G
Land „der zee ontrukt" dat
meesten onzer niet kennen
Wij geven raad
Niet wij bepalen wanneer de mens zal
ontvangen wat hem toekomt
Moet V eens
hóren
Ook achter de zeedijk aan de
Dollard ligt voor boeren
een nieuw bestaan
MOEILIJKHEDEN?
f
VRIJ NEDERLAND
Nederlandse Bachverenigmg
ontvouwt haar plannen
Lang verzwegen Franse bijval
voor Nederland
V.
.J
Donderdag 29 December 1949
3
Plastic-gebitten
Op de kwestie van de reclame
met plastic-gebitten liet uw krant
als eerste in Nederland het licht
vallen.
Gaarne zou ik twee dingen willen
opmerken:
1. Is het eigenlijk niet zeer
vreemd, dat de studenten en tand
artsen zo' hevig geïnteresseerd zijn
in de handel in kunstgebitten"'
Een chirurg doet toch geen zaken
in kunstledematen? Een oogarts
drijft toch geen nevenhandel in
kunstogen, brillen en aanverwante
artikelen? Wij hebben in verhou
ding tot het buitenland véél te wei
nig tandartsen. Waarom dan han
del in kunstgebitten niet aan ande
ren overgelaten?
Ronduit gezegd: wordt er aan
p-othesen meer verdiend dan aan
het zuivere tandartswerk?
2. Als ik het woord medicus
hoor, denk ik aan een roeping: op de
eerste plaats het helpen van de lij
dende mensheid. Hoor ik het woord
tandarts echter, dan denk ik aan
een beroep anders nog: een ambacht,
op de eerste plaats doodgewoon
geldverdiencn. Ik heb altijd het idee
dat een tandarts veel vlugger rijk
zaL worden dan een dokter. Natuur
lijk is dit zuiver een gevoelskwes
tie; U en vele anderen zullen er mis
schien heel anders over denken.
Dit alles raakt uitsluitend de fi
nanciële kant van het vraagstuk.
Over de medische zijde waag ik het
niet me uit te laten, omdat ik te on
deskundig ben om me daar ook maar
een schaduw van een oordeel over
te kunnen vormen.
Ik zou echter willen besluiten met
een vraag waar ik van iemand, die
zich tot objectief vergelijken be
voegd acht, zeer graag een oprecht,
openhartig en onbevooroordeeld
antwoord zou willen hebben.
Deze vraag is: Hoe is onze tand
artsopleiding in verhouding tot het
buitenland, speciaal Amerika.
Kunnen wij zonder chauvinisme
zeggen, dat wij in ieder opzicht elke
toets van vergelijking glansrijk kun
nen weerstaan. Staan wij op dit punt
werkelijk zo aan de spits, dat wij
hooghartig kunnen zeggen: Kom
ons niet met nieuwigheden lastig
vallen, wij hebben alles grondig be
studeerd en weten er allang alles
van.
Is het verzet tegen nieuwe metho
des werkelijk gebaseerd op supreme
kennis of op in wezen dom conser
vatisme?
G. A. BRIEFFIES.
Wij willen gaarne voor deze laat
ste vraag onze kolommen open
stellen, doch menen dat de hoofd
inspectie voor de Volksgezondheid,
waar men stellig tot objectiever
oordelen in staat is, dan elders,
reeds duidelijk de gevaren heeft
belicht, verbonden aan het „in een
dag trekken, ptaatsen van nieuw
geoit, alles zonder pijn of schade."
Rechten van de Mens (II)
Als oud-L.O.L.K P.-er begon
mijn bloed te koken toen ik de ver
gelijking las, die mevr. N.N. schreef
over de beulen bij de BS. of MG.
Ten eerste was hier alles leegge
plunderd door de Duitsers en land
verraders en door allen die de Anti-
Christ hebben ondersteund. Ten
tweede: prikkeldraad was nodig,
want onder de vrouwen zat ook Ges
tapo. Ten derde: zij zijn voor een
bloedbad gespaard gebleven. En hoe
moesten de Joden huizen in wagons
zonder tonnetjes.
Vervolgens geeft de schrijver gru
welijke bijzonderheden over zijn
eigen gevangenschap en vervolgt
vijf vrouwen in een één-per
soonscel? Wij zaten cr met 17 man
in. Neen. voor de echte oud-illega
len bestaat er voor oud-NSB-ers
geen plaats meer in deze ihaat-
schappij.
Rechten van de Metis III)
Mevr. N.N. geeft de typische gees
tesgesteldheid weer van vele politie
ke delinquenten en ex-NSB-ers die
menen een vergelijking te kunnen
maken tussen de gevangenen van de
Duitse concentratie-kampen en die
uit de Hollandse kampen van na de
bevrijding. Een zeer bedenkelijke
vergelijking.
Het schijnt voor dit slag lieden nog
niet duidelijk te zijn, dat de door de
Duitsers gevangen gehouden Neder
landers voor het overgrote deel niet
alleen volkomen onschuldige men
sen, maar bovendien de meest prin-
cipieelste vaderlanders waren die
door hun heldhaftig verzet grote ri
sico's liepen.
Dit in tegenstelling tot de ex-
NSB-ers en andere profiteurs, die als
gevolg van hun onvaderlandslieven
de houding als schuldigen te
recht dienden te staan om loon naar
werken te krijgen. Aan laatstge
noemde groep is het derhalve zeker
niet om te oordelen of ongepaste
opmerkingen te maken over de wijze
waarop zij behandeld zijn. Zij kregen
wat ze verdiend hadden
Misschien hadden ze gedacht een
flatje met stromend warm en koud
water te krijgen en 's morgens thee
op bed. In dat geval is hun teleur
stelling wel begrijpelijk.
Ik vind het ongepast dat lieden,
die het eens waren met hen die de
rechten van de mens met voeten tra
den, een beroep op diezelfde rechten
doen, zodra zij de consequenties van
hun afschuwelijk gedrag aan den lij
ve ondervinden.
Mevr. N.N. wordt bedankt voor het
feit dat ze „iets duidelijk" wil ma
ken, doch iets anders dan zij bedoelt,
is ons duidelijk geworden n.l dat
nog steeds niet tot vele van deze
spijkerharde schedels is doorgedron
gen dat zij en alleen zij in de be
zettingstijd fout geweest zijn. Neen,
zij voelen zich verongelijkt en klagen
over aangedaan onrecht, beklagen
zich over afgenomen ondergoed (hoe
zij aan ondergoed kwamen toen wij
met vodden liepen is ieder bekend)
beklagen zich over bewaking door
M.P.'s (Ongetwijfeld zagen ze liever
een „Heinrich" of een „Hermann").
Schande!
Wie zulk sport boter op het hoofd
heeft moet zéker niet in het zonne
tje gaan staan, maar rustig en on
opvallend aan de schaduwzijde blij
ven.
G. A. HELGE.
Rechten van het Dier
Wat we met Kerstmis ook geden
ken hetzij de geboorte van Chris
tus, hetzij de zonnewende het doet
niet zoveel ter zake, want het Kerst
feest betekent in ieder geval: vrede,
vreugde, licht en blijdschap.
Niet echter voor het Dier. Millioe-
nen worden er afgeslacht en dit op
DEN HAAG. In het Noord-Oosten van ons land. aan de rand van de
Dollard ligt de Johannes Kerkhovenpolder cn er naast, meer Oostelijk,
de Carel Coenraadpolder. De laatste kwam In 1923 gereed. Zy zijn verschil
lend van vorm cn zUn volgens een verschillende methode op de zee her
overd. De Carel Coenraadpolder Is, evenals de meer landwaarts gelegen
Relderwolder-, Finstcrwoldcr-, Stads- en Oostwolderpolders. langgerekt In
de breedte. Zy zgn ontstaan doordat men met behulp van de overheid
dyken legde over de kwelders. Kwelders zgn. zoals men weet. met groen
begroeide slikken die alleen bg zeer hoge waterstanden, byvoorbceld stor
men.. onderlopen. Verder naar zee liggen de slikken, land dat bU elke vloed
onderwater komt te staan cn bg eb droog valt.
De Johannes Kerkhovenpolder
kwam tot stand doordat men in
het midden van de vorige eeuw
een dijk legde over de slikken.
Dit ging net-grote moeite, want in
die tijd beschikte men nog niet
over technische hulpmiddelen. Al
les moest met mensenhanden ge
schieden, kruiwagen voor kruiwa
gen en schop voor schop moest die
dijk worden gebouwd. Tot drie
maal toe werd hij door de natuur
gedeeltelijx vernield, maar in 1883
was hij definitief dicht.
Hij werd aangelegd op initia-
Bij hoogtij lopen de zoge
naamde slikken onder water.
Wanneer het water is teruggelo
pen, is er een hoeveelheid slib
achtergebleven. Langzaam maar
zeker breiden de kwelders zich
op deze manier uit (voorgrond).
tiqf van de Amsterdamse koop
man Johannes Kerkhoven en en
kele zijner vrienden. Zij richtten
een maatschappij op tot inpolde
ring van de Dollard. nadat zij van
de Staat een stuk tweeduizend
hectare slikken hadden gekocht.
De koop kwam tot stand onder de
verplichting voor de kopers om in
te polderen.
Slikken in eigendom
Toen de Johannes Kerkhoven
polder was ingepolderd was de
naamgever reeds overleden. Zijn
dertien kinderen hadden het werk
voortgezet Door gebrek aan er
varing en het ontbreken van ma
chines kwam de maatschappij in
moeilijkheden, die m de loop der
jaren werden overwonnen. In 1914
waren de uit de dijkdoorbraken
ontstane schulden uit de winsten
Huurkwestle*
rentezegels
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele procedures
arbeidswet enz.
Vraag: H. A. wil gaarne weten
op welke wijze en door wie een vent
vergunning wordt verstrekt
Antwoord: Het verstrekken
van een ventvergunning is niet een
zaak van de Kamer van Koophandel,
doch wel van de Politie. Het beste
is. dat hij, die een ventvergunning
wil hebben, naar het Hoofdbureau
van Politie gaat, alwaar men hem
alles zal vragen wat men wil weten
en hem verder nauwkeurig zal in
lichten hoe hij zelf moet handelen.
Vraag: -W J. P. zou graag willen
weten of een huurder, wanneer hij
een gedeelte van de woning aan een
onderhuurder heeft afgestaan, ver
plicht 4s de huiseigenaar een hoger
bedrag te betalen.
Antwoord: Ja, hiervoor gelden
vaste regelen. De huurverhogingen,
welke aan de huiseigenaar wegens
mede-inwoning verschuldigd zijn be
dragen bij 1 mede-inwoner 5%, voor
2 mede-inwoner 10%. voor 3 of meer
15% .voor 5 of 6 20% en voor 7 of
meer 30%. Indien zich echter onder
de mede-inwoners familieleden van
de huurder bevinden, kan, voor het
berekenen van het percentage, 1
mede-inwonend familielid buiten be
schouwing worden gelaten
V r a a g: H. L. B -N. geeft ons een
uiteenzetting, waaruit blijkt, dat in
de loop van de jaren de verschil
lende, door haar betaalde huren en
de berekende onderhuren niet geheel
overeenkomstig de desbetreffende
voorschriften zijn vastgesteld, ook al
schijnt een en ander in minnelijk
overleg te zijn geregeld.
Antwoord: Onder de gegeven
omstandigheden is het maar het
beste af te wachten hoe de binnen
kort te verwachten huurverhogings-
(Ingez. Med.)
Het oudejaarsnummer van
brengt o.a.:
Oude jaarsoverpeinzingen
uit velerlei pen
Wintersport in Noorwegen
door Th. Ramaker
Een vóóroorlogs spook
door Geza Frid
Twee Vrije Volken
De Souvereiniteitsoverdracht
door H. M. van Randwijk
en de gewone „gezellige rubrie
ken", waaronder nat.uurlijk de
Puzzle-rubriek
WENST U DIT NUMMER TE
ONTVANGEN?
Toezending volgt:
a. Na ontvangst van 25 cents aan
postzegels, of
b. gratis na ontvangst van een
briefkaart, waarmede u een
proefabonnement bestelt tot en
met 31 Maart 1950, terwijl
u ons 2,50 doet toekomen per
postwissel of per postgiro nr
6269 ten name van De Twent-
sche Bank met vermelding
rekening „Vrij Nederland".
Administratie: „Vrij Nederland".
Raamgracht 4 - Amsterdam.
zichzelf reeds zo weerzinwekkend
gedoe wordt verergerd door de ma
nier waarop zij vaak worden dood
gemarteld.
Laat men met Kerstmis beseffen:
Geef God wat Godes is
Geef de Mens wat Menselijk is.
Geef het Dier wat het toekomt:
wet zal luiden. Het zal dan mogelijk
zijn de in dit geval nogal ingewik
kelde verhoudingen opnieuw onder
ogen te zien. hetgeen wij gaarne met
de vragenstelster gemeenschappelijk
willen doen.
H. v. d. L.-D., vraagt of ook ver
hoging van onderhuur kan plaats
hebben in die gevallen, waarin de
mede-inwoning reeds een feit was
vóór Mei 1940.
Antwoord: In het onderhavige
geval kan aan de hand van de voor
schriften geen huurverhoging wor
den gevorderd. Wanneer de eigenaar
echter vrij belangrijke vernieuwin
gen aan het huis heeft aangebracht,
kan hij aan het Prijzenbureau voor
Onroerende Goederen vragen of dit
wil nagaan of wijziging (verhoging)
van de huur verantwoord is.
Vraag: H. G. v. d. B., beklaagt
zich over het feit. dat huurders niet
alleen onregelmatig huur betalen en
de achterstand hoe langer hoe gro
ter wordt, maar ook, dat allerlei ver
nielingen in de percelen worden
aangebracht.
Antwoord: Onder dergelijke
omstandigheden kan men ongetwij
feld met kans op succes huuropzeg-
ging verkrijgen, al is positieve zeker
heid op dit punt nooit van tevoren
te geven. Het beste is. wanneer on
danks aanschrijvingen de huurders
in alle opzichten in gebreke blijven,
tot huuropzegging over te gaan.
Een overeenkomstig antwoord
geldt ook voor een ongeveer gelijke
vraag van Mevr. J. v. V., die wij
echter moeten raden de huurder
mede te delen, dat, wanneer deze
door blgft gaan. vernielingen te ver
oorzaken tot huuropzegging zal wor
den overgegaan.
Vraag: J. v. d. V. vraagt of hij
een Bewijs van Onvermogen kan
krijgen.
Antwoord: De beslissing hier
over berust bij de Gemeente. Het
beste is inlichtingen te vragen op
het Raadhuis, waar men dan met de
verschillende omstandigheden van
betrokkene rekening kan houden.
Men kan er in het algemeen op reke
nen, dat een pro deo toegevoegde
rechtskundige de belangen van zijn
cliënt naar behoren. 5aj behartigen.
Zij die in een vakvereniging geor
ganiseerd zijn raden wij aan bij
zaken, liggende op het terrein van
het Arbeidsrecht, voorlichting te
vragen aan het Bestuur van een
vakvereniging.
Vraag: H. L. B wil gaarne zijn
huis ontruimd zien. omdat hij in het
huwelijk wil treden en met zijn aan
staande vrouw in de woning wil
trekken.
Antwoord: Ten principale is
het niet uitgeslóten, dat de Rechter
een verzoek om huuropzegging en
uitzetting inwilligt; echter zal de
huurder in deze tijden wel ernstig
bezwaar maken, vooral wanneer de
nieuwe bewoner nog geen kinderen
heeft en degenen, die het huis
moeten verlaten, deze wel bezitten.
Men zal goed doen bij zaken als deze
ernstig rekening te houden met de
grote moeilijkheden, welke kunnen
ontstaan voor degenen, die gedwon
gen wordt hun huis te verlaten.
Vraag: Mevr C. B. wil graag
weten of ook de ongehuwde vrouw
onder de Noodwet Ouderdomsvoor
ziening valt.
Antwoord: Ja zeker, wanneer
zij het 65ste jaar heeft bereikt, gel
den voor haar dezelfde voorwaarden
van aanmelding en opneming als van
kracht zijn voor mannelijke perso
nen. Als ongehuwde wordt ook aan
gemerkt een weduwe en een vrouw,
wier huwelijk ontbonden is of die
van tafel cn bed is gescheiden. Bij
de Raad van Arbeid kan te allen
tijde een aanvraagformulier voor de
Noodwet Ouderdomsvoorziening
worden aangevraagd.
afgelost. Van dat jaar af werd tot
1945 toe, gemiddeld zeven procent
dividend betaald aan de aandeel
houders Die aandelen zijn door
vererving in de handen van velen
gekomen.
Vierduizend hectare
De heer Kerkhoven, met wie
wij dezer dagen een onderhoud
hadden, i van mening dat on
middellijk drie. vierduizend hec
tare van de Dollard kan worden
ingepolderd Dat zou dan kunnen
geschieden op de door zijn voor
vaderen toegepaste methode: een
dijk leggen in zee Die dijk zou
kunnen lopen van het vasteland
onder de gemeente Termunten tot
een pun* westelijk van Nieuwe-
sehans. Met de tegenwoordige
stand der techniek is het leggen
van zulk een dijk geen bezwaar
meer.
De heer Kerkhoven acht het
een nationaal belang, dat de plan
nen tot inpoldering van de Dol
lard spoedig tot uitvoering komen
Daar heeft de belangrijkste agra
rische provincie van ons larid
recht op Een dergelijke inpolde
ring is, naar zijn mening even
goed zoal niet beter dan de inpol
dering van Zuid Oostpoldcr in het
IJsselmeer Al is he» gebied in de
Dollard dan geringer van opper
vlakte dan de Zuid Oostpolder
als men tenminste niet de gehele
Dollard wenst droog te leggen),
die vierduizend hectare zijn met
veel minder moeite, veel minder
kosten en met vrijwel onmiddel-
liïke gebruikswaarde aan ons land
toe te voegen.
Zoals we schreven brachten
drie dijkdoorbraken moeilijkheden
riet zich mee voor de maatschap
pij. De vierde ramp trof haar in
1945 toen de Duitsers de vier gro-
le boerderijen in de as legden en
alle machines, gereedschappen en
de oogst vernielden
De directie besloot tot herbouw
over te gaan van de tengevolge
van de oorlog vernielde gebou
wen
Die plannen zijn thans voor een
deel verwezenlijkt: er is een tech
nisch centrum ontstaan, een com
plex gebouwen, omvattende kan
toor. korenbreker ij, zaaigraanber
ging, jeep. en tractorberging ma
chinehal, smederg, schaftlokalen,
garages, woningen voor werk
meester en smid. Dit geheel is om
een plein gegroepeerd dat een
oppervlakte heeft van ruim veer
tig bij dertig meter.
Op veertig meter afstand van
dit complex is de eerste boerderij
verrezen.
Behalve dit centrum van het
bedrijf moesten nog drie boerde
rijen worden herbouwd. Op grond
van de ervaringen opgedaan met
de gemechaniseerde landbouw
meent men thans te kunnen vol
staan met de herbouw van twee
der vernielde boerderijen, die als
DE BOERDERIJEN in de polders
worden dikwijls geteisterd door
een muizenplaag. Het bezit van 6
katten is dan geen luxe. Wanneer
practisch alle muizen zijn gevan
gen, is het de vrouw des huizes,
die voor de maaltijden der katten
zorg moet dragen.
steiïnpunten in de polder zgn ge
projecteerd
Alles is er op gericht een ge
heel onafhankelijk bedrijf te voe
ren Er is een ingenieus systeem
van regenbakken aangebracht, dat
bei mogelgk maakt grote voor
raden te verzamelen, die ook in
tijden van droogte uitkomst voor
mens en dier zullen brengen. Alle
reparaties aan machines, auto's en
tractoren zullen ter plaatse wor
den verricht door eigen mensen
De korenschuur bezit een grote
luifel, om het overdekt dorsen bij
slechi weer toch in de buitenlucht
te doen gschiedcn.
De veehouderg vormde tot {Ids
verre in Johannes Kerkhovenpol
der een ondergeschikt belang De
directie is er evenwel van over
ti.igd, dat de ontwikkeling in de
landbouw ook voor het Oldambt.
dat gedeelte van de provincie
waarin de polder ligt tot de meer
gemengde bedrijven zal leiden
Uit het buitenland kwamen
verzoeken om inlichtingen over
inrichting van het bedrijf en de
bouw van centrum en boerderijen
Zo heeft een Belgische jongeman
er ervaring opgedaan en enige Enf
gelse architecten hebben de ge
bouwen bezichtigd.
In de uitgestrektheid van het
Groninger land liggen deze nieu
we gebouwen op de vruchtbare
grond In de verte, landinwaarts
ziet men de grote Oldambtster
boerderijen van andere makelij
Naar zee toe vormt de zeedijk de
horizon Achter die horizon ligt.
naar de mening van de heer
Kerkhoven, de toekomst
VOLGENS OVERLEVERING is
de Dollard. de inham van de
Noordzee tussen Groningen en
Oost-Friesland, in 1277 ontstaan.
Meer dan 30 dorpen zouden zijn
vergaan, t(jdcns die grote over
stroming. Later zijn gedeelten
van dc Dollard weer ingepolderd.
i Inui'z Med i
EEN FEESTELIJK
KOPJE MET
TUBEN
I kruidenier\
i melkboer 29 c/<
Nederland herrezen.
De laatste aanwinst is de grote
Carcl-Coenraadpolder. In de
mooie en vruchtbare J. Kerkho
venpolder werd tijdens de bezet
ting alles door dc Duitsers ver
nield cn weggeroofd. Mooier dan
voorheen zijn nieuwe boerderijen
in deze vruchtbaarete streek van
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. In een perscon
ferentie heeft de Nederlandse
Bachvereniging bij monde van Dr
Anthon van der Horst haar plannen
voor het jaar 1950. waarin het twee
eeuwen geleden zal zijn dat Joh.
Scb. Bach stierf, uiteengezet Door
de toegenomen belangstelling voor
de muziek van Bach zal niet als in
het herdenkingsjaar 1935. een ge-
mccnschappelgk plan der grote in
stellingen mogelgk zgn. Wel echter
heeft er nauwe samenwerking plaats
met de AVRO en het Holland-
Festival In het kader van dit festi
val zal o a. te Gouda de Johannes-
Passion worden uitgevoerd waarbij
men hoopt de oorspronkelijke in
strumenten te kunnen handhaven,
met medewerking o.a. van bas-
luiten cn de viola d'amore. LanRe
tijd leek de muziek hiervoor onhan
dig geschreven, doch Carel van
Leeuwen Boomkamp, de bekende
cellist cn muziekhistoricus, ontdekte
in het atelier Möller 'n viola d'amo
re als waarvoor Bach geschreven
moet hebben. In het centrum van
Bach's practijk stond het orgel en
een tweede orgel zal dan ook in de
Passionen het clavecymbel vervan
gen. terwijl de interessante doch
PARIJS. l'Epoque schrgft: Nederland had reeds in 1940 plannen
opgesteld om de souvercinitelt over het toenmalige Ncderlandsch Indië
aan de Indonesiërs over te dragen, doch dc emancipatie van een gebied
met zeventig millioen inwoners, verspreid over verscheidene duizenden
eilanden cn met verschillende levenswijzen, is een ongelooflijk moeilijke
taak.
onbekende „Orgelmis" tot uitvoe
ring zal komen. Tevens zullen, over
zeven concerten verdeeld, de com
posities uit het ..Orgelbüchlcin". die
het gehele kerkelijk jaar betreffen,
worden uitgevoerd.
Naardcn zal dit jaar geen centrum
van Bach-cultuur zijn vanwege res
tauraties en verbetering der zit
plaatsen In de kerk. Echter zal in
Delft de interessante Cantate 146,
een bewerking van Bach van zijn
verloren gegane 3de Vioolconcert,
tot uitvoering komen.
En Utrecht krijgt, in aansluiting
aan de Bnch-herdcnking der Utr.
Studenten, een uitvoering van de
Orgelmis. Als bijzondere wereldlijke
muziek zullen in het Kurhaus te
Schcveningen en daarna te Amster
dam in Juni de Cantater „Der zu-
frieden gcstcllte Aeolus" cn de
Jacht-cantate worden uitgevoerd. In
de Oude Kerk te Amsterdam zal
veel Bach-muzick opklinken. O a.
wordt daar weer dc Kunst der Fuge
in de instrumentatie van Dr Anthon
van der Horst en daarna als clave-
cymbelstuk gespeeld Zulks ter
vergelijking door Eduard Müller
uit Bazel. De op vier balken ge
schreven muziek vermeldt n.l. geen
bezetting of instrument.
Deze en nog enkele andere uitvoe
ringen zullen, al naar de structuur
der Bachvereniging.' hoofdzakelijk
vocale en grotendeels kerkelijke
werken omvatten, die hun aanvul
ling in de concertpractijk der beste
instrumentalisten cn ensemblds van
zelf zullen vinden.
Toen kwam de Japanse bezetting,
die zoveel als maar enigszins moge
lijk was, het ontstaan van anti-Ne
derlandse en anti-Britse gevoelens
onder de Indonesische bevolking
aanmoedigde.
Na de capitulatie van Japan kwa
men de Britten, die de taak van de
nieuwe regering te Den Haag in
geen enkel opzicht vergemakkelijk
ten. De Engelsen lieten toe, dat er
in 1945 in Indonesië een nationalis
tische regering werd gevormd. Zij
moedigden deze Indonesische natio
nalistische beweging dermate aan,
dat zij haar reeds spoedig zelf niet
meer in de hand konden houden.
En daarop was het de beurt van
de Verenigde Staten, die op meer
openlijke wijze optrdden.
Het is te vrezen, dat de politieke
onrijpheid der Indonesiërs het voor
de nieuwe republiek moeilijk zal
maken de vrede in haar gebied te
bewaren.
Ondankbaarheid ls de eerste wij
ze, waarop de souvereiniteit zich
uit, doch de beschavende rol van
de Nederlanders in Indonesië kan
niet worden vergeten. Dank zij de
Nederlanders werd Indonesië een
welvarend gebied en werden de
materiële en morele voorwaarden
geschapen, waarop de R.I.S. thans
het recht op vrijhèid grondvesten".
Nieuw lid in commissie
voor Indonesië
WASHINGTON In plaats van
Merle Cochran, die aangewezen ls
als ambassadeur van dc Ver. Sta
ten in Indonesië, heeft president
Truman Edward Down Junior, uit
Nebraska benoemd tot waarnemend
vertegenwoordiger van de Verenig
de Staten in de commissie van dc
U.N.O. voor Indonesië.
Koningin Juliana houdt ons bijbelse les voor
DE kersttijd van dit jaar heeft een geheel eigen karakter gekregen
door twee toespraken, die ieder heeft kunnen horen, de toespraken
van de Koningin. Eerst op Vrijdag vóór Kerstmis, en onmiddellijk
daarna, Dinsdag j.l., ter gelegenheid van de overdracht van de Souve
reiniteit aan Indonesië.
Wij treden in deze rubriek niet in een politieke beschouwing over de
betekenis van de wending onzer historie: van nu aan, naar het woord
der Koningin, zal er een samengaan zijn met de volken van Indonesië
naast elkaar. De uitdrukkelijkheid, waarmede de K©ningin dit heeft
gezegd, sluit de voorbije periode af. Voor ons allen, want met even
grote duidelijkheid, zeide de Koningin, dat elk lid van ons volk in be
ginsel niet anders heeft gewenst.
In deze kolom willen wij iets zeg
gen over de wijze waarop in 1949, in
een wereld, die niet weet, waar rij
de vrede voor zich en haar volken
zoeken en vinden moet, een Vor
stin de weg heeft aangegeven, waar
langs ieder voor zich en allen in de
gemeenschap van het eigen volk en
in het geheel van de wereld, waarin
wij ons bevinden, het doel van die
wereld kan ontdekken: verantwoor
delijk deel te zijn in het plan, dat
God met mensen en volken heeft
Een plan. waarin wij kunnen en
moeten dienen.
Wat de Koningin, zowel voor als
na Kerstfeest daarover heeft gezegd,
zal ons in herinnering blijven. Om
de wijze, waaróp het gezegd werd.
De warmte en menselijke bewogen
heid van deze koninklijke woorden,
kunnen aan niemand ontgaan zijn.
Maar evenmin, ook al verstaan
velen dat niet of nog niet, de wijze,
waarop ons zuiver christelijk
werd voorgehouden wat alleen onze
houding kan zijn. Tegenover ons
eigen volk. jegens het broedervolk,
dat thans de vrijheid en zelfstandig
heid heeft gekregen, waarop het
recht heeft Indien in de wereld nog
een mogelijkheid is overgebleven de
vraag haar de naaste werkelijk te
Deze week:
in Kerk en Wereld
verstaan cn te betrachten, dan heeft
de Koningin van Nederland aan deze
vraag accent gegeven en haar dwin
gend voor ieder neergelegd. Daar
mede gaf zij aan het Evangelie
dat het Evangelie van Kerstfeest
is! een plaats. die het of reeds
verloren heeft of niet hervinden
kan. En aan allen, ook uit ons eigen
midden, werd de b ij b e 1 s e les
voorgehouden, dat tenslotte niet w ij.
op welke gronden ook. tijden en ge
legenheden bepalen, maar dat God
vaststelt hoe en wanneer, dwars
door alles en allen heen, de mens
zal ontvangen, wat hem toekomt.
Van deze koninklijke woorden
willen en mogen vpj ons niet dis-
tanciëren door te zéggen, dat zij op
verantwoordelijkheid van anderen
gesproken zijn. Integendeel' Het was
de Koningin zelf, die ze sprak als
datgene, dat haar diepste gedachten
en eigen innige wens tot uitdrukking
bracht. En tegenover het onbegrip
van sommigen, die „aan déze men
sen" nooit zelf de souvereiniteit had-
Veelzijdigheid
(Van onze parlementaire
redacteur)
DEN HAAG. V(j/ begro-
tingshoofdstukken, benevens do
wet. op de middelen en nog vijf
andere wetsontwerpen, vormden
gisteravond het menu van dc
Eerste Kamer. Er waren bij dit
menu verschillende meester
koks ten nauwste betrokken,
o.a. de heren Lieftinck, Teu-
lings, Joekcs en Spitzen, doch
alleen dc laatste was aanwezig
ten einde tc vernemen, of het
menu in de smaak viel. Op hem
rustte daarbij de zware taak om
ook voor het standje van zijn
collega's op te komen. Wanneer
een der Eerste Kamerleden het
in zijn hoofd gehaald zou heb
ben om technische opmerkingen
tc maken over chef-kok Lief-
tincks financiële potje, zou dc
heer Spitzen voor de verdedi
ging zijn opgedraaid.
Gelukkig maakte de Eerste
Kamer het hem niet moeilijk.
Zij slikte alles wat haar was
voorgezet zonder mopperen. Al
leen de communisten lieten bij
de begrotinqs-hors d' oeuvre
mededelen, dat zij de gerechten
te zuur vonden. Minister Spitzen
heeft dus zijn veelzijdigheid niet
behoeven tc tonen, doch het was
op" zich zelf reeds een blijk van
vertrouwen, dat hem de verde
diging van het hele menu was
toevertrouwd, terwijl alleen de
culinaire verzorging in trein,
tram en vliegtuigen tot zijn ver
trouwd domein behoort. Om
kwart over acht likten de Ka
merleden zich de lippen af en
trokken zich in de afdelingen
terug ten einde het menu voor
de week na Nieuwjaar vast te
bestuderen. Het ziet cr veelbe
lovend uit!
den willen overdragen, of in ieder
geval nu nóg niet. staat in volle
breedte en duidelijkheid het per
soonlijk getuigenis onzer vorstin.
Een getuigenis heeft veelal te ma
ken met een godsdienstige visie
Welnu, het kan te vreemder schij
nen, dat degenen, die in de politieke
arena juist die getuigenis zeggen te
dienen, zich bevonden tegenover
datgene, waarin de Koningin ons
allen voorging. Indien deze les ook
tot hen is doorgedrongen, moet nu
alle weerstand vervliegen in de over
tuiging, dat alleen op de door de Ko
ningin vertolkte wijze de gezamen
lijke dienst aan onze volken, hier en
overzee, kan worden verricht
Niet omdat dit in de eerste plaats
politiek geboden zou zijn ook dat!
maar veeleer, omdat het konink
lijke woord geen twijfel liet bestaan
aan onze positie in de wereld. Die
is er niet ene van zaakwaarnemer
van de Allerhoogste, doch uitslui
tend één van navolgers van
Christus te zgn.
Met de woorden van de Koningin
gaan wij het jaar uit en een nieuw
jaar in en wij hebben er Kerstfeest
mee kunnen vieren Uit de dank
baarheid, dat in het rumoer rondom
de stilte van dit getuigenis kracht
(kon verkrijgen!
In het Paleis te Amsterdam waren
vele gasten getuige van de over
dracht der Souvereiniteit. Namen
zijn ons niet bekend, cn zij doen er
ook niet toe Doch één naam is aan
dc openbaarheid prijsgegeven: die
van Henriette Roland Holst. De uit
nodiging héér tegenwoordig te doen
zijn bij deze plechtigheid, is een ge
baar geweest van hoog gehalte: de
vrouw, wier levensstrijd gegaan is
om het recht van de onmondige
mens. heeft mogen zien. hoe „het fa
len der generaties" zoals de Konin
gin zei. plaats heeft gemaakt voor
de erkenning, dat ook Indonesië tot
eigen mondigheid geroepen is.
Italië's waardering voor
ons werk in de Oosi
ROME In de Italiaanse pers
is het einde van het Nederlandse
bestuur in Indonesië met grote
vreugde begroet. In bijna alle
Italiaanse bladen verscheen in ex-
tenso het verslag van de souverei
niteitsoverdracht te Amsterdam en
te Batavia.
De ring is thans gesloten, zo
schrijft de Giornale della Sera Van
alle kolonisaties die ooit door blan
ken tot stand zijn gebracht, was
het Nederlandse koloniale rijk in
Indonesië el de meest grandioze
cn bewonderenswaardige prestatie.
Het zou niet meer dan billijk zijn
in de koloniale geschiedenis een
eerste plaats te geven aan dat klei
ne volk van zeelieden, van moedige
pioniers cn van onvergelijkelijke
bouwers van een wereldrijk.
Moge de r.ieuwe Indonesische
staat de samenwerking met Neder
land voortzetten, die zo rijke
vrucht heeft afgeworpen, want de
toegevendheid van Nederland
waarmede het de verlangens van
Indonesië tegemoet treedt zal -ook
andere resultaten moeten afwer
pen. behalve het feit. dat koningin
Juliana het symbool van de vriend
schap vormt tussen de beide thans
gelijke staten.
Grooters in hongerstaking
HILVERSUM Zoals wij reeds
enige tijd geleden meldden, zou de
52-jarige J. L Grooters. secretaris
van de vereniging „Recht voor alle
gebrekkige in hongerstaking gaan,
omdat grote groepen nog veel moe
ten ontberen Door een hongersta
king. die in de nacht van 24 op 25
December is ingegaan, wil hij dc re
gering aanzetten nog meer voor de*
gebrekkigen te doen.
