DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
D
Vorderingen op de R.T.C.
wettigen goede hoop
Senaat keurt militaire
hulp aan Europa goed
Communisten zetten» de
Bondsdag op stelten
Overheid moet meer zijn
dan controle-instantie
r
Loonbeleid
nog onzeker
China waarschuwt Assemblee
voor rode storm
Laagterecord
Nederlands
sterftecijfer
I KLUISDEUR 3/ TOM V
51 AMSTEROAMSCHE E
«CASSO BAItK
9e Jaargang no. 223
Vrijdag 23 September 1949
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330,
Bank: Rotterdamsche Bank Postbus 9 1Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent.
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235,
Hoofdredacteur: TJ. DE BOOR DER,
MIN. STIKKER IN V.N.-ASSEMBLEE
FLUSHING MEADOWS. Minister Stikker, voorzitter van de Neder,
lands? delegatie by de Algemene Vergadering der V.N., heeft vanmorgen
tydens het algemeen debat een rede gehouden, waarin hy in byzonder-
t
BEN HAAG. Het is de minis
ter van sociale zaken in de toe
lichting op zijn begroting niet mo.
gelijk in dit stadium reeds nadere
medelingen te doen omtrent de
plannen, welke er bij de regering
bestaan betreffende het te voeren heden trad ten aanzien van drie punten: Indonesië, technische hulpver-
loonbeleid.
De regering overweegt gelijktij
dige vermindering van de subsi
dies. verhoging van de huren en
wijziging van de Inkomsten- en*
Loonbelasting. De vraag, welke in
vloed dit complex van maatregelen
zal hebben op het peij van de kos
ten van levensonderhoud en welke
voorzieningen moeten worden ge
troffen ten opzichte van het loon
peil. zal eerst worden beslist na
overleg tussen de interdepartemen
tale commissies voor lonen en prij-
zij en vertegenwoordigers van de
Stichting van de Arbeid.
Dean Acheson over
Indonesië
FLUSHING MEADOW. De
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, Dean Acheson, heeft
in eeri toespraak tot de algemene
vergadering der Verenigde Naties
met betrekking tot het Indone
sische vraagstuk gezegd, dat de re
gering der Verenigde Staten met
grote belangstelling de diverse
werkzaamheden der Verenigde Na
ties volgt met betrekking tot die
volken, die nog geen volledig zelf
bestuur hebben verkregen.
Indonesië is, aldus Acheson, voor
de Verenigde Naties een voorbeeld
van de evolutie van een koloniaal
volk tot vrijheid en onafhankelijk
heid. Door de gezamenlijke pogin
gen van beide partijen op de Ronde
Tafel Conferentie te 's-Gravenhage,
ziet men hier een ontwikkeling in
de richting van een vrijwillig sa
mengaan tot beider voordeel.
lening aan minder ontwikkelde gebieden en de heilige plaatsen ln Pa.
lestlna. Met betrekking tot de R.T.C. zei de minister, dat de tot nu toe
gemaakte vorderingen de hoop wettigen, dat de besprekingen tot een
oplossing zullen leiden.
ereldsituatie geeft geen
reden tot optimisme
Ten aanzien van de technische
hulpverlening zei Minister Stik
ker: De Nederlandse regering is
van mening, dat de activiteit van
de V.N. en de speciale bureaux op
het gebied van de technische hulp
verlening nieuwe hoop heeft ge
geven op effectieve samenwerking,
welke kan leiden tot betere levens
omstandigheden voor millioenen
mensen in minder ontwikkelde ge
bieden en beter begrip tussen de
volkeren van de wereld. Ik zal niet
ingaan op de economische en fi
nanciële zijden ervan, daar mijn
land voor dit doel, op het ogen
blik althans, niet veel kan bijdra
gen. Maar ik wens de aandacht
van de Assemblee te vestigen op
de wijde mogelijkheden en de reik-
wijde van de Nederlandse univer
siteiten en technische scholen, die
jaarlijks een aantal goed geschool
de technici afleveren. Er zijn der
halve vele technici voor werk el
ders beschikbaar in landen, welke
bij voorbeeld zouden kunnen pro
fiteren van hun uitgebreide ken
nis van de landbouw in tropische
gebieden."
Over de heilige plaatsen in Pa
lestina zei de minister, dat de vol
doening van de Nederlandse re
gering over de beëindiging van de
strijd in Palestina „enigszins klei
ner was geworden door haar be
zorgdheid ten aanzien van de be
veiliging van die plaatsen in het
Heilige land, welke symbolen zijn
FLUSHING MEADOWS. De algemene vergadering van de Ver
enigde Naties moest gisteren na drie kwartier worden verdaagd, omdat
geen der aanwezigen meer het woord wensten in het algemeen debat.
Op de ochtendbijeenkomst spraken slechts twee afgevaardigden: dr.
Tsiang van China en dr. Fadhel Djamali van Irak. Toen zij hun rede
hadden beëindigd en voorzitter Rumolo vroeg wie vervolgens het woord
wenste, bleef het stil.
-.Vergadering neemt agenda
van 66 punten aan
Van de „grote vier" heeft tot
dusver alleen Acheson gesproken.
Wysjinsky en Schuman zullen van
daag de vergadering toespreken.
In de twee en een halve dag dat
de assemblée vergadert hebben
slechts zes sprekers het woord ge
voerd.
Geen van de ministers van bui
tenlandse zaken der grote vier was
aanwezig toen China een beroep
op de Assemblée deed acht te
van de hoogste geestelijke waar
den." Hij verklaarde, dat de be- j
scherming van die plaatsen niet
alleen kan worden overgelaten
aan de betrokken regeringen, maar
moest zijn „een aangelegenheid
voor permanent internationaal toe
zicht. Mijn delegatie hoopt daar
om. dat in deze zitting toereikende
maatregelen voor bescherming en
beveiliging zullen worden geno
men. Indien er niet een dergelijke
regeling tot stand zou worden ge
bracht, zou men internationalisa
tie van de stad Jerusalem en om
geving ernstig moeten overwegen."
De minister zei vervolgens, dat
de toestand, waarin de wereld zich
thans bevindt, zeker niet recht
vaardigt de toekomst of zelfs de
nabije toekomst „met bovenmatig
vertrouwen en optimisme" te be
zien. „De alarmerende uitbreiding
van de onrust in China is voor
velen een zaak van ernstige be
zorgdheid. Deze onrust kan zich
zeer wel uitbreiden tot andere
delen van Azië en kan het zaad
van economische en politieke ont
binding uitstrooien. Indien de be
tekenis van dit verschijnsel alge
meen zou worden begrepen, zou
het gemakkelijker zijn zich ge
meenschappelijk tegen dit ^toe
nemend gevaar te verdedigen".
De minister legde er de nadruk
op. dat. wanneer maar de goede
wil overheerst, alle organisato
rische onvolmaaktheden van de
Verenigde Naties kunnen worden
overwonnen. Hij zei, dat de men
taliteit van mensen, van staatslie
den. niet kan worden veranderd
door resoluties of procedure-recels
De heer Stikker besloot: „Moge de
Almachtige God. voor wie wij ons
in alle nederigheid nederbuigen,
ons deze geest en zin voor wat
goed en rechtvaardigd is, verle
nen.
Ongecorrigeerd
ln het
zoeklicht
'AMERIKA
Staal, staking en pensioen
AA/ANNEER de arbeiders in de
v v Amerikaanse staalindustrie
volgende week het werk neerleg
gen. zal dit niet zijn wegens een
loonstrijd, maar omdat de werkge
vers zich verzetten tegen hetgeen
zij beschouwen als een geheel
nieuw principe in de Amerikaanse
industriële betrekkingen een
principe, dat de grenzen van de
staalindustrie verre overschrijdt en
wellicht alle arbeiders in de V.S.
zal beroeren. Dit nieuw principe
zegt, dat alle arbeiders recht op
pensioen hebben en dat het aan de
werkgevers is, de kosten daarvan le
dragen. Sommige ondernemingen
bezitten welis
waar reeds pen
sioenfondsen,
maar daarin
wordt voor een
aanzienlijk deel
door de arbei
ders bijgedragen, en de formele
erkenning van het principe, dat
de werkgevers niet slechts voor
het pensioen van hun arbeiders
moeten zorgen, maar dit bovendien
geheel moeten betalen ook, zou iets
revolutionnairs zijn. Inderdaad zijn
de staalmaatschappfjen niet gekant
tegen het pensioen zélve, maar zij
wensen, dat de arbeiders een deel
van de kostqji voor hun rekening
nemen. De vakvereniging der me
taalarbeiders, welke zich gesteund
weet door het rapport van een re
geringscommissie. wenst echter het
volle pond. Indien voor het einde
van deze week geen der partijen
zich bereid verklaard heeft tot een
compromis, zoals door president
Truman gewenst, schijnt een sta
king in Amerika's belangrijkste in
dustrie onvermijdelijk. Maar of het
nu tot een staking komt of niet, ze
ker is wel, dat er een of ander
pensioen-plan moet worden uitge
werkt en dat vele toekomstige
Amerikaanse arbeidsconflicten niet
zullen gaan om de bekende kwestie
van loon gedurende het werk, maar
om de nieuwe strijdvraag van .be
taling na het werk.
Opnieuw enkele buien
Wisselend bewolkt met voor
namelijk vanavond of vannacht
plaatselijk enkele buien en te
gen de ochtend hier en daar
mist. Zwakke tot matige wind
hoofdzakelijk tussen Oost en
Zuid. Weinig verandering van
temperatuur.
24 Sept.: Zon op 6.23. onder 18.35;
laan op 9.08. onder 19.13.
JL
slaan op de „storm" die het com
munisme in China heeft veroor
zaakt. Tsiang zei, dat de commu
nisten in China een „integrerend
deel der internationale communis
tische beweging" vormen. In West
Europa was met het Noord Atlan
tisch pact een dijk tegen het com
munisme opgeworpen. De over
stroming kon echter niet worden
gekeerd door slechts aan één kant
een dijk te maken.
Dr. Fadhel Djamali zei, dat geen
vrede in het Midden Oosten moge
lijk was, „zolang de Joden de rech
ten van de Arabieren in Palestina
niet erkennen."
In de avondzitting besloot men
met 38 tegen 5 stemmen en 11 ont
houdingen de kwestie van de men
senrechten in Hongarije, Bulgarije
en Roemenië op de agenda te
plaatsen. Joegoslavië onthield zich
hierbij van stemming. Het stemde
echter tegen toen de vergadering
besloot de Griekse kwestie te zul
len behandelen.
Een motie van Tsjechoslowakije,
de Oekraïne en Wit Rusland om
de Koreaanse kwestie van de agen.
da af te voeren werd verworpen.
Ook hierbij stemde Zuidslavie mee
met de Slavische groep.
Ten slotte werd de gehele agen
da met 53 tegen 0 stemmen en 6
onthoudingen aangenomen.
De Indonesische kwestie werd
zonder debat in de agenda opge
nomen. Het Punt was op de agen
da van de vorige zitting blijven
staan.
Krachtige rode opmars Ln
provincie Foekien
SJANGHAI. De communisti-
sche legers in China zijn een krach
tige opmars in de provincie Foekien
begonnen Reeds hebben de roce
troepen de kust van Foekien tegen
over het eiland waarop Amoy ligt
bereikt. Volgens onbevestigde be
richten uit Kanton zouden zij Amoy
veroverd hebben. Een hoge militaire
woordvoerder in Kanton heeft ver
klaard, dat de roden de aanval op
Amoy hebben geïntensiveerd in de
hoop een spoedige overwinning te
behalen op de nationalisten in het
kustgebied van Foekien. De weg
naar Kanton zou daardoor voor hen
open liggen. Dezelfde woordvoerder
verklaarde, dat de nationalisten
weinig meer tegen een commun's-
tische opmars naar Kanton kunn°n
uitrichten, wanneer deze eenmaal
Amoy en Swatou gepasseerd zijn.
Nationalistische vliegtuigen heb
ben enkele bommen op Sjanghai ge
worpen.
Massagraven bij Dachau
ontdekt
MTJENCHEN. Duitse arbeiden,
uitgerust met gasmaskers, hebben te
Etzenhausen, nabij het concentratie
kamp Dachau twee nieuwe massa
graven blootgelegd. Dr. Philip Auer-
bach. de door de Ecierse regering
met het onderzoek belaste deskun
dige, is van oordeel dat in een straat-
van 33 meter 4 000 lijken begravn
liggen. Woensdag groeven arbeiders
in dezelfde streek negen lijken op
bij een voormalig schietterrein. De
burgemeester van Dachau verklaar
de, dat men hier te maken had me»
de resten van soldaten uit de tijd
van Napole^" Amerikaanse des
kundigen zullen de ouderdom
gebeenten pogen vast te stellen.
Oorlogsschade 25 October
aan de orde
DEN HAAC Naar de voor
zitter der Tweede Kamer mede
deelde, ligt het i i het voornemen
het wetsontwerp regeling oorlogs
schade aan de orde te stellen in de
vergadering van 25 October a.s.
Verwa:ht wordt dat de algeme
ne beschouwingen over de Rijks
begroting op 8 November a.s. kun
nen aanvangen.
De heer Kortenhorst uitte
bij de aanvaarding van het voor
zitterschap der Kamer zijn erken
telijkheid jegens H.M. de Koningin.
Vervolgens gaf hij uitdrukking
aan ziin dankbaarheid iegens de
regering, omdat zij de wensen
der Kamer inzake het huisves
tingsprobleem volledig heeft inge
willigd.
Begin 1950 zal met de werk
zaamheden een aanvang gemaakt
worden, zodat er rekening mee
moet worden gehouden, dat van
het Kerstreces af, elders, wellicht
in de Ridderzaal, vergaderd zal
moeten worden.
Hij vroeg voorts aandacht voor
de positie der Kamerleden, de te
geringe inkomsten vormen- vaak
een beletsel de taak van Kamerlid
te aanvaarden of te blijven vervul
len.
IN TEGENWOORDIGHEID van
verscheidene autoriteiten heeft
Woensdagmiddag de Commissa
ris van dfi Koningin in de Pro
vincie Groningen, de heer E. H.
Ebels. te Delfzijl de nieuwe dag
nijverheidsschool met internaat
voor schipperskinderen van het
Koninklijk Onderwijsfonds voor
de Scheepvaart geopend. De
leerlingen van de nieuwe school
vormen de ere-haag. Op de voor
grond de heer Ebels, naast hem
de burgemeester van Delfzijl, de
heer L. H. van Julsingha.
KONINKLIJK BEZOEK AAN
OVERIJSEL UITGESTELD
SOESTDIJK. Het bezoek dat
H.M. Koningin Juliana en Z.K.H
Prins Bernhara op 27 en 28 Septem
ber aan Overijsel zouden brengen is
uitgesteld tot Dinsdag en Woensdag
11 en 12 October a.s.
DEN HAAG. De minister van
sociale zaken acht het een voor
recht er in de toelichting op zijn
begroting op te kuim.en wijzen, dat
het 'sterftecijfer In Nederland" weer
uitzonderlijk laag is. Dit geldt zo
wel voor de algemene als de t.b.c.-
sterfte. Zelfs is op dit punt het
wereld laagte record be
reikt.
Tot zijn leedwezen moet hij hier
echter aan toevoegen, dat het ziek.
tecijfcr aan t.b.c. hiermede in
schrille tegenstelling staat. In 1948
ziin 18.000 nieuwe actieve geval
len van t.b.c. aan de consultatie-
bureaux bekend geworden. De cij
fers voo_r dit jaar zijn van dezelfde
orde. Zij zijn het dubbele van voor
de oorlog. Bij het massa-onderzoek
van de gezonde bevolking in de
bedrijven blijkt, dat op 1000 arbei
ders er 2 3 gevonden worden, die
aan actieve t.b.c. lijden, zonder dat
zij er iets van af weten. Het is dus
noodzakelijk om de gehele bevol
king systematisch te onderzoeken,
ton einde de bronnen op te sporen,
en de ziekte effectief te bestrijden.
Een milliard dollar voor de landen van
het Atlantisch Pact
WASHINGTON. Met 55 tegen 24 stemmen heeft de Amerikaanse
senaat het wetsontwerp van president Truman aangenomen Inzake de
militaire hulp aan de landen van het Atlantisch pact cn enkele andere,
niet door de communisten beheerste staten. Volgens dit wetsontwerp
zullen voor militaire hulp in totaal 1.314,000.000 dollar worden ver
strekt, waarvan een milliard aan de landen die samen met Amerika hot
Atlantisch pact hebben ondertekend. Daar het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden een toewijzing van 819.505.000 dollar voorstaat, moet
het wetsontwerp thans nog worden voorgelegd aan een gecombineerde
commissie uit beide huizen, opdat een compromis tussen beide stand
punten kan worden bereikt. Volgens het wetsontwerp zal West Europa
500 milliocn dollar contant ontvangen.
Vijfhonderd millioen
contant
Amendementen van de democra
tische senator Walter F. George
van de republikeinse senator
William F. Knowland, die beiden
de militaire hulp aan West Europa
met 200 millioen dollar wilden ver.
lagen, werden verworpen.
Tijdens het debat verklaarde de
republikeinse senator Robert Taft,
dat het gehele militaire hulppro
gramma de uitwerking van het
plan Marshall te niet zou doen cn
dat het de Sowjetunie eerder zou
aansporen een oorlog te beginnen
dan daarvan afschrikken.
De senatoren Foster Dulles en
Vandenberg, die de republikeinse
buitenlandse politiek verdedigden,
deden een laatste beroep op de re
publikeinse senatoren hun steun
aan het wetsontwerp te geven.
In de senaat werd geen motie
ingediend tegen de toewijzing van
314 .millioen dollar aan Grieken
land. Turkije, Pcrzië, Korea, de
Philippijnen cn „het algemeen ge
bied" van China.
Lucht- en scheepvaart-
tarieven verhoogd
LONDEN. Op een conferentie
van vertegenwoordigers van trans
atlantische scheepvaartmaatschap
pijen in Londen is besloten de tarie
ven van de maatschappijen, die niet
tot het dollargebicd behoren, te ver
hogen, teneinde tegemoet te komen
aan de devaluatie van 30 procent.
Hetzelfde is besloten door vertegen
woordigers van luchtvaartmaat
schappijen.
WAT VOOR WEER?
Veel bewolking
Dc grootste veranderingen in» de
weersgesteldheid hebben zich gis
teren boven Scandinavië voorge
daan. Er heeft zich hier een uitge
strekt gebied van hoge luchtdruk
gevormd met twee duidelijke kcr-
ncik een voor dc Noorse kust ter
hoogte van de poolcirkel en een
boven dc Botnischc golf. Ook bij
ons r\jn de barometers gestegen en
dc wind is dientengevolge naar het
zuidoosten gedraaid en iets toege
nomen.
Boven ons land bevindt rich een
oud cn zwak front met warme en
vochtige lucht, dat hier veel be
wolking veroorzaakt. Twee storin
gen bevonden rich ten rulduiesten
van de Britse eilanden. Zij zijn
gisteren ineen gevloeid, zodat zich
nu van de Golf van Biscayc af tot
aan het zuidwesten van Groot Brit-
tannië een gebied van lage druk
uitstrekt, dat tamelijk stationnair
is en peen invloed uitoefent op het
weer in ons land. In het zuiden van
Engeland veroorzaakt het echter
regen. In de buurt van de Azoren
bevinden rich enkele depressies,
die langzaam naar het oosten trek
ken en later door de storingen in
onze buurt vermoedelijk teel rich
naar het zuidoosten rullen betec-
gcn.
Dc normale hcrfstcirculatlc,
waarbij de ene depressie na de an
dere de Atlantische oceaan over
steekt is er nog niet en herststor
men zijn nog niet in het richt.
Ongeval bij ontgroenen
te Groningen
GRONINGEN Bij het ont-
groenen van studenten te Gronin
gen is een ongeluk gebeurd, waar.
door vöf studenten ernstige brand
wonden hebben opgelopen. De stu
denten Duinker uit Tholen en Mul.
der uit Den Haag moesten in het
ziekenhuis worden opgenomen. De
toestand van de heer Duinker is
ernstig. Drie studenten konden, na
verbonden te zyn, naar huis worden
vervoerd.
De ontgroeningsperiode van de
Groningse studentenverenigingen ls
thans in volle gang. Leden van het
studentencorps „Vindicat Atque
Polit" hadden op het terrein van de
studentenroeivereniging „Aeglr"
voor hun candldaatleden een open
luchtspel op het water In elkaar ge
zet. De groentjes moesten 'n burcht
bestormen, die uit papier en kar
ton op een vlot was opgetrokken.
Plotseling is toen het papieren ob
stakel in brand geraakt. De politie
stelt een onderzoek in naar de oor
zaak.
DEN HAAG. In de gisteren ge
houden zitting der Tweede Kamer
aanvaardde mr. Kortenhorst het
voorzitterschap met een rede, waar
in hij o.a. mededeelde, da: in het be
gin van 1950 de vergaderzaal van de
Tweede Kamer een verbouwing zal
ondergaan, waardoor het noodzake
lijk zal zijn dat de Kamer elders,
waarschijnlijk in de Ridderzaal, zal
moeten vergaderen.
Krijgsgevangenen demonstreren tegen
Sowjet-Unie
BONN In de Duitse Bondsdag
is groot tumult ontstaan naar aan
leiding van een rede van de com
munistische afgevaardigde Max
Reimann. Hij hield een pleidooi
voor de Oder-Neisse-linie, die hij
als Duitelands oostgrens zag en
werd tijdens zijn rede, die ruim
een uur duurde, tot tweemaal toe
tot de orde geroepen. De Bonds
kanselier, dr. Adenauer, verklaarde
op een gegeven ogenblik dat hij
beledigd was, maar voorzitter
Koehler verklaarde geen beledi
ging aan het adres van dr. Ade
nauer te hebben gehoord.
De rechtse afgevaardigden lieten
protesten horen, sloegen met de
vuist op hun lessenaars en begpn-
nen de zaal te verlaten. Zij werden
echter van hun voornemen terug
gehouden door kanselier Adenauer
en vice-kanselier Bluecher. Juist
op dat ogenblik begaven zich twee
mannen in gescheurde uniformen,
die de vergaderzaal waren binnen
gedrongen. naar het podium, waar
zij dreigende gebaren tegen Rei
mann maakten. Het waren twee
teruggekeerde krijgsgevangenen
die fel protesteerden tegen de lof
tuitingen op de Sowjet Unie, dVe
Reimann in de loop van zijn rede
ten beste had gegeven. De commu
nistische afgevaardigde Heinz
Renner sprak van een georgani
seerde propaganda-demonstratie
en vroeg hoe mensen, die er niet
thuis hoorden de vergaderzaal
hadden kunnen binnen komen.
Voorzitter Koehler luidde de bel
en verzocht om stilte. Hij deelde
Reimann mee: „De meerderheid
van het huis heeft te kennen ge
geven, dat zij de Oder-Neisse-
linie niet als de definitieve oost
grens van Duitsland beschouwt."
Reimann kreeg gelegenheid zijn
rede nog een minuut voort te zet
ten. De krijgsgevangenen werden
de zaal uitgeleid.
In grote steden weldra
weer voldoende melk
DEN H.AAG. De stagnatie In
de melkvoorzlening van de grote
steden ln het westen des lands zal
spoedig tot het verleden behoren.
Men verwacht dat de melkleverlng
in het begin van dc komende week
weer normaal zal zy*n. Dit het
resultaat van een gecombineerde
vergadering van de Melk Inkoop
Vereniging en de combinatie van
melkverkopende fabrieken onder
presidium van de voorzitter van het
bedryfffrhap voor zuivel.
Men is het eens geworden over
leveranties van aanvulllngsmelk
naar het weste* des lands. De Melk
Inkoop Vereniging gaat voortaan
4.75 per 100 kg ondermelk aan de
leverende bedrijven betalen plus de
veertig cent extra toeslag, waar
mee de geldende toeslag aan de
consumptiemelkbedryven dezer da_
gen werd verhoogd.
Het tekort aan consumptlemelk
zal, naar de Melk Inkoop Vereni
ging verwacht, met Ingang van a s.
Zaterdag reeds tot hoogstens tien
procent zyn teruggebracht, mits de
combinaties van haar leveranciers
inderdaad afleveren. Hieraan wordt
echter niet getwyfeld.
BIJ DE LIPSF ABRIEKEN te
Dordrecht is een. enorme kluis
deur gemaakt voor het nieuwe
kantoor van de Amsterdamse
Bank te Rotterdam. De deur
weegt 37 ton en is de zwaarste,
die Lips tot nu toe heeft ver
vaardigd. Een jaar lang heeft
men cr aan gewerkt. De aan
komst van de deur voor 't bank
gebouw.
WETSONTWERP BEDRIJFSORGANISATIE
Werkgevers, arbeiders en de Staaat moeten
samen beslissingen treffen
(Van onzo parlementaire redacteur)
DEN HAAG net debat over het wetsontwerp, dat dr publiekrechtelijke
bedryfsorganisatlc regelt, begon gisteren in dc Tweede Kamer veelbelovend
met een uitstekende redevoering van dc heer Nedcrhorst (Arb.), die
het vraagstuk principieel aanvatte en aanstonds duidelijk maakte, w«t
zyn bezwaren zyn tegen de voorgestelde regeling. Er is by deze materie n.l.
tweeërlei constructie mogeiyk. In bet wetsontwerp worden verschillende
bevoegdheden in handen gelegd van bedrijfsorganisaties, cn bepaalt do
Regering zich tot controle, eventueel vernietiging van dc genomen be
sluiten. In bet andere geval maakt do Overheid deel uit van dc besturen
de organen en werkt mede aan de voorbereiding en dc besluitvorming.
sociaal-economische leven, zag hij
Medezeggenschap is
uniek in de wereld
Dit was. zoals men zich zal her
inneren. het geval in het vooront
werp van minister Vos. dat zulk
een slecht onthaal gevonden heeft
bij de KVP. omdat men daar de in
vloed van de Overheid in de PBO
te groot achtte. Doch de heer Ne-
derhorst toonde glashelder aan. dat
men de tegenstellingen tussen Over
heid cn bedrijfsleven door het sys
teem van de voorgestelde wet ver
sterkt. in plaats van verzwakt.
Want nu zal de Overheid een door
de bedrijfsorganisaties na uitvoe
rige voorbereiding genomen besluit
eenvoudig kunnen vernietigen. In
het andere geval is de Overheid in
de voorbereiding betrokken cn kan
haar veto laten horen, voordat be
sluiten genomen zijn. Doch zij zal
ook kunnen overtuigen' De toepas-
ring van het vernietigingsrecht
achteraf zal psychologisch een
slechte uitwerking hebben.
Een ander bezwaar van de heer
Ncderhorst. evenseens van princi
piële aard. gold dc voorkeur in het
ontwerp voor dc z g. horizontale
organisatie. Dit betekent, dat men
groepen met gelijke belangen in be-
drijfsschappen en hoofdbedrijfs
schappen verenigt, waardoor het
groepsegoïsme sterk in de hand
wordt gewerkt. Bij een z.g, verti
cale organisatie, zoals in de product
schappen. zijn alle groepen uit het
economisch leven, die met een be
paald Droduct te maken hebben, b v
handelaars zowel als producenten,
in één organisatie verenigd en kun
nen de verschillende belangen tegen
elkaar worden afgewogen In het
wetsontwerp hebben weliswaar de
productschappen een plaats gevon
den. doch spreker vreesde, dat zij
niet veel betekenis zullen krijgen.
Het verenigen van alle belang
hebbenden van een bedrijfstak in
een bedrijfsschap werkt monopolie
vorming in de hand. Het gevaar van
groepsoverheerslng is zó groot, dat
overheidsinvloed niet gemist kan
worden. Bedenkelijk vond de heer
Nedcrhorst ook, dat deze bedrijfs
schappen zoveel overeenkomst heb
ben met de organen van de be
ruchte commissie-Woltcrsom. welke,
gelijk men zich zal herinneren, op
het leidersbeginsel waren gebaseerd.
Het ernstige probleem van de tegen
stelling Overheid—bedrijfsleven
wordt door het aanhangige wets
ontwerp niet opgelost, integendeel.
Naar sprekers mening zal de voor
zitter van de Sociaal-Economische
Raad in geen geval een groepsver-
tegenwoordiger moeten zijn en dient
voor de benoeming van voorzitters
van bedrijfsschappen de Konink
lijke goedkeuring voorgeschreven
te worden.
De heer Koersen fKVP) hield
een lofrede op het ontwerp, waarbij
hij zich er zorgvuldig van onthield
om op de zakelijke merites in te
gaan Uitgaande van de gedachte,
dat de ware democratie steunt op
de gebonden vrijheid en dat deze
ook de grondslag moet zijn van het
.zag
in het ontwerp een belangrijke stap
in deze richting. Door de hier voor
gestelde vorm van samenwerking
knn het algemeen welvaartspeil
worden verhoogd en kunnen
machtsuitwassen worden afgesneden.
Nadat de heer Koersen had ge
sproken, was. om tien minuten over
drie geen spreker meer Ingeschre
ven en dc Voorzitter schorste ln
arrenmoede de vergadering om een
der leden de gelegenheid te geven
zijn rede verder op papier te bren
gen. Doeh na ruim een half uur
bleek deze daarin niet geslaagd en
werd hy op grond van een lichte
keelaandoening van spreken vry-
gcstcld.
Gelukkig bleek de heer Suur-
hoff (Arb.). die toen aan bod
kwam. deugdelijk voorbereid. Hij
legde er de nadruk op. dat de ar-
beidersvakorganisntics. die nu als
gelijkgerechtigden in de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie naast
de werkgevers worden opgenomen,
nog geen twintig jaar geleden moes
ten vechten voor hun erkenning.
Het is echter jammer, dat de samen
werking niet voor alle arbeiders en
werkgevers een vanzelfsprekende
zaak is. Overigens erkende hij, dat
de in het wetsontwerp belichaamde
medezeggenschap van de arbeiders
op het economische terrein in deze
vorm uniek is in de wereld. Men
mag dit beschouwen als een ere
saluut aan de constructieve zin der
Nederlandse werknemers en hun or
ganisaties.
Spr. achtte het teleurstellend, dat
ln de productschappen de pariteit
van werkgevers en werknemers in
de besturen niet is voorgeschreven
cn dat voor de bedrijfsschappen af
wijking van de pariteit mogelijk is.
Nadat de heer Schmal (C.H.) in
een korte improvisatie had duidelijk
gemaakt, dat hij het idee der be
drijfsorganisatie welgezind is, maar
wat het voorgestelde wetsontwerp
betreft tussen de uitersten in de op
vattingen instaat, sloot de Voor
zitter op het ongewoon-vroege uur
van half vijf de vergadering.
Zeven en twintig landen
hebben gedevalueerd
LONDEN. Zeven en twintig
landen hebben tot dusverre hun
munteenheden gedevalueerd. Het
zijn: Engeland, Australië, België.
Burma, Canada, Ceylon, Denemar
ken, Egypte, Ethiopië. Finland,
Frankrijk, Griekenland. Nederland.
Hong kong, IJsland, India. Indone
sië. Ierland. Irak, Israël, Transjor-
danië, Luxemburg, Nieuw Zeeland-,
Noorwegen, Portugal, Zuid Afrika
en Zweden.
Nee toch.
Heus!
De ontdekking van
nieuwe goudaders"
enorme
HBH die
Juni de beurs in opschudding
bracht, is een zwendelzaak ge
weest, zo heeft de Zuidafnkaan-
se regering zojuist officieel me
degedeeld. Dc ertsmonsters, die
waar moesten maken, dat een
ader met een gehalte van 529
ounces goud per ton (een we
reldrecord) zou zijn ontdekt,
waren vervalst. Alles zal wor
den gedaan om de schuldigen
aan d? kaak te stellen.
Op de in Bolsward gehouden
fokveekeuring bestond bij de
beoordeling van de kampioens
koe. Klaskc XII, grote belang
stelling voor de staart. Toen
men namelijk verleden jaar de
kampioenskoe had aangewezen,
ontdekte men pas later, dat de
zeeen valse, aangehechte
staart had.
De Britse regering heeft haar
ambtenaren verboden, het
woord devaluatie' te gebruiken
voor hetgeen officieel een wijzi
ging in de wisselkoers van het
pond ten opzichte van de dollar
wordt genoemd.
Een Braziliaanse arbeider,
Antonio Felix, liet zich door
de vrouwelijke toverdokter Ma
ria de Conceicao „een kwade
geest uitbranden". Antonio ligt
nu met gevaarlijke brandwon
den in het ziekenhuis en Maria
zit in de gevangenis.
VJ
