Meester Bonemans en de vergeet-pralines
Ons eitje zal voorlopig nog een
duur hapje blijven
In de Biesboscli valt voor PTT
niels le verdienen
Amerika's kortzichtigheid
haar tegendeel verkeerd
in
"Akkertje
Geforceerde export trekt de
prijzen omhoog
Chefarine A
£^BKZJS1i2ZmuZHBL
CDE KINDERKRANT
Eod. van Deyssel
gehuldigd
OP STAP MET DE ENIGE PO?TBOOT
„Als je het water niet kent
zit je zo aan de grond
wr
cHsrt vlwuivijc (pimpiihuüdtpi
J
Rusland staat schijnbaar
buiten alles
"Nare dagen"?
Zaterdag 24 September 1949
3
(Van onze speciale verslaggever)
BARN EVELD. Wist u, dat er ln Nederland meer kippen zjjn dan
wensen, namelijk naar schatting elf mlllioen, maar lang niet zo veel nog
als voor de oorlog, toen we met een kleinere be\olking over meer dan
vijftien millloen kippen konden beschikken?
y vertellen dit omdat het de voornaamste reden is waarom de eieren
tegenwoordig zo duur zyn, wel vier maal zo duur als vóór de oorlog.
Men heeft ons nameiyk de laatste tyd herhaaldelyk gevraagd hoe het
komt dat de eieren veel meer ln prys zyn gestegen dan de andere levens
middelen.
Nu, het ligt hem er dus aan, dat er niet genoeg kippen zyn. Maar zo
eenvoudig is het toch ook weer niet. Er is nog wel Iets meer aan de hand.
Als het u Interesseert kunt u in het onderstaande lezen wat wy op onze
speurtocht vernamen van mensen, die tot oordelen bevoegd zyn.
Engeland betaalt
minder dan wij
Ieder weet, dat wy vóór de oor
log onze kippen evenmin konden
voeren met wat wy in het eigen
land verbouwden als nu. Maar toen
was het zo erg niet. want we kon
den net zo veel voedergraan in het
buitenland kopen als we zelf maar
wilden. Dat is wel een beetje an
ders geworden tegenwoordig.
Wilt u wat kopen? Graag, zegt
het buitenland. Als u maar devie
zen hebt! En die komen we juist
tekort. We voeren el weer vry veel
eieren uit en voor een deel kunnen
we dan ook uit de opbrengst van de
eierexport de import van het voer
betalen. Maar genoeg kippenvoer
laten aanrukken om onze pluimvee,
stapel op het gewenste peil te bren
gen. dat kunnen we toch nog niet
Dat hangt trouwens ook nog samen
met de toewyzing aan Nederland
van de wereldorganisatie tot ver
deling van menselijk en dieriyk
voedsel.
Geen ei zonder kip
Uit het tekort aan kippen volgt
zonneklaar, dat er niet genoeg
eieren zyn. Maar toch lusten we al
lemaal op zgn tijd ons eitje wel en
ook het buitenland is verzot op de
eieren uit Nederland, die nog altyd
de beste zyn van de wereld.
Van de 2,3 milliard eieren, die de
Nederlandse kippen vóór de oorlog
met elkaar per jaar legden voerden
we de helft uit en aten we de rest
zelf op.
De binnenlandse consumptie is
momenteel ongeveer even groot als
voor de oorlog: 1,2 milliard dus
ongeveer. Maar het aantal liefheb
bers is groter omdat de bevolking
inmiddels is gegroeid en ook de be
hoefte is groter omdat het vlees is
gedistribueerd.
Onze kippen leggen nu per jaar
ongeveer 700 millioen eieren min
der dan ln 1939 en dat aantal ex
porteren we nu ook minder.
De uitvoer heeft het vooroorlogse
peil van 1,2 milliard stuks nog lang
niet bereikt. In 1948 exporteerden
we 360 millioen eieren en dit jaar
komen we waarschyniyk tot 450
millioen, waarmee we dus nog niet
op de helft van de vooroorlogse ex
port zyn. Onze voornaamste afne
mers zyn in de eerste plaats Enge- 1
land en dan Duitsland, Frankrijk.
Zwitserland, België en Italië'.
Nu weet een kind in deze tyd, dat
het van betekenis is onze uitvoer to
vergroten. We moeten niet alleen i
deviezen verdienen om zelf weer
wat anders in het buitenland te
kunnen kopen, maar we moeten
ook zorgen, dat we onze klanten
niet verliezen.
Zegeltjes kopen
Maar nu moet u goed opletten.
Engeland b.v. wil wel eieren van
ons kopen, graag zelfs, maar alleen
tegen een bepaalde prys. En die
pry's is verscheidene centen lager
dan wy in Nederland zelf voor een
ei moeten betalen. Wat zou er dus
gebeuren als er geen speciale maat.
regelen werden getroffen? Alle
eieren zouden in het binnenland
verkocht worden tegen de hogere
prys en Engeland zou er nuchter
van blyven.
En nu komt de intelligentie van
het Bedryfsschap voor de Pluimvee
teelt in het geweer. Die bedacht een
ingenieuze manier om de eieren te
gen (de lagere) exportprys van de
boeren binnen te krygen. De boe
ren leveren alle eieren tegen de in
ons land geldende prys aan de han
delaren. Maar als ze een toewyzing
voor kippenvoer willen hebben
moeten ze eerst by het bedryfsschap
een voor iedere boer afzonderiyk
vastgesteld aantal zegels kopen.
De prys van een zegel bedraagt on.
geveer evenveel als het verschil is
tussen de binnenlandse prys en de
exportprys, dat is de ene keer drie
cent, de andere keer vier of zelfs
wel vyf cent. Levert een boer dui
zend zegels in, dan is het dus mo
gelijk duizend eieren tegen de la
gere prys aan het buitenland te ver.
kopen.
Dus, zoud u zo zeggen, de boer
betaalt de export. Dat lykt inder
daad zo op het eerste gezicht, maar
in feite komt het er toch op neer.
dat de binnenlandse consument
yverlg mee helpt de kosten van de
uitvoer te dragen. Want doordat de
eieren voor de export kunstmatig
uit de markt worden genomen,
wordt de binnenlandse prijs door
het verminderde aanbod omhoog ge
trokken. En daar profiteert de boer
weer van.
Dat is in het kort het geheim van
de hoge eierprys. Als er weer eieren
genoeg zyn en dus de spanning
tussen vraag en aanbod verdwynt
zal de prys waarschyniyk dalen.
Dat kan alleen als er meer kippen
komen en dat zal. als wy goed in
gelicht zyn, het volgend jaar ge
beuren. Men hoopt het volgend jaar
zo ver te zijn, dat men genoeg kui
kens kan broeden om onze pluim
veestapel op het gewenste peil te
brengen. Dat betekent dat er in
het najaar van 1950 voldoende eie
ren zullen zyn. Tot zo lang zullen
wy dus op ons goedkopere eitje
moeten wachten
Nu moeten wy toch ook nog even
vertellen, dat de handel ook niet vet
wordt van de verkoop van eieren.
Verzamelaar, grossier en winkelier
verdienen elk nog geen cent op een
ei. Een winkelier zei ons, dat hy
liever geen eieren zou verkopen,
maar de klanten vragen er nu een
maal om. De vorige week had hy op
driehonderd eieren precies een
kwartje verdiend. Er breekt eens
een ei, er is er eens een bedorven
en tenslotte moet er ook nog 3
omzetbelasting van betaald worden.
De boeren krygen momenteel ge
middeld een cent of vyftien voor een
ei, dat is heel wat anders dan voor
de oorlog, toen ze met drie centen
al bly waren. Maar ook de boeren
zitten met veel hogere lasten, zo
als hogere lonen en hogere voer-
prijzen.
Een lezer, die ons vroeg of er dp
laatste tyd niet meer bedorven eie
ren zijn dan vroeger kunnen wy
antwoorden dat er in de zomer,
vooral by heet weer zoals wij dit
jaar hebben gehad, altyd meer vuile
eieren zijn dan anders. Maar ze
blijven toch uitzonderingen. Maar
een feit is, dat sommige boeren, de
eieren, nu ze ze toch gemakkelyk
kwyt kunnen, wel eens te lang la
ten liggen, zodat ze later dan nodig
is by de consument komen. Maar
ook dit wordt beter als de boer
weer moet concurreren en hij zyn
eieren betaald krygt naar de kwa
liteit.
De in het begin van dit jaar door
het bedryfsschap voor de pluimvee,
teelt ingestelde controle op de kwa
liteit zal er evenzeer toe bydragen,
dat het Nederlandse kippenei ook
in het binnenland zyn goede naam
blijft behouden.
(lnoez. Med.)
Geen tijd om ziek te
Dan dadelijk
zijn
Vin UdUCIIJH
T£&£M PVNIN t* O»**. JO T ABKTTCN
Dr. K. H. L. Alberdingk Thym.
die zijn 85-ste verjaardag vierde
werd Donderdagmiddag in de Re-
naissancezaal van het Frans Hals
Museum te Haarlem een warme
hulde bereid, op initiatief van de
kortgeleden in de Spaarnestad op
gerichte sociëteit van letterlieven-
den „Teisterbant", waarvan dr.
Thym ere-voorzitter is. Ongeveer
tweehonderd belangstellenden wa
ren bij de huldiging aanwezig.
Haarlems burgemeester, mr. P. O.
F. M. Cremers, herinnerde aan de
dag in 1916 toen Lodewyk van
Deyssel naar Haarlem kwam om
er tot aan de dag van vandaag te
blijven. Mr. A. Cohen voerde uit
naam van de voorzitter van ..Teis
terbant". Godfried Bomans, die in
de Ver. Staten vertoeft, het woord,
en mevrouw Schroder bood na
mens hef bestuur der sociëteit en
kele fraai gebonden werken van
Marsman aan. Tot slot sprak An
ton van Duinkerken een feestrede
uit, waarin hij de betekenis van de
figuur Lodewijk van Deyssel voor
de Nederlandse letterkunde weer
gaf. Anton van Duinkerken bood
een merkwaardig geschenk aan, nl
een foto van een oom van dr. Al
berdingk Thym, die gevonden is in
oude archieven van een Haagse
letterkundige verzameling, en die
door de eigenaresse gaarne werd
afgestaan als huldeblijk voor dr.
Alberdingk Thyms verjaardag.
(Van onze speciale verslaggever)
's Morgens vroeg kan het stil zijn in de Nederlandse steden
en dorpen, maar als je om een uur of acht in Drimmelen komt
zie je bijna nog geen levend wezen. Niet dat het er overdag
een overdreven lawaai is van voorbij razend verkeer of gon
zende fabrieken. Integendeel, op het drukst van de dag ligt de
hond van de slager rustig een uur lang op de brug in het hartje
van het dorp zonder gestoord te worden en fabrieken kent
Drimmelen niet. Maar om acht uur is het er toch nog bijzonder
rustig. Dan zijn voor de meeste ruiten de blinden nog gesloten,
dan is het mogelijk, dat je slechts twee mannen tegenkomt: Jan
Rolaff en Bernard Verhoeven, twee bestellers van P.T.T., die
in het wijde land van de Biesbosch de post bezorgen.
Ze hebben zo juist het kleine poststation verlaten in de hoofd
straat en lopen nu. hun gevulde tassen op de rug naar het
haventje, waar behalve forse Rijnaken en de grijsgroene politie-
boot ook een motorbootje ligt, fel
rood geschilderd, het voorste deel
overkapt, de rest open en bloot. Met
zwarte letters is erop geschilderd:
PTTDM. Het is het enige postboot-
je in Nederland, waarmee Jan en
Bernard meehelpen de schaarse be
volking van de polders in de Bies
bosch uit hun isolement te verlos
sen. Waarmee zij eveneens bewijzen,
dat PTT ook in streken, waar niet
cirect met winst gewerkt kan wor
den, toch een voorbeeldige service
verleent.
De goede tante Pos heeft er geen
Grootmoeder Cohn daagt
Shirley May France uit
LAKE GEORGE Een groot
moeder heeft Shirley May France
voor een lange afstandswedstrijd
uitgedaagd. Shirley heeft deze uit
daging echter niet aanvaard.
Nu heeft de grootmoeder, die
Betty Cohn heet, verklaard, dat zij
het volgend jaar wil proberen het
kanaal over te zwemmen, in beide
richtingen nog wel. Zij had Shirley
een briefje gestuurd met de mede
deling, dat zij het gaarne tegen de
jonge generatie wilde opnemen
over een afstand van 1 tot 20 mijl,
Shirley mocht zelf kiezen.
Nu heeft het 17-jarige meisje
een tweede briefje ontvangen van
grootmoeder Cohn. Betty schreef
dat zij Shirley May France dan
wel in het Kanaal zou ontmoeten.
Shirley verdedigde zich door te
zeggen: mijn doel is het Kanaal
over te zwemmen en voor dien
kom ik tegen niemand uit.
Van boven naar beneden:
Soms moet de postboot een uur
varen, voordat men weer het ge
voel krijgt in een bewoond land
te vertoeven. Voor de postman,
die hier dag in dag uit rond
zwalkt, is de wijde stilte heel ge
woon, voor ons, die voor een
keer de tocht meemaken, is elk
gebouw, dat aan de horizon ver
schijnt, een uitkomst.
Als het eb gaat worden stroomt
het water snel uit de kreken en
dan moet de postman snel varen
en hard lopen om tijdig in veili
ger water te komen. Opa Lou-
iverse wil op de polder „De
Dood" wel even het touw van de
boot vasthouden, terwijl besteller
Rolaff zijn werk doet.
De komst van de post is voor
vele bewoners van de polders
een oase in een zee van eenzaam
heid. Tante Bet van „De Moord-
plaat" wandelt 's morgens graag
even naar de kreek om de post
tegemoet te komen.
(Eigen foto's)
Een uur varen voor
één krant
bezwaar tegen, dat wij zo'n tocht
meemaken. „Welnee, bekijk het
maar eens," zegt de postdirecteur
van Raamsdonxveer als we het aan
vragen. Dus tekenen we in die drui-
lige, vroege ochtend een bewijs, dat
wij geheel voor eigen risico meeva
ren. Ook op dat punt is PTT secuur.
Maar zo'n verklaring geeft iets
avontuurlijks aan onze excursie
De motor van het bootje slaat di
rect aan. „Ik heb er nog niet veel
last mee gehad." zegt Jan. „Maar hij
heeft wel eens kuren en dan ben
je in de aap gelogeerd". Als we en
kele uren later in de kreek van de
„Noordplaatzitten weten we, wat
het kan betekenen als je met motor-
pech te kampen hebt in die einde
loze vlakten.
Achter ons motorbootje dobbert
een roeiboot. Als we de brede rivier
de Amer overgestoken zijn, waar
enkele vissers ons met onheilspellen
de gezichten aankijken vanwege de
deining, die we veroorzaken, stapt
Verhoeven over. De verdere dag
gaat hij roeiend langs zijn klanten.
Wij houden het maar op het motor
bootje. dat nu met een snelheid van
een kilometer of twaalf per uur op
een polder af gaat.
De regen gutst, zodat we moeten
schuilen onder de kleine kap, die
maar amper meer dan twee personen
kan bevatten. De banken achterin
glimmen van het water, dat erop
plenst. „Ja, meester, ie mot van oc
vak houwe", zegt Jan wijsgerig.
„Anders zou ik het er niet zo lang
hebben uitgehouden. Ik zwalk nu al
dertig jaar in de Biesbosch. eerst
per roeiboot en later met deze schuit
en het verveelt me niks. Wil je wel
geloven, dat de Zondag me vaak te
lang duurt?" We moeten het wel
aannemen, maar het verbaast ons
toch wel. Eindeloos schijnt de water
vlakte. Slechts hier en daar zie je
wat riet en wilgentakken. Misschien
is het wat voor een paar dagen va-
cantie, maar om te werkenEn dan
durven we helemaal niet denken aan
wonen
„Zoveel mensen wonen hier ook
niet," zegt Rolaff terwijl hij een
kreek in manoeuvreert. „Ik heb hier
vijftien klanten te bedienen en Ber
nard in zijn roeiboot vijf en twin
tig. Bijna al die families krijgen da
gelijks post, al was het alleen maar
een krant. En al heb ik hun niets te
bezorgen, dan ga ik er toch even
langs, want er is altijd wel kans, dat
zij wat hebben mee te geven. Een
brief, een pakket, inlegging op een
spaarbankboekje Anderen hebben
weer postzegels nodig of briefkaar
ten. Als je het goed beschouwt heb
ik een drijvend postkantoor."
Bij varen blijft het niet. De wo
ningen meest boerderijen, staan
immers niet aan de rand van de pol
der, waar steeds kans op overstro
ming is, maar een eind achter de
Het Staatsbedrijf der PTT be
schikt over slechts cén motor
boot, waarmee de post in de Bies
bosch besteld wordt. Dagelijks
vaart besteller Jan Rolaff door
de watervlakte van dit uitge
strekte gebied, weer of geen
weer. Des winters gaat de boot
niet al te ver de polders in. Dan
is het lopen. En voorzichtig aan,
want het ijs is soms net'niet dik
genoeg om de besteller te dragen.
(Eigen foto)
dijk en dat kost dan vaak nog een
half uur lopen, heen en terug.
De mensen in de polders zijn har
telijk. Ze ontvangen je gastvrij en
offreren graag een kop koffie. Of
een glas karnemelk als ze net aan
het karnen zijn. Geen wonder ook.
want de besteller is niet alleen de
koerier van p.T.T. Als de mensen
die dikwijls slechts eens per week
naar het „vasteland" varen en daar
voor een hele week provianderen
eens krap in het brood komen,
brengt de bode wel een broodje mee.
En van het nieuws op het dorp weet
hij ook alles.
Maar niet overal is evenveel tijd
O. wat ben ik verkouden, zei
meester Bonemans. o, wat ben ik
verkouden. Uche. uche!
Zijn huishoudster was erg be
zorgd en zei: Meester Bonemans,
U moest bij de drogist op de
hoek maar een zak drop kopen,
voor U naar school gaat. Ja. ja.
want meester Boncmans was on
derwijzer en moest naar school,
elke dag. dat gaat zo.
Goed, dat zal ik doen, zei hij.
Uche, uche!
Een ons drop! zei hij tegen de
drogist op de hoek.
Astublieft meneer, zei de dro-
gist en hii gaf hem een zakje vol
zwarte dingetjes. Maar. dat was
nu zo verschrikkelijk en zo heel
erg, het waren geen dropjes, die
in dat zakje zaten. De drogist
had zich vergist, het waren ver
geet-pralines. Wanneer je op
zo'n vergeet-praline zuigt, dan
vergeet je alles. Je vergeet waar
ie woont en je vergeet wat je
moet gaan doen. En je vergeet
zelfs hoe je heet.
Meester Boncmans nam op
straat al direct zo'n zwart dinge
tje uit het zakje en begon er op
te zuigen. Hij liep de straat uit
cn ach, daar wist hij het verder
al niet meer. Waar ben ik? vroeg
hy zich zelf af. Wat doe ik hier?
Waar moet ik naar toe? Wie ben
ik eigenlijk? Hij wist het werke
lijk niet meer.
Hij liep maar door. hii liep
maar door, net zolang tot hij de
stad uit was en buiten op een
heel vreemd weiland stond. Daar
ging hij boven op een hek zitten,
meester Bonemans. De zon
scheen en hii voelde zich werke
lijk heel pleizierig en heel ge
lukkig Hij was zelfs vergeten,
dat hu zo verkouden was cn
vergat helemaal om te hoesten.
Gek is dat. zei hij tegen zich
zelf. nu weet ik niets meer. maar
eigenlijk is het wel heel prettig,
wanneer je niet eens weet. hoe
je heet.
Maar onderwijl zaten de kin
deren in de klas te wachten. Ze
wachtten eerst heel rustig tot
kwart over negenen, maar toen
begon er een te gichclen en met
propjes te gooien. En al gauw
ging de hele klas met propjes
gooien, allemaal, behalve een
klein jongetje: Joost! Joost dacht
bij zichzelf: De zon schijnt, de
meester is er niet, waarom zou
ik hier blijven ik ga wandelen.
Hii wandelde de straat op en de
stad uit cn al heel gauw kwam
hij bij hetzelfde hek. waar mees
ter Bonemans op zat.
Maar meester Bonemans. zei
de kleine Joost, waarom zit U
hier? Wij zitten allemaal op U
te wachten.
Ik weet het warempel niet,
jongen, zei de meester .wat denk
jij. waarom ben ik hier?
Bent U dan ziek?
Nee, zei meester Bonemans. ik
weet alleen nog dat ik een drop
je heb gegeten, kijk zo'n dropje
en nu ben ik alles vergeten.
Dat is verschrikkelijk, zei
Joost. U zult weer iets anders
moeten innemen om het weer
goed te krijgen: gaat u maar mee
naar de drogist.
En zo kwamen ze bij de dro
gist en ze vertelden het verhaal.
Och. lieve deugd, zei de dro
gist. daar heb ik U warempel
vergeet-pralines gegeven inplaats
van dropjes, dat is wel ontzet
tend erg. Slikt U gauw dit witte
poeder, dan gaat het weer over.
En meester Bonemans slikte
haastig het witte poeder
je. daar was het een rumoer, dat
horen en zien je verging. Alle
kinderen stonden boven op de
banken en schrecwden en gil
den. Maar toen meester Bone
mans binnenkwam was het gauw
allemaal weer goed.
En toch. vertelde meester Bo
nemans later, toch had hij het
toen.... wist hij ineens weer eigenlijk heerlijk gevonden om
wie hij was cn wat hii was. even óllcs vergeten te zyn. Maar
De school! riep hii uit. ik moet dat vertelt hu alleen aan hele
naar school! Hii greep Joost bij goeie kennissen want in zijn
de hand en samen holden ze hart schaamt hij er zich voor,
naar school. En daar. dat begrUP begrijp Je wel?
Daar woont in een huisje, heel diep ln het woud
een vrouwtje, dat klein is cn dik en oud
dat vrouwtje dat heet Pimpeluurtje.
Als is Pimpeluurtjc verschrikkelijk arm.
haar huisje is netjes, haar huisje is warm,
cn elke dag brandt er een vuurtje.
't Is waar, Pimpeluurtje is arm, het is ivaar
maar elke dag heeft ze een pannekoek klaar,
cn iedereen mag dat ook weten
Het sist en het spettert en spat in die pan
daar komt al een aardig kaboutertje an
die mag er vandaag blijven eten!
Dan zegt PimpeluurtjeLet op, hop. hop!
Ik gooi 'm naar boven, ik vang 'm weer op;
Ik vang 'm weer op in niyn pannetje
En buiten is 't grimmig en buiten is 't guur
hier zit hij zo knus en gezellig bij 't vuur
dat kleine kaboutermannetje!
Hij vraagt: Pimpeluurtje, ik heb nop een vrind,
een vrind, die het hier zo gezellig vindt,
hij woont ergens hoog in de bomen
Dan zegt Pimpeluurtje: Och hee, och hee!
breng jij al je vrindjes gerust maar mee!
Ze mogen hier allemaal komen.
Zo bakt Pimpeluurtje bU nacht en b(j dag
en iedereen weet het en iedereen mag
daar pannekoek eten bij 't vuurtje.
Dus als j eens trek hebt, klop daar maar eens aan
dan zie ie haar bakken, dan zie ja haar staan,
die aardige vrouw Pimpeluurtje!
om een babbeltje te maken. De va
rende postbestellcr moet danig re
kening houden met het getij, want
als het eb is komt een groot deel
van de Biesbosch droog te liggen.
Dan wordt het een race met de tijd.
Je ziet het water uit de kreken
stromen en als je dan niet heel goed
oppast, zit de boot in de klei vast
voor je het weet En wat dan?
„Och. vaak overkomt je dat niet,"
zegt Jan, „maar als het gebeurt moet
je een nacht overblijven bij een of
andere boer. Je bent hier nu een
maal afhankelijk van het water."
We hebben het bijna meegemaakt.
Een uur moesten we varen om de
„Moordplaat" alle polders heb
ben hier namen te bereiken. En
dat voor één krant, die bij abon
nement gefrankeerd P.T.T. nog
minder dan een cent opbrengt. Toen
wc aan het eind van de kreek kwa
men konden we met de hand de bo
dem raken. Heel wat werk kostte
het om een geul te bereiken en toen
moest de motor op volle kracht
draaien om ons tijdig in veiliger ge
bied met méér water te brengen.
Een goudmijntje is de Biesbosch
dus niet voor tante Pos. Een uur
varen voor een krant mag dan tot de
uitzonderingen behoren, veel omzet
is er toch niet. Een stadswijk met
veertig klanten zou reeds een ver
liespost betekenen en wat dan te
denken van deze streek, waar om
veertig gezinnen te bereiken twee
bestellers van 's morgens acht tot
's middags vier "als het tenminste
mee zit, soms bpn je ook later"
nodig zijn, waarbij dan nog komen
de kosten van de boten.
Komt er nog een telegram over
dag, dan wordt dc veerman met zijn
motorboot ingeschakeld. En die laat
zich betalen naar de afstand, wat
soms wel drie rijksdaalders per tele
gram betekent. En de afzender, die
een familielid in de Biesbosch „har
telijk gefeliciteerd" toewenst, betaalt
cr een cent of veertig voor.
Doch de monopoliepositie nood
zaakt P.T.T. het werk, dat de oude
Verhoeven, een oom van Bernard,
53 jaar geleden begon op eigen ini
tiatief. voort te zetten Daarom varen
Jan en Bernard dagelijks door de
kreken en plassen naar de polders,
naar Franse Gat, Sint Petrus. Maltha
en Den Dood, om daar zwijgend le
demonstreren, dat de service van
PTT. ook perfect is als er niets
aan te verdienen valt.
BRITSE DEVALUATIE BEWIJST:
E week is beheerst door de deva-
luatie, die door Engeland is in
geluid. Het blijkt dat Cnpps zijn
verzekeringen, dat het pond sterling
gehandhaafd zou worden, niet ern
stig heeft gemeend. Dit is mislei
ding geweest van de wereld, maar
een noodzakelijke misleiding. Een
devaluatie, die niet onverwacht in
trad, zou een wilde speculatie uit
lokken, waarvan de rampzalige ge
volgen niet te overzien waren Wij
zijn volslagen om de tuin geleid ten
aanzien van de devaluatie van het
pond. Maar men hoort geen enkel
verwijt daarover uiten, omdat alge
meen de onvermijdelijkheid van dit
„vroom bedrog" wordt ingezien.
Er zijn staten van financieel be
lang wier besluit nog op zich wach
ten laat. Voor velen is het een lasti
ge positie België b.v. had zijn franc
heel goed kunnen handhaven. Maar
zijn prijzen op de wereldmarkt zou
den nog hoger zijn geworden dan zij
nu al zijn. Reeds wordt het land ge
plaagd door werkloosheid. Het kon
zich de weelde van zijn hoge munt-
standaard dus niet meer veroorlo
ven. Het dreigende verlies van af
zet, of van touristenverkeer uit den
vreemde is ook voor andere landen,
wier munt „hard currency*' is. een
reden om de grote stroom te vol
gen. of deze stap in overweging te
nemen.
Buiten dit alles staat Rusland
schijnbaar. Het bepaalt de waarde
van zijn roebel naar heel andere
maatstaf dan de landen buiten zijn
machtsgebied. Toch wordt het door
het besluit van Londen getroffen.
Rusland doet een belangrijk deel
van zijn transacties in het sterling-
gebied. Het vindt daar zijn belang
rijkste afzet en een groot gedeelte
van de dingen, die het nodig heeft.
In dollars is het al evenmin sterk als
de overgrote meerderheid van de
volken van Europa Het heeft met
het sterlinggebied zelfs een bepaal
de band, formeel dezelfde band die
ons daarmee verbindt. Rusland be
hoort evenals wij tot de lan
den, die met 't sterlingblok een af
spraak hebben hun pondenbezit niet
zonder voorkennis van Londen te
gen „hard currency" in te wisselen.
Door het bestaan van deze regeling
kan dus ook Moskou niet onberoerd
door:
^dr. M. v. Bla
Blankenstein
zijn gebleven door de monetaire
storm, die nu over de wereld gaat.
A MERIKA, dat zelf zijn dollar op
1 peil houdt, is bij de algemene
devaluatie welwillend toeschouwer.
Het was zelfs zo yer gegaan de
noodzakelijkheid ervan voor Enge
land te bepleiten. Wie ruim 16 jaar
herinnering heeft moet opmerken,
hoezeer de wereld veranderd is. In
1933 was er een economische we
reldconferentie te Londen. Het was
daar dat de Duitsers hun onbe
schaamde memorandum aanboden
met het betoog, dat hun landbouw
gebied in Oost-Europa, dus in Rus
land, moest worden toebedeeld. Het
was niet Hitler, die dit betoogde,
maar zijn Duits-nationale minister
van economische zaken, de gewezen
grootmachtige in Krüpp, Hugen-
berg. Hugenberg was de vriend en
bondgenoot van Dr. Hjalmar
Schacht. Zijn betoog had zo slecht
effect, dat Hitier besloot hem niet
te handhaven. Boze tongen beweer
den dat Hitier gretig de gelegenheid
had aangegrepen om deze niet-nazi
overboord te zetten Er waren wei
nige lieden ter conferentie, die toen
reeds ten volle de ernst van de eis
beseften.
Op die conferentie nu stelden le
Britten een stabilisatie van de ver
schillende valuta voor. Het was dui
delijk, bij een zwevende waarde
van de voornaamste betaalmiddelen
kon geen herstel van het solide za
kenleven tot stand komen. In de
bittere strijd om uitvoer van die
dagen wenste echter Amerika de
vrijheid te behouden, anderen te on-
derbieden door verdere verlaging
van zijn dollarkoers. Roosevelt ver
loochende botweg zijn vertegen
woordigers. die het Britse voorstel
hadden willen aanvaarden. Daar
mede viel de hele conferentie, en
alles wat men ervan gehoopt had,
in duigen.
Dr. Colijn, als president van een
der twee secties van de conferentie
verkondigde toen. dat men, na de
weigering der Amerikanen, de con
ferentie als mislukt moest beschou
wen. Als 'n sensatie kwam deze uit
spraak ln de pers. Juist was zij onge
twijfeld; diplomatisch was zij niet. Te
genover Amerika had iedereen
vrees het kind bij de naam te noe
men. Het was Dr Colijn, die op die
manier de kastanjes voor Britten
en Fransen uit het vuur haalde. Zijn
diplomatieke raadgever, Mr. van
Kleffens, was die dag in Nederland.
Mr. Trip. zijn zeer temperamentvol
le en weinig politieke f.nanciële
raadgever was echter te Londen.
En voor diens oog van vakman kon
het geval niet twijfelachtig zijn.
Colijn begreep weldra een diploma
tieke misstap te hebben begaan. Dat
was hem meer overkomen. Het was
K.N.A.C. VERZOEKT:
Marshall-dollars
voor onze wegen
DEN HAAG. Dc K.N A.C.
heeft zich tot de ministerraad ge
wend met het voorstel om voor de
spoediger uitvoering van de be
langrijkste wegenverbeteringen een
beroep te doen op het plan Mar
shall. Zij is van mening, dat er alle
reden is via het plan-Marshall de
verbetering van ons wegennet te
bespoedigen, omdat in de voort
schrijdende industrialisatie het ver
voersvraagstuk een minstens even
belangrijke rol speelt als de indus
trialisatie zelf. Wanneer zou wor
den besloten op deze wijze de tot
standkoming, buiten de begrotin
gen om, van vijf of zes der belang
rijkste werken te bespoedigen, dan
zou daardoor bereikt kunnen wor
den dat ook de bouw van de ove
rige urgente voorzieningen wordt
versneld. De opheffing van de ach
terstand in onze wegenbouw, ver
oorzaakt door het jongste wereld
conflict zou dan tevens niet lan
ger worden uitgesteld, dan in ver
band met de economie van ons
land te verantwoorden is.
In haar adres deelt de K.N.A.C.
mede, dat zij tot dit voorstel is ge
komen, omdat voor 1950 een be
drag voor uitvoering van werken
van het rijkswegenplan is aange
vraagd dat slechts weinig hoger is
dan dit jaar. Zij is van mening dat
dit het scheppen van gezonde eco
nomische voorwaarden remt en
weinig in overeenstemming is met
de hoge bijzondere heffingen op
het motorwegverkeer.
DEN HAAG. In de loop van
de maand October zullen frankeer
zegels van 25 cent (bruin-rood) en
30 cent (paars) van het nieuwe
type aan de postkantoren en
-agentschappen verkrygbaar wor
den gesteld.
Tevens zal dan worden begonnen
met de verstrekking der frankeer,
zegels van 5,en 10,—. onder
de tot nu toe geldende beperkende
bepalingen.
Ingez Med.)
Neem "a
dan altijd een genoegen te zien, hoe
knap hij de verkeerde indruk wist
uit te wissen. Hij deed dat ook toen,
door een zeer indrukwekkend be
toog over het nut der conferentie te
houden.
Met dat al. de kortzichtigheid, die
toen Amerika kenmerkte, is nu in
haar tegendeel verkeerd. Amerika
vreest niet meer de verlaging van
de koers van het pond. ter wille
van de concurrentie, maar moedigt
de devaluatie juist aan, om Enge-
lands industriële mededinging te
vergemakkelijken, tot op de Ame
rikaanse markt toe.
Marshall-hulp. Atlantisch ver
drag. dus verloochening van het iso
lationisme. en nu dit weer, het ge
tuigt er alles van, dat een nieuw
inzicht, nieuw begrip van solidari
teit. hun intrede hebben gedaan in
de wereld.
