'VOORAL VOOR DE VROUW
De Waaier en wij door de eeuwen
Vrouw kan, meer dan vroeger, zelf
over kaar leven beschikken
h
Figaro drie dagen koning
Werkende student vaak
ziehzelft een gevaar
Nederlandse cultuur in
den vreemde
Meester
Geestelijk conflict-
lichamelijk onwel.
Kapconcours en bedrijfstentoonstelling
in de Haagse Dierentuin
Zwierige eenvoud
Horstbeeld van
Ir A. Plesman
onthuld
VROUWEN
Risico voor studie
en gezondheid
Culturele attaché,s
zijn actief
K.L.M. boekte winst
in 1948
Vrijdag 14 October 1949
3
Maar de vrijheid smaakt
vaak bitter
Niet alleen door de oorlogen en niet alleen door haar
eigen wil is de vrouw en daarmee haar positie ver
anderd. De verandering van de .maatschappij heeft
haar de hans gegeven en zelfs gedwongen anders te
gaan leven. De molochachtige verslindcapaciteit ran
de groeiende industrie heeft haar opgenomen in de
ijzeren sleur van drijfriemen en geplaatst in het ener
verend rhythme van de machinehallen. De brullende
moderne stad heeft haar meegesleurd, weg van het
oude leven, zoals al het andere daarvan is weggezogen
in de draaikolk waarin onze tijd geboren werd en nog
groeiend is. lmwcz.
Vroeger was er het gezin, waarin ze als meisje niet
alleen plaats, maar ook een functie had. Dat is veranderd want de func
tie van het gezin is zelf een andere weg in geslagen. Een honderd jaar
tics geleden leverde het gezin één grote gemeenschappelijke arbeids
prestatie. Alleen in 't gezin werd gesponnen, geweven, genaaid, versteld,
gewassen, brood gebakken en ingemaakt. Dochters en moeders hadden
'daar de handen vol aan, ze hadden een belangrijke en productieve
functie, die nogal verschilt van de werkzaamheden van de tegenwoor
dige huisvrouw. Tegenwoordig is eigenlijk niemand meer voor zijn
levensbehoeften uitsluitend op huis aangewezen.
Terwijl vroeger h:t burgergezin
dus een soort productiecentrum was.
is dit nu niet meer zo. daar al die
werkzaamheden door machines, fa
brieken. industrieën zijn overge
nomen Buitendien moesten veel
meisjes aan de slag om de gezins
inkomsten te verhogen Grote wa
renhuizen. kantoren, fabrieken ga
ven hun een kans, die een dubbele
bleek te zijn. Want werd vroeger
het meisje door haar afhankelijkheid
behoed en bewaard door de ouders
tot het uitgehuwelijkt kon worden,
waarbij stands vooroordelen een
dikwijls grotere rol speelden dan de
liefde, nu kreeg het de gelegenheid
zich onafhankelijk te maken.
Doordat veel vrouwen en meisjes
economisch zichzelf kunnen zijn
en onderhouden, is de dwang zo
vlug en zo goed mogelijk uitgehu
welijkt te worden goeddeels ver
vallen. De oude maatschappij waar-
in „standen" 7.0 een muffe rol speel
den is op de grens van de nieuwe
tijd in elkaar gezakt en kon zich
niet houden. Het nieuwe en minder
afhankelijke leven maakt het moge
lijk, dat vrouwen en meisjes zich
de man naar hun inzicht kunnen uit
zoeken. Dat is een cardinaal ver
schil.
In het oude gezin, met zijn produc
tieve grondslag en bij boeren is het
nog wel zo, is de economische ach
tergrond dikwijls het belangrijkst.
Het kenmerkendste verschil is dus.
dat de vrouw tegenwoordig veel
meer zelf over haar leven kan be
schikken mplaats van een schakel
te zijn in een bepaalde traditie, die
instandgehouden moest worden,
waratoe zij door haar werk en haar
uithuwelijking een middel was. Dit
heeft zijn moeilijke zijde. Het leven
is er wel vrijer op geworden in de
zin van persoonlijker, maar hoeft
niet altijd gelukkiger te zijn. Het
geluk van de vrijheid smaakt veelal
bitter en onderscheidt zich daarin
van het oude geluk, dat gevonden
werd in de productiviteit van het
gezin.
In die tijd waren er natuurlijk
best ongelukkige huwelijken. Maar
tegenwoordig is zoiets tragischer,
ingrijpender en gevaarlijker, omdat
het sterker op de liefde aankomt in
het nieuwe gezin, dat niet zoals
vroeger uit economische overwe
gingen, maar vooral uit neiging ge
sloten wordt. Hier drijft het prac-
tisch alleen nog daarop en daarom
kan de mislukknig des te tragischer
zijn.
Toch is er een morele winst, die
de nieuwe tijd niet alleen voor de
Nd O
vrouw heeft gebracht. Als
denken dat er nu veel bitterheid en
kale ellende is. het vreugdeloos be
staan van fabrieksmeisjes, de een
zaamheid en het uitgeleverd zijn
aan de harteloosheid van de grote
stad, kunnen we dat als een niet
geringe troost beschouwen. Deze
tijd heeft namelijk niet alleen het
leven voor de vrouw gevaarlijker en
harder gemaakt, maar tegelijkertijd
of juist daardoor veiliger, omdat ze
zelfstandiger en persoonlijker kon
worden.
Elke verandering gaat met bitter
heid gepaard. Déze was zeker de bit
terheid waard. Snijdend wordt het,
waar in deze maatschappij de vrouw
haar bestemming dreigt mis te lo
pen, als ze er naar verlangt die te
vervullen. Het leven wordt dan
grauw en kil. Juist de vrouwenbe
weging is een sterk voorbeeld er
van, dat de vrouw ondanks alle ver
anderingen vrouw is gebleven, ter
wijl de eerste reacties tegen het oude
schenen te bewijzen dat zij een an
wilde worden.
Toch, de perspectieven die ge
opend zijn wijzen naar een nieuwe
vrouwelijkheid en een nieuwe "ver
antwoordelijkheid. die bitterzoet is
voor de eenzamen: werk en studie
het meest op de voorgrond tre
dende kenmerk van de veranderde
wereld is de veranderde en toch
eeuwig onveranderlijke vrouw.
Shirley (Lollipop) Temple
gaat echtscheiden
HOLLYWOOD. Shirley is voor-
nemens van haar man John Agar te
scheiden. Haar advocaat George
Stahlman zegt, dat hij bezig is de
echtscheidingspapieren in orde te
maken.
Een vriend heeft verklaard, dat
Shirley, die 21 jaar is. waarschijnlijk
zal zeggen, dat „geestelijke wreed
heid" de scheidingsgrond zal zijn.
Zij huwde op 19 September 1945
en heeft een dochtertje Linda.
Innerlijke conflicten kunnen zich
in lichamelijke verschijnselen
uiten. Als dit gebeurt kan men er
bijna altijd zeker van zijn, dat de
storing van het zieleleven zich
vrijwel of geheel onbewust af-
speelt. Kinderen, die op onver
klaarbare wijze plotseling optre
dende liichamelijke symptomen ver
tonen, die niet uit lichamelijke
ziekte zijn af te leiden, gaan mees
tal gebukt onder dergelijke con
ti icten. Een voorbeeld daarvan is
het volgende geval, dat natuurlijk
niet klakkeloos met iedere andere
er op lijkende zaak vereenzelvigd
mag worden. Een van haar man
gescheiden moeder had om de één
of andere reden aan haar doch
tertje verteld, dat vader dood was.
Het kind voelde zich ten achter
staan bij andere kinderen, die wel
een vader hebben. Buitendien
hoorde het van kennissen wel eens
opmerkingen die er op konden
wijzen dat vader niet dood, maar
ergens anders was. Nadat het kind
de feestelijke intocht in de straat
van een uit Indonesië teruggekeer
de vader had meegemaakt, werd
het ziek door ernstige maagkram
pen. Er was geen reden om er een
organische oorzaak voor aan te
wijzen en de moeder die van mo
derne opvoedkunde en zielkunde
iets weet, bracht het geval in ver
band met de emoties van de dag:
„Hej blijde inhalen van een va
der." Ze vroeg aan het kind of het
soms met iets in haar maag zat.
(een uitdrukking die psychologisch
een diepe zin heeft zoals hier kan
biijken). Het kind vertelde dat het
op school niet best ging. Na een
lang gesprek met moeder zei het,
dat er zulke akelige sommen wa
ren, zoals „twee vaders plus vier
kinderen" Het vermoeden van de
moeder werd hierdoor bevestigd,
dat het kind met de herinnering
aan en een wens naar de vader,
sukkelde. Toen ze dit tegen het
kind te berde bracht, reageerde het
met een heftige kramp De moe
der vertelde het toen, dat ze maag
pijn had. omdat ze zich van binnen
(geestelijk) met prettig voelde,
niet wist waarom en er toen
maagpijn van had gemaakt. Dat er
wel meer kinderen zonder vader
waren. Daarna vertelde ze het aan
het kind dat haar man niet dood
was en dat ze dus niet meer in de
war hoefde te raken, als ze men
sen over hem hoorde praten Deze
moeder was in staat te zien dat
de lichamelijke stoornissen van
het kind berustten op stoornissen
van de ziel. Veel ouders zien aan
deze mogelijkheid voorbij.
Mevr. Eleanor Roosevelt, wedu
we van wijlen President Roose
velt. toont haar kleine verjaar
dagstaart in het restaurant van
de gedelegeerden ter vergadering
van de Verenigde Volken. Mevr.
Roosevelt, lid van de Ameri
kaanse delegatie, vierde haar vijf
en zestigste verjaardag op 11 Oc
tober. Later op de dag, toen zij
met haar iverk klaar was, bood
zij haar familie en enige vrien
den een feestmaaltijd aan.
Meester, noemt zoontje Kris Kras
ser. En wanneer iets hem het
schoolgaan verzoet dan is het deze
naam. „Als tie dat tegen me zegt,
Mam, word ik verschrikkelijk
knap," vertelt hij. „Allemaal som
men die lk nooit weet, komen zo
maar uit m'n hoofd." En dat niet
alleen: Meester is voor hem opeens
op een voetstuk geklommen. Kilo
meters boven z'n Vader en de krant
uit
„Waarom zeg je toch altijd mees
ter," vraag ik. „Waarom geen me
neer zoals eerst?"
„Omdat meester een meester is."
besluit zoontje, „meneer is ieder
een."
Dat meester niet iedereen is merk
ik elke dag. De juffrouw uit de
tweede, die eerst geen kwaad kon
doen, is enorm uit de gratie. ,.A1
die flauwe versjes," gromt hij. „Ze
heeft onssniet eens leren zingen.
Meester wel, die doet het met een
massa stemmen. Dat lijkt wel de
radio. En sterk dat-ie is. In één
slag lig jij op de grond." Hij be
kijkt me taxerend, ,,'k Denk ook
niet dat je harder loont, Mam."
Op een dag komt hij geheimzin
nig in de keuken. „Wat zou ik nou
weten?" glundert hij.
„Hoe wat?"
„Nou wat zou ik gehoord heb
ben?"
„Weet ik dat?"
„Raad es
„Vertel het maar
En zoontje: „Ik zal het opschrij
ven. Waar is een potlood?"
We vinden er één en ook papier.
Aandachtig gaat hij ermee aan de
keukentafel zitten. Eindelijk is het
klaar. En ik lees: „Meneer De Bas
(dat is het hoofd van de school)
noemt onze meester Jan."
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG. Drie dagen
zullen kam en schaar, parfum
en schoonheidspreparaat de Haag
se Dierentuin regeren. Drie dagen
zal de Dierentuin in het teken
staan van Figaro, onder welke
naam op 18. 19 en 20 October een
nationaal kapconcours en een be
drijfstentoonstelling gehouden
wordt.
Het gebeuren in de Dierentuin,
die men als een jaarbeurs voor de
koppers kan beschouwen, wordt in
samenwerking met de verenigingen
van fabrikanten, importeurs en
grossiers van cosmetische produc
ten, parfumerieën en kappersbeno.
digdheden georganiseerd door de
Nederlandse Vrije Kappersorgani
satie, de Stichting Technische Kap.
persclub en de N.E.V.O.K. De „Fi
garo" medewerkers (sters) zullen
tijdens middag, en avondkapcon-
coursen kampen om f 2200.aan
geldprijzen plus gouden, zilveren
en bronzen medailles.
Buiten de kapconcoursen zijn er
ook schoonheidsdemonstraties ter
wijl in de stands het haarverven in
vele schakeringen te zien zal zijn,
alsmede het permanenten en haar.
golven met de nieuwste machines.
Op de tentoonstelling zal veel te
zien zijn op het terrein van cosme
tische producten, parfumerieën,
schoonheids-preparaten en haar-
werken.
Het hoogtepunt van dit driedaag
se kappersfestival is ongetwijfeld
de „Show de Paris" op Woensdag
middag 19 October. Hier zullen de
nieuwste kapsels gedemonstreerd
worden, vervaardigd door promi
nente coiffeurs uit Nederland. Voor
ce haute couture zorgt mevrouw
De JongKraan uit Rotterdam,
MODE-NOVELLETTE
Zwierige eenvoud speelt om deze figuur. Een
zwarte blouse of truitje op een rechte zwart
wollen rok. Het bewijs dat vlotheid en streng
heid elkaar kunnen verrijken, van boven aan
de hals simpel en sierlijk afgesloten door een
driebubbel snoer.
Het korte jasje geeft grandezza aan de be
wegingen een omcirkelt, de nauwe zwarte
koker van truitje en rok. De revers lopen
door tot ze brede, gapende zakken worden.
De lijn die ze op deze manier beschrijven
loopt, stroomlijnend om de figuur. Door dit
alles is het geheel gekleed, maar tegelijk
practisch en bekoorlijk.. De strengheid van
het zwart wordt op natuurlijke wijze gebro
ken, door de nauwsluitendheid van truitje en
rok, waardoor de lichaamsvormen soepelheid
kunnen geven. Achter op het hoofd hangt,
uitdagend los een soort dubbele baret van
elegant en ook weer zwart maaksel. Een com
positie van licht en donker, waarin het laatste
niet versomberend overheerst.
voor de fourrures de heer E van
Egmond en voer de byoux Backer's
Juweliersbedrijf uit Den Haag.
Speciaal tijdens deze show zal de
Nederlandse ka"pper, die niet in de
Gelegenheid is zich persoonliik in
het centrum van de mode, Parijs,
op de hoogte te stellen van de
nieuwe haardracht, kennis kunnen
nemen van de coiffure voor het
seizoen 19491950. Deze show zal
ook aantonen, dat 'kapsel, kleding,
schoeisel en juwelen op een har
monische wijze kunnen worden sa
mengevoegd. De verschillende on
derdelen van de shów zijn dan ook
speciaal voor deze gelegenheid ge
maakt.
„Figaro" wordt Dinsdag om half
twaalf officieel geopend. Op de
laatste avond van het concours,
vindt de prijsuitreiking plaats.
DEN HAAG. In dc hal van het
hoofdkantoor van de K.L.M. te Den
Haag is gistermiddag in aanwezig
heid van prins Bernhard, de leden
van de raad van bestuur cn de raad
van commissarissen van de K.L.M.
aan dr. A. Plesman een borstbeeld
aangeboden.
De heer F. H. Fentener v. Vlissin-
gen, voorz. van de raad van commis
sarissen gewaagde in zijn toespraak
van het grote werk, dat dr. Plesman
in de afgelopen 30 jaren niet alleen
voor de K.L.M. maar voor de lucht
vaart in het algemeen cn ons Va
derland heeft gedaan. Na zijn toe
spraak verzocht hij mevrouw Ples
man het doek, dat het borstbeeld
omhulde, weg te nemen. Het beeld
is een borstbeeld van dr. Plesman,
vervaardigd door Marian Gobius.
In zijn dankwoord richtte dr.
Plesman zich in het bijzonder tot de
leden van de raad van commissaris
sen cn van de raad van bestuur. Hij
dankte hen voor het grote vertrou
wen, dat zij in hem gesteld hadden
en stelden. Hij gaf de verzekering,
dat dit vertrouwen voor hem een
aansporing zal zijn om op de inge
slagen weg voort te gaan
Na de onthulling begaven Prins
Romantisch uaas om deze categorie is
volkomen misplaatst
(Van een eigen verslaggever)
AMSTERDAM. In het verleden heeft men het begrip werkstudent
nogal eens omgeven met een romantisch waas. En in de jaren toen een
enkeling uit sport naast zijn studie een betrekking vervulde, ontbrak die
romantiek misschien ook niet. Maar nu het aantal jonge mensen, dat stu
deert cn werkt tegelijkertijd, nog steeds toeneemt kan het zijn nut hebben
een waarschuwend woord te laten horen. In de studentenmaatschappij
beter nog: in de kringen van de universitaire gemeenschappen - wordt
het instituut van de werkstudenten gevoeld als een bittere noodzakelijkheid.
van de ouders het inkomen dc 4000
niet te boven gaat. Wil men enige
voordelen vah deze situatie dan kan
men er op wijzen, dat zij de energie
stimuleert, zelfstandigheid en geld
beheer leert. Daar staan echter vele
nadelen tegenover: de studenten
moeten hun aandacht èn hun energie
verdelen; dit heeft een zekere bc-
kroniDenheid in de studie ten gevol
ge. Verder worden er colleges ge
mist, examens onvoldoende voorbe
reid en afgelegd onder psychische
.spanningen.
Een gevolg is, dat studenten met
een beurs. w.o. veelal begaafden,
soms maar net door de examens ko
men.
Het veelal te laag zijn van de stu
diebeurzen en het afwezig zijn van
een juiste verhouding tussen dc
beurzen en wat nodig is voor de
studie is dc oorzaak van het ontstaan
van het vraagstuk van de werkstu
denten in zijn bitterste vorm De or
ganisaties voor de arbeidsbemidde
ling voor Studenten achten dan ook
het ogenblik gekomen om de studen
ten cn resp. dc ouders duidelijk te ma
ken hoe groot de gevaren zijn. Het
is een probleem, dat de universitai
re gemeenschap ten zeerste ter harte
moet gaan. maar ook allen die voor
deze gemeenschap belangstelling
hebben,
Alle werkzaamheden
Prof. dr G. C. Heringa te
Amsterdam, die gistermiddag in het
Amsterdamse stadhuis de omvang en
de consequenties van dit instituut
besprak, gaf eerst een omgrenzing
van het begrip werkstudent Daar
onder dient men de student te ver
staan die naast zyn studie een be
taalde betrekking moet aanvaarden
om in zijn levensonderhoud of in
zijn studie te voorzien. Daarnaast is
er dan nog een andere categorie, van
hen die een bepaald werk verrichten
uit sport of om extra-genoegens te
kunnen bekostigen.
Zij. die werk verrichten omdat dit
voor hun levensonderhoud of hun
studie noodzakelijk is zij die der
halve op de rand van een tekort le
ven lopen risico's voor hun ge
zondheid of hun studie, in vele ge
vallen ook voor beide. De verleiding
is er immers om op het eten te be
zuinigen en te weinig of soms geheel
niet te eten. Het instituut van de
werkstudent is zeker geen na-oor-
logse instelling in absolute zin, wel
in relatief-kwantitatieve zin.
Er zijn studenten. die trachten
rond te komen van 60.in de
maand. De daling van de gemiddelde
welstand van de studenten is een ge
volg van twee feiten. In de eerste
plaats is er de verminderde welstand
van de betere gesitueerden, die nog
altijd 75van de studenten leverei»
en daarnaast is er de verhoogde
drang naar intellectuele opleiding
vooral in de lagere maatschappelijke
kringen.
Voor de studie is toch tenminste
een uitgave van 1800 of 2000 in 't
jaar nodig en dat terwijl van 25%
Bernhard cn dc antjere leden van
het gezelschap zich naar de cantine.
waar de film „30 jaren K.L.M."
werd gedraaid, waarna dc thee werd
gebruikt.
Ramen lappen
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. In het ministerie van
Onderwijs. Kunsten c-n Wetenschappen
hebben gisteren Nederlandse vertegen
woordigers in Engeland, Frankrijk,
Amerika en België het een en ander
verteld over de culturele activiteit van
Nederland in deze landen Het bleek,
dat in Engeland en Frankrijk de cultu
rele contacten gemakkelijker in dc
provincie kunnen worden gelegd dan
in dc hoofdsteden. Mej. dr. D E de
Jongh heeft op het eind van dit jaar
te Manchester een „Nederlandse week"
georganiseerd, die al tot 21 dagen is
uitgegroeid, Tijdens deze periode zal
een expositie worden gehouden van
Nederlandse blocm-stillevens en teke
ningen uit de zeventiende eeuw. D(
openbare leeszaal te Manchester zal
modern Nederlands drukwerk tentoon
stellen en dc bibliotheek in deze stad
oud-Nederlands drukwerk.
Voorts zal een tentoonstelling over
de Nederlandse wederopbouw worden
ingericht De universiteit van Manches
ter zal le7.ingen organiseren over de be
trekkingen tussen Engeland en Neder
land, over het Nederlandse onderwijs en
over de kijk van Nederland op het we
reldgebeuren Ook In Birmingham be
staan plannen voor een dergelijke Ne
derlandse demonstratie. Verder verleent
mej. de Jongh haar bemiddeling bij de
uitwisseling van studenten cn profes
soren. In het afgelopen jaar hebben
verscheidene toonkuntenaars uit Neder-
Charmant verleidingswerktuig, dat vaak
een zeer prozaïsch doel had
NEEN. de waaier, het sierlijk te hanteren voorwerpje van fijne bouw en
frêle lijn, dat eenmaal een gebarentaal kon spreken, die lokte en
afweerde, verborg en onthulde naar willekeur, is niet meer van onze. te
nuchtere en reële tijd. De moderne vrouw verschijnt desnoods met een
sigaret tussen de vingers met roodgelakte nagels op de dansvloer, maar de
waaier heeft afgedaan. Toch heeft deze waaier de vrouw begeleid door
vele eeuwen onzer cultuurgeschiedenis heen en niemand die zeggen kan
of hij niet eens zal weerkeren, want er is geen grilliger heerseres dan de
modevorstin en de ervaring heeft ons geleerd en leert ons nog iedere dag
dat zij heel graag naar vroegere tijden teruggrijpt, als zij het modebeeld
eens anders wil accentueren.
Tot in de alleroudste dagen kun
nen wij teruggaan, als wij de eer
ste sporen van de waaier willen
ontdekken. Anacreon en andere
Griekse dichters rustten de godin
Venus reeds uit met een grote
- - - - de
eens te wensen overlieten. Of hoe
noemt men 't als men leest dat twee
voorname heren, de hertog d'Eper-
non en de maarschalk de Vitry, op
een keer de aartsbisschop Sourdis
van Bordeaux een stevig pak slaag
verkochten, bij een licht verschil
waaier van palmbladeren, en de verkochten, bij een licht verst
oude Pharao's in Egypte hebben de van mening; of dat prins Georg<
waaier gekend en zich daarmee Ludwig van Hannover zijn gema-
koelte laten toewuiven, zoals uit lin aan tafel om haar oren sloeg,
vondsten in de Egyptische konings. 1 als haar gedrag hem niet aanstond?
graven is gebleken De vouv/waai- I In de dagen dat de groten der
ei is waarschijnlijk oor.-pronkelijk aarde er m de letterlijke zin des
feeer een beeetje te zuiveren. Een
der geliefdste vrouwen van koning
Hendrik IV van Frankrijk de
eeuwen door bekend gebleven door
er volstrekt geen geheim van dat
zijn klein spits baardje maakte
aangenaam rook en zij in zijn ge-
haar koninklijke vriend erg on-
zelschap haar waaier broodnodig
had!
Grote luxe
De grote waaierluxe is pas in de
18de eeuw aan de dag getreden.
Trouwde een voornaam Frans meis
je in die tijd dan was het een hoffe
lijke usance om alle op de bruiloft
genodigde dames een mooie waaier
cadeau te doen. Toen Maria Leczins-
ka huwde met Lodelijk XV kreeg
zij niet minder dan 35 waaiers ca
deau, die een gezamenlijke waarde
van meer dan drieduizend franken
vertegenwoordigden. En zó zeer
was de waaier een dagelijks ge
bruikt artikel voor welopgevoede
vrouwen dat naar men zegt
Charlotte Corday bij haar aanslag
op Marat haar waaier geen seconde
uit de hand legde!
De waaier bleef ook de 19de
v„ eeuwse vrouw begeleiden, maar hjj
uit Japan afkomstig en men neemt I woords volstrekt geen been in za- was als regel toen niet zo kostbaar
land zich ln Londen laten horen.
Nederlandse musici krijgen gemakke
lijker een engagement voor dc BBC dan
voor de concertzaal, daar vele lmprcs-
sarlo's huiverig zijn om nieuwelingen in
Engeland te Introduceren Wel is cr bij
de Engelsen een interesse te constateren
voor partituren van moderne Neder
landse componisten.
De culturele attaché te Parijs, dc heer
Robert de Roos. wees op het belang van
het Nederlands lectoraat aan dc Sor-
bonnen. Te Straatsburg zal een derge
lijk lectoraat worden geopend.
Grote belangstelling heelt dc tentoon
stelling „Kruydcr en zijn tijdgenoten"
gevonden, die geëxposeerd werd in
Grenoble cn St. Etlennc onder de naam
„l'Exprcsslonismo aux Pays Bas". Een
geweldig succes was dc Nederlandse
bloemententoonstelling ln Maart en ook
de expositie van Nederlandse bloemst.il-
levens. gehouden ln Straatsburg. Reims,
Avignon, Orange en Dyon mocht zich
in een grote belangstelling verheugen.
Veel bezoekers trok ook dc Jongkind-
tentoonstelling in de Orangcrle. Op het
ogenblik reist door de provincie een
tentoonstelling over de Nederlandse
wederopbouw.
De heer Slotcmaker de Bruine behar
tigt als ambassaderaad te Washington
tevens de Nederlandse culturele belan
gen in Amerika, Culturele steunpunten
zijn de Koningin Wilhelmina leerstoel
aan dc Columbia Universiteit te New
York. bezet door prof. dr. B Hunnlng-
kcr. de leerstoel van prof Marnlx Gij-
sen cn dc „Netherlands American Uni
versity League". Het best kunnen, wij
z.i. Amerika een indruk van onze cul
tuur geven door het zenden van schil
derijen. zoals thans weer geschiedt door
de grote Van Gogh-tentoonstclling.
In Brussel behartigt de eerste ambas
sadesecretaris, de heer Van den Berk
hof van KocKengen de Nederlandse cul
turele belangen. Sinds dc bevrijding is
er een zeer grote belangstelling voor
Nederland ln België te constateren cn
speciaal uit het Walenland. Voor de
documentatie achtte de heer Van Koc-
kengen de film een zeer belangrijke
factor Er bestaat op het ogenblik in
het Palcis voor Schone Kunsten een
cinemathcek waar de films over Neder
land worden bewaard De heer Van
Kockengen acht het wenselijk, dat er
voor Jonge kunstenaars een grotere ge
legenheid moet zijn om in de provincie
op te treden om daar hun werk te laten
zien
aan, dat hij via China naar Europa
is gekomen. Twee van die vrouw-
waaiertjes bevonden zich omstreeks
1570 in dj inventaris van de Tirooi-
se aartshertog Ferdinand en gol
den toen voor zeer kostbaar. Aan
het Engelse hof, ten tijde van ko
gen om hun vlees of gevogelte met meer. Goethe betaalde voor het
behulp van twee handen af te klui- 1 waaiertje, dat hij in den jare 1800
ven en vervolgens elkaar met de
afgekloven botten te bekogelen,
gebruikte de elegante vrouw haar
v/aaier het allermeest. Gewoon
lijk waren deze waaiers zeer sterk
ningin Elizabeth belegde menige geparfumeerd en^ boze tongen bc^
edelvrouw een deel van haar aards 1 J~' 1
bezit in waaiers. De koningin zelf
liet dertig stuks van de allerduur
ste soort na.
Sierlijke manieren
Het hanteren van de waaier
eiste sierlijke manieren, die wel
eens tot gemaniëreerdheid uitgroei
den Misschien kwamen de dames
der 16de en 17de eeuw juist daar
toe, omdat de manieren van de
heren der schepping toen nogal
weren, dat ook dit een maatregel
van verweer was jegens de om
standigheid, dat de cavaliers der
16de en 17de eeuw op niet zulk
bijster goede voet stonden met wa
ter en zeep. Men nam als regel niet
vaker dan eenmaal per maand
schoon ondergoed zelfs koning
Karei II van Engeland bezat niet
meer dan drie hemden en twee
zakdoeken! en het is dus niet
ondenkbaar dat de wuivende waai
er het zijne heeft moeten bijdra
gen om in gezelschap de atmos-
zijn Christiane uit Karlsbad mee
bracht niet meer dan twee daalders
en twee groschen en toen mevrouw
Bismarck in 1857 een waaier van
haar echtgenoot kreeg, kostte die
niet meer dan 10 daalders. Menig
maal werd, in de 19de eeuw de
waaier ook gebruikt om er handte
keningen op te verzamelen. Op een
in Wenen gegeven liefdadigheidsbal,
waar Johann Strausz speelde, ver
kocht men zo'n van handtekeningen
voorziene waaier bij opbod. Johan
nes Brahms bevond zich onder de
gasten en toen men hem vroeg om
ook iets op de waaier te schrijven,
noteerde hij daarop het voornaamste
motief uit de beroemde „Blauwe
Donau" wals en schreef daaronder:
.Helaas niet van Johannes Brahms
Niet alles wat uit Parijs komt is
mooi en onpractisch. Dit model is
ontstaan uit de behoefte Franse
lijn te combineren met eenvou
dige toepasselijkheid in het dra
gen. De tijd van de al te nauwe
rokken waarmee de Parisienne
niet op tram of bus kon springen
is voorbij. De al te hoge kragen,
die altijd maar weer opnieuw
schoon gemaakt moesten worden,
dc al te enorme revers die onder
elke jas gekreukt en rommelig
vandaan moesten komen, behoren
tot het naaste verleden. Inplaats
daarvan heeft Piduet deze kleine
revers gecreëerd, die opgevou
wen servetjes lijken. Makkelijk
in het dragen, accentueren ze de
halspartij charmant met een
dubbel snoer.
Wat voor arbeid verrichten nu de
studenten, die naast hun studie ook
nog iets willen verdienen. Zij zijn
voor alles te vinden. Maar die arbeid
die te veel van hun initiatief vraagt
is niet geschikt. En volledige betrek
kingen komen zeker ook niet in
aanmerking. Maar verder is er het
werk in oogst- en zeilkampen, admi
nistratief werk, assistcnschappen
voor wetenschappelijke arbeid, huis
houdelijk werk, typewerk, nachtwa
ker enz.
Tenslotte enkele cijfers: Leiden,
dat ook graag arbeidsbemiddeling in
Den Haag verleent, heeft in het cur
susjaar 1948—1949 in 185 gevallen
werkgelegenheid gevonden. Er ston
den 57 vrouwelijke en 72 mannelijke
studenten ingeschreven, van deze
hadden resp. 24 cn 30 over minder
dan 80 en slechts 3 boven de 120
in de maand dc beschikking. In
Utrecht kwamen ln hetzelfde Jaar
aanvragen van 20 meisjes en 80 jon
gens binnen. Het aantal werkzoeken
den is echter veel groter, omdat de
oudere jaars al ingeschreven ston
den. Het aantal werkstudenten voor
zover zij bij de Commissie voor ar
beidsbemiddeling zijn ingeschreven
bedroeg ca. 4%. In de hierboven ge
noemde periode werden er 35 meest
tijdelijke banen aangeboden.
Laatste Fokker uit de
vaart
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Uit dc cyfers
welke de KLM gisteren heeft over
gelegd aan de algemene vergade
ring van aandeelhouders blijkt, dat
de inkomsten van de maatschappij
in 1918 in alle sectoren op een na
zeer aanzienlijk zijn gestegen. Le
verden de lynbedrijven in 1917 ruim
94 millioen aan Inkomsten op. het
volgende jaar steeg dit bedrag tot
meer dan 141 millioen en slechts de
inkomsten van het binnenlandse
luchtverkeer liepen een weinig te
rug. G2.Ó00 gulden om nauwkeurig
te zijn. Doéh Amsterdam-Batavia
bracht ruim 17 millioen meer in het
laatje, hetgeen uiteraard nauw sa
menhing met de opvoering van de
dienst van 7 tot 8V2 maal per week.
Over de gehele linie genomen steeg
de opbrengst van het personen, en
bagagevervoer met 39.5 millioen,
zijnde 56 van de inkomsten in
het voorafgaande jaar. Het goede
renvervoer leverde 88 meer op
en het postvervoer 9 Door dit
alles kon de maatschappij over
1948 een winst boeken van 173.000
gulden, waarvan 51.160 gulden
werd uitgetrokken voor uitkering
van 4 dividend op cumulatief
preferente en prioriteitsaandelen
Het is de maatschappij in het
boekjaar dus nogal voor de wind
gegaan. Bij het scheiden van de
markt echter waren de voorteke
nen bepaald ongunstig te noemen.
Immers in dc laatste twee weken
van 1948 kwam de dienst Amster
dam-Batavia geheel stil te liggen
en maandenlang is zij verder vla
Mauritius met zeer grote verliezen
geleld. Wat dat betekent mag blij
ken uit het feit, dat in 1948 de in
komsten van de Batavia-lijn 51
millioen bedroegen, op een totaal
van 141 millioen uit het vliegbe
drijf.
Beschikte de KLM op 1 Januari
van 1948 over 74 vliegtuigen aan
het eind van hetzelfde jaar waren
er 84 ln dienst met nog 7 in be
stelling. De laatste Fokker ver
dween uit de vloot, en inplaats van
de oude nationale producten zijn
thans 38 viermotorige en 44 twee-
motorige toestellen gekomen, alle
van Amerikaanse oorsprong. Alle
vliegtuigen waarvan de levensduur
nog altyd betrekkelijk kort moet
worden geacht. Vyf jaren op zjjn
hoogst voor de Lockheeds, de DC6
en de Convairs, vier jaren voor de
DC4's. Die korte levensduur houdt
de luchtvaartmaatschappijen nog
altjjd op weinig economische hoge
kosten.
De personeelssterkte van de
maatschappij steeg in het vorig
jaar tot 13.957 man. Ruim 4500
daarvan werkten in het buitenland.
De directie heeft echter medege
deeld, dat deze sterkte thans lang
zamerhand wordt verminderd om
dat het personeel beter op het werk
ingeschoten raakt en een verminde
ring van de sterkte uit economi
sche overwegingen dringend Is ge
boden.
