Zee en zand kunnen een seizoen niet goed maken Beethoven „Therese" in levende lijve Bruiloftsgast eet flinke hap zuringzout (Facetten van Nederlands strandleven) Q Mestvaalt der Duitse Victorie Donderdag 4 Aug. 1010 3 Salzburg levert verrassende ontmoetingen (van onze speciale correspondent) ii Sle bitte, zegt Beethoven en gaat tussen mij en zijn lievelingsleerling Therese v. Brunswlk zitten. Hoe zou hy hot ook kun nen dulden, dat Therese charmant in levendig gesprek met mii is gewikkeld Ewald Balser, de grote karakterspeler, die by de Salzburger Fest- spiele mening jaar de rol van ryke man ir Jedermann vertolkte, en starks voor het eerst de film „Eroïea" gaat zien, waarin hy de rol van Beethoven vervult, is altyd een beetje huiverig, zo in de spiegel van het witte doek te kijken. „Met niets van jezelf ben je dan tevreden." zegt hij. Achter zijn rug zet zich het gesprek voort met Ma- rianna Schönauer, die Therese speelt in deze Beethovenfilm, waar van enkele uren later de wereld première plaats heeft. Zij herinnert zich eens in Zand- voort te zijn geweest en denkt aan nog een contact met Holland, te Wenen speelt zy met Johan Hees ters in de operette Bel Ami. Reeds lang hadden verschillende landen, o.a. Amerika, de ogen op Balser gevestigd voor een Beetho venfilm, niet alleer om zijn spel- kwaliteiten. maar ook om zijn ui terlijk. Hij heeft echter een con tract met een Oostenrykse film maatschappij verkozen. De scènes in het Prater te Wenen en elders in het schone Oostenrijk zyn uiter aard ter plaatse opgenomen en na men als de Philharmonic, het Sym- phonie Orkest' n het Staatsopëra- koor van Wenen, de Wiener San- gerknaben en dirigent Hans Knap- pertsbusch doen veel verwachten van de muzikale verzorging. Nog even enkele schertsende woorden gewisseld met Oskar Werner, de boze neef Karl, die wij geruststel len, dat zijn ongezeggelijk karakter ook wel van goede betekenis in Beethovens leven geweest kan zijn, zoals de woede over een verloren stuivertje hem tot een brilliant pianostuk inspi «erde, en dan moe ten we ons reppen naar de uitvoe ring van Jedermann, zonder dat wij nog vele dringende vragen aan de aanwezige regisseur Walter Kolm Veltée hebben kunnen stel len. Jedermann Een maand lang neemt een op lopend podium van geweldige af metingen een gedeelte van het plein voor de Dom te Salzburg in beslag. Kinderen spelen in deze toescouwersruimte of op het speel- podium; touristen komen even uit rusten om de 17e eeuwse kathe draal te bewonderen, één van de grootste en volmaaktste voorbeel den der Renaissancestijl in de Ger maanse landen, naar model van de St. Pieter te Rome gebouwd. Drie zijden van de kerk, waarvan alleen de achterzijde door een bombarde ment werd vernietigd, zodat het aantal zitplaatsen binnen gehal veerd is, worden door grote pleinen begrensd. Eén dezer, het Domplein zelf, is aan drie zijden alleen toe gankelijk via poorten en bogen. Maar 's Zondags is het plein voor het doorgaand verkeer enige uren afgesloten en wordt „Jedermann" opgevoerd, het middeleeuwse spel Elkerlyck van de rijke man, in de bewerking van Hugo von Hof- mannsthal. Niemand ontkomt aan de indruk van het sterven van de rijke man, Regering houdt voet bij stuk: inleveringsprijs van boter wordt niet verhoogd (Van onze parlementaire redacteur) Bij haar standpunt tegenover de boterprijs, zei minister Mansholt gisteren in de Eerste Kamer, heeft de Regering rekening te houden niet de harde realiteit. Deze is, dat Denemarken voor de tijd van 6 jaar met Engeland een contract voor de levering van boter heeft afgesloten voor f 2.85 p. kg. Daar om heeft zij aangedrongen op de omschakeling van de niet meer lo nende boterproductie in kaaspro ductie en is gedwongen geweest de inleveringsprijs voor de boter, die uit de markt moet worden geno men, met 15 ct. per kg. te vermin deren. Zou zij dat niet doen, dan zou er niet de minste prikkel zijn or.i de boterproductie los te laten. Door de lagere inleveringsprijs van de boter wordt de richtprijs van 17.5 ct. per L. melk nl. niet geheel bereikt. Dit was 's ministers antwoord op een betoog van de heer V e r h e ij (KVP) ten gunste van de in de 2e Kamer aangenomen motie van zijn partijgenoot Droesen, waarin verhoging van de inleveringsprijs van boter werd gevraagd. Die mo tie is nog niet ingetrokken, zei de heer Verheij dreigend. Dat wist de minister ook wel, maar het zou schadelijk zijn voor onze economie om haar uit te voeren en dus wordt de inleveringsprijs op het moment niet verhoogd. Dat de begroting 1949 van het Landbouw-Egalisatiefonds zonder hoofdelijke stemming werd aange nomen, bewees, dat de Kamer er ook geen gat in zag. die door de dood uit zyn brassers- leven wordt weggehaald en. tot vertwyfeling gekomen, door de al legorische personen Goede Werken en Geloof van de hel wordt gered, ïjiet machtige orgelspel, dat uit de kerk klinkt, het klokgelui van de torens, de hemelse stemmen van de transen, het gekoer der duiven op het acoutisch ideale plein, waar alleen de uurslag der Salzburgse kerken doordringt dit alles draagt bij tot de wijding en onver- getelijkhèid van dit spel van leven en dood, vergankelijkheid en op standing, dat ieder ter harte gaat. Vorige jaren vertolkte Ewald Balser, hoofdrolspeler in de nieuwe Beethovenfilm, de rol van de rijke man, dit jaar Attila Horbiger, de echtgenoot van Paula Wessely. Meesterlijk en geloofswaardig is zijn spel, levendig de regie van Helene Thimig, wanneer Jeder- mann's 28 losbollige gasten zich aan de lange feestdit zetten. Als de dood zijn taak volbracht heeft, de duivel is afgewezen en het Geloof in blauw Mariagewaad de engelenstemmen en het hemel seorgel de vergeving van de rijke man heeft horen bevestigen, wordt het applaus bezworen, stroomt het plein leeg en wjj peinzen ontroerd na over de macht van voor ieder vatbare beelden en woorden. W. Schmidt Wie schonk bloemen aan de generaal DEN HAAG Tydens zijn jong ste bezoek aan Nederland ontving de Franse generaal de Lattre de Tas- signy in het Kurhaus te Schevenin- gen, van een onbekende een bouquet rozen. By de ruiker bevond zich een kaartje, waarop in het Frans stond vermeld, dat de schenker van deze bloemenhulde zich aan het eind van de oorlog in een Duits concen tratiekamp nab.j ""traatsburg be vond en uit de gevangenschap was bevryd door het eerste Franse le ger, dat onder bevel stond van ge neraal de Lattre de Tassigny. Aangezien generaal de Lattre de Tassigny hem gaa -ne persoonlijk zijn dank zou willen betuigen voor de bloemenhulde, wordt de onbe kende gever verzocht zijn naam en adres bekend te willen maken aan de chef van de generale staf, Prin ses Julianakazerne, 's-Gravenhage. wordt „Gouden Handen" verlengd EDENaar wy vernemen heeft men besloten de tentoonstelling „Gouden Handen" te Ede tot en met Maandag 8 Augustus te ver lengen. De drie grootste droogdokken van Deutsche Werft te Kiel zullen niet worden opgeblazen zoals aan vankelijk op het program stond. ,Dit is de „Hoek" Er gaat niets boven de Hoek: zeeschencn vallen de Nieuwe Waterweg binnen of kiezen het ruime sop. Loodsen varen af en aan. Over het water lokt het na tuurreservaat van De Beer. Het gewone strand- en ont spanningsleven ten noorden van de Waterweg, en volop duinatuur ten zuiden ervan. En over de woelige Water weg zelf gaat de verre bui tenwereld in en uit En soms staan de oevers zwart van wuivende, juichende en huilende mensen: als een boordevol troeoenschip zich tussen de wijde armen van de vaderlandse pieren werpt KWAM die schuit van Curasao?" „Nee, 't was een Argentijn. Hij liep twintig mijl, maar kon er wel 35 lopen." „Laat me niet lachen, dan was-ie vast uitmekaar gesprongen." „Ligt er veel, Janus?" „Gaat wel, ik zie een stuk of drie kusters." Als je in de trein naar Hoek van Holland zit en je hoort de bovenaangehaalde brok stukken uit een gesprek, dat een bank verder door enkele in uniformen gestoken mannen wordt gevoerd, dan brengt je zoiets gelijk in de goede stemming voor een bezoek aan Rot terdam aan Zee. Het binnenkomen van een Curasaose tanker of een Argentijn is voor de heren loodsen, want dat waren de geuniformde mannen kennelijk, natuurlijk de doodge woonste zaak van de wereldop ons maakten deze flarden uit het gesprek, dat onze nieuws gierige oren tussen allerlei bijgeluiden van een voortsnellende electrische trein opvingen, de nodige indruk. We roken opeens Hoek van Holland en nog voor we de vuurtorens, de pieren en de zee zagen, hadden wij ons van heel dat grootse en romantische tafereel reeds een voorstelling gemaakt, waartegen alle andere verhalen van de loodsen niet meer op zouden kunnen. De loodsen'waren zich van geen kwaad be wust. Soms lachten ze buitensporig en met diepe, gorgelende geluiden. „Beste lui, die Argentijnen," hoorden we er een zeggen, „ze waren zo hartelijk." De trein bonkte en knars te. Het rook opeens naar Players of Capstan. Het landschap, met veel groen en geel, schoof trillend voorbij. Tussen de wolkenstapelingen wierp de zon een uitbundig licht, dat ons blij te moede maakte. De trein schokte, remde en stond eindelijk stil. „Dag loodsen," mompelden wij, „en de groeten aan de kustvaarders, die ten onrechte door jullie kusters werden ge noemd, wat nog lelijker is dan coasters. Maar verder bedoelden jullie het wel goed. We gaan nu zelf eens kijken te maken. Het voorseizoen was te slecht. Het is veel te lang koud ge- weest en aan zee heb je een war me zon nodig. Wat doe je eraan? Langs de hele kust zitten mensen zoals ik. We hebben ons uitge sloofd en het wordt niet beloond. Je neemt de strop en hoopt op het volgende jaar Met de natte doek wrijft hij dc laatste kruimels van het buffet. „Twee ijs," roept de serveuse. We groeten en knipperen buiten met onze ogen tegen het fel-glin- sterende zand. Voor de wondcr- periscoop staat een kleine jongen op zijn tenen. We ontmoeten een klas schoolkinderen met hun on derwijzers en het is opeens een hels kabaal Het is toch zo'n aardig plaats je, dat Hoek van Holland. We voelden ons een beetje schul dig, dat we er in zo lang niet wa ren geweest, Als het mooi weer is, gaan we er weer eens gauw heen, zeiden wc. Ja, als het mooi weer is. Wat blijft er over van het beeld uit je kinderjaren als er vijf jaren oorlog is geweest? Niets. Je keert terug en je zoekt vergeefs naar iets wat bij het beeld past. Langs het gehele stationsemplacement tot dicht bij het strand staan hon derden zware dozen. Dat is het Transitcamp en omdat niemand het iets bijzonders vindt, kijkt ook niemand cr meer naar. Je loopt langs enorme grafkuilen met rol len prikkeldraad gewezen Spaan se ruiters en brokken bunker- beton. De Duitse victorie ligt er al jarenlang op de mestvaalt. Er is langs deze weg een vlotte bedrij vigheid vaan stalletjes, waar je fruit, ijs of limonade kunt kopen en sommige huisvaders zullen moeite genoeg hebben om hun kroost hier veilig langs te loodsen, want het ziet er allemaal zo pret- ttig uitnodigend uit. Er is zelfs een pottenbakker en die laat je gratis voor niks zien hoe hij uit een klomp klei een pot tovert. Wan neer u over een weinig artistiek gevoel beschikt, kunt u zelf aan wijzingen geven, maar dan is het ook niet meer dan billijk, dat u zo'n pot naar eigen smaak koopt. We waren goed geluimd, die dag. Vijf minuten later stonden we op het strand. Het strand is er voor de men sen, die elk jaar op een bepaalde tijd veel frisse lucht nodig hebben het is er voor de bleekneusjes, die er een roodverbrand bolletje ko men halen en het is er voor de negotie. Zo'n strand is net een enorm warenhuis. De zoon, de zee en de wind krijg je er voor niets, al het andere, dat met de inwen dige mens te maken heeft, moet je er kopen. Dat is niets bijzonders Je kunt moeilijk je eigen badstoel meesjouwen, je eigen limonade of jc eigen uitsmijter. Behalve de duizenden, die aan zee hun vacan- tie doorbrengen, zijn er misschien nog een duizer\d, voor wie het geen vacantie is, maar harde noodzaak. Maar tezamen geven ze aan het strand dat fleurige en levendige tjeeld wat °P zichzelf al een aan trekkelijkheid is, tenzij men de voorkeur geeft aan de volstrekte eenzaamheid. Helaas het strand leven is kwetsbaar. Een koele zo mer kan dodelijk zijn, dodelijk in die zin, dat veel waarachtige vreugde niet tot wasdom kan ko men en vele opoferingen van klei ne, nijvere neringdoenden, voor Wijd en blank ligt daar het Hoekse strand. De grijs-witte strandstoelen staan er zo uitno digend, dat men nauwelijks de verleiding kan weerstaan om er gebruik van te maken. wie het strand een broodwinning is niet beloond worden. In dat ge val vormen de gezellige, grijs witte badstoelen en de consumptie tenten langs het houten plankier slechts een ogenschijnlijk vrolijke, maar lege fassade, waarachter veel troosteloosheid verscholen ligt. Een dubbeltje plezier We hebben ons lui neergezet ln een van die talrijke consumptie tenten en we hebben daar in een door wee.' en wind aangevreten stoel in alle vrede gekeken naar de geneugten, die het strandlevende stadsmens biedt. De zee had soms een blauwe kleur. Het is dus be slist niet nodig om daarvoor naar de Rivièra te reizen. We zagen een paar prachtige Hollandse amazo nen. Ze zaten hoog op de rug van Westlandse paarden en reden met de gratie van filmsterren over het glinsterende zand. De zon lachte, had er blijkbaar pleizier in. De hemel boven de zee was wolken loos, die had er blijkbaar ook plei zier in. En wij gaven elkaar een knipoogje, omdat we evenveel pleizier hadden. Een eindje verder stond een juf frouw met een toestel: We lazen: Wonderperiscoop. Hiermede kunt u 42 KM ver zien! Een dikke me neer keerde met zijn achterste naar ons toe keek en in gebogen houding door het wonderding. Aan de horizon vertoonde zich een groot schip. We dachten aan de Curagaosche tanker en de Argen tijn en toen kon ons niets meer weerhouden: we moesten door die periscoop kijken. Dat was fantas tisch mooi! Het schip danste op een paar mijlen afstand van de pieren en het was verrukkelijk om te zien hoe het ene ogenblik zijn neus en het andere ogenblik zijn achtersteven in de golven schuil ging. Daar was weer Hoek van Holland uit onze kinderjaren. Hier was niets veranderd. Tegen de pieren sloegen de golven kapot en verderop rees het bultige vogelei land, de Beer, omhoog. Een dub beltje, zei de juffrouw. Het was voor niks. Voor een dubbeltje zag je een schip in volle zee. Als je twee dubbeltjes gaf, mocht je na tuurlijk langer kijken en kon je bijna aan boord klauteren. We zegen terrug in onze stoelen en Daar gaan de Hollandse ama zones. Zij voelen zich als konin ginnen, zo hoog gezeten op die sterke paarden. Zo doen zij weer een flinke portie gezondheid op. mijmerden na over dit wonder. De Amazonen waren allang voorbij, maar er speelden kinderen in het zand en een goedige vrouw pro beerde iets eerlijk te verdelen. Zo moest het elke dag zijn. zeiden we dan ga je hier nooit meer weg, maar een heleboel bazen zijn daar natuurlijk tegen. En de boeren zijn er natuurlijk ook tegen. En een zeer groot aantal portemonnaieV zijn er vast en zeker tegen, zo be sloten wij onze bespiegelingen. Bewolkt bestaan In de tent met de houten vloe ren van zoveel bij zoveel vierkante meter zit de serveuse achter een witgeverfd tafeltje en kijkt met iets onbestemds in de blik door de ruitjes over het strand en de zee. Zij heeft niet veel te doen vandaag. In een hoekje fluistert een ver loofd paartje zoete woordjes; het bemerkt nauwelijks iets van het strand en de zee. Wat verderop zit een eenzame man een broodje met beleg te eten. Het is stil in deze ruimte. Het enige geluid is soms het schuren van zand tegen de ruiten. We maken een praatje met de baas, die met een natte doek het buffet staat af te vegen. Hij steekt een verse sigaret op en zegt: „Het is geen mooi seizoen, meneer, daar mankeert wel het een en an der aan." Hij glimlacht. „Soms vier jaargetijden op een dag, me neer, wat een land! Ik sta hier al 27 jaar, maar het seizoen is elk jaar opnieuw een verrassing." Aan de hete kust is het niet an ders," zeggen we, „overal zitten de mensen met moeilijkheden." Hij knikt. „Het is te begrijpen. De voor naamste oorzaak is wel, dat er niet veel geld onder de mensen zit. De baas zucht eens en neemt een ferme haal aan zijn sigaret. „Om te beginnen zou het spoor een stuk goedkoper moeten wor den. Dagretours van een cent of tachtig, dat gaat. Trouwens, alles zal veel goedkoper moeten worden, het is allemaal veel te duur. Wij moeten het van de kleine man hebben, ziet u. De Hoek is een volksbadplaats. We houden er met onze prijzen zoveel mogelijk reke ning mee." „Was het voor de oorlog druk ker?" „Zeker, meneer. Zelfs in de cri sisjaren kwamen h'er altijd nog een behoorlijk aantal mensen. De bootreizen waren in trek. Negen of tien boten uit Rotterdam per dag met zo'n achthonderd mensen aan boord per boot lagen hier aan. Met mooi weer was 'n bezoek van 50.000 mensen geen zeldzaamheid en het strand is hier zo ruim, dat je er niet eens zoveel van merkte." „Misschien maakt Augustus alles nog goed," zeggen we. Hij schudt ongelovig het hoofd. „Het is eigenlijk niet meer goed Gooi was Woensdagmiddag zonder stroom HILVERSUM Woensdagmld- dag even voor vier heeft een mon teur in het hoofdschakel-station van het electrlsch net te Naarden eet. foutieve schak^lintr verricht. Er ontstond een explosie en enkele monteurs liepen lichte verwondin gen op. Het gevolg was, dat op het zelfde moment het Gooi stroomloos werd. Om even over vyven was het euvel verholpen. Do omroepstudio's, het spoorverkeer ziekenhuizen en de particulieren hadden een uur lang geen stroom of waren aange wezen op noodinstallaties. In de VS meer dan vier millioen werklozen WASHINGTON Het aantal werklozen in de V S. is voor het eerst sinds Januari 1912 boven do vier millioen gestegen. Het aantal werkenden, dat even eens gestegen is, bedraagt thans 59.720.000. De rerklarlng voor de gelijktijdige stijging van het aantal werklozen en dat der werkenden ligt in de omstandigheid, dat het aanbod op de arbeidsmarkt met 417.000 gestegen Slechts 25 pro cent der werkzoekenden slaagden er in werk te vinden. Langs het houten plankier rijen zich de consumptietenten. Maar zee en strand zijn niet voldoende om de eigenaars aan een eerlijk stuk brood te helpen. Zij hebben vooral mooi weer nodig en daar aan heeft het dit seizoen nogal eens ontbroken Proberen en nog eens proberen, toen kwam het er uit Hoeveelheid bleek niet levensgevaarlijk Tot slot van relaas over de bele venissen van een plattelands-apothe ker, een geval dat tragisch begon, doch olij eindigde. Het gebeurde op een Zondagmorgen midden in den winter en er lag een dik pak sneeuw. Bij een familie dicht in de buurt hadden ze den avond en nacht daar voor een zilveren bruiloft gevierd. Het was er vroolijk toegegaan en zooals bij zulke gelegenheden be hoort, was er lekker gegeten en ge dronken. Herinneringen van een A pothekersweduive slot) Op dien Zondagmorgen 't was onder kerktijd kwam het dienst meisje van de familie in de apotheek om voor een dubbeltje zuringzout te halen. Bij thuiskomst werd haar het zak je afhandig gemaakt door een der bruiloftsgasten die het aan den mond zette en er een flinken hap uit Ze kreeg een zakje vol en mijn man zette er met duidelijke letters buitenop: „Zuringzout Vergif". „Moet je nu al de vlekken uit het tafelgoed maken?" vroeg mijn man. „Ja, dat geloof ik wel meneer!" nam. Bij het neergooien op de tafel zag hy pas wat er op stond. Hij had „zuiveringzout" willen hebben om de spijsvertering te bevorderen, maar het meisje had verstaan „zu ringzout". Dat was opeens een schrik en ontsteltenis! In allerijl kwam men naar de apotheek gerend: de man die het ingenomen bad, zijn vrouw, en nog enkele bruiloftsgasten. „Geef me een tegengif", riep hij „gauw want ik heb zuringzout bin nengekregen." En meteen begon hij (hij was dro gist en wist er dus een beetje van) de flesschen langs te zoeken, of hij ook vond wat hij hebben wilde, ik meen vinum stibiatum. Inmiddels was natuurlijk om den dokter gezonden, doch die zat in het bad en kon niet dadelijk komen, wel zoo spoedig mogelijk. Naar buiten Mijn man behield zijn tegenwoor digheid van geest en riep: „Afblijven van die fJesschen en mee naar bui ten, dan zal ik probeeren of ik je helpen kan." Daarop trok het heele gezelschap in optocht door gang en keuken naar den tuin, overal de sneeuw met zich dragende. Daar gekomen liet mijn man het slachtoffer een flinke hoeveelheid kalkwater drinken, deed zijn jas uit, stroopte de mouw van zijn overhemd op en stak den man toen zoover mo gelijk een vinger in de keel. „Alsje blieft, vooruit nu maar." Eindelijk kwam de stroom van on gerechtigheden: het slachtoffer was gered, 't Was een geluk dat hij een volle maag had toen hij dat goedje opat en later bleek dat het kwantum niet Zoo groot was geweetf als men eerst had gedacht. Maai het was een schrik voor allen! De medicus, die intusscnen ook ten tooneele ver scheen, vond dat .er goed gehandeld was en wenschte den patiënt geluk. Man en vrouw keerden met do feestgenooten, die het geval mee aanschouwd hadden, dankbaar en opgelucht naar huis terug. Mijn c htgenoot ging zich eerst eens fnsch wasschen een schoon ovcrhcr.io aantrekken en ik had den geheelen dag een zwart gezicht van de gedienstige, die, toen ze uit de kerk kwam, keuken, gang en apo theek moest opdweilen. Overweg te Mijdrecht: NS niet nalatig DEN HAAG. Van nalatigheid der Nederlandse Spoorwegen Is geen sprake, antwoordt minister Spitzen op vragen van het Twee de Kamerlid Wagenaar over, de on gelukken op de onbewaakte over weg bij Mijdrecht. De ongevallen op overwegen zijn z.i. grotendeels te wijten aan onvoldoende zorg zaamheid van de weggebruikers. Wat de overweg te Mijdrecht betreft wijst de minister erop. dat zich daar in de laatste 19 jaar niet eerder ongevallen met dodelijke afloop hebben voorgedaan. De N.S. hebben tegen schadeloosstelling een aantal vruchtbomen en ander houtgewas verwijderd, zodat het uitzicht bij deze qverweg voldoet aan de eisen, welke aan onbe waakte overwegen moeten worden gesteld. Bovendien zijn thans nog 12 bakens geplaatst. Wanneer de daartoe nodige onderdelen be schikbaar zijn, zal een flikkerlicht installatie worden aangebracht. Autobus stort in ravijn CASABLANCA. Achttien per sonen zijn om het leven gekomen en 25 gewond, doordat een bus bij de afdeling van de Tizi n'Test-pas nabij Marrakes (Marokko) in een ravijn van ongeveer 150 meter diepte stortte. Er bevinden zich twee Europeanen onder de gewon den.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 3