Leer om leer tussen Moskou's
en Belgrado's diclalors
Puttens rampspoed herdacht
Geen arrestatie bekend
in zaak-Schallenberg
Devalualiegegoochel in
Argentinië
DE KLEM
Ook Tito.is niet op zijn mond
gevallen
J
Ou d- bu rgemees ter Va n Geen
hield herdenkingsrede
Ue atoombom spreekt tot der
mensen fantasie
Raadsman van slachtoffer acht
zelfmoord on waarschijnlijk
In kort bestek
Maandag 3 October 1949
7
DE KOÜDE BALKANOORLOG
BELGRADO. Zuld-Slavië heeft Rusland ervan beschuldigd te trach.
ten de regering van maarschalk Tito omver te werpen.
De klacht was vervat in een Zuidslavlsch antwoord op de Russische
nota, waarin kennis werd gegeven van de opzegging van het 20 jaar
oude Russlsch-Zuidslavlsch verdrag van vriendschap en wederzijdse by-
stand.
..Het Is ons welbekend, dat Russische vertegenwoordigers trachten hun
agenten in de Zuidslavlschc regering en het Zuidslavlsche leger te orga
niseren ten einde de wettige Zuidslavlsche regering omver te werpen",
wordt in de nota gezegd.
.Rusland voert een anti-Zuldslavische leugen- en lastercampagne
die door haar felheid haar weerga niet kent".
Slavische leider een verzoek van de
Sowjet-Russlschc regering, om
haar het recht te verlenen Russi
sche vlootbases in te richten aan
de Zuidslavische kust, geweigerd
heeft in te willigen, hetgeen het
eerste Sowjct-Russisch-Zuidslavi-
sche menigsverschil was en een der
voornaamste oorzaken werd voor
de breuk van thans.
Sprake
van een aanslag en
verplaatsing van troepen
Zuidslavië heeft Rusland er ver
der botweg van beschuldigd „in de
koude Balkanoorlog" chantage te
plegen.
Dit was wellicht de felste tegen
aanval in een strijd, die 17 maan
den geleden begon toen de Komir.-
formlanden onder leiding van Mos
kou maarschalk Tito aan de kaak
stelden om zyn nationalistische po.
I litiek.
Nu zijn er berichten, dat Zuid
slavië een gedeelte van zy'n troepen
veiligheidshalve van het westen
naar het oosten overgebracht heeft.
Daar zijn grote manoeuvres gehou
den en Tito heeft ze bijgewoond.
Het rechts-onafhankelijke blad
Giornale de Trieste meldt dat er
een aanslag is gepleegd op Tito's
leven door een tijdbom in zijn jacht
I te plaatsen.
De aanslag zou mislukt zijn,
doordat de geheime politie de bom
l vond. toen Tito's auto aan de kade
verscheen. De bom zou vijf minu-
ten later hebben moeten ontplof-
I fen.
Te Lake Success wordt ver_
I klaard. dat Zuidslavië waarschijn-
lijk zijn geschil met Rusland aan de
V.N. zal voorleggen. De nota aan
I de Sowjet-Unie, waarin van schen-
ding van het Handvest van de V N.
I wordt gesproken, wordt als een
stap in die richting gezien.
Bovendien hebben Sofia, Boeka-
I rest en Warschau Moskou nage-
I volgd on ook hun vriendschapsver.
drag met Belgrado opgezegd, tcrwyl
I verwacht wordt, dat Praag niet
lang op zich zal laten wachten.
eD Zweed Karl Boegholm, die
een persgesprek met maarschalk
i Tito heeft gehad, zegt dat de Zuid-
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Suameer. D Kremer te
Roden: te Oorschot en Best E. G van
Keeken, pred. in Alg. dienst te Nljme-
gen: te Hoedckcnskerke F Brouwer.
c.md en hulppred.. te Oost- en West
I Graftdijk; tot legerpredikant te alg.
I dienst in Indonesië A. D. H. Roskam
Abbing, cand. te Amersfoort Benoemd
I tot hidppred. In Amsterdam in Amster-
I dam J. H. F Remming cm. pred. aldaar.
Groter kans voor negers
in Amerikaanse leger
WASHINGTON Aan ln het Amerl-
kaansc leger dienende negers zullen ln
het vervolg meer dan tot nu toe het
geval ls geweest ..gelijke kansen" met
blanke militairen worden gegeven,
want:
1 er zullen speciale cursussen worden
gegeven. die voor alle militairen,
die in staat worden geacht ze te
kunnen volgen, toegankelijk zullen
zijn,
2 er bestond een bepaling, waarin was
vastgelegd welke aantallen neger-
mllltairen tot Icgerscholen konden
worden toegelaten, deze bepaling ls
vervallen.
3 alle bevorderingen ln het Ameri
kaanse leger zullen voortaan ge
schieden op grond van tijdens de
examens behaalde resultaten. alle
militairen zullen aan deze examens
kunnen deelnemen.
negerledcn van militaire eenheden
die een kaderschool doorlopen, zul
len voor de opleiding tot reserve-offi
cier van het Amerikaanse leger ln
aanmerking kunnen komen.
Heer van „Heer"
geen heer
MAASTRICHT Tijdens de
competitiewedstrh'd tussen Wil
lem I en „Heer", in de derde klas
se. Zuid II, ontstond een kwartier
na de rust een incident, doordat
een speler van „Heer" zich hand
tastelijk gedroeg tegenover een
tegenstander. Kort tevoren had
scheidsrechter, de heer Van der
Hoogen. een vrije schop tegen
„Heer" toegekend. Andere spelers
en ook het publiek gingen zich
met het geval bemoeien, waar
door de politie zich genoodzaakt
zag tussen beiden te komen.
Nadat orde en rust hersteld wa
ren, werd de wedstrijd door de
scheidsrechter gestaakt.
NEW YORK. Aan de Senaat der Verenigde Staten zal wellicht bin
nenkort de volgende vraag worden voorgelegd:
Indien Washington door een atoombom wordt vernietigd, wie zal dan
de regeringsmacht in de Verenigde Staten uitoefenen?
Dcz? vraag zal worden gesteld door senator Ralph H. Flanders, een
republikeins afgevaardigde uit Vermont, die heeft gezegd, dat hJJ tevens
het volgende antwoord zal voorstellen: Laat de bestuurlijke bevoegd,
heden van de federale regering tjjdelyk berusten by de raad van gouver
neurs der Staten.
Deze raad, bestaande uit de hoofden der 48 staten, zou aldus de
senator kunnen optreden als noodregering Ingeval het hart van de
federale regering zou worden uitgerukt. We zouden dan niet de kans
lopen op een onderbreking al was het maar voor één uur van de
leiding van do federale regering in geval van een onverwachte ramp".
Briefkaartenbombarde-
ment door predikant
aanbevolen
De Italiaanse uiterst-linkse so
cialistenleider Nenni, die door ve
len als communist wordt be
schouwd, heeft te MHaan het vol
gende verklaard: „Sedert de Ver
enigde Staten het monopolie van de
atoombom hebben verloren en op
dit gebied door het „oostclyk bar
barendom" zyn ingehaald en mis
schien wel voorbijgestreefd, staan
zij voor de keuze: een preventieve
oorlog beginnen of terugkeren tot
de principes van Yalta, Potsdam
en San Francisco".
En een Amerikaanse dominee wil
de Russische ambassade te Wash
ington overstelpen -met briefkaar
ten, waarin het Russische volk
wordt aangespoord, deel te nemen
aan een overeenkomst om de
atoombom niet te gebruiken, ter
wijl in Detroit wordt onderzocht, of
de zoutmijnen onder de stad mis-
(Van een onzer redacteuren)
DEN IIAAG. Naar aanleiding van publicaties, waarbU gegevens werden
I gebruikt uit het zakboekje van Schallenberg, hebben wU ons in
i verbinding gesteld met de daarin genoemde mr. Q. Deze, de advocaat
mr. A. Quispel, deelde ons mede, dat hU de raadsman van Schallenberg
1 is geweest, in verband met het indienen van diens naturaiisatierequest
,4 en non ennemy-verklaring. Hij gaf ons als zyn mening te kennen, dat
hij de zelfmoord van Schallenberg zeer onwaarschijnlijk achtte, aan-
I gezien Schallenberg hem de laatste tijd nimmer over grote moeilijk
heden had geraadpleegd. Overigens beriep de heer Quispel zich op zijn
beroepsgeheim. De hier en daar opduikende geruchten, als zou de heer
Quispel zijn gearresteerd, zijn hiermee dus meteen weerlegd.
schien bruikbaar zijn als schuil
plaatsen in geval van een aanval
met atoombommen.
Nieuwe Lopik-zender
loopt niet vooruit
op radiobestel
DEN HAAG. In antwoord op
vragen van het Tweede Kamerlid
Roosjen in verband met de inbe-
drijfstelling van een nieuwe zen
der te Lopik, deelt minister Rutten
mede, dat deze nieuwe 49 k.w.
zender is gebouwd omdat de zen
der te Huizen (voor de Wereldom
roep) niet langer gehandhaafd kon
worden uit bedrijfs- en veiligheids
overwegingen. Ofschoon de minis
ter overhelt tot de mening, dat de
raad van beheer van de N o z e m a
tot een dergelijke verandering het
besluit moet nemen, is dit niet ge
schied. omdat tot vervanging van
de apparatuur te Huizen door PTT
reeds besloten was, voordat de
Nozema na de bevrijding was
hersteld.
De minister is van mening, dat
hiermede niet is vooruitgelopen
op het wettelijk radiobestel, omdat
de plaats van de Wereldomroep in
het toekomstig bestel niet beïn
vloed zal worden door de omstan
digheid of de wereldomroep al dan
niet over doeltreffende zenders be
schikt.
De vraag of de luisterbijdragen
al dan niet mogen worden aange
wend ter bestrijding van de kos
ten der Wereldomroep blijft open
ter beantwoording door de wet
gever.
Vlees wordt duurder voor het
pondenbloc
BUENOS AIRES. De Argentijnse Centrale Bank heeft nieuwe wissel
koersen voor de in- en uitvoer bekend gemaakt. Voor vlees en de andere
hoofduitvoerartikelen naar Engeland is de koers vastgesteld op 9.40 pesos
per pond sterling; de oude wisselkoers was 13.53 pesos per pond sterling.
Morales, de Argentijnse minister
van financiën, deelde aan de pers
mede, dat de nieuwe koersen „nu
niet precies een devaluatie genoemd
kunnen worden", hij weigerde echter
er dieper op in te gaan.
In de nieuwe lijst van wisselkoer
sen voor de in- en uitvoer wordt in
sommige gevallen de vroegere pa
riteit met de Amerikaanse dollar
aangehouden, in andere gevallen ko
men de nieuwe noteringen neer op
een devaluatie van 30 procent ten
opzichte van de dollar.
Uit de nieuwe wisselkoersentabel
blijkt, dat Argentinië de wisselkoers,
van de peso ten opzichte van het
pond handhaaft. De bedoeling hier
van is blykbaar om Engeland te
dwingen meer gedevalueerde ponden
voor Argentijns vlees te laten beta
len.
Het Argentijnse Congres heeft een
verhoging van 20 procent van de in
komstenbelasting en andere belas
tingverhogingen goedgekeurd, die tot
dekking moeten dienen van de 400
millioen pesos, die de staat aan
broodsubsidies betaalt.
Het Congres ging vervolgens tot
het volgend jaar Mei uiteen.
Aan de rede, waarmee Jhr M. L. van
Geen Zaterdagmiddag ln aanwezigheid
van H.M. de koningin het monument
ter herinnering aan de jult Putten weg
gevoerden. aan het gemeentebestuur
overdroeg, ontlenen w(J het volgende
(voor het verslag van de plechtigheid
verwijzen w(J naar elders ln dit blad)-
Uwe Majesteit,
Het ls vandaag 5 Jaren geleden, dat
zich hier te Putten de gebeurtenissen
afspeelden, waaraan wfl allen met af
grijzen terugdenken
Dat Uwe Majesteit bij de herdenking
van deze dag hier tegenwoordig heeft
willen zijn vervult ons met grote dank
baarheid.
In de nacht van 30 September op 1
October 1944 had een groep van de Bin
nenlandse Strijdkrachten Ingevolge haar
verstrekte opdracht een Duitse militaire
auto aangehouden bij de Oldenallcr
brug alhier.
BIJ de aanhouding werd één Duits of
ficier gedood en één gewond, terwijl
ook aan onze kant verliezen geleden
werden. De militaire chauffeur van de
auto wist te ontsnappen, cn kon zich ln
verbinding stellen met zijn overheid.
Kort te voren was een auto van de
Blnncnlanse Strijdkrachten, eveneens
onder deze gemeente, gestuit op een
Duitse patrouille. waarbU meerdere
Duitse soldaten het l^ven verloren.
Hetzij naar aanleiding van de aanslag
bij dc Oldenallcr brug. dan wel als
reactie op laatst genoemd treffen, een
feit is het. dat reeds zeer vroeg ln de
ochtend van Zondag 1 October, dus
slechts enkele uren na het bekend wor
den van het gebeurde, de gemeente van
drie zijden door Duitse militaire forma
ties. waaronder de beruchte „Hermann
Görlng-divlsle". omsingeld werd.
Dc niets vermoedende bevolking ging
zoals gewoonlijk ter kerke.
Spoedig verspreidde zich evenwel het
gerucht, dat een razzia op komst was en
werden dc mannen ln de kerk gewaar
schuwd naar huls terug te keren.
In de buurtschappen werden ln de
vroege morgen reeds de mannen tus
sen 18 cn 50 Jaar bijeengedreven, cn na
de middag had hetzelfde plaats ln het
dorp.
Steeds zullen wij ons blijven herinne
ren de tragische stoeten van mannen en
Jongens, welke langs dc wegen (rokken,
opgedreven naar een onbekende bestem
ming. door Duitse soldaten met het ge
weer ln de aanslag. Op de markt te
Putten bleek de verzamelplaats te zijn
Reeds spoedig verspreidde zich het
bericht, dat verscheidene met namen
genoemden doodgeschoten waren. Na
derhand bleek dit het geval te zijn met
6 mannen en 1 meisje
Daarbij deed het gerucht dc ronde,
dat het gehele dorp als represaille af
gebrand zou worden
Zij. die deze tragische stonde hebben
medegemaakt, zullen daar steeds met
huivering aan terugdenken.
De bijeen gedreven mannen brachten
een angstige nacht door. samengepakt
in de openbare school op dc Markt cn
voor een deel ln de Ned. Herv. Kerk.
Men wist zich ln handen van een mee
dogenloze vijand voor wie het niet de
eerste keer zou zijn, als hij zich ver
greep aan onschuldigcn.
Na een slapeloze nacht en eindeloze
ochtend werden de mannen in dc na
middag van Maandag 2 October naar
het station gedreven, alwaar zij Ingela
den werden ln gesloten goederenwapens
waarna de trein vertrok naar Amers
foort. vanwaar gemarcheerd werd naar
het concentratiekamp aldaar
Het waren er ln totaal 660, waarvan
504 uit Putten en 156 uit andere plaat
sen. Verscheidene dezer waren de
avond te voren als evacué uit Arnhem
tc Putten aangekomen terwijl vele an
deren toevallig aldaar vertoefden of op
doortocht gevangen genomen waren.
Diezelfde 2e October werd tegen de
avond begonnen met het ten uitvoer
leggen van de bedreiging, dat het dorp
ln brand gestokgjk zou worden: die
avond en de volgende morgen werden
circa 100 woningen een prooi der
vlammen.
Ziehier ln korte woorden geschetst
de gebeurtenissen op die 1ste en 2de Oc
tober 1944, waaraan de heugenis ten
allen tijde ln de gemeente Putten be
waard zal blijven, evenals ten huidige
dage nog steeds met afschuw wordt ge
sproken van de ramp van Zwammer-
moordlng van Lldlce cn Oraöour.
Moord
Want Inderdaad kan hier van moord
gesproken worden. Dc mannen werden I
op 15 October uit Amersfoort vervoerd
dam en Bodegraven, of. om bij recente l
gebeurtenissen tc blijven, van de uit-
naar Ncucngammc. vanwaar zij over j
talloze werkkampen verdeeld werden.
Uit de omstandigheid, dat van de uit-
eindelijk circa 600 naar Duitsland gede- i
portccrde mannen slechts 49 na de be
vrijding in het vaderland terugkeerden, j
waarvan cr nog meerderen tengevolge 1
van uitputting bezweken, kan govocrUjk i
opgemaakt worden, welke ccn bchandc- j
llng de ongclukkigen ondergingen.
De achtergeblevenen verkeerden ln
de vrecsclljke hongerwinter van 1944 op
1945 ln nijpende angst omtrent het lot i
hunner dierbaren. Reeds In November
kwam ccn bericht binnen, dat enige der
mannen waren overleden, doch hierna
was men van alle berichtgeving ver
stoken.
Na een eindeloze winter en voorjaar
kwam op 18 April de bevrijding
De vreugde hierover werd al spoedig
getemperd door dc berichten, welke
langzamerhand binnen kwamen, en
waaruit naar voren kwam. welk een
vreselijke tragedie zich had afgespeeld.
De bevolking was als geslagen. Steeds
meer inlichtingen bereikten do In ang
stige spanning wachtende bezinnen. Met
name Hemelvaartsdag 1945 zal ln veler
herinnering bewaard blijven, want ln
de ochtenddienst werden lange lijsten
voorgelezen van de namen van hen.
wier overlijden vast «tond.
Geen bericht
Nog steeds ls er van tallozen geen
bericht binnengekomen. Hoop bestaat
cr helaas niet meer. daar het niet tc
verwachten ls dat er thans nog over
levenden zouden zijn. wier lot niet
vaststaat. Hy. die de tragische transpor-
Kinderen, toekomst, werk
volgens min. Mansholt
WIERINGERMEER: Op ultnodl-
ging van de Oudercommissie van de
Wieringermeerschool tc Midden-
meer hield minister S. L. Mansholt
ln hotel Smit een rede over het on
derwerp ..De toekomst van onze
plattclandsjeugd". Dc minister
merkte op. dat ln dc landbouw
thans 565 000 personen werk vin
den. Voor 1950 verwacht men een
zelfde getal. Er zullen voor de plat
tclandsjeugd andere mogelijkheden
gezocht moeten worden. Deze moge
lijkheden ziet de minister hoofdza
kelijk in de industrie. Zij. die in de
landbouw tewerkgesteld zullen wor
den. moeten ln leder geval een lage
re landbouwcursus doorlopen heb
ben.
Het is dringend noodzakelijk, dat
ten plattolande meer landbouw- en
nijverheidsscholen gesticht worden
Een groot gedeelte van de platte-
landsjeugd moet op het platteland
blijven. Emigratie is ook een mo
gelijkheid om de 50 000 jonge boe
ren, die dit wensen, aan een boer
derij te helpen. Als het beslist niet
anders kan dan moet het, maar
emigratie betekent een groot ver
lies voor de volkskracht, aldus dc
minister.
Het medenemen van een gedeel
te kapitaal moet voor hen in de
toekomst mogelijk gemaakt wor
den. Het gehele Nederlandse volk
zal zich schrap moeten zetten om
zijn kinderen m de toekomst werk
te kunnen geven.
ten der laatste dagen In Duitsland hwh
medegemaakt, weet maar al tc goed.
dat cr tallozen langs bermen van wegen
cn spoorwegen zijn begraven van wier
verscheiden nooit bericht zal binnen
komen.
Ais gevolg van deze tragische gebeur
tenissen kan gezegd worden, dat Putton
dc zwaarst getroffen gemeente ln den
lande ls door het massale verlies harcr
mannelUke bevolking
Met dankbaarheid constateer ik. dat
uit binnen- cn buitenland van zeer vclo
zijden sympathie getoond cn hulp ge
boden werd. en dat van rcgerlngswego
ccn steunregeling ingevoerd werd. dio
dc nagelaten gezinnen veroorlooft op
dezelfde voet voort tc leven als het ge-
vol was vóór het verlies van hun kost
winner.
Begrijpelijk ls het. dat al zeer spoedig
nn het bekend worden van de vreselijke
gevolgen der razzia van 1 October uit
de gemeente de drang naar voren kwam
ter herinnering aan dc vele mcde-ln-
gezetcnen. die het hoogste offer hadden
moeten brengen, ccn waardig gedenkte
ken op tc richten.
Thans ls door veler medewerking dit
monument tot stand gekomen.
Dat Uwe Majesteit door Haar tegen
woordigheid ccn bijzondere betekenis
aan dit ogenblik heeft willen geven,
vervult ons van grote vreugde.
Dat zU daarbij do plechtigheid der
onthulling wil verrichten, zal tot ln do
verre toekomst ln deze gemeente met
grote dankbaarheid gememoreerd wor
den.
Moge Ik thans Uwe Majesteit eerbie
dig verzoeken dc onthulling willen ver
richten.
Twijfel aan gevonden
geboortebewijs
Over het in een der dagbladen
gepubliceerde geboortebewijs, dat
de politie bij de vrouw van Schal
lenberg in beslag nam en waar
over twijfel aan de echtheid be-
stond, kan volgens mr. Quispel
onmiddellijk zekerheid worden
verkregen. Op het Ministerie van
Binnenlandse Zaken moet nl. het
echte geboortebewijs te vinden zijn
dat indertijd bij het naturalisatie-
I request werd gevoegd.
De zaak Schallenberg blijft de
[gemoederen bezig houden. Ondanks
|de verklaring der Haagse politie,
Idat het hier eenvoudig een geval
van zelfmoord betreft, rijzen er
nog altijd vragen en niet alleen bij
het grote publiek, dat zich bij zul
ke gelegenheden altijd in gissingen
Pleegt te verdiepen, maar ook bij
hen, die Schallenberg van zeer
nabij hebben gekend. Zij stoten
telkens op feiten, die hen be
vreemden.
„Vreemd," zegt een van Schal-
lenbergs vrienden ons, „dat de po
litie na zijn onverwachte dood geen
enkele, maar dan ook geen enkele
maal om inlichtingen is gekomen,
terwijl het haar toch beslist be
kend moet zijn, dat ik met veel
van zijn omstandigheden goed op
de hoogte ben."
Een andere vriend van de ge
storven Duitser merkt precies het
zelfde op en voegt daar dan aan
toe, dat hij zich al dagen lang het
hoofd heeft gebroken over die ver
klaring van Schallenbergs huisge
nootin een van de kranten ge
publiceerd dat er die avond
geen borrel was geschonken, dat er
zelfs geen drank in huis was, ter
wijl alweer volgens een kran
tenverslag de politie zeide, dat
Schallenberg alcohol zou hebben
gebruikt.
Het zijn deze en dergelijke
vragen, waarop wij doelden, toen
wij ons dezer dagen verbaasden
over de wijze, waarop de politie
m dit geval voorlichting heeft ver
strekt. Wij herhalen de vraag, die
wij toen hebben gesteld: waarom
spreekt de politie niet een zo dui
delijke taal, dat alle vragenstellers
in een verklaring bevredigende
antwoorden vinden?
Zuid-Borneo op de goede
weg naar orde en rust
BATAVIA. De besprekingen
te Bandjermasin tussen de resident
van Zuid-Borneo, de heer A. G.
Deelman, de territoriale troepen
commandant, luitenant-kolonel
Veenendaal en de commandant van
de Alri, Hassan Basri en de luite
nant-kolonel van de T.N.I. Sukan-
da. de laatste als vertegenwoordi
ger van generaal-majoor Suhardjo,
hebben als resultaat opgeleverd,
dat van beide zijden is overeenge
komen, dat de politieke gevangenen
en geïnterneerden zullen worden
vrijgelaten. Er zal een kleine com
missie worden ingesteld om uit te
maken, wie schadelijk moet wor
den geacht voor de openbare rust,
de orde en de veiligheid; zodanige
personen zullen niet worden vrij
gelaten.
door
James M. Fox
22
Gewoonlijk is de keukendeur
handiger, maar toen ik die opge
spoord had. bleek die een Lips-
slot te hebben zo groot als mijn
vuist En de deur was ook helemaal
van hout. geen ruit om te breken
en je hand er door te steken.
Ik liep om het hele huis heen en
inspecteerde de ramen. Die waren
allemaal van hetzelfde type; ge
wone dubbele openslaande ramen
met negen ruitjes aan elke kant en
een kruk in het midden. Die in de
rechtervleugel waren lager en ge
makkelijker te bereiken dan die
aan de andere kant. Ik spuwde het
kauwgom op een van de midden
ruiten. drukte het plat met mijn zak
doek en hield die toen met mijn
linkerhand vast terwijl ik met de
kolf van mijn revolver krachtig
tegen de ruit tikte. Het glas zei
zachtjes: Pang en lag op de zak
doek zonder ook maar te rinkelen.
Ik liet het vallen waar het geen
kwaad kon en stak toen een hand
naar binnen oni de kruk te zoeken.
Het raam was niet gesloten. Dit
eenvoudig feit verbaasde me erg. Ik
trok onmiddellijk mijn hand terug
en dacht na. Sinterklaas is geen
speciale vriend van me. zodat ik
eigenlijk niet erg gesteld ben op
verrassingen en dit leek me 'n heel
grote verrassing te zullen worden.
Na wat peinzen schoot me een
mogelijkheid te binnen. Mijn hand
begon een nieuwe ontdekkingsreis.
Ik vond een dun koperdraad dat
heel sluw aangebracht was langs de
bovenkant van het raam. Toen glim
lachte ik tevreden en tastte weer
rond om de andere draad te vinden
die de alarmschei moest doen over
gaan. Bij de tweede poging had mijn
nagelschaartje die doorgeknipt en
toen ging het raam gemakkelijk
open. Onder de vensterbank kon ik
een dik tapijtje zien liggen en dus
sprong ik zonder aarzelen naar
binnen.
Geen zaklantaarn. Ik had er wel
naar gezocht in de auto's op de par
keerplaats. maar je kunt nu een
maal niet alles hebben. Nu moest
ik op de vensterbank gaan zitten
om mijn ogen aan de duisternis te
laten wennen. Het was een grote,
vierkante bibliotheek-zitkamer die
iets lager lag dan de rest van de
benedenverdieping. Langs de mu
ren boekenkasten tot aan het pla
fond en vaag zichtbaar meubilair,
zwaar en ouderwets: stoelen, een
canapé met een hoge rugleuning,
een groot schrijfbureau in de tegen
overliggende hoek.
Ik trok de gordijnen dicht, maar
liet het raam open en stak een lu
cifer aan om de weg te kunnen vin
den naar het bureau, een kwistig
met krullen versierd geval van glan.
zend mahoniehout met twee stel
laden die op slot waren. Er lagen
een paar boeken op en wat reke
ningen en paperassen. De boeken
waren gewone Duitse medische
handboeken. Ik liet de lucifer, die
opgebrand was. vallen en tastte in
mijn zakken naar een koubeitel,
die ik uit de gereedschapskist van
de Dodge had gehaald. Over vinger
afdrukken maakte ik me geen zor
gen. Je moet een konijn eerst heb
ben voor je het kunt opeten.
Ergens uit het donkey zei een
zachte, muzikale stem spottend:
„Hallo. Raffles!"
De hand in mijn zak liet de kou
beitel los en kwam te voorschijn
met iets dat in de plotseling gerezen
situatie van meer nut kon zijn. De
Bulldog maakte een knarsend ge
luid terwijl ik de haan half over
haalde.
„Eric, lieveling," zei de stem,
„waarom ben je zo vervelend?
Laat me het licht aandoen en laten
we ons als beschaafde mensen ge
dragen. Wat duurde het lang voor
je binnenkwam!"
Ik dacht na. Ze hadden me dus
verwacht. Nu ja. wat zou het?
„Toe maar, zus." zei ik. „Draai
het knopje achter je maar om.
Maar geen trucjes, begrepen?"
Een kleine schemerlamp met een
blauwe kap op een zijtafeltje ach
ter de canapé werd aangedraaid. Ze
had het zich gemakkelijk gemaakt;
ze lag op haar rug tussen de kus
sens in een lang négligé van crème
kant en ze had de slanke blote ar
men over de borst gekruist als een
braaf schoolkind.
„Waar is Pappie?" vroeg ik op
onaangename toon. terwijl ik snel
rondkeek.
„Wat ben je toch naïef! Eric, doe
toch niet zo kinderachtig en steek
die malle revolver in je zak. Zon
der zo'n ding zie je er veel aan
trekkelijker en gevaarlijker uit"
Ze zuchtte zalig. „O je bent
net een echte gangster! Hij is boven,
schat aan de andere kant van het
huis. vast in slaap en hij is mijn
Pappie niet. Ik zag dat je ons volg
de maar ik heb niets gezegd. Je
komt hem toch zeker niet opzoe
ken. wel?"
Mijn duim liet de haan los en ik
liet de revolver in mijn zak glijden,
met het gevoel dat ik een dwaas
figuur sloeg.
„Aardig villa'tje hebben Jullie,"
zei ik losweg.
Ze begon te lachen; bijna geluid
loos; dat kirrende lachje bewees dat
ze zich uitstekend vermaakte en in
't geheel niet bang was.
(Wordt vervolgd)
OP SCHIPHOL heeft Zaterdag
de onthulling plaats gehad van
het weder opgerichte gedenkte
ken ter herinnering aan de in
stelling in 1930 van de geregelde
luchtdienst AmsterdamBatavia.
Het vorige monument, in 1931
opgericht, was in 1944 door de
bezetter ernstig beschadigd.
Viering Wereldvredesdag
te Amsterdam
AMSTERDAM. Volgens een
besluit van het Permanent Bureau
van het Wereldcongres van voor
standers van de vrede, het vorig
jaar te Par(js ingesteld, ls Zaterdag
voor de eerste maal de Wereldvre
desdag gevierd.
Een grote bijeenkomst op het
Museumplein, te Amsterdam, waar
aan volgens opgave van het orga
nisatiecomité 70.000 mensen deel
namen, die in een 20-tal grote en
kleine optochten naar het plein wa
ren gekomen, opende de viering.
Vier sprekers voerden er het
woord, ingeleid door de landelijk se
cretaris van het Nederlands Vre-
descomlté. Haakon Stotyn. Alle
sprekers herinnerden aan de ver
schrikkingen van de afgelopen oor
log en de noodzaak om juist op het
ogenblik, nu steeds weer de drei
ging van een nieuwe oorlog blijkt,
gezamenlijk en met voorbij zien van
politieke of religieuze overtuiging
te strijden voor de vrede.
Na afloop werd een stoet ge
vormd. Naar schatting namen
20.000 mensen hieraan deel. Tegen
vijf uur was deze demonstratie af
gelopen.
Min. Schokking zegt, dat
wij lauw zijn onder
atoomnieuws
NEW YORK. De Nederlandse
minister van Oorlog en Marine, Wil
lem Schokking, die Zaterdagavond
per vliegtuig ln New York ls aange
komen ter bijwoning van de confe
rentie van de minister"» van Defen
sie van landen van het Atlantisch
Pact, (Dinsdag en Woensdag in
Washington) heeft verklaard, dat
het Nederlandse volk zich geen zor
gen maakt over het feit. dat Rus
land een atoombom bezit.
H(J zei:, „Er Is geen onrust onder
de Nederlandse bevolking over het
nieuws, dat Rusland de atoombom
heeft. Maar Ik geloof, dat het
nieuws invloed zal hebben op het
militaire hulpprogramma
De minister voegde hieraan toe,
dat Nederland voor zijn defensie-
programma alle soorten van mili
tair materiaal nodig heeft.
Radio-Programma
Hedenavond
HILVERSUM i 19— industrlallsatlo
19.30 Andre Kostalanctz 19.45 rcg. ultz.
20.— nws 20.05 dingen van dc dag 20.15
P. Godwin 20 45 Ducdalf 21.10 PS 21.45
Mr. v d Goes van Natcrs 22.— volks
concert 23.— nws 23.1524.— dans
muziek.
HILVERSUM H 19— nws 19.15 En
gelse les 19.30 gr. pl. 19.40 vandaag
20.— nws 20 05 Phllh. ork. 20.15 Holl.
strljkork 21.— hoorspci 21.35 met band
cn plaat 21.50 reportage uit FUnaart
22.— met band cn plant 22.15 ln 't
kerkvenster 222b NCI.'V-kwartct 22.45
avondo ver den king 23.— nws 23.15—
24.— avondconcert.
Morgen
HILVERSUM I 7.— nws 7.15 ochtend
gymnastiek 7.30 (AVRO) radlo-och-
tcndblad 7.50 dagopening 8.nws 8 15
rndlo-ochtcndblad 8.40 gr. pl. 8.55 voor
de vrouw 9.— herh. hersengymnastiek
9.30 Aubade 10.— morgenwijding 10.15
arbeidsvitaminen 10 50 kleutertje luis
ter 11.ncrlst ln onze bossen 11.30
Dc Wekker 12 Iers prog. 12.30 land
en tuinbouw; 1233 voor ons platteland;
12.40 Tom's Prairie Pioneers 13.— nws
13.15 wcrc.ddlcrendnc 13.25 Prom. ork.
14.— met naald en schaar 14.30 radio
matinee 10 15 van Palestrina tot Pijper
16.30 Brandaris 17.25 Kleine Amerikaan
se reis 17 35 R.T.C. 17 45 rcg. ultz. 18.
nws 18.15 Tom Erlch 18.30 reg. ultz.
HILVERSUM 1 19— het klokje van
zeven uur 19.05 melodieuze muziek
19.40 Paris vous parle 19.45 reg. ultz.
20.— nws 20.05 ln het radio zoeklicht
20 15 Bonte Dinsdag avondtreln 21.45
bulten!, overzicht 22.— Maria Zamora
en ork. 22.25 Chopln 23nws 23.15
gram. muz 23.4524.Charlie Kunz.
HILVERSUM II 7— nws 7.15 (KRO)
gr. pl. 7.45 morgengebed 8.— nws 8.15
gr. pi. 0.moeders wil ls wet 9.30
waterstanden 9.35 lichtbaken 10.— voor
kleuters 10.15 Phllh. orlt. 10 40
schoolradio 11.— gr. pl. 11.30 als de
ziele luistert 1140 Negro Spirituals
12.— Angelus 12.03 sopraan cn piano
12.30 land- cn tuinbouw 12 33 Sympho-
nette ork. 12.55 Zonnewijzer 13.— nws
1320 gr, pl 14.05 Ncderl. solo-werken
14.30 onder ons 15.— schoolradio 15 30
gr pl. 16.— De Zonnebloem 16.30 zlo-
kenlof 17.— na schooltijd 17.15 lang
zulieo ze leven 17.45 Amuscmentsork.
18.20 sportpraatje; 18.30 telecommunl-
caUe.
HILVERSUM II 19.- nw» 19.15 actu
aliteiten 19 25 dit ls leven 19.40 operet-
telragmcnten 20.— nws 20.05 de gewo
ne man 20.12 Jubileumconcert 2110
kroniek beeldende kunsten 21.30 con
cert t.h.v. Pucelnl 22.30 voordracht
22 40 gram. muz. 22.45 avondgebed 23.—
nws 23 15—24.— avondconcert..
Devaluatiemisère voor
55.000 grenswerkers
BRUSSEL. Ongeveer 55.000 Belgen,
die dagelijks de grens overgaan om ln
Frankrhk te werken, zouden heden
thuis blijven en zich bij de Arbeidsbu-
reaux als werkloos aanmelden Dit be
sluit werd genomen op vergaderingen
van dc grensarbeiders gedurende het
weekeinde. Als gevolg van het verschil
ln percentage, waarmede de Franse en
Belgische francs devalueerden, zagen
deze grensarbeiders hun salaris met
12 verlaagd.
De vorige week Instrueerde de Belgi
sche regering haar ambassadeur ln Pa
rijs. onderhandelingen met do Franse
regering te beginnen om een oplossing
van de kwestie tc zoeken. Men ver
wacht. dat de besprekingen In het begin
van de weck zullen aanvangen.
Na vorige devaluaties van de Franse
franc kregen dc Belgische grensarbei
ders toestemming hun salarissen In Bel
gië tegen een speciale koers om te
wisselen.
Over de Golf van Mexico raast een
orkaan in een boog van 400 km. om
Tamplco heen De scheepvaart ls ge
waarschuwd o Dc brand in dc Finse
houtstad Kernl ls thans bedwongen;
alle houten hulzen moesten ontruimd
worden De schade aan de vrijwel ver
loren gegane houtopslagplantsen be
draagt milllocnen dollars De Arabi
sche Liga heeft opnieuw van de Ver
enigde Naties geëist, dat zij aan een ver
enigd Lyble onafhankelijkheid verlenen.
Dit was de verwachte reactie op de door
Engeland en Amerika In Lake Success
afgelegde verklaringen over het lot van
deze vroegere Italiaanse kolonie Op
13 November zullen nieuwe leden voor
de Nationale Assemblee van Portugal
gekozen worden. Met de Fournlcr ls
ook de Argentijnse geleerde dr Paul
Wernicke omgekomen, de mijnenveger
Fournlcr verging 14 dagen geleden ln
Straat Magelhaen Geheel India heeft
Zondag de verjaardag van de geboorte
van Mnhatma Gandht gevierd. In alle
steden hadden plechtigheden plaats In
het openbaar werd gebeden voor de
zielerust van dc ..Vader der Indische
natie" Als gevolg van dc brand,
waardoor Tsjoengklng een maand gele
den ls geteisterd, zijn 2865 personen om
het leven gekomen, terwijl ruim vier
duizend anderen werden gewond; 41.225
ingezetenen van dc stad zijn dakloos ge
worden. Ruim veertien honderd gebou
wen en warenhuizen zijn door de brand,
die twee dagen heeft geduurd, verwoest
Scheepstijdingen
ALPHARD Buenos Aires— R'dnm 30
Sept. te Victoria ARENDSDIJK Buenos
Aires—New Vork 30 Sept. v Paranagua.
BLOEMFONTEIN Adam—Bclra 1 Oct.
te Durban BOSKOOP West Indlë—Am
sterdam 30 Sept. te Antwerpen. DELFT-
DIJK R'dam—Vancouver 30 Sept te
Antwerpen. ERINNA t 30 Sept. v Mlri
n Pladjoc. ETREMA t 30 Sept. v Huil
n Newcastle GORDIAS 30 Sept. v Lis
sabon n A'dam. GROOTE BEER 1 Oct.
v Semarang n Batavia. HYDRA 30 Sept.
te Fort dc France A'dam—Paramaribo.
INDRAPOERA 30 Sept. v Nangjoc-
wangl te Socrabaja. JOBSHAVEN 30
Sept. van Conquntl n Mayumba. KLIP
FONTEIN A'dam—Kaapstad 30 Sept v
Antwerpen LIEVE VROUWEKERK
Calcutta—R'dam pass 1 Oct. Gibraltar.
LOENERKERK Mombaua-A'dam p 30
Sept. Dakar LUTTERKERK R'dam—
Bombay 30 Sept. van Suez. MALV1NA
30 Sept. v Singapore n Colombo MIRZA
t 30 Sept. v Mlri tc Pladjoc. NIEUW
HOLLAND 1 Oct. v Brisbane tc Syd
ney NIGERSTROOM 30 Sept. v Novo-
rcdondo te Porto Amblon. ORANJE
A'damBatavia 30 Sept v Suez TER-
NATE Mombassa—R'dam p 30 Sept. 2
uur Pcrlm. WILLEM RUYS 30 Sept. 12
KOTA AGOENG verm 1 Oct. 12 uur
v Antwerpen n R'dam. KOTA INTEN
Batavia—R'dam pass 30 Sept. 12 uur
Ouessant. MARKEN 4 Oct v R'dam te
Hampton Roads vcrw. MATARAM
R'dam—Java pass 30 Sept. 3 uur Mlnl-
coy SARANGAN vcrmoodclUk 3 Oct.
van Basseln n Batavia. SIBAJAK Ba
tavia—R'dam p 30 Sept. 12 uur Oues
sant. SLAMAT R'dam—Java 29 Sopt. to
Batavia WATERMAN R'damBatavia
pass 30 Sept. 17 uur Guardaful. ZUI
DERKRUIS 30 Sept 17 20 v Port Said
wordt 8 Oct, 's nachts aan de Hock v
Holland verw. POELAULAUT Amster
dam—Makassar 1 Oct. te Colombo.
RADJA Cristobal—Sanpcdro p 30 Sept.
Puerto Armuelees REMPANG Batavia
—A'dam p 30 Sept Ouesr-ant. RUYS 30
Sept v Durban n East Londen. RIJN
1 Oct. v Freetown n Monrovia. RIJN
LAND Buenos Alrc-j—A'dam 30 Sept v
Montevideo. SAROENA t 30 Sept. van
Pladjoe n Mlrl STAD ALKMAAR Am
sterdam— Sorcl 30 Sept 140 mijl Oost
Bel! Isle. STAD DORDRECHT 30 Sept.
v Stettin n Nederland. TARAKAN New
York—Java 30 Sept v Port Said TA-
WALI A'dam—Java 30 Sept. v Bona.
TERO R'damBuenos Aires pass 30
Sept. Fernando
Beurs van New-York
30/9
1/10 1
20/9
1/10
Atch.
96",
95
OOUu Mi l
39
38",
Baltim.
8%
8%
HuiUonM
12%
12%
Can.Pac.
14%
14
nt Harv
27%
26%
Ill in. L.
28%
28%
In.Nickel
29%
29
N.Y.Cen.
10%
10 V.
int."! enT
9%
9
Pcnni, 14
14%
14%
Kcnn.C
46
46%
Soul Pac.
42%
42
MontgW.
£0%
IB
UnPac.
81
81
Pack. M.
3'!
Au.Ch.
J?6
183%
Wad ic C.
11%
11%
Am,Can.
97
96",
Wep^Jt.
20
20%
Am Cor.
24%
23%
Reyn. T.
39%
39%
A.Sme t.
46%
<6%
scars R.
41%
41%
A T.enT.
142'.
142
shell Un.
36%
36%
Am Tob.
73%
73",
Socony
16%
16%
Anac.C.
26%
26%
Mand Br.
20'/,
20%
Beth.S.
28%
27%
St.Oil.J.
70
69%
21%
BoenngA.
21%
20%
Studeb.
22%
Chrysler
52",
51%
Texas C.
60%
60",
Cltv b.
41%
41%
U.Aircr.
23%
23%
Consoi. t
27%
27
Un. Corp.
4%
4%
Douglas
62%
61
Un.Pruit
49%
49%
Dup. N.
53%
52%
USRubb.
33%
33
Eastm.K
43",
43
US Steel
23%
25%
23
Oen.El.
37%
37
Westing
25%
Oen.Mot.
63
62%
Woolw.
45%
45%
Omzet 310.000
