Nieuwe middelen in de strijd
tegen de tuberculose
Dam-rubriek
Bridge-rubriek
Schaakrubriek
Doeltreffend werken
LAXEER-AKKERTJES
Twee spreek woordenpuzzle
Zaterdag 7 Januari 1950
De fakir Brahmah, die in Frankrijk berucht is om zijn zon
derlinge verrichtingen, is onlangs een nieuwe weerstandsproef
begonnen te Nantes. Hij heeft zich in een verzegelde glazen kast
laten opsluiten in gezelschap van twintig adders. Brahmah is
van plan vier en twintig dagen zonder voedsél tot zich te nemen
dat glazen huisje te blijven bewonen.
Achttien meter boven de grond, verrichten
de Alzana Sisters in het Harringay Circus
adembenemende toeren op het slappe koord.
Wij nemen ons petje echter ook af voor de
fotograaf, die aan kabels omhooggehesen, op
dezelfde hoogte dit plaatje maakte.
Mevrouw Patricia Reynolds Capella. geboren te Detroit in de Ame
rikaanse staat Michigan en getrouwd met de Franse danser Jacques
Capella, heeft telegrammen gestuurd aan president Truman, koning
George VI, maarschalk Stalinde Franse president Vincent Auriol
en aan de Paus. Zij heeft hun verzocht de wereld te bewaren voor
oorlog in het belang van de kinderen die zij hoopt te krijgen. Pa
tricia, 26 jaar oud, en ook danseres van beroep, zien wij hier in
haar huis te Parijs. In haar arm heeft zij een pop, maar zij hoopt
dat zij spoedig een echte baby mag koesteren.
Dat liep nog juist goed ttf,
maar Nita Ortega, een stie
renvechter uit Columbia,
moest een flinke sprong
maken om de horens van
deze woedende stier in de
arena van Lima in Peru te
ontlopen. Nito kreeg geen
schrammetje. De arena-op
passer op de achtergrond
kijkt of 't hem niet aangaat.
U behoeft dit hondje niet te
vertellen hoe laat 't is, want
daar is het zelf voor in het
leven geroepen. Kijkt u het
diertje maar eens goed in de
ogen, dan zult u zien, dat zijn
rechteroog naar acht wijst en
zijn linkeroog op vijf over
staat, in totaal dus vijf over
acht, precies als op het klok
je ernaast. Dit klokje werd
door Fritz Lang uit Frank
furt gebeeldhouwd uit ber
kenhout.
Pauline, een prachtige konings-.
tijger, heeft zich uit het circus
leven teruggetrokken en wijdt
zich nu in de Whipsnade-dieren-
tuin bij Londen geheel aan de
opvoeding van haar kroost. De
jongen, Pamela rechtsen
Wendy, zijn inmiddels al acht
weken oud en groeien als kool.
Clark Gable is op de huwelijks
reis. Hij brengt met zijn vrouw
de wittebroodsweken door op
Honolulu. Hier zijn ze aan het
strand van Waikiki in echte Ha-
waiianse kledij.
Meer patiënten, maar
betere behandeling
De strüd tegen de tuberculose
heeft de aandacht van de gehele
medische wereld. Nu door de oor
log het aantal t.b.c.-patiënten in
bijna alle landen sterk is toegeno
men dient de bestrijding van deze
ziekte nog krachtiger ter hand te
worden genomen. Deze bestrijding
heeft twee kanten. Ten eerste het
opsporen en het genezen en ten
tweede het voorkomen van de
ziekte.
De t.b.c. toont in haar beginsta
dium zo weinig symptomen, clat zij
door de lijders niet wordt opge
merkt. En juist in dit stadium kan
de ziekte het best worden bestre
den met de grootst mogelijke kans
op genezing van de patiënt. Dit is
van groot belang, aangezien t.b.c.
buitengewoon besmettelijk is en
zich dus gemakkelijk verspreidt. In
de laatste jaren is men dan ook be
gonnen systematisch de bevolking
op t.b.c. te onderzoeken. Het enige
betrouwbare middel om deze ziekte
spoedig bij een patiënt te ontdek
ken is het röntgenologisch onder
zoek. Door de uitvinding van het
schermbeeldtoestel is het mogelijk
geworden in de kortst mogelijke
tijd een groot aantal foto's van de
onderzochte personen te maken.
Men is begonnen het personeel
van grote bedrijven op deze ma
nier te onderzoeken. Voorts is men
er in verscheidene landen, o.a. in
ons land, toe overgegaan de gehele
bevolking van een streek door te
lichten. Het is duidelijk, dat daar
voor een goede organisatie en veel
geld nodig is. Vanzelfsprekend is
dit onderzoek op grote schaal niet
in korte tijd uit te voeren. In ons
land is b.v. het aantal artsen, dat
aan een dergelijk onderzoek kan
meewerken, niet- voldoende. Niette
min hoopt men, ook in ons land,
dit onderzoek binnen afzienbare
tijd te hebben uitgevoerd.
Bij de onderzoekingen, die tot
dusver hebben plaats gevonden,
heeft men meer t.b.c.-patiënten
aangetroffen dab men had ver
wacht. Veel van deze patiënten
zijn intussen genezen.
De behandeling van t.b.c.-patiën
ten is gedurende de laatste jaren
zeer vooruitgegaan. Dit wil niet
zeggen, dat de oude methoden van
behandeling minder goed waren.
Maar in het algemeen waren zij
zeer langdurig en voorts waren zij
voor bepaalde vormen van t.b.c.
minder doeltreffend.
Pas het streptomyzine bleek in
staat een tot dusver hopeloze vorm
van t.b.c.. de tuberculeuze hersen
vliesontsteking. te genezen. Vele
kinderen, die het meest voor deze
hersenvliesontsteking vatbaar zijn,
werden gered. In 1946 kwam het
para-amipo-salicylzuur. dat het
eerst door Lehmann werd toegepast
bij de bestrijding van t.b.c. Dit
middel, kortweg PAS genoemd,
werkt heilzaam bij verschillende
tuberculeuze aandoeningen en is
bovendien ongevaarlijk voor de
patiënt. Wel klagen sommige pa
tiënten over maagpijn, nadat zij
dit middel hebben ingenomen.
De laatste tijd komen uit Duits
land berichten over een nieuw
middel tegen t.b.c., het TBI. Dit
middel behoort tot de groep der
sulfouamiden en zou bij verschil
lende vormen van t.b.c.. behalve
bij long-t.b.c.. opmerkelijke resul
taten hebben bereikt. Het zijn ta
bletten. die gedurende enkele
maanden in kleine hoeveelheden
moeten worden ingenomen. Verbe
tering in de toestand van de pa
tient zou reeds na enkele dagen
merkbaar zijn. Vanzelfsprekend is
het nog te vroeg een oordeel over
dit nieuwe middel uit te spreken.
Toch heeft men het gevoel, dat het
onderzoek naar ..hèt middel tegen
t.b.c." in de goede richting gaat.
Wellicht zal een combinatie van
streptomyzine. PAS en TBI de
t.b.c.-behandeling een groot stuk
vooruit brengen.
Ook wat betreft de middelen om
t.b.c. te voorkomen maakt men
goede vorderingen. Het middel van
Calmette. het B.C.G.. blijkt uitste
kend geschikt te zijn om personen,
die door een geval van t.b.c. in hun
naaste omgeving worden bedreigd,
van besmetting te vriiwaren. In
Denemarken ent men kinderen met
dit middel reeds gedurende gerui
me tijd in. Ook in ons land wordt
deze inenting nu toegepast. De toe
passing van dit middel op grote
schaal zal slechts een kwestie van
tijd zijn.
Wij mogen echter nooit vergeten,
dat bij de bestrijding van de t.b.c.
ook de sociale toestanden een gro
te rol spelen. Ondervoeding en het
samenwonen van veel mensen op
beperkte ruimte (inwoning!) zijn
uit de boze! Een grote taak voor
niet-medici is hier weggelegd.
Tot het volgende spreekuur!
MEDICUS
Verpoest overwinnaar
te Huissen
De damclub te Huissen heeft zijn 15-
jarlg bestaan gevierd met de organisatie
van een internationaal tournooi dat 2e
Kerstdag aanving. Vier nationalitoitcn
waren vertegenwoordigd, nl. O. Ver
poost iKamp. van België), A. Guignard
(Kamp. van Zwitserland), P. Dianis
(Kampioen van de Parijse Damclub).
Van Nederland deden mee F. Gordijn
(Ned. kamp.). Ph. J Ham (Rotterdam).
A. M. Olsen (Rotterdam), A. van Aal
ten (Kamp. van Huissen) en G. E. van
Dijk (Kampioen van Wagcningen).
Een sterke bezetting dus en het pielt
voor de Belg Verpoest dat hij in dit
gezelschap als nr. 1 uit de bus kwam.
zij het met slechts één punt voorsprong
op Gordijn.
Hieronder enkele „snapshots" uit deze
wedstrijd.
Zwart: P. Dionis (Parijs)
2/6. 11/16. 26. 29.
Wit: 25. 28. 36/38. 40. 42/46. 48. 50.
G E. van Dijk (Wageningen).
Van Dijk was in deze wedstrijd niet in
topvorm. Het was voor het eerst dat we
hem blunders zagen maken, al had hij
hier dan het geluk dat zijn tegenstan
der de geboden kans ongebruikt voorbij
liet gaan.
Wit aan zet speelde 1. 4439?? De
juiste zet was 4339. Zwart antwoordde
mei 1. 28?? Als volgt werd een
stuk gewonnen bij goede stelling:
1. 14202. 25X14. 3—9: 3. 14x3.
16—21!! 4. 3x17 llx 35; en Wit zal
verliezen
De uitslag van de partij was dat Van
Dijk de beide punten in de wacht
sleepte, waarmede hij zeker niet te wei
nig kreeg!!
Nog een andere stelling van Van
(Inaez. Med.)
Bü VERWONDINGEN
VOORKOMT INFECTIE
Dijk tegen de Zwitser bewijst zijn
slechte vorm.
Vermeld dient dat Guignard een pret
tige openbaring was. Na het vertoonde
door zijn landgenoot Rootan, vorig jaar
in het wereldkampioenschap, hadden we
ook van Guignard geen al te hoge ver
wachtingen. Dat is echter zéér meege
vallen.
G. E. v. Dijk (Wageningen)
Zwart: 3. 6. 8. 9. 11/13, 16, 10/19, 23/25.
Wit: 26/28. 31/36, 38/40, 42. 48. 50.
Zwart aan zet vervolgde met 914!!
De hierop volgende fraaie slagzet had
Van Dijk niet gezien, zodat het meer
geluk dan wijsheid was dat de overblij
vende stand voor hem gewonnen was.
Er dient echter direct aan toegevoegd
dat de Zwitser blijk gaf. een begrensd
voorstellingsvermogen te hebben, daar
hij anders de slagzet zou hebben nage
laten. want positioneel staat hij met
minder.
Het spel verliep: 1 9141! 2. 27
21?? 16X27: 3 31X22. 18x27; 4. 32X21.
23X43; 5. 34—30, 25x45; 6. 21—16. 43X34:
7 16x60 45X34; Een slag die zich over
het bord slingert gelijk de beroemde
„gordel van smaragd" om de evenaar!
Jammer dat de overblijvende eind
stand voor Zwart gewonnen bleek Ook
hier kreeg Van Dijk dus wel wat te
veel! Maar dat zijn we nu eenmaal de
imponderabilia van dergelijke tour-
nooicnl
VOOR PROBLEEMLIEFHEBBERS
Auteur: P. van Dijk
(„De Problemist")
Zwart 13. 19. 23. 29. 35. 37
Wit: 30. 40. 43, 44. 47. 50
Wit speelt en wint.
Oplossing vorig probleem: 1. 3228.
23X43; 2 41x32, 27x38: 3. 20—14, 10x19;
4. 47—42. 38X47. 5. 49X38. 47x20; 6. 25x3.
21—27; 7. 30—24. 27—32; (A) 8 3—14.
32—38; D 24—19. 13x24; 10 14—20. 24—30:
11. 20 x 42. 30—34; 12. 42>8. enz. wint.
(A) 7. 27—31; 8. 3—26 31—36; 9. 26—37,
6—11; 10. 37—32. 11—17; 11.32—37.17—22,
12. 37—46. 22—28, 13. 46X2. 36—41; 14.
2—19. 41—47; 15.35—30.47 x 20; 16.30—25!!
enz. wint.
Een aas „ophouden"
Veel spelers weten, dat het dikwijls
goede taktiek is niet èl te snel de hoge
kaarten te nemen, die men met tegen
spelen zou kunnen winnen. Natuurlijk
is daarvoor een scherp onderscheidings
vermogen nodig, want dikwijls ook zag
ik dat het ..ophouden" van een hoge
kaart catastrofale gevolgen had en het
niet winbare contract tóch ge
maakt werd.
Wanneer men in het bijzonder bij
een SA contract met een aas „ach
ter h-v zit" doet men er heel vaak goed
aan het aas niet direct te nemen, in liet
bijzonder niet, indien het duidelijk is
dat de tegenpartij het juist van de kleur
waarin ze het aas mist, moet hebben
Het volgende spel demonstreert nog
eens het nuttig effect van deze taktiek:
N.
Sch.
H.
Sch. 9.
H. b.
R. 8.
KI. a.
W.
6
6. 3
10. 7. 4. 2
6. 3
v. 3
Sch.
8,
9. 7 2
10. 8. 7
O.
b, 3. 2
a, h. 9
h. b. 10.
b. 9
R.
KI.
h, v,
v. 5
h. 5. 4
Oost de gever, opende met 1 R.. Z.
(NZ kwetsbaar) doubleerde. Noord
bood 1 H-, Z. jumpto daarna naar 2 Sch.
en tenslotte werd het eind-contract
3 SA. te spelen door Zuid.
West kwam natuurlijk uit met zijn
partner's kleur, R en Z. won de eerste
slag. stak met KI v. over naar de dum-
mv en speelde Sch. 9 na; Oost gooide
een kleine Sch en Z.. denkende dat O.
zeker Sch.aas bij zijn openingsbod zou
hebben .legde de Sch.heer. West nam
die slag echter nieti Waardoor Zuid na
tuurlijk nóg meer overtuigd geraakte
van zijn veronderstelling, dat Oost Sch.-
aas had.
Mitsdien stak Z. wéér naar de dummy
over en speelde Sch. 8 na: wederom
speelde Oost een kleine Sch. bij. maar
Zuid liet zich niet misleiden dacht i
hij en gooide Sch v. erin. Tot zijn1
I onnoemelijke schrik werd die slag door
West met het aas genomen en toen
West hierna R. speelde begreep Zuid.
dat er thans aan 3 down geen ontkomen
meer was.
Wat zou er echter gebeurd zijn. in
dien West in de eerste Sch. ronde het
I aas had genomen? Zuid zou. daar hij
geen tweede maal met Sch. van slag af
mag. later bij Oost op de Sch.boer heb
ben gesneden en zulks was natuurlijk
makkelijk gelukt. Het 3 SA spel zou dan
niet zijn down gegaan, integendeel. Zuid
zou een overslag gemaakt hebben!
Het geschetste geval is een zeer dui
delijk voorbeeld van het gemotiveerd
„ophouden van een aas" West wist,
dat Zuid de Sch.kleur nodig had en bo
vendien. dat hij Zuid vermoedelijk mis
leidde indien hij het aas niet direct
nam. Dat Z. Sch h, v. b, enz. in de hand
was onaannemelijk; in de eerste plaats;
zou Zuid de Sch.kleur dan wel uit de
hand hebben kunnen spelen, ten twee- I
de zou West er niets slechter van wor-
den door tóch Sch.aas één keer op te
houden.
Dat Zuid het spel niet maakte is hem
niet te verwijten. Hij speelde het ze- I
ker kansrijk af en gezien het bieden
was het inderdaad veel aannemelijker 1
dat Oost en niet West het Sch.aas bezat
Hoe amateurs schaak
spelen
De Schaakliteratuur is weer met een
nieuw werkje verrijkt, getiteld: ,.Hoe
amateurs schaak spelen" door W. Per-
quin en R. Noordijk uitgegeven bij G
B. v. Goor Zoncn's Uitgeversmaatschap
pij. In dit boekje van 143 blz bespreken
de twee Belgische auteurs 83 bijzondere
prestaties van amateurs, waarmee zij
willen aantonen dat ook amateurs wei
eens meesterpartijen kunnen spelen
Wanneer wij dit boekje beoordelen,
moot allereerst opgemerkt worden, dat
hier onder amateurs worden verstaan:
niet-meesters. (Euwe. Botwinnlk. Fine
enz. zijn nl ook amateurs in de beteke
nis van niet-bcrocpspeler!). Als men dit
in aanmerking neemt en bovendien
weet, dat cr talrijke partijen in voorko
men. waarin van meesterlijke spelvoe-
ring kan worden gesproken dan zou
men een correctie op de titel wensen
en deze willen wijzigen in: ..Hoe ama
teurs kunnen schaakspelen". Het verza
melde materiaal is immers niet repre
sentatief voor het spel van de amateur,
maar toont alleen aan, dat amateurs
ook wclecns het meesterniveau kunnen
evenaren! Hierin ligt juist het cardinale
verschil met meesiers Deze spelen con
stant op hoog peil. amateurs een hoogst
enkele keer Bovendien meesters ont
moeten meestal meester-tegenstand.
amateurs zelden, en dan k3n het uiter
aard gemakkelijker tot fraaie combina
ties komen dan in partijen waar "t spc".
beiderzijds op hoog niveau ligt. De au
teurs hebben hie. mee rekening gehou
den. want zij hebben partijen opgeno
men. waarin erkend sterke meesters het
onderspit dolven tegen amateurs. We
kunnen daarom het goedkope boekje
van harte aanbevelen. Slechts één aan
merking hebben we nog- de auteurs
zijn erg kwistig met uitioeptckens en
woorden, die slechts in de overtreffen
de trap worden gebruikt. Zeker, er zijn
veel fraaie zetten aanwezig, maar ge-
exalteerde uitroepen als fenomenral.
schitterend, brilliant enz. zijn o niet
altijd juist gebruikt! Ook de patvoering
in het eerste voorbeeld is met. ..brilli
ant" wel zeer geflatteerd gekwalifi
ceerd ..Verrassend" ware beter op zijn
plaats.
Om te laten zien, dat het spelen van
een fraaie partij enerzijds zeer sterk af
hankelijk is van de geboden tegenstand,
volgt hieronder een Nederlandse ama-
teurpartij, enige jaren geleden gespeeld.
De zwartspelei levert hier een aardige
combinatie, maarde tegenstand is
ook vrij gering
I) cit Pf6 2) Ff3 g6 3) e3 (Wit wil af
wijken van de gewone Konings-Indische
varianten met c4. Pc3 cn e4. maar hij
speelt Het vervolg niet goed) Rg7 4) Rd3
0-0 5) 0-0 f16 6) c4? (de enige opstelling,
die kans op gelijk spel geeft, is de Col-
le-opstelling met c3. Pbd2 cn e4) Tc8!
(zwart bereidt de opmars e5 nu niet
voor met Pbd 7. maar met deze toren-
zet. omdat door de ongelukkige stand
van Rd3 daarna ook e5-el zal dreigen!)
7) Pc3 c5 S) e4 vrijwel gedwongen om
het dreigende e4 te pareren, maar nu
blijkt cfe ongelukkige positie van Rti3
(Ingez. Med.)
QrieVOUdil) eri daardoor zo
teaen verstopping
nog duidelijker, omdat zwart veld c5
kan veroveren voor een paard) ed4: 9)
Pd4: Pafi! (als wit 6e3 had gespeeld
i p v. c4. had zwart nooit met succes op
d4 kunnen slaan en derhalve veld có
niet kunnen bezetten i 10) Tel Pg4!
dreigt zowel Rd4: als Dh4; wits volgen
de zet is dus gedwongen) 11) Pf3 Pc5
12) Rf4? (beter was Rg5. Na de tekstzet
kan zwart een aardige cobinatie inlei
den. gebaseerd op de slechte positie van
Rd3 cn Rf4).
12) Rc3:! 13) bc3: Df6 (speelt wit
nu dc aangevallen R, dan kan hij na
Dc3. Rd3 niet meer dekken, moet deze
R dus dan spelen, waarna of pion c4 of
pion c4 valt) 14) Dd2 Pd3: 15) Rg5
(schijnt alles nog te redden) Pel:! 16)
Rf6; Pf3;t 17) gf3: Pf6: (zwart staat nu
niet alleen materieel gewonnen, maar
ook positioneel: wits pionncnstelling ls
verflard) 18) Dg5 Kg7 19) Tel Te5 20)
Dd2 Re6 21) Dd4 (Wit kan maar niet
f4 spelen, om zwarts plannen (konings-
aanval) te dwarsbomen) Ph5 22) c5 (een
aardige poging tot tegenspel) f6 (heft
de penning van Te5 op en geeft de to
ren nog een extra steun, nu d6 wordt
ondermijnd 23) cd6: Rh3 24) dc7: (ver
liest direct; beter was De3) Tg5t 25) Khl
Pf4 26) e5 (Tgl helpt ook niet wegens
ruil gevolgd door Pc2t) Rg2t 27) Kgl
Ph3 mat.
Opl. vor. keer: 1) Db4 Rc4 (Tc4) 2)
c8P g8P).
Nieuwe opgave, miniatuurtje drlezct:
Kg3—Dhl—Pel—Kdl—pi—e3
Wij geven U. in alphabetische volg
orde, 2^18 woorden De eerste 18- n 1. I
6- van 7-, C- van 8- tn 6- van 9 letters
komen in het linkse gedeelte van de
bijgetekende figuur.
Deze woorden zijn:
1 boenwas; 2 bretels; 3 Deventer: 4
dompelen; 5 gedeelte, 6 inkopen; 7
kalfspoot; 8 kalkoenen; 9 kroniek 10
kantoren; 11 Lissabon. 12 ontmoeten;
13 ontzetten; 14 spuitgast: 15 Veendam;
16 venster; 17 verdacht; 18 vishandel.
De tweede reeks van 18 woorden n.l.
6- van 5. 6- van 6, 3- van 7 en 3- van
8 letters zijn-
1 akten; 2 balsum; 3 Bisdom; 4 con
sult: 5 gehuwd: 6 hevel; 7 kreten; 8
nergens; 9 oases: 10 omgeven; 11 ont
nemen; 12 rokje; 13 uitkomst; 14
scheen: 15 stier; 16 stilte; 17 vakterm;
18 vloot.
Deze woorden komen dus in het
rechtse gedeelte van de figuur.
En nu! Opgelet' In ieder woord staan
twee letters naast elkander. Er zijn 36
woorden 72 letters vormen dus de twee
spreekwoorden n.l. het eerste van 35-
en het tweede van 37 letters Dit bete
kent dus dat in het onderste woord van
het linkse gedeelte van de figuur de
rechtse letter (van de twee naast el
kander staanden) de eerste letter is van
het spreekwoord in het rechtse gedeelte
van deze figuur.
De spi eek woorden staan zowel in het
linkse als rechtse gedeelte van de fi
guur in de twee meest linkse geheel
doorlopende kolommen.
OPLOSSINGEN VORIGE PUZZLE
HORIZONTAAL: 1 ritus, 6 kater. 10
dot. 11 Leo. 13 fat. 14 pet. 15 Pedro. 16
fel, 18 reuk, 20 eed, 21 Lena. 22 mark,
24 egel. 26 mi 28 si 30 os. 31 re. 32 Abo,
34 fatum. 37 lor, 38 iep. 40 sok, 41 bom.
42 Assen. 43 zegel, 45 T.T., 46 alp. 48
DG.. 49 ale. 51 brein. 53 Ede. 55 Ka-
rel, 57 Laren, 61 nar. 63 paria. 65 lek.
66 smaak, 67 Kazan.
VERTICAAL. 2 idee. 3 totem (u/. 4
ut. 5 rede, 7 af. 8 tafel, 9 eten, 11 leek,
12 orde, 14 prima. 17 lager. 19 kas. 21
les. 23 rif. 25 gom 27 ibis. 29 stoelen. 31
Rome. 33 oester, 35 as. 36 uk. 37 logger.
39 pet. 41 bed. 42 arak. 44 Leen. 46 ar,
47 pi. 50 lama's. 51 BI.. 52 N.L.. 54 de
gen. 56 ei. 58 as. 59 rak. 60 eik, 62 R.M.,
63 pa. 64 Aa, 65 la.
