de Neder
landse Rijnschippers heeft de
Nederlandse Rijnvaart Missie in
Mannheim winkels ingericht
waar men op Nederlandse bon
nen en met speciaal Rijnvaart-
geld zijn inkopen kan doen. Van
deze winkels wordt 'n druk ge
bruik gemaakt.