j
In speelgoed is er dit jaar
weer keuze genoeg
Eerste emigratie met subsidie
15 December per „Volendam"
O
Wij geven raad
Weerstanden zijn strijdig met geloof in
macht des Heiligen Geestes
Moei l eens
hóren
Nederlandse sindustrie krijgt
buitenlandse concurrentie
Enige honderden ongeschoolden
zullen vertrekken
«^MOEILIJKHEDEN?
RECHTZINNIG - VRIJZINNIG
Donderdag 1 December 1949
3
Een fijn gebaar
Vaar aanleiding van het com
mentaar van de heer Roos op Uw
artikel „Nazi-Christus" zou onder-
stekende gaarne het volgende op
merken. Zeer zeker zou het een
T?are opgave zijn een mens te
bilden zonder zonde, echter, dit
reakt naar mening van ondergete
kende niet de kern, volgens hem
gaat het meer om de Christus.
Laat de heer Roos in gedachten
vertoeven bij hen, de beste zonen
van ons Vaderland, die in strijd
tegen de sadisten hun leven lieten
er. dit leven offerden niet alleen
om zich van hen te ontdoen of om
ajleen maar de vrijheid te herwin
nen, doch zeer zeker ook omdat
oil een Christelijke zaak was en
ei velen zijn gegaan in Godsver
trouwen en zelfs daarom hun dik
wijls bovenmenselijke taak die zij
zjCh stelden konden volbrengen.
Daarom noemt ondergetekende
het een belediging voor ieder, die
in de wrede tijd die achter ons ligt
aan de goede zijde stond, dat een
heerschap als Preisinger nu zyn
eventuele toeschouwers tot tranen
zal bewegen door zijn meesterlijk
spel als Christus.
Een fijne geste. Preisinger speelt
Christus, een fyn gebaar. Preisin-
eer verschijnt onder de mensen
als verlosser. Hoe meesterlijk zal
hij aan het kruis sterven en Dr»?-
.elen: „Heer, vergeef het hun, zij
weten niet wat zij doen".
Tot slot breng ik mijn dank uit
aan hem of haar, die deze comedie
dorst becritiseren in het artikel
Nazi-Christus".
J. LODDER
Liftende militairen
Met belangstelling las ik in Uw
blad de verschillende ingezonden
«tukken betreffende het liften door
militairen. Aangaande een even
tueel verbod van liften, kan ik U
mededelen, dat dit alleen geldt
voor officieren, adjudanten-onder
officier, vaandrigs en kornetten.
Aan militairen van lagere rang is
het vragen van een „lift" toege
staan. Ik mag U er in dit verband
aan herinneren, dat de Inspecteur
der Koninklijke Landmacht Z.K.H.
Prins Bernhard indertijd de auto
mobilisten heeft opgewekt, de mi
litairen in dit opzicht zoveel mo
gelijk terwille t'; zijn.
Ter bevordering van de vrijheid
en veiligheid van het verkeer kun
nen de Garnizoens-commandanten
echter plaatselijk maatregelen
treffen, waardoor hot de militai
ren verboden wordt op bepaalde
drukke verkeerspunten post te
vatten.
Legervoorlichtingdienst.
Is dat billijk?
Door de sigarenwinkeliers wordt
gezegd, dat tabaksartikelen alleen
ln de „bona fide" zaken verkocht
moeten worden, want, zo voeren
zij aan, „wij verkopen toch ook
geen suiker of brillantine." Ik ben
het niet met hen eens en met mij
velen niet.
Hoeveel sigarenwinkeliers zijn er
niet, die ook koffie, thee, scheer
mesjes en suikerwerken verkopen.
Is dit dan billijk?
UW ABONNEE.
(Vlan onze speciale verslaggever)
UTRECHT Als Sinterklaas nu wat voor de kinderen wil kopen be
hoeft hy niet meer te zeggen, dat er geen keuze Is. Want de speelgoed
winkels zitten weer vol en het zyn ln de regel weer prima-artikelen, van
voor-oorlogsc kwaliteit, die er verkocht worden.
Dat het allemaal even goedkoop Is willen we niet beweren. Do pryzen
bedragen vaak een veelvoud van wat wy ln 1939 betaalden. Maar zo duur
als het vorig jaar ls het speelgoed toch niet meer en als de prys gclyk
bleef ls de kwaliteit verbeterd. De steeds scherper w ordende concurrentie
heeft over het algemècn de pryzen met twintig tot vyfentwlntig procent
omlaag gebracht.
Die concurrentie ls ook verscherpt door de Invoer. Niet alleen ls er
voor 200.000.Duits goed geïmporteerd, maar ook onze Benelux-
partner België heeft heel wat'speelgoed gestuurd en Frankryk, Italië en
Zwitserland dingen eveneens mee naar de gunst van het Nederlandse
kind.
HAAR LIEFSTE WENS ging in
vervulling. Dolblij is zij met de
prachtige pop, die Sinterklaas in
het holst van de nacht door de
schoorsteen in haar schoen liet
glijden.
(Van onze speciale verslaggever)
Op 15 December zullen de eerste Nederlanders met financiële steun van
de regering naar Australië emigreren. Ze gaan met de ..Volendam" en de
regering draagt maximaal 90r'c van dc kosten, in ieder geval niet meer
dan 1225.per persoon. Hoe veel emigranten de „Volendam" zal ver
voeren staat nog niet vast, maar waarschynlyk zullen het enkele hon
derden zyn.
hoogte bevorderd wordt, vooral van
groepen arbeiders, die hier het
eerst aan werkloosheid ten prooi
zullen vallen, met name de onge
schoolden.
Australië is het enige land. dat
ongeschoolde arbeiders mits ge
zond en van onbesproken gedrag
wil opnemen en daarom richt de
emigratie-bevordering van de Ne
derlandse regering, die de onge
schoolden betreft, zich dan ook op
dit land.
Enige tijd geleden heeft een be
richt in enkele bladen gestaan, dat
er 200.000 ongeschoolde Nederland
se arbeidskrachten naar Australië
zouden gaan. Dit bericht was vol
komen bezijden de waarheid, want
aan zo'n groot aantal heeft voorlo
pig niemand in overheidskringen
gedacht.
Canada heeft nog
boeren nodig
Deze emigratie is van historische
betekenis omdat het de eerste keer
is. dat onze regering positief de
emigratie bevordert. Tot nog toe
had zij zich beperkt tot het inleg
gen van bepaalde emigrantensche
pen maar tot financiële steun is
het nooit gekomen.
De beroepsbevolking van Neder
land zal voorlopig met 40.000 per
sonen per jaar toenemen en er be
staat geen zekerheid, dat de voort
schrijdende industrialisatie, inten
sivering van de landbouw en uit
breiding van de handel al deze
mensen aan werk en brood kunnen
helpen. In dat verband is het dus
juist dat emigratie tot op zekere
(Ingez. Med.)
LunI van /.rii u ivrn 't
Mijnhardc's Zenuw tabletten
helpen U er overheen.
rtntezegels
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele procedure!
arbeidswet cnz.
Vraag: J. A. den A. stelt enkele
vragen omtrent de wet inzake oor
logsschade.
Antwoord: Deze wet zal over
enige tijd in werking treden. De
wet laat zich buitengewoon moei
lijk lezen en het is niet buitenge
sloten. dat een speciale populaire
toelichting zal volgen, die de ge
wone burger in staat zal stellen na
te gaan wat zijn rechten zijn. In het
bijzonder zullen, wat men noemt
-de kleineren" van de werking van
deze wet niet onbelangrijke voor
delen hebben.
Vraag: P. J F. v d. H. heeft
in de jaren tussen 1940 en 1950 zijn
huur verhoogd gezien en vreest dat
nu de nieuwe huurverhoging volle
dig zal komen op de reeds verhoog
de huur.
Antwoord: Dit laatste zal naar
alle waarschijnlijkheid niet het ge
val zijn, omdat het. voor zover uit
de zeer beknopte toelichting is op
te maken, gaat om de verhoging
van de huren, zoals deze op 1 Mei
1940 golden. Vragensteller moet dus
voorlopig nog geen enkele slap
doen.
Vraag: H. A. F. P. meent, dat de
Belastingdienst niet voldoende re
kening houdt met de belangen van
de minst draagkrachtigen.
Antwoord: De verstrekte ge
gevens tonen aan. dat de Belasting
dienst hier ju.st heeft gehandeld en
de desbetreffende voorschriften
heeft toegepast. De huidige belas
tingwetgeving is en hierover
wordt in sommige kringen wel sterk
gemopperd er juist op ger.cht de
nünst draagkrachtigen. voor zover
als zulks mogelijk is, tegemoet te
komen.
Vraag: M. L- B. wil bij het lo
ven van de ouders ten aanzien van
de eventuele erfenis bijzondere re
gelingen laten treffen.
Antwoord: In een dergelijk
geval moeten de niet-deskundigen
niet pogen zelf een of ander sluk
°P te maken. Dit is vakmanswerk
Daarvoor moet men naar een no
taris gaan.
V r a a g: H. B. Deze vraagt als hy
regelmatig geen volle week werkt.
®aar een halve week, of hem aan
ook de volle zgn. ..Joekes" gulden
moet worden uitgekeerd.
Antwoord: Neen. In dit geval
geldt de regeling van 2 cent per
fur, d.w.z. wanr.eer 0,50 hier
wordt uitgekeerd, dit juist is.
Vraag: A. W. K. is ontstemd
°ver het feit, dat hij. nu hij vrij
willig ontslag heeft genomen bij
een semi-officieel Overheidsbedrijf,
de gestorte pensioenpremie niet te
rugkrijgt.
Antwoord: Aanspraak op uit
gesteld pensioen, d w z. een pen
sioen op 65-jarige leeftijd, geba
seerd op de werkelijke dienstjaren,
ontstaat pas wanneer men een ze
ker aantal jaren in functie is ge
weest Gaat men vóór die tijd vrij-
will.g weg. dan kan men geen aan
spraken doen gelden
Vraag: A. v M. meent, dat de
komende huurverhoging zuiver
winst is voor de huiseigenaar.
Antwoord; Dit is geenszins
het geval, omdat de onderhouds
kost en belangrijk zijn gestegen in
vergelijking met de jaren vóór
1940
Vraag: W. S. meent, dat hij een
dooi het Prijzcnburenu voor Onroe
rende Zaken vastgestelde huurver
hoging niet behoeft te voldoen
Antwoord: Ge moet ten deze
aan Uw verplichtingen voldoen van
het tijdstip af. waarop de verho
ging werd geacht te zijn ingegaan
De verhuurder heeft hier alle
rechten op U.
Vraag: J. P voelt zich be
zwaard. dat een onderneming haar
personeel verantwoordelijk stelt
voor beschad.gingen. ont\ reemding,
enz. van aan dit personeel toever
trouwd materiaal.
Antwoord: Deze regeling is
geenszins onbillijk en wordt ook m
Overheidsdienst toegepast. Mocht
de firma, naar het oordeel van be
langhebbende. onredelijk optreden,
dan kan men de hulp inroepen van
de vakvereniging, waarbij men is
aangesloten
Deze week bespreking
over loonpolitiek
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG. Nog deze week.
deelde gisteren minister Van den
Brink in de Tweede Kamer mede.
zal de Regering niet de Stichting van
de Arbeid overleg plegen over even
tuele maatregelen ten opzichte van
het loonpeil Met dit antwoord moest
de heer Suurhoff <Arb die
had aangedrongen op nadere mede
delingen van de zijde der Regering,
genoegen nemen U begrijpt, zei de
minister, dat het nu. hangende het
overleg, niet het geschikte ogenblik
is om op de loonpolitiek nader in te
gaan.
Op de verhoging van de subsidies
op voedingsmiddelen na de devalua
tie ging de bewindsman wèl m Er
is hier, zei hij, slechts sprake van
een tijdelijke maatregel, die geno
men is om de plotselinge overgang
op een hoger prijsniveau te voor
komen. Hij liet er zich niet over uit.
hoe lang deze tijdelijke maatregel
gehandhaafd zal blijven.
De aanmeldingen, die tot nog toe
binnengekomen zijn, blijven dan
ook ver beneden de duizend en er
•vallen er altijd nog af omdat ze niet
aan de gestelde eisen o.a. wat
gezondheid aangaat voldoen, ter
wijl de practijk uitgewezen heeft,
dat zich te elfder ure altijd nog
personen terug trekken. De gezin
nen der emigranten kunnen pas
overkomen als er huisvesting voor
gevonden is en dat valt ook in Au
stralië niet mee. Men wilde en kon
ons nog geen cijfers geven, maar
wu hebben zo de indruk, dat de
eerste groep ..gesubsidieerde emi
granten in aantal beneden de 400
zal blijven.
„Een druppel op een gloeiende
plaat" zullen velen misschien zeg
gen. Maar het ligt in de bedoeling
deze ..gesubsidieerde emigratie"
waar het parlement overigens nog
zyn goedkeuring aan moet hechten,
in de komende jaren voort te zet
ten. Daarby blijft natuurlijk nog
de emigratie op eigen kosten, voor
al van jonge boeren naar Canada.
Dat uitgestrekte land. waar men
geschoolde boeren uitstekend kan
gebruiken, schijnt in 1950 op 12.000
Nederlandse immigranten te reke
nen. Of er zo veel komen staat ech
ter te bezien. Canada heeft de Ne
derlanders graag (mits. alweer:
goed gezond etc.) omdat deze zich
in het algemeen zeer goed aan de
omstandigheden en de bevolking
aanpassen. Maar men moet niet
denken, dat onze emigranten het
gemakkelijk hebben in Canada. Het
leven op het platteland is er, on
danks de auto's en tractoren, in
het algemeen (vooral sanitair) veel
primitiever dan hier. Men moet
als landarbeider beginnen en niet
allen slagen er in een eigen bedrijf
te stichten. Tot nog toe is dat 5
der emigranten gelukt. Wie succes
wil hebben moet in ieder geval een
flinke kerel zijn.
Behalve in het genoemde geval
van de ongeschoolden bevordert
onze regering de emigratie niet. Ze
laat haar echter wel vrij. Geen me
dewerking wordt verleend aan de
emigratie van ongehuwde jonge
vrouwen, behalve in bepaalde ge
vallen. De emigratie van personen
uit deze categorie onzer bevolking
is nog een probleem, waar trou
wens ook andere landen mee wor
stelen. Het zou alleen op te lossen
zijn als er in het land van bestem
ming eon organisatie was om deze
vrouwen „op te vangen". Hier ligt
een taak voor de Nederlandse
vrouwenorganisaties.
Ook Neurenberg weer
op de markt
U moet beslist eens met uw kin
deren door een goed voorziene
speelgoedwinkel lopen. Want alleen
dat is al een genot, ook voor de vol
wassene. Electrischc treinen, me
chanische auto's, mecano-dozen e.d.
zullen het sterke geslacht boeien.
En voor de meisjes zyn er b.v. de
serviezen, van steen (van ƒ1.tot
16.van Imitatie-Delfts aarde
werk 6.75), van aluminium
2,50 tot 12,50), en natuurlijk
van plastic. Er is trouwens van alles
van plastic, prachtige dier-figuren
byvoorbeeld. En dan zyn er de pop
pen, ook af van allerlei samenstel
ling (rubber, celluloid, steen, plas
tic) en ln velerlei maten, poppen,
die mama kunnen zeggen, kunnen
slapen en (voor een gulden of acht
tien) nog andere dingen doen. die
gemcenlyk gevolgd worden door het
geven van een schone luier. De tech
niek staat nergens voor...
Weer omgeschakeld
Vroeger kwam het grootste deel
van het speelgoed uit Duitsland,
maar sinds dc fabrieken daar van
mechanische autootjes op mecha
nische revolvers en dergelijk fraais
waren overgeschakeld, zijn wy ons
In Nederland zelf meer op het ma
ken van speelgoed gaan toeleggen.
Die Nederlandse industrieën moeten
nu tonen wat ze waard zyn. Er zyn
er inmiddels trouwens met het her
stel der normale verhoudingen al
heel wat gesneuveld. En nu het bui
tenland weer mee gaat concurreren
en met name de vanouds vermaarde
speelgoedstad Neurenberg van haar
militaristische dwalingen naar de
oude stiel is weergekeerd, zal de
strijd om het bestaan pas goed be
ginnen.
I De plaatsvervangend voorzitter
van de vakgroep van speelgoedwin-
I keiiers, de heer Van der Vorst te
Hilversum, gaf ons als zyn oordeel,
I dat dc Nederlandse speelgoed-
I industrie zich op verscheidene ge
bieden zo goed als zeker zal kunnen
handhaven. Moeiiyk zal het zyn voor
de fabrikanten van opwlnd-auto-
tjes. altyd een zeer geliefd speel
goed. Het maken van zulke vaak
ingewikkelde dingen vereist een
omvangrijk en duur industrieel ap
paraat en een groot afzetgebied.
Ook de Belgen, die zich nog al op
dit gebied bewegen, zullen er een
j harde dobber mee krijgen,
j Neurenberg is op deze artikelen
ingericht en kan daardoor in het al-
gemeen goedkoper produceren. Zo
j heeft het op het ogenblik voor een
I kleine tien gulden een autootje in
onze winkels gebracht, dat als het
ergens tegen aanrydt. terug gaat.
omdraait en weer verder rijdt en
door niets ln zijn gang ls te stuiten.
Zo'n apparaat kunnen we hier niet
maken, omdat we er technisch niet
op zijn ingericht. Toch zyn er wel
goede Nederlandse. Belgische en
Franse opwindautootjes te krijgen,
al van 1,50 af.
Nederland vooraan
Op één gebied heeft Nederland
echter Duitsland volkomen van de
kaart geveegd, namelijk op dat van
de prentenboeken. Leverde vroeger
Duitsland die boeken in vele talen,
nu levert Nederland zc en wel ln
zulk een prachtige uitvoering en
tegen een betrekkeiyk zo lage prys,
dat er op de wereldmarkt, althans
momenteel, moeiiyk tegen ls te con
curreren.
Ook met houten speelgoed staat
Nederland tegenwoordig aan de
spits. Het zyn bouwdozen, treinen,
dieren enz., meest gemaakt van
blank beukenhout en het komt o.a.
van Nooitgcdagt ln Ijlst, de ADO
in Bilthoven, de Overijsselse SIO,
van Hobo en van Okkersen ln Wad-
dinxveen, om slechts enkele namen
tc noemen. Voor een gulden of
negen koopt tr een vierdelige trein
van sterk, glanzend geel hout.
Ook met het zgn. paedagogische
speelgoed gaat Nederland bekend
heid verwerven. Er is trouwens een
veel gevolgde schriftelijke cursus
voor de winkeliers, waarin hun wordt
voorgehouden, dat ze behalve zaken
man ook pacdagoog moeten zyn.
Ieder kind moet het speelgoed heb
ben dat bij hem past. De winkelier
zal daarby moeten adviseren. Sim
plex ln Eindhoven (opgericht door
een onderwijzer) levert b.v. houten
legpuzzles, die de kinderen, al naar
de leeftijd, bekend maken met die
ren, gebouwen enz.
Dc poppen.industrle in ons land
staat op een hoog peil en ook ma
ken Nederlandse industrieën op het
ogenblik conslructiedozen, die van
de Engelse mecano-dozen zeker niet
de mindere zjjn.
Nationaliteiten
Het ls Interessant een Nederland
se, een ItaliaeCnse, een Franse en een
Er doen zich in het kerkelijk leven in ons land de laatste tijd feiten
voor, waaraan wij te dezer plaatse, vanvjege het belang der zaak, aan
dacht willen geven. Wij memoreren eerst enkele door ons bedoelde
feiten. Op Zondag 10 October preekte in de Grote (Herv.Kerk te
's-Gravenhage in een avond-doopdienst ds. L. H. Ruitenberg, predikant
in algemene dienst der Ned. Herv. Kerk. Hij vervulde daarmede een
beurt voor dr. E. Emmen, scriba der Generale Synode. Ds. Ruitenberg
rekent zich tot de Vrijzinnigen.
Op Vrijdag 25 November sprak voor een aantal predikanten, allen uit
kerken, aangesloten bij de Oecumenische Raad, prof. dr. H. Kraemer.
Deze vergadering was tot stand gekomen uit het initiatief van een Her
vormd en een Remonstrants predikant en werd geleid door dr. K. H. E.
Gravemeyer.
Zondag 27 November vervulde ds. C. Aalders een dienst bij de Ver
eniging voor Vrijz. Hervormden, in Den Haag.
Er zijn meer van deze feiten te
noemen. Bijvoorbeeld, dat in Am
sterdam de (rechtzinnige) kerke-
raad de verantwoordelijkheid op
zich nam voor de arbeid onder de
vrijzinnige leden der gemeente. Het
zelfde geschiedde in Haarlem, en
omgekeerd, in Bergen jp Zoom.
Het vond plaats in Beverwijk, in
Sneek, in Nieuw Weerdinge en in
nog een aantal gemeenten, over en
weer.
Naar aanleiding van de preek-
■beurt van ds. Ruitenberg, die heel
rechtzinnig Den Haag in opstand
bracht en de kerkeraad deed fun
geren als de trouwe wachter op de
rechtzinnige muren Zions, is reeds
iets opgemerkt. Er werd gezegd,
wij begrijpen niet, waarom hier
niet kan of mag, wat elders blijk
baar als vrucht van een diepgaand
kerkelijk gesprek, wèl kan. Intus
sen, ofschoon de kerkeraad als zo
danig handelt en spreekt, zijn in
•zijn midden geestelijke leiders, die
dit spreken en handelen niet vooi
hun rekening nemen. Dat is ver
heugend, en het geeft, ondanks al
les. toch moed. Wij willen er on
middellijk aan toevoegen, dat wij
dit daarom zo verblijdend vinden,
omdat de Verg. van Vrijz. Her
vormden in deze bijbelser en oecu-
menischer handelde dan, achteraf
de rechtzinnige kerkeraad. Deze
schijnt nog geheel en al te moeter
leren, wat dit inhoudt. Indien alle
Hervormde predikanten die Vrij-
Deze week:
in Kerk en Wereld
ren geweest van prof. Kraemer, in
plaats van nu slechts enkelen, had
den zij iets kunnen leren. Maar de
meesten ontliepen deze les. Er is
nu eenmaal een hardleerse ortho-
xie. Er is ook een hardleerse vrij
zinnigheid. Vandaar, dat het hier
nu juist aankomt op dat oecume
nisch besef.
Hoe groot de ontsteltenis is bij
goedé en trouwe leden der Her
vormde Gemeente over het gepas
seerde t.a.v. de dierst in Den Haag
moge de kerkeraad van ons gelo
ven. Hij zie eens niet alleen naar
de bij hem binnen gekomen pro
testen. Want deze zijn zeer beslist
géén maatstaf. En het merkwaar
dige, ook verheugende, is, dat meer
dan één lezer ons de vraag voor
legde, of dan Amsterdam-1948 (Het
Wereldcongres van Kerken) aan de
ze kerkeraad en zijn leidende figu
ren werkelijk niets heeft gezegd en
gedaan; of de situatie van mens en
wereld, de enige mogelijkheid om
beide van hun redding te overtui-
g- door het uni sono belyden van
de naam van Christus, de Heer der
Kerk, geen enkel woord tot deze
leidslieden spreekt? Of er, m.a.w.
nog zó weinig oecumenisch besef is
en zoveel hoogmoedig vasthouden
aan tenslotte menselijke formule-
dagochtend onder het gehoor wa-ringen, dat het dan maar beter is,
dat de wereld ten gronde gaat dan
dat de eenzame, losgeslagen mens
in die wereld van de Christelijke
Kerk als zodanig niet gebonden
aan historische of andere indelin
gen het w.oord van zijn verzoe
ning met God zal horen?
Deze vragen leggen precies bloot
hoe in de gemeenten in ons land
gedacht wordt over kerkeraden, die
nog steeds geen enkel blijk geven
van evangelische en apostolische
verantwoordelijkheid voor allen,
die ender hun geestelijk opzicht
vallen.
Wij zwijgen nu nog van de niet-
kerkehjken, die ons geschreven
hebben. Onder hen zijn er, die zoe
kend en tastend hun weg gaan. Er
zijn er, die nauwkeurig nota nemen,
van wat er geschiedt, bijvoorbeeld
binnen de Oecumene, en die aar
zelend de voet over de drempel der
•Hervormde Kerk zetten. Maar nu,
zo schrijven zij, gooit die Kerk de
deur weer dicht. Want bij alle ver
moeidheid en beladenheid, wensen
zij zich niet over te geven aan een
Kerk, waar tenslotte dit zoeken en
tasten schijnbaar niet wordt ver
staan.
Wij ontvingen ook een brief van
iemand die meende, dat de ortho
doxie bezig is de vrijzinnigheid te
verslinden, of omgekeerd. Het wil
ons voorkomen, dat dit onjuist is
gedacht. Elk waarachtig kerkelijk
gesprek is gevolg van oecumenisch
besef. In de Oecumene is geen
sprake van het zoeken van een
grootste gemene deler, van ontne
men van zelfstandigheid aan de
Kerken, die binnen dit verband
samenwerken, om van alles een
groot, kleurloos geheel te maken.
Oecumenisch spreken en denken
is christelijk en bijbels samen op
weg te gaan. Elk van een andere
kant, in het besef en het geloof,
dat een ontmoetingspunt, ergens op
die weg, het werk is van Gods
Geest. Om dan samen verder te
gaan.
Elke menselijke slagboom is regel
recht in strijd met het geloof in de
macht van de Heilige Geest, ook
al zien alle formuleringen en be
togen er nog zo verantwoord uit.
Het is dit geloof, dat ontbreekt
als men als wachters op de muren
gaat staan, zoals sommige Kerke
raden thans doen.
DE SPEELGOEDWINKELS zit
ten weer vol, zodat Sinterklaas
als hij wat voor de kinderen ko
pen wil ruime keuze heeft.
Duitse pop naast elkaar te zien. Do
Duitse pop, met mooie zyden kleer
tjes. heeft een typische zoetelijke
Gretchen-kop, de Franse valt op
door een fraaie, roze kleur. De Hol
landse, degelijk en fijn, behoeft
voor de buitenlandse zusjes niet on
der te doen. Er is ook een Neder
landse „pias-pop" op de markt ge
komen. Het ding heet nu eenmaal
zo. Wy kunnen het ook niet helpen.
De jeep als mode-artikel ls uit de
speelgoedwinkels nagenoeg verdwe
nen. De gele Wegenwacht van de
A.N.W.B. is er voor in de plaats
gekomen. En de voorliefde van veel
jongens gaat uit naar een lucht
druk-knalpistool (een kleine vier
gulden), in ons land gemaakt op
een Deense licentie.
Zo zou er nog veel meer te vertel
len zijn, o a. over de Nederlandse
kinder-spellen, zoals vlooienspel,
borduurdozen. ganzenborden e.d.,
die dc vermaarde buitenlandse
Pears-spellen naar de kroon steken.
Maar u hebt nu een inzicht in dc
veelheid van mogelijkheidheden ge
kregen, waarvoor iedere speelgoed
winkel het illustratie-materiaal
levert. En... u zult er uit begrepen
hebben, dat ook op dit terrein de
industrialisatie van Nederland
voortgang heeft.
Victor E. v. Vriesland
acht zich beledigd
Onze literaire medewerker, de
heer Victor E. van Vriesland heeft
een klacht wegens belediging inge
diend tegen de heer Anne Wad
man. die in het laatste nummer van
„Podium" de werkzaamheid van de
heer Van Vriesland critiseert als
„literair executeur" van nagelaten
werken van de overleden dichter
Der Mouw
De heer Wadman laat zich onder
meer verleiden de heer Van Vries
land te noemen: „de zeer onschend
bare en zeer verwaten, om maar niet
te zeggen zeer ondemocratische en
zeer onfatsoenlijke heer Van
Vriesland".
Naar wij vernemen laat de heer
Van Vriesland gaarne al dergelijke
betitelingen over ziin kant gaan.
doch hij weigert door de heer Wad
man voor „zeer onfatsoenlijk" tc
worden uitgemaakt. Ter zake van
deze uitlating heeft de heer Van
Vriesland zijn klacht ingediend.
Litanie van hot verraad. Jan Valtin
(Dc Forel. R'dam) Anti-boeken, on
verschillig over welk onderwerp, heb
ben dc vervelende eigenschap, dat 2e
door hun subjccUeve Inslag een gevoel
van wrevel wakker roepon bU de le
zer. In hoeverre ls de schrijver Iemand,
die zonder rancune cn uitsluitend J»c-
drevcn door ztjn gewijzigde Inzichten
ln alle eerlijkheid zijn ervaringen op
schrift heeft gesteld? Vaak spelen per
soonlijke eerzucht een rol of ls zUn
IJdelheid gekwetst cn als dit het geval
ls verliest hij alle verhoudingen uit
het oog en overdrijft waar hij zich
moet beperken. Na lezing van Jan Val
tln s boek „Litanie van het verraad",
waarvan dc Engelse titel luidt ..Out of
night", krijgt men het gevoel met een
eerlijk mens te doen tc hebben, dlc zijn
ervaringen als communistisch propa
gandist te bock stelde omdat dit dc
enige manier was zich van het ver
leden tc bevrijden. Dit verleden heeft
als ccn loodzware druk op hem gele
gen cn het heeft hem ongetwijfeld
moeite gekost zich er van los tc maken.
Dc schrijver ls ccn oude partijganger
op veertienjarige leeftijd stond hU
ln Hamburg al op de barricade cn
hy heeft een groot aandeel gehad ln
dc communlsüsche penetratie ln dc
grote havens over de gehele wereld.
Hij heeft openlijk cn ln het geheim
gewerkt, nlj organiseerde stakingen en
ongeregeldheden cn hU ls betrokken
geweest bij sabotage cn splonnagc. Zijn
relaas klinkt zakelijk cn beheerst, het
vermijdt ongezonde sensatie cn het re
gistreert slechts feiten, die aan dc ge
schiedenis getoetst kunnen worden. Het
ontleent zijn betrouwbaarheid minder
aan de schildering der vele avonturen
dan aan de nuchtere eenvoud, waarmee
het constateert en dit ls een verdienste,
die w« ln soortgelijke boeken maar
zelden aantreffen.
Do Kruisvaarders. Stcf»n Heym. (Re
publiek der Letteren. Amsterdam). De
ln 1914 in Duitsland geboren schrijver
Stefan Hcym. die na dc machtsoverna
me van Hitler op Jeugdige leeftijd naar
Praag cn later naar de Verenigde Sta
ten uitweek, is ln do oorlog als on
derofficier werkzaam geweest bij het
Psychological Warfare Dept. ccn af
deling voor de propaganda onder do
Duitse soldaten aan het front ln
welke functie hij dc Invasie ln Nor-
mandiü cn dc daarop volgende veld
tocht heeft meegemaakt ..Dc Kruis
vaarders". dat zijn de Amerikaanse
soldaten, die na de schier bovenmense
lijke Inspanningen en harde gevechten
om de invasie te winnen. Frankrijk cn
België bevrijdden en doorstootten naar
het hart van Hltlcr-Duitsiand. Een his
torische roman dus d w.z. een ro
man waarin werkelijkheid en verbeel
ding door elkaar geweven zijn. dc wer
kelijkheid van de glorieuze opmars, cn
de verbeelding, die aan dc verschil
lende situaties een achtergrond ver
leent van diepe, warmbloedige mense
lijkheid. In een modern ongecompli
ceerd proza vertelt de schrijver dc
lotgevallen van een aantal mensen, die
ln de heksenketel, welke oorlog heet.
zijn terecht gekomen cn die nu voor
het Ideaal van dc vrijheid cn de de
mocratie of alleen maar. omdat het lot
dit zo wilde, zich door dit vreemde,
onsentimentele leven aan de rand van
zijn cn niet-zijn heenslaan. Het lijdt
geen twijfel of Stefan Hcym vertelt
hier van zijn persoonlijke ervaringen,
van situaties, belevenissen en figuren,
die een onvergetelijke Indruk op hem
hebben gemaakt cn waarvoor hij do
romanvorm koos. omdat deze hem ln
staat stelde dc ldcëen to sublimeren.
Leven en werk van Albert Sweltzcr,
Emil Lund (In den Toren. Naarden).
Het ls geen geringe taak geweest een
bock te schrijven over do filosoof, arts.
musicus, mensenvriend cn hoogleraar
ln de theologie Albert Schweitzer, de
man. van wie als eenling zulk een
merkwaardige Invloed uitgaat op onze
gewonde wereld. Lund werd vijfender
tig Jaar geleden als Straatsburger stu
dent Schweitzer's volgeling cn ls het
al die tijd gebleven: wij mogen aan
nemen en uit de Inhoud blijkt het
ook dat hij met gezag over deze een
voudige geleerde kon schryven. Het ls
een sympathiek gesdhrift gcHvordcn.
een eerlijke poging de figuur van Al-
bert Schweitzer nader tot ons tc bren
gen. wanrbU dc schrijver putte uit een
groot aantal persooniyke ervaringen
van Schweitzer zelf met vaak anecdotl-
sche Inslag, die echter de verdienste
hebben de karakteristieke eigenschap
pen van deze begaafde mens treffend
te omlUnen. Kinder- en jongelings
jaren, het keerpunt in dit leven cn zyn
verblijf te Lambarene trekken aan ons
voorby. daarnaast vond de schrijver
gelegenheid hem te tekenen als orga
nist cn Bach-biograaf en ons Inzicht te
geven ln zijn levens- cn wereldbeschou
wing van uit het beginsel, dat alleen dc
dienende liefde de wereld tot hoger
cultuur kan brengen Het boek 1' voor
zien van een voorwoord van Stefan
Zwelg. Voor de bewonderaars van
Schweitzer ccn verhelderend bock.
waarvan hyzelf getuigde; Het ls gron
dig: cn zo fijn geschreven I
(Ingez. Med.)
Het kan nog net
met Sinterklaas, maar
post dan ook meteen
onderstaande bon
De administratie van Vrij Neder
land kan nu nog voor „de grote
dag" aan de opdracht voldoen en
een abonnement voor 1950 ver
zorgen. waar de directie de
December-nummcrs aan toevoegt.
Het geschenk bestaat dus uit
57 maal Vrij Nederland
Het nummer van 3 December is
het eerste, dat de nieuwe abonné
ontvangt Hij krijgt het op 5 De
cember met een brief van Vrij
Nederland, waarin desgewenst
verklapt wordt, wie Sinterklaas is.
U hebt slechts onderstaande bon
in te vullen cn meteen tc
verzenden.
BON
Aan de administratie van Vrij
Nederland. Haamgracht 4. A'dam.
Verzoeke te noteren een abonne
ment voor 1950 als Sint-Nicolaas-
geschenk en dit voor het eerst
met een begeleidende brief
waarin het Sinterklaasgeheim
verklapt/bewaard*) wordt op
5 December a.s. te zenden aan;
Naam:
Het abonnementsgeld A 10.— zal
per giro/bij aanbieding van kwi
tantie worden voldaan door:
Plaats:
Doorhalen wat niet van toe-
oassing ls.
