DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Een scherp ultimatum aan Tito
brengt Balkan in opschuding
Bosbrand nabij Bordeaux
vergde reeds 73 levens
Stakingsgolf in Finland
verliest terrein
Rijkseenheid wil alsnog
het roer omgooien
Anna Pauker: Tito-bandieten
moeten rekenschap afleggen
Abnormale warmteperiode
staat voor de deur
Nog steeds niet
verstaan
V
9e Jaargang no. 195
Maandag 22 Aug. 1949.
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank; Rotterdansche Bank Postbus 0 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent.
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235,
Hoofdredacteur TJ. DE BOOR DER,
STALIN HEEFT GEEN GEDULD MEER
BELGRADO. De koude oorlog tussen dc Sowjet-Unie en Zuid
Slavie is in een critiek stadium getreden door een Russisch ultimatum,
waarin gezegd wordt, dat Moskou, tenzij er een eind wordt gemaakt
aan de „fascistische" terreur tegen Sowjet-burgers. -..doeltreffender
maatregelen zal nemen om deze Russische burgers te beschermen en de
aanmatigende Zuidslavische leiders tot de orde te roepen". Deze ver
klaring van Moskou die op de hielen komt van de scherpe nota van het
Kremlin van verleden week, waarin gezegd werd, dat „Zuid-Slavië een
vijand en tegenstander van de Sowjet-Unie is", wijst op de mogelijk
heid van een openlijk conflict. Het is de eerste maal dat de Russen zich
in een officiële nota tot een andere regering hebben gericht in zulke be
ledigende termen als „fascist". Even dreigend van toon is een artikel,
i dat de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken. Anna Pauker. gis
teren in alle Roemense bladen heeft gepubliceerd. Daarin heet het: „De
I ff 's n'e* ver rneer- dat dc Tito-bandieten rekenschap zullen moeten
afleggen aan het volk van Zuid-Slavië. Zij zullen niet lang meer onge
straft zaken met Amerika kunnen doen."
Westerse diplomaten in
Belgrado bijeen
De laatste Sowjet-nota, die tel
kens weer door radio-Moskou in
achttien talen wordt uitgezonden
en elk uur door de Kominformsta-
tions in het Servisch en Kroatisch
herhaald wordt, heeft een onge
woon verontrustende uitwerking
in Belgrado uitgeoefend. Voor de
eerste maal sedert verleden jaar
de Kominform spleet, tonen de
Zuidslavische autoriteiten aan ner
veuzer belangstelling voor de ont
wikkelingen van buitenaf. Wester
se diplomaten hielden Zaterdag
avond een haastige conferentie en
vergaderden gisterochtend op
nieuw. Ook uit de gesprekken der
burgers hier spreekt groter onge
rustheid.
Een ieder vraagt zich af, wat de
Russen bedoelen met „doeltreffen
der maatregelen". Bevoegde krin
gen geloven niet. dat de Russen
voor de onmiddellijke toekomst
iets nieuws m de zin hebben. Zij
leggen de Sowjet-nota uit als een
waarschuwing, die bedoeld is de
Zuidslavische leiders nerveus te
maken en hun te vertellen, dat
Moskou zich misschien op de duur
niet zal beperken tot de huidige
politiek van maatregelen, die niet
onder de definitie van het woord
oorlog vallen.
Rekening houdend met de tegen
zin van het Kremlin om zijn leger
te marcheren, zolang niet het ge
vaar van een internationaal con
flict practïsch geheel is opgèheven,
zoals in het geval van Estland,
Letland. Litauen en Polen, herin
neren deze waarnemers desniette
min aan de Russische débacle in
Finland. Die Sowjet-campagne was
gebaseerd op wat later werd uitge
legd als een miscalculatie". Men
wijst er op, dat de Russische ge
heime dienst de kracht van Tito
tot dusverre evenmin juist gecal
culeerd schijnt te hebben.
Alle mogelijkheden worden over
wogen in het licht van deze snelle
opeenvolging van gebeurtenissen
is de afgelopen weken:
1. Op 9 Juni kondigde Tito aan.
dat de Zuidslavische-Griekse grens
gesloten zou worden en dat de
Griekse burgeroorlog waarschijn
lijk zou eindigen met een neder
laag der opstandelingen.
2. Einde Juli protesteerde de
Sowjet-Unie tegen de arrestatie
van 31 Russische burgers in Zuid-
Slavië.
'AZIE
Niet pact-rijp
HET Atlantische Pact, aldus is
dezer dagen betoogd door re
geerders in het Midden en Verre
Oosten, kan zeer goed dienen als
voorbeeld voor andere door het
communisme bedreigde gebieden
Hoe verstandig deze redenering
ook schijnt te zijn, op de keper be
schouwd kan zij moeilijk stand
houden. West-Europa, hoewel ver
zwakt, bezit nog alle elementen
van macht een grote, behoorlijk
onderlegde bevolking, een hoog
ontwikkelde industrie en een uit
stekend organisatievermogen. Het
Midden en Verre Oosten daaren
tegen zijn ach-
In het
zoeklicht
terlijke, nog
weinig ontwik
kelde gebieden.
Zelfs verenigd
L V missen zij de
elementen van
macht. Hun innerlijke zwakte kan
ook niet, zoals in het Westeuropese
geval, verholpen worden door
royale Amerikaanse hulp. Het
voorbeeld van het nationalistische
China is er om dit te bewijzen. Tot
werkelijke macht kunnen deze ge
bieden eerst geraken, wanneer zij
er in slagen, hun economische ach
terlijkheid te overwinnen. De taak
van het Wespen ten aanzien van
het Midden en Verre Oosten is
daarom het \erstrekken van een
uitgebreide, onzelfzuchtige hulp
voor economische ontwikkeling;
bovendien is dit ook de beste ver
dediging tegen het communisme in
die gebieden. Geduiende deze pe
riode van ontwikkeling zal hun
defensie tegen agressie noodge
dwongen een indirecte moeten
zijn en het is slechts de Atlanti
sche gemeenschap, die deze kan
leveren. Daarom moeten de Atlan
tische naties zodra zij zichzelve
immuur voor agressie hebben ge
maakt er naar streven, zoveel
macht te ontwikkelen, dat zij in
staat zullen zijn de veiligheid van
het Midden en Verre Oosten te
garanderen. Eerst op dat ogenblik
zal de wereld veilig zijn en zich
kunnen bewegen naar grotere wel
vaart voor de gehele mensheid.
STALIN
3. Op 3 Augustus werden de
Sowjet-diplomaten in Belgrado als
.spionnen" bestempeld en werden
nog meer Russen gearresteerd en
uitgewezen.
4. Op 13 Augustus verklaarde
Tito dat aan het Rode Leger verzet
zou worden geboden, indien dit
zou aanvallen.
5. Op dezelfde dag zond Moskou
een nota, waarin Zuid-Slavië een
vijand" werd genoemd.
6. In het midden van de vorige
week werd Anatoli Lawrentiew, de
Sovjet-ambassadeur in Zuid-Slavië
tot Sowjet-plaatsvervangend mi
nister van Buitenlandse Zaken be-
noemd.
7. Zaterdag antwoordde Zuid-
Slavië op de Russische nota van Z3
Augustus, dat Rusland een „vijan
delijke politiek tegen Zuid-Slavië"
voert.
Deze gebeurtenissen, tezamen
met de kennelijke ineenstorting
van de strijd der Griekse opstan
delingen, heeft de vraag opgewor
pen of de onder leiding van de Ko
minform staande guerillas mis
schien weer hergroepeerd en ge
bruikt zullen worden voor over
vallen in Zuid-Slavië van Bulgarije
en Albanië uit, speciaal in Zuid-
slavisch Macedonië. Drie grote
treinrampen en de brand van de
Partizanka. het grootste Zuid-sla-
vische schip (ongelukken, die de
afgelopen maand gebeurden, doen
eveneens de vraag rijzen, of de
Kominform thans aan een meer
georganiseerde en ernstiger sabo-
tage-campagne begint
Ondanks- de handelsovereenk
met het "Westen, ondanks onder
handelingen over credieten, on
danks toewijzing van een Ameri
kaanse staalfabriek aan Zuid-Sla
vië en ondanks het huidige be
zoek hier van een delegatie van de
Wereldbank, die waarschijnlijk
aan Tito een lening zal geven, kan
de ernst van de Zuidslavische eco
nomische positie niet gebagatelli
seerd worden.
Slechte haringvangst
EDINBURGH De Britse vissers
aan de Oostkust van Schotland
hebben dit weekeinde besloten de
haringvangst voor de rest van dit
seizoen te staken. De opbrengst
van de vangsten van dit seizoen
heeft te Peterhead ruim 250.000
pond sterling minder bedragen dan
het vorig jaar. Er werden zware
financiële verliezen geleden door
de afwezigheid van scholen vis
van goede kwaliteit.
Drama in spoorwegtunnel
SEOEL. In een vier kilometer
lange spoorwegtunnel in Zuid Korea
zijn 48 personen door verstikking
om het leven gekomen.
- Een trein, die door de tunnel reed,
verloor een aantal wagens. Door de
manoeuvres om deze wagens op te
halen, geraakte de tunnel zo vol
rook, dat er onder de passagiers een
paniek ontstond. Sommigen stikten,
en anderen werden onder de voet
gelopen. Het ongeluk gebeurde op
twee kilometer afstand van de in
gang van de tunnel.
ANKARA. Vierhonderd men
sen hebben het leven verloren bij
de recente aardbeving in Oost Ana-
tolië in Turkije. Acht duizend per
sonen werden dakloos ten gevolge
van de schade aan woonhuizen.
Rustig ivarm weer
Weersverwachting geldig van
Maandagavond tot Dinsdagavond:
Tamelijk koele nacht met op
enkele plaatsen tijdelijk mist.
Morgen overdag over het alge
meen zonnig en droog weer, ech
ter met een geringe kans op en
kele verspreide onweersbuien, in
de namiddag! Weinig wind.
23 Aug.: Zon op 536. onder 19.48:
Maan op 4 01, onder 19.59.
Komende dagen zullen de temperaturen
nergens beneden 25 graden liggen
DE BILT Het mooie weer, dat Zondag j.l. is aangebroken, betekent
voor ons land het begin van een hittegolf. Weliswaar zullen w(j ver
moedelijk geen tropische temperaturen beleven, zoals vroeger in het sei
zoen vaak genoeg het géval kan zijn, maar er staat toch in ieder geval
een periode van warmte voor de deur, die abnormaal mag worden ge
noemd voor de tyd van het jaar. Hoe lang deze zal duren valt met geen
mogelijkheid to oorspellen, maar naar wij van de zijde van het KNMI
drukverschillen ln onze omgeving uiterst gering geworden zijn en be
langrijke veranderingen ln het weer, op korte termijn niet zijn te ver-
vernemen, zal zy in ledre geval enige tijd aanhouden, omdat de lucht-
wachten.
gint te spreken.
Niet alleen in ons land Is het op
het ogenblik abnormaal warm, maar
in geheel West-Europa, met uitzon
dering van Schotland, dat de invloed
van een oceaandepressie ondergaat.
In West-Dultsland. in Engeland,
België en Frankrijk worden hoge
temperaturen gemeten en deze zijn
hoger naarmate men verder naar
het Zuiden komt. Aan gene zijde
van de Pyreneën is het zelfs bij
zonder warm en daar werden enige
dagen geleden al t?mperaturen van
40 graden waargenomen.
In het warme Europa vormt
Scandinavië een koel eiland. Daar
ondergaat men de invloed van een
depressi, die zich in de buurt van
het Bereneiiand bg Spitsbergen be
vindt en daar zijn gedurende het
afgelopen weekeinde zelfs nacht
vorsten opgetreden.
Voor agrarisch Nederland bete
kent de thans aangebroken warmte
periode een hoogst onwelkome ver
lenging van de tcoh al zo hinder
lijke droogte. De vacantiegangers,
die in Augustus zo dikwijls met re
gen worden geplaagd, zullen haar
echter met vreugde begroeten en
dankbaar vernemen, dat het bijzon
der fraaie zomerweer thans enige
vastheid bezit.
Niet ver meer van
tropische hitte
Op grond van waarnemingen, die
zich uitstrekken over een periode
van veertig jaar heeft men vastge
steld, dat de gemiddelde tempera
tuur in deze tijd van het jaar 21
graden bedraagt. In ieder geval zal
het kwik deze week aanzienlijk ho
ger stijgen. Men verwacht, dat de
temperaturen nergens beneden de
25 graden zullen liggen, al zal het
uiteraard aan de kust, door de in
vloed van de zeewind, wat koeler
zgn dan in het binnenland.
Dc t.:ans begonnen warmteperio
de wordt veroorzaakt door een ge
bied van hoge luchtdruk, dat zich
aan het einde van de afgelopen
week langzaam van Ierland uit naar
onze omgeving heeft verplaatst, zo
dat thans oneral hoge barometer
standen worden waargenomen.
Zondag j.l. was, voor wat ons land
betreft, het warmst in de provincie
Brabant. In Eindhoven en nog op
een andere plaats beneden de Moer
dijk werd een temperatuur van 26
graden geconstateerd. In De Bilt
was het 25.3 graden. De tempera
tuur zal echter de komende dagen
nog belangrijk oplopen en in De Bilt
verwacht men, dat nog vandaag
temperaturen van 28 graden zullen
worden waargenomen, hetgeen twee
graden minder is dan een warmte,
waarbij men van tropische hitte be-
Positie van UNCI op
RTC omschreven
Vier talen toegelaten op rle
conferentie
DEN HA AG De UNCI zal aan
de Ronde Tafel Conferentie deelne
men overeenkomstig haar door de
Veiligheidsraad gegeven instructies
en deelnemen aan de algemene ver
gaderingen en \ergaderlngen van de
centrale commissie cn al naar ge
lang dc omstandigheden aan andere
vergaderingen. Aldus Is, naar het
ANP verneemt, besloten ln de ge
durende de afgelopen dagen gehou
den vergaderingen. Dit reglement
zal ln de openingsvergadering \an
Dinsdag formeel moeten worden
vastgesteld.
De voorzitter van de algemene
vergaderingen wordt door de con
ferentie gekozen.
De algemene vergadering zal
Dinsdag a s. een centrale commissie
instellen, bestaande uit drie leden
van elke delegatie. De U.N.C.I.
woont de vergaderingen van de
centrale commissie by. Het voor
zitterschap van de centrale com
missie wordt bg wekelijkse toer
beurt bekleed door de leiJers der de
legaties of hun plaatsvervangers.
Zoals bekend zyn er drie delega
ties, de delegatie van do BFO, de
Republikeinse en de Nederlandse.
Op de vergaderingen kunnen als
talen worden gebruikt het Neder
lands, het Indonesisch, het Engels
en het Frans. Alle documenten zul
len door het algemeen secretariaat
ln de drie eerstgenoemde talen wor
den opgemaakt.
Ten aanzien van de minderheden
is overeen-okonen, da. zy gelegen
heid zullen krijgen benaalae over
wegingen op de vergadering naar
voren te brengen. Zij worden tot de
algemene vergadering toegelaten op
wens van een der delegaties. De
voorzitter geeft hun gelegenheid
dan hun standpunt uiteen te zetten
ter aanzien van aangelegenheden,
die naar het oordeel van de centrale
commissie geacht worden hun be
langen te raken.
Per KLM-lijntoestel uit Stock
holm lanclden Zondagmiddag op
het vliegveld Schiphol de prins en
prinses van Iran.
Slachtoffers door het vuur omsingeld
Gehele dorpen in de as gelegd
BORDEAUX In de straten van deze stad hangt een doordringende
geur lan brandend dennehout en ondanks een onbewolkte hemel schijnt
hier de zon niet, want boven de stad hangt als een ondoordringbare mist
de rook die van het gebied van do bosbrand met de wind meewaalt. Op
twee punten is de brand de stad reeds op zestien kilometer genaderd.
Maar de wind is gelukkig gaan liggen en het vertrouwen wint. dat pien
thans spoedig het vuur meester zal z(jn.
Intussen heeft de brand reeds een
Ook branden-epidemie in
Zwitserland
BERN. Zwitserland wordt als
gevolg van aanhoudende droogte
geteisterd door een branden-epide
mie. De wouden in het kanton Wal
lis hebben het zeer zwaar te ver
antwoorden. Er gaat geen dag voor
bij zonder dat er een of twee grote
bosbranden worden gemeld. Vrij
dag gingen in de Zwitserse Jura
vier woonhuizen, drie schuren en
twee loodsen in vlammen op. Zes
gezinnen werden dakloos.
Regering: Communisten lopen met het
tegen de muur
hoofd
HELSINKI De Finse staking
is bezig te verlopen. De Finse minis
ter Unto Varjonen zeide hierom
trent: „Do communisten lopen met
hun hoofd tegen dc muur. De str\Jd
■heeft—de positie van de regering
versterkt." Dit betekent nog niet,
dat de rust ln het land alierwege is
hersteld. Zelfs hebben do communis
ten in nieuwe sectoren van het Fin
se economische leven stakingen aan
gekondigd. Zo z(jn bijvoorbeeld
vandaag de chauffeurs van vracht
auto's opgeroepen om niet op hun
werk te verschijnen. Ook hebben ln
de afgelopen dagen zich metselaars,
houtbewerkers, textielarbeiders en
schoenmakers hg de stakers ge
voegd.
Maar deze groepen van arbeiders
hebber geen van allen het commu
nistische parool met absolute ge
hoorzaamheid opgevoügiMen ver
wacht dat niet meer dan dertig pro
cent van de chauffeurs aan de sta-
kingsoproep gehoor zullen hebben
gegeven.
De communisten beweren, dat „de
strijd om het brood" verder gaat.
Zg menen, dat 100.000 arbeiders ge
hoor hebben gegeven aan hun op
roep. De regering schat, dat het er
niet meer zyn dan 40.000.
De federatie van Fins? vakvereni
gingen heeft gedreigd d-. oproerige
vakcentrales, di? onder communis
tische invloed staan uit de federatie
te stoten, Indien zg hun stakingsop-
roep niet uiterlflk 23 Augustus heb
ben ingetroltken.
In Keml, de Noord Finse haven
plaats voor de verscheping van hout
zgn 200 vlotters van boomstammen
weer aan het werk gegaan. Voor
hun bescherming bevindt zich een
detachement van 500 soldaten ter
plaatse.
Doei de staking is een opstopping
van 160 kilometer boomstammen op
de rivier ontstaan. Men hoopt deze
stammen vlot te krygen voor de
winter invalt. Lukt dit niet, dan
vreest men ernstige ongelukken, als
bg de dool ln het aanstaande voor
jaar de stammen los komen en met
de schotsen naar beneden komen.
In het partyblad van de Russische
Hans Roozen toch op
zoek naar de Ark
DEN HAAG. Een telegrammetje
met de mededeling, dat de Turkse
regering een visum en een permit
voor militair gebied voor hem heeft
klaar liggen, maakte aan de onzeker
heid van Hans Roozen alhier een
einde. Nu stond vast, dat hij op reis
zal kunnen gaan om te helpen zoe
ken naar de ark van Noach. Roozen
hoopt reeds Donderdag te vertrek
ken. Per KLM gaat het naar Istan-
boel en vandaar verder per trein
en autobus Turkije in.
Ook professor Sykes. met wie
Hans Roozen samen de reis zou ma
ken heeft de vereiste papieren ont
vangen, maar, zo deelde hij Roozen
Zaterdagavond telefonisch mede. in
verband met het gevorderde jaarge
tijde ziet hij dit jaar af van een reis
naar Ararat.
Hans Roozen zal zich nu voor zijn
onderzoekingen voegen bij de Ame
rikaanse professor dr. Aaron J.
Smith, die zich met zijn gezelschap
reeds ln Turkije bevindt.
In hoeverre de onderzoekingen
succes zullen hebben, hangt voor
een groot deel af van de klimatolo
gische omstandigheden. Wellicht zal
men zich dit jaar moeten beperken
tot het maken van foto's en zal het
eigenlijke onderzoek eerst het vol
gend jaar kunnen aanvangen.
communisten wordt onder de titel
„Bloedige terreur tegen Finse ar
beiders" commentaar geleverd op de
pogingen van de Finse regering tot
beëindiging van de staking. Het
blad eist „bestraffing van de schul
digen."
Representant van minderheid
aangekomen voor RTC
SCHIPHOL. Met hetzelfde
vliegtuig, waarmede de echtgenote
van sultan Hamid II Zondagmor
gen op het Amsterdamse vliegveld
arriveerde, kwam ook aan ir. J. H.
Schijfsma, een der acht door de
HVK aangewezen vertegenwoordi
gers van de minderheidsgroepen in
Indonesië.
De heer Schijfsma deelde de pers
mede dat er drie richtingen vallen
waar te nemen onder de minder
heidsgroepen. Er is in de eerste
plaats een kleine groep, onder lei
ding van 'de heer P. Snel, die het
Indonesische staatsburgerschap
wenst te aanvaarden. Een midden
groep, waarin men veel leden van
het Indo-Europees verbond aan
treft vertoont, zij het aarzelender.
dezelfde neiging. De derde groep,
die o.m. door de heer Schijfs
ma wordt vertegenwoordigd wil
Nederlands staatsburger blijven.
Deze groep wenst in geen geval dat
Nieuw Guinea wordt opgenomen in
de Verenigde Staten van Indonesië
Setyadjit leeft nog
(Eigen bericht)
DEN HAAG. Een goed inge
licht Indonesische journalist, die op
't ogenblik in verband met de Ron
de Tafel Conferentie in Den Haag
vertoeft, deelde ons Zaterdag mede,
dat hij met stelligheid kon zeggen.
dat de vroegere
voorzitter van de
Sobsi, Setyadjit
niet, zoals aan
vankelijk ver-
luidde, tijdens de
September-op-
stand van Madj-
oen gedood zou
zijn. Aanvanke
lijk verluidde, dat
Amir Sjariffoe-
din en Setyadjit
gedood zouden
zijn. Later werd
Sjariffocdins
dood tegenge
sproken. die van
Setyadjit echter bevestigd. Dezer
dagen deelde H?tta in Den Haag
echter mede. dat Sjariffoedin inder
tijd gefusilleerd is. Daarentegen
blijkt Setyadjit nog te leven. Hij
vertoeft volgens onze inlichtingen
in de bergen van het Solose.
Setyadjit. die tijdens de bezetting
een belangrijke rol in het Neder
landse verzet heeft gespeeld, trad na
de oorlog in het Nederlandse Nood-
parlement op. In 1946 vertrok hij
naar zijn vaderland, waar hij al
spoedig een vooraanstaande rol in
het politieke en vakverenigingsleven
speelde. Hij heeft het uiterste ge
daan om de eerste politie-actie te
voorkomen: toen de zaken echter die
keer namen, was hij zeer teleurge
steld en langzaamaan kwam hij in
het communistische kamp.
SETYADJIT
Op een jacht, dat gemeerd
lag bij de Koenenkade te Amster
dam explodeerde Zaterdag een
bus buta-gas, tengevolge waarvan
brand ontstond. Twee personen
moesten met brandwonden via het
Wilhelminagasthuis naar hun wo
ningen worden vervoerd.
oppervlakte van 45.000 hectare ver
anderd in een troosteloze zwarte
oneindigheid, zjjn er honderden boe
renhofsteden in vlammen opgegaan,
z(jn hier en daar gehele dorpjes in
de as gelegd en hebben naar een
voorlopige telling uitwjjst ten min
ste 73 mensen het leven verloren
ten gevolge van het vuur. Men
vreest dat het definitieve doden
cijfer boven de honderd zal liggen.
Bij het dorpje Le Puy, dat geheel
door bos is omringd, vond men dc
verkoolde lijken van 31 personen.
Bij Cestas vond men 38 slachtoffers
van de brand. De meesten hunner
zgn dorpelingen, maar er zijn ook
verscheidene soldaten en brand
weerlieden by, die geen kans meer
hebben gezien aan het vuur te ont
komen. Dit plantte zich voort met
zulk een snelheid, dat personen, die
bezig waren het vuur te bestrijden,
tot hun schrik tót de ontdekking
moesten komen, dat het zich ook ter
linker- en rechterzijde cn aan de
achterkant van hen bevond.
Een onderzoek heeft uitgewezen,
dat de meeste branden zyn ontstaan
door achteloosheid van boswachters.
Ook heeft de politie echter te Salg-
nes een 19-jarige brandstichter ge
arresteerd. De jongeman heeft be
kend sedert 11 April elf branden
te hebben aangestoken. Hy werd
aangehouden, toen hy een poging
tot brandstichting deed.
Een correspondent van Reuter,
die een reis heeft gemaakt door de
afgebrande vlakte van Bordeaux
naar Bayonne, eens een bosrijke
streek, bericht, dat zo ver het oog
reikt men slechts een troosteloze
vlakte ziet. Het platgebrande bos-
land zal de eerste zes jaar niet zyn
geschikt voor hcrbeplanting. De
wijnstreken van Barsac en Sauter-
nes heeft men kunnen behouden.
Een speciale trein met pelgrim-
gangers naar Lourdes is tussen
Bordeaux en La Barp opgehouden
door de brand. Ook de sneltreinen
van Parijs naar het Spaanse Irun
ondervinden vertraging door de
DE STEM VAN KONINGIN
WILHELMINA werd op 7 De
cember 1942 lang niet overal ver
staan, toen zij een nieuwe struc
tuur van het Nederlandse Konink
rijk aankondigde, nadat de oorlog
zou zijn afgelopen. Zij kon ook
niet overal worden verstaan, want
de Japanners hadden, gelijk het de
vijand betaamt, ontvangst van het
Nederlandse voord vrijwel onmo
gelijk gemaakt. Nederlanders cn
Indonesiërs vernamen dat Konink
lijk woord pas in 1945 en ook toen
nog ging het veelal verloren in de
wanorde van de tijd die men „be
vrijding" pleegt te noemen, doch
voor Indonesië een hernieuwde pe
riode van oorlog betekende, de bur
geroorlog, die meer ellende bracht,
dan vier jaren Japans wanbestuur.
In de vgftig jaren van haar ge
zegende regering over Nederland,
gezegend niet naar de maatstaven
der materie, doch die des geestes,
heeft Koningin Wilhelmina zelden
zuiverder in allergrootste lijnen de
toekomst van haar Koninkrijk neer
gelegd dan toen op die 7e Decem
ber. Zij zag de wereld veranderen,
zij wist dat zulk een brand als in
1940 begonnen was, niet eindigen
kon met het opvatten van de
draadjes, waar zij afgebroken wa
ren. Er moest en er zou een nieu
we tijd komen, vrijwillig of met
geweld in eendracht of in strijd,
maar dat de wereld anders zcu
worden en met haar ons Konink
rijk. dat stond vast.
Morgen, bijna zeven jaren na de
7December-rcdc maken wij einde
lijk het begin met wat wij vier
jaar geleden hadden kunnen aan
vatten, indien de woorden van Ko
ningin Wilhelmina bijtijds cn goed
waren verstaan. En terecht hebben
de kerken gisteren de Ronde Ta
fel Conferentie in het gebed aan
bevolen, want ons rijk heeft meer
dan alleen menselijke kracht van
node om zich te herstellen, om de
toekomst niet te laten beheersen
door slechts vier jaren verleden.
Temidden van de gebouwen
waar door beraad en overleg ons
land werd geleid tot de welstand
die het kende, in de sfeer die men
in haar algemeenheid „democratie"
kan noemen, wordt van morgen af
tezamen met hen. die van overzee
kwamen, gesproken over ons aller
toekomst.
Het resultaat van deze gesprek
ken zal bepalend zijn, voor onze
eer, voor onze vlag, voor onze toe
komst. Voor ons aanschijn in de
wereld, voor het oordcel der ver
enigde volkeren, die spoedig weten
zullen of Nederland en zijn over
zeese gebiedsdelen die geestelijke
rijpheid hebben verkregen, waarop
de Koninklijke rede van 7 Decem
ber 1942 vertrouwde.
Wij geloven het.
Ondanks de uitingen van het te
gendeel door de saamgebundelde
krachten van hen, die hun tijd
overleefd hebbend, voortgaan met
het kwetsen van anderen, met wie
wij moeten samenleven, toen zij
massaal in de Haagse Dierentuin
toonden dat zij heden ten dage nóg
niet het Koninklijk woord hebben
verstaan.
Heftige aanval op
regering
DEN HAAG Bewust van de
eigen machteloosheid, doch nog
altijd niet geneigd om zich bij het
meerderheidsbesluit neer te leggen,
heeft RUkseenhcld Zaterdag ln de
Dierentuin alhier, vooi het begin
van de Ronde Tafelconferentie een
protest-vergadering belegd. Uit
alle delen van Nederland waren
de ongeveer zesduizend mannen en
vrouwen bijeen gekomen, die het
ach en wee van Gerhrandy, Wel
ter, Winkelman, Helfrich, Meyer
Ranncft en Gcrretson luide hebben
onderstreept voor zij zonder tot
enig besluit te zijn gekomen weer
terugkeerden naar Groningen,
Zeeland en Zaandam «of vanwaar
elders zU kwamen.
Eén ding heeft deze vergadering
aan winst opgeleverd: de openlijke
erkenning var Gerbrandy, zowel
als van Welter en het lid van de
Raad van State, Meyer Ranneft,
dat het extreme streven van Rijks
eenheid, door de Nederlandse be
volking niet wordt gedragen. En
zoals Gerbrandy en Weiter de twee
Tweede Kamerleden in het gezel
schap bij het juist gehouden parle
mentaire debat het niet hebben
laten komen tot moties, die van de
tafel zouden zijn geveegd, zo heb
ben zij het in de Dierentuin niet
tot protesttelegrammen laten ko
men.
„Het Nederlandse volk," zo for
muleerde een van de zes sprekers
het, „heeft niet gelet op onze
waarschuwingen bij de laatste ver
kiezingen. Laat ons volstaan, aan
te wijzen met de schuldigen." En
oud-generaal Winkelman wees
daarvoor aan de P.v.d.A., de K.V.
P., en de besturen van V.V.D. en
Christelijk Historische Unie. Van
de laatsten uiteraard slechts de
besturen, om de rebellerende
christelijk historische professor
Gerretson niet het gras voor de
voeten weg te maaien, waar deze
een onpeilbaar diepe kloof con
strueerde tussen de C.H.U.-stem-
mers en de C.H.U.bestuurders.
Uiteraard voor wie zijn
schrifturen kent ontzag de pro
fessor zich niet enige openbarin
gen te doen uit de comité's-gene-
raal. „In de Eerste Kamer hebben
de C.H.U.leden pal gestaan. Alle
vijf tegen het regeringsbeleid. In
de Tweede Kamer echter slechts 4
van de 9 christelijk-historlsche
leden voor het rampzalig afglijden:
Tilanus, een meisje (freule Wtte-
waal van Stoetwegen wordt hier
mee bedoeld, Red.) van de We
tering, die niemand kent, en de
Staatsman Kikkert!" Een opsom
ming die het uiteraard nogal deed
in dit gezelschap.
Oud-admiraal Helfrich memo
reerde onder innig gegrom van de
zaal, dat hij vier protestbrieven
aan de regering had gezonden,
zonder nochtans zelfs maar een
bewijs van ontvangst te mogen
ontvangen. Een groot deel van de
schuld weet hij aan het ondank
baar optreden van Engeland en
Amerika, die de opstand van wa
penen hebben voorzien, welke ze
ons hebben onthouden. Doch de
ergste fout lag zijns inziens bij de
partijen-regeringen in Nederland,
die hij machteloos en onbevredi
gend achtte. „Ik heb er althans
nooit wat van beg-epen," nep hij
onder luide toejuichingen uit.
Zie verder pag. 2
f
Nee toch.
Heus!
te Onze geheime agenten moe
ten leren zichzelve te hypno
tiseren, opdat zij, als de nood
aan dc man komt, ongevoelig
zullen zijn voor pijn en geheu
genverlies kunnen opwekken
betreffende kwesties, die zij niet
mogen onthullen, aldus schrijft
het orgaan van de British Me
dical Association.
In Duitslands nieuwe parle
mentsgebouw in Bonn wordt
inderhaast een lift gebouwd
voor dr. Kurt Schumacher, de
leider der socialisten, die in Hit
ler's concentratiekampen zo
werd mishandeld, dat hij niet
meer lopen kan.
De bevolking van de Ver
enigde Staten neemt met niet
minder dan 200.000 zielen per
maand toe. In November hopen
de States de 150fmillioen inwo
ners rond te maken.
In 't Belgische plaatsje Sim-
merath stapte een boeren
vrouw het gemeentehuis binnen
en legde een zwaar pak op ta
fel. .,11: heb het zelf maar ge
bracht, dan gaat het wat vlug
ger," zei ze. In het pak zat een
grote landmijn, die zij op het
veld gevonden had.
