Zes ministers van Nederland
en Indonesië regelmatig bijeen
bij
Bedrijven moeten Indonesisch
industrieel korps kwel
üen
Duurzame marinesieun
aan Indonesië
Culturele uitwisseling en
samenwerking
Voor September ontmoeting
commissies uit parlementen
Nederland stelt
R.I.S. voor
>ii V.N.
Charter Souver ei n i tei ts-
overdracht
RENDERENDE NEDERLANDSE INVESTERINGEN
Nederland bedong gunstige
transferregeling
Nationalisatie niet dan na
wettelijke regeling
Keuze tussen twee nationaliteiten
A'oensdag 2 November 1949
3
STATUUT VOOR EEN LICHTE, DOCH HOOPGEVENDE UNIE
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. ..Het Koninkrijk der Nederlanden, en de Republiek der
herenigde Staten van Indonesië, hebben besloten op basis van vrijwilligheid
gelijkheid en volledige onafhankelijkheid een vriendschappelijke samen
werking tot stand te brengen," aldus ongeveer luidt de aanhef van de
preambule van het Statuut, waarin de grondslag wordt gelegd voor de
Nederlands—Indonesische Unie. In 28 artikelen worden in dit Uniestatuut
nieuwe perspectieven geopend voor een duurzame, sociale, staatkundige,
economische, defensieve en culturele coöperatie, welke door de volkeren
van beide staten als een levensbelang wordt beschouwd. In de plaats van
een door de geschiedenis achterhaalde oude koloniale verhouding hebben
Nederland en Indonesië gezocht naar nieuwe vormen, waarin ieder de
ander blijvend aan zijn zijde zal kunnen vinden. In de Nederlands-
Indonesische Unie is daartoe de basis gevonden.
Nauwer samengaan in
toekomst mogelijk
£cn Nee .-Hands—Indonesische Unie.
van licht karakter. Aan het hoofd
van deze Unie zal staan H.M. Ko
ningin Juliana en haar opvolgers in
de Kroon der Nederlanden. In ge
val van minderjarigheid van het
Hoofd der Unie, of wanneer het
Hoofd der Unie buiten staat geraakt
zijn functies te bekleden, voorzien
SULTAN HAMID II,
voorzitter van de B.F.O.-delegatie
0 vergangsovereenkom st
voorkomt bestuursvacuum
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Het Koninkrijk
der Nederlanden zal bij de Ver
enigde Naties bevorderen, dat de
Republiek der Verenigde Staten
van Indonesië zal worden toegela
ten als lid van deze organisatie, al
dus wordt toegezegd in het laatste
artikel van de Overgangsovereen
komst, welke aan de Mantelresolutie
van de RTC is toegevoegd.
In deze ontwerpovereenkomst
uiteraard zijn alle stukken van de
RTC ontwerpen, zolang de Mantel
resolutie niet geratificeerd is
worden maatregelen opgesomd
waardoor een bestuursvacuum, en
andere kortsluitingen door niet
aangepaste wetgeving, kunnen wor
den voorkomen. Nog enkele artike
len verder teruggaand, wordt dat
doel reeds grotendeels bereikt door
het artikel (8) waarin wordt be
paald, dat de bestaande wettelijke
regelingen en administratieve voor
schriften in Indonesië, voorzover zij
niet in strijd zijn met de souverei-
niteitsoverdracht. met het Unie
statuut of van de andere overeen
komsten. ongewijzigd van kracht
blijven als eigen regelingen etc. van
de RIS, tot het ogenblik waarop
zij buiten werking worden gesteld.
Alle rechten en verplichtingen
van het oude Indonesië, worden
door de RIS erkend en aanvaard;
dat geldt rechten en verplichtingen
van privaatrechtelijke zowel als van
publiekrechtelijke aard, tenzij er
gens in een der bijbehorende over
eenkomsten uitdrukkelijk anders is
bepaald. De RIS is aansprakelijk
voor nakoming van verplichtingen
van voormalige publiekrechtelijke
gemeenschappen, welke in de RIS
zijn opgelost, en zij garandeert na
koming der verplichtingen van die
gemeenschappen welke als zodanig
voortbestaan. Alweer tenzij elders
uitdrukkelijk een uitzondering is
gemaakt.
Ten aanzien van de zelfbesturen
zegt de Overgangsovereenkomst dat
alle bevoegdheden en verplichtin
gen van de Gouverneur-Generaal
voorspruitend uit de contracten met
de zelfbesturen overgaan op de
RIS. Of eventueel od een der deel
gebieden. Door de souvereiniteits-
overdracht worden de zelfbestuur-
ders ontslagen van hun eed van
trouw aan de Koningin der Neder
landen. De Republiek erkent de bij
zondere positie van de zelfbesturen.
In haar constitutie zijn dan ook be
palingen opgenomen, volgens welke
rechtsgeschillen inzake de positie
van zelfbesturen worden onderwor
pen aan de uitspraak van een onaf
hankelijk orgaan van de RIS.
RIS-bestuur in Den Haag
Tenslotte wordt in deze overeen
komst vastgesteld, dat die organen
van de Nederlands-Indonesische re
gering, welke in Nederland waren
gevestigd zoals het Commissa
riaat voor Indonesische Zaken dat
voornamelijk in het ministerie van
Overzeese Gebiedsdelen huisde
zullen worden gesteld onder een
gedelegeerde van de RIS die in Ne
derland zal worden gevestigd. De
mogelijkheid is geschapen, dat dit
voorlopig dr. Bannier zal blijven,
die thans gecommitteerde van de
Nederlands-Indonesische regering
is.
de beide deelgenoten in de Unie in
onderlinge overeenstemming in de
waarneming. Het hoofd der Unie
verwezenlijkt, aldus artikel 6 van het
statuut, de idee van vrijwillige en
duurzame samenwerking.
Deze samenwerking is er in de eer
ste plaats op gericht, de gemeen
schappelijke belangen te behartigen
(art. 2, le). Deze samenwerking zal
worden gezocht op het gebied van de
defensie, de buitenlandse betrekkin
gen, de financiën en op het economi
sche en culturele terrein (art. 2. 2e).
Elders in dit blad vermelden wij de
wijze waarop de RTC heeft gemeend
deze samenwerking nader te moeten
specificeren.
Volgens art. 3 verbinden beide
partijen zich zich te baseren op de
beginselen van de democratie en te
streven naar een onafhankelijke
rechtspraak. Fundamentele menselij
ke rechten en vrijheden, in een aan
hangsel ten overvloede nog uitdruk
kelijk genoemd, zullen worden er
kend in Nederland zowel als in In
donesië.
De uitvoering van de doelstellingen
der Unie moet worden bereikt in
conferenties van ministers der bei
de staten. Minstens tweemaal per
jaar komen deze bijeen ten getale
van drie per Uniepartner. De deel
nemers aan deze conferenties blij
ven verantwoordelijk aan hun eigen
staatsorganen (art. 7 en 8), en hun
besluiten, eenparig genomen, behoe
ven voor zover het gaat om het uit
vaardigen van gemeenschappelijke
regelingen, dan ook de goedkeuring
van de wederzijdse parlementen. Na
goedkeuring door de parlementen
constateert het Hoofd der Unie dat
overeenstemming bestaat, waarna de
regeling in de staatsbladen van het
Koninkrijk en van Indonesië wordt
afgekondigd (art. 12). De conferen
tie van ministers kan paritair samen
gestelde commissies instellen. Niet
minder belangrijk is, dat een goed
contact en een geregelde samenwer
king van de wederzijdse parlemen
ten zal worden bewerkstelligd. De
eerste bespreking van vertegenwoor
digers der parlementen wordt gehou
den binnen acht maanden na het op
treden van het voorlopig parlement
van de RIS (art. 10), dus voor eind
Augustus 1950.
Hof
Rechtsgeschillen door een van de
Unie-partners jegens de ander aan
hangig te maken, met betrekking tot
de naleving van het Uniestatuut en
MOHAMMED HATTA
voorzitter der Republikeinse de
legatie ter R.T.C.
Dr. W. DREES
zijn uitvloeisels, kunnen door het
Unie-Hof van Arbitrage worden be
handeld. In dit Hof benoemt iedere
staat drie leden, en bij jaarlijkse
toerbeurt, ook wat nationaliteit be
treft, zal een van dit zestal het voor
zitterschap bekleden. De leden zitten
voor 10 jaar. Zij leggen hun eed af
ten overstaan van het Hoofd der Unie
(art. 12 en 13).
Het Hof besluit bij meerderheid
van stemmen. Staken de stemmen,
dan wendt het Hof zich tot de pre
sident van het Internationale Ge
rechtshof of, wanneer daartoe met
meerderheid van stemmen besloten
wordt tot een andere internationale
instantie voor de benoeming van
een buitenlander tot buitengewoon
lid met gewoon stemrecht.
Daarna wordt bij meerderheid
van stemmen besloten.
De Uniëpartners verbinden zich
deze beslissingen van het Hof na
te komen (art. 15 en 17).
Bepalingen van het Uniestatuut
van enige overeenkomst of van ge
meenschappelijke regeling hebben
altijd voorrang boven bepalingen
van het recht binnen het rechtsge
bied der afzonderlijke partners in
dien zich tegenstrijdigheden mani
festeren (art. 18). De artikelen 20
tot 23 verwijzen naar de additionele
stukken t.a.v. defensie etc.
Nederlanders in de R.I.S.
Van groot belang voor Nederland
is het artikel over de uitoefening
van staatkundige en andere rech
ten der staatsburgers van het ene
land in het rechtsgebied van de
andere deelgenoot (art. 24). Daarin
wordt uitdrukkelijk gezegd, dat de
nationaliteit van staatsburgers van
de ene deelgenoot geen bezwaar
zal zijn voor het bekleden van
ambten in het rechtsgebied van de
ander. Dit geldt echter niet voor
ambten waarvan de bekleder ver
antwoordelijk is tegenover een ver
tegenwoordigend lichaam, en voor
politieke, gezagdragende rechter
lijke en leidende ambten, welke bü
de wet moeten worden aangewezen.
De Uniepartners zullen geen noe
menswaard onderscheid maken tus
sen wederzijdse staatsburgers en
rechtspersonen. Wel mogen zU na
tionale belangen en economisch
zwakke groepen beschermen.
Geen verlies
Bovendien is bij aparte briefwis
seling nog bevestigd, dat in de
eigen nationaliteitswetgeving zal
worden bepaald, dat dienstneming
bij een der deelgenoten of een
zijner publiekrechtelijke organen
in diens rechtsgebied door
staatsburgers van de andere part
ner geen verlies of beperking van
nationaliteit ten gevolge heeft.
In artikel 25 wordt bepaald, dat
beide deelgenoten Hoge Commissa
rissen zullen uitwisselen met de
rang van ambassadeur. Voorts kun
nen blijkens de begeleidende brie
ven. in verschillende steden Com
missarissen worden aangesteld met
de ran? van consul-generaal of
consul. Het personeel van het Hoge
Commissariaat heeft diplomatieke
status.
Nadrukkelijk wordt in het Unie
statuut gezegd, dat geen uitputten
de opsomming is gegeven van alle
punten, waarop Nederland en Indo
nesië kunnen samenwerken. In de
practijk zullen de wensen dus nog
gerealiseerd kunnen worden.
Uiterlijk op 30 December 1949 zal in een plechtige bijeenkomst
in Amsterdam het Koninkrijk der Nederlanden de volledige sou
vereiniteit over Indonesië overdragen aan de Republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië. Aldus hebben de delegaties van het
Koninkrijk, van de Republiek Indonesië en van het Bijzonder
Federaal Overleg vastgesteld in de Mantelresolutie waaraan alle
overeenkomsten ter Ronde Tafel Conferentie bereikt zijn gehecht.
Deze Mantelovereenkomst zal aanvaard moeten worden door het
Koninkrijk der Nederlanden en door de Republiek der Verenigde
Staten van Indonesië. Deze aanvaarding, welke door de parlemen-
'en der betrokken gebieden dient te worden goedgekeurd, betekent
ie ratificatie van het gehele complex van overeenkomsten.
Aan deze Mantelresolutie is als eerste, het fundamentele Charter
van de Souvereiniteitsoverdracht gehecht, slechts twee artikelen
amvattend. waarvan wij de tekst hieronder laten volgen:
Onherroepelijk
1 le. Het Koninkrijk der Nederlanden draagt de volledige
souvereiniteit over Indonesië onvoorwaardelijk en onher
roepelijk over aan de Republiek der Verenigde Staten van
Indonesië en erkent deze mitsdien als een onafhankelijke
en souvereine Staat.
2e. De Republiek der Verenigde Staten van Indonesië
aanvaardt deze souvereiniteit op de voet van de bepalin
gen van haar Constitutie, welke ter kennis is gebracht
van het Koninkrijk der Nederlanden.
3e De overdracht van de souvereiniteit zal plaats hebben
uiterlijk 30 December 1949.
Nieuw Guinea
t 2 Ten aanzien van de residentie Nieuw Guinea is overeen
gekomen. dat de status quo van de residentie Nieuw Gui
nea zal worden gehandhaafd, met de bepaling, dat binnen
een jaar na de datum van overdracht van de souvereini
teit aan de R.I.S., het vraagstuk van de staatkundige status
van Nieuw Guinea zal worden bepaald door onderhande
lingen tussen de R.I.S. en het Koninkrijk der Nederlanden.
in afzonderlijke brieven van de drie delegatieleiders bevestigen
zij elkaar, dat overeengekomen is. onder handhaving van de status
quo van Nieuw Guinea te verstaan, dat dit gebied onder de rege
ring van het Koninkrijk der Nederlanden zal blijven.
VOOR APRIL BESLISSING OVER:
K.N.I.L.-personeel gaat over naar R.I.S.,
naar Kon. Landmacht of krijgt pensioen
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. In het militaire veld is wel het op\ allendste punt van
de bereikte overeenkomst, dat weliswaar de Nederlands»» zeestrydkrnch-
ten binnen één jaar na de overdracht van de souvereiniteit zullen wor
den teruggetrokken, maar dat dit slechts zal geschieden, Indien de
regeringen \an Nederland en Indonesië niet voor April 1950 anders be
sluiten. Dit zelfde geldt voor de luchtstrijdkrachten, voorzover z(j geen
onderdoe! vormen van het K.NM.L. De Koninklijke Landmacht zal bin
nen de kortst mogelijke tijd uit Indonesië worden verscheept. De Ne
derlandse regering voorziet echter tot haar leedwezen, dat gebrek aan
scheepsruimte en andere technische moeilijkheden zullen beletten, dat
dit doel binnen een half juar bereikt wordt.
J
Nederland en de RI.S. (Republik
Indonesia Scrikat) dragen krach
tens de overeenkomst ieder de volle
dige verantwoordelijkheid voor de
defensie van eigen grondgebied. Zjj
zullen elkaar desgevraagd steun
verlenen, welke steun in hoofdzaak
tot uitdrukking zal komen in op
leiding van personeel en het be
schikbaar stellen, onderhouden en
repareren van materieel Militaire
missies zullen ten behoeve daarvan
uitgewisseld worden. In afwachting
van een regeling inzake de dienst
plicht zal geen onderdaan van Ne
derland of de RJ.S. tot dienstne
ming by de krijgsmacht van de an
der gedwongen kunnen worden.
Wat de marine aangaat zal de
steun aan de R.I.S. voor een belang
rijk deel verleend worden door de
mijnenveeg- en mynenoprulmings-
dienst en door het duik- en ber
gingsbedrijf. Op de dag van de sou-
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG In de Financiële
overeenkomst van de RTC is een
aantal bepalingen opgenomen ter za
ke van de transferregelingen, welke
wij hier zo volledig mogelijk laten
velgen: Onder voorbehoud van het
recht, in verband met de deviezen-
positie beperkingen op te leggen,
waarover dan echter eerst via een
technische commissie overleg met
Nederland zal worden gepleegd,
staat de RIS transfer naar Neder
land toe
le. ten behoeve van bedrijven,
die een actieve Nederlandse investe
ring in Indonesië vormen voor:
a noodzakelijke uitgaven in Ne
derland welke aan het bedrijf in In
donesië ten goede komen.
b. bijdragen aan fondsen voor
pensioens-, invaliditeits-, weduwen-,
wezen- en andere sociale voorzienin
gen, ten behoeve van het personeel.
c. rente en contractueel verschul
digde aflossing van in Nederland ge
leende gelden.
d. jaarlijkse winsten en afschrij
vingen volgens goed koopmansge-
bruik.
2e. van dividenden, voor wat be
treft passieve investeringen van uit
Nederland.
3e. aan levensverzekeringmaat
schappijen voor premiën, benevens
aan fondsen voor pensioenen en an
dere sociale voorzieningen en bij
dragen, voorzover noodzakelijk tot
dekking van uitkeringen aan Neder
landers.
4e. aan Nederlanders, in Indone
sië werkzaam of werkzaam geweest,
voor spaargelden, alsmede voor be
dragen bestemd voor onderhoud van
buiten Indonesië verblijvende per
sonen tot wier onderhoud zij wette
lijk verplicht zijn.
5e. ten behoeve van Nederlanders
c.q. hun buiten Indonesië verblijven
de nabestaanden, voor pensioenen,
verlofstractementen. en dergelijke
periodieke sociale uitkeringen.
6e. van rente en aflossing op door
lagere openbare rechtsgemeen
schappen of door andere op hoog ge
zag ingestelde rechtspersonen uitge
geven obligatieleningen en andere
onderhandse leningen voorzover niet
v/ettelijk de betaling van tenten en
aflossingen is opgeschort.
ONTEIGENING
In geval van onteigening, nationa
lisatie etc, dan wel naasting, staat de
RIS transfer van de schadeloosstel
ling toe binnen drie iaren na de da
tum van de handeling. Bij over
schrijding van die termijn is over
leg middels een arbitragecommissie
welke bindend beslissingsrecht heeft
vooraf nodig.
Indien de schadeloosstelling niet
onmiddellijk wordt voldaan, zal de
prijs in Indonesisch courant worden
uitgedrukt in de valuta van het land
waaruit het geïnvesteerde kapitaal
afkomstig is, tegen de koers van de
dag waarop het recht op schadeloos
stelling is ontstaan.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. De financiële en economische regeling welke de uit
gekookte experts van de RTC na wekenlange onderhandelingen op tafel
hebben gelegd, kan voor de Nederlandse financiële wereld en voor de
Nederlandse industrie en het bedrijfsleven, bepaaldelijk gunstig worden
genoemd. Maar in de allereerste plaats toch wel voor de financiers. Op het
ogenblik valt nog niet te overzien, in hoeverre deze gunstige bedingingen
nadelige invloed hebben uitgeoefend op de pogingen van de Nederlandse
delegatie op andere punten meer te bereiken. Vast staat in ieder geval
wel, dat de gehele materie ter RTC een wonderlijk stelsel van communice
rende vaten Is geweest en dat wanneer in het ene buisje het water een
beetje naar boven werd gezogen, in het andere buisje het niveau dien
overeenkomstig zakte.
Voor de financfeel-economische
wereld in Nederland zijn er in de
ze additionele overeenkomst al on
middellijk twee belangrijke afwij
kingen van de oorspronkelijk be
kend gemaakte Indonesische eisen.
Het zal niet nodig zijn dat
een maatschappij, welke het
hoofddeel van haar werkzaamheden
in Indonesië heeft, de zetel naar
Indonesië verplaatst. De aanwezig
heid van een gevolmachtigde ver
tegenwoordiging is reeds voldoen
de. Over maatschappijen. die
slechts een deel van hun werkzaam
heden in Indonesië uitoefenen,
wordt niet eens een regel gesteld.
Dat neemt niet weg, dat Indone
sië uitdrukkelijk haar verwachtin
gen ten aanzien van de Nederland
se maatschappijen, die in Indonesië
werkzaam zijn. gestipuleerd heeft
Deze bedrijven hebben, zo heet
het. in deze bepalingen, zich te on
derwerpen aan de wetten van het
land. En bovendien zullen zij, in het
belang van de sociale rust e'n orde
en ter verbetering van de sociale
toestanden hebben mede te werken
aan een complex van maatregelen.
Zij bedrijven en ondernemingen
zullen moeten streven naar in
stelling van georganiseerd overleg
tussen werkgevers en -nemers. Zij
moeten geleidelijk de totstandko
ming van een belangengemeenschap
tussen ondernemers, arbeiders c.q.
grondbezitters bevorderen, met als
doel een hoger levensniveau voor
arbeiders en grondbezitters.
Zij dienen mede te werken aan
verbetering van de woningvoorzie
ning en andere sociale voorzienin
gen. Zij moeten zo spoedig moge
lijk daartoe geschikte Indonesiërs
in de leiding en in de staven der
bedrijven opnemen, en medewerken
aan de instellin? van opleidingsge
legenheden. opdat de staven na re
delijk korte termijn uit Indonesi
sche staatsburgers zullen bestaan
(art. 12).
Uitgangspunt van het accoord is,
dat de R.I.S. zich verbindt tot er
kenning en herstel van rechten,
concessies en vergunningen, doch
zij heeft onmiddellijk daarna (art.
2) bedongen een onderzoek te kun
nen instellen naar belangrijke rech
ten enzverleend na 1 Maart 1942.
Dit onderzoek zal dan gericht zijn
op de vraag of de economische po
litiek van de R I.S. ongunstig beïn
vloed wordt. Indien dit inderdaad
blijkt, zal gepoogd worden te ko
men tot een minnelijke schikking.
Lukt dit niet dan is onteigening
toegestaan. Onteigening, c.q. naas
ting. of nationalisatie zijn ook toe
gestaan waar het betreft bedrijven
van openbaar nut. als spoor- en
tramwegen en electriciteits- en gas
bedrijven. Dit zal echter slechts
langs wettelijk voorgeschreven weg
geschieden. bij gemis aan over-
(Van een onzer redacteuren)
Na de souvereiniteitsoverdracht
behouden volgens het Unie-Statuut
in Indonesië wonende meerderjarige
Nederlanders de Nederlandse natio
naliteit. Als zij in Indonesië gebo
ren zyn of er meer dan zes maan
den wonen, kunnen zy binnen twee
jaren verklaren, dat zy de Indone
sische nationaliteit niet wensen.
De tot de inheemse nationa
liteit behorende meerderjarige Ne
derlandse onderdanen verkrijgen
onmiddellijk de Indonesische natio
naliteit. Indien zij buiten Indonesië
geboren en in Nederland of buiten
de gebieden der deelgenoten woon
achtig zyn, kunnen zy binnen twee
jaren verklaren, dat zij de Neder
landse nationaliteit verkiezen.
Uitheemse Nederlandse onderda-
nen-nict-Nederlanders, die in Indo
nesië geboren zyn of in de R.I.S.
wonen, verkrijgen de Indonesische
nationaliteit. Zij kunnen deze bin
nen twee jaren verwerpen en her
krijgen dan de Nederlandse natio
naliteit.
Wat betreft de tot de inheemse
bevolking van Indonesië behorende
Nederlandse onderdanen in Suri
name en de Ned. Antillen is in een
afzonderlijke aantekening vastge
legd, dat partijen zullen trachten
de nationaliteit van deze personen
in overeenstemming met elkaar te
regelen.
eenstemming tegen" vooraf geno
ten of verzekerde schadeloosstel
ling door de rechter te bepalen
(art. 1. 2 en 3). Het zal blijkens de
overeenkomst niet steeds mogelijk
zijn oude rechten te herstellen, zon
der sociale onrust te verwekken,
onder de bevolking die in de Ja
panse tijd ondernemingsgronden
heeft geoccupeerd. In dergelijke
gevallen zal naar een alle partijen
bevredigende oplossing gezocht
worden.
Met het oog op bedrijfszekerheid,
vooral i.v.m. investeringsmogelijkhe
den, zullen verlengingen, vernieu
wingen en verleningen van rechten
geschieden op gunstige voorwaarden,
die tijdig en voor voldoende termijn
worden gesteld, mits zich het alge
meen economisch belang van de RIS
zich er niet tegen verzet.
In het algemeen zal de RIS de De-
langen van rechthebbenden veilig
stellen, doch de algemene politiek zal
gericht zijn op de economische op
bouw van de Indonesische samenle-
hoging van de levensstandaard van
het volk. Daarvoor zal kennelijk het
individuele belang op zij moeten
gaan. In dit raam past ook een maat
regel. welke gericht is op medewer
king van bedrijven aan inschakeling
van en samenwerking met Indone
sisch kapitaal.
De RIS erkent, dat lasten, fiscale
zowel als sociale, van dien aard moe
ten zijn, dat zij de bedrijven blijven
veroorloven vernieuwingen, af
schrijvingen en reserveringen toe te
passen, naast een beloning van het
geïnvesteerde kapitaal tot de hoogte
van een redelijk rendement.
Behalve van de meestbegunsti-
gingsclausule profiteren Nederland
se staatsburgers en rechtspersonen
van de erkenning, dat zij bijzonde
re belangen vertegenwoordigen.
Financieel heeft Nederland geëist,
dat Indonesië een politiek zal voeren
volgens de beginselen van Bretton
Woods. Er komt één circulatiebank,
en de monetaire politiek moet op
het bereiken en handhaven v<m een
stabiele munt zyn gericht, alsmede
op een vrij betalingsverkeer. Over
wijziging van de wisselkoers moet
worden overlegd met Nederland, als
ook over ingrijpende wijzigingen van
het deviezenbeleid. Zolang Indone
sië schuldverplichtingen aan Neder
land heeft, pleegt het overleg met
Nederland over de muntwet en de
Javase bank-wet, evenals over even
tuele nieuwe munt- en circulatie-
bankwetten, en over belangrijke mo
netaire en financiële maatregelen.
Hetzelfde geldt met betrekking tot
de credietverlening door de circu
latiebank aan de overheid en voor de
benoeming van president en direc
teuren van de bank. Doch deze laat
ste verplichtingen eindigen met het
van kracht worden van de nieuwe
circulatiebankwet, Aan deze eisen
is voldaan. Ter vereenvoudiging van
al dit overleg wordt een adviseur
ving in haar geheel door maximale toegevoegd aan de Nederlandse hoge
effectieve koopkracht en door ver- commissaris in Batavia.
Nederland geeft cultuurobjecten terug
(Van een onzer redacteuren)
De culturele betrekkingen tussen het Konlnkryk en de R.I.S., welke
zijn gericht op de verwezenlijking van de vrije ontplooiing van de vrije
menselijke geest, berusten op basis van volledige vrijheid, vrijwilligheid
en wederkerigheid. De samenwerking wordt verwezenlijkt door de acti
viteit van een gemengde commissie van veertien leden van elk der
landen zeven welke werkcommlssles kan Instellen voor de behandeling
van bijzondere onderwerpen. Het streven om in het eigen land een rede
lijke kennis te bevorderen van de cultuur van de andere deelgenoot zal
mede worden verwezenlijkt door middel van radio, film, pers, biblio
theken, lectuurverspreldlng, ondenvys en kunstmanifestaties.
Door deze overeenkomst zullen
o.a. de volgende mogelijkheden wor
den geschapen
uitwisseling van radio-uitzendin
gen op cultureel gebied en van
nieuwsberichten
wederzijdse steun ten behoeve van
de ontwikkeling van onderwijs en
wetenschap, o.a. door uitwisseling
van hoogleraren, leraren, deskun
digen op het gebied van weten
schappen, onderwijs, opvoeding en
kunsten;
oprichting en instandhouding op
eikaars grondgebied van instituten
van onderwijs, kunst en van andere
culturele aard;
beschikbaarstelling van beurzen
ten einde studerenden of onderzoe
kers in staat te stellen in het an
dere land hun studie of onderzoek
voort te zetten.
Verder achten beide deelgenoten
wenselijk, dat boeken, couranten en
tijdschriften wederzijds vrijelijk
worden toegelaten met in acht
neming van de beperkingen opge
legd door de openbare veiligheid en
het zedelijk welzijn van het volk.
De vertaling van geschriften van
de taal van het ene land in die van
het andere zal naar vermogen be
vorderd worden. In onderlinge sa
menwerking zal de stand van de
wetenschap met betrekking tot In
donesië op het tijdstip van de sou
vereiniteitsoverdracht, inzonderheid
wat betreft natuurwetenschappen,
techniek, medische wetenschappen,
geschiedenis, taal, economie en
adatrecht geïnventariseerd worden.
Objecten van culturele waarde,
dlc afkomstig zyn uit Indonesië en
die anders dan langs privaatrechte
lijke weg in het bezit gekomen zyn
van de Nederlandse of de voorma
lige Nederl.-Indische regering, zul
len als gevolg van de souvereini
teitsoverdracht aan de R.I.S. wor
den overgedragen.
vereiniteitsoverdracht zullen twee
korvetten van de Kon. Marine in
eigendom overgaan aan de rege
ring van de R.I.S.zo spoedig mo-
gelyk daarna zullen nog twee van
deze schepen overgedragen worden.
Een jaar na de overdracht van de
souvereiniteit tenslotte zal een tor-
pedobootjager in eigendom van do
RI S. overgaan. Voorraden en in-
standhoudingsorgancn van de Kon.
Marine gaan op de dag van de sou
vereiniteitsoverdracht in eigendom
over.
De marinebasis Surabaja blyft
voorlopig onder Nederlands beheer,
welk. beheer geleidelijk zal worden
overgedragen Operationeel gebruik
van de marine, in de overgangspe
riode. is slechts mogelijk na 'n daar
toe strekkend verzoek van de rege
ring van de R.I.S.
Deze laatste'bepaling geldt in ge
lijke mate voor de onder Neder
lands bevel staande landstrijdkrach
ten. Deze strijdkrachten zullen zo
spoedig mogelijk worden verzameld
in „rayons". Daarbinnen zullen de
daartoe bevoegde Nederlandse mili
taire organen rust en orde hand
haven. De verantwoordelijkheid
hiervoor blijft echter berusten by de
RJ.S.-regering.
KNIL verdwijnt
Voor de militairen van het
K.N.I.L. zullen er na do over
dracht van de souvereiniteit
drie mogelijkheden open staan.
Zy kunnen in dienst treden by
de R.I.S., by het Konlnkryk der
Nederlanden, ofwel zU zullen af
vloeien.
Dienstneming bij de strijd
krachten van de K.I.S., waar
voor aanvaarden van het Indo
nesisch staatsburgerschap ver
eist is, geschiedt slechts ha-
sis van vrijwilligheid. De by het
K.N.I.L. doorgebrachte dienst
tijd wordt dau ten volle ln reke-
ning gebracht.
By deze dusgenoemde „reorgani
satie" van het K.N.I.L. wordt er
naar gestreefd de overgang naar do
R.I.S.-krygsmacht zoveel mogelijk
onderdeelsgewUs te doen plaats heb
ben. Voorbereidingen hiertoe zullen
reeds voor de overdracht van do
souvereiniteit getroffen worden, op
dat een aantal onderdelen reeds op
de dag na de overdracht naar do
R.I.S. zullen kunnen overgaan. Bin
nen een half jaar na de dag, waar
op de voorwaarden voor deze dienst
neming bekend gemaakt zullen zyn,
moet de reorganisatie tot een einde
zyn gebracht. Met het einde van de
reorganisatie houdt het K.N.I.L. dus
op te bestaan.
Het militaire personeel, dat niet
overgaat in Nederlandse of R.I.S.
staatsdienst wordt ontslagen1 met
inachtneming van een aantal bepa
lingen op sociaal terrein, die wy el
ders behandelen. Beneden de leef
tijd van 55 jaar kan echter aan de
genen die Ingevolge deze bepalingen
evenredig pensioen of wachtgeld
gaan genieten, de verplichting tot
het aanvaarden van een passende
burgerbctrekkin2 worden opgelegd.
De luchtstrijdkrachten worden
eveneens uit Indonesië terug Te-
trokken, Hierbij zyn echter soortge
lijke bepalingen als bij de marine
gemaakt, inzake het verlenen van
steun, welke een aflopend karakter
zal bezitten. Voorzover luchtstrijd
krachten onderdelen van het
K.N.I.L.uitmaken, gelden de hier
boven reeds vermelde bepalingen.
Missie
De Nederlandse militaire missie,
waarvan de leden zich te richten
zullen hebben naar de aanwyzingcn
van de militaire autoriteiten van de
R.I.S.vormt één geheel: zy omvat
de afdelingen zeemacht, landmacht
en luchtmacht. Haar taak bestaat
uit medewerking verlenen bij de op
bouw en de opleiding van de R.I.S.-
krijgsmaeht, alsmede adviserend op
treden inzake vraagstukken*van mi
litaire aard. De overeenkomst be
treffende deze missies wordt aange
gaan voor de tijd van drie jaar,
maar kan voortijdig worden opge
zegd, bijvoorbeeld indien één der
beide regeringen is betrokken in
binnenlandse onlusten of buiten
landse vijandelijkheden.
Besprekingen zullen worden ge
opend over de door Nederland aan
de R.I.S. te verlenen maritieme bij
drage Wanneer deze besprekingen
niet binnen vier maanden na de sou
vereiniteitsoverdracht tot een over
eenkomst hebben geleid, zal deze
steun niet langer dan een jaar ver
leend worden. Een commissie van
voorbereiding zal in dit verband zo
spoedig mogelijk gevormd worden.
Ook voor de luchtstrijdkrachten
NA EEN LANGDURIGE PA-
TROUILLETOCHT komen enige
soldaten, die in de omgeving van
Tandjong zijn gelegerd, weer in
hun kamp terug. Met een wel
verdiende rust in het vooruit- of olA
zicht, leggen zij lachend de laat- P
ste honderd meter af.
I het programma.
