DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Atoomexplosie is onlangs in de
Sowjet-Unie waargenomen
D
Verdrag over Oostenrijk
hopelijk in October
Wysjinski vraagt vrede
te versterken
Russen waarschijnlijk reeds even ver
als Amerikanen in 1945
Nog een atoom-
raadsel
Accoord over vijf
punten van
Uniestaat
Schouten: devaluatie van de
Grondwet
Praten of
r~
9e Jaargang no. 224
Zaterdag 24 September 1949
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235,
Hoofdredacteur: TJ. DE BOOR DER.
WASHINGTON. De Amerikaanse president Truman en de Britse 1
regering hebben in een gelijkluidende verklaring hekend gemaakt, dat
2y over de bewijzen beschikken, dat in de afgelopen weken in de Sow-
jetunie een atoomexplosie heeft plaats gevonden. In Ottawa is een der
gelijke verklaring uitgegeven. De bewijzen zijn vermoedelijk geleverd
door stralings-registratie-instrumenten of mogelijk alleen door Instru-
meuten voor het registreren van aardbevingen. Bekend is. dat de Ame
rikaanse geleerden over uiterst gevoelige toestellen beschikken, die een
atoom-ontploffing waar ook ter wereld onmiddellijk verraden. Een mili
tair woordvoerder in Washington heeft verklaard, dat de Russen waar
schijnlijk thans even ver zijn als de Amerikanen op 16 Juli 1945 toen
men in de —opstgn van Nieuw Mexico proeven met atoombommen nam.
Drie weke: de 16e Juli lieten de Amerikanen de eerste atoombom
op Japan v
te meer <!e nadruk legt op de nood
zakelijkheid van een werkelijk
doeltreffende en gedwongen inter
nationale controle op de atoom
energie. welk denkbeeld wordt ge
steund door onze regering en de
grote meerderheid van de leden
der Verenigde Naties."
Noodzaak onderstreept van
internationale controle
In zijn verklaring zei Truman
„Naar mijn mening heeft het Ame
rikaanse volk er recht op, voor zo
ver dat met de nationale veilig
heid strookt, te worden ingelicht
over alle ontwikkelingen op het
gebied van de atoomenergie. Dat is
de reden, waarom ik dit nieuws
bekend maak."
Truman zei verder: „Van het
ogenblik af dat de atoomenergie
voor het eerst door mensen werd
vrijgemaakt, kon worden verwacht
dat ook andere landen zover zou
den komen. Met deze mogelijkheid
is steeds door ons rekening gehou
den. Bijna vier Jaar geleden wees
ik er reeds op. dat men in weten
schappelijke kringen nagenoeg
unaniem van mening was. dat de
essentiële theoretische kennis,
waarop de ontdekking is gebaseerd
reeds ver was verspreid Het wordt
ook geenszins uitgesloten geacht,
dat men in het buitenland, wat de
theoretische kennis betreft, met
ons gelijk zal komen in de loop van
de tijd."
De verklaring van de president
besluit met de opmerking, dat
deze jongste ontwikkeling nog eens
Li bet
zoeklicht
PLAN-MARSHALL
De E.C.Awordt streng
DE E.C.A.het lichaam, dat de
Marshall-hulp administreert,
zal meer druk op de Europese lan
den gaan uitoefenen om een goed
gebruik van de toegewezen dollars
te maken, door de omvang van de
te verlenen steun te laten afhan
gen van de gemaakte vorderingen
Dit systeem van beloning of straf
zal worden toegepast in de tweede
helft van het lopende fiscale jaar.
De Marshall-landen hebben dus
tijd om zich de gegeven waarschu
wing ter harte te nemen. Tot nu
toe heeft de E.C.A zich hoofdza
kelijk beperkt tot het geven van
vriendschappelijke adviezen, omdat
Washington vreesde, dat het ver
binden van te veel voorwaarden
aan het ontvangen van steun voed
sel zou kunnen verschaffen aan de
beschuldiging,
dat de Amerika
nen het herstel
programma ge
bruikten om zich
in de binnen
landse aangele
genheden der Europese landen te
mengen. Reeds enige tijd geleden
echter werd het duidelijk, dat het
geven van hulp, zonder van de ont
vangende partij de verzekering te
krijgen, dat deze hulp op de best
mogelijke manier zou worden aan
gewend, ter ver ging. De Ameri
kaanse belastingbetaler begon zich
te verzetten en daarom is het in
het belang van de Europese lan
den, dat de E.C.A. een strenger
houding gaat aannemen en het be
wijs eist, dat de ondersteunde lan
den inderdaad alles doen om het
gestelde doel te bereiken. Ongetwij
feld zal het voor Paul Hoffman en
zijn staf niet altijd gemakkelijk zijn
de juiste grens te trekken tussen
het uitoefenen van een geoorloofde
druk en een ongeoorloofde inmen
ging in de binnenlandse aangele
genheden der Europese naties.
Maar vooropgesteld, dat de E.C.A,
zoveel mogelijk vermijdt, de Euro
pese regeringen te prikkelen, moet
men ook aan Europese zijde toe
geven, dat de nieuwe politiek ge
rechtvaardigd is.
(Ing. Med
Wisselende bewolking
Weersverwachting, geldig van
Zaterdagochtend tot Zaterdag
avond:
Wisselend bewolkt met plaat
selijk enige regen- of onweers
buien. Tegen de ochtend hier en
daar mist. Zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
Overdag vry warm voor de tijd
van het jaar.
25 Sept.: Zon op 6.30. onder 18.33;
Ma'n op 10 42, onder 19.31.
26 Sept.: Zon op 6 31. onder 18 31:
Maan op 12.16, onder 19.55.
Geen verrassing
Hoewel de Amerikaanse en de
Britse regering reeds geruime tijd
op de hoogte waren van de voort
gang van het atoomonderzoek in
Rusland en het nieuws voor hen
niet als een verrassing is gekomen,
toonde men zich over het alge
meen in de Verenigde Staten bui
tengewoon geschokt. Weinige mi
nuten na de verklaring van de pre
sident werd het nieuws over alle
Amerikaanse zenders bekend ge
maakt. De programma's werden
er voor onderbroken en de om
roepers nodigden de luisteraars uit
attent te blijven voor verdere me
dedelingen.
De Russen en hun communis
tische bondgenoten in Europa
hebben reeds verscheidene malen
te kennen gegeven, dat de Sowjet-
unie het geheim van de vervaardi
ging van de atoombom kenden. In
een toespraak tot de Verenigde
Naties op 1 October 1948 zei Wi-
sjinsky, dat do Ver- Staten niet
langei nel monopolie bezaten op
het oodenjkste' wapen in de ge
schiedenis van de oorlog. Op ver
schillende andere tijdstippen deden
vooraanstaande Russen soortgelij
ke verklaringen.
Louis Johnson, de Amerikaanse
minister van defensie, heeft ver
klaard dat de wetenschap, dat de
Russen atoomwapens kunnen ver
vaardigen geen wijziging heeft ge
bracht in de opstelling van de
Amerikaanse strijdkrachten.
Trygve Lie, de algemene secre
taris van de Verenigde Naties
heeft gezegd, dat dit nieuws nog
eens de noodzakelijkheid bewees
President Truman heeft me
degedeeld, dat in de afgelopen
weken in de Sowjet-Unie een
atoom-explosie is geschied. En
prompt is deze verklaring in de
allergrootste opmaak door de
gehele internationale pers en
radio ter kennis van de open
baarheid gebracht. Er schuilt
achter deze gebeurtenis iets
raadselachtigs Want het feit,
dat de Sowjets een atoombom
tot ontploffing hadden gebracht,
werd door Truman reeds we
reldkundig gemaakt tijdens een
persconferentie, die hij op 29
Juli hield. Diezelfde dag namen
wij in ons blad het volgende be
richt op:
„Russen hebben
atoombom
Zo, alsof het niets was,
heeft president Truman
tussen neus en lippen door,
Donderdagavond iets heel
belangrijks meegedeeld,
terwijl hij het tot de pers
vertegenwoordigers had
over de vacature bij het op
perste Hof der V.S.
.De Russen hebben in Si
berië een atoombom tot
ontploffing gebracht dat is
mij bekend. Gaan wij over
tot de orde van de dag
Alle journalisten spitsten
hun oren. Veel raadselach
tigs uit de laatste tijd werd
op slag duidelijk.
De Russen hebben dus 'n
atoombom klaar gehad en
zij zijn dus reeds druk be-
zig met de bestudering van
het effect zijner ontplof
fing.
Amerika is sinds enige
tijd niet de enige meer die
het geheim van de fabrica-
Ïe bezit
)e vraag dringt zich nu op.
waarom een mededeling, die op
29 Juli geen sensatie wekte, dit
twee maanden later wel deed.
VJ
van een internationale overeen
komst.
Trumans aankondiging betekent,
dat Rusland minstens twee jaar
eerder een atoomexplosie tot stand
heeft gebracht, dan de meeste
Amerikaanse deskundigen voor
mogelijk hadden gehouden.
v ROBERT SCHUMAN IN DE ASSEMBLEE
FLUSHING MEADOWS. „WU wensen vurig vóór de Oostenrijkse
verkiezingen in October tot een definitieve overeenkomst over Oosten
rijk te komen. Dit land zou dan in de Verenigde Naties kunnen worden
opgenomen, samen met andere landen die geen verraad hebben gepleegd
aan de zaak van de internationale moraliteit of die van de democratie
en de vrijheid." Aldus verklaarde de Franse minister van buitenlandse
zaken Robert Schuman toen hij na zijn Nederlandse collega Stikker het
woord voerde in de algemene assemblée dr Verenigde Naties.
V.N. dienen nutteloze Europa' zo bcs,oct Scl™ is
debatten te vermijden
Schuman zei verder, dat afdoen
de en duurzame oplossingen voor
de wereldproblemen nog gevonden
moeten worden, maar dat men
thans tenminste deze oplossingen
voor mogelijk houdt. Bij tijden is
men er zelfs in geslaagd dichter bij
het doel te komen.
Sprekende over Duitsland, gaf
hij uiting aan de hoop. dat dit een
weg zou inslaan, die het land in
staat zou stellen zijn plaats in de
gemeenschap van vrije landen te
herwinnen.
Wat de Griekse kwestie betreft:
de assemblée zou gezag aan over
reding moeten paren om zich van
de goodwill en samenwerking van
alle hierbij betrokken landen te
verzekeren.
Volgens Schuman hebben de
Ver. Naties tot taak de stadia te
bepalen waarin de vroegere Ita
liaanse koloniën een reële vrijheid
tegemoet gaan. Hij was van me
ning, dat hierbij rekening moest
worden gehouden met hetgeen Ita
lië in het verleden voor de ont
wikkeling van zijn koloniën had
gedaan, doch vooral met hetgeen
het in de toekomst zou kunnen
doen, indien het daartoe in de ge
legenheid werd gesteld.
Over de ontwapening en de
kwestie van de atoomenergie zei
Schuman. dat zolang ernstige
vraagstukken als Duitsland err Ja
pan en de betrekkingen tussen
West en Oost niet tot een oplossing
waren gebracht, het nutteloos zou
zijn opnieuw onvruchtbare debat
ten te voeren, die alleen maar in
polemiek en propaganda konden
ontaarden.
Ten slotte zei Schuman er van
overtuigd te zijn, dat de geest van
de vrede ten slotte zou zegevieren
en het internationale recht beves
tigd en gerespecteerd zou worden.
Noch het zuiver defensieve At
lantisch pact, noch de Raad van
Europa,
tegen iemand gericht. Het is te ho
pen, dat dergelijke pacten spoedig
overbodig zijn en wat de Raad
van Europa aangaat, hij blijft open
voor allen, die er aan willen deel
nemen in een geest van goede
trouw en absolute eerbied voor de
democratische beginselen en de
waardigheid van de mens.
■"N
DEN HAAG. Aan de centrale
commissie van de R.T.C. is door de
werkgroep van de staatkundige
commissie, belast met de voorbe
reiding van het Uniestatuut, mede
deling gedaan, dat als resultaat van
de informele besprekingen, gehou
den na de terugkeer van de leden
der centrale commissie uit Namen,
de drie delegaties tn beginsel over
eenstemming hebben bereikt over
de volgende punten van het Unie
statuut:
1. Het karakter van het Uniesta
tuut:
2. Positie en functie van het
hoofd der Unie:
3. Taak en samenstelling van de
conferenties van de ministers der
deelgenoten, welke op geregelde
tijdstippen zullen worden gehou
den;
4. Taak en samenstelling van
het hof van arbitrage van de Unie:
5. Goed contact en geregelde
samenwerking tussen de parlemen
ten van de deelgenoten.
LONDEN. De Britse Labour-
regering heeft besloten haar leven
op het spel te zetten en de vertrou
wenskwestie te stellen. Zou de ver-
trouwensmotie worden verworpen
wat niet waarschijnlijk is van
wege de grote meerderheid waar
over de regerir ar In het Lagerhuis
beschikt dan zou zij tot aftreden
gedwongen zijn, hetgeen nieuwe al
gemene verló'ezingen noodzakelijk
zou maken.
Rajk ter dood
veroordeeld
BOEDAPEST. Lazlo Rajk. voorm
Hongaars min. v. Buitenl. Zaken.
Is wegens verraad ter dood veroor
deeld. Luitenant-generaal George
Palffy. voormalig stafchef en mi
nister van Defensie, zal voor een
militair gerechtshof opnieuw wor
den berecht.
Nog twee andere beklaagden
Breukof cn Szonyi werden ter dood
veroordeeld. Twee tot levenslange
gevangenisstraf, één tot negen jaar
gevangenisstraf en nog een andere
(behalve Palffy) zal opnieuw door
een militaire rechtbank worden be
recht.
De beklaagden, die zich allen
schuldig hadden verklaard, hoorden
de vonnissen kalm aan. Zij hebben
recht in beroep te gaan en als zij
het zelf niet willen, kunnen hun
verdedigers het nog doen.
IN DE ZUIDERGASFABRIEK
tc Amsterdam is het Philips syn
chrocyclotron geplaatst, dat ont
worpen en gebouwd is door prof.
dr C. J. Bakker (links) en prol.
dr ir F. A. Hcyn. Tussen de twee
spoelen van de magneet ziet men
een doosvormige ruimte, waar
binnen. de waterstofkernen wor
den versneld. Diverse meters en
kijkglaasjes geven de natuurkun
digen gelegenheid de werking
daar binnen fe controleren.
Critiek op de PBO
Wagenaar: instrument voor oorlogvoering
(Van onze parlementaire redacteur)
Officieel heet het wetsontwerp tot regeling van dc Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie: wetsontwerp toepassing ten aanzien van het bedrijfs
leven van de artikelen 80 cn 152 tot en met 154 van de Grondwet. Deze
artikelen zijn in 1937 ln de Grondwet gebracht; zij openden de mogelijk
heid om bij wet voor bepaalde beroepen cn bedrijven, alsmede voor het
beroeps- en bedrijfsleven in het algemeen, lichamen in te stellen, welke
regelend kunnen optreden. Dc samenstelling, inrichting en bevoegdheid
van deze lichamen worden door dc wet geregeld. De wet kan aan deze
lichamen verordenende bevoegdheden geven.
Het was de heer Schouten (A.
R die speciaal herinnerde aan het
grondwettig voorschrift, dat de tot
standbrenging en het verlenen van
bevoegdheden aan die lichamen
door de wet moet geschieden, terwijl
in het in behandeling zijnde wets
ontwerp dit overgelaten kan worden
aan een Koninklijk Besluit. Dit is
een ernstige devaluatie van de
grondwettige voorschriften, vond de
heer Schouten en bovendien een on
gewenste uitschakeling van de volks
vertegenwoordiging. Volgens deze
spreker zullen do verordenende be
voegdheden aan bedrijfschappen al
leen bij de wet kunnen worden ver
leend. Ondeugend herinnerde hij er
aan, dat de Staatssecretaris voor de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisa
tie, mr, Van der Grinten, in een an
dere kwaliteit zijn teleurstelling
heeft te kennen gegeven, omdat de
Grondwet de tussenkomst van de
wet. d w.z van de volksvertegen,
woordiging, uitdrukkelijk eist Ook
beriep hij zich op de overleden ka
tholieke staatsman Goseling. die in
1937 bij de behandeling van de
Grondwetsherziening als minister
van Justitie uitdrukkelijk had ge
zegd. dat de instelling van deze
nieuwe organen alleen bij de wet
kon geschieden.
Spreker had er verder bezwaar te
gen. dat vertegenwoordigers van de
Overheid als waarnemers in de be
sturen zouden zitten. Hij verlangde,
dat deze in volkomen vrijheid hun
beslissingen zouden kunnen nemen:
de Regering kan dan later zo nodig
deze beslissingen vernietigen. Naar
zijn mening moet de ontworpen So
ciaal Economische Raad alleen een
adviserende taak hebben en geen
besturende, zoals in het voorgestelde
wetsontwerp. Terwijl de heer Ne-
derhorst Donderdag kenmerken van
de organisatie.Woltersom in het
wetsontwerp speurde, kwam giste
ren de heer Schouten tot de conclu
sie, dat het nog karaktertrekken
vertoont van het voorontwerp-Vos,
dat naar zijn mening staatsordening
Driehoeksverhouding
eist 23 doden
Vrouw heeft vliegongeluk
bij Quebec op het geweten
MONTREAL. De Ca-nadese
politie zegt over bewezen te be.
schikken, dat een vrouw explosieve
stoffen aan boord van het Canadese
passagiersvliegtuig heeft gebracht,
dat 9 September tengevolge van
een ontploffing ln de bagage-afde-
ling by Quebëc verongelukte. De
bedoeling was een zich in het vlieg,
tuig bevindende vrouw om het leven
te brengen.
Enige tfjd reeds bewaakt de Ca_
nadese politie een vrouw, die zich
na het innemen van een te grote
dosis slaaptabletten in levensge
vaarlijke toestand in het ziekenhuis
te Quebec bevindt. Verder Is de po
litie op zoek naar een man, die de
vriend van deze vrouw en de echt.
genoot van de in het vliegtuig om.
gekomene is. Een driehoeksverhou
ding en een levensverzekering van
10.000 dollar vormen de achter
grond van dit drama, dat aan 23
mensen het leven heeft gekost.
Onze verliezen in
Indonesië
DEN HAAG. De regering
maakt bekend, dat tot haar leed
wezen de volgende verliezen ln In
donesië zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Sold. D.
E. Kiewiet uit Wedde (Gr.); sold.
J H. Koster uit Utrecht: sold. D,
Bos uit Katwjjk aan Zee; korporaal
H. v. d. Hoef uit Heerlen.
Koninklijk Ned. Ind Leger: Van
4 tm. 10 September 1949 geen ver.
liezen.
was en geen bedrijfsorganisatie. Ten
slotte verdedigde hij tegenover de
Katholieke opvatting van de subsi-
daritcit het anti-revolutionnaire be
ginsel van dc souvereiniteit in eigen
kring.
Nadat de heer Schouten bijna twee
uur had gesproken kreeg de heer
Wagenaar (C.P.N.) gelegenheid
om te verklaren, dat dc P.B.O. enkel
een instrument is om uitgaven Voor
oorlogsdoeleinden en verslechterin
gen voor de werkende bevolking
mogelijk te maken. Het is niet waar,
zei hij, dat ondernemers en arbei
ders gemeenschappelijke belangen
hebben. Dc Regering wekt de schijn,
dat door de P.B.O. ordening wordt
gebracht, maar ordening onder het
kapitalisme is niet mogelijk.
Het bleek, dat de heer Kort
hals (V.V.D.) zich ernstig onge
rust maakte over de uitdrukking in
de meracric van toelichting, dat het
stelsel van laissez faire los is gela
ten. Hij zou gaarne vernemen, welke
economische politiek dan gevoerd
zal worden en meende, dat het be
drijfsleven meer behoefte heeft aan
armslag dan aan een nieuwe orga
nisatie. De Regering zal het bewijs
moeten leveren, dat alleen dc PBO
de noodzakelijke binding kan bren
gen in het economische leven en dat
dit juist nu moet geschieden. Spre
ker drong erop aan om te starten
met een bedrijfsorganisatie, die be
voegdheden heeft, welke zij aan kan
en zo weinig mogelijk last heeft van
overheidsinvloed.
Voorunie 1 October
in werking
DEN HAAG. Vandaag Is in
Den Haag een vergadering gehou
den van de presidenten der raden
van de Belglsch-Nederlands.Luxem-
burgse douane-overeenkomst. Dc
voorwaarden voor de verwerkelij
king van de voorunie bicken sedert
de monetaire gebeurtenissen van de
laatste dagen zodanig verbeterd,
dat de voorunie op 1 October In
werking zal kunnen treden.
De twee delegaties zullen een
rapport aan hun regeringen uit
brengen. Beslissingen betreffende
het handelsverkeer binnen het ka.
der van do voorunie kunnen ln de
komende dagen worden verwacht.
Er zyn opnieuw twee genees
heren in consult geroepen bij het
ziekbed van koning Gustaaf van
Zweden. In een bekendmaking
wordt medegedeeld dat de toestand
van de vorst geen aanleiding tot
ongerustheid geeft.
DIT WEEKEINDE
Onzekere weers
vooruitzichten
Boven Scandinavië en Finland
bevindt zich een uitgestrekt gebied
van hoge luchtdruk, dat zich lang
zaam naar het zuidoosten beweegt.
Op sommige plaatsen van dit ge
bied vindt gedurende de nacht een
sterke uitstraling plaats en zo zijn
hier cn daar in Midden Zweden al
temperaturen voorgekomen, die
dicht b{j het vriespunt lagen.
In het midden en zuidoosten van
Europa zijn dc barometerstanden
verder gestegen. Dientengevolge is
in ons land de wind naar het zui
den gedraaid. Vanuit Frankrijk
wordt nu sinds enige tijd warme
en vochtige lucht naar ons land
gevoerd. Eergisteren liepen daar
door in de zuidelijke provincies dc
temperaturen tot 23 graden op.
In dr hogere niveau's neemt de
vochtigheid van deze lucht toe en
dientengevolge zijn de diverse
luchtlagen zeer onstabiel opge
bouwd. Eergisteren heeft dit in
Belgic onweders veroorzaakt. Ook
viel er daar en in het ruiden van
ons land zeer veel regen. Op het
vliegveld Gilre Rijen viel 29 mm,
in Eindhoven 13 mm. water.
Gisteren is de onstabiliteit van
de lucht wat minder geworden,
maar de kans op onweer bleef toch
bestaan. Zowel in Frankrijk, waar
dc thermometer tot 30 en .31 gra
den steeg, als in ons land. waar
het kwik een hoogte van 20 graden
bereikte, kwamen hoge temperatu
ren voor.
De depressie in de Golf van-Bis-
caye was gisteren bezig op te los
sen en zij verplaatste zich heel
weinig meer.
Over het weer van het komend
weekeinde valt niets met zekerheid
te zeggen. De dcpressieactivitclt op
de Atlantische oceaan is toegeno
men. Er bevindt zich bij IJsland
een depressie, die langzaam naar
het oosten trekt. De volgende sto
ring bevindt zich in de buurt van
New York cn zal zich eveneens
naar het oosten bewegen. Of dit
het begin zal zijn van de normale
herfstcirculatie moet worden afge
wacht.
Mislukte overval te
Oud Vossemeer
Fan je familie moet je het
maar hebben
GOES. In een polder by Oud
Vossemeer hebben drie mannen ge
tracht een overval te plegen op de
boerderij van de gebroeders Van
Engelen. Onder het voorwendsel,
dat zy een lekke band hadden, klop
ten zij omstreeks negen uur
's avonds bjj de hoeve aan. De land
bouwer Kees van Engelen opende
de deur op een kier en zag drie ge-
maskerden, die naar binnen dron
gen en hem dwongen met de han
den omhoog te gaan staan. Een
broer van Kees van Engelen greep
een jachtgeweer en schoot op de in
dringers, die daarop overhaast de
vlucht namen. De bewoners van de
boerderjj brachten telefonisch de
politie op de hoogte, die onmiddel
lijk het veer bij Vossemeer en de
brug by Tholen afzette.
Om ongeveer half tien hield
wachtmeester De Jong op de brug
een auto aan. waarin twee perso
nen zaten, waarvan er een was ge.
wond. Een derde vervoegde zich by
de auto en vroeg of hij kon liften.
Dc wachtmeester heeft het drietal
gearresteerd. Twee er van komen
uit Rotterdam, de derde komt uit
Bodegraven. Een van de drie is nog
verre familie van de gebroeders
Van Engelen.
DE ENORME SENSATIE over
de Russische „ontdekking"
typeert deze wereld op bedenke
lijke wijze. Zelden is zo helder ge
bleken hoe zeer onze samenleving
in labiel evenwicht wordt gehou
den door de factor macht en de
beschikking over het geweld.
Nu duidelijk voor ogen staat dat
Rusland bezig is Amerika in te
halen en het wiegenlied je van de
tien. vijftien jaren voorsprong op
geborgen kan worden, vliegen ver
slaggevers naar telefoons, worden
de Amerikaanse radioprogramma's
onderbroken en wordt als hot-stuff
oveT dc wereld geslingerd wat wij
op 29 Juli reeds meldden cn ieder
een eigenlijk in zijn onderbewust
zijn reeds lang wist. n.l.: dat er een
dag zou komen, waarbij wij niet
moer konden zeggen dat wij de
toekomst van deze wereld afhanke
lijk konden stellen van dc vraag
wie het sterkst is. Maar uitsluitend
van die andere en enig juiste vraag
of de rede, het verstand en het
woord in staat zijn om schrikba
rende vindingen voor opbouw in
plaats van voor afbraak te gebrui
ken. En óf er uitzicht is op een
samengaan der volkeren, geba
seerd op overleg in plaats van op
macht.
Het sprookje van Amerika's
atoomgeheim staat naast Moeder
dc Gans in de kast en het boek der
realiteit komt op tafel naast dat
van het 2 x 2.
Dat 2 x 2 is niet zo rooskleurig.
Er is een scheiding ontstaan, dwars
door Europa heen, die IJzeren
Gordijn heet; er is een veel diepere
scheiding ontstaan die aardrijks
kundig niet te bepalen is, maar die
door "alle mensengemeenschappen
heen loopt en die gemeenlijk wordt
aangeduid met de vraag of men
pro of anti communistisch is. De
verheugenis om dc Russische
„vooruitgang" enerzijds de teleur
stelling om niet te zeggen angst
anderzijds, vindt men in New
York even goed als in Amsterdam,
in Tjilatjap en Den Briel en deze
verschillen zijn veel ernstiger en
noodlottiger dan de vraag of Rus
land één of vijftien jaren achter
ligt bij Amerika's enorme potentie,
niet alleen op het gebied der
atoomwetenschap.
De dwaasheid tc menen dat het
product van l.et intellect, als men
wil: van de grijze hersenmassa,
gemonopoliseerd zou kunnen wor
den door een land of een wereld
deel, op welke hersenschim het
tegenwoordige evenwicht ls ge
grondvest, staat nu klaar en helder
voor ons. Het r.lternatief is. dat
onze wereld alleen gered kan wor
den voor zover ons beperkt ver
stand ons daartoe in staat stelt. En
evenzeer als wij de economie
trachten te beheersen door overleg
en gesprek, is het onafwijsbaar
noodzakelijk om tot begrip te
komen en de diepe tegenstellingen
in deze wereld te slechten. Het
falen hiervan betekent ondergang.
Niet voor Rusland óf Amerika óf
China óf Australië, maar voor Rus.
land èn Amerika, China èn Aus
tralië: voor ons allemaal. De nood
zaak om tot elkander te komen,
zoals dat heet, heeft steeds bestaan
en zal blijven bestaan, ongeacht de
vraag wie het sterkste wapen heeft,
want het si vis paccm para bellum
het tot oorlog voorbereiden ter-
wille van de vrede is nimmer
opgegaan.
De noodzaak om tezamen een
voor allen bewoonbare wereld te
maken kan echter niet betekenen
dc capitulatie van één van de par
tijen. Een dergelijke oplossing is
namelijk geen oplossing. Zwichten
zonder overtuiging is laf. ondeug
delijk en derhalve onnuttig. Maar
prijsgeven van eigen opvattingen
terwille van de ander en ten bate
van het geheel is reëel. En de mo
gelijkheid lijkt ons niet uitgesloten,
dat de Russen, zich thans meer de
gelijke gevoelend doordat ook zij
nu in staat zijn per atoom de we
reld te vernietigen, gemakkelijker
aan de Ronde Tafel kunnen plaats
nemen dan totnogtoe het geval
was.
Het is een kans, misschien
slechts een kansje waaraan wij de
voorkeur geven boven de conse
quentie van het falen. Dit falen
zou betekenen dat een der partijen
per atoom zijn stempel op de we
reld zou willen drukken.
Vandaag is het duidelijk gewor
den: wij moeten praten of anders
aanvaarden dat wij vernietigd
worden.
„Mogen cle grootsten de handen ineenslaan
FLUSHING MEADOWS. De Sowjetrusslsche minister van buiten,
landse zaken, Wysjinsky, heeft in de Assemblée der V.N., na critiek te
hebben uitgebracht op het Atlantisch Pact, dat volgens hem op onder
mijning van de V.N. zou zijn gericht, en Engeland en Amerika tc hebben
beschuldigd van het veroorzaken van een „waanzinnige bewapenings
wedloop", het volgende voorgesteld:
1. Veroordeling van dc „voorbereidingen voor een nieuwe oorlog, die
in een aantal landen, In het bijzonder de Ver. Staten en Engeland, ge
troffen worden."
2. Verbod van atoomwapens en andere middelen tot massale vernie
tiging als „onverenigbaar met het geweten en de eer van de naties en
met het lidmaatschap van de V.N."
3. Eensgezinde verklaring van de vergadering, dat zij wenst, dat de
Ver. Staten, Engeland. China, Frankrijk en de Sowjet-Unie de handen
ineen slaan voor het handhaven van de internationale vrede en veilig
heid om de dreiging van een nieuwe oorlog af le wenden en onderling
een verdrag sluiten voor het versterken van de vrede.
Wysjinsky sprak niet over een atoomexplosie, die in de Sowjet-Unie
zou hebben plaatsgevonden, en liet er zich ook niet over uit, of de Sov.
jet-Unie de atoombom bezit.
Acheson. Bevin en Robert Schuman applaudisseerden mede na
Wysjinsky's rede. die zij met aandacht volgden.
Nee toch.Heus
Vreemde verhalen over een
verboden stad, schitterend in
een licht van radio-actieve oor
sprong, inboorlingen die leven
de slangen eten, vissen die in
bomen klimmen cn een onzicht
bare rivier. z\jn meegebracht
door geleerden, die in de bin
nenlanden van Australië naar
uranium zoeken. Een officieel
rapport over de ontdekking is
niet gepubliceerd in verband
met het belang van de „natio
nale verdediging".
Een slechte kritiek in een
Wuerttembergs blad over een
cabaretgezelschap uit Stuttgart
heeft een vrouw het leven ge
kost. De artisten overvielen de
recensent en ranselden hem af.
Zijn 4 0-jarige schoonzuster
werd in het gevecht betrokken
en is in het ziekenhuis aan de
bekomen verwondingen overle
den.
De Amerikaanse Hoge Com
missaris McCloy. die in de
oorlog het duizend jaar oude
Rothenburg voor de vernieti
ging behoedde, is thans tot
schutspatroon van deze stad be
noemd, hoewel hij er niet in
slaagde de „Meistertrunk"
het in één teug ledigen van een
bokaal met 2 liter wijn te
volbrengen.
In de Mexicaanse staat Chis-
pas is een nieuwe vulkaan
„geboren". Eerst scheurde de
aarde en daarna vormde zich
uit lava en gesteente, dat uit het
aardingewand stroomde, een
betrekkelijk hoge berg.
V.J
