Parfumerie- en andere zaken met
heel
een
raar
luchtje
2*
Zegetocht van de „Zeeuw'% de eerste
stoomboot op de Rijn
DE KLEM
£8
Hcid „Josje het
nog niet verleerd?
„organiseren
Scheepstijdingen
98
Roentgen, grondlegger van de
Nederlandse Stoomvaart
27 W
t2V' il,i
4
Woensdag 26 October I949
Dit werd Dinsdagavond bij het einde van de zitting van de Rotter
damse rechtbank wel duidelijk: er was nog veel onduidelijk. Onduidelijk
aan deze affaire van de 26-jarige Rotterdamse vertegenwoordiger J. A.
de G., beter (althans meer) bekend als de zogenaamde Josje" uit de
Illegaliteit, en zijn baas P. L. H., de 56-jarige eigenaar van een vijftal
parfumeriezaken in Rotterdam en Amsterdam.
met wie hij had samengewerkt, uit
diens zaak „Parfumerie Frangaise"
te Amsterdam. De winkel moest
bevoorraad worden; via zwarte
markt en smokkelhandel werd
daarin voorzien. H. vroeg en kreeg
blanco-facturen van deze firma.
Daarop werden fictieve hoeveelhe-
Verdediger: moord
op een lijk
Wel was de rechtbank met H.,
die als eerste voorkwam, In betrek
kelijk korte ttfd klaargekomen,
maar wie het nog niet wist of be-1 den toilet- en Huishoudelijke en cos-
grepen had, kon het uit de mond I metische artikelen ingevuld. De
van de officier van justitie en de zwarte aankopen konden zo in de
verdediger horen: deze, zijn zaak boeken verantwoord worden, daar
was slechts het aanliangwagentje H de gezegelde facturen tekende
van een internationale deviezen- en met de naam W. G. Sch. Op deze
goederensmokkeitrein, die Maan. j wijze werd de schijn gewekt, dat de
dagochtend a.s. in de zaal van de goederen van Sch. betrokken wa-
economische politierechter gaat lo- ren. Nieuwsgierige fiscale of eco-
pen.
nomische opsporingsambtenaren
konden aldus om de tuin geleid
worden.
Vergissen wij ons niet, dan be
looft die reis nog heel wat interes-
santer vergoz.chten te bicden dan r)<. officier van justitie, mr A.
het tochtje van gistermiddag, dat Klt.in ZPi in ziJn requisitoir, dat H.
wel beschouwd enigszins op dood jn voorarrest zat niet voor deze
spoor terecht kwam. H. wordt, zo- z3ak, maar voor overtreding van
als wij 30 Augustus berichtten, er-i »]e deviezenbepaiingen. BU het on-
van verdacht de leider te zijn van derzoek daarnaar was men op deze
een bende, die zich toelegde op het manipulaties gestuit. Hij wees er-
c.vszv op, dat uit het gebruik van deze
smokkelen van bijouterieën uit
Tsjecho-Slowakije en cosmetische
artikelen uit Frankrijk naar Ne
derland. H. zou deze zaak gedreven
hebben met dollars, waarmee hij
zijn chauffeurs en smokkelaars af
en toe betaalde. Van dit complot
werden 11 mannen gearresteerd
door de rijkspolitie te Amsterdam.
Wat H. nu ten laste werd gelegd,
was niet meer dan een middelmatig
gevalletje van valsheid in geschrif
te, knoeierij met facturen. Hdie
in de oorlog zo goed geboerd had,
dat hij bij de bevrijding voor een
middenstander als rijk kon gelden,
kocht In 19-15 zekere W. G. Sch.,
Radio-Programma
Hedenavond
HILVERSUM I 18.— Nws 18.15 Varia
18 20 Sport 18.30 Reg. ultz 19.Rondom
de Antithese (C. Kleywegt) 19.15 Kwar
tet Jan Cordewcncr 19.30 Jeugd, gelool
en kerk 19-40 Weckkronlck 19.45 Van
adc dag 20.Nws 20 05 Dingen van de
dag 20.15 Soc. Nws 20 20 Promenade
orkest 20 55 Van ander Ras, hoorspel
22.15 Herdenking van S. H. Englander
22.45 Tussen Mens en Nevelvlek 23.—
Nws 23.15 Gram. muz.
HILVERSUM II 18 Onze Ncd. Ko
ren en Korpsen 18.30 In de soete Sui-
kerbol. radiostrip 18.45 Van Dollard tot
Schelde 19.— Nws 19.15 Reg uitz. 19.30
Sportcommentaar 19.40 Vandaag 20
Nws 20 05 Commentaar Familecompe-
tttie 20.15 Radio Philh. orkest 21.10 An
ti Christ en het getal 666 21.30 Voiks.
liederen 21.50 Ensemble Lachman 22.15
Sweclinck kwartet 22.45 Avondoverden
king 23.— Nws 23.15 Gevarieerd pro
gramma 23.45 Gr. pL
Morgen
HILVERSUM I- 17— n\vs 17 15 och-
tendgymn. 7.30 AVRO's Radlo.Ochtend-
blad 7.50 dagopening 8.15 AVRO's Och
tendblad 8 55 van vrouw tot vrouw 9
muziek voor strijkorkest 9.30 ..Soft and
Sweet" 10.Morgenwijding 10.15 ar
beidsvitaminen 1050 kleutertje luister
11.Maurice Ravel 11.45 Nettie Ro-
senfeid vertelt over reis door Indone
sië 12.Het dameskoor 12.30 medede
lingen voor land- cn tuinbouw 12 33
in 't spionnetje 12 38 de Hongaarse Zi
geunerprimas Lajos Veres 13nws
13.15 vraaggesprek 13.25 The Skymas-
ters 13.45 Tino Rossi en Rose Mania 14.
met naald en schaar 14.30 Ria Groot,
piano 15.Klimop 16van vier tot
vijf 17.AVRO kaletdoscoop.
HILVERSUM I: 18— nws 13.15 sport-
praatje 18.30 regerlngsuitz 19.het
klokje van 7 uur en dus 19.05 radio
volksmuziekschool 19 35 Ronde Tafel
Conferentie 19 45 regcringsuitz. 20
nws 20.05 in het radio.zoeklicht 2015
het Radio Phil. Orkest 21.15 plakboek
1925 22.de speeldoos 22.20 Hugo d<-
Groot 23.nws 23.15 helpt U hen. dan
helpen zij U 23,35—24.— Gevar. filmpro
gramma.
HILVERSUM II: 7.— nws 7.15 Britse
volksliedjes 745 morgengebed 8.nws
8.15 pluk de dag 9.— moeders wil is
wet 9 30 waterstanden 9 3b Oscar Le
vant piano 9 40 schoolradio 10.Wan
da Landowska, clavecimbei 10.15 Mor
gendienst 10.45 prof. dr. Albert* Schweit
zer 11.de Zonnebloem 11.45 school
radio 12. Angelus 12 03 Septet Johnny
Ombach 12.30 mededelingen voor land
en tuinbouw 12.33 Zevenklapper 12 55
Zonnewijzer 13— nws 13 20 lichte or
kestwerken 13.45 roeromme 14 Pro
menade orkest 14.45 tussen de bedrijven
door 15.45 uit Oratoria cn Opera 16.—
bijbellezing 16 45 Munchener Philh ork.
17.— het radio jeugdjournaal 17.30 Zi
geunerkwintet 17.50 regeringsuitz.
HILVERSUM II: 18.Leger des Hcils
kwartier 13 15>Jand- en tuinbouw 18 30
Omroepkoor 18.55 een goed woord voor
een goede zaak 19.— nws 19.15 de mu
ziek bij nader Inzien 19.40 vandaag 20
nws 20.05 solistenparado 22.05 gramofoon
muziek 22.15 de vaart der volken 22 35
Londcns Symph. Orkest 22 45 avond
overdenking 23— nws 23 15—24.— Ka
merorkest.
facturen nadeel kon ontstaan en
eiste tegen H. drie maanden ge
vangenisstraf.
Belasting „phobie"
„Wee de wolf, die in een kwaad
gerucht staat", aldus ving de ver
dediger mr J. G. van Dordrecht
Steenhoven zijn pleidooi aan. Het is
tegenwoordig een soort rage om
iedere vermogensvenverving door
een donkere bril te bezien. Ook
Rotterdam heeft nu haar cause
célèbre, een figuur, waar de wild
ste verhalen om gesponnen worden.
Medio '46 had H. zes maanden ge
zeten op verdenking van collabora
tie, zwarte handel, fiscale ontdui
kingen en wat dies meer zij. Het
slot was, dat de proc.-fiscaal mr
Donker hem naar huis zond met
een boete van 100,De centrale
raad voor de bcdrijfszuivering
kwam t.a.v. H. tot een zuivere vrij
spraak.
Pleiter was van oordeel, dat z'n
cliënt aan belasting „phobie" was
gaan lijden. Toen hij gearresteerd
werd, beschikte hjj over voorraden
tot een waarde van 200.000. Deze
goederen werden door een beheer
der verkocht. Bij zijn \rijlating ont-
ving hij ƒ60.000; dat was de op
brengst van de voorraden.
Tevens kwam hij in een geruï
neerde zaak terug. Hij begaf zich
dus in smokkelaröen om de winkels
weer te kunnen bevoorraden. De
valsheid van de facturen wordt niet
bepaald door 't zegel en de handte
kening. H. heeft valse facturen ver
valst, moord gepleegd op een lijk.
Hij deed dit om geen ruzie met de
fiscus te krijgen. Pleiter onthulde
voorts, dat de Amsterdamse Sch.
zich op zijn kantoor had vervoegd
met het voorstel zwart op wit te
verklaren, dat hij aan de praktijken
van H. had meegewerkt en daar
voor 5 beloning had ontvangen.
Als tegenprestatie had Sch. 5000
gevraagd plus een fototoestel. Mr
Van Dordrecht Steenhoven achtte
de valsheid in geschrifte allerminst
bewezen. De rechtbank zal 8 No
vember uitspraak doen.
„Josje" als beheerder
De zaak „Josje" verliep minder
vlot. Hij werd ervan verdacht een
partij parfumerieën en toiletartike
len, toebehorende aan H. ontvreemd
te hebben. H., nu als getuige ge
hoord, verklaarde „Josje", die hij
reeds lang kende, op verzoek van
„vrienden uit de illegaliteit" eind
1945 als bedrijfsleider van de „Par
fumerie Frangaise" in dienst geno
men/te hebben. Evenals voor de
rechter-commissaris legde hij nu
een veel minder bezwarende verkla
ring af dan destijds voor de politie.
De president moest H., als deze tel
kens weer om de essentiële punten
heendraaide, aan die eerste verkla-
ring herinneren. In Huize „Padua",
een r.k. jongenstehuis te VVasse.
naar, had hjj een grote hoeveelheid
goederen opgeslagen. Kort voor zijn
arrestatie medio '46 kreeg hij een
seintje, dat deze partij inbeslagge-
nomen zou worden. Per vrachtauto
is toen snel een deel van de partg
ter waarde van ƒ60.000 naar huize
„Ora et Labora" te Rijswijk in vei
ligheid gebracht. Toen de auto
voor een tweede transport kwam,
was het al te laat. „Josje", die als
bedrijfsleider deze goederen onder
beheer had, zou deze verkocht en
de opbrengst voor zichzelf gereser
veerd hebben.
„Josje" ontkende dit ten stellig
ste en zijn („benadeelde") vroege
re baas deed evenmin z'n best om
een positieve bevestigende verkla
ring af te leggen. Pas toen zijn
eehtgenote verklaarde, dat „Josje"
bij een bezoek aan haar man na zyn
vrijlating toegegeven had: „Louis, ik
heb slechte vrinden gehad, als jij
niet weg was geweest, was 't nooit
zover gekomen", erkende H., dat
hij „Josje" wegens wanbeheer had
ontslagen.
H. had „Josje" geen opdracht ge
geven de goederen te verkopen.
Deze zou dit later zonder zijn mede
weten gedaan hebben. Wel zou H.
verzocht hebben de goederen over
de verschillende zaken te verdelen.
In totaal had hij na zijn vrijlating
van „Josje" voor slechts 3000 gul
den aan goederen teruggekregen.
De president constateerde, dat de
zaak nu zo langzamerhand weer te
rugviel in het stadium van de in
structie. Na raadkamer schorste de
rechtbank de behandeling voor on
bepaalde tijd en verwees de zaak
naar de instructie om nader te on
derzoeken op welke wijze de zaak
door „Josje" werd beheerd en om
de waarde van de goederen te be
palen. De rechtbank achtte geen
termen aanwezig om „Josje" lan
ger in voorarrest te houden.
ALGORAB R'dam—Porto Alegre pajs
23 Oct Ouessant ALMDIJK New Or
leansR'dam 24 Oct te Londen. AI
PHARD Buenos Aires—Antwerpen 2
Oct te Antwerpen. ALPHERAT New
York—Buenos Aires 25 Oct. te Trinidad
verw. BENNEKOM 23 Oct v Antofa-
gasta n Pisco BLITAR 25 Oct v Se-
marang tc Batavia verw BORNEO 2J
Oct. nog te Khorramshar.
AAGTEKERK r'dam—Brisbane 2
Oct Karachi. AALSUM Calcutta—Rot
terdam pass 25 Oct Gibraltar. ABBE
KERK R'dam—Brisbane 23 Oct te Fre-
mantle LIEVEVROUWEKERK 25 Oct v
Hamburg tc Antwerpen daarna Londen
MOLENKERK R'dam—Japan 24 Oct
Hongkong NIGERSTROOM West-
Afrika—A'dam 21 Oct. v Dakar. VAN-
DERWAALS Calcutta—R'dam 31 Oct te
Aden verw
BANTAM R'dam—Java pass 23 Oct
24 uur Ouessant EMPIRE BRENT
(charter) BataviaAden pass 24 Oct
Kaap Guardafui. GAASTERKERK Zan
zibar—A'dam 24 Oct v Port Said naar
Alexandria JOH VAN OLDENBAR-
NEVELT A'dam—Batavia 25-10 te Sa-
bang verw JOBSHAVEN 24 Oct. van
LIBREVILLE n Tabon MARIEKERK
Japan—R'dam 24 Oct. v Penang ORAN
JE Batavia—A'dam 25—10 te Colombo
SUNETTA (T) Singapore—Port Said 24
—10 te Suez TIBA A'dam—Batavia 24
—10 te Sabang. TALISSE A'dam—Java
25—10 te Marseille TAMO Antwerpen
—Buenos Aires 2410 19 uur v St Vin
cent. WAAL 29—10 v Puerto Plata te
A'dam verw.
ALAMAK 25—10 6 u nm v Narvik te
Antwerpen ALBLASSERDIJK 2310 v
Mobile te Port Arthur ALDERAMIN
LuleaR'dam p 2410 Brunsbuttel AL-
PHARD 25—10 v Buenos Aires tc Ant
werpen wordt 2710 te R'dam verw
ALUDRA 26—10 v Paranagua AMSTEL-
DIEP 2410 v Lulea te Philadelphia
AMSTELDIJK 22—10 v Brownsville te
Houston. ARENDSDIJK 23—10 v Boston
te Saint John ARKELDIJK vertrekt 25
-10 v Antwerpen n R'dam alwaar 26
—10 venv ARNEDIJK 23—10 v New
York te Boston DUTVENDIJK 24—10 v
Coosbay n Yaquina ESSO AMSTER
DAM (T) 24—10 v Rio de Janeiro te
Aruba- HILVERSUM 24—10 v Sfax n
Vlaardingen KLIPFONTEIN A'dam—
Beira 24—10 tc Durban MELISKERK
TangaA'dam 2510 v Marseille. NTJ-
KERK Dar es SalaamA'dam 2410 te
East Londen SCHIEDIJK 23—10 v New
York te Batavia. STAD MAASSLUIS 25
—10 v R'dam te Lulea verm 2610 te
rug n R'dam ZWIJNDRECHT 25—10 19
uur van Huelva te LJmuiden verw
Amsterdamse Effectenbeurs
Vermoedelijke kostprijs
van melk
's GRAVENHAGE Het Landbouw.
Economisch Instituut heeft een onder
zoek gedaan naar de vermoedelijke
kostprijs van de melk voor de periode
1 November 1949 - 1 November 1950.
Op basis van beschikbare gegevens
werd een prijs berekend, die onder ge
middelde weersomstandigheden ver
wacht mag worden. Per 100 kg met 3.5
procent vet berekent het L.E.I. voor
Friesland klelveengebied 15gulden.
Friesland zandgebied 17.40 gulden.
Noord Holland 15.20 gulden. Zuid Hol
land consumptiemelkgebied 15 60 gul
den en Zuid Holland zelfkazend gebied
16 60 gulden De nieuwe richtprijs is
vastgesteld op 17.75 gulden per 100 kg
met 3.5 procent vet
Volgens het rapport steeg de melk
productie over 1948/'49 ten opzichte van
het voorafgaande jaar bij gelijkblijven
de nettokosxen over geheel Nederland
met plus minus 30 procent.
In het afgelopen melkjaar waren de
financiële uitkomsten van de weldebe-
drijven over het algemeen goed. het
geen van het voorafgaande jaar aller
minst gezegd kan worden.
Bij het voorcalculeren der kostprijzen
in de genoemde gebieden is onder meer
rekening gehouden met stijging van so
ciale lasten (bedrijfspensioenfonds),
met 20 procent stijging van het gebruik
van thans bonlozc stikstofmeststoffen
en met afschrijving en rente van werk
tuigen op basis van de huidige aan
schaffingswaarde.
EEN GEDEELTE van het inte
rieur van het conversiegebouw,
waar grote convertoren staan op
gesteld. Zoioel vaten als leidingen
zijn zwaar geïsoleerd om warm-
te-verlies te voorkomen bij het
productie-proces, dat met zeer
hoge temperatuur gepaard gaat.
Actieve obligatie»
24/10
25/10
8taatsl ad 1000
Grootboek 3%
Neoerl. '48 (3%)
100%
100%
dito 1947 (3%) 3
97*
98
dito 1937 3
97 S,
97%
5-lenlng 1947 3
93%
93%
lnvest.cert 3
98%
98%
Ned. 1962-64 r. D
99%
99 Vj
Ned 1962-64 m.b.
99 y
99
N.W.S. L'ert. 2%
78'
78%
Sp.cert. t 100 2%
100'/.
100*
Indië 1937 A 3
9516
95
Grootboek 1946 3
97%
97%
Actieve aandelen
Bk- en Cred lnst
Koloniale Bank
67%
N L H. oank
103%
163%
103
Ned Handelmt]
162%
lndustr. Ondern.
A.K.U.
193%
190%
Bergh's Jurgens
318%
318
v. Berkei's Patent
121%
121%
Calvé-Delft
152 V.
152
Centr Suiker
187
185%
Fokker
144
130
Gelder Zonen
157';
157%
Hoogoven»
208'.;
209
Unilever
243%
242%
Ned Ford
312
312
Ned. Kabelfabi.
298
296
Philips
243
242%
dito Cum PTet.
174
173'/»
Wilton Fyenoord
163%
162%
Mljnbuuwondern-
BlUiton le
dito 2e
302
Petroleamundern
Dordtsche Petr-
289
286%
dito Prei
308
303%
K.P.M.
313 v.
311%
dito ünder-aand
312%
310%
Moeara Enlno
530%
530
Rubberondern.
Amsterd. Rubber
147%
143%
Bandar Rubber
127
124
Dell-Batavia
98%
95
Kendeng Lemboe
74
73
Oost-Java Rubb
47%
46
Oostkust Cult M.
107
„Serbadjadl"
50%
50
Scheep v.maatscb.
H.A.L.
169
168
Java-C.-J.lijn
K.N.S.M-
135%
136%
K J».M.
155%
158
N. Scheepv Unie
161%
161%
v. OmmercD
169%
169
Rolt. Lloyd
150 y.
151
Nederland
162
161%
Suiker ondern.
H.V.A.
166%
164%
Jav. Cultuur Mij
69
75
N.-l. Suiker Unie
84
84»/»
Ver Vorst C.M.
39%
39
Tabaksooderncm.
Dell Batavia Mij
119%
117
Deli Mij.
145%
143%
Senembab Mij-
123%
120%
Diversen
Mtlller Co.
158
160
Nlet-acL obllt-
Staatsleningen
Denemarken '38 4
Fund. Loan 60/90
Pr. en Gem. Len-
Amsterdam '47 3
dito 1048 3
Apeldoorn 1947 3
Arnhem 1938 3
Bandoeng 1936 4
Batavia 1937 4
Gelderland 1938 3
dito 20-j. 1947 3
's-Hage 1938 3'/«
dito le L 1937 3
dito 1938 3
Groningen '38 3V<»
dito 1938 3
Haarlem 1938 3
Haarlem 1947 3
s-Bosch 1938 3
Leeuwarden '38 3
Leiden 1947 3
N.-Holland '47 3
dito le L 1938 3
dito 2e 1947 3
Ntjm. 2e I. '37 3%
R'dam le en 3e L
dito le I. 1938 3*^
dito 1938 3
Utr pr. 10-J. 3%
Z.-H 3e l. *37 3
dito 2e L 1938 3
dito 1946 3
Bank- en Ct msL
Bk N Gem '37 3%
dito '38 3
Bk Onr Z. "37 4
Gem. Ct. 40 1 3
N. Bankinst. 4
Pandbrieven
Alg. Hyp. X* 9
Amst. H.B.XY 3%
Arnb. Hyp B 3
Bat. Hyp. B 3%
Dordr. H. B 3l'«
Friescb Gr. 3%
dito 3
Gravenh H B 3%
Gron. Hyp. B 3%
Haar) HB BD SU,
Hol). H.B K, 3M>
Hyp. B. Ned. 3
Mi) H Cr (2%) 3\<>
Nat. Hyp. B. 3V«
dito (3%) 3
Ned B B K 3
dito B 3
N.W H.B
OverDs H.B
Rott. H.B
U HB 2% v.u 3%
dito KL 3V«
Westl HB TV 3%
dito »3%) 3
dito 3
Zeeuw. H.B. 3%
Zuid H B KL 3%
Z.H H.B 3%
Holl Bank 4%
le N Sch verb 3
Rott Sch HB 3V,
Industriële ObUg
A.K.U 3 VS
Bergh's Jurg. 3%
Lever's Zeep 3VS
Stokvis 3 VS
24/10 25/10
- 104%
iooy„ ïoovs
100 y« ïoovs
ioo%
101% -
93% 90^
99
- 100VS
100% 99%
102 102
102 102
101101',:
99?'
99 V, 100
67 VS 102
96% -
- 95%
100
98%
98 v*
101 101%
99%
- 99%
97 -
97»,; 97%
24/1V
o/iu
Werkspoor
3%
103%
Cockertl
4
105 vs
105%
Bat Petr MU
3%
103%
103%
Kon Petr Ml) 3%
104%
104%
Wag Lit»
4
99%
99",
Dell Spoot
3%
79%
78%
N.l. Spoor 37
3%
54
58
üost Java
6
Sam. Joana
4
Philip» f
3%
100
99 y4
Premlelenlngen
Amst- Olymp
3
129%
129%
3VS -
3 VS
96 y4 95%
100%
101 -
100 100
102%
97 97
ïcfly.
104% 104%
104%
111% 111%
Nlet-acL Aand.
Bank- en Cr inst
Amsterd. Bank
Holl Bank Unie
Jav Bank i 500.—
M F. N. Herst B
N Ind, Escompt
N. Bank v Z Afr
Rotterd. Bonk
Surin. Bank
Twentsche Bank
Depotfr bew eto
Rott. Bel. Cons
Nw N Am H.B
Nth W Pac H.B
Indnstr Ondern.
Co
Amst Ball MtJ
Bergh Pap fabr.
Breda Mach.fabr
Puhrmann's Pap
Dikkers
DRU
Emball en Houth
Gruyter 6 oref
Heemaf N V
Helneken
Hero Conserven
Holl. Stoommeel
Holl Beton
H. Draad cn Kab
H. Kunstz Ind
Melksuiker
Int. Gew Betonb
Int. Kunststof*
*iinv«r Tsollet
Kondor
Kon Ned. Zout
K Pharm. Broc.
Kon. Ver Tapllt
K Zwavz Ketjen
Lett.giet A'dam
Lever Br 6
Dito 4 V. Pref
Lvempf
Lijm- en Gel.fab
Meelfabr. Ned B
Autob. Vredest.
N I. Porti Cem
Nedap
en SDlr.
..Nleaf"
Ncd. Scheepsb.
N Ind. Vezelv
Ntjma
Rott Droogd MIJ
Rppe v. d voort
Rubb Vredesteln
Schelde Kon MIJ
Nat bet v aand
Sehokbeton
Stokv f 500-1000
Stork Co.
Ver. Bllkfabr.
Zwttsal
•rkspoor A
169'/.
169
212%
214
169%
167%
95%
95%
73%
73
195
195
177%
178%
179%
178%
186
186
58%
139%
139
205
205
315
306%
72%
72%
169
169
145%
144%
135%
135%
179
180
133
133
133
159%
159%
195
194
116%
115%
263
266
235
235%
218
219
271%
272
139
139%
116%
116%
43
42%
304
3CH
343
347
174
175
231
231
171
170%
149%
149%
105%
105",
160
143
237
238
123
325
322
162
162
147 V,
146%
62
62%
257
257
340
335
139
138%
165
162
123
123%
112%
111
162%
162%
139%
100
100
138
138%
yprs ind. 6t tl
Zwanenb. Org.
8L- en Gas mij en
Anlem
Ned Ind Gas
Uandelsondem.:
Born Sum. Hmlj
Curat- Handelmij
Guntzel Sch urn.
Houtb Pont
Internallo
Llnde Tevea
Mol Handelsver
Telt Co
Mijnb.-ondern.;
Oost Borneo
Gem Eigendom
i'abak-Ondern.:
Arendsb Tabak
BesoekJ Tabak
Tbee-ondera.:
Sedep
Telaga Patengan
Div.Cult--ondern.:
Ngomb Cult Mij
Diversen:
Albert Heyn
Ned MU Walv. V
Schev Expl. Mjj
Thorns Hav.bedr
Kolst Sabang
Spoorwegen:
Deli bpoorw Mij
Ned -Ind. Spoorw
Semarang Joanna
Semarang Cherlb
VoorL gen. aand.:
Alweco
Ned. Am. Fitting
Prolongatie
Amerlk. fondsen:
Am Smelting
Anaconda
Bethlehem Slee)
Chrysler
General Motors
Intern Nickel
Kennecott
Rep Steel
Standard Brands
U S Steel
Cities Service
Nortb American
Cone Oil
MldconL
Phillips
Shell Union
Tide Water
Amerlk. Spoorw.;
Baltimore
Miss K. T.
New York Centr.
Pennsylvania
Canadian Pacific
24/10 )i„
no 5
IS
8»*
117
«1
"2 170
139 u,
123 us
<2* 41
303* JOSH
208
119
90 9lZ
147 V. urj
22 a
83 6)
2* 7i
45%
26% 3V,
51*
63% 43S
28 r,\
46% f.
19', If*
69 »H
60 4%
-
38%
22»; 22%
8% -
12% -
12% 12%
ANP—CBS-GEMIDDELDEN
Petroleum
Industrie
Scheepvaart
BankeD
Irid. fondseD
Algemeen
21/10
140/94
231.04
150.65
133.13
64.79
164.18
24/10. 25/16
141.52 140
231.39
152.04
132.86
64.89
164.49
152.31
132-72
tJ-M
163-67
BEURSOVERZICHT
De Amsterdamse Effectenbeurs had
vanmiddag onmiddellijk na opening een
traag verloop en van handel was er in
de meeste hoeken totaal geen sprake.
Invloedrijk nieuws was er niet en het
behoeft geen verwondering te wekken
dat na een ongeveer prijshoudende ope
ning de koersen door het totaal gebrek
aan affaire een neiging tot afbrokkelen
vertoonden.
AKU's vielen op door een forse koers
daling. waarbij de prijs van 194 terug
liep tot 189. tegen slot trad een licht
herstel in waardoor de eindnotering
zich op 190 stelde Fokker, eveneens een
aandeel dat gisteren en ook vandaag in
de belangstelling stond, leed een nog
groter verlies. Hier werd een koers
vernomen van 135 tot 137, welke koers
tegen slot geadviseerd werd op 131 tot
133. Dus ruim 10 punten lager dan gis
teren. Bij de overige Industriëlen vie
len weinig opmerkelijke koersverande
ringen te bespeuren. Aandelen Koninkl.
Olie schommelden aanvankelijk tussen
312% en 313%, maar ook hier was hel
totaal gebrek aan affaire duidelijk
merkbaar, waardoor de koers terugliep
tot 311%, hetgeen een verlies van rula
twee punten betekent.
Op de beleggingsmarkt vielen al
evenmin verrassende koersen te
speuren. De conversielening 1947 wu
goed prijshoudend De meeste overige
soorten boekten eveneens fractlonelt
winsten.
Prolongatie 2\\ procent
Honderdvijfentwintig jaar geleden
VRIJDAG ZAL IN AANWEZIG
HEID van minister van de Brink
te Lutterade de synthese gasfa
briek van het Stikstofbindings-
bedrijf van de Staatsmijnen in
gebruik worden gesteld.
Een luchtfoto van het fa
briekscomplex van het Stikstof-
bindingsbedrijf met midden links
de zojuist voltooide synthesegas
fabriek; in het centrum liggen,
gegroepeerd rond de hoge gas
houder, de fabriekshallen waarin
de gasscheiding en de synthese
plaats vinden. Rechts daarvan
Nitraat fabriek I en II, waar de
ammoniak verder wordt ver
werkt en van ivaaruit het gerede
kunstmestproduct de fabriek ver
laat. Geheel op de achtergrond
links Staatsmijn Maurits
door
James M. Fox
42
Er was niet veel verkeer, maar
vlak voor me uit kroop een on
schuldige blauwe Ford sedan over
de weg. Ik schakelde mijn rode
koplampen in, drukte een knop op
het dashboard in en schoot hem
voorbij met luid lawaai van sire
nes. De Ford stopte onmiddellijk en
ik draaide de overvalwagen van de
weg af en het gras in deed de lich
ten uit en stapte op de v/eg. Een
verschrikt paartje voor in de Ford
keek toe terwijl ik op de bekende
manier één voet op hun treeplank
plantte. Een enkel gebaar van mijn
zaklantaarn toonde me waarom ze
zo weinig haast hadden.
„Vrijen op de openbare weg, hè?"
merkte ik op onaangename toon op,
terwijl ik de achterdeur opende en
naar binnenklom. „Het verkeer in
gevaar brengen, zeker hè? Keer 'em
maar om, kever. Vooruit! Jullie zijn
erbij hoor."
Het meisje gaf een kreet en be
gon daarna zachtjes te huilen. Haar
vriend hield zijn adem in en pro
testeerde met trillende stem: „Maar
agent, dit is mijn verloofde, ik
bracht haar alleen maar naar huis,
we deden heus geen kwaad hoor,
werkelijk niet
„Spaar je de moeite, kever. Ver
tel die verhaaltjes maar aan de
commissaris. Omdraaien en vlug!"
Hij aarzelde en gehoorzaamde
toen met duidelijke tegenzin. We
reden terug en naderden opnieuw
de kruising bij Tarrytown, een rus
tige 50 kilometer rijdend, toen een
andere overvalwagen en twee mo
toragenten met denderend lawaai
en zeker 100 kilometer de rijks
weg no. 8 afkwamen, zonder enige
aandacht aan ons te besteden.
„Hier naar rechts," beval ik kort
af.
Hij deed het en nu waren we op
rijksweg 119 die recht naar het
oosten gaat dwars door de provin
cie Westchester en aan de kust uit
komt.
„Een beetje harder," zei ik. „Het
hoeft niet de hele nacht te duren."
Hij drukte zonder veel enthousi
asme het gaspedaal verder in en gaf
het meisje tersluiks een gerust
stellend klopje op de schouder.
„Waar neemt u ons mee naar toe,
agent?" informeerde hij. „Moeten
we helemaal naar White Plains?
Als ik u nu eens.." Hij begon met
zijn portefeuille te wriemelen.
„Handen aan het stuur." zei ik
scherp, zonder me over zijn voor
stel uit te laten. Hij was slim ge
noeg om te begrijpen dat er dus
wel met me viel te praten en be
gon op smekende toon met me te
onderhandelen, precies zoals ik het
hebben moest. Toen we de rand van
White Plains naderden was ik be
reid om ze verder met rust te
laten. Ze zetten me netjes af in
een zijstraatje, op honderd meter
van een spoorwegstation. Ik reken
de er op dat ze veel te blij zouden
zjjn om door te krijgen dat ze be
duveld waren. De kans dat ze me
aangaven was gering.
Het was nog maar half elf toen
ik brutaalwag het station binnen
stapte, een kaartje kocht en een
sneltrein naar Manhattan uitkoos
die over zes minuten vertrok.
Stichtte scheepswerf
en rederijen
OP 26 October 1824, dus van
daag juist 125 jaar geleden,
vertrok uit Rotterdam de „Zeeuw",
als eerste stoomschip voor een
tocht naar de Midden-Rijn, een
reis die tot 10 November duurde
en op dc tijdgenoten een diepe in
druk heeft gemaakt. Het was een
ware zegetocht voor de ontwerper
en bouwer van het schip, Gerhard
Moritz Roentgen. Deze merkwaar
dige man, zoon van een eenvoudig
predikant uit Oost Friesland, kwam
als jong zeeofficier naar Rotter
dam, waar hij zijn verdere leven
verbleef en waar hij. talloze moei
lijkheden ten spijt, de grondslag
legde voor de stoomvaart ln Neder
land.
Het jubileum van de eerste tocht
van een stoomschip op de Rijn, is
een schone gelegenheid iets te ver
tellen over deze Gerhard Moritz
Roentgen, een man van waarlijk
geniale technische aanleg. Wellicht
heeft hij dat geërfd van zijn groot
vader Abraham Roentgen, die zich
Europese vermaardheid verwierf
als bouwer van kabinetten en
schrijftafels, kwistig voorzien van
Het is bij dergelijke gelegenhe
den van het grootste belang om
een grondige kennis van de situa
tie ter plaatse te hebben. De elec-
trische treinen rijden in ca. 50 mi
nuten rechtstreeks naar het Grand
Central Station. Er is onderweg
maar één halte en wel bij het sta
tion aan de Honderdvijfentwintigste
straat ter hoogte van Park Avenue.
De trein rijdt daar over een ver
boven de grond gebouwd spoor en
verdwijnt bij Park Avenue in het
ondergrondse net. Het station zelf
ligt ongeveer 15 meter hoger dan
de straat. Het spreekt vanzelf dat
de politie hier haar mannetjes
posteert als ze iemand willen aan
houden en als ze je langs deze rou
te verwachten is het een wonder
als je de heren niet in handen valt.
Ik hoopte dat ze me hier nog niet
verwachtten. Het was niet erg
druk in mijn trein. Er waren hoog
stens een stuk of vijf reizigers in de
laatste wagon en die zaten alle
maal met hun neuzen in de krant
We ratelden door de Bronx en na
derden de brug, ik stond op en liep
naar het achterbalcon. De conduc
teur was, nergens te zien.
De trein reed de brug op, ratel
de er over heen en minderde vaart
voor het station. Ik stond gereed
op de ijzeren treden van het bal-
con, hield me met één hand vast
en keek oplettend naar de baan.
Het moeilijke bij dit soort grapjes
is dat je precies het juiste moment
moet uitkiezen. De snelheid van de
trein is het ergste niet, maar de
baan is erg ongelijk en zit vol ga
ten en dan is er bovendien nog de
derde rail die onder stroom staat.
Ongeveer vijftig meter van het sta
tion liet ik n?e tenslotte gaan. Ik
liet .met handen en voeten de trein
los in een korte sprongbeweging en
greep met één hand nog even de
buitenste rail om de schok te bre
ken.
(Wordt vervolgd)
geheime, door veren in beweging
gebrachte laden.
In Engeland kreeg de schrandere
jongeman opdracht studies te ma
ken van de scheepsconstructie-me-
thoden aldaar. Deze tijd is van zeer
grote betekenis geweest voor zijn
vorming als scheepstechnicus. In
het bijzonder maakte de pioniers
arbeid op het gebied van het
stoomschip in Engeland diepe in
druk op hem. Toen hij in 1820 naar
Rotterdam kwam. zette hij zijn ge
hele enorme werkkracht en onver
zettelijke wil op de ontwikkeling
van het stoomvaartwezen, waar
van in Nederland nog geen spoor
te vinden was. Van regeringswege
werd hij met tal van opdrachten
belast, o.a. het toezicht houden op
de bouw van een voor Nederlandse
rekening in Engeland te bouwen
stoomschip, maar meer en meer
begonnen particuliere zaken hem
in beslag te nemen. Deze bemoei
ingen bestonden o.m uit de deel
neming aan de oprichting van de
rederij Van Vollenhoven, Dutilh
Co., waaruit later de Nederlandse
Stoomboot Maatschappij voort
kwam.
Het eerste stoomschip
Het eerste stoomschip van deze
rederij was de „Nederlander" uit
gerust met een Engelse stoomma
chine en waarvan de romp werd
gebouwd door de werf van de we
duwe J. Hoogendijk te Capelle a. d
IJssel. Op 31 Mei maakte het schip
zijn maidentrip naar Antwerpen,
maar moest halverwege terugkeren
door stoomverlies tengevolge van
een slechte pakking. Op 16 Juni
werd een nieuwe tocht onderno
men en deze verliep zonder stoor
nis met een snelheid van 9 mijlen
per uur. Een geregelde dienst met
zeer goede resultaten was het ge
volg van dit succes. Merkwaardig
was de klacht van de directie, dat
zelfs gegoede personen kaartjes
voor de halve prijs voor het voor
onder namen en voortdurend op
het dek bleven, waar zij de beman
ning in de weg liepen bij het ma
noeuvreren met het schip.
De rederij floreerde. Nieuwe
diensten op Nijmegen. Veere en
Keulen werden geopend en de
vloot uitgebreid. In samenwerking
met John Cockerill liet .Roentgen
behalve de „Nederlander" nog drie
schepen bouwen. Een hiervan was
de „Zeeuw", bestemd voor de vaart
op Zeeland.
Men besloot echter bij wijze van
reclame met dit schip, dat in de
herfst van 1824 gereed kwam een
tocht op de Midden-Rijn te onder
nemen
In het interessante boek, dat dr.
M. C. de Boer in opdracht van de
Maatschappij voor Scheeps- en
Werktuigbouw „Fijenoord" ter ge
legenheid van haar honderdjarig
bestaan in 1923 over het leven en
bedrijf van Gerhard Moritz Roent
gen heeft geschreven, komen en
kele bijzonder aardige beschrijvin
gen voor van ooggetuigen van deze
tocht.
De natuur hielp Roentgen een
handje door de omstandigheden zo
ongunstig mogelijk te maken.
Storm en regen hadden de rivier
doen zwellen ver boven de nor
male stand; vooral boven Coblenz
scheen de toestand soms angstwek
kend. De oevers waren over
stroomd. de rivier was bedekt mei
drijvend hout, meubels en losge
slagen boten en zoveel slib werd
meegevoerd, dat de buizen en
ketels van de „Zeeuw" herhaalde
lijk moesten worden gereinijd.
Geen vaartuig waagde zich op
woeste rivier; des te groter was
succes van de Zeeuw, toen deie
alle bezwaren wist te overwinnen!
De bevolking van de steden, waar
de Zeeuw binnen manoeuvreerde
alsof het door een toverhand werd
bestuurd, was enthousiast. Als be
wüs van grote veiligheid van
stoomvaart werd genoemd het
dat mevrouw van Vollenhoven,
de reis meemaakte, haar baby
zich had!
Van rederij tot scheepswerf
Roentgen nam eveneens een
vooraanstaande plaats in in
nieuwe rederij, de Nederlandsche
Stoomboot Maatschappij te Rotter
dam die in 1823 werd opgericht.
De maatschappij' opende lijnen op
Antwerpen, Nijmegen en Keulen
en in 1829 met het zeestoomschip
Batavier een dienst op Londen. In
1925 besloot men het bouwen van
schepen zelf ter hand te nemen en
werd een etablissement voor
scheeps- en werktuigbouw gesticht
in het voormalig Pesthuis op het
eiland Fijenoord tegenover Rotter
dam. Dit gedeelte van het bedrijf
is> op de duur het belangrijkst ge
werden, mede natuurlijk omdat
Roentgen hierin de verwezenlij
king van zijn toekomstdromen zag
De vaart op Antwerpen werd in
1847 opgeheven. In 1859 werd de
Rijndienst, die jarenlang zeer be
langrijk was, doch sterk had gele
den door de concurrentie van spoor,
wegen en van de verenigde Keulse
en Dusseldorfse maatschappijen,
overgedaan aan de Nederlandsche
Stoomboot Reederij, een maat
schappij die thans nog de diensten
op de Rijn met moderne schepen
succesvol exploiteert. De dienst op
Londen werd in 1895 overgedragen
aan de firma Wm. H. Muller en
Co., die deze dienst als Batavier-
lijn tot nieuwe ontwikkeling
bracht Alle rederjjbedrijf was hier
mede opgegeven, waarna terecht
de naam werd veranderd in Maat
schappij voor Scheeps- en Werk
tuigbouw „Fijenoord". Deze werf
kreeg in de loop van luttele jaren
Europese vermaardheid, dank zij
haar directeur Gerhard Moritz
Roentgen, die de stoot gaf tot
de ontwikkeling van de scheeps-
stoommachine, niet alleen in Ne
derland maar op het gehele vaste
land van Europa!
Beurs van New-York
Atch.
Baltim.
Can. Pac.
HI in. C.
N.Y.Ccn.
Penns. R.
Sout. Pac.
UnPac.
All.Ch.
Am.Can.
Am.Car.
A.Smelt.
A.T.enT.
Am. Tob.
AnacX.
Bethl.S.
BoeiingA.
Chrysler
City B.
Consöl.E
Douglas
Dup. N.
Eastm.K
Oen.El.
Genoot.
24/10 25/10
100 100
8% 8%
13% 13%
29% 29%
10% 10%
14% 14!;
44 43%
80% 80%
193 193%
95% 96%
24% 24%
47% 47%
144 144
71% 72%
28»/. 28%
29% 29'%
22% 23
53% 54%
43% 44%
27 27
71% 70%
54% 55%
43% 43»/.
37% 37%
65% 66 J
24/10 25/10
39 39')
13% U
28% 28
9% 9Ü
47>i
38'/» 3'
39
.17 I''-
21'.
71'. 'v'
241'. 24-
24 23*»
5 5„
»v>
3311 341,
24!» 24S
28!' 2v
44 li 46Ü
Goodyear
HudsonM
int.Harv.
In.Nickel
Int.T.enT
Kenn.C.
MontgW.
Pack. M.
Radio C.
Rep.St.
Reyn. T.
Sears R.
Shell Un.
Socony
Stand Br.
St.Oil.J.
Studeb.
Texas C.
U.Aircr.
Un. Corp.
Un.Fruit
USRubb.
US Steel
Westing
Woolw.
Onnet L190.CC0
