DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
D
In tie strijd tegen Tito staat
Stalins prestige op het spel
Kwekers hebben zelf schuld
aan vernietiging van fruit
Westelijke unie ingepast
in Atlantische Pact
Romme's laatste
naar een zware
gooi
Unie
I r
Maar tot overleg wil hij het
niet laten komen
Past op voor
vals geld
Nederland heeft behoefte aan
heter en goedkoper product
9e Jaargang no. 199
Vrijdag 26 Augustus 1949.
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterda-nsche Bank Postbus 0 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4,15 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 62o5,
Hoofdredacteur: TJ. DE BOOR DER,
door W. N. EWER
Gedurende de laatste twee weken zyn er, in het byzonder uit Instan-
boel, berichten binnengekomen over omvangryke troepenconcentraties ln
de Russische satelliet-staten op de Balkan. Een ervan zegt, dat de Sow-
jets thans bijna 300.000 man troepen in Roemenië. Hongarye en Bulgarije
op de been hebben gebracht. Een ander beweert, dat de Russen sterke
©enheden in Albanië hebben gestationneerd; deze zouden er per schip en
per vliegtuig hoen zijn gebracht. Misschien schuilt er een grond van
waarheid in deze geruchten. Maar juist het feit, dat zij verspreid worden
op hetzelfde ogenblik, dat Moskou in buitengewoon scherpe nota's Tito's
Zuid-Slaviö ais „vyand" brandmerkt, geeft er ten minste de schyn aan,
dat zy bedoeld zyn als onderdeel van een zenuwen-oorlog; dus om onrust
in Zuid-Slavië te wekken en een mogeiyke oppositie in dit land te
steunen.
Een situatie vol
gevaren
Vast staat slechts een ding: Rus
land heeft thans openlijk de „koude
oorlog" aan Zuid-Slavië verklaard.
De economische oorlog de han
del tussen de landen van het Sow-
jet-bloc en Zuid-Slavië is reeds eni
ge tyd geleden volkomen gestaakt
is nu gekoppeld aan een stryd,
die ten doel heeft de Zuidslavische
leiders do zelfbeheersing te doen
verliezen. Maar waar het alles toe
leiden moet? De calculatie der Sow-
jets schijnt te zyn, dat indien men
maar enige maanden op de ingesla
gen weg voort gaat en zo mogelijk
opstandige acties in het Zuidslavi
sche binnenland ontketent, Tito wel
gedwongen zal worden om genade
te smeken of door zijn eigen land
genoten ten val zal worden ge
bracht. Dat hebben zij echter een
jaar geleden ook al gedacht de
excommunicatie van Tito door de
Kominform ging immers eveneens
gepaard aan het verspreiden van ge
ruchten over troepenbewegingen.
Wanneer deze tweede actie nu eens
niet meer succes oplevert dan de
eerste? Wat moet Stalin dan doen?
In de '•trijd met Tito heeft hij zowel
zijn eigen als Ruslands prestige op
het spel gezet. Een einde aan de
stryd te maken, is hem welhaast
onmogelyk geworden. Daarin is het
grote gevaar van de huidige situa
tie gelegen.
Natuurlyk kan Stalin ti'achten
ergens in Zuid-Slavië, het liefst aan
de grenzen van een der satelliet
staten, een opstand te ontketenen,
by voorbeeld in het altijd woelige
Macedonië Gelijk de Griekse rebel
len zouden de Zuidslavische opstan
delingen dan van oyer de grens ge
steund en van wapenen voorzien
kunnen worden. De aan het Krem
lin verknochte communisten uit ge
heel Oost-Europa -ouden zelfs een
soort internationale brigade kunnen
DE CRISIS
Geen tijd voor lapmiddelen
ERNSTIGE Amerikaanse poli
tici en ambtenaren spreken op
het ogenblik over de tijd, waarin
de Verenigde Staten onder druk
der omstandigheden misschien ge
dwongen zullen worden, de Brit
ten een gelijk burgerschap, of ten
minste een gemeenschappelijke
munt en vrije uitwisseling der be
volkingen aan te bieden. De gelij
kenis is duidelijk, Winston
Churchill's wanhopige aanbod aan
de Fransen in 1940. Dat verstan
dige en goedingelichte lieden se
rieus over een dergelijke zaak kun
nen spreken, is op zichzelf al een
aanwijzing, dat men zich in Ame.
rika grote zorgen over de Britse
crisis maakt. Want een Ameri
kaans-Britse unie heeft kennelijk
met practische politiek niets uit te
staan. Zy is van Brits standpunt
i misschien zelfs nog minder uit
voerbaar dan van Amerikaans
standpunt uit gezien, want in En
geland vreest rnen er nu al voor,
tot „49ste Ame
rikaanse staat"
te worden ge
maakt. Zij is
waarschijnlijk
ook in econo
misch opzicht niet practisch. Het
is waar, dat een dergelijke unie de
grote continentale Amerikaanse
markt voor Engeland zou open
stellen en de uitgestrekte sterling-
markt voor de Verenigde Staten.
Maar de meeste economen geloven,
dat in de vrije concurrentie, zon
der welke de unie ondenkbaar zou
zijn, de sterkere Amerikaanse eco
nomie de zwakkere Britse zou
wurgen. Toch zal het aanbod mis-
schien op zekere dag gedaan wor-
1 den, zoals het werd gedaan door
Churchill in 1940. in radeloosheid,
•wanneer het reeds te laat is. Wil
men dit voorkomen, dan is het
r.cdig de economische ziekte, die
het Westen verzwakt en versplin
tert, te bestrijden met geheel nieu
we, revolutionnaire middelen. Het
is van harte te hopen, dat de
Amerikaanse en Britse ministers,
die begin volgende maand in Was
hington bijeen komen, om de situa
tie te bespreken, de fantasie en de
moed zullen bezitten om deze mid
delen uit te denken en in toepas
sing te brengen.
In het
zoeklicht
Weinig verandering
Weersverwachting geldig van
Vrijdagavond tot Zaterdagavond.
Vanavond en vannacht: ver
anderlijke bewolking met plaat
selijk enkele onweersbuien en
hier en daar mist. Weinig wind.
Morgen overdag: aanvankelijk
vrij zonnig, maar later weer toe
nemende bewolking met plaatse
lijk enkele onweersbuien. Weinig
wind. Ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
27 Aug.: Zon op 5.42. onder 19.40:
Maan op 10.06, onder 20.54.
vormen. Moskou mag rekening hou
den met de kans, dat het Westen
een dergelijke oorlog als een Interne
communistische aangelegenheid zou
beschouwen en Tito aan zijn lot
overlaten. Misschien zou het Krem
lin een non-interventieovereen
komst kunnen voorstellen. En hoe
een burgeroorlog, waarin de rebel
len steun van een grote mogendheid
ontvangen en de regering het zon
der hulp moet stellen afloopt, heeft
het Spaanse geval geleerd.
Stalin kan ook Zuid-Slavië be
schuldigen van agressie tegen Al
banië. Tirana heef reeds geprotes
teerd wegens het beweerde schen
den van zijn grenzen door Zuidsla
vische militaire patrouilles. In dat
geval zouden de verdrager van we
derzijdse bijstand, die Moskou met
de satellieten gesloten heeft ln wer
king treden en zou men Zuid-Slavië
kunnen overvallen.
Het ziet er op het ogenblik ech
ter niet naar uit, 1at Moskou van
Britse regering wordt
zuinig
LONDEN. De Britse regering
heeft heden opdracht gegeven alle
uitgaven van de staat te verminde
ren. Men meent dat gestreefd
wordt naar een omlaag brengen der.
uitgaven met minstens vijf procent
Meer vrijheid voor hotels
café's en restaurants
DEN HAAG. Hotels, café's en
restaurants krijgen grotere vrijheid
bij de samenstelling van maaltijden,
dan tot dusverre aan hen was toe
gestaan.
De beperking van het aantal gan
gen en dagschotels vervalt. De voor
schriften voor de grootte der vlees-
porties, zowel voor warme maaltij
den, koffiemaaltijden als in brood
jeswinkels blijven echter ongewijzigd
evenals het voorschrift dat kaas al
leen in logies biedende bedrijven bij
het ontbijt verstrekt mag worden.
Ook vleesloze dage.i Dinsdag en Vrij
dag blijven gehandhaafd. Het ver
strekken van saucijzebroodjes is weer
toegestaan, alsmede tot 30 September
het serveren van rijst, welke buiten
toewijzingen om gekocht is van het
„Wilhelminafonds tot bestrijding van
de tuberculose in Suriname". Ook
zijn alle oude bepalingen over het
verbruik van voedingsvetten ver
vallen.
Het gaat Spaans toe in
Argentijns parlement
BUENOS AIRES. „Stomme-
ling", „lafaard," en meer van dit
soort bejegeningen vloog door de
Argentijnse volksvertegenwoordi
ging, toen deze reeds achttien i\ur
aan het vergaderen was over hei
Brits-Argentijnse vleesverdrag. De
gemoederen waren danig verhit en
een afgevaardigde kon er slechts
met moeite van worden weerhouden
zijn revolver te trekken.
Aan het eind van het debat merk
te een afgevaardigde van de oppo
sitie schamper op: „Bij de onder
handelingen over dit verdrag heb
ben wij gebruld als leeuwen, maar
wij beëindigen de besprekingen als
lammeren
D EINTERNATIONALE ORGA
NISATIE voor de Kankerbe
strijding te New York koopt ge
regeld materialen aan voor de
kankerbestrijding in diverse lan
den van Europa. De in Leiden
geboren Amerikaanse filmster
Nina Fock overhandigt aan de
KLM-stewardess Barbara Ferrie
een kist met belangrijke mate
rialen bestemd voor het Anthony
van Leeuwenhoek-huis te Am
sterdam.
plan is tot een van deze beide acties
over te gaan, hoewel het Polit.
buro de mogelijkheid ertoe zeker
niet over het hoofd zal hebben ge
zien. Overigens zyn er zonder twij
fel nog andere wegen. Ten aanzien
van de bedoelingen der Sowjets kan
men nooit van iets zeker zijn.
Vast staat daarentegen wel, dat
wanneer een grote mogendheid als
de Sowjct-Unie een betrekkelijk
klein land als ZAd-Sle.vië tot vij
and verklaart, er een situatie vol
gevaren geschapen wordt. En de
Sowjets mogen dan al niet van plan
zy een nieuwe Balkanoorlog te
ontketenen, in ieder geval verstoren
zij opnieuw de Balkanvrede.
Djogja en Haag kunnen
elkaar „even opbellen"
DJOKJA. Het hoofd van de
Republikeinse P.T.T. heeft mede
gedeeld. dat thans voorbereidingen
worden getroffen voor het instel
len van een radio-telefonische ver
binding DjokjaDen Haag met
relay via Bandung; dit geschiedt
om het contact met de Republi
keinse delegatie te Den Haag te
vergemakkelijken.
Nee tocli.
~N
Heus
De Vi'est-Berlijners hebben
een van hun grootste stra
ten, de Kronprinzenalleeter
ere van de vroegere Ameri
kaanse gouverneur, generaal
Lucius D. Clay, de naam van
Clay-allee gegeven.
Een Australische boer heeft
op zijn land sporen ontdekt
van een schipbreuk, die onge
veer 300 jaar geleden moet zijn
geschied. Hij gelooft, dat hij op
het spoor is van de schat van
,.Dc Vergulde Draak", een Ne
derlands schip, dqt in 1656 op de
Westaustralische kust verging
met 75.000 dukaten aan boord.
ln de beroemde Tsjechische
badplaats Karlovy Vary
(Karlsbad) is het gebruik van
alcoholische dranken verboden.
..omdat Karlsbad bedoeld is om
de volksgezondheid te handha
ven en niet om haar te vernie
tigen".
Het Beierse tuchthuis van
Stadelhelm, vlak bij Mün-
chen, bezit een alleenstaand
gebouwtje, waarvoor zelfs de
bewakers bang zijn. Meer dan
1100 mensen werden daarin tij
dens het bewind van Hitier ont
hoofd. Het wordt nu verbouwd
tot autogarage.
v
Eerst wordt defensie met spoed voltooid:
daarna economische samenwerking
(Eigen bericht)
DEN HAAG. Op 6 September zal de minister van Buitenlandse
Zaken, mr. Stikker, zich inschepen voor een bezoek aan Washington,
waar omstreeks de helft van de maand de eerste conferentie van de mi
nisters van Buitenlandse Zaken \an de Atlantisch-Pactmogiendheden
begint, zo vernemen wy van uiterst bevoegde zyde. Mr. W. Schokking,
de minister van Oorlog, zal hem 20 September volgen, ten einde aan de
besprekingen van het Soord- Atlantische-defensie-Comité deel te nemen.
Tydens een gesprek met een vooraanstaand deskundige, deelde deze ons
mede, dat de Atlantische Raad, welke overeenkomstig artikel 9 \an het
Atlantisch Pact moet worden opgericht, zal bestaan uit de ministers
van Buitenlandse Zaken van de aangesloten landen. Deze raad zal tydens
de byeenkomst van September worden Ingesteld, waarna de ministers
als Raad verder vergaderen. De eerste werkzaamheden, zo deelde ons
onze zegsman mee, zullen geheel gericht zyn op de opbouw van de
defensie-organisatie. Weliswaar zal er op grond van «Ie bepalingen
ln art. 2 straks een organisatie geschapen moeten worden, welke tot
taak zal krygen tegenstellingen in do internationale economische politiek
van de betrokken staten uit de weg to ruimen, doch alle activiteit zal in
de eerste plaats op desorganisatie van de verdediging worden gericht.
Wel, zo vertelde onze zegsman, zal de economische kant van de defensie,
de samenwerking op het gebied van de productie voor de opbouw van
de gezamenlijke militaire organisatie, tydens de eerste vergadering van
de Atlantische Raad krachtig worden aangepakt.
kundige de verwachting uit, dat
dit ook voor de gulden noodzake
lijk zou blijken te zijn, indien het
pond die weg op gaat.
Intussen staat nog geenszins
vast. dat de Amerikaanse visie het
zal winnen. Het is duidelijk, dat
tijdelijk althans gunstiger export
waarden zouden ontstaan voor de
landen, welke tot devaluatie zou
den overgaan. Doch de vraag is. of
dit niet een zeer tijdelijk voordeel
zou zijn, dat door de nadelen op de
lange duur verre zou worden over
troffen.
Het is nog niet zeker of minis
ter Lieftinck alleen naar Amerika
zal gaan, of dat prof. Van den
Brink hem zal vergezellen. Welis
waar heeft de minister van econo
mische zaken geen kans om aan de
directe besprekingen deel te ne
men. doch het zou wellicht over
weging verdienen, dat hij in de
buurt is. om prof. Lieftinck op eco
nomisch terrein van advies te die
nen. De beslissing daarover zal
eerst later worden genomen. Ver
wacht wordt dat prof. Lieftinck
voor de indiening van de begro
ting terug zal zijn.
Vermoedelijk zal de oprichting
van het defensie-comité, als eerste
sub-comité van de Atlantische
Raad het eerst aan de orde komen.
Dit comité zal, als de andere sub-
comité's uitsluitend uit ministers
bestaan. De bevelhebbers van de
militaire organisaties zullen ver
moedelijk in permanente commis
sies verenigd worden. Het defen
sie-comité zal onmiddellijk na de
oprichting bijeen komen. Daarvoor
gaat ook minister Schokking naar
Washington.
Het laat zich aanzien, zeide onze
zegsman, dat de opbouw van de
Atlantische samenwerking grote
overeenstemming met de organisa
tie van de Westelijke Unie zal
vertonen. Op onze vraag, of de
Westelijke Unie naast de Atlanti
sche organisatie zelfstandig zal
blijven bestaan, sprak onze zegs
man de verwachting uit, dat de
Westelijke Unie volledig in het
Atlantisch geheel zal worden opge
nomen en ingepast. De Atlantische
samenwerking zal dan van primai
re orde worden.
Valuta-problemen
Ook minister Lieftinck vertrekt
op 6 September naar de Verenigde
Staten, om daar deel te nemen aan
de besprekingen van het Interna
tionale Monetaire Fonds. Deze
conferentie wordt door deskundi
gen de belangrijkste op financieel-
economisch terrein genoemd van
de vier jaren na de oorlog. Daar
zal de grote strijd worden uitge
streden tussen Amerikaanse en
Britse financiële deskundigen over
de wegen, welke voor de economi
sche gezondmaking van Europa
zullen moeten worden bewandeld.
Aan Amerikaanse zijde wordt vrij
algemeen een devaluatie van het
pond als voorwaarde voor die ge
zondmaking genoemd. Zou het
daartoe komen, dan staat echter
vast dat een groot aantal munten
het pond zouden moeten volgen.
Onlangs sprak een Nederlands des-
Parlementair debat geeft Indonesiërs
waardevolle voorsprong
(Van onze speciale verslaggever)
DEN HAAG. Wat door velen
in Nederland voor een haast van
zelfsprekende zaak is versleten
wreekt zich in deze eerste dagen
van de Ronde Tafel Conferentie
reeds. Het openbare debat over de
Indonesische kwestie in de Tweede
Kamer, aan de vooravond van de
opening van de conferentie door de
regering en door de linkerzijde met
bezwaard gemoed tegemoet gezien,
doch achteraf nogal gelukkig ce-
noemd, omdat de regering daarin
de steun van de overgrote meer
derheid heeft kunnen herkennen,
blijkt thans immers Nederland op
de RTC een flink stuk achteruit te
hebben, gezet Terwijl de Republiek
en het BFO van 20 tot 22 Juli en
van 31 Juli tot 2 Augustus tijdens
de Interindonesische conferentie er
in geslaagd zijn om op een aantal
gewichtige punten overeenstem
ming te bereiken, konden zij, die
later in de Nederlandse delegate
verenigd zouden worden, in af
wachting van het openbaar debat
niet meer doen dan afwachten. Het
gevolg is, dat de delegatie van de
Republiek cn van het BFO ter con
ferentie thans in staat zijn de vol
gende dagen een omvangrijke
stroom van zo geheten „working-
papers" te produceren, waarin
voorstellen op vrijwel ieder gebied,
dat tot de bevoegdheden van de
RTC moet worden gerekend, zijn
neergelegd. Dat betekent in feite,
dat de Nederlandse delegatie in de
AMSTERDAM. Wéér zijn enke
le valse biljetten van f 25 ingeleverd.
Degene die de vorige week in een
Amsterdamse fietsenstalling met een
dichtgevouwen biljet van f 25 be
taalde, is herkend en ingesloten.
Maar van de maker ontbreekt nog
elk spoor en de politie acht het niet
onwaarschijnlijk, dat er nog ver
scheidene valse biljetten zowel in als
buiten Amsterdam in omloop zijn.
Past op!
Ernstig melkgebrek
in Engeland
Prijsverlaging van 5
procent gaat door
LONDEN De Britse Zuivel-
bond meldt dat in Engeland een
ernstig melkgebrek voor de deur
staat en dat het rantsoen wel ver
laagd zal moeten worden van drie
pints (iets meer dan anderhalve
liter) per week tot 2',4 pint of min
der. Het melkgebrek zal het ko
mende weekeind reeds voelbaar
zijn.
Het Britse ministerie van handel
heeft Donderdag bekend gemaakt
dat de textielgoederen en schoenen
met ingang van 26 September, on
danks de heftige protesten van de
detaillisten, vijf procent in prijs
zullen dalen.
Terzelfdertijd zal van veertig
verschillende goederen, voorname
lijk gebruiksvoorwerpen, de prij-
zencontróle worden opgeheven.
De fabrikanten, de tussenhandel
en de detailhandel zullen het ver
lies dat hierdoor ontstaat gezamen
lijk moeten dragen.
Dit schema zal drie maanden
volgehouden worden cn dan zal
bestudeerd worden, welke uitwer
king de prijsdaling heeft.
In de nabije toekomst zullen nog
andere prijsdalingen plaats vinden.
volgende vergaderingen ccn forse
slag achter zal liggen, omdat zij tei-
tclijk pas tot formulering van haar
standpunt kon komen, nadat net
jongste kamerdebat, net een weck
WAT VOOR WEER?
Voorlopig blijft het
warm
Het warme weer blijft voorlopig
nog aanhouden. In de algemene
weerssituatic is weinig verande
ring te constateren. Het centrum
van het gebied van hoge luchtdruk,
dat zich'thans boven Europa uit
strekt ligt in de Baltischc staten.
Boven Frankrijk cn onze omgeving
ts de luchtdruk wat minder cn cün
de barometerstanden lager. Boücn
voor hot bccin van de RTC. was al- Zuid-Fror'kTÜfc hee/l rfch een klei-
\ir„i k. ,i. "e storing ontwikkeld, boven net
gesloten. Wel hadden toen de poli- ooj((,n u0» da, |a)1[i „i(,, lamcIufc
reel bewolking te constateren. In
ons land echter was het zonnig en
de temperaturen liepen gisteren op
tot 25 a 26 graden. Aan de kust
tici, die in de commissie van Ne
gen mannen zijn verenigd, reeds
kennis kunnen nemen van de voor
stellen door deskundigen uitge
werkt. Doch reeds in dc vergade
ring welke de Nederlandse delega
tie gisteren heeft gehouden is ge
bleken. dat deze kennisneming de
Nederlanders nog niet erg dicht in
dc buurt van een definitief Neder
lands uitgangspunt had gebracht,
zoals dat in een workingpaper zou
kunnen worden neergelegd. Inte
gendeel. mag men wel zeggen Tij
dens de vergadering van de Neder
landse delegatie is immers geble
ken. dat vermoedelijk over ieder
punt eerst nog onderlinge overeen
stemming zal moeten worden be
vochten. Had het er na het jongste
debat in de Kamer veel van. dat
prof. Romme definitief voor Van
Maarseveen had gecapituleerd,
binnenskamers heeft de leider van
de katholieke politiek in de Twee
de Kamer nogmaals tot viermaal
toe krachtige pogingen onderno
men. om alsnog een zware Unie te
construeren. Door amendering van
het ingediende ontwerp voor de
Nederlandse workingpapers ter za
ke van de Unie heeft de heer Rom
me. nogmaals gepoogd een zwaar
accent op Kroon en Unie te leggen.
Te oordelen naar informaties, wel
ke wij gisteren kregen, zijn al deze
vier pogingen mislukt. En men zal
thans tenminste op dit punt met
een ontwerp op tafel komen dat
ook voor BFO en Republiek een
goede basis tot spreken kan zijn.
Hoe dat ten opzichte van andere
punten zal zijn laat zich nog niet
raden. De aanvankelijke plannen
voor het Nederlandse „workingpa
per" met betrekking tot de finan
ciële en economische aangelegen
heden, waren ook niet bijzonder
realistisch van toon, werd ons te
verstaan gegeven, doch ook op dit
punt kan overleg binnen de delega
tie van gezonde invloed zijn. Op ent
ogenblik blijkt reeds van hoeveel
belang de aanwezigheid van de
Negen mannen is. Politici als zij
zijn. zijn zij in de gelegenheid amb
telijke cn regeringsvoorstellen op
hun politieke en psychologische
mérites tc bezien, voor zij definitief
als workingpapers worden inge
diend. Wat dit betreft houdt de »a-
menstelling van de Nederlandse
delegatie een gunstige belofte voor
de loop van de besprekingen in.
viel de zeewind in, maar het ivas
toch nergens koeler dan 21 graden,
de normale temperatuur voor deze
lijd van het jaar. Er rijn tot dusver
nergens onweersbuien voorgeko
men, maar dc kans op onweer
neemt wel toe.
Ook boven de Atlantische oceaan
is het rustin weer. ln de buurt van
New Founaland bevindt zich een
depressie, die langzaam naar het
oosten trekt.
Noodlottige botsing
tussen brik en auto
LAREN Een dode, een zwaar-
en een lichtgewonde vielen te be
treuren toen op de Rijksweg te
Laren een brik met drie Limbur
gers door een met grote snelheid
rijdende fruitauto werd gegrepen.
De vrachtwagen wilde de brik
passeren, juist op het moment, dat
het paard schichtig werd en naar
het linkerweggedeeltc uitweek. De
inzittenden van de brik werden
door de schok uit het wagentje ge
worpen. De 70-jarige M. Raven
was op slag dood. Zijn 65-jarige
neef werd aan hoofd cn borst ern
stig gewond en brak bovendien
beide benen.
Eerste Kanier vergadert
7 September
DEN HAAG. De voorzitter van
de Eerste Kamer heeft de "leden op
geroepen voor een vergadering op
7 September om half twee 's middags
Op de agenda zijn geplaatst het
wetsontwerp houdende verplichte
verzekering van werknemers tegen,
geldelijke gevolgen van onvrijwilli
ge werkloosheid en dat. houdende
de toetreding tot het internationale
verdrag betreffende arbeidsinspectie
in industrie en handel.
Churchill is verkouden
NICE. Winston Churchill heeft
een verkoudheid opgelopen bij het
baden aan dc Franse rivièra.
Churchill is de gast van lord Bca-
verbrook in diens villa in de omge
ving van Nice. Hij vertoeft hier se
dert verleden week Donderdag.
(Van onze speciale verslaggever)
TIEL. „Ik weet nog goed. meneer, dat een jaar of wat geleden, in
de bezettingstijd, de stadsmensen uit Amsterdam en Rotterdam hier naar
toe kwamen. Die betaalden eerst een dikke vier gulden voor de trein en
nog twee gulden voor een kilo kersen en dan waren ze nog dc hmiel
te rijk. Maar van het voorjaar stonden dc kersen in Amsterdam en Rotter
dam voor twee kwartjes het kilo en wilden dc mensen ze niet hebben."
Het is een forse boerenman, die het tegen me zegt, als we samen op de
Tielse veiling staan. Hij schuift zyn pet op zy cn neemt een dikke peer
uit een van de kisten, die voor ons op de grond zyn opgestapeld. Het zyn
de kisten, die voor de mestvaalt zyn bestemd. Als hy een hap genomen
heeft, zegt de man met volle mond: „Het is toch een beste peer, meneer,
al is het nou ook geen Claps. Waarom moet dat spul nou verrotten. Het
is zonde voor God.".
Want er is nu wel een record-
oogst dit jaar, maar insiders weten,
dat by gunstig weer in de komende
jaren nog veel groter oogsten te
verwachten zijn dan van vierhon
derd milliocn kilogram. Er is de
laatste jaren, ook al als gevolg van
de grote vraag in de bezettingstijd
en de toen gemaakte winsten, een
enorme aanplant van nieuwe
vruchtbomen geweest, vooral zoge
naamde ..laagstam", die met een
jagr of drie, vier al vruchten draagt.
Waar moeten wij in de toekomst
met al dat fruit heen?
Vier wegen
Nu kan een appel of een peer vier
wegen gaan: naar de binnenlandse
markt, naar de buitenlandse markt,
naar de conservenfabriek en...
naar de mestvaalt.
Laten wij eens achteraan be
ginnen.
Over de mestvaalt hebben wij
Woensdag al genoeg gesproken. Van
dit schandaal moeten wij af. Ieder,
Om-enting nodig
van vruchtbomen
Ja. waarom?
Daar hebben wij het probleem,
dat de Nederlandse fruitkwekers
bezig houdt. En de huismoeders, die
overal in onze binnenkamers hun
krantje lezen, zuchten ..sjonge-
jonge" en stellen zich dezelfde
vraag: „Waarom is dat nou no
dig...?"
Maar men kan de vraag ook an
ders stellen en dan komt het eigen
lijke probleem pas voor de dag.
Die vraag luidt: Is er in de toe
komst nog wel een afzet-mogelijk-
heid voor het Nederlandse fruit?
Zullen in de komende jaren onze
appels en peren verkoopbaar blijken
of zullen ze jaarlijks in toenemende
kolossale hoeveelheden naar de
mestvaalt gaan?
die op het station Geldérmalsen de
viezige zure lucht van de rottende
appels en pruimen heeft opgesno
ven. die men van het perron af in
grote hopen op de belt kan zien lig
gen, zal het beamen En wie het
niet gezien of geroken heeft, zal
het er zo ook wel mee eens zijn.
Conservcnfabrickcn
En hoe staat het met onze onge
veer honderd conservenfabriekcn?
Die kunnen wel veel meer fruit
verwerken dan zij op het ogenblik
doen. maar zij kunnen de jams en
de appelmoes of appelsappen, die
zij er dan van zouden kunnen ma
ken. niet kwijt. Maar dat is weer
een hoofdstuk op zich zelf.
Export onzekere factor
En dan de export. Wie kan daar
wat over zeggen? Niemand van de
genen, die wij er naar vroegen En
dat waren gerust niet de eersten de
besten. Dat hangt van allerlei va
luta-problemen af en wat dat be
treft kan niemand in de toekomst
zien. Naar Duitsland wordt op het
ogenblik weer vrij veel verkocht,
maar iedere keer moet er een nieu
we dollar-_toewijzing voor komen en
steeds moet men maar afwachten
óf deze komt en hoe groot ze zal
zijn. Ook naar Engeland gaat weer
vrij veel fruit, voornamelijk ppren
en er is 'o.a, door een tentoonstel
ling) in dat land vrij veel propa
ganda voor ons product gemaakt.
Maar er is ook veel concurrentie,
o.a. van Italië.
In ieder geval zal iedereen be
grijpen. dat wij het in de toekomst
weer voor een zeer groot deel van
onze uitvoer moeten hebben, vooral
op Duitsland. Dit is een van de re-
Manshoog liggen de stapels rot
tend fruit. Twee milliocn kilo
gaat er zo wekelijks naar de
mestvaalt.
denen. waarom men ook momenteel
geen inferieure producten naar
Duitsland exporteert, al zou men ze
er wel kwijt kunnen. Maar men
mag voor de toekomst de markt
niet bederven door de Duitsers in
deze tijd uitschot in de maag te
stoppen.
Meer fruit eten
Maar nu het voornaamste afzet
gebied Dat zal het eigen land moe
ten zijn. Laten wij goed begrijpen,
dat onze appels en peren alleen van
de mestvaalt gered kunnen worden
als we ze zelf in het eigen land
consumeren.
Dat wil zeggen, dat we meer fruit
moeten gaan eten. En dat is best
mogelijk ook. Wij eten als Neder
landers. kinderen en grijsaards door
elkaar, gemiddeld 32 kilo fruit per
jaar. Maar in Zwitserland is het
verbruik zestig kg per hoofd der
bevolking cn in Amerika zelfs hon
derd kg. Wat dat betreft kunnen
ook wij dus nog best een paar kilo
per jaar meer verorberen.
Maar wil de Nederlandse ver
bruiker meer fruit gaan eten? Zal
de Nederlander, zo als men dat
noemt, in de toekomst meer „fruit-
mindcd" worden?
Wij geloven dat dit mogelijk is.
Maar dan moet de binnenlandse
markt een goedkoper en ook een
beter product opleveren.
Zie verder pag. 5 «J»
ZEEPOST VOOR OOST EN WEST
DEN HAAG. Zeepost kan met
de volgende schepen worden ver
zonden. De datum van uiterlijke
terpostbezorging staat tussen haak
jes achter de naam van het schip
vermeld.
Indonesië: m.s. „Willem Ruys"
(29 Aug.); Suriname: m.s. „Hecu
ba" (31 Aug.); Curasao: s.s, „Stuy-
vesant" (7 September).
