Zfariim: DAAMAUZ JUÜMI qmjudpjcksAA
Nooit sprak een scheepsramp
verbeelding der
zo tot de
mensheid
r
Westerse Unie kan slechts bloeien
na opbouw van onder af
Koningin Juliana legt eerste steen
voor studenten-sanatorium
MILLIOENEN
VOORGOED
AAN GOUD
GEZONKEN
DE KINDERKRANT
De klok van de Lutine luidt nog steeds
Tc
Loesje moest zeven dagen lopen
(Bsuüdtjsi op AolAchaaiAiin
-
J
Gezin en onderwijs, de pijlers waarop de
democratie rust
,,S'
Jeugd geelt het
voorbeeld
Initiatief, dat
navolging
zal vinden
AKKERTJES
Zaterdag 8 October 1949
5
-
Zo zag een teke
naar van vroeger
tijden het fregat
schip La Lutine.
""A
IN DE LANGE GESCHIEDENIS van de zeevaart
kwamen talloze ernstige scheepsrampen voor,
doch geen ervan heeft wel zó tot de verbeelding
van de mensheid gesproken, als het vergaan van het
Engelse fregatschip La Lntlnc, dat op 9 October 1799,
dus Juist anderhalve eeuw geleden, tijdens een he
vige Noordwester in het gevaarlijke gebied tussen
Vlieland en Terschelling verging. Verschillende om
standigheden hebben deze scheepsramp tot een we
reldberoerende gebeurtenis gemaakt. In de eerste
plaats was daar het afschuwelijk groot
verlies aan mensenlevens. Slechts één
van de ongeveer driehonderd der opva
renden, waaronder vooraanstaande per-
onen uit die tijd, had de ramp over-
eefd en dan nog voor slechts korte tijd,
vant spoedig gaf hij van uitputting de
eest zonder dat hij iets van de toe-
racht van het ongeluk had kunnen
-ertellcn. Een tweede schokkend feit
vas de voor die dagen ongewoon grote
hoeveelheid goud en zilver in baren en
munten, die met het schip in de diepte
verdween.
gekomen zandzuigers, doch men kon
de plek waar de Lutine moest lig
gen niet vinden. In 1910 werd dooi
het stoomschip Lyons van een En
gelse bergingsmaatschappij een ber
gingspoging gedaan, die eveneens
zonder resultaat bleef. Bergingspo
gingen die nog niet zo lang geleden
werden ondernomen en dus nog vrij
vers in ons geheugen staan waren
die van de heer Frans Bekkers uil
Gennep met zijn Lutine-toren en
voorts de grootse onderneming van
de tinbaggermolen Karimata in
1938.
Het is merkwaardig, hoe de goud
schat van de Lutine ook heeft ge
werkt op de fantasie van de uitvin
ders, die rusteloos zochten naar een
machine of apparaat waarmee dooi
de 'dikke zandlaag heen de schatka
mer van de Lutine zou kunnen wor
den bereikt. Bekkers was zo'n uit
vinder, die een koker uitdacht cn
ook inderdaad liet bouwen, waarmee
hy meende te kunnen doordringen
tot op de kleilaag waarop het goud
moest liggen. Zyn vernuftig uitge
dacht bergingsapparaat heeft helaas
geen resultaat opgeleverd, het had
beter lot verdiend!
Tijdens Noordwester op
9 October 1799
DE naam van de Lutine bleef de
jaren door voortleven vanwege
de hardnekkige pogingen van tallo
zen om de verzonken schat te ber
gen, wat slechts ten dele is gelukt.
Lutine is het Franse woord voor
i kwelgeest, zij is dat inderdaad ge
weest voor al die goudzoekers!
Altijd heeft om dit ongeluk van
de Lutine, een fregatschip van
Franse origine, dat in 1791 door de
i Engelsen in de Middellandse Zee
was buitgemaakt, doch haar oude
naam, behield, een waas van geheim
zinnigheid gehangen. Er is nooit ko
men vast te staan hoeveel goud en
zilver precies aan boord was gela
den, wat wel enigszins verklaarbaar-
is, omdat het laden van het vaartuig
in de haven van Yarmouth enkele
dagen voor die noodlottige 9de Oc
tober in het diepste geheim ge-
i schiedde, om niet de aandacht te
trekken van zeerovers. Met hetzelf
de doel was trouwens een oorlogs
schip van 32 stukken aangewezen
om het vervoer van de waardevolle
lading te volbrengen.
In die tijd namelijk was er door
I allerlei omstandigheden, met als
voornaamste de oorlog tussen Enge
land en Frankrijk, een ernstige eco
nomische crisis ontstaan in de toen
maals tot grote bloei gekomen han
delsstad Hamburg. Verscheidene
handelshuizen moesten de betaling
staken, Engeland, dat grote belan
gen had in de Noordduitse handel,
zou hier dc helpende hand bieden
door het zenden van goud en zilver.
Het edele metaal afkomstig uit de
kluizen van de Bank van Engeland
en van zeventien andere Londense
bankiershuizen werd per diligence
van Londen naar Yarmouth ver
voerd, waarbij van elk bankiershuis
een klerk toezicht hield op het ver
voer en het laden.
Over de hoeveelheid, die in het
achterschip van de Lutine, waar ook
de kruitkamer gelegen was, gebor
gen werd, lopen de opgaven van dc
kranten uit die tyd sterk uiteen.
•>Icn sprak van 400.000 tot 900.000
pond sterling en later zelfs van 2
millioen pond! Zeker was in ieder
geval, dat dc toen reeds wereldver
maarde verzekeringsmaatschappij
van Lloyd's de lading voor een zeer
hoog bedrag verzekerde.
Ook omtrent de bestemmingsha
ven van het schip bestond onzeker
heid. Het moest in ieder geval naar
Hamburg, maar sommigen beweer
den, dat het ook zilver aan boord
had bestemd voor in Holland gele
gerde Engelse troepen, dat in een
haven van de Zuiderzee moest wor
den gelost. Het feit, dat de Lutine
m de toegangsweg tot de Zuiderzee
verging, zou in de richting van deze
theorie kunnen wijzen. Op 9 Octo
ber vertrok de Lutine van Yarmouth
kwam in de avond van dezelfde dag
echter ter hoogte van de Noordnc-
erlandse eilanden in een zo zware
noordwestelijke storm terecht dat
net met grote vaart op een zand
bank tussen Vlieland en Terschel-
lï? ,Werd geworpen, onmiddellijk
icK sloeg en zonk in de vaargeul
Wissen de beide eilanden, alles met
z'cn meenemende, wat leefde en
waarde had aan boord.
Bergingspogingen
T^EEDS kort na de ramp, hadden
de eilandbewoners, die in het
zeegebied daar evengoed thuis wa
ren als in de huiskamer van hun
woning, de ligging van het wrrk
verkend en zij begonnen met punt
daken en ijzeren netten te proberen
de goudschat te pakken te krijgen.
a ecllter geen succes, want wel
gaf de zee de lichamen van de do-
n terug en alles wat van het schip
osraakte, doch het goud behield zij.
Echter, toen in 1801 de regering
het Lutine wrak in beslag nam en
en bergingsdienst werd georgani
seerd compleet rnet duikers, l.chters
en baggermachines, werd vooral in
f^rs^e Paar jaren een flinke hoe
veelheid goud ter waarde van 700.000
hTi5n on2eveer naar boven ge
aaid. De „oogst" liep echter snel
'®rug. Van 1814 tot 1821 werden
lechts 17 goudstukken geborgen
»en meende toen dat de goudschat
va i Was «ïtOTüt, doch pogingen
an latere jaren bewezen, dat men
n'et tot Modern van de
cnatkist was genaderd. In de jaren
ssen 1857 en 1861 werd onder lei-
Jhg van de Nederlandse ingenieur
Faurel
voor ruim 500.000 gulden op
gediept en van 1886 tot 1894 voor
ruim 11.000 gulden.
Volgens een officiële opgave werd
in totaal voor een bedrag van
1.210.063 aan staven goud en zilver
en aan munten geborgen. Behalve
het edele metaal kwamen ook
scheepsonderdelen als de scheeps
klok, het roer, een ankerketting,
kogels, nagels, koper, horloges en
wat niet al naar de oppervlakte.
Deze goederen werden voor het me
rendeel aan Engeland afgestaan, ie
klok bijvoorbeeld g.ng naar Lloyds
en zij wordt nog steeds geluid, wan
neer het vergaan van een schip
wordt geregistreerd. Van het roer
werd bij wijze van souvenir een ta
fel en een stoel vervaardigd voor de
voorzitterskamer van Lloyds.
De helft voor Lloyds
INTUSSEN was naar aanleiding
van de aanspraken, die Lloyds
op de Lutineschat deed gelden een
kwestie ontstaan over het eigen
domsrecht van het goud, die tenslot
te zodanig werd geregeld, dat de
Nederlandse regering de helft van
het gevondene zou overdragen aan
de Engelse Koning. Dit is inderdaad
gebeurd. De Engelse Koning schonk
het gold aan Lloyds en deze op zijn
beurt liet bet geld besteden voor de
verbetering van het reddingswezen
langs de Engelse kust.
Het bergingswerk in het door stro
mingen sterk bewogen zeegebied,
waar de Lutine gezonken lag, was
buitengewoon lastig en slechts mo
gelijk gedurende een zeer beperkt
gedeelte van het jaar. Nog moeilij
ker werd het toen het wrak meer en
meer verzandde en, daar men in die
tijd niet over zandzuigers beschikte
vrijwel onbereikbaar werd. Latei
bemerkte men evenwel, dat de
zandbank zich verplaatste en om
streeks 1850 deed het bericht de
ronde: „De Hamburger is blootge
legd". Met de Hamburger bedoelden
de eilandbewoners de Lutine. Het
was in die tijd dat ingenieur Faurel
zo succesvol kon werken, want
daarna verzandde het wrak op
nieuw.
In 1882 ging men bergingspogingen
ondernemen met de toen in gebruik
De Engelsman Simon Lake dacht
bovenstaand bergingsschip uit
om het goud van de Lutine te
bergen. Een koker liep omlaag
met aan het eind een cylinder-
vormgie werkkamer, waarin een
zware zandpomp. De koker werd
vervaardigd; tot de bouw van
het schip zelf is het echter nooit
gekomen.
Nu of nooit!
OEN de bergers in het jaar 1938
met de reusachtige tinbaggermolen
Karimata op de proppen kwamen,
zeiden de eilandbewoners tot elkaar:
nu of nooit' Want nu zou immers
blijken of de slordige tien millioen
aan goud, die nog in de Lutine
moest zijn achtergebleven inder
daad, zoals de Terschellingers
meenden, door het zwaardere soor
telijke gewicht door dc kleilaag was
gezakt en onbereikbaar voor iedere
berger in de „oneindige" zandlaag
was verdwennen, óf dat het goud
ergens naast de Lutine was terecht
gekomen en zodoende aan iedere
poging tot bergen was ontsnapt
Welnu, de Karimata heeft met zijn
130 machtige emmers van 400 liter
inhoud niet alleen op de plek van
de stranding zelf maar ook over
een flinke oppervlakte daarom heen
de zeebodem tot op de kleilaag om
geploegd, alles naar boven gehaald
wat er maar te halen was, met als
resultaat. zegge en schrijve één
goudstaaf als resultaat van een ber-
gingwerk dat 1000 gulden per uur
kostte! De bergingspoging van de
Karimata was de laatste van een
lange reeks probeersels, die tesamen
veel en veel meer goud gekost heb
ben, dan ooit in het jaar 1799 te
Yarmouth in het ongeluksschip Lu
tine werd geladen!
ER kwam een koopman aan de moet Je mee wuiven, dan komen wip kwamen alle hooldjes van het
deur Hii had zilverDoets en we. Het ligt op de theetafel van palcis en volgden haar. Zc liepen
hii had mattekloppers en hij had de tovenaar binnen Moeder Linda wat zc konden, cn de grijze poes
schoensmeer, maar moeder Linda keek naar het paleis, zag daar liep voorop en na zeveni dagerwa-
had niets nodig. Alleen dat tafel- mensen lopen en ze zag dc grote rcnM «for 'hl^ Nu had moeder
klecdie zei ze dat wil ik hebben, tovenaar zitten, ze durfde niet. Linda twintig dochtertjes. Dat was
Denk er om. ie. de koopman, het Maar heel zachtjes sloop dc grijze w o leen beet) c veel ma ar
is een bijzonder tafelkleedje wan- poes naar binnen en heel zachtjes vonden zc allemaal hun eigen thuis
new het uit het raam wordt ge- kwam zij terug met het blauwe weer terug. Het tafelkleedje werd
gooid, komt het nooit meer terug, tafelkleedje. Toen liep moeder \erbrand.
icru .„.r.n.vwjv. mp zodat er geen getover
en het liefste wat je hebt, wordt Linda Yangtaam terug het boa In E"
meegenomen
Och kom, zei moeder Linda, wie
gooit er nu een tafelkleedje het
raam uit. En ze kocht het en liet
het aan haar dochtertje Loesje
zien die het prachtig vond.
Maar op een dag, toen moeder
Linda in de keuken bezig was en
Loesje de tafel opruimde, lagen er
kruimeltjes op het kleedje. Loesje
nam het tafelkleedje op en schud
de het buiten het raam uit. Per on
geluk liet 7.c het los en daar zweef
de het tafelkleedje als een vreem
de vlinder, en dat was zo gek. dc
kleine Loesje werd meegetrokken,
het raam uit en zweefde weg met
het kleedje.
Moeder Linda, die uit het raam
keek, zag ze als twee stipjes ver
dwijnen en wist geen raad. o z.c
wist geen raad! Wat moet ik toch
doen, zo riep ze maar steeds.
Toen zei een mauwend stemme
tje: Er achter aan gaan! Moeder
Linda keek om en zag alleen dc
grijze poes, bij het vuur zitten, die
zich kalm zat te wassen Ja. mauw
de de poes, ik weet wel waar Locs-
je is gebleven De koopman was
een boze tovenaar, hij heeft haar
meegelokt. Nu staat ze als marme
ren beeldje voor zijn paleis.
O. laien \ve er heen gaan. lieve
poes, zei Moeder Linda.
en wuifde met het kleed cn in een poes kreeg een vette muis.
/AN COBIAAN en Jan Tóbiaan
zo heten die twee kleine
Het is zeven dagen lopen, zei de Ze hebben schaatsen-op-wxeltjes
poes. aai»
Dat hindert niet. o nee. dat hin- die hebben ze zelf aan hun poten
dert niet' En zo gingen de poes en gedaan,
moeder Linda op weg. Zeven da- en vastgemaakt met leertjes.
gen en nachten liepen ze door de
griezeligste zwarte bossen, maar
aan het eind van de levendedag J<jn cóbioan heeft ten hoed op-
kwamen ze bij een open nlek, waar oezet
het stralend licht was. Daar stond hoed met groene veertjes
het paleis van de tovenaar, het was jMMoan hee/t een pracht van
prachtig van wit marmer, en och.
't Gaat harder, 't gaat harder, ze
maken een stóf!
heerties En dan hoor je vreselijk huilen...
J fa» eóKioou nnlf nipf
die arme Jan Góbiaan valt met
een plof..
en doet hij zich zeer? Ja zeker,
en óf!
zijn berenbibs zit vol met builen.
Dan komt uit het huisje de stem
van Moe Beer,
je hoort haar verschrikkelijk
brommen.
Wat gaat die Moe beer tc keer, te
keer!
'tve? en allebei rijn .re ro dik»» ro vet.
een pet, jan Góbiaan, roep ze. wat moet
IQH dat nu weer?
die kleine ondeugende beertjes. jan Tóbiaan, roept ze: Kommen
Dan moeten de beertjes naar bin-
Daar 8a°' "°B h0ePMVJ"0s en slapen ro braaf
marmeren beeldjes aan de gevel,
allemaal kleine meisjes, zoals
Loesje. die daar onbeweeglijk
stonden. Moeder Linda liep langs
haar eigen kind. Kom mee, Loesje,
zei zc, wc gaan naar huis
«c Bu«u ZC zwieren en zwieren en rivieren,
Maar Loesje schudde het hoofd, dan roepen de andere dieren m
Ik ga niet alleen mee. zei zc. we 1 hos:
moeten alle twintig bevrijd wor
den. En dat kan alleen maar met
O, moeder, o,
moeder, de beren
zijn los!
het
blauwe tafelkleedje. Daar Dat roepen de andere dieren.
dan is het voorbij met de rol-
schaatsenpret
dan worden de schaatsen op stal
gezet,
Maar morgen, dan gaan ze weer
rijden.
TRAATSBURG" moge uniek zijn in de geschiedenis van West-
Europa, meer dan een experiment zien de meesten er vooralsnog
niet in. De massa twijfelt, terecht of ten onrechteaan de resultaten
der samenkomsten van politici, hetzij in Volkenbond, Verenigde Naties
of „Parlement" van Straatsburg. Noem het woord idealisme en men
trekt op zijn minst de schouders op.
Staat de diplomatie niet te ver af van het leven van alledag en is de
diplomaat niet tevqel een figuur die af en toe gedemonstreerd wordt en
dan geheimzinnig verdwijnt? Zulke moeilijk te benaderen figuren ge
nieten niet gemakklijk het vertrouwen der bevolking. Zij staan binnen
de tovercirkel waarbinnen het verboden is te treden voor gewone
stervelingen.
Is er geen doeltreffender middel om volken nader tot elkaar te bren
gen a.h.w. van onderen af, zodat men met elkaar opgroeit in een sfeer
van vertrouwen en kameraadschap die niet van boven af wordt be
werkstelligd? Is er van ware vriendschap sprake in uitdrukkingen als
vriendschapsverdragof het onderhouden van vriendschappelijke
betrekkingen?" Immers neen!
Dan doet de jeugd van onze tijd
het spontaner, directer door er op
uit te trekken, de grenzen van el
kanders land overschijdend om in
een andere gezinssfeer iets van het
leven in den vreemde te ervaren en
iets van zichzelf ongedwongen te
geven. En wanneer deze jeugd in
eigen land geleid wordt door men
sen die b.v. in het onderwijs werk
zaam, zich bewust zijn van hun ver-
LAREN. Op een stralende Octoberdag heeft HJVL Koningin Juliana
onder zeer grote belangstelling, de eerste steen gelegd voor het nieuwe
paviljoen, het paviljoen Curasao, van het Nederlandse studenten sanato
rium te Laren. In het park van het sanatorium en ook daarbuiten had zich
reeds vroeg een grote menigte verzameld om de landsvrouwe by haar
aankomst te begroeten.
den hier Hare Majesteit een tuil
witte bloemen aan en het muziek
corps speelde het volkslied. Zodra
de Koningin had plaats genomen
hield de voorzitter der stichting,
prof. Heringa, een toespraak.
Vervolgens nam H.M. de Koningin
het woord.
.Sinds in 1944 langs illegale weg
mij het verzoek bereikte bescherm
vrouwe te worden van het studen
tensanatorium dat als huldeblijk
voor het verzet opgericht zou wor
den heb ik met grote aandacht de
ontwikkeling van dit initiatief ge
volgd. De houding der studenten tij
dens de oorlog staat ons nog helder
voor de geest collectieve weigering
tot tekenen initiatief tot onderduik-
centrale aandeel in de persoonsbe-
wijsvervalsingscentrale en illegale
pers. Begrijpelijk is dat de neiging
ontstond een gedenkteken te stichten
voor wat deze groep jonge mensen
voor onze geestelijke vrijheid heeft
gedaan. Het is een gelukkig idee dit
te doen in een vorm die tevens te
gemoet komt aan de reeds eerder ge
bleken behoefte aan verzorging van
diegenen onder hen die door tuber
culose getroffen zijn. Ik weet hoe in
de laatste jaren meer en meer aan
dacht gegeven wordt en gegeven
moet worden aan de moeilijkheden,
die de tegenwoordige tijdsomstan
digheden aan vele studenten berok
kenen. Ik weet. dat nauwlettend er
op toegezien moet worden, dat in het
bijzonder de z.g. werkstudenten niet
bij hun dubbele taak hun gezondheid
inboeten. De strijd tegen de tuber
culose onder de studenten is zonder
twijfel een belangrijk onderdeel van
deze strijd in het algemeen. Het
denkbeeld van de psychische werk-
therapie onder medische leiding bij
Onder de genodigden merkten wij
op de minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, prof. dr. F.
J. Th. Rutten, een vertegenwoordi
ger van de gouverneur van Curasao,
de rectores-magnifici. van vrijwel
alle universiteiten, talrijke professo
ren. de Commissaris dor Koningin in
de provincie Noord-Holland, dr. J.
E. Baron de Vos van Steenwijk. de
burgemeesters van Blaricum en La
ren, de burgemeester van Utrecht in
zijn kwaliteit van voorzitter van de
Raad van Bijstand van het bestuur
der Stichting Nederlands Studenten
sanatorium, pater Möhlman, verte
genwoordiger van het comité „Sa-
nocte Curagao, de heer Engels, een
broer van de voorzitter van genoemd
comité en vele anderen
Het terrein, waar de eerste steen
gelegd werd. was rondom versierd
met scheepsvlaggen. Te precies drie
uur arriveerde Koningin Juliana in
gezelschap van mej. mr. H. A. Snel
ler, aan het sanatorium waar zij ont
vangen werd door het dagelijks be
stuur der stichting, prof dr. G. C
Heringa, jhr. mr. P. R Beelaerts van
Blokland, mr. H. Termeulen en de
geneesheer-directeur van het sana
torium, dr. F. N Sickenga.
Nadat de Koningin enkele ogen
blikken in het sanatorium had ver
toefd begaf het gezelschap zich naar
de plaats waar de eerste steen zou
worden gelegd. Wendelina Beelaerts
van Blokland en Abje Heringa bo-
langdurige tuberculose voor studen
ten in toepassing te brengen lijkt mij
gelukkig. Het zou mij niet verwon
deren, indien het initiatief van het
Nederlands Studenten Sanatorium
in andere kringen navolging zou
vinden. Moge dan uw sanatorium
zijn schone, in de stichtingsacte om
schreven bestemming, ten behoeve
van de zieke studenten en de ver
dere studerende jeugd vervullen. Ik
zie met vreugde, dat u in uw werk
door de universiteiten en de hoge
scholen wordt gesteund en meen dat
u dus met goede moed op de inge
slagen weg kunt verder gaan. Moge
zegen rusten op de arbeid, die uw
medici en universitaire medewer
kers in schone samenwerking gaan
verrichten."
Na deze woorden verrichtte Hare
Majesteit de daad van de eerste
steenlegging. Tot besluit van de
antwoordelijkheid in het bijbrengen
van kennis over anderen aan de
jongeren, dan kan er reeds vroeg
constructief werk worden verricht
dat aan de opbouw van nieuwe po
litieke gemeenschappen ten goede
komt. Mem is er toch wel van over- 5amCngaan insluit. Wat een pers-
tuigd dat er .n dit onderwuswerk 1 v„„r vakken als Geschiede-
Engeland tegen eigen
traditie in
Was het niet treffend dat Enge
land. blijk gevend zijn geïsoleerde
positie te willen verlaten, het ini
tiatief nam tot het organiseren van
internationale ontmoeting van le
raren en leraressen bij het Middel
baar (in ruime zin genomen) cn
Kweekschoolonderwijs in de landen
van de Westerse Unie, die iets voor
de Uniegedachte gevoelen? Tien
dagen lang hebben deze mensen hun
gedachten uitgewisseld en getracht
richtlijnen aan tc geven voor de
wijze waarop in dc practijk aan dc
leerlingen de idee worden bijge
bracht dat Groot Br.. Frankrijk,
België. Luxemburg en Nederland
niet naast elkaar leven, gescheiden
door weliswaar geen ijzeren gordij
nen, dan toch dikwijls door min of
meer dikke gordijnen van minder
stug materiaal, maar dat ze, ondanks
hun verscheidenheid (gelukkig ver
schijnsel!) een gemeenschappelijke
erfenis bezitten die de mogelijkheid
Ung Med.)
duldcloze kwellingI
Wanneer hel 1» alio! Uw hoold in oen
•talen band geklemd wordt, v/anneer het
bómt van de pl|n. v/anneor migraine Uw
lovon vergalt Neem dan «Cn ol twee
.AKKIRTJtS" en U voell binnen een kwar^
lier de pijn van U afgleden. _AKKIRTJES
boitrtlaco óll* pijnen inel en teker»
helpen direct!
nog een belangrijke dosis idealisme
schuilt dat kan afstralen op de pu
pillen, al geraakt er misschien maar
een enkele door in vuur en vlam.
Merkt de leerling dat de man of de
vrouw voor de klas in de eerste plaats
iemand is, dus niet iemand die al
leen maar iets staat te beweren, dan
mist dit zijn uitwerking nimmer en
de jeugd plaatst zijn vertrouwen
daar, waar niet alleen een goed va
derlander aan het woord is, maar
waar een open oog en oor wordt
aangetroffen voor het wezen van
andere volken. Zodoende behoort
het; „right or wrong, my country"
niet meer in de huidige vocabulaire
van de onderwijskracht thuis.
plechtigheid zongen alle aanwezigen
het studentenlied „Io Vivat".
Koningin Juliana begaf zich hier
na weer naar het hoofdgebouw, waar
zij een rondgang maakte langs de
patiëntenkamers- Zij onderhield zich
met alle zieken cn informeerde be
langstellend naar de vorderingen
van hun studie en of zfj reeds ten
tamens of examens in het sanato
rium hadden gedaan. Het bezoek
van de Koningin, die de thee in het
sanatorium gebruikte, duurde ruim
drie kwartier.
VRIJDAGMIDDAG HEEFT H.M.
koningin Juliana de eerste steen
gelegd voor het Curaqao-pavil-
joen van het Nederlands studen
tensanatorium te Laren. De ko
ningin metselt de eerste steen.
pectief voor vakken als Geschiede
nis en Aardrijkskunde, waarin we
hebben te leren niet alleen in de
ondeugden van anderen en in de
deugden van onszelf te geloven en
elk superioriteitsgevoel van ons af
te leggen ten aanzien van andere
volken. Doet het niet merkwaardig
aan dit uit Engelse mond te verne
men? En toch.... zo sprak de Par
liamentary Secretary van het Mi
nistry of Education in zijn openings
woord van deze Western Union
Course, waarbij hij uitging van art.
3 der Brusselse Conventie dat han
delt over de erkenning van de men
selijke waardigheid én het waar
borgen van de rechten van de mens.
Het gaat hierom, aldus genoemde
P S. dat nu het Christendom in prac
tijk gebracht wordt.
Het onderwijs is nu eenmaal een
weinig spectaculair bedrijf. Het
werkt binnen vier muren en zijn
belangrijkste voorwaarde om resul
taten te boeken is rust, maar daarom
is het geenszins minder belangrijk
dan wat het journaal in de bioscoop
van de buitenkant van het politieke
leven laat zien, integendeel. Hier
wordt de basis gelegd voor de vor
ming van hen die later in of ten op
zichte van het buitenland een rol
van betekenis zullen spelen. Wan
neer nu de leraren uit de landen van
de Westerse Unie elkaar steeds beter
leren kennen en in hun onderwijs
met een daartoe onontbeerlijk en
thousiasme hun leerlingen kunnen
doordringen van een beter begrip
omtrent de volken waartoe zij be
horen, dan bewijzen zij tevens een
belangrijke dienst aan de wereld
omvattende organisatie die we
Unesco (United Nations Educatio
nal, Scientific and Cultural Organi
sation) noemen.
Als onderwijsmensen kunnen wij
niet hoog genoeg waarderen wat het
gastvrije Engeland door het perfect
organiseren van deze „Tiendaagse"
in een ideale omgeving als die van
Ashridge ten N.W. van Londen
(een oud klooster werd hier ver
bouwd tot een 19e eeuws-Gothisch
kasteelachtig bouwwerk, zo dat het
een even ideaal conferentieoord
werd als de entourage in natuurlijk
opzicht) is begonnen en wat in 1950
in Frankrijk en daarna, hopen we, in
de Benelux-landen zal worden
voortgezet. De zeer intensieve dis
cussies in kleine groepen meest met
Engels als voertaal over tevoren be-
kendgemaakte onderwerpen had
reeds een zodanig contact tengevol
ge (aan de maaltijden en in onder
linge gesprekken werd dit vanzelf
sprekend versterkt) dat we al spoe
dig geen vreemden meer voor el
kaar waren.
Gevaren voor gezin liggen
voor de hand
Genoemde onderwerpen hadden
betrekking op relaties tussen Wes
terse beschaving enerzijds en taal,
geschiedenis, kunst, wetenschap, ge
zinsleven, onderwijs anderzijds. Zo
werd b.v. in de groep gezinsleven
en Westerse beschaving gewezen op
de grote invloed van het „goede"
gezin op do stabiliteit van de staat
en omgekeerd. De werkelijke de
mocratie begint reeds in het gezin
waar naast de economische verant
woordelijkheid tot instandhouding
van het gezin door de leden
de liefde, de zelfopoffering en
het wederzijdserespect de on
ontbeerlijke bindmiddelen zijn. De
gevaren die het gezinsleven bedrei
gen liggen op velerlei gebied en
overal erkent men b.v. de funeste
invloed van bepaalde films, magazi
nes, dans- en drinkgewoonten, maar
ook van romans die niet alleen van
derde rangsschrijvers, maar ook van
schrijvers van naam zijn en waarin
een volkomen desolaat gezinsbeeld
als de normale toestand wordt voor
gesteld zodat de jeugd een totaal
verwrongen beeld van de maat
schappij krijgt. Het loslaten van de
geestelijke en ethische grondslagen
waarop het gezinsleven berust ver
hindert het gezin zijn functie uit te
oefenen van „Channel for the trans
mission of Western Civilisation".
De opvoeders buiten het gezin
hebben een belangrijke taak om het
gezin te helpen weer zijn bijdrage
tot het leven in democratische zin
(waarbij dus in de ander de waar
digheid van de mens erkend wordt)
te kunnen geven. School, jeugdbe
weging en gezin moeten partners
zijn in het opbouwen van dc maat
schappij langs democratische weg.
Is het wonder dat bij het afscheid
op 11 Augustus de handdruk meer
was dan alleen een simpele beleefd
heidsbetuiging? Velen waren wer
kelijk ontroerd. En hoe vaak vindt
U dit in de wereld der diplomaten?
R. Hagtingius
Minder gepraat over
oorlog gewenst
NEW YORK. „De volken van
West-Europa zouden willen dat de
Amerikanen wat minder over oor
log spraken", verklaarde mevr. Bol
ton, republikeins lid van het Huis
van Afgevaardigden voor Ohio en
lid van de Commissie voor Buiten
landse zaken van dit Huls, bij haar
terugkeer van een reis door Europa.
„In Frankrijk spreekt niemand
over oorlog", aldus mevr. Bolton,
die haar landgenoten verwijt „de
Russen argumenten in handen te
spelen om hun oorlogsapparaat in
gereedheid te brengen door de bla
den en redevoeringen te vullen mot
oorlogsnieuws.
„Het is niet nodig moord en brand
te schreeuwen om sterk en paraat
te zijn", aldus mevr. Bolton, die een
boek over de communistische tactiek
heeft geschreven.
