iWijdingsvol Kerstfeest van „De Hanze" Vianen vertelt van zijn roemrijke historie Kerstconcert in de St. Joris boeit door eenvoud Noteert u even DOS verenigingskampioen van district „Eemland" 2 Vrijdag 30 December 1949 Kunstzinnig en sfeervol was de Kerstavond, die de R.K. Midden standsvereniging .,De Hanze" Donderdagavond in Nieuw Ams vorde hield. De voorzitter de heer L. A. A. van Hamersveld kon in zijn openingswoord verscheidene aanwezigen, o.w. deken G. Smit, welkom heten. Hij releveerde de mededelingen van de minister van Sociale Zaken, die onlangs wer den gedaan met betrekking tot de kinderbijslagregeling voor de klei ne zelfstandigen. De heer Van Hamersveld achtte deze kwestie een belangrijk onderwerp, waar voor de Nederlandse Rooms Ka tholicke Middenstandsbonds lange lijd heeft gestreden. Hetgeen de ministei thans heeft aangekondigd moet slecht een begin betekenen van het inwilligen van de rechten der kleine zelfstandigen. De secretaris van „De Hanze", de heer A M. van Lcijenhorst, deed vervolgens enkele medede lingen over de in 1951 te houden reis naar Rome. Reeds veertien Hanze-leden hebben zich als deel nemer opgegeven. Nadat enkele huisooudelijke on- derwerpen waren afgehandeld, L werd een Kerstprogramma uitge Hvoerd. Hel „St. Caeciliakoor" on- L der leiding van de heer M A. P Lorijn zong voor en na de pauze F enige polyphone en homophone 1 Nederlandse en Franse Kerstlie deren werden gaaf, beheerst cn wijdingsvol uitgevoerd. De Hilversumse voordracht- kunstenaresse Ans Barnasconi bracht met haar boeiende Kerst gedichten ij -vertellingen sfeer in het programma. Zij slaagde er, in met haar beeldend vermogen en voortreffelijk verteltrant het pu bliek tot ademloos luisteren te brengen. Verscheidene gedichten en vertellingen o.a. „Viaticum" Successen van AKV'ers in Ede Te Ede werd onlangs een tentoon, stelling gehouden van duiven, hoen ders en konijnen. Er namen enkele leden van de A.K.V. aan deel, die uitzonderlijke resultaten behaalden: Vlaamse Reuzen (konijngrys)J. R Schoonman. predieaat G; Groot Chlichilla: J. Geitenbeek, predieaat GG, le prijs. Weencrs (wit) oud: J. Geitenbeek GG, G, GG. le prijs; Weeners (blauw oud): J. Geiten, beek ZG, le prijs; J. Geitenbeek GG 2e prijs; Weeners (blauw jong): J. Geiten beek GG; J. Geitenbeek GG; J. van Hoorn ZZG, le prijs; J. van Hoorn ZG; J. Geitenbeek ZG 4e prijs; J. Geitenbeek G; J. Geitenbeek G; J. R. Schoonman ZG 3e prijs. Rode Nieuw Zeelanders: J. van Hoori (ram) ZG 2e pry's; J. van Hoorn (voedster) GG le prijs; J. van Hoorn G; L. van Walsem GG 3e prfts; L. van Walsem GG. Klein Chinchilla: C. de Boer (ram oud) ZG le prijs; C. de Boer (ram oud) GG 2e prijs; C. de Boer (ram jong) ZG le prijs; C. de Boer (ram jong) ZG 3e pr; C. de Boer GG; C. de Boer GG; C. de Boer (voedster jong) ZG 2e prs; C. de Boer (voed ster jong) 3e prys. Hollanders (Madagasker)C. de Boer GG le prijs. Kleurdwergen (zwart): L. van Walsem ZG le pry's; L. van Walsem GG. De Rebellenclub in actie Sjors van de Rebellenclub Wel ke Hollandse jongen en welk Hol- van Jac. Schreurs; „Advent van Jan van Eekhout en een drietal P'i'enboeken en uit een tijdschrift gedichten van Joost van de Von- del, boden haar volop gelegenheid haar kunnen te tonen. Met een vertolking van het bekende „Drie Koningen Triptiek" van Felix Timmermans trad haar veelzijdige talent wel het duidelijkst op de voorgrond. D e„Hanze" leden hebben ge noten van een gehaltevol kunst programma, dat gezien de veelzijdige belangstelling de volgende jaren een traditie worden kan „De vrouw uit Shanghai" „De vrouw uit Sjanghai" is één en al Orson Welles., Deze regisseur heeft van een tweederangs moord- verhaaltje een bijzonder knappe film gemaakt, die in de zogenaam- Donderdag-cyclus van het Grand Theatre werd vertoond. Het vreemde van „De vrouw uit Shanghai" is, dat de film zo ijzig goed gemaakt is. Vee] te goed eigen lijk voor het verhaal, want er is nu geen harmonisch geheel ontstaan. Het scenario laat een op avontuur beluste zeeman verliefd worden op een zeer gevaarlijke vrouw, de echt genote van 's werelds beste advo caat. De vrouw veroorzaakt een in gewikkeld moordcomplot, hetgeen in zoverre mislukt, dat de verkeerden slachtoffers worden. De zeeman was voorbestemd een zeer voorname rol te vervullen in het complot cn ten slotte onschuldig veroordeeld te wor den. Hoe de hele geschiedenis verder in elkaar zit, zullen we U besparen. Heel wal mensen, die Donderdag in de bioscoop zaten, wisten het na vijf kwartier gespannen kijken en luis teren nóg niet. Over de kunde, waarmee de film werd gemaakt, kan men enthousiast zijn. Örson Welles heeft zijn faam bevestigd met een serie zeer goed geregisseerde opnamen, met een meesterlijke uitbuiting van situaties (de schietpartij in het spookhuis!) en met een originele kijk op de zaken De rolbezetting is ook goed. Welles is het uitgezochte type voor de rol van de zeeman. De vroegere Rita Hay worth bewees onder deskundige leiding ook te kunnen acteren en Everett Sloane maakte 'n zeer goede indruk als de advocaat. Donderdag hebben honderden jon gens en meisjes, die de zaal van „Amicitia" geheel vulden, Sjors in werkelijkheid gezien Op het toneel beleefde hij een geweldig avontuur in het circus „Saranasie". Sjors. zijn negervriendje Jimmy en de andere leden van de Rebellenclub slaagden er in het hele circus en ook heel Amicitia" op stelten te zetten met hun streken. En wie zou denken, dat de clowns Sjors en de zijnen in de maling na men, is er naast. Want Sjors nam de clowns beet! En de clowns waren niet de eniffe slachtoffers. Ook de spullebaas moest er aan geloven en sommige van de wilde beesten. De veldwachter, die een eind aan de streken van de Rebellenclub wil de maken, sloeg per slot van reke ning angstig op de vlucht voor een grote, losgebroken beer, die hele maal geen beer was. Sjors had na melijk een berenhuid omgeslagen! Het was voor de jeugd een zeer plezierige middag. Vandaag zijn er nog twee voorstellingen. DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB 1166. Rob ziet Skip rondcirkelen boven de atoomstaa De hond maakt enkele fraaie lo- pings en stelt zo Lupar- di in staat nauwkeurig de ligging der fabrieken waar te nemen, want via de iconoscoop, die de slaven voor hun meester bedienen, wordt elk beeld terstond over. gebracht naar het labo ratorium op het eiland. Rob volgt met spanning de verrichtingen van zijn brave hond. Dan hoort hij opeens sirenes loeien.- Blijkbaar heeft de verdediging van de stad de vliegende hond opgemerkt. Ja, daar i zijn... Rob besluit nu in te grijpen en sluipt stijgen al vliegtuigen op. Voor die snelle behoedzaam naar de mannen, die met de ico- straaljagers zal Skip een gemakkelijke prooi I noscoop in de weer zijn. Wat er ook mag ge beuren, Skip mag niet het slachtoffer worden van de duistere plannen van Lupardi. Soest Buschauffeur lag ter ruste Donderdag stond er een autobus geparkeerd voor het gebouw van de Kath Spaarbank. De chauffeur deed een tukje en had, omdat het niet een jas aan niet goed slaapt, zijn colbertje over een van de stoelen gehangen. Toen de chauffeur wakker werd en zijn jasje wilde aantrekken, hing dat er niet meer. In het jasje zaten een paspoort, getuigschriften, fo to's en vijftig papieren guldens. Handballers gaan voetballen Op Nieuwjaarsdag wordt voor Amersfoort de handbal-competitie onderbroken. De verenigingen in Amersfoort, A.H.V. en de handbal- groep „Amersfoort" zullen echter de eerste dag van het Nieuwejaar gebruiken om een oude traditie te handhaven. Reeds vele malen heb ben zij elkaar de eer met de hand bal betwist, doch Zondagmiddag zullen beide ploegen op „Bokke- duincn" ie traditionele Nieuw jaars-voetbalwedstrijd spelen. Wij hebben het idee, dat de handbal lers nog wel eens een keer „hands" zullen maken. Houdt de dieren weg van taxushagen Aan het blad „Dierenbescherming" ontlenen wij het volgende; „Een boer uit Baarn, die geen schik had van dc gedragingen van zijn koe. dacht de zekerste weg te bewande len door het dier naar het abattoir te vervoeren. Juist toen het daar was ge arriveerd zakte het dier dood ineen. Door de keuringsdienst konden geen afwijkingen worden geconstateerd. Het Instituut Wllly Commelin Scho'.tcn te Baarn kon dit wel, want toen de in houd van de koemaag gecontroleerd werd. bleek dat het dier zich vergast had aan een dosis taxustakken. De tak ken van de z.e snotbes zijn zeer ver giftig. Houdt de dieren dus weg van taxus hagen". Ons dagelijks teveel De politie maakte Donderdag proces-verbaal op wegens arbeids wet- en verkeersovertredingen. GRAND THEATRE: „Mr. Lucky", 18 jaar. Zaterdag: 2.30 en 6.45; Zondag: 2. 4.15, 6.45 en 9 uur. Overige dagen: 2.30, 6.45 en 9 uur. DONDERDAG, 5 Januari, 8 uur pre cies: Cabaret-programma „Mees ter A.B.C." met Wim Kan en Corry Vonk. CITY THEATER; „Op de planken", alle leeftijden. Zaterdag: 2.30 en 6.45; Zondag: 2, 4.15, 6.45 cn 9 uur; Overige dagen: 2.30, 6.45 en 9 uur. REMBRANDT THEATER: Vrijdag t/m Maandag: „Noodlanding in de mist", 14 jaar; „Sons of pioneers", 14 jaar. Dinsdag t/m Donderdag: „Rendez-vous met Annie", 14 jaar. Vrijdag: 2.30, 6.45 en 9 uur; Zaterdag: 2.30 en 6.45; Zondag: 2, 4.15, 6.45 en 9 uur; Overige dagen: 2.30 en 8 uur. CITY THEATER. SOESTDIJK: t/m Maandag: „Op dc planken", alle leeftijden. Dinsdag t/m Donder dag: „Een roekeloos avontuur", 14 jaar; Zaterdag: 2.30 en 6.45; Zondag: 2, 4.15, 6.45 en 9 uur; Overige dagen: 2.30 en 8 uur. OPENBARE LEESZAAL - Uitlening voor volwassenen dagelijks 2—5 u bovendien Dinsdag- en Vrijdag avond van 79 uur. Uitlening voor kinderen: Woensdag en Zaterdag middag van 2 304.30 uur. Leeszaal dagelijks van 10—12.30 en 2—5 uur bovendien Dinsdag- en Vrildagavond van 7—10 uur. R.K OPENBARE LEESZAAL - Wljers- straat 2. geopend van 101 uur en 2 305 45 uur Maandag en VrUdag 7—9 uur Uitlening van 11—12 30 uur. TENTOONSTELLING: Tot en met 16 Dec Academie voor beeldende kunst Tentoonstelling schilderijen C. ten Qoope en W Stuurman, ce ramiek 1015 7—9 uur Zondae 25 uur 17 DEC t/m 2 Jan St Pieter- en Blocklandlsgasthuis A K G Kersttentoonstelling, 10—17 u Zondags 14—17 uur. De Kerstdagen zijn voorbijgegaan, de kerstsfeer is gebleven. De grote idee, in de kerstviering belichaamd, is van alle dagen des jaars, al zijn wij geneigd haar al te dikwijls te vergeten, maar de sfeer, waarin wij haar beleven, om hult een groot deel der mensheid ook nu. terwijl toch de vierdagen achter ons liggen. Daarom zijn velen naar dc Kerstuitvoering der Amcrsfoortse Ge meenschap gegaan, om te luisteren naar wat de Sectie Zang en Muziek hun had te bieden Kerstmuziek en kerstliederen berei ken langs het oor zo gemakkelijk het menselijk hart If deze donkere dagen tussen Kcrstmis™n Oudjaar misschien nog nicer dan ze anders zouden doen. omdat thans onze gedachten op het in nerlijk zijn gericht. Daarom loven wij de traditie van dp A.G. om voor de lutgang des jaars in gemeenschappelijk optreden van Amersfoortse zangkoren en muziekensembles nog eenmaal te verwijlen in dc kerstsfeer, voor deze weer van ons afglijdt Zulk een avond is niet bedoeld om de artistieke bete kenis der uitvoerende groepen tegen elkaar af te wogen, ze is niet eens een revue van alles, wat onze stad op dit gebied kan tonen. Deze avond bedoelt te zijn een gezamenlijke beleving door heel de burgerij van de kerstgeest met op de achtergrond de gemcenschapsge- dachte. En daarom kan het zeker niet op onze weg liggen critiek te gaan uit oefenen op het gebodene Immers wij hebben een warm gevoel gehad bij elk optreden der verschillende ensembles Natuurlijk deed dc ene groep het tech nisch beter dan de andere. Somnyge ko ren zongen bijna volmaakt, andere had den naast veel goeds ook wel iets, dat minder bevredigend was. Deed het er deze avond eigenlijk zo veel toe? De toewijding en overgave was bij allen ge lijkelijk en daarom juist was het be gonnen. Voor het overige kan het geen kwaad eens naar elkaar te luisteren. Elk koor, ook het eenvoudigste, heeft iets. waardoor het zich van anderen onder scheidt, iets eigens, dat z'n stempel op de uitvoering drukt. En zodoende kon eigenlijk elk iets van de anderen leren. Dit zal zeker geschied ztjn, daar men van elkaar slechts het goede wenste op te merken. Wij noemen dus geen koor afzonderlijk Er was ook instrumentale afwisseling bij al de zang. Henk Ramsclaar zat deze avond op de plaats van de heer Schuur man. Hij opende de avond met gedeel ten uit de Pastorale in F van Joh. S. Bach, en speelde later twee bewerkin gen van kerstliederen door Flor Pee- ters. Het is heel moeilijk het door Adriaan Schuurman verwende publiek te boelen op het orgel van de St. Joris. Niettemin speelde de heer Ramselaar dit klaar, al gaf deze avond hem niet de gelegenheid tot groot spel Maar wat wij van hem meemaakten, doet ons ho pen hem vaker te mogen horen, ook als helaas dc heer Schuurman uit Amersfoort zal zijn vertrokken. De orkestvereniging Amersfoort onder leiding van Kees Hartvelt speelde een Concerto Grosso Nr. 8 van A. Corelll, In riie natali: zo bleef ook de A.O.V. door een goede keuze en uitvoering ge heel in de stijl van deze avond. Een volkomen in de geest van deze avond passende uitvoering door „koper- VEILING ONROERENDE GOEDEREN In de Donderdagavond gehouden veiling van onroerende goederen ten overstaan van Notaris mr. S van 't Eind te Amersfoort werden de na volgende percelen publiek verkocht: Het winkel- en woonhuis met erf aan de Nieuwstraat no. 9 met daarachter staand pakhuis, uitko mende aan de Stoovestraat 8. aan de heer W. Helms te Amersfoort voor f 6800. De garage, ingericht als fabrieks gebouw met erf aan de Bolder straat no. 9. aan de makelaar Wij nand van Hasselen q.q. voor f 3200. Het woonhuis met schuurtje en erf aan de Kamp no. 84, aan de heer G. Hoogendoorn te Amers foort voor f 2800. Het winkel- en woonhuis met erf aan het Havik no. 47, hoek Laven delstraat, inmiddels uit de hand verkocht. Het woonhuis met grond aan de Puntenburgerlaan no 28, aan de heer P. J. Faas te Amersfoort voor f 3450 Het woonhuis met grote tuin aan de Gasthuislaan no 71. aan de heer J. A. van Keulen te Amers foort voor f 4300. blazers, bracht de muziekvereniging „Hosanna" met een samenstelling van bekende kerstliederen, onbevangen ge blazen De avond eindigde met samenzang door alle aanwezigen van het lied: Komt, verwondert U hier mensen Uit die gedeelten, waar mannen en vrouwen afzonderlijk moesten zingen, bleek dui delijk. dat de Amersfoortse dames het op dit gebied, ver van dc heren winnen, Eén kleine opmerking ten slotte: het programma was te lang. Bij een vol gende gelegenheid dient het bestuur hier en daar te besnoeien Aan dc uit gang van de kerk werd gecollecteerd voor een uitstekend doel- Huisvrouwen met vacantle. Uit deze collecte blijkt mede dat de A.G. steeds het oog ge richt houdt op de toekomst. S. Hoogland Afschaffing van oude huisnummering Burgemeester en Wethouders van Hoogland vestigen er de aandacht op, dat thans alle nieuwe huisnummers en straatnamen zijn aangebracht. De officiële invoering van de nieuwe nummering dus straatnaam met huisnummer zonder wijkletter wordt van kracht met ingang van 1 Januari 1950. In verband hiermede wordt een ieder verzocht met ingang van deze datum bij zijn correspon dentie de nieuwe adresaanduiding te willen gebruiken. Predikbeurten Zaterdag 31 December. Ned. Herv. Kerk Den Ham: 7 uur n.m. ds. Jel- lema. Zondag 1 Jan. 1950. Ned. Herv. Kerk Den Ham. 10 uur ds Jellema. Bevestiging Kerkraad. Medische dienst Alleen voor spoedgevallen wordt de artsendienst op Nieuwjaarsdag waargenomen door dr. Klarenbeek te Hoevelaken (Tel. K 3495-210). Dit geldt voor Hoogland, Hooglan derveen en Hoevelaken. Nachtelijke hooibergbrand In de nacht van Donderdag op Vrijdag brandde een hooiberg bij de boerderij van de veehouder A. v. d. H. aan het Kerkpad te Soest volkomen uit. Daar van hooibroei geen sprake is, wordt er aan kwaadwilligheid gedacht. Ledenvergadering van „De Zwaluw" In De Gouden Ploeg hield de postduivenvereniging „De Zwaluw" haar algemene ledenvergadering. In de maand Januari zal een hokkeuring Worden gehouden door de heer Rovers bij 42 leden, ter wijl ook in het clubgebouw ver schillende hokken zullen worden gekeurd. Verder werd besloten een leer zame causerie te organiseren. Aan genomen werd voorts dat na 1 Ja nuari a.s. geen nieuwe leden meer kunnen worden ingeschreven. Het aantal leden bedraagt momenteel 103. Uit het verslag van de ten toonstellingscommissie bleek, dat er een batig saldo was van f 2.47. BURGERLIJKE STAND Geboren: Cornells Antonie, z. v. W. C. de Haas en H. van Ramse laar; Frederik Hendrik Maria, z. v. G. A. Smink en M ten Ham. Gehuwd: J. A. Klein en L. Kwa- kernaak; M. Doppcnberg en B. E. Pegman. Overleden: W. van Tol. 69 j-, wedn. van G. Mulder; H. vari der Vorst. 17 dagen. z. v. C. W. van der Vorst en M. E. Terpstra. IV oudenberg Jaarfeest van jonge landbouwers De afdeling „Nut en Genoegen" van de Boerinnenbond en dc afde ling „De Toekomst" van de Bond van jonge Landbouwers vierden de zer dagen gezamenlijk het jaarfeest in de Sociëteit. Na opening door de voorzitter, de heer C. Blankensteijn, die alle aanwezigen in de stampvolle zaal hartelijk welkom heette, werd het Bondslied gezongen. Daarna volgden de jaarverslagen van secre tarissen en penningmeesters, waar uit bleek, dat de verenigingen actief zijn en dat de financiële toestand uitstekend is. Een goed gedocumen teerde inleiding van een der leden van „Nut cn Genoegen" en een be schouwing over het ontstaan en het werk van onze Volkshogescholen door een lid van „De Toekomst" werden met belangstelling gevolgd. Het toneelstukje „De Pechvogel" werd zeer goed gespeeld en oogste veel bijval. De voordracht van een 62-jarigp dame nam aller aandacht in beslag. Tussenbeide liet zich een zangkoortje horen, dat onder leiding van de heer E. Kruidhof enige lie deren had ingestudeerd. Er werd goed gezongen. In de pauze werd een verloting gehouden, waarvoor veel belangstel ling bestond. Aan het na de pauze opgevoerde toneelstuk „Boerinne" werkten 13 personen mee. 't Stuk werd uitstekend vertolkt en de spe lers verdienen alle lof voor hun buitengewoon goed spel. Alle aan wezigen hebben daarvan zeer veel genoten. De Belgische regering zal spoedig overgaan tot volledige di plomatieke erkenning van Israel, dat het tot nu toe slechts de facto heeft erkend. Op een bijeenkomst van ver tegenwoordigers van bijna 700.000 Britse mijnwerkers is bij meerder heid van stemmen besloten een „be perking van looneisen" te steunen. „Metropole" verloor met 53 Het tweede en laatste deel van de ontmoeting tussen de Soester club DOS en Metropole uit Amersfoort Donderdag te Soest gespeeld in het kader van het verenigingsbiljart- kampioenschap district „Eemland", leverde een 53 zege op voor dc Soestenaren, die hiermede op ver diende wijze op de kampioenstitel beslag legden. Aan spanning heeft het bij dit kampioenschap niet ontbroken. Im mers de stand luidde: 1. ODL (Baarn) 18 pnt.; 2. DOS (Soest) 16 pnt en 3 „Metropole" (Amersfoort) 6 pnt. Weliswaar hadden onze stad genoten geen kans meer, maar zij hadden een sportieve plicht te ver vullen ten opzichte van ODL, dat bij een 40 Amersfoortse zege in het laatste deel. kampioen zou wor den Het is echter anders gelopen, want onze stadgenoten verloren met 53. Zij hebben echter hun best ge daan en DOS kreeg dc zege niet cadeau In de eerste partij was al volop spanning. Egelmeijer speelde tegen Butselaar (DOS) een goede partij Scheerder (95) Wijnands (95) 10 95 35 56 35 6 1.60 Kreijnen („Metropole") kwam te gen Teeken na 38 beurten niet ver der dan 70 caramboles. Teeken (95) 95 38 11 2.50 Kreijnen (95)' 70 38 9 1.84 Op dat ogenblik was DOS reeds kampioen en bij de laatste partij ging het er alleen maar om of „Metropole" evenals dit thuis geschiedde wederom een gelijk spel zou beha len. Steenkamp en Veerman zorgden voor de nodige emoties. Om beurten hadden zij de leiding en bij de 48ste en laatste beurt scheen het pleit in het voordeel van Veerman beslist te zijn die toen zijn 85 vol had. Onze stadgenoot, die tot 95 moest, stond pas op 88. De nastoot leverde hem nog 7 caramboles op en zodoende had hij zijn totaal van 95 bereikt en werd de partij remise Steenkamp <95) 95 48 9 1.97 Veerman (85) 85 48 12 1.77 Uitslag tweede deel 53 en uitslag geheel dus 97 voor DOS. Eind stand kampioenschap: 1. DOS (Soest) 21 pnt., 2. ODL (Baarn) 18 pnt., 3. „Metropole" (Amersfoort) 9 pnt. Na afloop reikte de heer Spijker, voorzitter district Eemland de prij zen uit. Bovengenoemde clubs kre- Slechts twee caramboles kwam onze gen ieder een beker wegens het stadgenoot tekort Hij bleef na 38 behaalde plaatselijke kampioenschap beurten n.l. op 113 staan 1 en DOS een extra beker, zijnde dis- Butselaar (115) 115 38 17 3 02 trictskampioen. Ook de winnaars van Egelmeijer (115) 113 38 12 2,97 do verliezersronde (Amersfoort De volgende partij leverde een „Vergulde Wagen. Baarn: „Ons Ge- Metropole" overwinning op noegen" en Soest: „Centraal") kre- Scheerder won n.l. royaal van Wij- gen een prijs, n 1 een wisselpla- nands na 35 beurten. I quette. Interessante expositie bijeengebracht op het Raadhuis VIANEN. Het uit 't midden van de vijftiende eeuw daterende raad huis zal de volgende week een interessante tentoonstelling bevat ten van historische documenten, de geschiedenis van het stadje en zijn omgeving betreffende. En boven dien zullen op twee avonden lezin gen over dc historie van Vianen worden gehouden. Het is geen wonder, dat in het stadje grote belangstelling bestond toen onlangs een historische ver eniging werd opgericht. Ook van buiten, van vroegere inwoners, kwamen deze tekenen van interesse. Vianen immers kan op een oude ge schiedenis terugzien en heeft in het verleden ee'n belangrijke rol ge speeld, niet het minst doordat de Brcderodes, die er hun residentie hadden, zeer op de voorgrond tre dende figuren waren. Over het jaar waarin het stadje werd gesticht zijn de historici het niet eens. Er worden twee jaartallen genoemd, en wel 1190 en 1213, maar zelfs wanneer het jongste het juiste zou zijn, is de ouderdom eerbied waardig genoeg. Nadat eerst de heren van Vianen er heer en mees ter waren geweest vererfde in 1418 de heerlijkheid met het slot aan de Brederodes. Vianen was van 1330 af tot 1725 toe een souvereine staat met eigen recht en eigen munt en ook nadat het in 1725 voor 899.000.- aan de Staten van Holland was ver kocht heeft er tot de Franse Tijd nog een eigen rechtspraak gegolden. Ook dacht men er bijvoorbeeld niet aan zich aan te sluiten bij de Ba taafse Republiek en het gevolg was dat het stadsbestuur werd gegij zeld. Grote rol Van het geslacht der Brederodes is Hendrik wellicht het meest be kend. Hij speelde immers een grote rol in het Nederlandse verzet tegen Philips II en op zijn slot, het in 1371 gebouwde Batestein, werd de grondslag gelegd voor het Smeek schrift der edelen. En van zijn ge heime drukkerijen ging menig ver boden boek de Nederlanden in. Drie eeuwen lang hebben de Bcrcde- rodes er hun heerlijke rechten uitgeoe fend en toen dit geslacht was uitge storven kwam het aan Lippe-Detmold. Men begröpt dat een plaats, die zoveel hei inneiingen wekt aan het verleden stof te over heeft voor een tentoonstel ling Voor wij daarover iets zeggen wil len wij echter nog aan enkele andere zaken aandacht wijden. Het zal leder die dc Ned. Herv Kerk heeft gekend in de toestand waarin zij de laatste tientallen gaven verkeerde, verheugen dat het bedehuis, een laat-gotisch bouwwerk, thans wordt gerestaureerd. Verder heeft het Rük zijn medewer king toegezegd om de vijf meter hoge pomp die vroeger op dc Voorstraat stond en die zich thans ln het Rijksmu seum to Amsterdam bevindt, weer op haar oude plaats te laten aanbrengen. Zij werd door de weduwe van Jo- han Wolfcrt van Brederode in 1657 als een monument ter herinnering aan haar man opgericht. En tenslotte wordt ook de pomp. die een herinnering is aan de Vrede van Munster, bij de Hofpoort en waaruit naar men vroeger beweerde genees krachtig water stroomde, gerestau reerd. Tentoonstelling Maar nu nog enkele mededelingen over de tentoonstelling zelf, die overi gens een beeld geeft van de hierboven in het kort geschetste geschiedenis. Het oudste stuk op de expositie Is een bui tengewoon fraaie en g?af bewaarde oorkonde, de stichtingsacte van het wa terschap de Vljfheercnlanden. die uit 1284 dagtekent. Ook vindt men er het oudste gedrukte boekje over de Bre derodes. Het is door Boekenberg een vriend van Walraven van Brederode geschreven en werd in 1587 gedrukt Het spreekt welhaast vanzelf, dat men er een keur van oude kaarten van Via nen en de omliggende plaatsen, oude gravures, resoluties en documenten vindt Daartussen treft men til van oortretten van verscheidene leden van het geslacht Brederode aan en van an dere in de geschiedenis van Vianen op de voorgrond tredende personen, o.a. "en lid van de familie Rooseboom. die BUREAU VERGOEDING MILI TAIRE VORDERINGEN OPGE HEVEN- DEN HAAG. - Het Centraal Bu reau Vergoeding Militaire Vorde ringen wordt 1 Januari 1950 opge heven. De nog resterende werk 'aamheden zullen worden verrichf op het bureau van de directeur van he! commissar aat voor oorlogs schade afdeling algemene zaken bu-eau militaire vorderingen 'e 's Gravenhage. Het Hofplein bewaart nog altijd herinneringen aan het slot Bate stein. veel voor de plaats heeft betekend Uit het schetsboek van Weissenbruch wer den verscheidene tekeningen van hoekjes in Vianen gereproduceerd van het Prentenkabinet komen er eveneens waardevolle tekeningen en ook zullen er Vlaamse munten te zien zijn. Geen slachtoffers bij aardbeving MANILLA. De aardbeving, die Donderdagmorgen op het eiland Luzon plaats vond, bestond uit due krachtige aardschokken, die samen 2,5 minuut duurden. Zij hebben Manilla op zijn grondvesten doen schudden, maar geon persoonlijke slachtoffers geeist. Van het acht verdiepingen hoge Eastern Hotel vielen bij de eerste schok gioie brokken kalk naar beneden. In het centrum van de stad, waar de kan toren en regeringsgebouwen zijn gevestigd, vloog iedereen de straat op. Er is aan vele gebouwen schade aangericht. W erk aan de winkel voor de TNI BANDUNG De spoorlijn Tjia- batu-Tasikmalaja is Donderdag tussen Warungbandek en Trowek over een afstand van 17 kilometer op enkele plaatsen opgebroken; de telegraaf- en telefoonlijnen werden vernield. Een werktrem. die die richting uitging, is dusdanig onder vuur genomen, dat men genood zaakt was terug te keren. India erkent regiem van Mao NEW DELHI Na Birma heeft thans India het communistisch regiem in China erkend. Het is be reid diplomatieke betrekkingen met Mao's regering aan te knopen. Het besluit van de regering en de beschikking van het College van Rijksbemiddelaars, met betrekking tot de verhoging met 5 pet. van dc lonen, zijn voor de organisaties van werkgevers en werkiemers in het beroepsvervoer od de weg aanlei- ding geweest, in gemeenschappelijk overleg te trachten tot overeen stemming te komen. De besprekin gen zijn bereids geopend en deze zullen op 6 Januari worden beëin digd, De suikerbietencampagne in Zeeuws-Vlaanderen zal kort na Nieuwjaar eindigen. De aanvoer was aanmerkelijk groter dan in de vorige seizoenen en zo kon dit iaar gesproken worden van de grootste Campagne, welke men ooit in Sas van Gent heeft meegemaakt. On geveer 302 millioen kg. suikerbie ten zijn verwerkt. Fries sectarisme windt zich op over benoeming DOKKUM Onlangs is voor het district Dokkum een niet-Fries tot inspecteur voor het lager onderwijs benoemd. De Raad van de Friese Beweging heeft haar bevreemding over deze benoeming uitgesproken in een schrijven aan de Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen, aangezien de nieuw be noemde niet op de hoogte is met de speciaal Friese ondrwijsproble- men. Aanstelling van iemand uit de Friese onderwijskringen zou vol gens de Raad doeltreffender ge weest zijn, omdat juist het onder wijs in Friesland, in verband met de steeds duidelijker naar voren tredende tweetaligreid, bijzondere zorg vereist. Het gevaar bestaat nu dat iemand die niet uit de streek zelf afkomstig is, spoedig geneigd is, zijn functie te zien als een middel tot promotie naar een van de gro tere districten in het Westen of midden des lands. De Raad maakt tenslotte een vergelijking tussen deze benoe- mingspolitiek en de sympathieke woorden, die namens de Minister gesproken zijn bij de uitreiking van de Gysbert Japiksprijs in het stadhuis te Bolsward en dringt er bij de minister op aan om al het mogelijke te doen voor een spoe dige oplossing van het Friese on derwijsprobleem, in het belang van het onderwijs in Nederland, van het Friese kind en de algemene noodzaak van versterking van de volkskracht. Velpse ziekenhuis in nood VELP. In een wijdverspreide brochure, die bedoeld is als actie tot werving van particuliere leden, klaagt het Velpse Algemene Zieken huis haar nood. De financiële positie van deze particuliere instelling, voor heel de gemeente Rheden van groot belang, is tengevolge van de tijds omstandigheden zeer verslechterd. Voorgeschreven loonsverhoging voor het personeel, drukkende socia le lasten, vermindering van het ge meentelijk subsidie van 16.000 op 10.000.- zonder dat de verplegings- kosten evenredig mogei worden verhoogd, ziji de voornaamste oor zaken. Men wil thans proberen de sub sidie weer op zijn oorspronkelijk ni veau te brengen en door middel van een wervingsactie particulieren fi nancieel voor de moderne zieken- inrichtnw te doen interesseren. Dr. Sukawati bedankt prinses Wilhelmina MAKASSAR. Do president van Oost-Indonesië, dr. Sukawati, heeft in een redevoering bij de souvereini- teitsoverdracht medegedeeld, dat in een telegram aan prinses Wilhelmi na uiting is gegeven aan de dank baarheid voor het feit. dat haar 7 jaar geleden uitgesproken woorden thans volledig in vervulling zijn ge gaan. Bij KB is aan J. C. Baumann, op zijn verzoek, met ingang van 1 Ja nuari 1950, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Oegstgeest. met dankbetuiging voor de langdurige diensten door hem als burgemeester bewezen. Aan A. F. J. Aernoudts is op zijn verzoek, met ingang van 1 Maart 1950, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Sluis. Aan C. W. van Ommeren is op zijn verzoek, met ingang van 1 Maart 1950, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente Ne- derhemert, met dankbetuiging voor de langdurige diensten al zodanig bewezen. HET 324 TON METENDE ON DERZOEKINGSSCHIP „WIL-' LlAM SCOREBY" wordt op het ogenblik in het Shadwelldok te Londen grondig nagekeken voor zijn wetenschappelijke reis, die tien maanden zal duren. De eer ste onderzoekingen hebben plaats op de Zuid-Afrikaanse wateren; daarna komt de Indische Oceaan aan de beurt. Tenslotte zullen de walvissen in West-Australische regionen ivorden bestudeerd. Be gin Januari zal het schip ver trekken.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1949 | | pagina 2