üsslhsiisn i&qsm...
D.
Ons land wil verder springen
dan de pols lang is
31 December24 uur
VRIJ NEDERj_AND
Oudejaars
avond
VAN
HOUTEN'S
CACAO
BON
Aanschaffingsprijs en aantal
beeldlijnen te hoog
Een standaardwerk
in twintig delen...
Voor slechts een
paar dubbeltjes
oer deel
Paus ontvangt
diplomaten
4
Donderdag 29 December 1949
Ondergetekende wenst ilch te abonneren op VRIJ
NEDERLAND Betaling zal geschieden bij aanbieding
van een kwitantie' ol per postgiro 6269 t.n.v. De
Twentsche Bank. Amsterdam, rekening „Vrij Nederland".
Per kwartaal I 2.50 Per Jaar k 110 -
doorhalen wat nlo» bedoeld wordt.
Verzoeke ter kennismaking tweemaal gratis een nummer
te ontvangen. (Eén der hokjes rwart maken
Datum:
Handtekening:
Straat.
Traditie vol huiselijke intimiteit.
Hoe groot de verscheidenheid
der lekkernijen ook wezen mag.
Sedert 1828 drinkt iedereen op
Oudejaarsavond Van Houten's
Cacao.
De beste en het voordeligst in 't gebruik
•f'v
HP:jT1Nc
40 ct.
per 100 gram
A. DE BONS,
Drogisterij
Drlehoekstr. 12
p.f.
Aan familie, vrienden en cliën
ten een voorspoedig 1950.
A. TERPEN.
Comestibles - Kruidenierswaren
Domstraat 37
Onze beste wensen aan fa
milie. cllëntele en vrienden
voor 1950.
K. DE BLOEM.
Groenten - Fruit
Staalweg 78
D. 2,— (20 m.m.)
Familie, vrienden en
kennissen een gelukkig nieuwjaar.
C. BERG
K. Hoogstraat 12
E. 2,— (20 m.m.)
Wij wensen familie,
clientele en bekenden een gelukkig
nieuwjaar.
ANTON DUIZING,
Parkerweg 96
Juwelier
Zakenadvertenties, die van bovenstaande voorbeelden af
wijken, worden tegen het gewone advertentietarief berekend.
U gelieve de volgende Nieuwjaarswens te plaatsen als voorbeeld:
VAK A B C D Ead
(Doorhalen wat niet verlangd wordt.)
Naam en adres met blokletters Invullen.
en andere goede wensen zullen bij de jaarwisseling opklinken. Het is ondoenlijk
om persoonlijk alle familieleden, vrienden en relaties een gelukkig nieuwjaar te
wensen. De meest eenvoudige en goedkope wijze om dit in uitgebreide kring
te doen Is het plaatsen van een Nieuwjaorsadvertentle in het „Dagblad voor Amers
foort". Hieronder drukken wij een aantal voorbeelden af van nieuwjaarsgroeten
waarbij tevens het tarief staat vermeld. U behoeft niet anders te doen dan
onderstaande bon uit te knippen en met een duidelijke blokletter de tekst in
te vullen. Reeds voor
stellen wij U In staat zo'n nieuwjaarsadvertentie in het „Dagblad voor Amersfoort" te
plaatsen. Enwij maken het U gemakkelijk! 11 Alle bezorgers en agenten zullen
Uw nieuwjaarsadvertentie gaarne aannemen.
A. 1,— (10 m.m.)
R. SNELLING
L. SNELLING-PIETERS
Villastraat 12 p.f.
B. 1,50 (15 m.m.)
C. 2,— (20 m.m.)
Aan familie, vrienden en be
kenden een gelukkig 1950.
A. DE WIT
W. DE WIT-BIK
Groenslngel 120
Bij de aanvang van het nieuwe
jaar onze hartelijke geluk
wensen aan onze familie,
vrienden en bekenden.
J. SPRINT
A. SPRINT-VOS
Loofweg 57
A. 1,— (10 m.m
B. 1,50 (15 m.m.)
C. f 2,— (20 m.m.)
TELEVISIE IN NEDERLAND
Het waas van geheimzinnigheid, dat tot dusver de gehele Nederlandse
televisie-affaire omhulde, is opgetrokken en men weet thans, wat ons
op televisie-gebied in ons land te wachten staat.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, na kennis genomen
te hebben van de toekomstige plannen is men in kringen van televisie
amateurs somber gestemd ten aanzien van de ontwikkeling in ons land-
Niemand zal toch willen ontkennen, dat de financiële draagkracht van
het Nederlandse volk met de dag daalt. Indien men bij het bepalen
van de te volgen weg met deze omstandigheid geen rekening wenst te
houden, dan is een misrekening ten aanzien van de toekomstige televi
sie-mogelijkheden onvermijdelijk. Het is toch zo langzamerhand wel
algemeen bekend, dat televisie alleen als massa-artikel een kans van
slagen heeft. Uitvoerbaar zijn alle plannen slechts, als de aanschaffings
prijs van televisie-ontvangers zo laag mogelijk gehouden wordt en de
onderhoudskosten in de vorm van belastingen, reparaties en stroom
verbruik binnen redelijke grenzen blijven.
405 lijnen. Het arme Nederland
zoekt het hogerop en zweert bij
een lijnenaantal dat uit technisch
oogpunt zeer zeker vele aantrekke
lijkheden biedt, maar uit finan
cieel oogpunt voor ons land
onze huidige armoede in aanmer
king genomen, onaanvaardbaar is.
Worden amateurs
vergeten?
De prijzen van Nederlandse tele
visie-ontvangers schijnen te wor
den vastgesteld op 5 a 600 gulden.
Deze prijs zal tot gevolg hebben,
dat televisie alleen weggelegd zal
zijn voor een zeer kleine klasse van
welgestelden en de gelederen van
deze categorie van adspirant-
kijkers worden met de dag dunner.
Indien de hoge aanschaffingsprijs
voor een gedeelte een gevolg is
van het hoge aantal lijnen in
casu 625 dan wordt hiermede
duidelijk geïllustreerd, dat wij ons
thans deze luxe niet kunnen ver
oorloven en zullen wij het „lager-
op" (wat het lijnenaantal betreft)
moeten zoeken. In Engeland draait
men met 405 lijnen en de beeld
kwaliteit wordt geroemd door
iedereen die in dit land televisie
gezien heeft. Trouwens iedere te
levisie-insider zal beamen dat
althans in Europa Engeland op
televisie gebied min of meer de
toon aangeeft. Zelfs in Amerika
gelden de Engelse televisie pro
gramma's als lichtend voorbeeld.
De ontwikkeling in Engeland gaat
thans in stormachtig tempo voor
waarts. Dezer dagen zal de tweede
televisie-zender de sterkste ter
wereld in bedrijf worden ge
steld, het aantal televisie-kijkers
neemt maandelijks met 68.000
toe en de B.B.C. heeft van het
Arthur Rank Concern de Shep
herd's Bush film studios aange
kocht voor f 1.500.000, teneinde dit
studio complex te kunnen inrich
ten voor het opnemen van televisie
programma's. Het geeft toch wel
te denken, dat deze gehele giganti
sche onderneming gebaseerd is op
Geen uitwisseling!
Het is bekend, dat televisie-pro-
gramma's een kostbare onderne
ming vormen en dat internationale
programma uitwisseling een moge
lijkheid biedt de programma uitga
ven te drukken. Welnu rekening
houdende met het feit dat slechts
twee Europese landen in casu En
geland en Frankrijk een officiële
televisie dienst rijk zijn en deze
beide landen met 405 (Engeland)
en 455 (Frankrijk) lijnen werken,
zal het aanvaarden van 625 lijnen
in ons land het onmogelijk maken
kennis te maken met b.v. de En
gelse televisie programma's, welke
een naam hebben hoog te houden.
Daar het aanvaarden van 625
lijnen betekent, dat een program
ma-uitwisseling met bestaande te-
levisie-zijders in het buitenland
niet uitvoerbaar is, blijkt dus geen
mogelijkheid aanwezig de program
ma-kosten te .reduceren, hetgeen
weer een extra belasting betekent
van de gehele Nederlandse televi
sie-onderneming.
Niet alleen de hoge prijs van de
toekomstige Nederlandse televisie
ontvangers en het vrijwel ontbre
ken van programma-uitwisselings
mogelijkheden zullen bij de Ne
derlandse televisie-verbreiding een
belemmerende factor vormen, het
bedrag dat men voor de „kijkver-
gunning" meent te moeten heffen,
zal tevens voor velen een aanlei
ding zijn met televisie nog maar
even te wachten. In Engeland be
taalt men f 20.- per jaar, d.w.z. de
helft voor radio en de andere helft
voor televisie, maar hiervoor krijgt
men dan ook de beste televisie
programma's ter wereld voorgezet.
Het ..uitgekamde" Holland moet
voor een kijkvergunning f 30.-
neertellen. Het is op dit moment
nog niet met zekerheid bekend, of
de normale radiobelasting hierbij
inbegrepen is, anders zou de radio-
en televisie-belasting maar liefst
neerkomen op f 42.- per jaar. Laat
men nu niet zeggen wat maakt zo'n
bedrag nu uit want in dit verband
spreken de cijfers ten aanzien van
de achteruitgang van het aantal
aangeslotenen bij de radio-distri
butie centrales tengevolge van de
abonnementsverhoging van enkele
kwartjes wel een zeer duidelijke
taal. Uit dit alles blijkt wel duide
lijk waarom televisie-promotors 'n
zwaar hoofd hebben in de Neder
landse televisie-ontwikkeling.
En de amateurs?
Helaas dient te worden gecon
stateerd. dat de Nederlandse ama
teurs. welke volgens deskundigen
toch een belangrijk aandeel hebben
gehad in de groeiperiode van de
Hollandse televisie-ontwikkeling,
als quantité négligeable worden be
schouwd bij de Nederlandse in
stanties.
Uit de terzijde schuiving van het
Nederlandse televisie-amateurisme
waarom moesten deze pioniers ge
heel onkundig gelaten worden om
trent de toekomstige televisie-poli
tiek in ons land?) blijkt weer dui
delijk dat men ook in dit opzicht
een voorbeeld kan nemen aan En
geland. Het was het lid van de En
gelse televisie-vereniging. Lord
Haldane. die bij de Engelse P.T.T.
en de BBC aangedrongen heeft om
te beginnen met experimentele te
levisie-uitzendingen en het gevolg
van deze stappen is geweest, dat
reeds in 1933 in Engeland gestart
is met grofraster televisie-uitzen
dingen en er in 1936 overgescha
keld is op fijnraster. Alle medewer
kers van de Engelse televisiedienst
en kopstukken uit de Engelse radio
televisie industrie houden regelma
tig lezingen voor de Engelse televi
sie-vereniging en er bestaat een
zeer levendige wederzijdse uitwis
seling van ervaringen tussen de
amateurs- en de beroeps televisie
wereld. Het vormt allemaal wel een
zeer schrille tegenstelling met de
opgedane ervaringen in ons land
waar de amateurs vrijwel overal
hermetisch gesloten deuren vinden.
De mate van belangstelling voor
televisie in ons land is voor een
groot gedeelte afhankelijk van de
manier waarop de zaak aangepakt
wordt en de mening negeren van
een belangriike groep van televi
sie-baanbrekers kan de goede gang
van zaken allerminst ten goede ko
men, aldus schreven ons enige
televisie-amateurs.
'at is onmogelijk, zegt U? Ja.,,.^a]s U aan
die „delen" vasthoudt Maar niet als U aan de inhoud denkt,
want juist zoveel - de inhoud van twintig forse boekdelen van
100.000 woorden elk - staat er in een laargang van VRIJ
NEDERLAND Twmtig delen actuele, boeiende. leerrl)ke, on
derhoudende. in elk opzicht verantwoorde lectuur - ziedaar
de som van wat U een |aar lang elke week wordt thuisbezorgd,
telkens voor eeo bedrag waarvoor U nog geen kopje koffie
zou kunnen kopen.
Een doorlopende encyclopedie der actualiteit - een handleiding
voor het begrijpen van het wereldgebeuren - een voorzichtige
leidsman, die U geen oordeel opdringt maar U helpt bij het
vormen van een eigen meninghet middel bij uitnemendheid om
..bij te blijven op allerlei gebied - dat alles en nog veel meer is
Onafhankelijk - Vooruuscr
Geen ander weekblad geeft
U zoveel voor zo weinig I
ABONNEER OF VRAAG EEN PROEFNUMMER
VATICAANSTAD Paus Pms
XII heeft het bjj de Heilige Stoel
geaccrediteerde corps diplomatique
ontvangen om de nieuwjaarswensen
in ontvangst te nemen. In zijn toe
spraak zeide de paus, dat het Vati.
caan in de wereld van heden een
„bolwerk van de vrede" vormde, en
dit niet tevergeefs, want „op de
morgen van verschrikkelijke onder
vindingen ontwaakt in de ernstig,
denkenden onder alle volkeren en
naties een verlangen tot toenade
ring en geestelyke broederschap".
Aanwezig waren o.m. de ambas
sadeur van de Amerikaanse presi
dent, van België, Eire, Spanje en
Argentinië, de gezanten van Neder,
land, Engeland, India, Oostenrijk en
Egypte en de zaakgelastigden van
Tsjechoslowakiie. Finland en Chi
na.
Griekenland treurt over
zijn kinderen
ATHENE Vandaag wordt in
Griekenland een treurdag gehouden
„voor de 28.000 kinderen, die door
de communistische guerillastrijders
achter het ijzeren gordijn zijn ge.
bracht". De kranten verschijnen
met een rouwrand en de vlaggen
hangen halfstok. In het gehele land
zijn openbare vergaderingen geor.
ganiseerd. Gisteravond heeft Konin
gin Frederika in het Engels een ra
diotoespraak gehouden, waarin zij
terwille van de kinderen een beroep
op de wereld deed.
Nederlander ronselt
voor profclub
Het bestuur van de K.N.V.B zal
een lid van een der aangesloten
verenigingen in staat van beschul
diging stellen. Gebleken is. dat dit
nog niet met name genoemde lid
optrad als rondselaar voor een
Franse prof-voetbalclub. Aldus
meldt de Sportkroniek.
Positie KLM-vliegtuigen
DEN HAAG. Uitreis: P.H.—
T.D.K. (Amsterdam) met gezag
voerder Rijkhof Dinsdag in Basra.
P.H.T.D.B (Batavia) met ge
zagvoerder Griffith Dinsdag in
Bangkok.
P.H.T.L.W. met gezagvoerder
Metz Dinsdag in Basra.
Thuisreis: De P.H.T.D.G (Gou
da) met gezagvoerder van Rassel
Dinsdag vertrokken uit Calcutta.
P-H.T.D.M (Aalsmeer) met
gezagvoerder de Jager Dinsdag in
Bangkok.
P.H.T.C.E. (Edam) met ge
zagvoerder Zwarthoed Woensdag
in Cairo.
P.H.T.D.E. (Eindhoven) met
gezagvoerder Paap Dinsdag in Da
mascus.
P.H.T.D.D. (Delft) met ge-
zagvoerdët de Wijs staat in Bata
via.
Aan de kust van het eiland
Fanoo ten westen van Jutland is
een walvis van ongeveer 15 ton
aangespoeld
In de provincie Buenos Aires
zijn acht mensen om het leven ge
komen en tientallen gewond ten
gevolge van een hevig onweer. De
verbindingen met tal van streken
Sukarno heeft heden dr Hirsch-
feld. generaal Buurman van Vreeden
en vice-admiraal Kist ontvangen.
A. v. Gogh-Kaulbach
80 jaar
Zij wijdde zich vooral aan
de familieroman
Terwijl menigeen nog de biografie
van Henrieltc Roland Holst ieesl om
met dankbaarheid te overdenken wat
zij ons volk en de wereld in een rijk
en boeiend tachtigjarig leven heeft ge
schonken treedt al weer een andere
vrouw uit de rij der Nederlandse let
terkundigen naar voren om een zelfde
feest te vieren. Haar plaats in de Ne
derlandse litteratuur is van een andere
rangorde dan die van Henr. Roland
Holst en zij is ook een .\ndere dan die
van Top Naeff en Ina Boudlcr—Bakker.
Haar werk mag echter minder groot
zijn, het onderscheidt zich niettemin
door eerlijkheid en innigheid van ge
voel Anna van GoghKaulbach heeft
zich vooral gewijd aan de familieroman
en daarin haar kracht gevonden Dit
lag voor de hand omdat huiselijkheid
en menselijkheid twee (actoren zijn die
haar sterk trokken. Maar haat werk
had toch tegelijkertijd een breder pers
pectief doordat haar belangstelling uit
ging naar de problemen van haar tijd.
De algemene vrijheidsstroming en de
emancipatie van de vrouw hebben niet
nagelaten hun invloed op haar ie oefe
nen. (Zij was één van de eerste meisjes
die fietsten). In haar werk vindt men
dan ook de problemen van de jeugd en
het huwelijk weerspiegeld en ook de
sociaal-politieke vraagstukken kregen
haar aandacht. ..Levensdoel" is een ten
densroman van het socialisme.
Zelf heeft zij eens gezegd dat haar
boeken (alleen al ongeveer 30 romans
schreef zij) tezamen eigenlijk haar le
vensgeschiedenis vertegenwoordigen en
..Het brandende hart"' zou men het
meest een spiegel van haar leven kun
nen noemen
Anna Maria van GoghKaulbach mag
op een zeer productief leven terugzien
Zij werd :n velsen geboren, bezocht in
Haarlem de meisjes-H B S cn daar
muntte zij reeds zo uit. dat zij er eens
van werd verdacht haar opstel uit een
boek te hebben overgeschreven. Reeds
vroeg begon zij te schrijven en haar
eerste gepubliceerde roman was reeds
door een andere voorafgegaan, maar
daarvan zijn de snippers in de prulle-
mand terechtgekomen. Als negentien
jarige schreef zij een treurspel ln ver
zen. dat haar de aanmoediging van dr.
Jan Tenbrink bezorgde. Ook publiceer
de zij schetsen in „Elseviers Maand
schrift" en in ..Nederland". Haar eerste
roman aanvankelijk schreef zij onder
het pseudoniem Wilhelmina Reyr.ofeeh
werd goed ontvangen. Het was Al-
bert Overberg (1894). ..Het Rijke leven"
was de eerste roman welke onder haar
eigen naam verscheen. Zij schreef bo
vendien toneelstukken, waarvan er en
kele werden opgevoerd, toneelcritioken
en kinderboeken Een deel van haar
werx werd ook vertaald.
Haar werk. waarin de onderwerpen
ernstig en gewetensvol worden behan
deld. en waarin zij toont een strijdbare
geest te bezitten welke zich vooral
richt op de maatschappelijke en ethi
sche vraagstukken, heeft zich in een
grote belangstelling mogen verheugen.
