VOOR DE KERSTDAGEN THUIS iWe zullen maar vriendelijk zijn en lachen Kies de programma's naar Uw smaak en behoeften Dag vader, dag moeder, dag Sjaan 6 Omroep besteedt veel aandacht aan militairen overzee Dil is een Kerstmis van de Hoop IVOROL Buitengaats ook Kerstfeest voor varensgezel Zaterdag 24 December 1949 Honderden malen al liep je in gedachten de loopplank af en nu zit het er op DE RADIO OP DE FEESTDAGEN (Van een onzer verslaggevers) HILVERSUM De laatste zes van dc 365 dagen in het jaar staat de radio wellicht het meest in dc belangstelling van de toestelbezitter. Misschien omdat wij Nederlanders nu eenmaal gewend zijn, vooral de avonden van de feestdagen Kerstmis en Oud en Nieuw thuis door te brengen. In de familiekring, soms noodgedwongen alleen. Speciaal de eenzamen zullen behoefte hebben aan afleiding, die de radio kan bieden in velerlei vorm. Maar ook hen, die in groter getal tezamen zijn, bekruipt onwillekeurig het verlangen naar een verder contact Men denkt in deze uren aan de man nen, die de zeeën bevaren en de luchtdiensten onderhouden, aan hen die als militair in Indonesië hun moeilijke plicht vervullen. ressant zijn ongetwijfeld de Kerst zangen uit verschillende landen en eeuwen, tussen 15.20 en 16.30 uur te verzorgen door Toon Vrancken. 's Avonds zingt de bemanning van de populaire ..Zilvervloot'' en de KRO besluit (20.35 tot 21.35) met... een Mysteriespel. Het KRO-Oudejaarsprogramma ziet er aantrekkelijk uit. Eén soldaat uit Indonesië zal om tien voor negen na mens alle Katholieke militairen al daar de familieleden en vrienden een Zalig Uiteinde wensen en te mid dernacht een Zalig Nieuwjaar. Tussen beide wensen hoort men „Negen heit de klok'" („Klok, klok, klok. alweer 'n jaar!"), een jaarover zicht, het „Orkest Zonder Naam", en een 5-minuten toespraak door prof. Kors. NCRV Dc NCRV bepaalt zich op Kerst mis hoofdzakelijk tot het uitzenden van Kerkdiensten en gewijde mu ziek In de Kerstzangdienst (07.00 08.00) ln de Gereformeerde Kerk te Rijswijk zullen voorgaan ds. S. van Popta. Geref. en ds. C A. van Har ten. Ned. Herv. Om 12 uur zal kol. Jac. Smael, chef-secretaris van het Leger des Heils een Kerstboodschap uitspreken. 17.0018 30 uur: Kerk dienst Gcr. Kerk Rotterdam—Zuid, ds. J C. Gilhuis. Tweede Kerstdag, kwart over acht 's morgens geeft Willem Creman een beiaardconcert Om kwart over één begint een Kerstprogramma van de NIWIN, voor de militairen in Indo nesië. 's Konings Herberg" is een Kerst spel naar de Amerikaanse novelle van Sara Elizabeth Gosselink 14.40 16.00). Om kwart voor zes zijn er mooie platen van Jo Vincent cn om vijf over acht 's avonds begint het grote werk van Heinrich Schütz. „Weihnachts-Historie". VARA Zo maar een greep in de programma's Onze gedachten gaan uit naar fa milieleden in het buitenland, naar andere volken, die nu. net als wij, Kerstfeest vieren of Oudejaarsavond. Wij denken terug aan belangrijke ge beurtenissen in het afgelopen jaar, zouden een blik in de toekomst wil len werpen. Dan wel. we schudden alle gedachten van ons af cn zoeken verstrooiing. In vele gevallen kan de radio ons helpen. Het komt er slechts op aan. dat wij de programma's kie zen, die overeenstemmen met onze persoonlijke behoefte en onze smaak. Aan het contact met onze militai ren overzee is speciaal door het Pro gramma voor de Nederlandse Strijd krachten en de Wereldomroep aan dacht geschonken. KRO, NCRV en VPRO zorgden, overeenkomstig hun doelstellingen voor bijzondere pro gramma's op religieus gebied, terwijl we by AVRO en VARA, meer we relds amusement zullen kunnen vin den, uiteraard aangepast aan het ka rakter van deze dagen. AVRO Willen we dan hier en daar een greep doen in de programma's der omroepverenigingen en de alfa betische volgorde aanhoudend beginnen bij de AVRO. Van de eerste Kerstdag, Zondag middag, vermelden we de bijzondere „Zondagclub" van de heer Feenstra (12.30 uur), waarin Cor van der LugtMelsert vertelt van „Kerstmis op de planken". Liefhebbers van klassieke muziek kunnen drie can tates uit Bach's „Weihnachtsorato- rium beluisteren. Heel vroeg op 1 Januari, om één uur 's nachts namelijk, bicden ver schillende AVRO-orkesten hun mu zikale Nieuwjaarswensen aan „Quo Vadis 1950' is het motto, waaronder des middags van twaalf tot half één vooraanstaande natio nale en internationale figuren tot het Nederlandse volk zullen spreken. Van 20.45 tot 22.15 Nieuwjaarspro gramma, met o.a. „Kloris en Roosje". KRO Een nachtmis (van 24 00 tot 01.30 uur) uit de Abdij te Heeswijk gaat vooraf aan de uitzendingen van de Op Zaterdagavond 24 December, de Kerstavond dus, brengt de VARA een nieuw trio voor de microfoon: Paul Godwin, viool, Cor Steyn. or gel en Bruce Lowe, bas <22 2022.45 uur). Daarna volgt een Kerstvertel ling en na het nieuws van 11 uur een gramofoonplatenverzoekpro- gramma voor familieleden van mili tairen in Indonesië. „Zingende torens" (en een koper- KRO tijdens de beide kerstdagen, kwartet» beginnen om kwart óver Op de eerste is dc Katholieke Om- acht de 25ste December voor de VA roep geruime tijd in de aether. Inte- I RA. Met platen van Ginette Neveu, Samenzang, in welke vorm ook, doet je altijd weer ervaren, dat gemeenschapszin is: samen-doen, liefst zo goed en zo mooi mogelijk. wordt het ochtendprogramma ver volgd. Ook het kinderkoor „De Me rels", met Johan Jong als begelei der, en Rutger Schoute in de rubriek „Men vraagt en wij draaien" passen zich aan bij de sfeer van de eerste Kerst-ochtend. Van dc VARA-uitzendingen op Tweede Kerstdag willen we de velen, die daar belang bij hebben wijzen op de groeten uit Indonesië en Ca nada aan Nederlanders (13.1513.45 uur). Een alleraardigste gedachte was het een Community-singing te orga niseren tussen de patiënten van het Sanatorium te Davos en de familie leden van die patiënten in Neder land (17.15—17.45 uur). In het avond programma vraagt o m. de aandacht het hoorspel „7 Kerstmis". Op Oudejaarsavond brengt de VA RA van 9 tot 10 uur hoogtepunten uit haar programma's van het af gelopen jaar. Na het Socialistisch Commentaar volgt een cabaret-pro gramma, waaraan o.m. meewerken het Ray Ellington-kwartct (zéér mo dern; electrlsche bas, piano, guitaar, drums) en Kees Pruis en mr. Doodle. Als het nieuwe jaar met klokgelui zal zijn verwelkomd, zullen na mid dernacht nog spreken mr. Burger (voorzitter van de VARA) en de heer K. Vorrink. Op Nieuwjaarsdag groeten aan zeevarenden (8.18—9.15 uur) en (van 19.0020.00 uur) „Bruiloft van Klo ris en Roosje". VPRO Uit de programma's van de VPRO noemen we: Maandag, 26 December: 10.0010.15: Toespraak Dr. J. C. A. Fetter, Rem. predikant, Den Haag. 10.3011 45: Kerkdienst uit de Gro te Kerk te Leeuwarden, ds. O. D. Moulijn. Zaterdag, 31 December: 19.30 20.55: Kerkdienst Rem. Kerk. Ie Haarlem. Dr. W. R. M. Noordhoff. Aanvang 19.30 uur. Wereldomroep Op Eerste Kerstdag om één uur 's middags, zendt de Wereldomroep een speciaal Strijdkrachtenprogram ma uit met verjaarsgroeten. Van 15.16 uur af hoort men bekende interna tionale Kerstliederen, daarna het concertgebouw-orkest. Maandagmorgen, Tweede Kerstdag 10 uur, wordt de Kerstviering uitge zonden in het Gereformeerd Zen dingscentrum te Baarn. Kinderen HET zit er dan weer op. Twee, drie jaar in de tropen. Nu met Kerstmis weer thuis. Ach ja, thuis en dan juist in de Kerstdagen, dat moet wel iets bijzon ders zijn, rustig, intiem, feestelijk, vertrouwd. Allemaal dingen, die je in de af gelopen jareii wel zo langzamerhand vergeten hebt, afgeleerd om ervan te dromen zelfs. Je leefde in een totaal andere wereld, onder een andere zon, een andere lucht, in een andere natuur en met andere mensen. Je kon natuurlijk met Kees uit dezelfde stad en dezelfde straat praten over de dingen van thuis, de school, waar je allebei op geweest was, over de bioscoopjes, die je pikte, de vacantiereisjes, over de meisjes, die je achterna liep, over de maatschappelijke ambities, die je nog juist voor je in dienst kwam, begon te koesteren. Dat was natuurlijk wel zo en er waren honderden Neder landse Kezen en Fritsen en Pieten, met wie je net zo goed kon proberen iets van die oude verre tijd weer op te roepen en dan waren er nog de brieven van thuis en de radio-uitzendingen. Maar toch, ook de mensen werden daarginds anders. Je leeft niet ongestraft een paar jaar in een maatschappij van mannen, die niet zijn gekomen uit persoonlijke, vrije wil, als pioniers, 'om het werk te doen, waartoe ze door aanleg, opleiding en karakter geroepen zyn. .Zij kwamen in het verband van een militaire organisatie, als soldaten, ook om iets te doen, wat nu eenmaal moest al wisten velen allengs niet meer, wat die hoge noodzaak was. Hoogst gevaarlijk om je daar te veel in te verdiepen, te veel denken is voor een soldaat nooit goed. Je ging dus op patrouille, zoals je vroeger naar kantoor ging en je probeerde je aan te passen aan omstandigheden, waar je als individu toch nooit iets aan zou kunnen veranderen. Dat maakte je anders, zoals het die honderden mannen anders maakte, die nu met je aan de railing staan van het troepenschip, dat juist aan de kade ligt gemeerd. Dit is dan het moment, waarvan iedereen denkt, dat het tot je mooiste levenservailngen hoort Dat heb je zelf ook gedacht, die eerste tijd ginds toen alles nog gericht was op het achtergelaten milieu. Honderden malen liep je in gedachten de loopplank af, zag je dc vertrouwde gezichten van hen, die je opwacht ten buiten bij de poort. En nu, 't zit er op, denk je. Ten goede of ten kwade. Wie weet 't? Er zijn er onder de jongens, die zich ginds merkwaardig snel ontplooid hebben, die kennelijk die ruwe duw in hun leven nodig hadden om zich hier in die moeilijke ingewikkelde maatschappij met succes te kunnen handhaven. Er zijn er ook, die tot onverschilligheid zijn afgestompt en keihard of cynisch terugkomen. O, ja, dat is waar ook, aan boord hebben we onderweg allerlei ontspanningsdingen gedaan. Die transportcomman dant heeft werkelijk z'n uiterste best gedaan om ons wat afleiding te geven. Zoiets doet natuurlijk heel prettig aan, maar eigenlijk, eigenlijk wilde je alleen maar wat tot rust en tot jezelf komen op die zeereis. Meer had je niet nodig. „Dit is dan het moment, waarvan ieder denkt, dat het tot je mooiste levens ervaringen behoort een grote soldaat omhelst zijn kleine moeder telkens weer... zullen groeten uitspreken tot hun ouders in het Verre Oosten. „Kerstavond op het Muiderslot" is de titel van een middagprogramma <14 2015.05 uur), waaraan o.m. me dewerken Jan van Mantgem (te nor), Corry Beversluis (sopraan), Jan Musch (declamatie). Op Oudejaarsavond zullen zo als te doen gebruikelijk ernst en luim elkaar afwisselen. Ook nu wordt weer veel gelegenheid gegeven tot het brengen van groeten aan familie leden overzee. Er zijn ook populaire programma's voorbereid, o.a. „Negen heit de klok" en Cor Ruys met lied jes van „Brammetje". Toespraken worden gehouden door Vicc-admi- raal Van Holthe (13 15 uur), minis ter-president dr. W. Drees (14 15 uur), ds F. R A Heukels en pater L. Verhagen (1645 uur). (Alle aanduidingen van de uren in Nederlandse tijd; op Java is het ze ven uren later). GENERAAL GEORGE C. MARSHALL Verdere samenwerking in de geest van Christus verzekert vrede Generaal George C. Mars hall. naar wie het hulpver- len.ngsplan der Ver. Staten is genoemd heeft de volgende verklaring vooi West-Europa geschreven. Hij geeft hierin uitdrukking aan zijn hoop en aspiraties voor de vrede, nu het belangrijke 1949 ten einde loopt. In Juni 1947 bracht ge neraal Marshall in een rede voor de Harvard University het denkbeeld van een hulp verleningsprogramma voor Europa voor het eerst in het openbaar onder woorden. WASHINGTON. Dit is het seizoen, waarin de daden en ge dachten der mensen tot vredevol hopen wordt. Men is moe van de dreiging met oorlog. De mensen zoeken een vrede, die blijvend is. niet alleen maar een adempauze tussen twee oorlogen. Deze hoop op een duurzame vrede is in alle eeuwen de droom der mensheid geweest. Heden schijnt het binnen ons bereik te liggen, deze grote droom tot wer kelijkheid te maken. De vrije lan den van West-Europa en het Wes telijk halfrond hebben zich tot taak gesteld, de omstandigheden, die lot oorlog leiden, te veranderen. Hier toe werken wij allen samen en wij moeten werken in de geest var. Christus, wiens geboorte de wereld viert. Indien wij deze geest ver sterken, indien wij blijven samen werken, kan er geen twijfel zijn over het uiteindelijk succes. Hier in Amerika zijn wij bewust van de offers, die onze vrienden in Europa gebracht hebben om de re sultaten te behalen, die in het ka der van het herstelprogramma reeds zijn bereikt. Ik geloof, dat wij ons realiseren, hoe zwaar de weg GENERAAL MARSHALL is,, die nog voor ons ligt. Maar ik ben er zeker van, uit naam van millioenen Amerikanen te spreken, als ik zeg, dat zij erop vertrouwen, dat gij vastbesloten zyt de moei lijke problemen, die er nog zijn, op te lossen. Dit is een Kerstmis van de Hoop Ik moge er de wens aan toevoegen, dat wij de volgende Kerstmis kun nen terugzien op een jaar van grote vorderingen op de weg naar vcde op aarde en in de mensen een welbehagen. Kijk. op de kant staat een muziek- katie moeten wachtenwe doen corps en daarnaast een spreekge- niet eens geweldige verhalen over de stoelte, daar klimt straks vast de tijd, die achter ons ligt. Jammer voor minister of een ander hoog persoon die journalisten, ze bedoelen 't goed. op om te zeggen, hoe blij ze zijn, dat maar kunnen wij het helpen? Wc we weer terugkwamen en zo dank- zullen maar vriendelijk tegen ze baar voor wat we voor patria heb- lachen en een paar onbenullige din- ben over gehad. Bij die loodsdeur gen zeggen, misschien dat ze er toch staat een groepje journalisten. Die iets van begrijpen. En hetzelfde zul- zullen ons vragen, hoe we 't gehad len we doen tegen de aardige dames, hebben, hoe we 't vinden weer te- die daar met tafels vol verrassingen rug te zijn, vlak voor Kerstmis, na voor ons klaar staan. Die begrijpen zoveel jaren daarginds, waarom we dat vast wel. En dan de autobus in. niet bruiner zijn en nog veel meer naar huis om Kerstmis te vieren, van die belangrijke dingen. Ze zullen Dat is al eeuwen iets moois en pret- teleurgesteld zijn, omdat we zo kalm tigs geweest, waarom dus ook niet de loopplank afgaan, hoogstens wat nu voor mij en al die anderen, die luidruchtig doen en zwaaien naar de het allemaal eigenlijk nog als een vrienden, die nog even op de debar- film tegemoet zien? Doe jij maar cynisch, als je thuiskomt kan je van ontroering toch niet anders zeggen dan: WELJA, laat die krantenmeheer maar instappen als t-ie daar nou lol in heeft, plaats zat in de bus. Daar zit ik dan met veertien juist gerepatrieerde soldaten in de wagen, die ze thuis zal brengen, netjes voor de deur, ieder op zijn beurt. Ik ben naast Henk geschoven. „Henk", riepen even tevoren de maats, „trek nou niet zo'n gezicht of 't je niet schelen kan dat je Grietje zit te popelen". Daarom ben ik maar naast Henk gaan zitten, want ik wil wel eens wat horen en de anderen zijn toch veel te uitgelaten, daar valt toch niet mee te praten. „Niet gek, zo vlak voor de Kerst thuis", begin ik. Henk schijnt me niet te verstaan, hij zit maar links en rechts door de ruiten van de bus te kijken. „Mooie kampong hier", zegt-ie op eens „vreemd, na twee en een half jaar, 't lijkt wel tien O ja, nou zie ik weer waar we zijn". „Niet gek, zo vlak voor de Kerst thuis", herhaal ik. „Ja, dat treft jofel, 'k hou wel van een boutje". „Ouwelui, meisje?" „Ja. gelukkig wel. tijd niet gezien, zal wel vreemd zijn" „Hoe was 't daar. in de Oost?" „Vertel eens wat, of heb je geen zin?" „Wat moet ik vertellen. In 't begin ging het wel, was je een hele branie, maar dat klimaat krijgt je al gauw te pakken, je wordt er melig van en je zit te snakken naar een beetje frisse Hollandse wind. Ik mag eigenlijk niet klagen, nooit gewond geweest of ziek van betekenis, maar ik vraag me nou af: waar is 't goed voor geweest dat we al die beroer digheid hebben moeten meemaken. Nou zijn we weer thuis en wat nu nog? Twee en een half jaar heeft het me gekost, verloren tijd, en ik zeg al, ik mag helemaal niet klagen als ik naar anderen kijk. Weet je wat me van heel die poppenkast tot hier zit? Dat die drie maats van me daar achter zijn gebleven, dood. on der de aarde, fijne jongens, alle drie. ik zal d'r ouwelui gaan bezoeken, maar ik zie er tegenop, dat vertel ik je". „Ja. dat begrijp ik, goeie reis ge had?" „Ging wel, thuiskomen is altijd lolliger dan weggaan, we hebben nog al schik gehad aan boord, je hebt er druiven bij, dat zie je hier wel". „Hé. Henkie, wat zal je grietje schelden dat je geen apie heb mee gebracht", roept een der herrie schoppers. „Stil laten klessen", zegt Henk te gen me, „hij is tóch gek". „K?n je weer bij je ouwe baas te rug komen", vraag ik. „Was 't maar waar, nee, 'k moet wat anders zoeken, maar eerst wil ik wat op verhaal komen, 'k voel me soms nog zo melig als een oud wijf". „Wat zullen ze bij je thuis in span ning zitten op 't ogenblik, geloof je niet". Nou, dat zal wel, ik zit me ook aardig op te vreten van de zenuwen, dat snap je". „Zeg het maar, als je liever niet praat, dan hou ik m'n kiezen op mekaar". „Nee. ga je gang maar. ik ben er zo en het leidt nog wat af". „Mag ik even mee met je naar binnen als je thuis komt?" „Best, hoe meer zielen hoe meer vreugd". We draaien een straat in waar druk gevlagd wordt. Henk doet een diepe haal aan zijn sigaret. Op zijn voorhoofd glimmen zweetdroppel tjes. De joelende maats zwaaien uit bundig naar vrouwen en meisjes, die de jongens door de opgeschoven ramen toewuiven. „We zijn er", zegt Henk, als de chauffeur de remmen aanzet. We stoppen voor een met dennengroen en vlaggen versierde deur. Een gro te rode Kerstklok van papier ben gelt boven een stuk wit karton, waarop ongeoefende handen „Welkom" hebben getekend. Henk kijkt er glimlachend naar. maar ik geloof dat hij het niet ziet, al staat hij er nu vlak voor. Hij groet de buurmensen, die zich bij de deur verdringen, zonder ze eigen lijk te zien. maar als zijn vader de trap afkomt om hem te verwei- De bus stopt voor een met den nengroen cn kerstklokken ver sierde deur en Henk stapt uit... komen, dringt het pas goed tot hem door dat hij thuis is. „Dag vader'" „Dag Henk'" Lang schudden vader en zoon elkaar de hand. Boven staat moeder, een kleine vrouw. „Dag moeder!" Een grote soldaat omhelst zijn kleine moeder, kust haar op de wangen, telkens weer. Moeder kan moeilijk spreken, zij huilt een beetje, maar de betraande ogen stralen als zij naar de grote zoon opkijken, die Henk, die jongen, zo lang weg geweest en zo ver cn wat was zij vaak ongerust over hem. „Sjaan is binnen," zegt moeder zacht en als Henk de kamer inge gaan is om zijn meisje in de ar men te nemen, wendt het vrouwtje zich tot mij: „Hij krijgt er een goeie vrouw aan, meneer, trouw heb ze op 'm gewacht, al die tijd. maar hij verdient het, de jongen, hij is altijd erg goed voor zijn moeder geweest en dan ben je voor je vrouw ook goed. zeg ik maar. Dit wordt de mooiste Kerstmis van m'n leven, m'n jongen weer thuis en goddank gezond en ongedeerd". Ja, dat wordt voor deze mensen een mooie Kerstmis, nu de zoon is teruggekeerd uit een groot en ge vaarlijk avontuur in de vrede van het ouderlijk huis. veilige plek op een aarde vol dreiging en onbeha gen. •vti'rt Tanden wit a/s a/pensneeuw met TAND PASTA Ik herinner me nog goed een Kerstfeest in de Golf van Biscaje. Ons schip zat in een flinke storm en het feestelijke bestond uit «een borrel, die de ouwe ons kwam brengen. Gelukkige Kerst, man nen, zei hü en toen za ten wc net on een paaltje (hoge golf). De borrel bleef ons in de keel steken Dit is het verhaal van één van de vele zeelieden, die geduren de de Kerstdagen, wanneer zij op zee zwalken of in een ver re havenplaats aan wal ziin het gemis aan de huiseliike kring het hevigst voelen. Hun leven is de zee. hun werk het schip, hun huis....? Toch hebben zij in een vreemde ha venplaats een plek, waar zij zich thuis kunnen voelen. De Te huizen voor zeelieden, zoals die ook in Rot terdam bestaan, trach ten de zeeman het ge mis enigszins te ver goeden. Omstreeks Kerstmis bezoekt men alle schepen, die in de havens van Rotterdam liggen om de schepe lingen uit te nodigen het Kerstfeest in de tehuizen te vieren. Iedere nationaliteit is welkom, naar gods dienstige overtuiging wordt niet gevraagd. De zeeman. wiens naar de aard van het tehuis en de godsdien stige overtuiging van de zeeman, wordt een plechtig tintje aan het Kerstfeest gegeven. De Nederlandse zee lieden buitengaats worden niet vergeten door de gezamenlijke Zeemanscentrales in Nederland. Reeds maanden van te voren zijn er op bijna alle Nederlandse schepen Kerstkisten meegege ven. Op eerste Kerst dag worden de kisten door de kapitein ge opend en iedere man aan boord ontvangt 'n Dakje met verrassing: een wollen das. een paar sokken, wanten enz. Zo wil men de zeeman iets vergoeden van het gemis aan huiselijkheid en gezel der onderdeel van het ligheid tijdens Kerst- programma is de uit- mis en Oudejaar. Het Gezelligheid in Zeemanstehuizen schip ver buiten Rot terdam ligt, wordt met de bus gehaald, de an deren komen op eigen gelegenheid. Bij de Kerstboom worden verhalen verteld van thuis en kerstwensen worden voorgelezen in véle talen. Een bijzon- reikmg van Kerstsou venirs en -geschenken. Voor iedere zeeman is er een verrassing, meestal in de vorm van een nuttig ge- ideaal van iedere zee man blijft: Kerstfeest thuismaar ver geten worden de va rensgezellen niet en wie gezelligheid zoekt. bruiksvoorwerp. Al die kan het ook vinden.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 6