Dienstweigeringswet wordt
nog „verstrakt" toegepast
Louis Armstrong speelde
voor de Radio
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
Een nieuw-Lutheranisme
Voor liet kind
door liet kind
Waarom is er geen beroep op
de beslissing der commissie?
2aterdag 22 Ocloher 1949
5
firuweleri', kinderen
10 cent
n, Vrlendschapstrein" rijdt door
wderfand. Hij brengt een tentoon
stelling van het spoorwegverzet in
AeGeallieerde landen tegen de Nazi's.
Kast sjmbolische beelden veel re-
ilistisrh* materiaal: de lijdensweg
van een verzetsman. arrestatie, con-
tentratiekamp dood! Films tonen de
«ruwe! en de ellende der concentra
tiekampen in onthutsende en aan-
nipende beelden Dat dit alles ons
nnnieuw en fel in herinnering ge
bracht wordt, kan een grote waarde
hebben Even gruwelijk als de ten
toonstelling zelf is echter het uit-
-inqspunt der organisatoren, die in
ntisdadig onverstand meenden kin
deren le moeten aanmoedigen en
door lagere toegangsprijzen zelfs aan
lokken deze tentoonstelling te
-aan zien! A K
Nogmaals het dubbeltje
Naar aanleiding van de ingezon
den stukken in Uw dagblad, aan
gaande het zo veel besproken dub
beltje voor de bioscoop-portier, voel
ik mij verplicht, als voorzitter van
de Personcelsbond van het Film- en
Theaterbedrijf de schrijvers van deze
artikelen van repliek te dienen.
In de eerste plaats ben ik met hen
tegenstander van het fooienstelsel.
Maar is het de schrijvers van deze
artikelen ook bekend, dat zeker 60%
van de bij ons georganiseerde arbei
derspers) uit Nederland, die gro
tendeels hun inkomen moeten be
trekken uit fooien, tegenstanders zijn
van dit stelsel? Is het de schrijvers
ook bekend, dat deze mensen al min
stens twee jaar met hun Hoofdbe
stuur hardnekkig vechten voor een
betere sociale regeling en clat zij
thans strijden voor een loon en ar
beidscontract bij de Rijksbemidd»»-
laar? Ik geloof van niet. want oan
zouden dergelijke aantijgingen niet
i het openbaar geschieden. Valt
over dit onderwerp ook niet de ex
ploitant van het bedrijf aan. want
daaromtrent kan ik u mededelen, dat
zij grotendeels bereid waren een sa
laris aan hun personeel toe te ken
nen op voorwaarde dat alle andere
bedrijven waar fooien de hoofdscho
tel van de inkomsten vormden (zoals
Hotel. Café en Restaurant, enz.i zich
daarbij aan zouden passen, zodat men
komt tot een algehele afschaffing van
fooien in elke arbeidsverhouding.
Er zijn helaas bedrijfsgroepen die
daar geen gehoor aan gaven. Van
daar dat de Nederlandse Bioscoop
Bond. dc bond waarin de bioscoop
exploitanten zijn georganiseerd, zich
met verplicht voelden bij hen liet
fooienstelsel af te schaffen en het
andore hedrijfseroepen te laten
voortwoekeren. Dit neemt echter
niet weg. dat wij toch door zuilen
strijden om tot een gezamenlijke op
lossing te geraken Maar zolang deze
er niet is. zijn de arbeidersisters) in
deze bedrijven nog steeds aangewe
zen op de welwillendheid van het
publiek
Na deze korte uiteenzetting wil ik
mededelen, dat het Hoofdbestuur be
sloten Velt iedere schrijver (ster),
die beledigende geschriften in het
openbaar 'oet verschijnen aangaan
de onze arbeiders'sters). strafrechte
lijk te laten vervolgen.
J Hoogervorst. voorzitter P.F.T.
Haar kort slot)
Ik ben het niet eens met de heren,
die in uw blad tegen generaal Kruis'
Krullenorckr fulmineren. Ook ik ben
dienstplichtig militair. Ook ik be
zat tot voor kort het gebruikelijke
lang tot in de nek hangende „apen
haar" Ook ik vond het zeer onaan
genaam. toen de order afkwam,
v aarbij dit werd verboden. Ook ik
beschouwde dit als een „inbreuk op
mijn persoonlijkheid"
Maar toen het eenmaal zover met
mij gekomen was en „de weg iarug"
letterlijk was „afgesneden", nam ik
me voor dan ook radicaal met de
haarmode-Kruis" mee te gaan en
gaf ik de kapper opdracht nu ook
miin kruin te millimeteren.
Een paar minuten later was het ge
beurd en had de tondeuze haar taak
volbracht.
Nu ik er aan gewend ben. zou ik
niet anders meer willen
Het merkwaardigste is. dat al mijn
kameraden er aan gewend zijn. z*»lfs
de „sasou-ridders". De „lange schei
dingen" verdwijnen als sneeuw voor
de zon
A. C. M.
Proces Leemhuis
In Uw blad van 21 Sept. laat Uw
verslaggever mij in het proces
Leemhuis voor de rechtbank te
's Hertogenbosch, op de vraag van
de president of ik verdachte herken,
zeggen: „Ja, hij (Leemhuis) is er by
geweest." Ik heb echter gezegd:
„Nee, ik herken ze niet, maar het
is best mogelijk, dat ze er bij zyn
geweest; ze zyn in het donker mijn
kamer binnen gekomen en ze zün
in het donker met mijn zoon weg
gegaan." Op de vraag van mr. Poe-
rink aan Leemhuis ,.Bent U bij de
arrestatie van' Van Mourik aanwe
zig geweest?" heeft deze met „ja"
geantwoord.
Toen dit' drietal voor de Byz.
Raad van Cassatie terecht stond is
mij als getuige dezelfde vraag ge
steld, en ook toen heb ik ontken
nend geantwoord. U begrijpt, dat
door Uw bericht de vreemde indruk
wordt gewekt, als zou ik korte tijd
tater „ja" hebben geantwoord.
Mevr. Van Mourik,
GEWETENSBEZWAREN TEGEN KRIJGSDIENST (SLOT)
IN DE D.U.W.-kampen in Drente
werken vele pricipicle, erkende
dienstweigeraars, ook zulke, die
krachtens hun aanleg beter op
andere wijze tewerk hadden
kunnen worden gesteld. Waar
om? Dat is een van die vragen,
waarop niemand antwoord weet,
de ambtenaren van het departe
ment van oorlog in de laatste
plaats, ofschoon zij het zijn, die
de tewerkstelling regelen.
(Van een onzer redacteuren)
.^?en in de *orri?r van 194' In de Eerste Kamer het wetsontwerp tot
wyzlglng van de Dienstplichtwet aan de orde kwam en do afgcvaardlg-
en zich óók bezig hielden met het probleem van de dienstweigering, is
fojft°r Pr°*' dr' Donker8,0°t op gewezen, dat men sinds Augustus
Jib van een „verstrakte toepassing" van de Dienstweigeringswet kon
spreken. In zyn antwoord zei de toenmalige minister van oorlog, wijlen
Mjne Excellentie A. H. j. L. Fiévez, dat de wet hem tot deze „ver
strakte toepassing" de volledige bevoegdheid gaf. Zo Is het Inderdaad,
laar wat de minister hier naar voren bracht om een mogelykc crltJek
iinD ♦-fP1 l °P Z^n ^etald bij voorbaat te ontzenuwen, dat is tege-
lUkertyd de scherpst mogelijke critiek op wat w(j de vorige maal een
der grootste gebreken van onze Dienstweigeringswet hebben genoemd.
Want duidelijk wordt er door in het licht gesteld, dat de toepassing dezer
wet n 1 e t by Koninklyk Besluit, niet bij een Uitvoeringsbeschikking
is geregeld, maar Is overgelaten aan het oordeel van do toevallig in func
tie zynde minister van oorlog.
Tenzy deze legerorder slechts een
tjjdelyke noodmaatregel is, die voor
uitloopt op een nieuwe dienstweige
ringswet, die de minister zelf in het
vooruitzicht heeft gesteld.
Een verstrakte toepassing van de
bestaande Dienstweigeringswet be
hoort nog altijd niet volkomen tot
het verleden.
Nog altyd
Nog altijd wordt te weinig re-
kwiing gehouden met de aanleg en
de capaciteiten der betrokkenen by
hun tewerkstelling. Nog altijd wor
den de meeste principiële dienstwei
geraars ondergebracht in kampen
van de D.U.W. De enige uitzonde
ringen hierop zyn zy, die per se
voor grondwerk ongeschikt werden
geacht en zy, die op hun verzoek als
verpleger te werk werden gesteld
in het Rijkskrankzinnigengesticht
te Woensel.
De inwilliging van dit verzoek
heeft, ondanks alles wat in 1923 in
de Kamer over de tewerkstelling
van dienstweigeraars werd opge
merkt en ondanks de praktijk, die
Herziening is een
dringende
noodzakelijkheid
Over de vraag of een „verstrakte
toepassing" van de Dienstweige-
ringswet onder bepaalde omstandig
heden noodzakelyk is en dus mogc-
lyk moet zijn, kan men uiteraard
twisten. Wy voor ons zouden haar
ontkennend willen beantwoorden.
Zou men verschil maken naar
voor de hand ligt tussen vredes- en
oorlogstoestand of verhoudingen,
die daarmee gelijk te stellen zijn
dan zou men geheel uit het oog ver
liezen, dat het gewetensconflict,
waarvoor de principiële dienstwei
geraar zich ziet gesteld, steeds het
zelfde is en dat deze, ook juist in
volle vredestyd, dóórom tot zyn
dienstweigeringsdaad komt. omdat
hij met de mogelykheid van een
oorlog rekening houdt. Houdt men
echter wèl onder „bepaalde om
standigheden" een „verstrakte toe
passing" van de Dienstweigerings
wet voor wenselyk. dan verdient
het toch in alle opzichten aanbeve
ling die „bepaalde omstandighe
den" nauwkeurig in de wet zelf te
omschryven en vast te leggen.
Wijlen minister Fièvez heeft op
31 Mei 1947 in de Eerste Kamer te
kennen gegeven, dat naar zyn over
tuiging de omstandigheden, die hem
tot een „verstrakte toepassing"
hadden genoopt, goeddeels tot het
verleden behoorden. Vandaar, dat
hy aankondigde, dat de „verstrak
te toepassing" aanmcrkelyk zou
worden verzacht. Nog niet zo heel
lang geleden heeft minister Schok
king een speciale legerorder uitge
vaardigd betreffende de behande
ling van principiële dienstweige
raars, waarbij deze „verzachting"
verder wordt voortgezet. In de
kringen der principiële dienstweige
raars zal deze legerorder van mi
nister Schokking ongetwijfeld gro
te voldoening hebben gewekt. De
vreugde erover zal echter stellig ge
temperd zijn door het besef, dat een
dergelijke legerorder ook terstond
weer door een eventuele nieuwe le
gerorder ongedaan kan worden ge
maakt en men zal het er voor en
te na betreuren, dat een dergelijke
uiterst belangryke materie niet ge
regeld is bij de wet zelf.
Onduidelijkheid
De legerorder van minister
Schokking, waarop wij zoeven
doelden, spreekt ook van een „psy
chiatrisch onderzoek". Het is he
laas niet volkomen duidelijk of deze
term gebruikt wordt om de be
staande praktyk aan te duiden, dan
wel of de minister een nieuw ele
ment in de toepassing van de
Dienstweigeringswet wil invoeren
Aan de commissie van onderzoek,
ingesteld krachtens artikel 2 van
de Dienstweigeringswet, is sinds
lang een psychiater als lid toege
voegd. Door de blote aanwezigheid
van een psychiater echter krygt de
ondervraging van een dienstweige
raar nog niet het karakter van een
psychologisch onderzoek. Zeker niet
wanneer de ondervraging tot een
kwartier beperkt blijft. Zeker niet,
wanneer deze ondervraging het ka
rakter heeft, waarvan sprake is in
het request, dat zes principiële
dienstweigeraars op 18 October
1947 aan de Regentes van het Ko
ninkrijk zonden en waarin zy op
merkten. dat hen door de commis
sie „vrijwel uitsluitend vragen wer
den gesteld, die vér van de wezen
lijke inhoud hunner principiële be
zwaren af stonden."
Zou de minister deze bestaande
practijk als „psychologisch onder
zoek" willen aanduiden, dan zou dit
volkomen ten onrechte geschieden
Zou hij echter inderdaad naar een
werkelijk psychologisch onder
zoek toe willen, dan kan men het
wederom betreuren, dat hij ook dit
met behulp van een legerorder
tracht te bereiken. Tenzij
geven moment blijkbaar ook de
mening van de minister, die het no
dig oordeelde, dat zy haar arbeid in
Indonesië nog maar eens dunnetjes
overdeed. Toen dat geschiedde, er
kende zij in tweede Instantie een
aantal dienstweigeraars, waarvan
zij in eerste instantie de bezwaren
had afgewezen en die dus met de
militaire strafrechter in aanraking
zouden zijn gekomen indien de mi
nister hier niet had ingegrepen.
Want een beroep op de uitspraak
op het advies der commissie, is er
voor de dienstweigeraar niet. Dat
is een ernstig bezwaar, zolang men
tc doen heeft met een commissie,
die arbeidt op de wijze, waarop dit
van 1923 tot op de huidige dag is
geschied. Dat zou een ernstig be
zwaar blijven, óók wanneer de
werkwijze der commissie totaal
veranderde, wanneer zij om een
voorbeeld te noemen rekening
hield met de opmerkingen van dr.
Schuurman en de wet éndere op
vattingen huldigde omtrent het ge
weten. Een commissie, ook een
goede commissie, bestaat uit men-
men voor de oorlog volgde, héél I sen die kunnen falen,
wat voeten in de aarde gehad. Zij En dan tenslotte is er tegen de
is tenslotte eerst geschied, nadat bestaande Dienstweigeringswet nog
zichtigheid zó ver moet gaan, dat
wij het maar moeten doen met een
Dienstweigeringswet, die aan hen,
die tegen krygsdlcnst gewetensbe
zwaren hebben, minder rechten en
mogelijkheden geeft, dan de Grond
wet hun in artikel 189 uitdrukkelijk
verleent.
diverse organisaties, die de belan
gen der dienstweigeraars beharti
gen, zich tot de minister hadden ge
wend. Overvloed aan krankzinni
genverplegers kan van deze weinig
soepele houding van het departe
ment van Oorlog waarlijk niet de
oorzaak zyn geweest. Onzekerheid
over de toepassing der wet echter
in dit geval evenmin, hoe vaak zij
overigens ook de departementale
ambtenaren parten moge hebben
gespeeld. Want hoe groot de be
hoefte aan een Uitvoeringsbeschik
king ook mag zijn en hoezeer het
Koninklijk Besluit van 4 Mei 1924
in dit opzicht ook tekort mag
schieten, juist over de tewerkstel
ling bevat het enkele aanwijzingen,
die daarop neerkomen, dat men, al
vorens de burgerdienstphchtige een
bepaalde functie toe te wijzen, het
advies dient in te winnen van de
commissie, die na haar onderzoek
het best met de aanleg van de man
op de hoogte moet wezvn.
Of dit laatste inderdaad het ge
val zal zijn na een „diepgaand" on
derzoek van vijftien minuten, uit
sluitend op het verstandelijke ge
richt en bestaande uit „strikvra
gen", willen wij hier in het midden
laten. De bedoeling van deze woor
den kan niet worden misverstaan,
wel echter, zoals de praktijk heeft
laten zien, genegeerd!
Zou de huidige, nog altyd „ver
strakte" en vreemde toepassing der
tegenwoordige Dienstweigeringswet
worden afgeschaft, dan zouden dit
soort dingen uiteraard tot het ver
leden behoren. De dringende nood
zaak van een geheel nieuwe dienst
weigeringswet zou er echter niet
minder om worden.
Mensen kunnen falen
Herhaalde malen hebben wij
reeds moeten constateren hoe ge
brekkig de commissie, die naar de
gewetensbezwaren een onderzoek
moet instellen haar werk verricht.
Dat is niet alleen de mening van
de psycholoog dr. Schuurman, niet
alleen de klacht van vele dienstwei
geraars, maar was op een ge-
dit in to brengen, dat er serieuze,
principiële dienstweigeraars zyn,
met ernstige gewetensbezwaren,
die volgens haar letter door
geen enkele commissie ooit zullen
kunnen worden erkend.
Toen hierop in de Eerste Kamer
door enkele afgevaardigden werd
gewezen en prof. dr. Donkersloot de
Engelse dienstweigeringswet ten
voorbeeld stelde, antwoordde de
toenmalige minister van Oorlog,
dat men met dergelyke vergelijkin
gen uiterst voorzichtig moet zijn,
Wij willen het geenszins betwis
ten. maar zouden toch graag aan
het slot van deze artikelserie de
vraag willen stellen, of deze voor-
Wereldranglijst tennis
PARIJS Zoals elk jaar ria het
onoverdekte tennisseizoen gebeurt,
heeft de voorzitter van de Franse
tennisbond, Pierre Gillou, zijn we
reldranglijst voor amateurs van
het afgelopen seizoen samenge
steld.
Voor de heren ziet deze lijst er
als volgt uit- 1. Schroeder (VS.);
2. Gonzales (V.S.); 3. Parker (V.S.);
4. Talbert (V.S.:; 5. Sedgman
(Austr.); 6. Drobny (Tsjechosl.);
7 Sturgess fZuid-Af.); 8. MUlloy
iV.S.); 9. Bromwich (Austr.).
De dameslijst van Gillou is de
volgende: 1. Margaret Dupont-
Osborne (V.S.): 2. Louise Brough
(V.S.)3. Doris Hart V.S.4.
Patricia Todd (V.S.); 5. Betty Hil
ton (Gr. Br.); 6. Gertrude Moran
/V.S.); 7 mevr. Perez (V.S.i;
Shirley Fry (V.S.); 9. Betty Baker
(V.S); 10. .mevr. Walker-Smith
(Gr. Br.).
Drastische bezuiniging in
Groot Brittannië
LONDEN. Het Britse kabinet
heeft Vrijdag zijn goedkeuring ge
hecht aan een nieuw drastisch so
berheidsprogram. dat naar verluidt,
beoogt, de uitgaven voor voedsel,
benzine en openbare werken te be
snoeien met ongeveer een millioen
dollar. Het programma zal Maandag
bekend worden gemaakt. Over de
inhoud wordt de grootste geheim
houding betracht.
King of the trumpet heeft dertig
zakdoeken per avond nodig
De oprichters van „the Dutch
Swing College", de Hagenaars
Peter Schilperoort (rechts) en
Joost van Os (midden) begroeten
in de „The King of Trumpet"
Louis Armstrong.
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM. Zo troffen we
..the king of the trumpet", Louis
Armstrong Donderdagavond aan in dc
A. V Jt.O.-studlozwart.glimmend,
een hoornen bril op de neus. H(j be
keek aandachtig de foto's die hy op
zyn tournóe door Europa heeft ge.
maakt. Tót hy groot-machtig op
stond en lachend de handen drukte
van do Haagse jazz-musici Peter
Schilperoort en Joost van Os, die
hem namens „the Dutch Swing Col.
lege" kwamen begroeten.
Even voor half tien brandden
Louis en de zijnen hun repertoire
los. Fel en dynamisch, soms banaal
maar toch altyd op die spontane
manier, waarop alleen negers In
staat zyn hun jazz te brengen.
Achter de vleugel de Earl Hincs,
kauwgumm! kauwend de drummer
Cozy Cole, de benjamin van het or
kest Arvell Shaw grijnzend aan de
bas. dc clarinettist Barney Bigard.
de trombonist Jack Teagarden en
tenslotte Armstrong-himself verhit
blazend op zyn trompet.
Een stapeltje van dertig sneeuw,
witte zakdoeken lag op Armstrongs
stoel. Telkens na iedere solo be
dekte hy zijn gezicht met één er van
om dc parelende zweetdruppeltjes
van zyn voorhoofd te wissen. Daar
na werd de zakdoek achteloos op
het podium geworpen om vervangen
te worden door een nieuwe.
Tevoren hebben we de jazz-
konlng even te pakken kunnen kry.
gen voor een kort vraaggesprek.
„Ik ben 49", vertelt Armstrong,
„maar in myn muziek voel ik me
steeds weer jong worden. Yes sir!"
En hy neemt zyn hoornen bril van
de neus en lacht kindcrjyk. Dan
vervolgt hy met 2yn zware schorre
stem: „Mooi land, Holland. Ik ben
blij weer eens hier te zijn. Het is nu
zestien jaar geleden, dat ik hier
voor het laatst heb gespeeld. Dat
was in het Kurhaus te Schevenin-
gen".
Daarna verhaalt hy met iets
melancholieks in zyn stem, dat het
misschien dc laatste keer van zyn
Huurkwestles
rcntercgels
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele procedures
arbeidswet ern-
(Ing. Med
Tanden blank en rein; adem
fris als morgendauw.
Vraag: K. D. heeft de zgn. 1.—
Joekes niet ontvangen in de week,
waarin hij met vol loon vacantie
heeft gehad.
Antwoord: Wanneer de werk
gever zich contractueel verplicht
heeft bij vacantie het volle loon
door te betalen, dan zal daarop on
tegenzeggelijk ook de 1.— duurte-
toeslag moeten worden uitgekeerd.
Gelet op het bedrijf, waarin betrok
kene werkzaam is, verdient het aan
beveling, wanneer hier iets hapert,
de vakvereniging in te schakelen.
Vraag: F. v. d. L. wil weten of
de komende 15% huurverhoging ook
kan worden doorberekend aan on-
Antwoord: Hoewel nu kan
worden aangenomen, dat de 15%
huurverhoging per 1 Januari a.s. van
kracht zal worden, kan nog. niet
worden meegedeeld hoe de verhou
ding tot do onderhuurders zal zijn
omdat de juiste toepassing van de
wet nog niet is bekend gemaakt.
Vraag: F. J, G. Deze vraagt hoe
lang iemand, die opgeroepen wordt
voor de dienst, moet wachten om
naar Indonesië te worden uitgezon
den.
Antwoord: Hoe zich het vol
gend jaar de uitzending naar Indo
nesië zal ontwikkelen, kan thans
nog niet worden gezegd, omdat veel.
derhuurders. Een overeenkomstige -e' alles. hetgeen
vraag wordt gesteld door F. M. tc
d. H.
V.S. kopen diamant in
ons land
.DEN HAAG. De E.C.A.-mis-
sie in ons land heeft met de Neder
landse regering een overeenkomst
getroffen voor de aankoop van
lo OOO karaat aan industriële dia
manten. Deze diamanten worden
ingekocht ten behoeve van de re-
geringsvoorraad in de Ver. Staten.
Na Engeland heeft Nederland de
grootste hoeveelheid strategische
materialen aan de Ver. Staten ge
leverd van alle landen onder het
Europese Herstel Program.
afdeling boomkwekerij
van stichting voor de
landbouw
DEN HAAG. Door de Stichting
voor de Landbouw is een afdeling
•Boomkwekerij ingesteld. Het be-
stjmr wordt gevormd door vertegen
woordigers van organisaties van
werknemers en werkgevers in deze
tak van bedrijf.
HET GEBOUW VAN DE VER
ENIGDE NATIES vordert ge
staag. Honderden ramen telt dit
imposante gebouw. Wij benijden
de glazenwassers niet, die tot
taak hebben de ruiten hiervan
schoon te houden.
Het behoort in zekere zin tot de
tragiek van hen, die leiding en
richting geven, hun naam verbon
den te zien aan hun werk. Karl
Barth is nog steeds niet zeer gesteld
op „Barthianen" en van een zoge
naamde „Barthiaanse Theologie*' wil
hij zelf allerminst weten. Zijn volge
lingen wejen er veel meer van. en
dat is niet altijd bevorderlijk voor
de objectieve beoordeling van de
theologie, zoals Karl Barth die heeft
opgegraven en verbreid.
Ook Luther wilde niets weten
van „Lutheranen". Tegen een Kerk.
die zijn naam zou dragen, heeft hij
zich altijd energiek verzet. Maar
Luther heeft zijn noodlot in deze
niet kunnen ontgaan en tegenwoor
dig, meer dan ooit. ontwikkelt zich.
vooral in Duitsland een Lutherdom,
dat allerlei gevaren in zich bergt
Allereerst voor het protestantisme
in Duitsland en zijn. eenheid, maar
ook voor alle landen, waar de Lu
therse Kerk een vooraanstaande
plaats inneemt. Want in Nederland
moge dan de Evangelisch Lutherse
Kerk op haar retour zijn elders
is dat allerminst het geval. Daar
over willen wij ons verheugen,
maar het kan ook tot bezorgdheid
aanleiding zijn.
Martin Niemöller heeft onlangs
in een vergadering van de Bc-
kenntnis-Kirche te Frankfort a. M.
ernstig gewaarschuwd voor een zo
sterke accentuering van het confes-
sionalisme. als thans vanwege de
Lutherse Kerken in Duitsland ge
schiedt. Hij ziet hierin een duide
lijke belemmering voor de zo nood
zakelijke eenheid der Duitse Evan
gelische Kerk en haar ontwikke
ling. Voor die waarschuwing is alle
reden. De Lutherse Kerken in
Duitsland hebben met grote haast
de „Verenigde Duitse Lutherse
Kerk" tot stand gebracht, die een
eigen kerkorde heeft verkregen.
Het is voorts een publiek geheim,
dat vorig jaar op de Synode te
Eisenach, waar de eenheid der
Duitse Kerk tot stand kwam. bis
schop Wurm al zyn krachten heeft
moeten inspannen om een uiteen
gaan van Luthersen en Hervorm
den te voorkomen.
De vraag doet zich daarbij voor.
waarop zich dit Lutherse streven
eigenlijk baseert. Dit kan nimmer
zijn op hetgeen Luther zelf heeft
gewild of bedoeld. Integendeel.
Zijn naam mèg. zo beschouwd,
zelfs geen wervende kracht hebben.
Veel eer komt het hier vandaan,
dat men zich beroept op het feit,
dat de Lutherse Kerk in Duitsland
de helft van het protestantisme al
daar omvat. Dat is misschien juist,
wanneer men althans de ongetelde
vluchtelingen er bij telt. Maar
ideologisch verkrijgt het Nieuw-
Deze week:
Cin Kerk en Wereld
Lutheranisme zijn aanspraken uit
de stelling, dat de Lutherse Kerk
de alleen-ware Kerk is. omdat zij
over de eenheid der leer beschikt.
Eén der Lutherse woordvoerders
heeft het aldus gezegd- „Voor ons
is er maar één mogelijkheid tot
kerkregering met wettige bevoegd
heden ten opzichte der belijdenis
en der cultuur, namelijk in een
Verenigde Lutherse Kerk en niet
in een Kerk met de geünieerde en
gereformeerde broeders". Dit zei
Brunotte. die met de president der
D.EK-. de Lutherse bisschop Dibe-
lius. de leiding heeft van de kan
selarij der Duitse Evangelische
Kerk....
Het is duidelijk, dat wanneer in
het midden der D E K. één groep
een monopolie-positie nastreeft dit
niet ten goede kan komen aan het
geheel der Duitse Kerk en van het
Duitse Protestantisme.
Maar in dit Lutherse streven kol
men ook andere tendenien nog
naar voren.
Wellicht nergens beter en inten
siever dan in Duitsland, hebben de
grote geestesstromingen hun weg
gebaand naar de wereld Duitsland
is de bakermat van Rationalisme
en ..Aufklarung" Er is de eeuw ge
weest van het Idealisme van het
Classisisme en Goethe, die tot
Eckermann zei: „Moge de mense
lijke cultuur steeds verder gaan en
de natuurwetenschap zich ontwik
kelen en de menselijke geest zich
verbredenboven de grootheid
en cultuur van het Christendom
zoals het in het Evangelie licht en
schemert, zal het nimmer kunnen
uitkomen-"
En er kwam ook de ..eeuw van
de arbeid", van dc protestantse we
tenschappelijke theologie, het on
derzoek van Biibel en godsdienst.
Men kan moeilijk ontkennen, dat
dit alles in Duitsland een begin
vond. een voortzetting ook. noch
ook. dat het niet zeer bevruchtend
heeft gewerkt, overal in de wereld
van de geest. Het schijnt daarom
wel eens. alsof de Lutherse Kerk
tot achter deze tijden en terrei
nen wil terugkeren. Zonder daar
bij te beseffen, dat hoe meer de
Kerk zich in haar. eigen confessie
opsluit hoe verder zij van het volk
verwijderd raakt. Dan wordt zij een
Kerk der minderheid De grote
massa der Duitse Protestanten weet
van de Kerk weinig of niets en
staat er ongeinteresseerd tegen
over. Daarom mag de Kerk zich
haar weg naar het volk nooit ver
sperren door een star doctrinisme,
door dwang tot confessie en dwang
in een bepaalde kerkelijke orga
nisatie.
Daarom is het verheugend te
ontdekken, dat niet alle Lutherse
Landskerken zich bij het Lutherse
blok hebben aangesloten. De Kerk
in Oldenburg en Wlirttemberg
heeft zich verre gehouden.
Het zou zeer te betreuren zijn.
indien de eenheidsgedachte niet
gerealiseerd kan worden door het
drijven van een overheersende
groep, die in wezen slechts een
machtspositie nastreeft Zeker in
het Duitsland van onze dagen kan
dit slechts ontbindend werken op
een volk. dat toch reeds, zozeer in
ontbinding isl
by de Ronde Tafel Conferentie ook
op dit punt wordt bereikt Wellicht
worden het volgend Jaar wel heel
weinig of in het geheel geen dienst
plichtigen meer uitgezonden. Laat
ons hopen, dat dit laatste het geval
is.
V ra a g: Mevr. C. A P.-H. wil
graag weten of toeslagen worden
toegekend op weduwenrente, welke
wordt verleend ingevolge de bepa
lingen van de Ongevallenwet 1921
«Antwoord: Ue renten, dus ook
de weduwenrente toegekend inge
volge de zojuist genoemde wet, zijn
gebaseerd op het loon. dat werd ver
diend in het jaar. voorafgaande aan
de dag van het ongeval. Op deze
renten wordt op dit ogenblik nog
geen toeslag verstrekt.
Vraag: H. v. W. voelt zich o.m
enigszins bezwaard door het be
drag dat hij heeft moeten bijbeta
len toen voor hem een paar steun
zolen waren gemaakt.
Ant woord: Het verlenen van
vergoeding door Ziekenfondsen
o.m. voor de aanschaffing van
steunzolen geschiedt naar regelen,
welke voor alle erkende Zieken
fondsen gelden. Het Fonds, waar
bij men is aangesloten, zal precies
inlichten hoe de berekening is ge
maakt. Indien men bezwaren heeft
nadat de inlichtingen zijn verkre
gen kan men zijn bezwaren schrif
telijk indienen bij de Ziekenfonds
raad. Herengracht 510. Amsterdam
leven is, dat hij In Nederland op
treedt. „Time is short and lifo is
short", voegt hij er meewarig aan
toe. „Maar ik heb nog krachtige
longen, soepele lippen en een sterk
gebit", zegt hy later, tcrwyl hy zyn
witte tanden blootlacht, ..you never
know".
Prompt daarop laat hy een trom
petsalvo de zaal in knetteren. Arm
strong is nog wel tot iets ln staat,
al ts hy niet geheel de oude meer.
Maar dat komt niet door zyn leef-
tyd. Zyn spel heeft méér geleden
door de verderfeiyke invloeden van
de moderne commerciële muziek in
Amerika. Zyn glorietyd dateert uit
do jaren 1925—1928 toen hy zyn
grootste opnamen maakte*
Te spoedig werd Armstrong, die
als neger altyd tegen het blanke ras
heeft opgezien, over het paard ge
tild. Hy bemerkte, dat het blanke
publick hem ging waarderen en
zelfs verafgoden, en dat men ge
steld was op meer schrille effecten,
geschreeuw en hoge tonen; steeds
weer hoger. Hy gaf toe aan de gril
len van het blanke publiek en ver.
loor daarbij zyn oorspronkeiyko
eenvoud.
Nu, na de oorlog, is Armstrong
weer enigszins in het oude spoor
beland, hoewel zyn comerciëlo
periode hem geen goed heeft ge
daan. Toch valt er In zyn muziek
nog veel te bespeuren van dc oude
New-Orleans-style; op bepaalde
momenten is hy weer geheel zich
zelf en weet hy door zyn oer-kracht
en onuitputtelijke improvisatorisch
vermogen weer do sfeer van do
oude jazz tc scheppen.
Armstrong sluit zUn ogen, wan
neer hy speelt. Hy blyft staan, of
schoon cr een stoel voor hem is
klaargezet. Dan richt hy de goud-
schitterende trompet omhoog. Het
is in het nummer „Some day", dat
de jeugdige bassist Arvell Shaw zó
in extase geraakt, dat de snaren
van zijn instrument bezwijken en
de studioknecht in aller haast met
een andere bas komt aandragen.
Gedurende twee jaar speelt
Armstrong nu met zyn klein orkest.
Twee jaar, waarin veel ten goede is
gekeerd, doch niet alles. In Barney
Bigard, die vroeger by Duke El
lington speelde, en Jack Teagarden,
heeft hy een paar uitstekende mu
sici gevonden, die echter niet die
spontaniteit aan de dag kunnen
leggen als een neger.
Wanneer deze krant ln uw bus
giydt, is „the king of the trumpet"
met zyn orkest reeds lang per vlieg
tuig naar Milaan vertrokken. Time
is short and life is short. Misschien
zien we Armstrong nooit meer.
Schooljeugd ingeschakeld
bij kinderpostzegelactie
AMSTERDAM. Alle rectoren,
directeuren en hoofden van inrich
tingen voor gymnasiaal-, voorbe
reidend hoger-, middelbaar-, nijver
heids-, uitgebreid lager- en lager
onderwys in Nederland hebben per
post het verzoek ontvangen mee te
werken aan de kinderpostzegel-
actie „Door het kind voor het
kind" tussen 5 en 12 November a.s.
Behalve door dc verkoop van kin
derzegels kunnen de scholen hun
steentje bydragen door ouders, fa
milieleden en buurtgenoten te vra
gen bestellingen op tc geven voor
de speciale kerst- en nieuwjaar-
kaarten. kinderkaarten of bloemen-
kaarten.
De kinderzegcl en -kaartenactie
vormt jaarlyks een grote bron van
inkomsten voor dc byna 350 kinder
sanatoria, ziekenhuizen, weeshul
zen, vacantickolonles, kruisvereni
gingen en doofstommen- en blin-
deninrichtingen voor kinderen, die
ons land telt.
Er zyn pryzen beschikbaar ge
steld, waaronder een 14-daagse reis
naar Zwitserland, een vacantie van
7 dagen in Nederland en een school
reisje van 1 dag, alle berekend op
een gehele klas.
Een extra-prys, in de vorm van
een 3-daagsc reis naar België,
wordt toegekend aan die klasse, die
gemiddeld per leerling het hoogste
aantal bestellingen heeft geplaatst.
Dr. Baruch gehuwd met
baronesse Mackay
NEW YORK. Dr. Herman Ba-
ruch. de voormalige Amerikaanse
ambassadeur in Den Haag is héden
in het huwelijk getreden met Anne
Maria baronesse Mackay. De plech
tigheid vond plaats op het landgoed
van dr. Baruch in de omgeving van
New York.
Pietro Ncnni en zijn communis
tisch georiënteerde socialistische
partij hebben geëist, dat de Itali
aanse regering zich afkeert van het
Atlantisch pact en een politiek
aanvaardt van „collectieve veilig
heid en progressieve ontwapening".
Regering zal bemiddelen
in Amerikaanse staking
WASHINGTON. Bijna ten mil-
lioen Amerikaanse mijnwerkers zijn
thans vijf weken in staking, omdat
zij een nieuw arbeidscontract wen
sen. De werkgevers hebben John
Lewis, hun leider er van beschul
digd, dat hij de industrie wil onder
mijnen „in zijn waanzinnige wed
loop naar de macht" en zij hebben
onderhandelingen met dc werkne
mers gestaakt. De federale bemid
delaar Cyrus S. Ching zal de par
tijen nu uitnodigen -voor een bespre
king on Maandag a s.
Deskundigen hebben voorsDeld.
dat snoed:g in totaal twee millioen
mensen zonder werk zullen zijn,
wanneer de stakingen nog een weck
tien dagen voortduren. De kolen-
voorraden slinken snel. Reeds heb
ben de centrale spoorwegen van
New York aangekondigd, dat zij hun
diensten moeten inkrimpen.
Begrijpelijk protest
OSLO. De Noorse communis
tische partij heeft heden de voor
zitter van het Noorse parlement in
een protestschrijven medegedeeld,
dat het feit. dat de partij met de
100.000 op haar uitgebrachte stem
men bij de jongste verkiezingen
geen enkele zetel in het parlement
heeft gekregen. ..een belediging van
de democratie" is. Aangedrongen
wordt op wijziging van de ..onde
mocratische kieswet Voor 150 ze
tels in het parlement werden in
totaal 1.750.000 stemmen uitge
bracht.
Te Rome is de arrestatie be
kend gemaakt van twee Zwitsers en
negen Italianen die fijn goud. juwe
len en horloges uit Zwitserland naar
Italië hebben gesmokkeld.
