Tienduizenden huisslachtingen
maar niet meer thuis
Duitsland nog altijd
in een roes
GEFUSILLEERDE FREULE SPOOKT NOG
IN DE ACHTERHOEK
Wies Moens geïnterneerd
NOVEMBER: SLACHTMAAND
Eigen gemest varken is nu
een spaarvarken
mt geworden
Boeren krijgen
nog geld toe
EEN WEERZIEN NA ZESTIEN JAAR
Beierse costuums, uniformen
van vandaag
Nederlandse molen in
het hartje van
New-York
Dinsdag 22 November 1949
3
(Van onze speciale verslaggever)
TEN PLATTELANDE. Op Sinte Martin slacht de arme
w^^SÊBtÈè zwUn. >s een oud-Nederlandse zegswijze, die het slachten
gP"1 Mt 4-Jii Van ^u's 8emest® varken aan de elfde November kop-
vpelt. Maar er zyn niet veel boeren en landarbeiders meer in
V Nederland, die zich aan die datum houden. November
sia°htmaand gaat nog wel op. In deze maand moeten vele
o voor eigen gebruik gemeste varkens er aan geloven, maar
™eniS®en haalt zÖn varkentje al in October uit het hok en
-•»£ eigenlijk gaan de huisslachtingcn de hele winter door. Op de
V Pr°l®re boerderijen heeft men aan één zo'n beestje niet
■fc Senoeg.
ftgÈ Hoeveel varkens er voor eigen gebruik geslacht worden is
BIÉ^' niet eens. precies ,na te gaa" Tegenwoordig moeten ook de
-X-^ieren' ^i® V00r eiSen gebruik bestemd zijn, eerst levend en
daarna nog eens geslacht worden gekeurd Daar wordt nood-
rav gedwongen nog al eens de hand mee gelicht, want de keu-
i ringsdiensten zijn er nog niet overal op ingericht. De statis-
I tiek onderscheidt gekeurde en niet-gekeurde varkens, maar
die gekeurde dieren kunnen zowel voor de algemene con-
Hé^JK sumptic als voor eigen gebruik bestemd zijn geweest. Volgens
een ruwe schatting sneuvelen er echter per jaar een vier-
■H honderdduizend varkens door een huisslachting.
Vroeger ging zo'n slachting met enig ceremonieel gepaard.
Men kende het „vetprijzen" en het „buurtavondje", maar van
die gebruiken is niet zo heel veel meer overgebleven. Daar zijn de boeren
veel te nuchter voor geworden en ze interesseren zich er op het ogenblik
veel meer voor dat hun voor eigen gebruik gemest varken ook in finan
cieel opzicht 'n „spaarvarken" is geworden.
Sinds enkele weken laten de
meeste boeren (om de toeslag
van 55 ct. per kilo te verdienen)
hun huisslachtingaan het
abattoir verrichten. Schoon en
wel, zoals op deze foto, krijgen
ze het beestje dan weer thuis
'bezorgd. De poes vindt het maar
een vreemd kluifje.
Derby County ontdook
belasting
LONDEN Derby County, een
der oudste voetbalclubs van Enge
land, heeft een boete van 500 pond
sterling gekregen, een der direc
teuren, Rotshaw, is voor onbe
paalde tijd geschorst en de vroege
re secretaris-penningmeester, Cat-
terall, is voor goed uitgesloten van
het vervullen van welke functie
ook in de voetbalsport.
Deze maatregelen zijn Maandag
door de Football Association geno
men nadat een commissie van on
derzoek, afgaande op geruchten,
aan het licht heeft gebracht, dat
door middel van geknoei in de
boeken voor een bedrag van onge
veer 2710 pond sterling aan be
lasting is ontdoken, waarbij tevens
enkele handtekeningen van spelers
zijn vervalst. Bovendien is geble
ken, dat de spelers van Derby
tijdens de tournee door Tsjecho-
slowakije in 1946 salarissen en
premies hebben ontvangen, die ver
boven de toegestane maxima lig
gen. Deze extra uitgaven waren
op de post onkosten geboekt, hoe
wel geen enkele declaratie kon
worden overgelegd.
Hoewel de secretaris-penning
meester Catteiall onmiddellijk was
ontslagen toen de fraude door de
directie van Derby werd ontdekt,
achtte de F.A.-commissie de lei
ding van de club mede schuldig
aan de onregelmatigheden, aange
zien hier te kort is geschoten in de
verantwoordelijkheid betreffende
het toezicht op het financieel be
heer.
Deens elftal wordt 24 Nov.
samengesteld
KOPENHAGEN. Voor de landen-
wedstrijd NederlandDenemarken. 11
Dec te Amsterdam, heeft de Deense
toetbalbond 25 spelers aan gewezen uit
wie Zondag 24 Nov dc nationale ploeg
zal worden samengesteld.
Het zijn Ove Jensen (Ballclub 93),
Kaj Joergensen (Akademik Ballclub).
Elgll Nielsen (Kopenhagen B). Holger
Olsen (Frem). Bastrup Blrk (Akade
mik B). Poul Petersen (Akademik B).
ETik Koeppen (Kopenhagen B). Edwin
Hansen (Koege). Aksel Plllmark (Ko
penhagen B). Finn Frandsen (Aarhus).
Aksel Madsen (Aarhus) Joergen Ole-
£«n (Aaruhs). Svend Nielsen (Ballclub
S3) Georg Dahlfelt (Akademik B).
Iwan Jensen (Akademik B). Hartvlg
Mocller (Akademik B). Martin Chris-
tensen (Kopenhagen B), Claes Peter
sen (Aarhus), Aage Rou-Jensen (Aar
hus). Harald Lyngsaa (Kopenhagen B).
Erik Kuld-Jensen (Aarhus). Joergen W.
Hansen (Kopenhagen B) John Petter.
sen (Skovshoved). Carl Holm (1903 b)
en Poul Erik Petersen (Koege)
Belgisch elftal sterk
gewijzigd
BRUSSEL. In verband met het
feit, dat Lemberechts, Freddy Cha
ves en Govard geblesseerd zijn is
de voorhoede van het Belgische elf
tal, dat 23 November tegen Wales
speelt, als volgt samengesteld:
Lacroix (F. C. Luik), Coppens
(Beerschot). Mermans (Anderlecht),
Albert de Herdt (Berchem Sport) en
Anoul (F. C. Luik).
Aan de reserves is toegevoegd
Henri Coppens van F. C. Mechelen.
Rob Bollen weer thuis
De bekende Haagse zwemmer en
Nederlands 'kampioen op de 400 me
ter vrije slag, Rob Bollen, die enige
tijd geleden wegens een klierstoor-
Ris in het ziekenhuis Zuidwal te
Den Haag moest worden opgeno
men, heeft dit ziekenhuis nu verla
ten.
In tegenstelling tot berichten, als
zou Bollen voorgoed voor de wed
strijdsport verloren zijn, vernemen
wij. dat hij binnen enkele weken de
training zal kunnen hervatten.
Rugby BelgiëNederland
AMSTERDAM. Zondag zal te
Brussel de landen-rugby-wedstrijd
België—Nederland worden gespeeld.
De samenstelling van het 15-tal is
als volgt:
Achter: Molendijk (RRC)
Driekwarten: de Groot (AAC),
Bunge, Insinger en Van der Pol (al
len DSRC)
Midden: van Vugth en Van der
Aarssen (beide AAC):
Voor: Amet (DSRC), Boogers
AAC), Otto (DSRC). Reinders
(AAC), Van der Hoek (DSRC),
Augustin (AAC). Van der Beek
(AAC) en de Rie (Het Gooi).
Bij de onlangs ingevoerde ver
hoging van het subsidie op het
varkensvlees werd bepaald, dat de
regering 55 cent toeslag betaalt op
een kilogram geslacht gewicht,
echter alleen indien het varken
in een centrale slachtplaats aan
zijn einde komt. Dit subsidie geldt
voor iedere geslacht varken, ook
als het voor eigen gebruik be
stemd is. Want het subsidie is voor
de consumenten en daar behoren
de boeren zelf ook toe.
Waarom zou Piet de stedeling
wel 55 cent van de regering krij
gen als hij een kilogram varkens
vlees eet en Jan de boer niet?
Daarvoor zou één voor de hand
liggende reden zijn. De regering
geeft het subsidie om het levens
middelenpakket goedkoper te ma
ken en de boer heeft het varkens
vlees tóch al goedkoper omdat hij
het immers heeft tegen inkoops
prijs!
Voorlopig schijnt het echter niet
wel doenlijk te zijn de twee cate-
goriën geslachte varkens doeltref
fend te scheiden en zo gebeurt het,
dat een boer, die een varken laat
riachten voor eigen gebruik nog
een flinke duit, soms wel vijf en
zeventig gulden „in het handje"
toe krijgt. Want zo'n beestje van
150 kg schoon is geen zeldzaam
heid.
Het gevolg van deze maatregel
is. dat er op het ogenblik nog maar
weinig „aan huis" wordt geslacht.
Er zijn niet veel boeren, die de
„premie" mis willen lopen. Velen
laten zelfs hun varken met spoed
ct halen, als het eenmaal vet is.
Want nu krijgen ze nog 55 ct. op
een kg, maar de toeslag is „af
lopend" en zal weldra een dubbel
tje minder bedragen. Aan ver
scheidene slachtplaatsen is men al
voor enkele weken vooruit vol ge
boekt. Enkelen houden nog aan het
oude gebruik vast omdat zij bang
zijn, dat de overheid het in de toe
komst nu meteen verplicht zal
gaan stellen de dieren naar een
centrale slachtplaats te brengen.
De varkens worden nu zo veel
mogelijk aan een abattoir geslacht,
meestal door dezelfde huisslachter,
die het anders thuis zou doen. Al
leen hebben de huisslachters nu
dikwijls ploegen gevormd, waar
door ze gezamenlijk in korter tijd
een hele reeks beesten verwerken.
Het voordeel is, dat nu de medi
sche controle beter is, al komt het
ook voor, dat enkele in der haast
uit de grond gestampte centrale
slachtplaatsen een nog slechtere
accomodatie hebben dan de boer
thuis.
Alleen het slachten en schoon
maken geschiedt aan de centrale
slachtplaats. Daarna krijgt de boer
het beestje weer thuis en kan de
huisslachter, geholpen door de
boerin en enkele leden van het ge
zin. daar de verdere werkzaamhe
den verrichten, die altijd zo'n bij
zondere belevenis betekenen op de
boerderij.
De slager verdeelt het vlees In
carbonade, spek, ham enz. enz.
en de boerin kan met haar doch
ters aan het zouten, roken, inma
ken en wecken gaan. Verreweg de
meeste boerinnen wecken tegen
woordig hun carbonaadjes. Het ge
rookte spek wordt op een droge
plek gehangen, dat wil in vele ge
vallen zeggen: in de woonkamer
keuken van de boerderij. Wie in de
oorlog de boeren is langs gegaan
om een flesje melk (en wie is dat
niet?) zal zich wel de zijdjes spek
herinneren, die op veilige hoogte
aan een touw in de boerenwoning
hingen en die hem het water in de
hongerige mond deden lopen.
Maar velen proeven ook nog het
carbonaadje op de tong. dat ze in
zeer speciale gevallen bij de boer
los konden peuteren. Nu, dat spek
hangt er weer op het ogenblik en
de carbonaadjes zitten weer in de
fles. Maar we kunnen het nu alle
maal gelukkig ook weer in de
winkel kopen.
Bij 'n echte huisslachting wordt
de varkenshuid met heet water
bewerkt om de haren los te we
ken, die er dan met een krab
ber (links op de grond) worden
afgehaald. Aan het abattoir
kiept men het beest in een grote
dampende kuip.
Vrijdag rijden geen treinen
in Frankrijk
PARIJS. Het socialistische
Franse vakverbond, de ..Force
Ouvnere". heeft voor 25 November
een staking afgekondigd. De trei
nen zullen op die datum gedurende
24 uur niet rijden.
De vakverbonden van personeel
der Parijse ondergrondse en de bus
diensten hebben besloten zich Vrij
dag bij de door de Force Ouvriere
uitgeroepen staking aan te sluiten.
Voorts wordt het uitbreken van
stakingen in andere transportbedrij
ven. bij de P.T.T. en in andere over
heidsdiensten verwacht.
(Van een bijzondere medewerker)
MAINZ. Op de muren van het Realgymnaslum In Malnz staat een
spreuk geschilderd: „Het hoogste goed, dat God de mensen schenkt, is
het vaderland." Waarschijnlijk zijn deze woorden ln de dagen van Hitler
aangebracht. Maar zij staan er nóg Als ik politiek emigrant, die in
1933 uit Duitsland ben gevlucht en zestien bittere Jaren lang geen voet
over zün grenzen heb gezet er op sta tc turen, wordt het me onaan-
genaam te moede. Is dit. vraag Ik me af, de hoogste wijsheid In een land.
dat zich twaalf jaar achtereen een roes aan het grofste nationalisme
heeft gedronken en zo bitter ontwaakt Is uit zijn droom over valse leuzen
en waarden? Zal men dan hier nooit beseffen, dat „het vaderland"
welke rol het in veler gevoelsleven ook moge spelen nooit tot de
„hóógste goederen" kan worden gerekend? Heeft men dan nog altijd niet
geleerd, dat er belangrijker dingen zijn, zoals bijvoorbeeld de geeste
lijke vrijheid en de waarde van de menselijke persoonlijkheid.
DEN HAAG. In het komende
voorjaar zal gedurende zes weken
een stukje Nederland te bewonderen
zijn in het hartje van New York.
namelijk in Rockefeller Center. De
Algemene Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer zal hier
een molen op normale grootte doen
verrijzen en heeft de medewerking
verkregen van het Centraal Bloem
bollen Comité te Haarlem, dat er
voor zal zorgen dat de molen, (die
thans voor rekening van de A.N.V.V
vervaardigd wordt door Panagro te
Warmond) te midden van tulpen of
narcissenvelden zal komen te draaien.
Naar verwacht wordt zal deze opzet,
die ten doel heeft het bezoek van
Amerikanen aan ons land te bevor
deren. veel belangstelling trekken.
Denk ik aan Duitsland
in de nacht...
Vijftien jaren republiek zijn on
toereikend geweest om dc Duitsers
hier iets van bij te brengen. De
diepste van alle nederlagen is
evenmin in staat geweest het hen
te leren. Hoe zou het ook? Ik heb
bij dit eerste wederzien de smarte
lijke ervaring opgedaan, dat er
maar weinig Duitsers zijn, die zich
voor Europese of internationale
ideeën openstellen; dat er maar
weinig Duitsers zijn, die iets w i 1-
1 e n leren.
Karakteristiek in dit opzicht ls,
wat er onlangs in Mainz gebeurde.
Uitleiding zal geschieden indien daartoe
een behoorlijke mogelijkheid bestaat
DEN HAAG Wies Moens. de In ons land verblijvende Vlaamse letter
kundige, die ln België bij verstek ter dood veroordeeld Is. Is op het
ogenblik geïnterneerd en zal over de grens geleld worden, zodra zich
daartoe een behoorlijke mogelijkheid voordoet. Een en ander blijkt uit
het antwoord, dat de minister van Justitie gegeven heeft op vragen van
het Tweede Kamerlid de heer Stokvis (C.P.N.).
Aan het antwoord van de minis
ter ontlenen wij het volgende: „De
Vlaamse letterkundige Wies Moens
is op 8 November door de Neder
landse politie aangehouden. Daarbij
bleek, dat hij hier te lande reeds
geruime tijd onder valse naam ver
blijf hield, nadat hij de grens op
illegale wijze had overschreden.
Korte tijd na zijn verhoor is Moens
in afwachting van een nader te ne
men beslissing in vrijheid gesteld
onder oplegging van meldingsplicht
bij de politie.
De minister ls van oordeel, dat
Moens als een ongewenste vreem
deling moet worden beschouwd en
dat zijn uitleiding zal moeten plaats
vinden, indien zich daartoe behoor
lijke mogelijkheid voordoet.
De minister ls voorts, gezien het
vonnis, dat de Belgische rechter op
grond van de gedragingen van
Moens, tijdens de tweede wereld
oorlog tegen hem heeft gewezen,
van mening, dat Moens moet wor
den beschouwd te zijn gevaarlijk
voor de openbare orde en veilig
heid. Op grond daarvan heeft hij,
nadat de bovengenoemde feiten te
zijner kennis waren gekomen, met
toekennine van artikel 19 van het
Vreemdelingenreglement, Moens
doen interneren. Ingevolge het be
paald in artikel 2 lid 4 van de
wet van 17 Juni 1918 heeft de be
trokkene de bevoegdheid zich tot
de arrondissements-rechtbank te
wenden met een verzoek zijn invrij
hcidstelling te gelasten.
De tweede helft van de 18-de eeuw mag
zich noch bij geschiedschrijvers noch bij
letterkundigen over veel aandacht ver
heugen. Dat is jammer, want iedere ro
mantische ziel krijgt uit die tijd stof toe
geworpen om van te smullen. Eén voor
beeld: niet alleen Marie Antoinette is op
een open kar naar het schavot gevoerd,
ook de wilde Achterhoekse freule Jo
hanna Magdalena Catharina Judith van
Dorth is op een open boerenkar door het
Winterswijkse rondgereden, alvorens zij
de 22-ste November 1799 op het Joodse
kerkhofje werd gefusilleerd. Ook de leef
tijden schelen niet veel. want Johanna
van Dorth was 52 jaar, toen zij stierf voor
de zaak die haar heilig was: het herstel
van de Oranjes. Prof. dr Jan Romein
noemt haar in zijn Lage Landen (1934)
een hysterica. Thans, na alles wat hij
tussen '40 en '45 om zich heen heeft zien
gebeuren, zou hij dat niet meer doen.
Want steeds meer weten leidt tot steeds
minder streng veroordelen...
Tijd en mensen waren volkomen van
slag af in 1799. Feitelijk regeerden vreem
delingen (de Fransen) ons land, zeer tot
ons nadeel en ons verdriet. Andere
vreemdelingen werden binnengehaald en
ontdeden ons onderdehand sluwelijk van
de meeste onzer overzeese gebieden. De
„Rede" en de sentimentaliteit verscheur
den de niet-apathische gemoederen, ter
wijl de apathische (lauwe) massa, gelaten
en arm. op beter tijden wachtte, betere
tijden die lang zouden uitblijven.
Men kan de Brits-Russische poging om
vaste voet te krijgen in Noord-Holland,
terwijl orangistische uitgewekenen van
het Munsterse uit de Achterhoek binnen
drongen, bij elkaar een omwentelings
poging noemen, gericht tegen de Frans-
gezinden en de Franse gasten ln de
Bataafse Republiek. Ter ontvangst van
de Oranjegezinde uitgewekenen roerde
zich freule Johanna van Dorth het ru
moerigst men kan ook zeggen: het
dapperst daarvoor werd zij gegrepen,
gevonnist en gefusilleerd door een vuur
peloton van zes man. Toen men haar in
de kist legde, leefde zij nog, zodat een
genadeschot nodig was. Dit genadeschot
zette haar kleren in brand en ook het
hout vatte vlam. Met water uit een verre
sloot moest het brandje geblust worden,
doch de kist was inmiddels grotendeels
verkoold
Het einde van freule Van Dorth is dus
niet alledaags geweest, maar geen dag uit
haar leven was ooit normaal verlopen.
Zij was een kind van haar tijd, een over
gevoelig kind van een losgeslagen tijd.
Zij leefde bijvoorbeeld al Byroniaans vóór
Byron geboren was
Bestudeert men haar familiegeschiede
nis. dan stuit men op onbeheerste driften,
vrijbuitersmanieren, spelen met zeden en
gewoonten, dwars ingaan tegen het con
ventionele, brutaliseringen, ont-ervingen,
gevangenschappen en ontsnappingen
Heel die geschiedenis is roofridderlectuur
van je welste. Voor liefde en voor hoog
gestemde gevoelens hadden de Van
Dorth's alles over; hun leuze had kunnen
z|jn: „Wij houden niet van fooien geven:
wij betalen alles met onszelf!"
Schimmelpennincks en dergelijken treft men
onder haar voorouders aan. Tot in Zutfen, Lichten
voorde, Borculo duchttë men hun grillen; en vooral
duchtte men „de wilde freule", die, in 1747 geboren
op Het Velde bij Warnsveld, reeds in 1768 als een
onterfde rondzwierf en zelfs in Delft onder toezicht
moest worden gesteld. Zij deed veel gedurfds, maar
zij werd daarvoor ook venijnig achtervolgd.
Men verweet haar tenslotte, in het omwentelings
jaar 1799, naast haar Oranjegezindheid de dood van
de Fransgezinde Achterhoeker Reesink. Aan die dood
Zo schommelden de wildste
freules Van Dorth, e.a. in het
laatste kwart van de 18-de
eeuw
OKA Alkmaar sterkste
Ned. kegelclub
AMSTERDAM Maandagavond zUn
onder grote belangstelling de laatste
partijen gespeeld van het 16.daags
kegelconcours, dat ter gelegenheid van
het 60-Jarlg beslaan van de Amster
damse Kegelbond in het R.A.I -gebouw
te Amsterdam werd gehouden.
Meer dan 3000 kegelaars en kegelaar-
sters uit alle delen van het land heb
ben in 16 dagen de ballen laten rollen
en fel is Cr om de ereplaatsen gestre
den.
De sterkste Nederlandse club werd
O.K.A (Alkmaar), die met het schit
terende cijfer van 367 hout beslag legde
op de eerste plaats (50 worpen dus
een gemiddelde van ruim 7). 366 hout
voor ..alle negen'* (Roermond) was
ruim voldoende voor een zeer eervolle
tweede plaats, terwijl B K.C. (Biltho-
ven). dat 10 tien dagen lang de lei
ding had gehad genoegen moest nemen
met de derde plaats met 360 geworpen
houten.
De Amsterdammer Nefkens van „In
tiem" werd na heftige strijd tot ln dc
laatste uren tenslotte winnaar op de
vrije baan met 9x45 Leufkens (Meers-
sen) behaalde twee eerste plaatsen met
het prachtige cijfer 132 voor de Jubl-
leumbaan (15 worpen) en 8 x 120 op de
Hamburger baan. De Utrechter de
Ridder werd derde op de personele
baan (enkele kaart)
Hoogste corpswerper: Eijckholt (Alk
maar) 86. Hoogste corpswerpster:
mevrouw van Beek (Amsterdam) 76.
Vit een der lievelingsboeken van
freule Van Dorth: „Julia" van
Rhijnvis Feith Onder dit prentje
staat: „Julia bidt om een Vriend
voor haar hart, een deugdzaam
lotgenoot, onder uHens geleide zij
deze eenzame wereld kan door
wandelen". Natuurlijk staat de
wandelkameraa l al op de achter
grond wandelklaar. Het boek is uit
1786.
was zij onschuldig, maar zij tartte
de patriotten met oranje vlaggen en
met rondrijden in een met oranje
versierd rijtuig. Toen vond een
krijgsraad, samengesteld uit am
bachtslieden. dat zij gefusilleerd
moest worden
Heel de Achterhoek beefde: men
vond zoiets heel erg: maar de te
rechtstelling de enige uit de zo
genaamde mislukte revolutie van
1799 ging door.
En nog spookt freule Johanna's
naam rond om het Harreveld. Maar
een hysterica?, neen, zo zouden wij
de wilde freule niet gaarne willen
noemen, op de 150ste verjaardag van
haar wrede executie.
Met steun van dc bezettingsautori
teiten is hier in een voormalige ka
zerne van de Flak de grootste uni
versiteit van West Duitsland inge
richt, die onder meer woongelegen
heid biedt aan niet minder dan zes
duizend Duitse studenten. De Fran
sen hebben zich ingespannen om
deze universiteit tot een werkelijk
cultureel centrum te maken. Met
bijzonder veel moeite slaagden zij
er op een gegeven moment in de on
langs zo ongelukkig om het leven
gekomen violiste Ginette Neveu
voor een concert te engageren. Het
zou, zo redeneerde men, voor de
Duitsers een uitstekende gelegen
heid zijn eens kennis te maken met
de Franse muziek en de Franse
geest. Maar de Duitsers lieten de
organisatoren van het concert ln
hun hem staan en kwamen niet.
Waar ze wel komen
Zij komen echter wel overal daar
waar zij de gelegenheid hebben te
getuigen van hun nationalistische
gezindheid. In Bierkneipen en res
taurants is het mij opgevallen hoe
veel mannen zich op het ogenblik
in Tiroler-costuum steken. Dat is
volstrekt niet het gevolg van de
textielpositie, want die is er veel
beter dan zij tot nog voor zeer kort
in Nederland was. Het is een soort
van stilzwijgende afspraak. De
korte broek, het witte hemd en het
groene Beierse hoedje zijn tot een
nieuw soort uniform geworden,
waar de Duitser nu eenmaal nog
altijd niet buiten schijnt te kunnen.
Dat de bretels vrijwel zonder uit
zondering met „eikenloof" gebor
duurd zijn en dat ook de vrouwen
datzelfde „eikenloof" op hun man
tels dragen is in dit opzicht veel
betekenend.
Misschien zal men zeggen, dat lk
spoken zie en dat een Beierse klee-
dij toch werkelijk iets dood-on-
schuldigs ls. Laat men zich niet ver
gissen. In Duitsland is niets on
schuldig, zodra het tot uniform
wordt
„Die Heimkehr"
Mijn .Heimkehr" vertoonde wei
nig overeenkomst met die, welke
Heinrich Heine heeft bezongen in
zijn „Buch der Lieder". Hij vertelt
daar hoe hij, nadat hij eenmaal de
Rijn was overgestoken, dezelfde
Pruisische militairen van vroeger
terugzag, die nog altijd de stok
schenen te hebben ingeslikt, waar
mee men ze had gedrild. Hij vertelt
ook, hoe hij zijn geboorteplaats be
zoekt en daar het huis van zijn
„Schatz", „am selben Platz" vindt.
Zo is het mij niet gegaan. Solda
ten ontbreken er weliswaar niet in
het beeld van het huidige Duits
land, maar het zijn Britten, Fran
sen en Amerikanen en zeker geen
Pruisen. De enigen, die ik er nog
net als vroeger uit vond zien, dat
waren de douaniers. Maar zij wa
ren nu vriendelijk en voorkomend
en hadden niets meer van het bar
se en afgemetene, waarom ik altijd
zo heb gelachen en waaraan ik mij
altijd zo heb geërgerd. Zodat ik
njij op hetzelfde moment dat ik de
grens passeerde ergens in Beieren
of in Saksen waande, inplaats van
tussen de ruines van Rheinland-
Westfalen.
Wat die ruïnes betreft, waarover
al zoveel gezegd is en waarover ik
dus kort zal zijn, maar waarover ik
toch niet geheel kan zwijgen, om
dat zij mij tot een obsessie werden
wat die ruïnes betreft: mij is het
niet zo gegaan, dat het huis van
mijn Schatz .noch am selben Platz"
stond. Er staan nog maar weinig
huizen in mijn vaderstad Mainz en
er slaan er nog minder in Keulen,
in München-Gladbach of in Reidt.
En al moge het dan waar zijn, dat
ook m ij n Schatz, „schon langst die
Stadt verlassen hat", ze is niet ver
weggetrokken zoals de geliefde
van de grote dichter. Als ik haar
zoek '<an ik haar vinden niet ver
var. Msi'.z op het Joodse kerkhof,
waar wonderlijk genoeg alles in
tact gebleven is
..Na de slagen bij Bergen en Castricum kregen de Britten en Russen de kans om ons grondgebied onge
hinderd te verlaten ln November 1799. Links een Helders huisrechts de zee.
Amerikaans beroep op
Nederland
WASHINGTON De Amerikaan
se minister van Buitenlandse Zaken.
Dean Acheson, heeft op dertig lan
den, waaronder Nederland, een per
soonlijk beroep gedaan, tegenover de
Chinese communisten hun Oezorgd-
heid te uiten over het vasthouden
van de Amerikaanse consul-generaal
in Moekden, Angus Ward.
Ward werd op 24 October met vier
leden van zijn staf gearresteerd, be
schuldigd van mishandeling van een
Chinees.
De boodschap van Acheson werd
aan regeringen gezonden, die diplo
matieke of consulaire vertegenwoor
digers in China hebben.
Schone schijn
Twee dingen zijn mij in Duits
land opgevallen bij dit weerzien,
zo vol herinneringen. Er wordt
méér gebouwd dan in Holland en
de winkels zijn er veel rijker voor
zien. Maar wat kan de Duitse ar
beider met zijn 40 a 50 Mark per
week van dat alles betrekken,
vraag ik me af? Niet veel! De gevul
de étalages wekken slechts een
schone schijn Wie de kapotte brug
gen, de vernielde wegen, de geha
vende stations, de onafzienbare
hoeveelheid puin aanschouwt, wie
de beroete treinen ziet, die stinken,
omdat er geen materiaal is om ze
te onderhouden of te reinigen, wie
de ossen voor de ploeg ziet, en de
vrouwen, die in het veld werken of
metselen, die wéét dat Duitsland
een arm en beklagenswaardig land
is, dat gruwelijk moet boeten voor
zijn begane zonden.
Hier, waar deze stukgeschoten
huizen en kathedralen staan ben ik
geboren. Ik kan er niet naar kijken
zonder dat ik iets voel herleven
van mijn kinderjaren. Ik ben niet
alleen maar een objectief toeschou
wer met journalistieke of histori
sche belangstelling. En ik heb dit
met Heine gemeen, dat ik hem na
kan zeggen:
,JDenk ich an Deutschland in
der nacht,
so hat's mich um den Schlaf
gebracht".
