DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Vorming VVest-Duitsland door Moskou bestreden Bitter leed uit bezettingstijd welt opnieuw naar boven Sibajak"' en „Kota Inten" brengen 2700 militairen thuis „Bonn, hoofdstad van dociele marionettenstaat In Frankrijk loon en prijs geregeld Koningin Juliana onthult een monument te Putten Orca op mijn gelopen Rovers lialen spaargelden uit linnenkast Nieuwe stakingen in Amerika kunnen lang duren LONDEN. De Sowjet-Russlsche regering heeft Zondag nota's doen overhandigen aan de ambassadeurs \an de Verenigde Staten en Groot- Brittannlë en de zaakgelastigde van Frankryk te Moskou, dat de Sow. jet-Unie het vormen van een afzonderlijke West-Duitse regering als een schending van de overeenkomst van Potsdam beschouwt. „In deze over eenkomst". zegt de nota, „hebben de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk, gezamenlijk met de Sowjet-Unie, de verplichting op zich genomen Duitsland als één gebied te beschouwen, terwjjl deze staten eveneens zijn overeengekomen Duitsland tc helpen, opdat het een demo cratisch, vredelievend land zou worden". De drie westelijke regeringen hebben er echter de voorkeur aan gegeven een afzonderlijke West- Duitse regering te vormen, welke moet regeren met behulp van de „zogenaamde Grondwet van Bonn". „Deze regering is gevormd met medewerking van reactionnaire po litici, die in nauw contact staan met buitenlandse financiële krin gen. „De „Grondwet van Bonn" werd onder druk van de westelijke be- zettingsautoriteiten gedicteerd" „West-Duitsland is thans een marionetten-staat geworden; het vormt een gehoorzaam instrument in handen van de westelijke bczet- tingsautoriteiten, dat zij willen ge bruiken bij het uitvoeren van de aanvalszuchtige plannen, die ten doel hebben Europa aan hen te on derwerpen. De „Grondwet van Bonn" is slechts een aanvulling op het zogenaamde „bozettingssta- tuut", dat West.Duitsland door de Amerikaanse. Britse en Franse re gering is opgelegd". Een nota die letterlijk alles in twijfel trekt ,,Ook de bepaling is overtreden, waarin wordt vastgelegd, dat een vredesverdrag met Duitsland moet worden gesloten". „De Sowjet-Russische regering acht niet de minste grond aanwe zig voor de poging der drie weste lijke regeringen haar optreden ie rechtvaardigen, door het te doen voorkomen alsof zij de belangen van de Duitse bevolking behartigen „Door het tot stand brengen van de afzonderlijke staat West-Duits land hebben de drie westelijke mo gendheden zich ook niet gehouden aan de beslissingen, genomen tij dens de bijeenkomst te Parys dér ministers van buitenlandse zaken van „De Grote Vier". PARIJS Na een vergadering van 6V3 uur heeft het Franse ka binet Zaterdagavond overeenstem ming bereikt over lonen en prij zen. een kwestie die de coalitie regering van Henri Queuille in ge vaar dreigde te brengen. Onmiddellijk na de vergadering heeft het kabinet een communiqué uitgegeven, dat Frankrijk zal ver zoeken om een internationale con ferentie ter bespreking van-mone taire en economische kwesties, teneinde tot een oplossing te komen van het gehele Europese probleem van de kosten van levensonderhoud. Namens de regering verklaarde Francois Millerand, dat nog niet beslist was over de vraag, hoe Frankrijk het verzoek zou inkle den. Hij voegde daaraan toe, dat waarschijnlijk zou worden voorge steld de conferentie te houden binnen het kader van reeds be staande organisaties, in het bijzon der van de organisatie voor Euro pese economische samenwerking. De Franse regering had reeds eni ge tijd aan zulk een conferentie gedacht. Mogelijk zou worden voorgesteld eind October bijeen te komen. Of in November of in 1950 voorjaar verkiezingen in Engeland LONDEN Men verwacht, dat de Engelse regering, op welke de linkse Labourleden een sterke druk uitoefenen, onmiddellijk alge mene verkiezingen uit tc schrijven, binnenkort zal beslissen, of het parlement in November of in het voorjaar 1950 ontbonden zal wor den. De Labourpartij gaat op het ogenblik in het hele land na, wat de reactie van de leden is op het spoeddebat over de devaluatie, waarvoor het parlement verleden week van zijn zomervacantie werd teruggeroepen. De uiteindelijke aanbeveling aan het kabinet zal door minister-president Attlee ge daan worden in overleg met de plaatsvervangende eerste minister Morrison. De nieuwe Engelse kieslijsten zullen in de loop van October ge reed komen. Het is onwaarschijn lijk, dat daarvoor op een verkie zing zal worden aangestuurd, hoe wel het parlement te allen tijde ontbonden kan worden. een Koningin Juliana legt een krans bij het monument ter nagedach tenis aan de op 1 October 1944 uit Putten weggevoerde mannen DEN HAAG. Er is nog aantal KLM-vliegtuigen, dat tot dusverre geen naam draagt. Binnen kort zullen vier „Constellations" en vier „Skymasters" namen krygen van Nederlandse steden en provin cies. De vier „Constellations" krijgen de achter hun registratieletters vermelde naam: PH-TDI (Ensche de). PH-TDK (Amsterdam). PH- TDN Vlaardingen) en PH-TDO (Maastricht). De PH-TDN is een juist aan de KLM afgeleverde ma chine, de PH-TDO wordt nog afge leverd. De vier „Skymasters" krygen de volgende namén: PD-TDL (Gronin gen), PH-TDM (Aalsmeer), PH- TEY (Limburg) en PH-TEZ (Zee land). Over eventuele doopplechtig- heden is nog niets bekend. Nog nooit zijn terugkerende militairen zo BELGIë Plebisciet DE koningskwestie is vijf jaar lang een van de belangrijkste politieke vraagstukken geweest in het na-oorlogse België. Zij is in een nieuw stadium gekomen nu binnenkort bij het Belgische parle ment een wetsontwerp zal worden ingediend tot het houden van een raadgevend plebisciet. De Belgische grondwet staat niet toe, dat er door middel van een gewoon plebisciet beslist word; over de toekomst van een regerend vorst. Het is slechts mogelijk een volksstemming te houden, die van informatieve aard is en volstrekt geen bindend karakter heeft. Het spreekt echter f "v van zelf, dat de In bet Belgische staats- lieden het resul- zoeklicnt taat van een s dergelijke volks uitspraak moei lijk kunnen negeren. In België gelooft men, dat het wetsontwerp zowel door de Senaat als door het Huis van Afgevaar digden, zeker zal worden aange nomen. Het enige waarover de partijen nog van gedachten wisse len is het percentage stemmen, dat beslissend zal zijn voor 's konings terugkeer. De socialisten menen, dat de koning afstand van de troon moet doen, wanneer hij minder dan 66 behaalt. De Christelijk Sociale Partij meende aanvanke lijk, dat men met een meerderheid van 51 volstaan kon, de libera len voelden het meest voor een grens van 60 De Christelijken beginnen echter hun mening te herzien en schijnen al over een grens van 55 te hebben gespro ken. Dat wijst er op, dat men elkaar in een soort van „gentle mens agreement" zal weten te vinden. Het Belgische volk heeft reden zich daarover te verheugen, omdat dit de belofte inhoudt, dat de politieke vraagstukken in het land, voortaan niet meer door deze affaire zullen worden vertroebeld en dus zakelijker kunnen worden gesteld. Zacht des nachts Weersverwachting geldig van Maandagavond tot Dinsdag avond: Over het algemeen tamelijk veel bewolking maar overwe gend droog weer. Matige tot zwakke wind uit Westelijke richtingen. Des nachts zeer zacht voor de tijd van het jaar, overdag ongeveer dezelfde tem peratuur als vandaag. 4 Oct.; Zon op 6 45, onder 18.12; Maan op 17.41, onder 3.31. enthousiast ontvangen (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM De eerste onderdelen van de Zeven December di visie zijn thuis! Op de kop af drie jaar zijn deze soldaten weg geweest, maar Zondagmorgen kregen zij dan eindelijk weer vaderlandse grond onder de voeten, toen zij zich ontscheepten van de „Kota Intcn", die samen met de „Slbajak" niet minder dan 2709 demobiliserende mili tairen naar huis bracht. De schepen hebben de gehele reis dicht bij elkaar gevaren, de Sibajak voorop, de Kota Intcn erachter en dit con- vooi in vredestijd heeft voor de opvarenden nogal eens aardige gebeur tenissen opgeleverd. Maar de grootste verrassing voor de jongens van de Zeven December divisie was toch ongetwijfeld, dat hun oud-com mandant: gcneraal-majoor Dürst-Britt er was om hen te verwelkomen. Soldaten ernstiger geworden Het was overigens een drukte van belang, die zonnige Zondag morgen op de Lloydkade. Drie sprekers voerden er het woord, hoge officieren w.o. generaal Kruis waren aanwezig, minister Spitzen kwam eens poolshoogte nemen met mr. J J. Oyevaar, de directeur- generaal van Scheepvaart, de de fensie-commissie van de Eerste en Tweede Kamer woonde de ont scheping bij en daartussen door krioelde het van militairen en burgers, die direct of zijdelings bij deze ontscheping waren betrok ken. De soldaten zelf hingen over de verschansingen om tc kijken naar al die belangstelling en druk te. Zij hadden een heel rustige reis achter de rug en waren naar men ons mededeelde zelf ook heel rustig geweest. Luitenant-kolonel Waringa. de commanderende officier aan boord van de Kota Inten vertelde, dat hij nog zelden zo'n rustige troep thuis varende militairen onder zich heeft gehad. „Ze zijn allemaal veel ern stiger geworden in de drie jaar, die zij in de tropen doorbrachte" zei hij en de meesten zien hun terugkeer m de burgermaatschappij volkomen nuchter onder ogen. Er is ook heel veel gebruik gemaakt van de sociale dienst hier aan boord, welke inlichtingen verschaft over de mogelijkheden om werk te vin den". Op de Sibajak was de toe stands enigszins burgerlijker gewor den, door de aanwezigheid van burgers en familieleden van de de- mobiliserenden. Juist door dit mengelmoes van soldaten en bur- (•Van onze speciale verslaggever) PUTTEN „En God zal alle tranen van hunne ogen afwissen" staat te lezen op het voetstuk van het eenvoudige monument, dat Koningin Juliana Zaterdagmiddag te Putten op de Veluwe onthulde. Vyf jaar geleden, op 1 October 1944, stak de bezetter ziyn schcnnende b3nd uit naar het dorp Door woede tot waanzin gedreven voerde hij er zeshonderd mannen weg en stak hij 150 buizen in brand. Van de naar Duitsland gevoerden kwamen slechts 49 terug. Driehonderd weduwen bleven achter en vele honderden wezen tussen de boompjes symboliseren de zeshonderd uit Putten weggevoer den. Ontroerend was het moment, toen koningin Juliana, haar aandoe ning nauwelijks meester. Zaterdag middag, in een eenvoudig zwart complet gekleed, de kerk binnen trad, waar bijna tweeduizend geno digden, de meesten nabestaanden der slachtoffers, reeds hadden plaats genomen. Reeds een uur tevoren kon men ze, in stemmige Veluwse kledij, de vrouwen met witte knip muts. de mannen met zwarte, platte pet of hoge hoed. door het dorp kerkwaarts zien trekken. Halfstok wapperde van de toren dc driekleur. In deze kerk brachten vele Putten- se mannen vijf jaar geleden hun laatste nacht door. voor zij werden weggevoerd. Ds. L. Kievit preekte naar aan leiding van Jeremia 30 vers 1015 over Tucht Na de kerkdienst liet H.M. de Koningin een aantal der nabestaan- Sobere, ontroerende plechtigheid Vele tranen zijn er vergoten ln Putten en worden er nog dagelijks geschreid Op deze herdenkingsdag kwam het leed weer heftiger boven. Het welde naar bulten ln het harts tochtelijk snikken van vrouwen, eerst tijdens de kerkdienst, later ook bij de onthullingsplechtigheid, toen de koningin rond het gedenk teken liep. Het monument -.telt een Puttense vrouw voor, ln de karakteristieke plaatselijke klederdracht, met knip muts. De beeldhouwer Andriessen heeft met deze figuur wel treffend de trieste verlatenheid van de ach tergebleven weduwen tot uitdruk king gebracht. Het beeld staat in een plantsoen van palmpjes, ont worpen door prof. Bijhouwer te Wa- genlhgen. De zeshonderd vakken den der slachtoffers aan zich voor stellen en onderhield zij zich enige tyd met hen. Van één gezin waren tien personen, zoons, kleinzoons en zwagers, in Duitsland omgekomen. In de stralende Octoberzon ston den een half uur later vele duizen den in dichte ryen rond het monu ment geschaard. Jhr. M. L. van Geen, de oud-bur gemeester van Putten, heeft, nadat H.M. de Koningin had plaats geno men, een rede gehouden, waarin hg het monument aan het gemeentebe stuur overdroeg. Hy riep daarbij de smartelijke dagen van October 1944 in de herinnering terug. Een ogenblik van intense stilte op het grote terrein met de duizenden mensen. Koningin Juliana was naar voren getreden. Een eenvoudige handbeweging en daar gleed de Ne derlandse vlag van het beeld. Een vrouw dichtbij snikte, ontroerd trad de Koningin terug. Koningin Juliana, de commissa ris der Koningin in de provincie Gelderland, jhr. dr. C. G. C. Quarles van Ufford. de burgemeester en een groot aantal afgevaardigden van verenigingen hebben kransen by het monument gelegd. Namens de 49 Puttenaren, die van de zeshon derd naar Duitsland gevoerden zyn terug gekomen, legden de heren Vonhof en Klaassen een krans. Zy werden aan de Koningin voorge steld, evenals de beeldhouwer An driessen. Om vier uur vertrok de Koningin weer, maar nog lange tyd défileer- den de duizenden, die de plechtig heid bijwoonden, langs het monu ment. gers voelden de eersten zich niet meer zo „in dienst" als hun wapen broeders op de Kota Inten, die uit sluitend militairen vervoerde. Spreekkoren De ontvangst van beide troepen- schepen is werkelijk fantastisch geweest. De stuurlieden van beide schepen vertelden ons, dat zij nog nooit zo'n grootse ontvangst had den meegemaakt bij een nachtelijke binnenkomst in dc haven van Rot terdam. Om half twaalf begon het al in Hoek van Holland. Daar stonden honderden mensen om de terugkerenden een eerste welkom toe te roepen. Er waren spreekkoren gevormd, een auto seinde onophoudelijk groe ten in morse-tekenen en de man nen van Dirkzwagers Scheepsagen tuur, die in hun eenzame huisje de wacht houden aan de mond van de Waterweg, schenen er zoveel ple zier in te hebben, dat zij met hun schijnwerper groep voor groep be lichten. waardoor de militairen konden zien, wie er waren. Bij Vlaardingen voer de veerboot en talrijke andere boten hen tegemoet, terwijl zich op het havenhoofd massa's mensen verdrongen. Kapitein .Frits' De opvarenden van de „Sibajak" hebben het wat amusement betreft goed getroffen, want bij de terug kerende burgers was ook Herman Bouber met zijn vrouw (Bleke Bet) en zijn dochter. Elke avond waren er twee films en er was cabaret, waarbij de heer Bouber regisseer de. Kapitein Frits de Jonge van de „Kota Inten" uit de oorlog be kend door zijn werk voor de „zee manspot" heeft zich ook nu weer uitgesloofd om zijn militaire passa giers een zo prettig mogelijke reis te geven. (Zie verder pag. 2). Koers Spaanse peseta gewijzigd MADRID. Spanje heeft dc koers van de peseta ten opzichte van het pond sterling en andere gedevalueerde valu ta's herzien. De koers van het pond is verlaagd van 44 tot 30 peseta. Alleen de koers van dq dollar en dc Argentijnse peso blijven ongewijzigd. Dc koers van dc Franse franc Is verlaagd van 4.26 tot 3.12 peseta per honderd. In een desbetreffend communiqué wordt opgemerkt, dat in Spanje reeds een „stelsel van speciale wisselkoersen met eert voorbijgaand en veranderlijk ka rakter" was ingevoerd. De notering van de gulden ln Spanje wordt 288,157 (voorheen 412.75). Heemskerk neemt deel aan Britse vlootoefeningen Een Nederlandse kruiser en drlo Noor se torpedojagers hebben zich voor de herfstmanoeuvres by de Brltso Home Fleet gevoegd. Het Britse vliegdckschlp Implacable, losto 17 saluutschoten toen dc Neder landse kruiser Heemskerk en dc Noor se torpedojagers Stord, Oslo en Ber gen op do marinebasis het anker lie ten vallen. Drie Britse kruisers cn zeven Britse torpedojagers nemen eveneens deel aan dc oefeningen. KOPENHAGEN. Het Neder landse motorschip „Orca", metende 4H8 ton. Is ln de Oostzee op een m(|n gelopen, maakte 30 gratiën slagzy en Is door twee Duitse sleep. boten de Deense haven Nakskov binnengesleept. De Orca, eigendom van een te Rotterdam gevestigde combinatie en berederd door Cremcr en Westers te Groningen, was op weg van IJmui- den (Amsterdam) naar Gdynia (Po len); het ongeluk gebeurde in de Kiclse Bocht. Zaterdag in dc och tend. Aan boord van het scheepje bevond zich behalve een negenkop pige bemanning ook de echtgenote van de scheepskok. Allen konden worden gered. De „Orca" voer onder leiding van kapitein Van Wageningcn uit Gro ningen met een lading bulldozers naar Gdynia (Polen). Het is ccn om gebouwd landingsvaartuig cn deed zijn tweede reis. Het scheepje. is eigendom van de rederij Cremcr cn Westers te Groningen; het zal te Nakshov worden hersteld. Vier leden van de bemanning werden bij dc ex plosie licht gewond ccn van hen, de Rotterdammer Luikens kreeg een kaakwond. De explosie moet zo hevig geweest zijn, dat het schip aan stuurboord ccn ernstige lekkage opliep. Door het sluiten van de waterdichte schot ten cn met behulp van bedden en matrassen slaagde de bemanning er in het binnendringende water enigs zins te keren en het schip drijvende tc houden tot hulp kwam opdagen. Met lichtsignalen heeft men aandacht op de Duitse kust weten te trekken. Vrijwel alles aan dek is vernield. „Paul Robeson's-berg" in Siberië met een top van 7500 meter PRAAG De Praagse bladen be richten. dat Rusland ccn berg ln Sibe rië naar Paul Robeson, de Amerikaan se ncgerzanger, genoemd hebben. Dc berg ligt in het gebied Ala Tau ln de republiek Kazakstan. Dc hoogste top ln dit gebergte ls de ruim 7500 me ter hoge „Schild der Overwinning Dit ls de eerste maal, dat ccn neger- zanger op ccn dergelijke wUze geëerd wordt. AMSTERDAM Zaterdagavond om kwart over tien is in de Alblas* straat te Amsterdam een vrouw in haar woning overvallen door twee onbekende mannen, die met een buit, o.m. 1385, verdwenen. dat de linnenkast, waarin zich, ver borgen tussen lakens, een bedrag van 1385 bevond, was leegge haald; het bedrag was verdwenen. De vrouw was thuis met haar vier kinderen, die sliepen De echt genoot, een kellner, was naar z(jn werk. Omstreeks kwart over tien werd aan de benedendeur gebeld op de wyzc, die haar man altijd gebruikt. Aangezien de vrouw tlch al geruime t(jd niet erg goed voelt, verbaasde het haar niet dat haar man vroeg thuis kwam. Hy had het trouwens in de afgelopen week al eerder ge daan. Zonder aarzelen drukte zy op de knop. waardoor de buitendeur elcc- trisch wordt geopend en zij maakte ook de deur van haar woning open. Od haar roep „wie is daar?" kreeg zy geen antwoord, maar ook dit ver baasde haar niet, want haar man geeft eveneens vaak geen antwoord als hy thuis komt. Toen zy het licht .n dc gang wilde op steken, werd haar plotseling een hoed of een sok tegen het gezicht gedrukt, waardoor zij niets meer kon zien. De aanvaller drukte haar tegen de muur en hield haar in be dwang. Inmiddels was een tweede man ln de woning gekomen en deze heeft voorzover zy dat kon horen alles doorzocht. Na ongeveer een kwar tier zo te hebben gestaan, werd plot seling de hoed of sok van haar ge zicht weggetrokken, maar voor zy iets kon waarnemen, werd de deur dichtgeslagen en waren beide man nen verdwenen. Na een snel onderzoek bleek haar, Uit ccn bureau in de voorkamer wa ren drie horloges, waaronder een gouden dameshorloge en oen doublé herenhorloge en een vulpen gesto len. De kinderen zyn niet wakker ge worden. Do politie staat voor een zeer mysterieus geval, aangezien de vrouw niet meer dan een bruine hoed heeft gezien Een uitgebreid onderzoek is ingesteld, dat tót dus ver nog geen resultaat heeft opge leverd. Nee toch. Heus! De 90-jarige chauffeur George Wood te Derby in Engeland, die veertig jaar achter het stuur van zijn auto heeft gezeten, heeft besloten zijn contactsleuteltje aan de wilgen te hangen. ..Er zijn mij tegenwoordig te veel mensen op de weg, die daar eigenlijk niet horen", zegt hij. „Goede manieren in het verkeer zijn heden veel zeldzamer dan een auto het was in 1909, toen ik begon te chauf feren." De technicus Johann Kaiser in München heeft een fiets uitge vonden, waar alle rijwieltoeris ten en kampeerders op hebben zitten wachten. Dc hele fiets kan in een rugzak worden verpakt PITTSBURGH. De Amerikaanse regering heeft, sinds het uitbreken van de staking der Amerikaanse staalarbeiders, nog steeds niet gepoogd te bemiddelen. Philip Murray, de leider van de vakvereniging der staalarbeiders ver klaarde dat de staking, waaraan door ongeveer een half millioen man wordt deelgenomen, langzaam aan dc Amerikaanse industrie verlamt. Truman niet van plan te bemiddelen Het is niet uitgesloten dat de sta king zich tot bijna alle fabrieken zal uitbreiden, tenzij de werkgevers in stemmen met de voorstellen tot het instellen van pensioenverzekeringen, welke in de afgelopen week door de door president Truman ingestelde verzoeningsraad zijn gedaan. Bijna 90 procent van de ijzer- en staalfabrieken in de V.S. liggen stil; 53 staalbedrijven en 50 mijnmaat- schappijen zijn gesloten. Functionarissen van het Witte Huis verklaren, dat president Tru man niet voornemens is opnieuw in het geschil tussenbeide te komen. De zorg, waarmee de bij de Cio aangesloten metaalbewerkersbond stakingscomité's heeft opgericht, sta- kingsposten en soepuitdelingen heeft georganiseerd, schijnt erop te wijzen, dat men een langdurige staking ver wacht. De automobielindustrie, die 18% van het in de Verenigde Staten ge fabriceerde staal gebruikt, bezit nog voldoende voorraad voor 3 a 4 we ken. en over de schouder worden ge hangen, als men eens een gedeel te van zijn zwerf tocht te voet wil doen. En mocht men daarbij ver moeid worden, dan is dc hele /iets in enkele minuten in elkaar gezet. De glans die van Franklin D. Roosevelt en Winston Churchill afstraalt begint te ver bleken, schijnt het. Twee biosco pen in Brussel, die na de bevrij ding naar hen toaren genoemd. zullen binnenkort weer hun oor spronkelijke namen dragen: „Pla- za" en „Agora". Bliksem doodt 22 mensen in gevangenis ROME Te Volterra ls dc muur van een gevangenis door blikseminslag Ingestort. Zeven gevangenbewaarders kwamen om het leven en 15 andere personen werden gedood. Volterra zelf ccn plaatsje bij Llvor- no, ls ook door het zware onweer dat gepaard g)ng met slagregens en zwa re windstoten geteisterd. 9e Jaargang no. 231 .Maandag 3 October 1949 Opgericht door de Stichting „Het ^arool" - Giro 510330. Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort. Bank: Rotterdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements- Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Telefoon redactie 1291. Telefoon admlnlstratie'"8235. prijs 32 cent p. w. of I 1.15 p. kw. Losse nummers 10 cent. Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 1