Ci
Nederland maakt nylonkousen
voor buitenland
NIEMÖLLER WIL VERNIEUWING
DER DUITSE KERK
J
In rustig Apeldoorn huist
een „tovenaar"
Ankie heeft grote moeite
met haar Engels
Moet L eens
hóren
Voorzichtig werk, alleen voor
zachte vrouwenhanden
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
3
Naastenliefde
Oud LO-LKP'er schreef: „Voor
deze mensen (de politieke delin
quenten. Red.) is geen plaats meer
in onze maatschappij. „Ik meen
echter, dat wanneer de overheid
hen heeft gestraft, de gemeen
schap hen niet opnieuw mag straf
fen met uitsluiting.
Er staat geschreven: „Hebt Uw
naasten lief Die naasten zijn ook
de oud-NSB'ers.
v. S.
Laat hen zwijgen
Ik wil niet goed praten wat
NSB'ers in 1945, na de bevrijding,
voor onrecht is aangedaan. Het
P2st hun echter niet thans wat
teen in interneringskampen is ge
beurd te vergelijken met wat zij
samen met het „Herrenvolk" van
1940 tot 1945 ons volk hebben
aangedaan Hebben zij ooit. al
was het maar in vertrouwde kring,
geprotesteerd tegen Jodendeporta
ties. razzia's op arbeidsslaven en
represaille-moorden?
EEN ABONNé.
(Die niet zo snel vergeet)
Vergeten
Wij mensen hebben elkaar no
dig. Samen moeten wij strijden
voor een betere toekomst. Het
heeft geen zin oude koeien uit de
sloot te halen en daardoor haat
te zaaien tussen „goede" en „fou
te" landgenoten.
N N.
Rechten van het Dier
„Rechten van de Mens". Onge
twijfeld een mooi ideaal, maar er
zijn ook de „Rechten^ van het
Dier." Om de tegenover hen (on
der meer) in de Decembermaand
gepleegde wreedheden uit de we
reld te helpen, zal de mens zijn
zelfzucht moeten overwinnen
LEZER
J ergelijking niet mogelijk
Wat na de bevrijding is voorge
komen in de kampen met NSB'ers
was een ontlading voor al dat ver
driet die arm-tede. ellende en
haat. waarvoor deze mensen allen
in meerdere of mindere mate mede
aansprakelijk waren Ik verdedig
dergelijke ontladingen niet. maar
zij zijn psychologisch verklaar
baar.
Ook de NSB'er, die zegt: „Ik
heb dit niet geweten", draagt door
zijn sympathie voor het nationaal
socialisme en voor de bezetter me
de-verantwoordelijkheid
LEZER-ABONNE.
daarom lijkt het mij beter
de kolommen van uw :rant nu
maar te sluiten voor dit schriftelijk
geharrewar, opdat de zaak niet nog
feller wordt opgerakeld." Aldus
eindigt de brief van een der velen,
die ons schreven naar aanleiding
van onze publicatie Rechten van
de Mens". Wij stemmen met hem
in en SLUITEN HIERMEDE DE
DISCUSSIE).
liatavia-D Jakarta
Waar wij in Nederland voor de
plaatsnamen London, KÖln en Pa
ris heel gewoon schrijven Londen.
Keulen en Parijs vind ik 't waanzin
steeds Djakarta te schrijven in
plaats van Batavia. Als de Poolse
stad Ljbratskborkski bedoeld wordt
schrijft men toch ook het begrij
pelijker Lemberg?
Zo lang er voor al die vreemde
plaatsnamen goede Nederlandse
namen bestaan, streve men er
ook van officiële zijde naar
deze te gebruiken. Nederland lette
op zijn eigen zaak!
R. M. FILET
(De plaafsnoam Batavia is ver
bonden aan een periode in de ver
houding NederlandIndonesië, die
is afgesloten met het welslagen van
de Ronde Tafel Conferentie en de
souvereiniteitsoverdracht door ko
ningin Juliana. Niet alleen is aan
de naam Batavia een bepaalde ge
voelsinhoud verbonden, maar bo
vendien is Batavia nederzetting
der Batavengeen vernederland
sing voor Djakarta).
Huis vol mensen
Ik woon in een flatgebouw, waar
iedere bewoner een radio heeft,
een gierende, brullende, huilende,
hoestende, gorgelende stuiptrek
kende radio. Redevoeringen, lied
jes, bonte treintjes, hoorspelen,
psalmen, vibrafoons uit alle stre
ken van de windroos En ik, ik
moet studerenWie weet een
verdeJgingsmiddel tegen al dat on
gedierte dat mijn rust en recht
op rust belaagt?
D v A.
Vivisectie onnodig
Zonder vivisectie geen moderne
geneeskunde stelt een uwer me
dewerkers vast. Wij willen hier
aan op zijn minst een vraagteken
toevoegen. Het verschil tussen
hem en ons schuilt in het woord
„modern". Hij bedoelt hiermede
de geneeskunde, die aan de uni
versiteiten wordt onderwezen De
ze neemt echter wel ziektever
schijnselen weg, maar schaadt «»p
de duur de natuurlijke genees
kracht van het lichaam
De synthetische (vivisectievrije)
geneeskunde houdt echter niet zo
zeer de ziekte als wel de zieke
mens in het oog. Deze ondersteunt
de natuurlijke geneeskrachten in
het lichaam, voorkomt daardoor
ziekten en brengt de volksgezond
heid op een hoger peil. Haar mid
delen zijn onder meer. een juist
dieet en gezonde levensgewoonten,
Wie hierover meer wil weten leze
het geschrift „Natuurgeneeskunde,
Homoepathe, Synthese Een plei
dooi voor universitaire leerstoelen
in de Natuurgeneeswijze", waar
aan onder leiding van de arts R.
A B. Oosterhuis te Amsterdam
negen artsen hebben medege
werkt.
ANTI-VIVISECTIE
STICHTING
(Bedoelde medewerker stelde vast,
dat het nemen van bepaalde proe
ven op dieren niet te vermijden is.
De bestrijding van bacteriën is nu
eenmaal geen psychische kwestie.
Hij besloot„Het lijkt m\j.noch in
ethisch, noch in humanitair op
zicht twijfelachtig, dat wij voor
deze proeven geen mensen, maar
noodgedwongen dieren moeten ge
bruiken.")
(Van onze speciale verslaggever)
HAARLEM. „Alle jonge meisjes dragen nylon aan de benen",
zegt een van de laatste schlagers. Wij hebben zo eens rond gekeken en
moeten zeggen, dat het liedje de zaak een tikkeltje overdrijft. Maar
dat er al hcdl veel nylon wordt gedragen, kan iedereen op straat zien.
En hoe Zuidelijker men komt in Nederland hoe meer men ge-nylon-de
benen ziet. „Allemaal Bels", vertelt men u in Brabant En zo is het.
Verreweg de meeste nylons, die in Nederland gedragen worden, zijn
gesmokkeld uit België. Er is éénmaal een grote zending officieel gelm
porteerd uit Amerika en verder zijn enkele Nederlandse fabrieken nu
bezig zelf nylon-kousen te maken. Alleen jammer, dat het merendeel
van de Nederlandse productie weer naar het buitenland gaat....
i zeggen. Er zijn. voor zover wij we
ten. momenteel vier fabrieken in
Nederland, die nylon-kousen ma
ken. te weten Hin in Haarlem, Jan
sen en De Wit in Schijndel, De
Jong en Van Dam in Hengelo en de
Als we maar genoeg
grondstoffen
hadden
Gebr. Van Leeuwen ln VeenendaaL
Bij de grote industrie van Hin
te Haarlem was men zo vriendelijk
ons een blik in het bedrijf te laten
slaan. Daarbij bleek ons. hetgeen
wij van de andere fabrieken ook
reeds hadden vernomen, dat maar
een zeer klein gedeelte van de pro
ductie op nylon is ingesteld. Bijna
alle machines werken nog met
kunstzijden garens. Dezelfde ma
chines zijn vrij gemakkelijk om te
bouwen en voor de veel dunnere
nylongarens geschikt te maken.
Nadat de kousen uit de zo goed
als witte draden op de machine
gebreid zijn moeten ze nog allerlei
bewerkingen ondergaan. Ze moe
ten o.m. nog dicht genaaid, ge
vormd en geverfd worden. Nylon
kousen worden zelfs tweemaal
gevormd, eenmaal vóór en eenmaal
na het verven. Ze worden over
beenvormen gestulpt en aan vocht
en hitte bloot gesteld; de vorm
.wordt er als het ware ingeperst.
Gemanicuurde handen
Daar nylon-kousen zeer fijne,
„Ik doe daar niet aan mee," ver- j
telt de eigenaar van een zaak in
dames-mode-artikelen, „maar er
zijn heel wat winkels, die uit Bel
gië gesmokkelde nylonkousen ver
kopen. Met de kousen, die wij of
ficieel uit Amerika geïmporteerd
hebben, is ontzettend geknoeid. Die
heeft bijna iedereen beneden de
inkoopsprijs verkocht Je moet wat
doen voor je klanten! Het uit Bel-
gië gesmokkelde goed was veel
goedkoper. De officieel geïmpor
teerde kousen uit Amerika hadden
in de winkel ongeveer 9,75 moe
ten kosten. Maar ze zijn al voor
zes gulden verkocht. Dat deed de
concurrentie. De een maakte hel
nog goedkoper c'an de ander. Maar 1
dat is geen zaken doen meer. Of
we wat van de in Nederland reta-
briceerde nylonkousen kriigen? Dat
mag geen naam hebben. Het over
grote deel gaat naar het buiten
land. Wat er van in Nederland
blijft is alleen maar tweede keus".
Als 't atoomgeheim
En wat zeggen nu de fabrieken
er van. zult u vragen. Die fabrieken
zeggen erg weinig. Zodra het over
nylon gaat doet men in Nederland
even geheimzinnig als in Amerika
over het atoomvraagstuk. Wij we
ten niet wat daarvan de oorzaak is.
Men kan toch moeilijk verwachten,
dat de ene fabriek met dit product
de andere een vlieg kan afvangen
door iets wat verborgen moet
blijven. Het staat wel vast, dat
over weinige jaren alle kousenfa-
bricken in Nederland voornamelijk
nylons zullen maken. Tegen die
tijd zal er grondstof genoeg zijn en
het is nu eenmaal zo. dat in de
toekomst iedere vrouw nylons wil
dragen, tenzij een bepaald stel be
nen meer is gediend met de niet
zo doorzichtige kunstzijden kousen.
Al kan men van de productie-
en de exportcijfers weinig gewaar
worden toch willen enkele fabrie
ken wel iets over de fabricage zelf
Bezweert boze pionten en drinkt een
electrisch lampje aan
(Van een onzer verslaggever*)
APELDOORN. Doodsbang voor de toverkracht, die de fietsenmaker
tion tot stand kon brengen. Daar- d. J. R. SlnnincheDamsté heet te bezitten, vermyden heet wat Apel-
om heeft hij niet getracht een SOS doorners de laatste t(jd het kruispunt van SoerensewcR en de Badhuisweg,
uit te zenden Eerst moest hulp w*ar de „tovenaar" een slank, uiterst vriendelijk, wat slordig geklede
den ren C m^en UCr Cn n man met vrouw en drie kinderen hoven z(Jn zaak woont. Op hel kerkhof
I tegenover het huls worden, zo zegt men In het dorp. op duistere avondrn
vreemde geluiden gehoord „Damsté". wordt er gefluisterd. „Daar heeft
Damsté mee te maken".. De verstandige Apcldoorncrs lachen er wat om.
Een beetje zuurzoet overigens, want dat «Ie fletspomakcr vreemde on
verklaarbare dingen kan doen. waar een mens met zün verstand niet
bU kan. staat ook voor hen vast.
Divina's aanvaring
blijft een raadsel
LONDEN In een onderhoud
met het Londense blad ..Evening
Standard" heeft kapitein Hommer-
burg van de Zweedse tankboot
Divlna verklaard, dat de radlo-
zendinstallatle van zijn schip zeer
oud was en dat hU de enige was,
die haar kon bedienen.
Het duurde soms 20 minuten
voor hij contact met een kuststa
Kapitein Hommerburg wist twee
uur na de aanvaring pas, dat hij
een onderzeeboot had aangevaren.
Hij zeide: „Wij riepen aan de
kapitein van het Nederlandse schip
„Almdük" dat hij een radiobood
schap om hulp moest uitzenden".
Hommerburg was niet op de
brug toen het ongeluk gebeurde
De loods en de tweede stuurman
waren daar. De kapitein was erg
geschrokken, toen hij later van een
der overlevenden van de ..Trucu
lent" hoorde, dat het een duikboot
was die hij had getroffen. De be
manning van het Zweedse schip
bestond uit vier Duitsers, drie
Spanjaarden, een Portugees en een
Engelsman. De loods was een man
met grote ervaring, aldus kapitein
Hommerburg, en wij voeren aan de
goede kant van het vaarwater.
De heer Slnnlghe.Damsté zelf1
vermaakt zich met dit alles. En het
oude, dichtgeschroefde nachtkastje,
waarin het geheim van zijn „boven
natuurlijke macht ligt opgesloten,
bewaakt hij als een onbetaalbare
schat. Iedereen die maar wil mag de
wonderkast bekijken en betasten,
zoveel en zolang hy dat begeert,
maar het deurtje cr van blijft pot
dicht. Ingenieurs van Philips en
K.L.M., knappe koppen uit het bul.
tenland, hebben er. in 's fietsen
makers werkplaats of boven ln zyn
huiskamer, al gissend voor gestaan.
Dan zagen ze de eigenaar bezwe
rend de hand opheffen naar een
OP ZOEK NAAR EEN NIEUW BESTAAN (XIII)
„In New York vielen we van de ene
verbazing in de andere
NEW YORK. Zondagmiddag zagen wU het Vrijheidsbeeld uit de mist
opdoemen: ik was ln Amerika! We hadden enkele rumoerige dagen achter
de rug. Vrijdagavond, toen we In de feestelijk versierde eetzaal aan het
afscheidsdiner zaten, stormde het erg en dc Vccndam maakte vreemde
schommelingen. Tal van passagiers waren zo zeeziek, dat zij de heerlijke
gerechten niet konden verdragen maar Ik heb er van gesmuld. Daarna was
dc zeereis gauw voorbij. Dank zU het radar-apparaat stoomde de Vccndam
veilig de Ncw-Yorkse haven binnen.
Alleen de kousenbrei-machines
worden door mannen bediend.
Al het handwerk aan de nylons
wordt door vrouwen verricht. Op
dc foto ziet m^n het machinaal
breien van kousen volgens het
vlakbrelsystcem, dat meteen de
vorm in de kous breit. De kous
moet daarna niet alleen aan de
voet, maar ook over de hele
lengte worden dichtgenaaid, waar
door de .naad' ontstaat. Boven op
de machinerie ziet men de klos
sen nylon staan in glazen kolven,
waarin ze hun vochtgehalte be
llaren. Dc foto is genomen in
Hin's Kousen fabrieken te Haar
lem.
Iltitirlc wcstl
rcntezcgcls
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele procedure»
arbeidswet enz.
Verschillende vragen hebben ons
bereikt over de verhogingen, welke
op uitkeringen (renten) ingevolge
de Invaliditeitswet worden toege
kend. Laat ons daarom zeer in 't kort
iets van deze toeslagen, verleend op
grond van het duurder worden van
het leven, vertellen.
Van 1 October 1948 af gelden de
volgende toeslagen aan houders van:
A. Ouderdomsrente:
kinderbijslag van f 11 per maand
voor de eerste 3 kinderen, voor
de volgende kinderen f 13 50 per
maand per kind indien de kinde
ren nog geen 16 jaar oud zijn en
voor kinderen van 16 tot cn met
20 jaar. indien zij een dagschool
bezoeken.
B. Invaliditeitsrente:
1. de rente wordt verdubbeld
voor hen. die nog geen 65 jaar
oud zijn;
2. gezinstoeslag wordt verleend
van f 35 per maand voor de ge
huwde man;
de gehuwde geweest zijnde
man of vrouw, die kinderen
heeft als onder A. vermeld.
C. Weduwenrente:
1. de rente wordt verdubbeld;
2. gezinstoeslag van f 35 per
maand als er kinderen zijn als
onder A. vermeld;
(beide toeslagen worden uit
betaald totdat de rentetrekster
65 jaar is geworden).
D. Wezenrente:
kinderbijslag voor kinderen van
de leeftijden als omschreven in
A.. die:
1 een wezenrente hebben op
grond van de bepalingen der
Invaliditeitswet-
2. een wezenrente ingevolge een
der Ongevallenwetten hebben,
doch dan alleen indien en voor
zover de kinderbijslag het be
drag der wezenrente overtreft;
3. schoolgaande kinderen van 16
21 jaar. die, indien ze jonger
dan 16 jaar waren, recht op
een wezenrente zouden heb
ben:
4. kinderen beneden 16 jaar en
schoolgaande kinderen van 16
21 jaar wier wezenrente we
gens 't geringe bedrag destijds
is afgekocht door 'n afkoopsom.
Thans is bij de Staten-Gencrnal
door Minister Joekes een wetsont
werp ingediend, waarbij wordt voor
gesteld om aan de trekkers van on
gevallenrente. die voor tenminste
25 percent of meer arbeidsongeschikt
zijn en wier ongeval vóór 1 Januari
1947 is gebeurd (voor de Zee-Onge
vallenwet vóór 1 Januari 1946) een
bijslag te verlenen van 25 percent
van de rente. De uitkering aan we
duwen cn wezen zal volgens het
wetsontwerp zoveel moeten worden
verhoogd, als zou deze berekend zijn
naar een dagloon van f 4.50. Verge
leken met de daglonen van vóór
1915 worden die uitkeringen dus
meer dan verdubbeld. Verder wordt
voorgesteld om dc uitkeringen aan
gehuwde mannen, of gehuwd ge
weest zijnde mannen en vrouwen,
die wettige kinderen moeten verzor
gen. met zoveel te verhogen, dat het
bedrag van de uitkering plus bijslag
minstens even groot, is als de uitke
ring zou hebben bedragen bij een
dagloon van f 6.
Vraag: A. J. v. d. V. Kan een
schuld (niet groot) daterende van
1933 nog geind worden
Antwoord: Ja, men kan het
met rechtskundige bijstand pogen.
Maar.er was al een faillisse
ment. Of de huidige zaak werkelijk
op naam staat van de schuldenaar,
is wellicht niet zeker Rechtskundi
ge bijstand kost, gelet op de men
taliteit van de schuldenaar, nogal
veel geld. Probeer het minnelijk
en anders. .afschrijven.
Vraag: J. J. K. wil gaarne een
huis te V. verkopen en zien dat de
koper en dan intrekt.
Antwoord: Men kan met in
schakeling van een deurwaarder de
huur opzeggen. De kans bestaat,
dat de huurders er dan uit gaan.
Echter kunnen deze bezwaar ma
ken en dan maakt de Rechter uit
of de eigenaar het huis dringend
voor eigen gebruik nodig heeft.
Eenvoudig is dat alles niet.
Denk vooral aan de verschrikke
lijke woningnood.
tere artikelen zijn. moeten ze bij
de bewerking met de grootst mo
gelijke voorzichtigheid behandeld
worden. Met ruwe handen heeft
men ze in een ommezien bescha
digd en daarom moeten alle be
werkingen aan de kousen gebeuren
door vrouwen, die nu eenmaal
zachtere en gladdere handen heb
ben dan mannen. De tafels, waarop
de kousen bewerkt worden, zijn
glad gepolijst en de vrouwen en
meisjes, die het werk doen, hebben
elk een vijl en een flesje bij zich
op tafel. Regelmatig moeten de
nagels bijgevijld worden cn de
handen ingesmeerd met de glad
makende vloeistof uit het flesje. En
op geregelde tijden verschijnt een
manicure in het werklokaal om alle
handen nog eens vakkundig te be
werken.
In het algemeen klagen de fa
brikanten over de geringe toewij
zing van dollars voor nylongarens.
Deze garens moeten van Dupont in
Amerika komen en, zo deelde men
ons in Den Haag mee. er wordt
geen Marshall-hulp voor gegeven
omdat het een luxe-artikel is. De
dollars moeten terug verdiend
worden en daarom moeten de ge
fabriceerde kousen voor 75% wor
den uitgevoerd (meest naar Zwe
den enBelgië).
Is er toch nog een mogelijkheid,
dat de Nederlandse winkels in de
nabije toekomst wat ruimer van
nylon-kousen worden voorzien?
Dat zal in de eerste plaats afhan
gen van de vraag of er meer dol
lars worden beschikbaar gesteld
voor nylon-garens, die voor bin
nenlands verbruik kunnen worden
verwerkt. Dit vraagstuk is w«l in
studie, maar meer wilde men er
ons niet van zeggen.
Verder moeten wij dan maar af
wachten op wat de A.K.U. gaat
doen. De Algemene Kunstzijde Unie
kan in licentie nylon-garens gaan
fabriceren. Men deelde ons in Arn
hem echter mede, dat het nog ze
ker anderhalf jaar zal duren voor
men op enigszins grote schaal tot
fabricage van de garens kan over
gaan. Men is nog in een experimen
teel stadium en gaat pas aan het
eind van dit jaar op kleine schaal
tot fabricage over.
Voor wij voor anker gingen, kwa- 1
men de Amerikaanse douahe-be-
ambtcn aan boord om onze papie
ren te controleren. Toen zij bemerk
ten. dat Julia en ik geen Engels
verstonden, werden wij verwezen
naar enige dames met blauwe ban- j
den om haar arm, dames van de
vreemdelingendienst Een van haar
sprak Hollands en dat klonk ons als
muziek in de oren.
Ik zou Iedere emigrant willen
aanraden: leer toch vooral Engels
Het Is verschrikkelijk als Je de taal
van het land, waar je heengaat, niet
verstaat Je voelt Je als een hulpe
loos kind.
Het was al donker toen wij do
Veendam verlieten en voor het eerst
Amerikaanse bodem betraden. Tijd
om daarbij stil te staan hadden wo
niet We stonden vrij plotseling in
een enorme loods, dlc hel verlicht
was door gekleurde lampjes 'ter ere
van het naderende Kerstfeest Wij
werden bij onze koffers gebracht
waar w(j moesten wachten op de
douane.
De daaropvolgende ogenblikken
hebben mij ettelijke zweetdruppel
tjes gekost. Na dc douane-formali
teiten wilde een kruier mijn koffers
wegbrengen. Hij probeerde me dal
duidelijk te maken maar we snap
ten niets van elkaar. Een dame, die
ik op de Veendam had ontmoet,
hielp ons, maar even later was het
weer mis. De kruier wilde ook mijn
handkoffers meenemen en daar had
ik iets tegen. Toen hij me maar niet
wilde begrijpen, ben ik maar op
mijn koffers gaan zitten!
Ik betaalde drie dollar aan de
ambtenaar, die mijn hutkoffer ver
zond. Hij tikte aan zijn pet en zei:
Oké. waarop ik zei: Merry Chrls-
mas, het enige wat ik goed in het
Engels kan zeggen. De vrachtprijs
was tweecncenhalve dollar, dus
dacht ik, dat de kous nu af was.
Maar de kruier nam er geen genoe
gen mee. Hij maakte zich steed.*
drukker, werd kwaad op het laatst
en mij brak het angstzweet uit. Ge
lukkig ontdekte ik weer een opva
rende van de Veendam. die me dui
delijk maakte, dat ook do kruier
graag een fooi zou ontvangen. Ik
heb ook hem 50 ets betaald en was
blij, dat ik toen van hem verlost
was.
We moesten enige uren wachten
maar er kwamen daar in die loods
heel wat kennissen van de Veendam
voorbij, o.a. een diacones uit Doorn.
Als alle jjoede wensen van nl die
mensen uitkomen, zal ik wel heel
gelukkig worden!
Een Amerikaanse van dc vreem
delingendienst kwam ons halen en
even later suisden wij in een lif'
naar beneden: wc werden naar de
trein gebracht. We zaten in dc bus
bij goede kennissen en wilden graag
nog wat praten voor we uit elkaar
zouden gaan. maar we zijn Cr niet
toe gekomen. We vielen van de
ene verbazing ln de andere. New
York is bij avond fantastisch! Voor
al de machtige lichtreclames maak
ten grote indruk op ons.
Door geweldige draaideuren gin
gen wij een groot gebouw binnen.
Toen hebben we elkaar sprakeloos
aangekeken. Was dit een station?
De groeten van
ANKTE
stofzuiger, op een willckcurlgo
plaats neergezet. Sputterend begon
deze plotseling te ronken. Geheim
zinnig lachend goot de heer Damstó
wat water In een glas. By do cersto
teuff die hy nam. zweeg de motor
van de stofzuiger weer. En geen
draad, hor dun ook. liep van do
„tovenaar" naar zyn kastje of do
zuiger. Dat hebben die belangstel
lende bezoekers nauwkeurig onder
zocht.
Tien. twintig keer ls de heer
Damstó sedert enkele weken gron.
dig gefouilleerd. Maar niets werd
op hem gevonden, dat zyn magische
kracht zou kunnen verklaren.
Hoofdschuddend hebben de bcsto
technici van ons land het aange
zien#— dit experiment cn vele an
dere maar ook voor hen bleef het
afgedankte nachtkastje gesloten.
Nu gissen zc nog. In hun werkplaat
sen of laboratoria.
Knutselaar
't Ia waar, Ik heb Iets heel
nieuws gevonden," zegt do heer
Damsté. die bekend staat als een
verwoed knutselaar, die or plezier
In heeft vertrouwde bezoekers de
doodschrik op het lyf te Jngcn. Zo
begint cr byvoorbecld ln zyn werk
plaats wel eens een sirene angst
aanjagend te huilen, wanneer een
klant tas of handschoenen van do
werkbank neemt, die hy daar even
had neergelegd. In dc uitstalkast
van de fletaenzaak staat de kop
van een electrlscho rywlellamp op
oen Jeneverglaasje. Er loopt geen
enkel kabeltje van dc lantaarn naar
een stekker of een verborgen dyna
mo. Toch begint de lamp te bran
den, als men een cent in een busje
gooit, dat ook volkomen vrk staat.
Electrlcitelt dat ls het cnlgo
wat men zeker weet Is by al
deze hokus-pokus onontbeeriyk.
Wanneer de he«*r Damsté. zoals vo
rige week Donderdag ln dc zaal van
„Bordelaise" voor het eerst gebeur
de, een openbare demonstratie
geeft, kan Iedereen dat met eigen
ogen zien. Van een stekker loopt
een vocdlngskabel naar de binnen
zijde van het kastje. Maar wat voor
energie die stroom daar achter het
bruin geverfde deurtje opwekt zal
wel voorlopig een raadsel biyvcn.
Evenals de oorzaak van het vermo
gen dat dc heer Damsté heeft, om
deze „straal" naar believen to laten
werken of tc verlammen.
Men kan alleen maar bewonde
rend toezien wanneer do rywlclhcr-
Lp R zijn altijd nog kringen in Duitsland, die hun oor nauw te luis-
teren leggen om iets te horen, dat critiek op Niemöller zou kunnen
opleveren. Die kringen vindt men niet alleen buiten de Duitse kerk.
Ook cr binnen. Vooreerst is Niemöller één van degenen geweest, die
onmiddellijk na de oorlog en bij de eerste gelegenheid, waarop de Duit
se kerkelijke leiders hun collega's uit het buitenland ontmoetten, royaal
en bijbels schuld heeft erkend tegenover de gehele wereld in het grote
drama, dat het nationaal-socialisme over vele volkeren heeft voltrokken.
Daarbij is niet alleen de schuld van het volk erkend en van zijn leiders,
maar ook, dat de Kerk en in engere zin de belijdende Kerk niet van
de eerste aanvang van het nationaal--socialisme af, eveneens totalitair
is opgetreden in haar bestrijding er van.
In de tweede plaats is Pastor Nie
möller nog steeds de leidende figuur
in de Belijdende Kerk. De taak van
deze groep acht hij niet afgelopen,
nu het Hitler-regicm verdwenen is.
Toen enkele weken geleden het cen
trum van de Rijksbroederraad der
Evangelische (Bekennende) Kerk in
Darmstadt werd geopend, heedt Nie
möller duidelijk gezegd, waarom de
Bekennende Kirche verder gaat: om
w e r k e 1 ij k e vernieuwing der
Kerk na te streven, in tegenstelling
met de groep der Lutheranen, een
zeer sterke groep in de D.E.Kwel
ke het alleen of hoofdzakelijk om
restauratie is te doen en niet
om reformatie der Kerk. Zodra
daarom Niemöller geslagen kan
worden, vindt men de stok, dié
daarvoor nodig is.
Veertien dagen geleden ongeveer
het kan iets langer geweest zijn
verscheen in dc New York He
rald Tribune een groot-opgemaakt
artikel, dat een interview weergaf,
dat Niemöller had gehad met een
Deze weekr
in Kerk en Wereld
correspondent van dit blad. En bij
dit onderhoud, dat een uur geduurd
had. zou hij gezegd hebben, dat de
eenheid van Duitsland hem zózeer
ter harte gaat, dat hij daarvoor des
noods een nieuw totalitair systeem
het Russische zou overhebben.
En vervolgens, dat naar zijn mening
de regering-Bonn een maaksel zou
zijn van een koehandel tussen Rome
en Washington.
Ziedaar de „feiten". Niet alleen
Niemöller zelf distanciëerde zich on
middellijk van de juiste weergave
van dit gesprek, toen de storm in de
Duitse pers en in enkele landen bui
ten Duitsland, over dit alles opstak.
Merkwaardig is. dat een te Frank
fort verschijnend blad. dat onder
toezicht en verantwoordelijkheid
van de Amerikaanse bezettingsauto
riteiten werkt, eveneens direct in
twijfel brak of het interview wel
werkelijk de julsde bedoelingen van
hetgeen Niemöller gezegd zou heb
ben, had weergegeven.
Deze storm duurt nu in Duitsland
reeds enkele weken voort. Een kolf
je naar de hand van velen, in en
buiten de Kerk. Want, nu blijkt het
dan toch maar weer, wie Niemöller
ls: de duikbootkapitein, die na de
vorige wereldoorlog met de oorlogs-
vlag in top de haven van Kiel bin
nenvoer! De man, die altijd toch wel
gevoeld heeft voor een dictatuur,
hoezeer hij ook van die der Nazi's
geleden heeft. De man. die al te ge
makkelijk en uit naam van allen,
schuld aan de oorlog heeft erkend,
zonder tegelijkertijd de geallieerden
hun schuld voor te hcudpn van plat
gegooide steden en tienduizenden
gedode burgers, vrouwen en kin
deren
Met al deze tenslotte onzakelijke
motieven is de kritiek op Niemöller
gemengd, waarbij men zich dikwijls
ternauwernood afvraagt wèt hij dan
wèl heeft gezegd en bedoeld, en of
hij misschien slachtoffer is geworden
van de omstandigheid, dat een pers
interview altijd degenen bedreigt
aan wie het wordt afgenomen?
Op de golven van deze storm heeft
intussen iemand olie gegoten, wiens
reputatie in Duitsland, en wiens in
tegriteit onaantastbaar zijn. Wij be
doelen Dr Heinemann. Minister van
Binnenlandse Zaken in de Regering-
Bonn, vooraanstaand kerkelijk lei
der. want praeses der Synode der
Duitse Evangelische Kerk; een man.
die zijn positie als directeur van een
groot fabrieksconcern heeft prijs
gegeven om land en volk in dit
tijdsgewricht to dienen.
In alle rust zet hij uiteen, wat Nie
möller hem als zijn werkelijke be
doeling heeft meegedeeld. Men zal
onmiddellijk zien. dat voor kritiek,
zoals deze thans is geuit, geen plaats
meer overblijft.
Want wat schreef Niemöller aan
Dr Heinemann?
..Ik heb niet anders gezegd en be
doeld. dat. wanneer het werkelijk
tussen Amerika cn Rusland tot een
oorlog zou komen, ik met de beste
wil van de wereld niet kan inzien, i
waarom wij dan öók elkaar nog om
het leven zouden moeten brengen
Ik ben er van overtuigd, dat de
Duitsers uit beide zones zulk een
oorlog, en daarmede een hermili-
tairisering. zouden verwerpen Maar
wanneer ik zoiets zeg met betrek
king tot het weigeren om oorlog te
voeren, dan kan men zulk een op
merking niet afdoen met de goed
kope vraag of wij dan bereid zouden
zijn een Russische overheersing zon
der tegenstand over ons te laten ko
men en deze als priis voor de her
eniging van Oost en West tc betalen.
Indien de oorlogsmachine, van de
een of andere kant. over Duitsland
zou heentrekken, dan zouden we
niets anders willen doen dan dit
broederlijk en overgegeven te dra
gen. Ik zeg: met e 1 k a a r"
Zo heeft Dr Heinemann de wer
kelijke bedoelingen van Niemöller
de wereld ingezonden. En daarmede
heeft hij. naar wij hopen, een zake
lijke bijdrage geleverd om beschul
diging cn legende-vorming tegen te
gaan en het open cn eerlijk gesprek
over deze dingen, te kunnen voort
zetten.
Htcller bezig is. In eon pak. dat no
dig gestreken moet worden, met
daaronder een dikke, hooggesloten
trui. stnnt h(j voor z(jn publiek. In
onvervalst Apcldoorns vertelt h(J
een verhaaltje b(J z(jn kunsten.
Wanneer hy de bloemen kust, die
In een vaas op een tafeltje staan,
begint een plant op oen ander tafel
tje „Jaloers en splnnydlg" rond te
tollen. Een klap op dc eerst gelief
koosde bloemen cn zie, de plant
gaat, gerustgesteld, weer stilstaan.
Een Solex.rywlel wordt aangetrapt.
Eén gebaar cn de motor staat stil.
Geen monteur uit de zaal die het
ding weer aan het lopen krygt, vóór
de heer Damstó zyn toverstaf op
heft. Tevoren hebben mensen uit
het publiek hem al weer mo
gen fouilleren. Ze deden het gron
dig, tot op het lichaam. Maar ze
vonden niets.
Op tournee
Nu gaat do eenvoudige Apcl-
doorner op tournée. Gespeend van
elk zakciyk Inzicht als hy is. heeft
een ander hem op dat idee moeten
brengen. De heer H. van Tricht,
ambtenaar van Sociale Zaken,
treedt op als zijn impresario. Toen
wy Zondagavond by het tweetal op
bezoek waren, was juist een con
tract nfgesloten met de directie van
een sjicke Amsterdamse nachtclub.
Ook naar het buitenland gaat do
Apeldoornsc tovenaar. Niet In smo
king. maar in zyn oude, wat slor
dige plunje. Compleet met hoogge
sloten trui cn... z'n Apeldoorns ac
cent.
Eén ding ls lastig voor do heer
Damstó. die pas ln zyn schik ls als
hy over techniek kan praten. Dit
Is hem nu namciyk contractueel
verboden. Zyn uitvinding brengt
echter zoveel mogeiykhedcn. finan
ciële ook. dat hy dlc zwygpli' ht
graag aanvaardt. Hy zou zich Im
mers tóch eens kunnen verpraten.
Slechte betalers
onthouden de VN
2 millioen dollar
GENèVE De Wereldgezond
heidsorganisatie heeft Maandag
bekend gemaakt, dat de contribu
ties, waarop in dc begrotingen van
1948 en 1949 was gerekend, voor
respectievelijk 18 en 27 percent
niet betaald zijn.
China moet nog 569.723 dollar
betalen cn Italië 199.403. Dc USSR,
Wit-Rusland, de Oekraïne cn Bul
garije, die in het afgelopen jaar uit
de organisatie zijn getreden, zijn
haar in totaal nog 712.806 dollar
aan nictbétaalde contributiegelden
schuldig.
Argentinië moet nog 175.665 dol
lar betalen en India 156.170, terwijl
een aantal kleine staten dc laatste
twee jaar nog niets heeft betaald.
In totaal heeft de wereldgezond
heidsorganisatie nog 2.215.299 dol
lar aan contributie te vorderen.
SEMARANG. Het bestuur van
de Semarangse Journalistenkring,
de Ikatan Warawan Semarang, heeft
een telegram verzonden waarin
„met klem cn in het belang van een
vrije meningsuiting cn in het belang
van hun collega's, die ln ambtelijk
bestel hun journalistieke arbeid aan
banden gelegd zien", geprotesteerd
wordt tegen het voortbestaan van de
bladen van dc voormalige RVD als
zodanig.
