Fokke YntesKingma vond eeuw
geleden leesmachine uil
Cijfernotenschrift was vinding
van deze onderwijspionier
Noteert o even
Oostenrijkse handballers zijn
in Amersfoort aangekomen
Gemeeiiteljestiuir ontvangt
Oostenrijkse handballers
Amersfoortse zwemmers spelen
polo voor de NIWIN
r~
Dit nooit meer!
Amersfoort vierde
opgewekt feest
2
Dondcrda» I Sept. I94}
ENIGE weken geleden mocht ik heel in het kort de her
innering verlevendigen aan vier Amersfoortse onderwijs
mensen, die allen in hun werkzaam leven met kop en schouders
boven de middelmaat hebben uitgestoken en elk op hun wijze
zeer hebben bijgedragen tot de vorming van de Amersfoorjtse
en Nederlandse jonge mensen. Bij deze mensen bevond zich
Fokke Yntes Kingma en vele stadgenoten hebben zich
afgevraagd, of deze Amersfoortse schoolmeester wel de eer
zou hebben verdiend, dat aan een Amersfoortse school zijn
naam zou worden verbonden. Nu zou het antwoord heel kort
kunnen zijn door de verwijzing naar de uitspraak van onze
stadgenoot Van Loon, vroeger inspecteur van het lager onder
wijs, die Fokke Yntes Kingma de „Nederlandse Pestalozzi"
noemde, maar dan zouden we nóg niets van deze 19e eeuwse
pionier weten.
Amersfoort liet eens een
goede onderwijzer
verloren gaan
WELHAAST elke lezer zal zich
nog wel weten te herinneren,
dat de schoolmeester by de zang.
les gebruik maakte van het cijfer
notenschrift, waarbij do, re. mi, fa,
sol, la, si, do worden voorgesteld
door rcsp. de cijfers 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
1. Toen we wat ouder waren, werd
ons verteld dat dit systeem (de
(Chevé-methode) in de tachtiger
jaren der vorige eeuw uit Parijs
naar ons land zou zijn „overge
waaid". Onderzoekingen door onze
stadgenoot Van Loon hebben echter
overduidelijk aangetoond, dat het
cijfernotenschrift al omstreeks 1840
in Amersfoort op de school van
Kingma werd gebezigd.
De muziekkenner Daniël de
Lange noemde na kennisname van
het zanglesbook van Kingma ..Or
pheus onder de Jeuerd" (aanwezig
in de Universiteitsbibliotheek te
Amsterdam) deze Amersfoortse on
derwijzer als de uitvinder van het
cijfernotenschrift.
De methode, die Kingma een
eeuw geleden volgde om het muzi
kaal gevoel van onze overgroot
ouders te ontwikkelen, doet soms
sterk denken aan de moderne mu-
ziekpaedagoog Gehrels.
Klngma's leesmethode
Evenals bij het zangonderrlcht
(een belangrijk onderwijsdeel) volg
de Kingma bij het lezen een metho
de die haar tyd ver vooruit was.
Hoewel leerling van de grote Pieter
Johannes Prinsen, die 38 jaar lang
als directeur van de Haarlemse
Kweekschool in de eerste helft der
vorige eeuw het lager onderwijs
heeft bevrucht, heeft Fokke Yntes
Kingma de Leraar ook in z'n lees
methode (de Spa-a-methode) niet
slaafs nagevolgd, doch ook hier een
eigen systeem ontwikkeld dat aan
haast elke klank z'n eigen teken
gaf. Dit beginsel zou aan Hooge-
veen als voorbeeld hebben kunnen
dienen, toen deze zijn leesmethode
ontwierp. Zo stelde een plaatje met
een slapend kind de klank m voor
(een kind dat in slaap mummelt:
mmmm!) een oesterboer stelde de
oe voor en een gorgelende jongen
zegt ook nu nog: gggg.
Maar niet alleen met deze lees
methode stond hij in de voorste
ryen van de onderwijsvernieuwing,
ook z'n leesmachine was een oor
spronkelijke vinding (al is hem
verweten, dat deze uitvinding
slechts een verbetering betekende
van het letterrad van Nieuboer).
Ook hier stond de zelfwerkzaam
heid van onze Amersfoortse over-
grootouders bij Kingma op de voor
grond; de woord- en getalvorming
werd op de leesmachine van King
ma ..ogenschouwelijk" waargeno
men en het geval werd ook gebruikt
voor het leren klokkijken.
Al te zeer wordt onze Amers
foortse onderwyspionier gekoppeld
aan de geschiedenis van het Buiten
gewoon Lager Onderwijs, waaraan
hij later een groot deel van zijn
leven zou wyden. Nog in hét leer
boek over de geschiedenis van het
buitengewoon onderwijs, n.l. In „De
schoof voor het afwijkende kind"
(anno 1940) van een specialist als
W. A. van Liefland Jr. (die het
schreef op verzoek van prof. Casi-
mir) komen over Kingma grove on
juistheden voor, die doen ervaren
dat Kingma's leven ook in de krin-
gen van het Onderwys nog slecht
bekend bleef.
Dc eeuwenoude leesmachine van
de Amersfoortse schoolmeester
Kingma is nog altijd te zien in
museum Flehite. Het is'afkomstig
uil de vroegere R.K. Armenschool
te Amersfoort.
„Aan Fokke Yntes Kingma
(18131883) komt de eer toe
de eerste geweest te zijn, die dit
(n.l. het onderricht aan zwak
zinnigen) methodisch en doel
bewust ter hand nam. Deze
apostel der^ aanschouwelijkheid
en der individualisering van het
onderwijs" richtte in 1838 te
Amersfoort een particuliere
school op voor kinderen, die
hoewel niet krankzinnig of
idioot op geen andere school
konden leren."
Twintig jaar geleden toonde de
heer Van Loon al de onjuistheid
hiervan aan, doch het schijnt nodig,
nogmaals te moeten aantonen, dat
de school van Meester Kingma op
26 Aug. t.m. 1 Sept.
GRAND THEATRE: In de middag
voorstelling <230 uur) en Zondag
1.45 uur: „Bambi". In de avond
voorstellingen (6.30 en 9 uur) en
Zondag 4, 6.30 en 9 uur: „Het be
gon in de Pullman".
CITY THEATER: Zondag: 1.30, 4.
6.30 en 9 uur. Dag.: 2.30, 6.30 en 9
uur: „Na regen komt zonneschijn".
REMBRANDT THEATER: Van Vrij
dag t.m. Maandag: ,,'t Zit in de
lucht" en „Een meisje zoekt een
moordenaar" Van Dinsdag t.m.
Donderdag: „Partisanen". Aan
vangstijden: Zondag: 2, 4 15, 6.45
en 9 uur. Dagelijks: 2.30, 6.45 en 9
uur.
Openbare leeszaal. Uitlening voor vol
wassenen dagelijks 2—5 u.; bovendien
Dinsdag- en Vrbdagavond van 7—9 uur;
Uitlening voor kinderen Woensdag, en
Zaterdagmiddag van 2.304 30 uur: Lees
zaal dagelUks van 10—12.30 en 2—5 uur;
bovendien Dinsdag- en Vrijdagavond
van 7—10 uur
- Museum Fletute. Tentoonstelling
Llslduna,
het Havik een school was voor
voorbereidend onderwijs, welke
vooral bij de vooraanstaande
Amersfoortse families in trek was.
Kingma in Amersfoort
Omstreeks 1825 op de Rijks
kweekschool te Haarlem (dus op
12-jarige leeftijd) zien we hem in
1831 als ondermeester te Elburg en
een jaar later maakte hij kennis
met Amersfoort: op de Stads
Franse school van meester Johan
Borst. In 1838 bestuurt hij geheel
alleen do gemeenteschool van Oude-
ga in Friesland en in 1839 vinden
we Kingma als huisonderwijzer in
Leeuwarden, waar het hem maar
heel matig bevalt. Doch hij onthoudt
de mogelijkheden voor een energiek
schoolmeester in de Keistad: op
2 September 1839 verzocht hij aan
B. en W. van Amersfoort om toe
stemming voor de oprichting van
een voorbereidende school.
Kingma had zich niet misrekend!
De school groeide uit tot een zeer
bekende; in 1841 maakte Van Swin-
deren de grote reis van Groningen
naar Amersfoort om de leesmachine
van naby te zien en in 1842 kwam
de hoofdinspecteur van het onder
wys wynbeek naar Kingma, om
met de ontwerper van het cyfer-
notenschrift kennis te maken.
Herhaaldelijk trachtte Utrecht
onze schoolmeester te bewegen,
naar de bisschopstad te verhuizen
en daar zijn gaven ten toon te
spreiden. Vanuit Haarlem, Gorcum.
Amsterdam', Zwolle en Zeeland
kwam men naar de school van
Kingma, om aldaar in kennis te ge
raken met de moderne onderwijs
methode. Is het wonder, dat meester
Kingma langzamerhand de kinderen
op school kreeg vanuit de vooraan
staande Amersfoortse families?
Kingma had in 1839 toestemming
gekregen voor een bewaarschool,
doch blijkens een lijst van leerlin
gennamen, aanwezig in het Ge
meente-archief, waren in 1847 niet
minder dan 32 van de 71 kinderen
op de school van Kingma 6 jaar en
ouder. Hoezeer ten onrechte ook de
hiervóór genoemde bewering is, als
zou deze school er een zijn geweest
voor „het afwijkende kind", blijkt
wel uit de namen van verscheidene
leerlingen. J. Gerard Kleber, later
voorzitter van de Kamer van Koop
handel en Gemeenteraadslid, heeft
met z'n zusje Antjc bij Kingma
school gelopen. Dokter Siddré, die
in de Muurhuizen heeft gewoond op
de hoek van de Blauwe Bruggang
tegenover bakker Schaap, zat met
Piet Leinweber (later in 't Veer
huis te Zwolle) in dezelfde klasse.
Notaris Van Werkhoven had z'n
zoons Piet en Ben ook op de school
van meester Kingma en Schaap
(bestuurslid van de Fabrikanten
vereniging) deed met Annette en
Dientje hetzelfde. Piet van Weij-
land bleef (evenals de kinderen van
Van Gelder, van Werkhoven en
Schaap) op deze school zo lang mo
gelijk het zeer moderne onderwijs
van Kingma volgen, tot B. en W. dit
verboden voor kinderen boven 6
jaar, vanwege de concurrentie die
Kingma aandeed aan de school van
meester Zandijk, de Nutsschool van
meester Versloot en de Nederduitse
Jongensschool van meester Stickel
Schoemaker.
Model-school
Reeds van de aanvang af moet
Kingma hebben gedacht aan de
langzame groei tot een model
opleidingsschool. Want grote be
hoefte aan een gewone bewaar
school (in de letterlijke zin
van het woord) bestond er in 1839
niet al te zeer, door de aanwezig
heid in onzev kleine stad van ten
minste vijf stuks, die gehouden wer
den door „meutjes". Zo bewaarde
omstreeks die tijd meutje Raggeltje
(Rachel) Prins op de Nieuwstraat
4 meisjes, en op de kippenschool van
Vrouw Brom op de Kamp waren 120
jaar geleden 14 kinderen, terwyl
Grietje de Wit op de Coninckstraat
(waar kon zij ze bergen?) 36 kin
deren op haar schooltje hield. Ten
slotte had men dan nog de R.K. be
waarschool en de kinderbewaar
plaats van Meuje ter Maaten op de
Teut, waar 24 Amersfoortertjes on
derdak vonden. Nee, de bewaarscho
len hadden niet al te zeer last van
Kingma, doch de andere onderwijs
instituten als van Zandyk voelden
concurrentie en dat is Kingma om
streeks 1850 noodlottig geworden.
Na weigering door B en W. in 1847
tot uitbreiding van de school (in
middels naar de Langestraat ver
plaatst), en herhaald verbod tot on
derwijs aan oudere kinderen heeft
Kingma de last van onderwijzers-
armoede nog zwaarder gevoeld. In
1851 vroeg hy verlof tot de oprich
ting van een meisjesschool en deed
op zeer moderne wijze wat
thans in de Lager Onderwijswet
voor de oprichting van een nieuwe
bijzondere school is voorgeschreven:
de aanvraag ging vergezeld van een
door 25 ouders ondertekende verkla
ring, dat dezen de oprichting van
zulk een school verlangden.
Geduld verloren
De toestemming kwam niet
vlot en hangende het officiële
onderzoek verloor Kingma het
geduld en Amersfoort een bui
tengewoon paedagoog: Kingma
keerde Amersfoort en het ge
woon lager onderwijs de rug
toe. Ds. van Koetsveld had
beter dan ons Stadsbestuur de
grote waarde van Kingma voor
het onderwijs begrepen en haal
de hem naar zijn pas opgerichte
„Idiotenschool" te Den Haag.
waar hij als hoofdonderwijzer
werd aangesteld.
Enkele jaren later (in 1853) zien
we hem als Directeur van de Sup-
plementain» School voor Achterlijke
kinderen te Utrecht. In dit milieu
ontplooit hij z'n grootste gaven,
krijgt in 1858 een Koninklijke be
loning ter aanmoediging wegens
verdiensten jegens het onderwijs en
korte tyd later de eer. te worden
geroepen tot het ambt van Direc
teur van de Inrichting voor Spraak-
gebrekkige, doofstomme en achter
lijke kinderen te Amsterdam.
In de Amersfoortse stadsgeschie
denis zal Fokke Yntes Kingma zijn
en blijven wat hij voor Amersfoort
is geweest: een Amersfoortse
schoolmeester die z'n tijd verre
vooruit was. een onderwijspionier
die in onze Eemstad mag genoemd
worden minstens in één adem met
de oude Kollewijn, Van der Palm,
Theo Thijssen en Welling, en die
voor wat de Keistad betreft slechts
wordt overschaduwd door reuzen als
Roeland Anthonie Kollewyn en Her
man Gorter.
P. S. TEELING
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Vijftig jaar getrouwd
Er is feest geweest op de Soesterweg.
De ge\cl van perceel 351 was versierd
en de bewoners ervan verkeerde in
feestelijke stemming Vijftig jaar ge
trouwd zijn. Is een ieder niet gegeven
Daarvoor mag men 'de bloemetjes wel
eens buitenzetten. Dat deed het echt
paar A. C. van OvenLeeuwenkamp
dan ook. Er was dezer dagen een komen
en gaan van familieleden vrienden en
kennissen die de krasse oude bruid en
bruidegom kwamen gelukwensen. Het
bleef niet bij vriendelijke woorden. Ook
bloemen en geschenken werden aange
boden.
177. Blijkbaar heeft
Van der Decken grote
haast om weg te komen,
want van Bleau gaat hij
direct met zijn nieuwe
stuurman naar de kade,
waar zijn schip, de
„Hollander" gemeerd
ligt. Er wordt hard ge
werkt om de lading aan
boord te krijgen. „Wal
zit er in de vaten?"
viaagt Robert Janszoon
nieuwsgierig Maar Van
der Decken antwoordt
kortaf: „Jenever", en
geeft op verdere vra
gen geen antwoord. Het
onbehaaglijke gevoel,
dat er iets geheimzin
nigs is met dit schip bekruipt de nieuwe stuur- i thans meekomen naar mijn kajuit? Ik zal u
man, maar hij zet dat van zich af. En Van der daar voorstellen aan de mede-eigenaar van het
Decken draait trouwens een beetje bij. „We ver- schip, schepen Dooyewaard". Schepen Dooye-
trekken over twee dagen", zegt hij, „wilt ge waard is een kleine, gezette man, die in Hoorn
woont. Robert Janszoon hoort thuis m IlpeC.
dam en de schepen nodigt hem uit in Zjj3
koets zo ver mee te rijden.
Handbalgroep bereidt sportvrienden een
hartelijke ontvangst
Gisteravond tegen 8 uur stond
een groot aantal leden van de
handbalgroep „Amersfoort", onder
aanvoering van voorzitter Schone-
willc voor het Volksgebouw in af
wachting van de komst van de
momenteel reeds in ons land ver
toevende Oostenrijkse handballers,
leden van KAC uit Klagenfurt.
Lang lieten de buitenlandse gasten
niet op zich wachten, want nau
welijks was de Lange Jan erin ge
slaagd met acht forse slagen boven
Amersfoorts feestgedruis uit te
klinken of de grote bus met een
aantal vrolijke gasten arriveerde.
De Oostenrijkers werden het
Volksgebouw binnen gelootst, al
waar zij in een der bovenzalen
werden verwelkomd door de voor
zitter. De heer Schonewille wees
er op, dat met dit bezoek de hand
balgroep voor het eerst na de be
vrijding buitenlandse handballers
ontvangt en hij achtte dit voor de
handbalsport in het algemeen van
grote betekenis.
„Zelf in zeer grote moeilijkheden
verkerende, vlak na de oorlog, wat
betreft onze handbalgroep," aldus
de voorzitter, „hebben wij voor
zover dit maar enigszins mogelijk
was, moeite noch kosten gesoaard
om deze dagen voor jullie hier zo
aangenaam mogelijk te maken.
Immers, in deze dagen zullen wij
lonen, ja moeten tonen, dat mid
dels de sport de kameraadschap
tussen twee elkaar volkomen
vreemde groenen op de hoogste
snort van de ladder komt te staan.
Wij vinden het een eer. dat we de
vriendschansgedachte, die wij in
onze vereniging zo hoog houden,
nu kunnen uitdragen aan hen, die
ons thans nog volkomen vreemd
zijn, doch van wie wij straks als
goede kameraden node afscheid
zullen nemen."
Wat het programma voor de ko
mende dagen betreft, getracht zal
worden de gasten zoveel mogelijk
in een vacantie-sfeer te brengén en
ze dus met al te veel te vermoeien,
zo deelde de voorzitter mede.
L. Vierdag overleden
In brede kring heerst te Amersfoort
verslagenheid *iver het zo plotseling
verscheiden van de heer Lucas Vier
dag. d.e enige tijd geleden de leiding
van het bekende sigarenmagazijn ln de
Utrechtsestraat van zijn vader over
nam. De heer Vierdag, d'c 29 jaar oud
werd. was vooral een geziene figuur m
de Amersfoortse zwemwereld. Hij was
o m. lid van de Amersfoortse zwem-
club „Neptunus".
De teraardebestelling ls vastgesteld
op Zaterdag 3 Seolember tegen half
drie op Rusthof. Het vertrek van het
sterfhuis Utrechtsestraat 7 is bcpaa.d
op twee uur.
Ons dagelijks teveel
Kinderen, die de leeïtljd' van 14
jaar nog niet hebben bereikt zijn leer
plichtig en mogen dus niet werken.
Een jongen negeerde dit voorschrift en
kreeg een bekeuring
Twee personen werden geverbaliseerd
omdat zij zonder licht fietsten
Een autobestuurder kreeg een pro
ces verbaal omdat hij een verkeers
heuvel aan de linkerzijde passeerde.
Twee personen, die hun fiets niet
van eon wit spatbord hadden voorzien,
kregen ook een bon.
In de Vlasakkers ontstond Woensdag
een brandje, tengevolge van de von
ken uit een locomotief. Honderd vier
kante meter heide en droog gras ging
verloren.
Een bermbrandje op de B W. Laan
was oorzaak dat 10 m2 droog gras in
vlammen opging.
Een fietser, die zich achter een auto
liet voorttrekken werd geverbaliseerd.
Als herinnering aan deze eerste
ontmoeting bood de heer Schóne-
wille de Oostenrijkers een fraai
uitgevoerde plattegrond aan van
Amersfoort uit het jaar 1600.
De leider van de Klagenfurtse
handballers dankte ten zeerste
voor de buitengewone ontvangst
en zeide er geen moment aan te
twijfelen, dat ook met de Amers-
foorters innige vriendschapsban
den zullen Worden aangeknoopt.
Na deze officiële ontvangst on
derhield men zich nog even met
elkaar de Amersfoortse gastheren
en -vrouwen werden voorgesteld
aan hun resp. logé's en al spoedig
waren beide partijen de beste
maatjes Daar de vermoeienissen
van de laatste dagen de gasten
niet in hun „koude kleren" zijn
gaan zitten, werd al spoedig de reis
naar de tijdelijke „tehuizen" aan
vaard en we hebben zo'n idee, dat
menig Oostenrijker reeds sluimer
de toen de Lange Jan verkondigde,
dat het inmiddels elf uur was ge
worden.
Uitslag étalagewedstrijd
Ter gelegenheid van het vijftig
jarig bestaan van VW werd door
het jubilerende bestuur in samen
werking met de Federatie van
Amersfoortse Middenstanders een
étalagewedstrijd georganiseerd,
waaraan vele winkeliers deelna
men. De jury is tot de volgende
beoordeling gekomen:
Eerste prijzen (zilvereh medaille
fremeenteb°stuur)K. Giessen,
Utrechtsestraat 43: Fa W. van
Bommel Zn. Van Asch van
Wnckstraat 24: tweede prijzen
(zilveren medaill" VVV): N. Breu-
ers, Leusderweg 262; Fa. C de Ja
ger Pangestraat 19: derde nriizen
(bronzen medaille VVV) fa J Vonk
Langestraat 87: Firma J. Luijcx
Zn. Langestraat 49.
Eervolle vermeldingen werden
toegekend aan (Driizen werden be.
schikbaar gesteld door de F.A.M.):
Jac. Mourer. Lnngestr. 26; Spaink's
Ijzerhandel. Vermeerstraat 28; T.
Fennema, utrechtsewee 38 en J.
Slots. Arnhemsestraat 26a
De jury heeft bii de beoordeling
voornameliik rekening gehouden
met de originaliteit der étalages.
Woensdagmiddag worden tüdens
pen gezellig samenziin in Vonk's
Lunchroom de prijzen uitgereikt
Automarkt
Op de Woensdag gehouden auto
markt werden 189 "motorrijtuigen aan
gevoerd.
Burgemeester Molendijk
sprak rede uit
Mot de prettige ontvangst die de
handbalgroep „Amersfoort" hen de
avond te voren had bereid, noj» in
hun gedachten, togen de 30 Oosten-
rykse handballers uit Klagenfurt
Donderdagmorgen naar het gemeen
tehuis om door het gemeentebestuur
officieel te worden ontvangen. Voor
burgemeester Molendyk zijn begroe
tingsrede uitsprak hekeken de gas
ten van het gemeentebestuur do
oude kaart van .Amersfoort. Hollan
ders trachtten in gebrekkig Duits de
oudheid van onze mooie stad dulde-
lyk to maken. Veel tyd hadden zy
hiér niet voor, want even na tien
uur trad burgemeester Molendyk
niet de wethouders Koopman en
Van Zwol, gemeente-secretaris
Haars en de heren Verschuur, Nij-
zink en Nieuborg, van de Amers
foortse Sportstichting, do raadzaal
binnen. Burgemeester Molendyk
I sprak de buitenlanders In het Duits
ais volgt toe:
In de jaren, die achter ons liggen
hebben wij versch-.'lendc malen bui
tenlandse sportgroepen het welkom
toegeroepen. Meest waren het jonge
mensen uit Engeland of één der
Scandinavische landen, vandaag
voor het eerst begroeten wij sport
vrienden uit een Duits sprekend
land, en gy zult begrijpen, wanneer
ik zeg, dat wij nog altijd iets in ons
zelf moeten overwinnen voor we
Veteranen van AZ en PC en Neptunus
leveren aardige strijd
Het heeft Woensdagavond in het Sportfondsenbad, tijdens de tweekamp
tussende plaatselijke zwemverenigingen Neptunus en A.Z en P C. ten bate
van de Niwin, aan spanning niet ontbroken. De tweekamp omvatte polo-
wedstrijden tussen de eerste en reserve-zeventallen en tuSsen de aspiranten
meisjes en de veteranen van Neptunus en A.Z. cn PC. De estafette-wed
strijden tussen de polozeventallen hadden een spannend verloop, evenals
de polowedstriiden. Jammer was hetdat de wedstrijd A Z. pn PC 1—
Neptunus 1 zich kenmerkte door onsportiviteit en ruwheid.
Sr. enkele keiharde schoten van
Smeitink te verwerken, die hij tot
driemaal toe onschadelijk wist te ma
ken Hel vierde schot was hem ech
ter te machtig (1—0). Er ontstond
een Neptunus overwicht cn Kuiper
scooide de gelijkmaker Weei moest
Geutjes harde schoten van Siaeilink
verwerken en wéér was het Smei
tink cue zijn club de leiding bezorg
de (2—1). Dezelfde speler wist daar
na zeifs twee Neptunus keepers
te verschalken (31).
Na de rust deden de veteranen het
wat kalmer aan: vermoeidheid ging
hun parte.i spelen. Neptunus onder
vond hiervan wel de grootste nade
len. Van Haselen en Van Ommeren
profi.'.erden van deze inzinking Zij
brachten de stand op 51. De Neo-
tunus oudjes vonden het hierna wel
letjes en zetten alles op alles. Kuipe-
gaf Allie Roodbergen een mooie bal
aan cn deze benutte zijn kans: met
zijn voet scoorde hij onhoudbaar (5
—2). Aan do andere kant wist Van
Ommeren nog eenmaal de touwen te
ïaken. de eindstand werd 62 in het
voordeel van A.Z. en P.C.
De estafettewedstrijden tussen de
eerste en reservezeventallen van bei
de verenigingen werd een dubbele
overwinning voor Neptunus. Het
eerste zevental van Neptunus legde
de 7 rmal 50 meter af in een tijd van
3 35,waartegenover de A.Z. en P C.-
ers 342.3 noteerden. Neptunus 2
werd eerste in een tijd van 3.46. A.Z
en P.C. nateerde 4.01.5.
De polowedstrijd tussen de reser
ve-zeventallen werd door de Neptu-
nianon met 2—0 gewonnen. Een fraai
resultaat, wanneer men bedenkt dat
Neptunus in de competitie twee
klassen lager is ingedeeld dan de
A.Z. en P.C.-reserves.
De grootste belangstelling ging uit
naar de ontmoeting tussen de eerste
Sportiviteit kwam in het
gedrang
De tweekamp werd geopend door
de voorzitter van de organiserende
vereniging. A.Z. en PC., de heer Van
Haselen. waarna namens het plaat
selijk Niwin-comité de heer Mosterd
het bestuur van A.Z. en P C. dankte
voor de organisatie van deze wed
strijden.
De 6 x 50 meter estafette tussen de
veteranen van A Z. en P.C. en Nep
tunus. waaraan verscheidene cracks
deelnamen, werd een overwinning
voor de oudjes van A.Z cn P.C, Zij
noteerden een tijd van 3.54 2 Neptu-
nus deed het rustiger en maakte een
tijd van 4.10.
De 6 x 50 meter estafette tussen
de veteranen van A.Z. en P.C. en
Neptunus. waraan verscheidene
cracks deelnamen, .werd een over
winning vor de oudjes van A.Z. en
P.C. Zij noteerden een tijd van
3 54.2 Netunus deed het rustiger en
maakte een tijd van 4.10.
De 6 x 50 meter estafette tussen
de aspiranten meisjes van beide ver
enigingen werd gewonnen door de
dochters van Neptunus.
1. Neptunus 4.44, 2. A.Z. en P.C.
5.46. De polowedstrijd werd even
eens door dc Neptunus-meisjes ge
wonnen (1—0).
Veteranen wedstryd
Een aardig verloop had de polo
wedstrijd tussen de veteranen van
Neptunus en A Z. en <P.C. Het was
niet de eerste maal in hun leven dat
zij een polomatch zouden gaan spe
len: zij herinnerden zich nog maar al
te goed hun gloriejaren. Maar on
wennig was het toch wel voor velen.
Direct na de opening van het spel
kreeg de Neptunus këeper Geutjes
Wij hebben er beslist geen
bezwaren tegen, dat men sport
wedstrijden ten bate van de
NIWIN organiseert. Maar laat
men dan nooit meer een water-
polo-tournooi tussen AZ en PC
en Neptunus doen houden. Want
wat wij Woensdagavond gezien
hebben is meer dan ergerlijk. In
de droeve historie van een'lange
reeks van fel gespeelde water-
polo-ivedstrijden tussen de
teams van deze clubs, is er geen
enkele te vinden, die zo fel
om van gemeen maar niet te
spreken werd gespeeld als
die tussen de eerste herenzeven-
tallen Woensdagavond.
Men kan van beide zijden de
schuld geven aan de zwakke
leiding, maar dat is geen excuus.
Dan nog mogen spelers hun
zelfbeheersing niet verliezen en
er rondweg op los beginnen te
slaan en te trappen. Dat ge
beurde. aan beide zijden. Deze
wedstrijd was een aanfluiting
van de sport. Het was schanda
lig. Wij hopen, dat deze open
hartige woorden goed. worden
verstaan.
Vv
zeventallen van A.Z. en P.C. cn Nep
tunus. De wedstrijd is voor velen een
teleurstelling geworden. De gehele
ontmoeting kenmerkte zich door on
sportiviteit en ruwheid.
De A Z. cn P.C.-ers openden in de
eerste helft een heftig offensief op
de Neptunus veste. Misverstanden in
de Neptunus-achterhoede waren
oorzaak dat A Z en P.C. reeds vrij
spoedig door Gertie Mosterd en zijn
broer Theo de voorsprong konden
nemen. Neptunus herstelde zich
enigszins, doch de fraaie schoten van
De Bree en De Gans hadden geen
succes. Een fraaie boogbal van Theo
Mosterd onderschatte de Neptunus-
keeper Vlasakker (3—0).
Gertie Mosterd bracht de rust
stand op 40 voor zijn club.
Na de hervatting scoorde Dekkers
met een verrassend schot het eerste
tegenpunt voor Neptunus. De Bruyn
en De Gans wisten hierna de achter
stand van Neptunus tot 43 in te
lopen. Het uitstekende en sportieve
doelverdedigen van keeper Insinger
behoedde A.Z. en P.C. voor de ge
lijkmaker.
het Duits weer als voertaal accep
teren.
We willen daarbij echter beden
ken, dat de Oostenrijkse republiek
in 1938 het eerste slachtoffer van
de nazi-tyran verd en verder, dat
Oostenrijk niet alleen Syss-Inquart
voortbracht, maar ook mannen als
Sigmund Freud, Victor en Max Ad-
led, Karl Kautsky en Otto Bauer,
ICarl Seitz en de tegenwoordige pre
sident Karl Renner.
Het belr ngrijkste is, dat wij diep
beseffen, dat wy voor eer. grote, ge
meenschappelijke taak staan: het
opbouwen van een nieuwe wereld.
De woorden laten zich gemakkelijk
formuleren, in werkelijkheid is het
een werk van generaties, om de we
reld voor alle mensenkinderen be
woonbaar te maken. Het wereld
beeld is chaotisch, waarschynlijk
voor de mensen in Oostenrijk nog
erger dan voor ons.
De jonge generatic zal moeten
bouwen aan eer wereld die econo
misch ordclijkei en meer doorzicht
is, waarin het begrip wereldhuishou
ding enige betckeris krijgt en die
politiek de nationaliteiten tot zyn
recht laat komen, alles evenwel ver-
bonder door ec wyder internatio
naal verbond.
In onze dagen wordt er gewerkt
aan de practische vormgeving.
Straatsburg wordt een naam van
symbolische betekenis. Wellicht
komt de dag dat de Oost-Europese
landen niet meer in zo een noodlot
tige tegenstelling tot de Westerse
wereld staan.
Voor die internationale gedachte
moet gy piómers 'ifln. Gij kent het
woord van Maxim Gorki:
„Wir sind die Kinder einer Mut
ter, der groszen Gedanke der in
ternationale Bruderschaft aller
Völker auf der ganzen Welt".
Zo ver zijn we nog lang niet. De
nationale tegenstellingen spitsen
zich in onze dagen weer toe, vooraj
in Z.O.-Europa.
Jonge vrienden weest pioniers.
Pioniers van een nieuwe Europese
gezindheid.
Het handbalspcl is belangrijk en
ik wens u prettige dagen in onze
oude stad. Ik wens u zelfs sportieve
successen toe. Belangrijker is dat
gij u mede voelt dragers van deze
Europese gedachte, van deze inter
nationale solidariteit. Dan sluit gij
aan by een waardige Oostenrijkse
traditie. Victor Adler, Otto Bauer
en uw tegenwoordige president Carl
Renner hebben een naam met Euro
pese klank.
Ik mag besluiten met een per
soonlijke opmerking. In het jaar
1929 was ik met 700 jonge Neder
landers op een jeugdfeest in We
nen. Ik logeerde op Fuchsenfeldhof,
wij brachten er neerlyke dagen door,
wij maakten tochten in het schone
bergland en warmden ons aan de
kameraadschap van onze Oosten
rijkse vrienden. Een moment is al
tijd in myn herinnering blyven
staan: De afscheidsavond, toen het
prachtige volkskoor het „Solidari
teitslied" zong. Nog klinken de
woorden in mijn oren en ik geef ze
u mede terug naar Klagenfurt en
Karinthië:
„Vorwarts und nicht vergessen
die Solidaritat!";
en ik besluit met de oude veel
zeggende Oostenrijkse groet:
„Freundschaft".
De leider van de KAC, Steiner,
dankte de burgemeester voor de
vriendelijke ontvangst en de harte
lijke woorden. Hij en zijn vrienden
vonden het een voorrecht als eerste
Oostenrijkse handbalploeg na de
oorlog ons land te mogen bezoeken.
„Wij houden een mooie indruk van
uw land over," zo zei hy.
De heer Steiner hoopte, dat het
bezoek zou bijdragen tot de verster
king van de internationale vriend
schapsbanden. Het gemeentebestuur
bood de gasten vervolgens een kopje
thee en een rokertie aan, waarna
o.l.v. van de heer Hak 'n rondgang
werd gemaakt door dc oude binnen
stad.
Zakencentrum kreeg druk
bezoek
Het was gisteravond anders day
anders in de feestelijk verlicht»
binnenstad van Amersfoort. Me:
kan zich er moeilijk los van make:
aan de 31e Augustus een feestelri
tintje te geven. Voor Amersfoort
was het dit keer nog al eenvoudii
Want het 50-jarig jubileum vaj
VW dient gevierd.
De samenwerking tussen mid-i
denstand, Amersfoortse muziek
verenigingen en WV om dit jubi-j
leum in enkele klinkende bijeer-
komsten te vieren, blijkt vrucht
dragend te zijn. Reeds vroeg in ct
avond trokken Amersfoorts muzi
kanten door de straten en overa!
stonden de burgers in rijen lang?
de kant rm de corpsen te zie:
voorbij trekken. Feest was het oei i
in het zakencentrum aan c?
Utrechtseweg. Daar was vooral ct
jeugd sterk vertegenwoordigd. Hei
tuinfeest was dan ook op deze
zomerse avond zeer aantrekkelijk.
De padvinders drumband gaf een
goede demonstratie en later op de
avond verscheen op het podium
Dan Bearda om de danslustige te
leiden. De „Nightbreakers" o.l.v
Klaas Smit zorgde voor goedé
dansmuziek. Voor de demonstraties
van de Amersfoortse Sportschwl
was veel belangstelling. De ver
schillende stands werden druk be
zocht en één van de organisatoren
vertrouwde ons toe: ..Het gaat best,
we hebben niets te mopperen."
Mopperen hebben we dan ook
gisteravond niet gehoord. We!
heerste er een blijde stemming
omdat de vlaggen wapperden cn
oranjezonnetje geen verstek liet
gaan.
Installatie-verga tiering
nieuwe raad
De gemeenteraad van Amers
foort komt op Dinsdag 6 Septem
ber om 19 uur in openbare verga
dering bijeen ter behandeling van
de navolgende agenda:
1. Installatie van de raadsleden.
2. Benoeming van wethouders.
3. Notulen,
4. Ingekomen stukken en mede
delingen.
5. Benoeming van de leden der
commissies uit de raad.
6. Benoeming van twee leden
van de raad in de commissie voor
georganiseerd overleg.
7. Benoeming van twee leden in
het bestuur van de Amersfoortse
Sportstichting.
8. Benoeming van de leden van
het bestuur van de Stichting „Cen.
trale Woningzorg".
9. Benoeming van de leden van
de commissie van advies, bedoeld
in artikel8 van de woonruimtewet
1947 s.taatsblad H 291.
10. Loting voor de verdeling van
de raad in t'-vee afdelingen.
11 Voors'el van B. en W om een
crediet te verlenen voor de bouw
van twee woningen aan de Feith-
laan en om deze bouw op te dra
gen aan W. Trinks (gedrukte ver
zameling nr 129).
12. Voorstel van B. en W. om bij
K.M. de Koningin voorziening te
vragen tegen het besluit van gede
puteerde staten, waarbij goedkeu
ring is onthouden aan het raadsbe
sluit van 29 Maart 1949 nr. 174 tot
aankoop van een perceel dennen
bos en hakhout, gelegen in de ge
meente Leusden aan de Dodenweg
en Arnhemseweg.
Afscheid A. Braainbonk
Onder grote belangstelling nam gis
teren de heer A. Braambosch na 32
dienstjaren afscheid bij de Spoorwe
gen. Om negen uur verzamelde zich
het personeel van ploeg 54 ln de ver
sierde werkplaats cn bleek uit het
aangeboden cadeau en de toespraken
van de heren J. A. Brouwer en Nlje-
boer dat een goed collega de spoor
wegdienst ging verlaten. Later werd
in aanwezigheid van ongeveer het ge
hele wegpersoncal door dc heren Don
selaar cn Boele nogmaals de scheiden
de ambtenaar veel lof toegezwaaid.
Dit afscheid werd voor Braambosch
dus tot een onvergetelijke dag ge
maakt.
Burgerlijke Stand
31 Augustus 1949
Geboren; Everardus Gijsbertus z. v.
G. Schoonderbeek en N de Ridder As
terstraat 3; Christina Margaretha d. v.
G. A. Willenborg en C Smink, Krom-
mestraat 5- Clemens Maria Johannes z.
v. C J J Goes en J. C. G. v. d. Sprong.
Getrouwd- J Hendrik en M. de
Clercq; H. Boute en A. Vissers: W. van
Eek en M. A. E. v. Wcsterlaak.
Overleden: Aart van Halteren 27 j.
ongehuwd.
In de Langestraat vatte het zonne
scherm varf dc fa. Van R. Woensdag
vlam. Een m2 zeil ging verloren Een
achteloos weggeworpen peukje sigaret
is waarschijnlijk de oorzaak.
Monstrueuze machines op
de Jaarbeurs
De grootste stukken op de technische
afdeling van de Jaarbeurs aan de Croe-
selaan .voor zover althans op het oogen-
blik aangevoerd ziin afkomstig uit
Polen. Behalve de monstrueuze draai
bank van 14.000 k g die od de Voor-
jaarsbeurs zoveel opzien baarde, heeft
de importeur thans ook een niet minder
gigantische kotterbank naar Utrecht la
ten komen, die een gewicht heeft van
niet minder dan 22.000 k g. Deze ma
chine is circa drie en een halve meter
hoog cn bijna zes meter lang.
Voorts waren ook diverse houtbewer
kingsmachines gearriveerd, waaronder
cen vierzijdige machine voor de parket
industrie.
De afdeling Machines cn werktuigen
voor de metaal- en houtindustrie be
looft dus zeer interessant te worden, te
meer daar er nog diverse tvpen Engel
se Amerikaanse en Belgische machines
worden verwacht.
