Maatschappelijk vertrapten vinden
veiligheid io achl tehuizen
„Kuslhof" als mil'aliar kerkhof een
voorbeeld in Nederland
STICHTING „DE OPBOUW" TIEN JAAR
Zon, een krachtige
energiebron
Ze had mn Moe gescholde
Werving
Nationale Reserve
krachtig voortgezet
„Ik heb alleen kssst geroepen
Zaterdag 12 November 1949
3
geen geld
Lege kas baart het bestuur der stichtini
voortdurend zware zorg
Werk mag niet in
gevaar komen
(Van een oneer verslaggevers)
UTRECHT - Keesje in zijn kra-
„ie trainingspakje, Rika met de
Zwartglanzende laarzen en opa, die
érie-en-liegentig wordt, krullige
bakkebaardjes heeft en een nog on-
rboeen rug ze hebben elkaar nog
Lil gezien Kees taalt er niet naar,
m het eeel verder dan lot het hek
mn Amcrsfoorts tehuis te zoe
ken Voor Fhka ligt al het geluk, dal
5, w°reld haa> te bieden heeft, op
«n drassig stukje grond tussen een
Sloot en de rivier in Nigtevecht. En
aoa's stramme benen dragen het
overigens kerngezonde lichaam niet
iancer meer dan het ene kwartiertje
van'zijn dagelijks ommetje door het
Zeister bos.
Toch zijn deze drie zo verschillen
de mensenkinderen leden van één
grote familie - de stichting „De Op
houw" en hebben ze allen éen
vader": de heer L. A. van Doorn,
stichtingsvoorzitter, directeur van so
ciale zakeD te Utrecht, wel eens ge
noemd Nederlands beste sociale
werker." Op de negentiende Novem
ber. wanneer de stichting tien jaar
bestaat, zult u hem en zijn medewer
kers tevergeefs in een receptiezaal
roeken. Door hun werk. kregen hon
derden. kinderen en volwassenen,
een kans om ieder op zijn eigen
wijze en naar eigen behoefte wat
van het leven te maken.
In het gezellige kinderhuis „De
Snoekheuvel" wordt Keesje van een
kleine schavuit opgevoed tot een
flinke kerel, die handen en hersens
weet te gebruiken Rika, het debie
le meisje ondanks haar drie en
twintig jaar als een kind zo blij met
haar nieuwe waterlaarzen is in
huize „Bree-Vecht", ver weg van de
voor haar zo onbarmhartige wereld,
teeen zichzelf én tegen anderen be-
«cflermd. Opa heeft in het vroegere
Zeister burgemeestershuis ..Pasade
na" een rustig en wat hij zelf erg
belangrijk vindt lekker warm
plekje gevonden om „de honderd te
halen", zoals we hem horen bewe
ren.
Weer zelfrespect
Bij honderdtallen zijn ze gegeven,
zulke kansen en vele andere. Onge
huwde moeders, aanvankelijk ten
einde raad. herwonnen in de behoor
lijke villa .De Hazelaar" te Huis ter
Heide haar zelfrespect en verant
woordelijkheidsbesef. Chronische zie
ken en invaliden genieten, eveneens
in Zeist, eindelijk de verzorging die
ze behoeven en thuis niet konden
krijgen. Nog vier andere tehuizen
zijn eer, welke met de overige een
thuis bieden aan die wonderlijke fa
milie, waaraan de maatschappelijke
enden van gans een volk te herken
tin zijn.
Groot zijn de zorgen van hen, die
werken vóór en onder de verwaar
loosde kinderen, de hulpeloze en in
de steek gelaten vrouwen en man
nen uit het gehele land en van veler
lei religieuze richting. Er is geen tijd
IN AMERSFOORT, waar de
stichting het kindertehuis „De
Snoekheuvel" exploiteert wor
den verwaarloosde kinderen op
gevoed tot flinke mensen.
om feest te vieren,
ook trouwens
Dat is er nooit genoeg geweest.
Toen in 1941 de stichting haar oor
spronkelijke doelstelling liet varen
en inplaats van de reclassering de
exploitatie van zes tehuizen van het
„Leger des Heils' ging behartigen
opdat die niet met het leger geli
quideerd behoefden te worden
waren er op de kop af zestig gul
dens m kas Toch heoben ze het
gerooid en de huizen zijn na de oor
log welverzorgd weer onder de hoe
de van het dankbare Leger gekomen.
De vorige twee jaren bedroeg het
tekort steeds ongeveer zes ton En
toch eet Keesje nog elke dag zes
dikke boterhammen en Opa zijn
bordje pap Maar of die borden niet
eens leeg zullen staan?
Volkszaak
Overheidssubsidies zijn niet vol
doende. Bovendien, zeker voor de
jeugd, meent men, .mag van een
„staatsopvoeding" geen sprake zijn
Kinderbescherming, we horen het
ook hier, is een volkszaak, een taak
voor het particulier initiatief Om
het even of die jongens en meisjes
nu in tehuizen of gezinnen,— van
die pleegkinderen stelde de Voogdij
raad er ruim vijfhonderd onder de
hoede van de stichting zijn onder
gebracht Behalve deze zorgen zijn
er nog vele van andere aard.
Schrikbarend is bijvoorbeeld jet
tekort aaD tehuizen voor debielen.
Teleurstellend is het ook. machte
loos te moeten toezien hoe zulke pu
pillen, meerderjarig geworden, on
machtig het leven intrekken, totaal
mislukken en vaak het inmiddels ge-
stichtte gezin met zich mee slepen de
ellende, de armoe, de ondergang in.
Maar de wet is nog onverbiddelijk
Er wordt aan gewerkt maar het zal
Korfbal-overzicht
Voor a.s. Zondag staan twee be
langrijke korfbalwedstrijden op
het programma, waarna zal zijn
beslist wie voorlopig de leider van
de afdeling is en wie de rode lan
taarndrager. In Zeist ontvangt het
leidende Tovers het Amsterdamse
Oosterpark. Beide ploegen hebben
twee verliespuntcn en mede door
een meer gespeelde wedstrijd staat
Tovers aan de kop van de rang
lijst. Na de grote overwinning, die
de korfballers uit Zeist op BEP
hebben behaald zijn we geneigd
om ook nu Tovers de meeste kans
op de overwinning te geven. Maar
dat het spannen zal, daarvan kan
een ieder overtuigd zijn.
In Amersfoort aan de Dollard-
straat ontvangt Soesterkwartier
Fortuna uit Amsterdam. Als we
de ranglijst bezien dan blijkt, dat
Soesterkwartier nog alle kans
heeft om de onderste plaats te
verlaten, want ook Fortuna be
hoort tot de groep van minder
sterkeren.
In de hoofdstad hebben onze
stadgenoten reeds van Fortuna
verloren doch van een groot
krachtsverschil was toen geen
sprake.
Soesterkwartier 2 krijgt even
eens thuis een zware dobber. Op
bezoek komt Giraffes uit Baarn.
De bron van practisch alle ener
gie. die wij op aarde gebruiken, is
de zon. Slechts de atoom-cnergic
staat hiervan onafhankelijk. De zon
is daardoor voor dc mensen op aar
de van bijzonder groot belang. Het
is om deze reden niet te verwon
deren. dat in alle delen van de we
reld zonnewachten en andere in
stituten bestaan, die dagelijks de
zon en de zonsverschünsclen on
derzoeken om uit de opgedane er
varingen de wetenschap en dus de
mens te kunnen dienen.
Over de uitbarstingen en orka
nen op de zon sprak Vrijdagavond
voor de plaatselijke afdeling van de
Nederl. Vereniging voor Weer en
Sterrekunde de Utrechtse astro
noom. dr C. de Jager. De heer De
Jager zeide in zijn inleiding, dat
de zon geen homogene lichtende
bol is. De zonneschijf vertoont tal
rijke zonnevlekken, die bij de
astronomen bekend staan als draai
kolken. In deze draaikolken, die tot
in het binnenste van de zon reiken
wordt de zon-energie
ceerd". De warmte in deze draai
kolken bereikt op de diepste pun
ten soms wel een temperatuur van
20 millioen graden. Wanneer er
sprake is van een totale zonsver
duistering, kan men buiten de zon
eclips talrijke uitbouwsels of uit
stralende figuren z.g. protuberan
sen, waarnemen. Deze protuberan
sen kunnen bij een totale zonsver
duistering met het oog enigszins
worden onderscheiden. Deze uit
stralingen bereiken slechts een hel
derheid van een duizendste van die
der zon. Om een nauwkeurige stu
die te kunnen maken van deze pro
tuberansen vervaardigde de Franse
astronoom prof Lyot een aantal in
strumenten. waarmede naast de fel
schijnende zon de zwakke schiinse-
len voor de mens zichtbaar konden
worden gemaakt. Men kon hierdoor
vaststellen dat deze protuberansen
ontzettende snelheden, soms wel
100 km. per sec., ontwikkelen. Fil
mische waarnemingen, na de oor
log door het Climax Observatorium
in het Rotsgebergte in Amerika
verricht, werden hierna vertoond.
Duideliik waren de zonnevlammen
op de zon zichtbaar, die o m. het
Poolllcht, storingen op aarde. o.a.
radiostoringen veroorzaken. De
grootste waargenomen uitbarsting
bereikte een hoogte van 250.000
mijl.
Na de pauze vertelde dr De Jager
nog een en ander over het veroor
zaken van deze protuberansen.
Waarschijnlijk zijn de ultraviolette
zonnestralen de energieleveranciers
van deze uitbarstingen. Over de ge
detailleerde oorzaak tast tast ech
ter nog in het duister
Tenslotte werd nog de door prof.
Lyot in het observatorium te Puc
du Midi vervaardigde film over de
zonuitbarstingen en de zonnevlam
men vertoond.
99
Een bezem Is er om mee
te vegen, dat weten we al
lemaal. Maar ln de handen
van Cornells was dit werk
tuig een gevaarlijk wapen
tegen z'n buurvrouw Al-
oertje. Cornells had de be
zem opgeheven tegen Al-
bertje. omdat ze z'n Moe
beledigend had gescholden.
Dies liep Moeder Cornelia
naar de politie En wegens
mishandeling met een be
zem ging Albertje even
eens aangifte doen. Waar
om zou zjj ook niet? Ieder
een in haar dorp aan de
„Zuiderzee" loopt Immers
naar de politie, als er iets
aan het handje ls. Op an
dere dorpen worden zulke
dingen nog wel eens in der
minne geschikt en dan
zoenen of drinken de par
tijen het naderhand af.
.gefabri- Maar op het dorp van Al
bertje en Cornelis moet je
daar niet om komen. Er
gaat haast geen week
voorbij, of je ziet er eeu
van dat plaatsje voor de
rechtbank. Ze maken er
gewoon een uitje van. Als
ze er niet herhaaldelijk
met dikke geldboetes en
soms wel met gevangenis
straf vandaan kwamen,
zou je haast geloven, dat
ze er plezier aan beleef
den, die sombere rechts
zaal zo veelvuldig met hun
fleurige klederdracht op
te vrolijken.
Dit van Cornelis (20) en
Albertje (30 jaar oud) is
een drama in twee bedrij
ven. Eerst staat Cornelis
terecht, voor die klap met
de bezem.
Hoe dat gegaan is, wil
de rechter weten
Cornelis trekt z'n bruine
pak recht, frunnikt wat
aan de boord van zijn he
melsblauwe trui en ant
woordt: „Ze had m'n Moe
gescholde".
„En toen sloeg jtf haar
in verband daarmee met
dc bezem?"
„Nee Edelachtbare, ik Ze ratelt
Als door een adder ge
beten trekt Albertje nu
met een woest gebaar het
afgezakte mutsje voor het
gezicht weg „Tegelijk heeft
ze haar waardigheid van
zo pas afgeworpen. Rood
van drift en met felle ky'f-
stem, begint ze Cornelis.
voor de ogen van de Edel
achtbare heren, te beschul
digen. Jy heb .smerige
meid" gezeg en je ben zelf
een lelijke snotpiet en.
zei tege me Moe: „Laat
die smerige meld lope".
Pa toen ze doorging met
schelde ging ik met de be
zem op d'r af, om r bang
te make. Maar ik sloeg
nie. Ik kon 'r nle rake,
want ze kroop weg achter
de deur van d'r huis"
„Getuige Albertje. komt
u eens hier," zegt de rech
ter. „Heeft deze jongen u
geslagen
Albertje. zoals ze ln
haar smetteloze, keurig
gestreken en gesteven
spullen voor de rechter
staat, is een beauty Waar
dig zegt ze: „Hy heb me
pijnlijk getroffe U kan
wel bcgrijpe, dat-ie raak
sloeg, want me hele mus
zakte voor me gezich" En
demonstratief trekt ze het
verder, ln één
onverstaanbare
wilde,
tirade.
Met een harde klap valt
de hamei op het groene
laken. „Stilte!", buldert de
rechter. En bars voegt hy
er aan toe: „Gaat u maar
weer zitten". En Albertje,
bevend van de zenuwen,
gehoorzaamt. Jawel eer
waarde achtbare," haspelt
ze.
lore en ik wist. dat Corne
lis z'n Moe hem had ge-
vonde. Maar ze zei tege
me: „Dat heg je allegaar.
Kan je 't soms bewijze?"
Nou. Edelachtbare, wat
moest ik daar nou an be
wijze? Een rijksdaalder is
een rijksdaalder en me
man had netuurlijk 't
nummer nie opgenome".
„Waarom ging u eigen
lijk niet naar de politie
over die rijksdaalder?" in
formeert de Officier van
Justitie.
„Daar dnch Ik zo gauw
nie an", lispelt Albertje.
„Dïit snap lk niet," ketst
de Officier terug. „Dat is
nu precies het eerste,
waar ze bij u op het dorp
allemaal wél aan denken.
Ik eis voor die belediging
vijftien gulden boete."
Maar omdat ze met vijf
De politierechter vindt, kleine kinderen zit en haar
dat ook Albertje's man ge
hoord moet worden. Maar
die is ziek en daarom
wordt de zaak van Corne
lis voor onbepaalde tijd
uitgesteld.
Dan volgt het tweede
bedryf. Albertje nis ver
dachte: „Dief, lelijke dief.
jullie lope met mijn cente
in je zak!" Dat had ze ge-
helder witte mutsje naar poepen tegen Cornelis
voren, zodat er van haar
blozende wangen en blau
we ogen niets meer is te
zien.
„Ze lieg!", valt de jeug
dige verdachte uit.
Moe. Vandaar dat Cornelis
van kwaadheid naar die
bezem had gegrepen. Al
bertje geeft de beledigen
de woorden toe. „Mijn man
had een rijksdaalder ver
man in het ziekenhuis ligt,
markt de politierechter er
vier gulden of twee dagen
van. Als een botter voor
de wind, zo stevent Alber-
jc dan fier rechtop de zaal
uit. In het voorbij gaan
werpt ze nog een verplet
terende blik op haar
dorpsgenoot Cornells, die
weer nerveus aan zijn trui
pulkt. In de ogen van Al
bertje kan hy lezen:
„Wacht maar jongetje,
ook jy zult voor deze visi
te aan de rechtbank boe
ten. Als eerst mijn man
maar beter is!"...
De heer Reinalda teleurgesteld door
houding van ons volk-
laak thans nauwkeurig
vastgesteld
HUIZE „PASADENA", het vroe-
gere burgemeestershuis te Zeist,
doet dienst als tehuis voor chro
nische zieken en invaliden.
Vrije Woorden
van
Ir-P. SCHUT
Onderwijs en vrede
Zaterdag 12 en Zondag 13 No
vember wordt in Amsterdam een
congres gehouden over het uiter
mate belangrijke onderwerp „On
derwijs en Vrede". Helaas is dit
congres als communistisch gedood
verfd om dat twee van de elf com
missieleden lid van de C P-N. zijn.
Helaas, omdat daardoor de aandacht
van het probleem zelf wordt afge
leid. Het geldt hier toch een onder
werp dat ieder
een. iedere moe
der en vader,
ieder opvoeder,
buitengewoon
aan het hart
moet gaan. Het
is een van dc
grote vraagstuk
ken van onze tijd.
Hoe kweken we bij onze jongeren
£en geestesgesteldheid die open
daat voor de vredcsgedachte, voor
samenwerking van de naties op gc-
bied van cultuur, gezondheidszorg,
economie, voeding. Hoe laten we
onze scholen .functioneren zó. dat
om gesteldheid bevorderd wordt in
de praktijk van liet dagelijks leven.
Hoe doordringen we de jeugd van
de afschuwelijkheid van de leuze:
Right or wrong, my country",
goed of verkeerd, 't is mijn vader
land! Het is erg belangrijk dat we
goed ontwikkelde Nederlanders
vormen op onze scholen, goede ad
vocaten, artsen, ingenieurs enz.
Waar het is nog veel belangrijker
dat geleerd wordt hoe die kennis
goed te gebruiken, ten bate van
jolen. Als U misschien mocht den-
Ken dat dat met zo erg nodig is.
oerinnert U zich dan uit de „Vrije
voorden" van de vorige week dat
De zinnetje: „Het was een kunst
P zichzelf, een rustige beschaafde
pS®n te leren meedogeloos te zijn.
sjchologen van het ministerie van
°°r'og hebben hier lang over na
gedacht"
nog veel onderhandelen kosten voor
daaraan iets verandert. Als de heer
Van Doorn en de zijnen bij deze en
alle andere vraagstukken, die daar
enboven dag aan dag nog rijzen, er
eens niet steeds aan hoefden te den
ken, dat de beurs zo plat is
Dat Keesje daardoor misschien
toch geen flinke kerel wordt.
Rika straks wellicht vergeet hoe
ze moet optellen, aftrekken, aardap
pelen schillen en gelukkig zijn.
En opa mogelijk zijn drie-en-ne-
gentigste verjaardag toch met rheu-
matiek in de nu nog rechte rug moet
vieren
UTRECHT. „Nederland heeft
zich verbonden met de geallieerden,
om gezamenlijk de rechten van de
mens to verdedigen. Dit ls echter
niet ln voldoende mate tot het be-
wustzyn van het Nederlandse volk
doorgedrongen. Terwijl ons land
voor enorme moeilijkheden wordt
geplaatst, kan men by de bevolking
een volkomen matheid constateren,
een geest van „laat maar waaien."
Dit zei de commissaris der Ko
ningin. de heer M. A. Reinalda, op
een bijeenkomst van de leden van
de provinciale commissie met die
der plaatselijke commissies van het
Nationaal Instituut Steun Wettig
Gezag, dezer dagen in „Esplanade"
te Utrecht gehouden. Ook de burge
meesters uit de gehele provincie en
verscheidene militaire en politiële
autoriteiten waren daarbft aan
wezig.
Belangrijker dan het tegenwoor
dige aantal vrywilligers achtte de
heer Reinaldt het alom ingane doen
vinden van de gedachte, dat ieder
een moet deelnemen aan de strijd,
die nodig is om de grootste goede
ren van de mensheid te verdedigen.
Omdat het oproepen van lichtingen
hiervoor op grote financiële en eco
nomische bezwaren stuit, zo zei hij,
staat het Instituut od het standpunt
dat in grote eensgezindheid de idee
van vry'willigheiJ moet worden ge
propageerd.
Kolonel Termaten deelde in zyn
Het
ander",
weldadige dood mevr. getuigen
A. v. d. B.-M. zich horen",
Maandag voor de poli
tierechter moest ver-
aan haar buurvrouw.
,.U erkent het dier
waar?" begon de poli
tierechter het verhoor.
ik heb
toespraak mede, dat thans een ein
de is gekomen aan de onzekerheid
omtrent de taak van de Nationale
Reserve Vastgesteld werd. dat deze
uitsluitend is voor het plaatselgk
handhaven en herstellen van de in
wendige veiligheid tegen een vijfde
colonne: het onmiddeliyk aangrijpen
van een gelande afdeling, voordat
deze zich tot grotere eenheden kan
verenigen, en het daartoe bezet hou
den van voor de vftand belangrijke
punten De Nationale Reserve dient
niet om als territoriale troepen
dienst te doen. De vrijwilliger moet
niet worden gezien als een soldaat
maar als een vertegenwoordiger
van het gezin.
De voorzitter van de plaatselijke
commissie Utrecht, jhr G. M. M.
Alting von Geusau, verklaarde, dat
met alle kracht gepoogd zal wor
den, de werving voor de reserve
diensten te doen slagen. Daarbij
zal echter gestreden moeten worden
tegen individualisme en egoïsme.
Adoptie van geallieerde graven leidde tot
grote dankbaarheid van nabestaanden
Het gebeurde in de Meidagen van 1940. De oorlog woedde
reeds enkele dagen in al zijn hevigheid. De Duitsers waren op
de Grebbeberg in felle gevechten gewikkeld met.een held
haftig groepje Hollandse militairen. Bij Randenbroek lag het
16e R.I. onder commando van luit. mr. M. Vreeken in stelling.
Er heerste een zenuwachtige stemming. De laatste berichten
meldden, dat op verscheidene plaatsen in ons land Duitse para
chutisten waren geland. Men verwachtte óók bij Amersfoort
een afzetting van vijandelijke luchtlandingstroepen. Plotseling
kwam het bericht: „De Duitsers zijn geland!" Luit. Vreeken
verwijderde zich uit de stellingen om een onderzoek naar de
juistheid van dit bericht in te steUen. Toen hij terugkeerde,
werd hij door zijn eigen manschappen neergeknald: de jongens
hadden hem aangezien voor een Duits parachutist. Luit.
Vreeken werd op „Rusthof" begraven en was de eerste militair,
die op deze dodenakker een laatste rustplaats vond.
dier van een drie teveel, meende ze. overtuigd van moeder's
voor welks Ee- ..Dan zullen wii de onschuld. Integendeel.
maar eens Hii achtte het snood
besloot de misdrijf bewezen
rechter. hii vond het erg ook.
Aldus geschiedde. Niet alleen mag men
antwoorden, was een Als eerste kwam de zich niet aan ander-
marmot toebehorend eigenaresse van de ge- mans eigendommen
sneuvelde marmot voor vergrijnen, maar bo-
de balie. Zii gaf een vendien zag hii er 'n ge-
met een steenworp te uitvoerig verhaal van val van dierenmishan-
hebben gedood, niet- het drama, dat zich op deling in. En dergelijke
die 5e Augustus had dingen worden door de
afgespeeld. Een van Justitie zwaar gestraft,
haar marmotten was Daarom luidde zijn eis
od het grondgebied van
de buren binnenge-
drongen. Zn zag toen
hoe
een
greep en het naar het beroep",
beest wierp, dat ge- „Wacht u nog even".
troffen werd en kort zei de politierechter,
van. juffrouw, er moet daar0D stier[. Dit re- „ik ben nog niet klaar,
meer znn gebeurd iaas werd in grote lij- ik vind het niet mooi
nen bevestigd door het wat u gedaan hebt en
achtjarig dochtertje ook niet Uw houding
„Weineen,
alleen maar het dier
uit mijn tuin gejaagd,
in mijn handen geklapt
en kssst geroepen".
„Daar gaat een beest
gewoonlijk niet dood
meende de rechter.
„Toch niet",
één week gevangenis
straf.
„Dat neem ik niet!"
haar buurvrouw rjep bet vrouwtje ver
stuk baksteen bolgen. „ik ga in hoger
klaarde verdachte hals- van deze getuige,
starrig en meteen daar-
ondervond van de zon
derlinge gasten van
voor het gerecht. Maar
Toen was het woord ik wil rekening houden
op volgde een relaas aan de getuige dé- met uw gezin. Daarom
over de last. die zii charge, het 16-jarig veroordeel ik u tot
dochtertje van de. ver- 25.- boete. subs, vijf-
dachte, die evenals tien dagen hechtenis,
haar buurvrouw. Vroe- haar moeder de moord „Dat neem ik niet!
ger zo vertelde ze op de marmot ten stel- Ik ga in hoger beroep!"
had die er liefst vijf. ligste ontkende. Moe- riep het vrouwtje weer.
maar toen dat geval der had alleen maar En zo komt de ge
zich afspeelde op 5
Augustus waren het er
nog maar drie. Maar
.kssst" geroepen, zei ze. dode marmot eerlang
De officier van Justi- voor het Gerechtshof
tie was echter weinig te Amsterdam
Bekerwedstrijden
van AMHC
Morgen staat bijna de gehele
competitie der K.N.H B. stil in ver
band met de eerste ronde van de
strijd om de verschillende bekers,
Deze bekerwedstrijden staan in
de hockey-wereld in hoog aanzien:
men krijgt er de kans door op ont
moetingen met elftallen uit andere
districten en de gelegenheid om re
laties aan te knopen met eerst on
bekende verenigingen.
Ook de beide AMHC-teams ont
breken bij deze wedstrijdenreeks
niet. De heren hebben ingeschreven
voor de Amsterdam-beker, voor
eerste- en promotieklassers. Zij ont
vangen morgen HDM II. De Hage
naars, die ook in de promotieklasse
uitkomen, spelen in de competitie
geen vooraanstaande rol. Doch ook
AMHC behoort niet tot de sterk-
sten en hoewel onze stadgenoten
het voordeel van eigen terrein heb
ben, heeft HDM II daarentegen, als
bezoekende vereniging van gelijke
klasse, reeds aan een gelijkspel ge
noeg om de tweede ronde te berei
ken. En daar nu juist onze stadge
noten de laatste tijd geabonneerd
lijken te zijn op gelijke spelen, zijn
we niet erg gerust op het resultaat.
De dames hebben ingeschreven
voor de dr Exalto-beker. eveneens
voor eerste- en promotieklassers.
Ook zij lootten een thuiswedstrijd
en wel tegen Apeldoorn, een Ooste
lijke promotieklassen Dit elftal is
het afgelopen seizoen gedegradeerd
uit de eerste klasse, maar doet
thans, gezien haar fraaie positie bo
ven aan de ranglijst met de doelcij-
fers 212, serieuze pogingen 't ver
loren gegane terrein weer te her
winnen. De gasten van morgen heb
ben een sterke troef in mej. Gant-
voort, de spil van het Oostelijke elf
tal en daar de Apeldoornse dames,
evenals HDM II bij de heren, reeds
voldoende hebben aan een gelijk
spel, verwachten wij niet onze stad
genoten in de tweede ronde te zul
len zien.
Bewaarder E. M. Jansen
doet meer dan zijn
plicht
Het is vandaag Klaproosdag, of
Poppy-day, zoals de Amerikanen
en Engelsen het noemen. Op deze
dag herdenken jaarlijks alle vol
ken, die tijdens de afgelopen oorlog
gezamenlijk Hitier en zijn tyran-
nen bestreden, de slachtoffers die
in deze strijd vielen. Als symbool
van dankbaarheid draagt men op
die dag een Klaproos.
Meer dan 40 000 Geallieerde sol
daten vonden in ons land een laat
ste rustplaats. Ongeveer 1380 van
hen rusten op de militaire begraaf
plaats „Rusthof".
„Amersfoort, General Military
Cemetery", staat er op een bord bij
de begraafplaats te lezen, wanneer
men zich via de oprijlaan naar
„Rusthof" begeeft. Slachtoffers
van meer dan vijftien nationalitei
ten, die legaal en illegaal de vijand
bestreden, werden op deze be
graafplaats ter aarde besteld. Luit.
Vreeken was de eerste en naar
mate de oorlog in zijn hevigheid
en omvang toenam, steeg het aan
tal witte kruizen op deze doden
akker.
Op 15 Januari 1942 stortte bij
Soesterberg een Engelse bommen
werper naar beneden. De gehele
bemanning luit. Nask, serg.
Cooper en serg. Douwns kwam
om het leven en werd op „Rusthof"
begraven. Zij waren de eerste Ge
allieerde militairen, die naast hun
Nederlandse kameraad een laatste
rustplaats vonden.
Het aantal slachtoffers werd
steeds groter en op „Rusthof" ont
stond een militair kerkhof. Alle
Geallieerde vliegers, die in Noord-
Holland, Zuid-Holland, Utrecht of
Gelderland met hun vliegtuig neer
stortten, werden op „Rusthof" be
graven. Aanvarkelijk geschiedde
dit met militaire (Duitse) eer,
maar na 1943 werd Tiet „befehl"
gegeven, dat de begrafenis van
Geallieerde militairen in alle stil
te moest gebeuren.
Toch militaire eer
De bewaarder van de begraaf
plaats „Rusthof", de heer E. H.
Jansen, stoorde zich niet aan dit
voorschrift en verleende de geval
len mill airen en vliegers de eer
die hen toekwam. Bij de begrafenis
was er voor ieder slachtoffer ecu
krans, de kisten waren enige tijd
opgebaard in de aula, het orgel
speelde' en in sommige gevallen
sprak zelfs een dominéé een kort
woord. Vóór de begrafenis identi
ficeerde de heer Jansen de ont
zielde lichamen, maakte nauwkeu.
rige aantekeningen van ieder
slachtoffer en verwijderde van
ieder lichaam een herinnering.
De heer Jansen hoopte hiermede
na de oorlog de nabestaanden een
dienst te kunnen bewijzen. De na
bestaanden. van de honderden mi
litairen die op Rusthof ter aarde
werden besteld, waren bijzonder
dankbaar, toen zij na de oorlog,
vernamen, met welk een zorg en
toewijding hun dierbaren de laat
ste eer was bewezen. De heer Jan
sen ontving voor dit werk in 1946
van de regeringen van Groot Brit-
tannie, Nieuw-Zeeland, Canada en
Australië een hoge onderscheiding
in de vorm van The Medal of King
of Freedom.
Een erezaak
Na de oorlog werd de Geallieer
de be^i aalplaats „Kustnoi' on^er
toezie.n gwSieiu Vuu de Engeise
Empe.iar War oiavus commute^.
Lie*ronen aoor ae keurige verzor
ging van ae graven, wee.» du comi
té „Rusthoi aan als oificieei Ge
neral Military Cemetery. Even
eens ais blijk van waaruering
ae iraaie verzorging aer oorlogs-
graven, wei a ae verzorging van de
uealiieerue graven op Kus.hoi toe
vertrouwd aan net Amersfoortse
gemeentepersoneei. Dit mag wel
een bijzonaere onders^heiuing ne
ten, wanneer men weet, dat op aile
mnnaire oe0raalplaaisen in iveae.-
lanct en andere lanaen hei onaer-
noud geschieut uoor personeel van
het Emperiai War Graves Comit-
tee.
Alleen de Amerikaanse vliegers
werden in Margraten begraven.
Engelse, Canaaese, Poolse, Nieuw
Zeelandse, Australische, Franse en
Belgische vliegers totaal 232
liggen op „Rusthof" begraven. Zij
liggen temidden van de 852 Rus
sische militairen, 20 Italianen; 6
Tsjecho Slowaken; 6 Grieken; 1
Hongaar, 8 Polen; 2 Roemenen; 2
Oekraïners; 2 Joego-slaven
voorts nog 160 Nederlandse onder
grondse strijders, die in Duitse
concentratiek. mpen of voor een
vuurpeloton het leven lieten. Ten
slotte rusten er nog 75 Duitsers in
het bos van „Rusthof". Trieste cij
fers, die in geringe mate aantonen
hoe afschuwelijk de laatste oorlog
was.
Een groot aantal Amersfoort
se families adopteeraen na de
oorlog een graf, verzorgde het
en onderhield contact met de
nabestaanden. Voor het ove
rige deel is de zorg aan de heer
Jansen en zijn staf toever
trouwd.
Contacten
Uit alle delen van de wereld be
reiken de heer Jansen uitingen
van dankbaarheid voor het werk
dat de Amersfoortse bevolking ver
richt bij de verzorging der graven
van hun familieleden. In samen
werking met de heer Jansen stu
ren de adoptanten de nabestaanden
foto's van de graven, zij schrijven
hen over de toedracht van het on
geval en zenden indien mogelijk,
een herinnering, dat eigendom was
van de gevallene.
Het is Klaproosdag Wij geden
ken vandaag dc 1380 militairen,
die op Rusthof rusten, en de dui
zenden anderen, die soms verspreid
over de gehele wereld en ver van
huis een laatsCe rustplaats vonden.
Wij herdenken hen voor het offer,
dat zij voor de vrijheid van mede
mensen brachten. De Klaproos
dragen wij als symbool van dank
baarheid voor deze duizenden. Op
dat wij niet vergeten
Inbrekers aller landen verenigt
u, want is het geen schandaal dat
als je ergens op je gemak een'la
licht niet alleen alarmsignalen
ratelen, doch ook automatisch
een filmpje van je wordt opgeno
men? Rob. C. Thurlow de dief'
beklaagt zich erover, dat toen hij
in de toko van Sam Martin bezig
was (Syracuse, New York) op
een ogenblik ón een Blitzlicht
aangiyig, bellen rinkelden en een
automatische filmcamera snorde.
Dat was „geen werk", vond hij;
„op zo'n manier is er geen aar
digheid meer aan het inbrekers
vak".
Kijk, daar moet het nu net
heen: dat er geen sikkepit aar
digheid meer aan is.
