Silicose baant de weg voor
tuberculose
Schaak-rubriek
TWEE BEROEPENRAADSEL
Breng je bank mee naar school
Ben marionet
ais mannequin
Bridge-rubriek
4krachtige pijnstillende
middelen in 1 tablet
Chefarine,4
Dam-rubriek
Op zoek naar goudkorrels
Wittebroods-wandeling
6
Zaterdag 12 November I949
Een groep gouddelvers ts aan
het werk in een met ijs be
dekte rivier bij Fishwheel in
Alaska. Zij zijn zo begerig
naar het kostbare metaal, dat
zij zelfs 's nachts door wer
ken bij het licht van een lan
taarn. Naar verluidt is de
oogst echter gering.
In het Italiaanse dorpje
Torrice is een schoolge
bouw, een oude boerde
rij, met twee kale, lege
lokalen, maar er is geen
geld voor meubilair. De
leerlingen moeten zelf
voor een bank zorgen.
Wij zien de jeugd van
Torrice bij school aan
komen, hun bank op de
nek.
A--
In een nachtclub te
Hamburg zweeft iede
re avond twaalf meter
boven de grond een
acrobaat aan de trape
ze. Aan zijn tanden
draagt hij een 350 kg.
zware kogel. In deze
bol xijdt zijn vrouwe
lijke partner op een
fiets rond. Boven: de
acrobaat bij zijn
krachttoer, onder: zijn
partner klimt in de
kogel.
De Zweedse actri
ce Mai Zetterling
was natuurlijk
present toen er in
Londen 'n Zweeds
restaurant ge
opend werd.
9 •m w.
Longziekten, door stof
veroorzaakt
|jE moeilijkheden, gerezen by de
verwerking van zandsteen voor
de restauratic van de St Laurens-
toren, kunnen misschien aanleiding
zyn de longziekten, die door stof
worden veroorzaakt, onder de loupe
te nemen.
Al in het begin van deze eeuw zijn
ln verschillende landen wettelijke
maatregelen getroffen om het ont
staan van deze stofziekten tegen te
gaan Ook in de Nederlandse Ar
beidswet van 1919 zijn de pneumono-
kiosen (dat zyn de longziekten, die
door inademing van stof ontstaan)
als beroepsziekten erkend.
Nu is niet alleen het stof. dat bij
de bewerking van zandsteen ont
staat, zo gevaarlijk. Mijnwerkers in
kolenmijnen kunnen na vele jaren
ondergrondse arbeid afwijkingen
vertonen. Ook het stof. dat bij de
vervaardiging van aardewerk, in
krijtfabrieken, asbest-, cementfabrie
ken enz. optreedt, is op de duur zeer
schadelijk. Verschillende stofsoorten
veroorzaken ook verschillende af
wijkingen aan de longen.
Anthracosis bijvoorbeeld, ont
staat door inademing van kolenstof
in mijnen. Dit stof komt door de
luchtpijpen in de longblaasjes te
recht en dringt dan in de cellen. De
long wordt zwart en er ontstaan tal
van kleine knobbeltjes Deze kunnen
dan week worden, maar meestal re
ven deze afwijkingen toch geen aan
leiding tot ernstige klachten.
Anders is het met de silicosis,
de kiezel- of steenhouwerslong ge
steld. Deze zandsteen-stofdeeltjes
zijn zeer hard en zeer puntig.
Terwijl men vroeger dacht, dat het
juist deze scherpe puntjes waren,
die de onmiddellijke aanleiding van
deze ziekte waren, konden latere
ontdekkers bewijzen, dat het gevaar
schuilt in de chemische samenstel
ling van het stof Zand bevat kiezel-
zuur. dat sterk prikkelend op de
longen werkt Ook bij ijzerslijpers
is een longafwijking gevonden, die
men eerst aan ijzer heeft toegeschre
ven. Nu weet men. dat ook hier spra
ke is van silicosis- de kiezeldeeltjes
van de slijpsteen. Tenslotte is er nog
de chalicosis, veroorzaakt door
kalkstof.
Stoflongen: chronisch niet
altyd dodclyk
De meeste stofziekten der longen
vertonen als eerste verschijnsel een
zware bronchitis, die soms in een
longontsteking kan overgaan. Maar
het grootste gevaar van deze long
afwijkingen. in het bijzonder van de
silicosis is. dat de patiënt erg vat
baar wordt voor besmetting met tu
berculose Zo kunnen deze ziekten
dodelijk worden De besmetting
hoeft niet noodzakelijk van buiten
te komen, maar de in de longen aan
wezige tuberculose-bacteriën kunnen
door het stof actief worden en tu
berculose veroorzaken. De opvatting,
dat de stoflongen een snelle, dode
lijke afloop zouden hebben, is on
juist. De ziekte is chronisch en niet
altijd dodelijk.
Een zeldzaam geval van een stof-
long is het ontstaan van longkanker.
In West-Europa komt die nooit voor,
zij is alleen bekend van de mijnen
bij Schneeberg in Saksen en Joa-
chimsthal in Tsjecho-Slowakije.
Is de stoflong eenmaal ontstaan,
dan kan men de 2iekte als zodanig
niet behandelen, maar alleen de
symptomen als bronchitis of tuber
culose. Het beginsel „voorkomen is
beter dan genezen" is hier wel bij
zonder op van toepassing. Wanneer
men niet in staat is de gevaarlijke
grondstoffen uit te schakelen, dan
moeten de arbeiders bijzondere vei
ligheidsmaatregelen nemen. Het enig
afdoend middel is het gebruik van
gasmaskers. Daar de arbeid met gas
maskers meer dan vermoeiend is,
werken de arbeiders meestal zonder
deze maskers, met alle noodlottige
gevolgen van dien. In ieder geval
moeten arbeiders, die ziek zijn ge
worden, onmiddellijk uit het bedrijf
verwijderd worden. Arbeiders, die
in dit soort bedrijven werken, moe
ten periodiek onderzocht en doorge
licht worden Op het röntgen-scherm
kunnen namelijk de beginnende af
wijkingen zichtbaar worden, maar
dan is het ook nodig dat deze arbei
ders nog op tijd uit het werk ge
haald worden.
Tot het volgende spreekuur!
MEDICUS
De laatste loodjes.
het onlangs gehouden ;uornooi te
Baarn zijn enige bijzonder aardige
eindspelletjcs gespeeld, die de belang
stellenden onder U zeerzullen ooe>en
In de partij Kramer—mr Soanjaard
kwam het tot een afbreken 4n de vol
gende stand
Geen mens. spelers incluis, twijfelde
aar ae uiteindelijke overwinning voor
zwart. De witte a-pion is onverdedig
baar en op de koningsvleugel heeft
wi' geen kans Toch zit er nog een e.
nijnige finesse in. waarvan zwart het
slachtoffer werd Het vervolg was: 1)
Ke 4 aó talvorens de a-pion te gaan
veroveren zorgt zwart ervoor, dat de
eigen a-plon dicht bij de hand ls) 2)
PgS plaatst zwart voor een dilemma
de h-plon verdedigen of niet. Laat hij
deze pion In de steek en gaat hij snel
de a-pion vcroveien, dan wint hij blij
kens de analyse zonder moeite Echter
waarom een pion offeren als het niet
nodig is? „Laten we de secuurste weg
nemen." dacht zwart en speelde 2)
Rf8. Er volgde 3) Ke5 a4 4) Kf6 h5 (al
les volgens plan van Zwart welks ont
werper niet begreep, waarop wit eigen
lijk nog hoopte) 5) gh5: gh5: Nu zal
De gevraagde beroepen worden ge
woonlijk gecombineerd uitgeoefend en
U kunt in twee geheel doorlopende
verticale rijen vakjes de namen lezen
door de gegeven 10 woorden n.l, 5 van
9 en 5 van 10 letters op de goede
horizontale rijen in te vullen.
Hier volgen dc woorden in alphabe-
tische volgorde.
1 baggorwerk, 2 betrekking. 3 Dajak-
kers. 4 gevaarlijk. 5 koorzanger 6 moed
willig, 7 redeneren, 8 verklaring 9 vi
siteren 10 volprezen.
OPLOSSING VORIG RAADSEL
1 kastelein 2 kastelen, 3 takelen. 4
Kelten. 5 Eltcn. 6 teen. 7 net. 8 te. 9 e
10 re 11 ore, 12 roes. 13 sloer. 14 rot
sen, 15 roesten. 16 sorteren. 17 U'otse-
ren.
TT"T Een Londense firma
I nieuwe manier. Hier
wordt gemanoeuvreerd
met een marionet die
een linnen knooppakje
draagt.
wit toch wel 6) Kg5 Kc3 7) Kh5: éérst
moeten spelen alvorens zijn paard er
bij te kunnen halen, omdat op direct
7) Pf6 Re7 onmiddellijk wint. Maar....
dat kost een extra-tempo aan wit en
in de tussentijd heeft zwart een zoda
nige s'elling op de andere vleugel ge
kregen, dat het paard te laat komt
om zich tegen de pion te offeren. Ech.
ter, wit speelde gec-n G) Kg5 maar het
bijzonder fraaie 6) Kf5ü Met deze zet
spaart hij zich het tempo van slaan op
h5 uit. toch kan de zwarte h-pion niet
doorlopen en bovendien kan het witte
pnard direct naar de andere vleugel
om zich te offeren.
Enkele varianten om dit te bewijzen:
6 Kc3 7) Pf6 Kb2 8) Pd5 (om op
Ka2- Pc3t en Pa4: te laten volgen) Rg7
9) Pb6 a3 11) Pc4i benevens Pa3:
Speelt zwart 6i Rg7 dan komt het
P via e7 en d5 naar de gewenste vel
den
Nog één mogelijkheid- 6) a3 7)
Pf6 Kc3 8) Pd5t Kb2 9) Pb6 dreigt Pc4
en Pa3;Ke3 10) Pd5t en zwart komt
niet verder Door de zet K15 ï.p v. Kg5
bespaarde wit zich dus het beslissen,
dc remise-tempoI!
In de partij de Lango—Henneberke
ontstond de volgende stand:
De vraag was. of zwart met zijn
paard op f4 kon komen, dan w-as het
gewonnen. Er volgde 1) Pf3 met
groot succes, want wit. oververmoeid
van het langdurige spel speelde 2)
Kc2?. Zwart .eveneens oververmoeid
zag Pelt en Pg2 over het hoofd, ener
zijds gelukkig, omdat hij nu kon aan
tonen. dat het alsnog gewonnen was,
zodat de blunder geen invloed had: 2)
Pd4+ 3) Kc3 Pe6 en nu moet de
witte B gauw op de lange diagonaal
gaan staan, anders wint Pf4 direct: 4)
Rd5 Pf4 (flD? Rc4?) 5) Rc4t Kei en de
pointe- Pf4e2 ls niet meer te pare
ren. dus ook niet promotic van de
zwarte pionl Toch had wit niet hoeven
te verliezen als hij 2) Rh3 had ge.
spccld (geen koningszet dus doen) Dan
komt de witte R op de lange diagonaal
fla6 zonder dat zwart een P of f4
krijgt tof g3 om met Pf4e2 de diago
nal! in te korten, en zie 2) Rh3 Pg5 3)
Pf5 gevolgd door de koningswandel
Kc3d4 <e4 of e5 of zelfs e3). Met re
mise als resultaat.
Oplossing vorige keer:
1) De7 Comp. mr P ten Cate.
Nieuwe opgave tweezet:
Kg2 Da8 Tb6 Td2 Re8 Pb3 Pc8 pl b7
c4 Kc6 Ta2 Tc7 Rh2 Pa4 Pd7 pi a7
c2 c3 f6.
Juana is Nederlandse van
afkomst
De danseres Juana, die in ons
lsnd Arabische, Tibetaanse, Chi
nese, Indische, Russische Spaanse
en Hindudansen ten tonele zal
brengen is van vaderszijde Neder
landse Zij is namelijk de dochter
van Gerard Jurgens, een der op
richters van Lever Brothers. Haar
moeder is een Italiaanse gravin.
De techniek van het
signaleren
Een van de moeilijkste zijden van
het bridgespel ls ongetwijfeld het te
genspel Een van de eerste vereisten
om daarin goede resultaten te beha
len is, dat men de techniek van het
signaleren voldoende beheerst. Er kun.
ncn zich nog veelvuldig gevallen voor
doen, waarin men behalve technische
kennis een algemeen „oed inzicht in
de kaartverdeling nodlp heeft om het
gunstigste tegenspel-resultaat te beha
len. Een zeer leerzaam voorbeelcf van
een dergelijk geval is het volgende
spel.
N
Sch 2
H. v b 7
R. a h 5 2
KI a h b 6 3
W O
Sch. ahg63 v 10 8 6 4
H. a 8 3 2 h 10 9
R. 6 4 v 10
KI. 10 5 9 7 4
Z
Sch b 5
H. 6 5 4
R b 9 8 7 3
KI v 8 2
West gever.
NZ kwetsbaar.
Het bieden verliep als volgt-
West Noord Oost Zuid
1 Sch. double 3 Sch. pas
pas pas pas pas
O—W speelden dus 3 Sch. Zoals men
kan zien, kunnen N-*-Z 4 R maken,
maar het is wel uiterst moeilijk om
dat contract te bereiken; Zuid heeft
een dermate zwak spel. dat het nau
welijks geoorloofd 1$ om 4 R te bie.
den
Tégen het 3 Sch bod kwam Noord
uit met KI h, waarop resp. KI. 4, 8 en
5 door dc andere spelers werden bij
gegooid Noord vervolgde met KI. a en
toen daarop bij Z. de KI 2 verscheen
was het voor N duidelijk, dat óf Z de
KI v had. óf de 3e KI. ronde zou kun
nen aftroeven N speelde nu. terecht,
eerst R h. om duidelijk te maken dat
hij óók a en h in die kleur had Z
speclcfe R 3 bij, waarna N met KI
vervolgde, welke slag door W werd af
getroefd.
West speelde nu tweemaal troef,
waarna de troeven bij N—Z verdwe
nen waren en hierop speelde W R na.
zodat N met R a aan slag kwam N
moest nu of in de dubbele renonce van
R of KI afspelen van H v b 7. waar
door W in de gelegenheid kwam er
zonder het verlies van een H slag af
te komen Op deze wijze kon West zijn
3 Sch. contract winnen
Zuid heeft in dit spel een fout met
signaleren gemaakt Indien N—Z op de
beste wijze tegenspelen gaat W l down.
N komt uit met KI h en er ls geen en
kel bezwaar tegen, dat Z de KI 8
bijspeelt; hierop behoort N met K a tc
vervolgen en dan R h te spelen Z moet
op dat ogenblik inzien, dat het zeer on
gewenst is dat N op enig ogenblik van
het tegenspel verplicht is Harten tc
spelen Daarom moet Z op R h van N
de R 8 bijspelen; ook Jat is een duide
lijk signaal om R te vervolgenN
speelt dan R a na en daarop gooit Z
R 9 bij! De R kleur is nu ..afgesig-
nalecrd" en N keert weer terug naar
de Kl kleur- weliswaar kan W de 3e
Kj ronde aftroeven, maar het lukt niet
meer om N aan slag te brengen, waar
door N een slag In H zal maken en O—
W 1 down gaan.
Vele spelers kennen de techniek va°
het signaleren zeer goedzouden zij
ook in staat geweest zijn dit spel als
NZ tot een goed einde te brengen?
Wanneer het antwoord ja luidt, mogen
zij zich zeer goede brldge-spelérs noe
men. want het geschetste geval be
hoort tot de moeilijkste figuren welke
bij het signaleren voor kunnen komen.
(Ingez. Med.)
Wanneer hevige pijnen U hei
leven moeilijk maken, neem dan
eens CHEFARINE „4". Elk labiel
bevat 4 geneesmiddelen, die
sluk voor sluk wereldberoemd
zijn geworden als bestrijders
van rheumatiek, menstruatie-,
zenuw-, hoold-, kiespijn enz.
TEGEN PUtJEN EN GRIEP 20 TABLETTEN i I 0.75
Is huurwoeker
onbestrijdbaar?
(Van onze parlementaire
redacteur)
De in de Woonruimtewet neerge
legde vorderingsbevoegdheid mag
niet worden gebruikt ter bestrij
ding van de woeker met huurprij
zen De Hoge Raad heeft uitge
maakt, dat deze bevoegdheid dan
voor een ander doel wordt ge
bruikt dan waarvoor de wet haar
verleent. Hierdoor is de mogelijk
heid om dit kwaad te beteugelen
vrijwel lamgelegd. Van bedreiging
met vrijheidsstraffen verwacht het
departement van Binnenlandse Za
ken ook geen heil in verband met
de moeilijkheden om het bewijs te
leveren. Het departement van Eco
nomische Zaken zoekt naar een
middel, dat langs civielrechtelijke
weg uitkomst kan bieden, doch te
gen het nsico van onaangenaamhe
den voor de onderhuurder is geen
kruid gewassen.
In de aanstaande wijziging van de
Woonruimtewet zal gelet worden op
de positie van huurder en onder
huurder in geval van vordering.
Het ligt in de bedoeling om de vor
dering vanwege de eigenaar te bin
den aan verplichting tot zelf-bewo-
ning. Bijzondere aandacht zal ook
worden gewijd aan de regeling van
het verzet tegen vordering van
woonruimte en van de verhouding
tussen de bevoegdheid van de vor
derende instantie en die van de
rechter Een ingrijpende wijziging
der Woonruimtewet is in de maak.
doch op enkele punten moet de
daarvoor ingestelde adviescommis
sie nog rapporteren.
Aantal vrijwilligers
beneden verwachting
DEN HAAG. Het aantal vrij
willigers voor de reserve-gemeente-
politie bedraagt ongeveer 4000,
evenals voor de reserve-rijkspolitie.
Voor de reserve-grensbewaking is
dit aantal 1000 en voor.de Nationale
Reserve 9000. Deze cijfers zijn aan
merkelijk beneden de aanvankelijke
verwachtingen gebleven.
Een zet die Van Dijk de
titel kost
In de 13e ronde van de strijd om het
dam-kampiocnschap van Nederland
slaagde Gordijn er in zijn gevaarlijkste
concurrent v. Dijk gedecideerd te klop
pen. De belangrijke partij waarin dit
resultaat werd bereikt volgt hieronder.
Wit: G E van Dijk (Wageningen)
Zwart: F. Gordijn (Den Haag)
1 32—28. 19—23 2. 28x19. 14x23; 3.
33—28. (Deze variant, voorheen prac-
tisch niet in overweging genomen, is
in deze wedstrijd plotseling tot mode-
variant bevorderd!) 3. 23x32; 4. 37x28,
10—14; 5 41—37. 16—21; 6. 37—32. 21-
26: 7. 39—33. 26x37; 8. 32x41. 17-22;
(Waardoor de strijd om het centrum
weer m het brandpunt is geraakt9.
28x17. 11x22; 10. 41—37, 5—10; 11 44-39.
14—19: 12. 50—44. 10—14; 13 46—41. 18—
23: 14 34—30, 12—18: (Ook 13—18 was
een goed denkbeeld) 15 30—25. 7—12;
16 37—31, 1—7; 17. 41—37, 7—11; 18.
37—32. 12—17; 19. 33—29, 23x34 20. 40x
29. (Wit moest iets gaan doen tegen het
sterke zwarte centrum) 20. 19—23; 21.
44—40, 23x34 22 40x29. 13—19; 23. 39—
33. 8—13; 24. 43—39, (Wit ziet geen kans
Zwart van het centrum af te houden.
Aan 32—28 waren, na Zw. 30—24; enz.
vele bezwaren verbonden Dus zoekt
Wit ln troebel water te vissen door van
genre te veranderen) 24. 2—8; 25 39—
34. 19—23, 26. 34—30, 23x34; 27. 30x39,
18—23; 28. 31—27, 22x31; 29 36x27 20-
24; 30. 33—28. 14—19; 31. 47—41. 15-20;
32. 2oxl4. 9x20; 33 41—36, 4—9; 34 49-
44 (Beter was 38—33. om te trachten
het spel in klassieke banen te houden)
34. 17—22! (Grijpt zijn kans om een
gunstige hergroepering te bereiken.)
35. 27x29. 24x22; 36 39—33. 13—18; 37.
4843. (Wit zit nu in moeilijkheden en
kan geen coed speelplan vinden 37.
8—13; 38. 43—39, 9—14; 39. 45—40.
20—25 40 40—34, 11—17; 41. 36—31. 14-
20; 42. 31—26. 6—11; 43. 32—27 (Er Is
niets beters aan te geven.) 43. 22x31
44 26x37, 11—16; 45 37—31. 19—23:
(Zwart heeft nu definitief de beheer
sing van de centrumvelden, want 3832
verliest door 2329!! enz.) 46. 31—26.
17—22; 47 33—29, 13—19; 43 35—30. 20-
24; (Tot aan de 50e zet hadden beide
spelers tijdnood Het is de vraag of de
23—28 niet sneller werkte, bijv.: 48
23—28; 49. 44—40, 22—27! 50. 40—3a.
28—33 51, 39x28. 19—23! 52 28x19. 16—
21; 53 26x17, 18—22; 54. 17x28, 20—24!
55. 29x20, 25x43, en Zwart wint gemak
kelijk) 49 29x20. 25x14. 50. 30—24. 19x30
51 34x25. 14—19; (Nu is de tijdnood
voorbij en cie reactie is natuurlijk dat
Zwart een thematische voortzetting
kiest als een soort van reactie, inplaats
van naar de allersterkste voortzetting
te kiezen nu hij weer voldoende tijd
tot zijn beschikking heeft. Dat ver
schijnsel kan men dikwijls waarnemen
en schijnt van psychologische aard te
zijn. Een snelle winst gaf 23—28. op
38—33. door 28—32. 22—27; 18—22: enz.
gevolgd en op elke andere zet dan 38—
33 van wit laat Zwart 22—27 18-22:
enz volgen) 52 38—33. 19—24 53 39—34
(en merkwaardig genoeg is er nu bij
analyse geen winsi meer voor Zwart
te vinden) 53 3—9: 54. 44—40'? Een
zet die wellicht een titel heeft gekost
Remise gaf 3430' 25—20!! enz 54
24—30; 55 25—20. 30x28; 56 40—34 28—
33; (De rest ls een kwestie van tech
niek) 57. 34—30. 33—39 58. 30—25. 39—
44; 59. 20—14. 9x20; 60. 25x14. 44-50;
61. 14—10. 50—45; 62. 10—4. 45—50; 63
26—21 (gedw.) 16x27; 64. 4—10. 23—29.
65. 42—38. 50—45; 66. 10—5. 27—31; 67.
38—32. 45—50; Wit geeft op. Er is geen
weerlegging tegen de dreiging 18—23;
29—33; enz.
Voor Problecmllefhebbers.
Zwart: 1, 3, 7/9, 12, 14. 18. 19. 26.
Wit: 28. 31/34. 36. "3S. 39. 42, 43.
Wit speelt en wint,
Oplossing vorig probleem.
1 37—3211 28x48: (A) 2 49—43, 26x37;
3 39—34! 48x30; 4 25x3. 37—41. gedw.
5. 3x6. 41—47; 6. 6—33. 47—36; 7 46—41
36x47; 8. 33—15. en Wit wint.
(A) 1 26x48; 2 32x3. 48x34; 3.
3x6 en Wit wint door overmacht.
Mijnheer Ralph Wilson, de 60-jarige president van een
Amerikaanse verzekering maatschappij trouwde te Lon
den met de 48-jarige mevr. Tina Klingsmith. Direct na de
trouwplechtigheid bezichtigden zij 't Buckingham-Palace.
