Met donderend geweld splijt
het ijs in stukken
Waterstofbom levert zelfde
soort energie als de zon
Muziek bij het toneel
Kapotte waterleidingen
en natte voeten
J. Schipper verlaat de
Chr. Vakbeweging
Fantastische tocht dooi' het
be vroren Merwede-ka naa l
Woensdag 1 Februari 1930
S
EERSTE GROTE WERK VAN NIEUWE IJSBREKER
(Van onze speciale verslaggever)
VREESWIJK ad. LEK. De nieuwe ijsbreker Walvis", die Zondag
een proeftocht maakte op het IJselmeer. is Dinsdag, vlag in top ter ere
van Beatrix' verjaardag, zijn grote werk begonnen. Wij zijn mee ge
weest en hebben het zware ijsdek op het Merwedekanaal van Amster
dam over Utrecht naar Vreeswijk onder de kracht van de stalen
scheepsromp als brokken wit suikergoed zien splijten en uiteen jagen
Vast gevroren schepen met zware ladingen hebben we weer vlot ge
maakt en links en rechts hebben we brede vaargeulen door Het ijs
geploegd De hoofdverkeersweg te water tussen Amsterdam en Rotter
dam was weer bevaarbaar.
Rovende zeemeeuwen
vliegen mee
Nu behoeft niemand ons te be
klagen vanwege de kou. Want die
valt mee aan boord van de „Wal
vis"!. Dit krachtschip, dat tevens
een'prachtschip is, is voorzien van
vele moderne gemakken", waar
van de .perfecte centrale verwar
ming in deze tijd wel het plezierig
ste is Als het ons aan dek dus wat
te koud werd, klommen we gauw
weer in de grote glazen stuurhut
van* schipper Joh. Primé Diens
vrouw kwam van tijd tot tijd uit
haar modern ingerichte woonap
partementen met thee en koffie
met koek aandragen En een gezel
lig babbeltje kon er dan ook wel af.
Een wit landschap
Fantastisch is het, zo'n tocht te
maken, midden door een beijzeld
landschap, met hier en daar wat
spichtige bomen op een dijk, wat
besneeuwde dorpen en op sommige
plaatsen reeksen ingevroren sche
pen langs de kant. Een vogelkenner
zou z'n hart opgehaald hebben. Want
op het ijs en in de vaargeulen
wemelt het letterlijk van meeuwen,
waterkippen, eenden en vele vo
gels waarvan wij de naam niet
kennen, maar die hier waarschijn
lijk alleen maar als gast voor de
winter zijn. Honderden sneuvelen
er. De meeuwen, die achter de ijs-
breker vliegen om vis op te pikken
uit de vrij gekomen vaargeul, zijn
ook verzot op de watervogels. Als
een waterkippetje het ongeluk
heeft, dat hij met een poot vast
vriest aan een schots, dan is zijn
laatste uur geslagen. De meeuwen
en kraaien hakken er op in en ver
slinden de stakker.
Wij staan allemaal even verbaasd
als wij tien meter voor de boot
uit een grote meeuw tussen de ijs-
schotsen zien neerstrijken op een
flinke waterkip. Een paar pikken
en dan pakt de meeuw het slacht
offer. dat niet eens zo veel kleiner
is dan de meeuw zelf, in de bek
en vliegt er mee met trage vleugel
slag rakelings over onze hoofden.
„Daar kan hij voorlopig mee voor
uit", zegt de schipper
Vlaggeschip
Onze ijsbreker is de vierde en.
het vlaggeschip van de Vereniging
voor Algemene Scheepvaartbelan-
gen, die ook de „IJsbreker" I en II
heeft en de „Ijsbeer". Deze sche
pen moeten de vaart op een aantal
kanalen, o.a. het Noordzeekanaal
en het Merwedekanaal, ijsvrij hou
den. Voorbij Vreeswijk gaat de
hoofdroute naar Rotterdam over de
rivieren, die minder gauw dicht
zitten. In Rotterdam heeft men de
ijsbreker „Siberië" en houden
sleepboten met een ijsploeg op de
kop de vaargeulen open.
Dertig meter lang is de ..Walvis",
maar beneden het dek heeft de
machinekamer, een wonder van
moderne installaties, alleen al een
lengte van 24 meter. Drie diesel-
electrische motoren leveren samen
bijna duizend Paardekracht. De
directeur der Vereniging, de heer
T. F Bastet, oud-stuurman ter
koopvaardij, die de tocht ook mee
maakt, heeft veel bijgedragen tot
het ontwerpen van de boot. Alle
ervaringen met de andere ijsbre-
kers zijn er in verwerkt De
ijvormige voorsteven schuift over
het ijs en vermorzelt het. ook al is
het een meter dik.
Het ijs. dat in het Merwedeka
naal gebroken wordt, wordt door
water te spuien uit de Lek, naar
Amsterdam afgevoerd en komt dan
via het IJ en het Noordzeekanaal
in de Noordzee terecht, waar het
witte slierten vormt langs het
strand.
Vooral tussen Utrecht en Vrees
wijk konden wij de kracht van de
„Walvis" bewonderen. IJsplaten
van meer dan twintig cm. dikte
(wij hebben ze gemeten en zijn
er van de boot boven op gespron
gen) werden met donderend geweld
als stukken hout opzij en over el
kaar gesmeten. De glofslag van de
boot kolkte voort onder het ijsdek,
duwde het over de gehele breedte
van het kanaal omhoog en spleet
het tot aan beide oevers krakend
in duizenden grijze stukken met
witkruimige randen.
..Maar dit is allemaal nog maat
kinderspel zegt de oude stuurman
Bakker. En een van de twee ma
chinisten komt het bevestigen. „Dit
is nog geen harde vorst geweest.
Voor een beetje dikker ijs zijn we
niet bang. Daar varen we niet veel
langzamer om. Maar met harde
vorst vriest het water zó achter ons
weer dicht. Dan moeten we aan één
stuk heen en weer blijven varen.
We hebben nu twee winters stil
gelegen met onze ijsbrekers. Maar
in strengere winters, zoals die van
1946—'47, moeten we dag en
nacht doorvaren. Dan lossen we
elkaar af en slapen zo'n beetje
tussen de bedrijven door. Alleen de
„IJsbeer" is toen zestig dagen en
nachten achter elkaar in de vaart
geweest. Vandaag maken we onze
eerste goede ijsbreek-tocht van het
jaar. Maar dat het nog dag-en-
nachtwerk zal worden dit jaar,
daar ziet het momenteel niet naar
uit"
De minister van Binnenlandse
Zaken, mr. Teulings, zal Donderdag
voor een korte vacantie naar het
buitenland vertrekken. Hij wordt
17 Februari terugverwacht.
Mr D. U. Stikker
Mr. Dirk Ulpko Stikker, de
Nederlandse minister van buiten
landse zaken, die thans is benoemd
tot hoofd van de OEEC. de Organi
satie voor Europese Economische
Samenwerking, werd in 1897 te
"Winschoten geboren. Na een suc
cesvolle loopbaan als zakenman
hii bewoog zich aanvankelijk op
het terrein van het bankwezen en
werd in 1935 directeur van de N V.
Mii. Heinekens Bierbrouwerij te
Amsterdam is hii sedert de oor
log op de voorgrond getreden in
ons openbare leven. In 1945 werd
hii een der twee voorzitters van de
mede door hem opgerichte Stich
ting van de Arbeid. In 1946 gaf hii
mede de stoot tot de oprichting van
de Partii van de Vriiheid en sinds
de verkiezingen van. 1946 is hii lid
eeweest van de Tweede Kamer.
Een ..politiek gesprek" dat hii in
de loop van 1947 voerde met de
heer Oud leidde tot het ontstaan
van de Volkspartii voor Vriiheid en
Democratie, waarin de Partii van
de Vriiheid opging. Sedert de ver
kiezingen van 1948 en het daarna
gevormde ministerie DreesVan
Schaik beheert hii de portefeuille
van buitenlandse zaken. In die
functie heeft hii zich meer dan
eens een zeer bekwaam onderhan
delaar betoond Deze gaven heeft
hii onder meer kunnen benutten
als Nederlands gedelegeerde ter
Ronde Tafel .Conferentie met De
West.
LONDEN. De Britse liberale
partij heeft zich onder zekere voor
waarden. bij „Lloyds' verzekerd
tegen het risico van het verloren
gaan van waarborgsommen, indien
haar candidaten niet hst voorge
schreven minimum-aantal stemmen
behalen in de kiesdistricten, waarin
zij candidaat worden gesteld Voor
speld wordt, dat thans mogelijk 450
tot 500 liberalen candidaat zullen
worden gesteld bij de komende al
gemene verkiezingen.
Plan internationale
schaatswedstrijden
Besprekingen belangrijk
voor de toekomst
DEN HAAG In 't clubgebouw
van de Haagse IJsclub is Dinsdag,
onder leiding van mr. Vliegen door
verscheidene ijssportverenlglngen
uit het land een vergadering ge
houden. die buitengewoon belang
rijk en interessant zou zUn ge
weest. wanneer niet op het ogen
blik de dooi reeds was ingevallen
Zoals wil Maandag hebben gemeld,
werden plannen beraamd om bin
nenkort in Nederland internationa
le schaatswedstrijden te organise
ren. waaraan behalve Kees Broek
man. ook sterke Amerikaanse en
Noorse rlldcrs zouden deelnemen.
De volgende wedstriiden werden
in de vergadering voorlopig vast
gesteld: Dinsdagavond 7 Februari,
bii kunstlicht. 500 en 3000 m in het
Olympisch Stadion (als het zou
lukken, hier een geschikte baan
aan te leggen): Woensdagmiddag.
8 Februari Groningen 1500 en 5000
m; Zaterdag 11 Februari Den Haag
100 en 3000 m en Zondag 12 Fe
bruari 500 en 5000 m te Bergen
(N.H.). Aangezien sinds mensen
heugenis het Nederlandse publiek
de sterkste riiders uit eigen land
niet tegen buitenlandse cracks
heeft zien uitkomen, rekende men
op zeer grote belangstelling. Van
het eventuele batige saldo zou een
belangrijk deel worden gestort
het trainingsfonds van de KNSB.
Hebben velen het einde van de
vorst met vreugde begroet, uit
sportief oogpunt mag mep de inge
vallen dooi zeker betreuren. Het
weer zou wel heel plotseling moe
ten veranderen, willen de wed
striiden nog doorgaan. Nu echter
de plannen zo sympathiek ziin ont
vangen. mag men wellicht voor een
volgend jaar op een dergelijk ijs-
sport-ecenement in ons land reke
nen.
DUIZENDMAAL ERGER DAN NAGASAKI
Tiel heeft grootse
P1
annen
(Van onze correspondent)
TIEL. Zoals wij reeds uitvoe
rig schreven, bestaat Tiel dit jaar
1500 jaar. Het herdenkingsfeest zal
gedurende meerdere dagen worden
gevierd. Vaste data zijn nog niet
bekend. Wel is officieel, dat van 7
tot en met 11 Juni een grote Natio
nale tentoonstelling zal worden ge
houden. De vorige week is op het
gemeentehuis het hoofdcomité door
burgemeester Cambier van Nooten
geïnstalleerd.
Ook werden er sub-commissies
benoemd, o.a. voor gildefeesten en
stadsversiering. Er zijn reeds en
kele plannen ontworpen. Zo wordt
gedacht aan een historische op
tocht. Een historische tentoonstel
ling zal geheel los staan van de Na-
r.Vjjitionale tentoonstelling.
Voorts zullen middenstandsfeesten,
een middenstandsweek en een jubi-
;leummarkt worden gehouden.
Vanzelfsprekend zal ook de Tielse
Jeugd niet worden vergeten. Plannen
voor grote sportfeesten moeten nog
worden uitgewerkt.
I Voor de Nationale tentoonstelling
zullen twee grote tenten verrijzen in
'"vhet centrum van de stad. Ook zal er
een tent komen met een oude ta-
Hveerne. Voor de tentoonstelling zal
een fassade worden aangebracht met
r oude gevels. Achter de tentoonstel-
■j-iV lingstenten wil men een groot luna
park projecteren.
WASHINGTON. De waterstofbom, die volgens het zojuist door
president Truman genomen besluit, thans In de Verenigde Staten zal
worden geproduceerd, stelt alles wat dusver in de geschiedenis aan vcr-
nietigingsmiddelen is geproduceerd volkomen in de schaduw. De uit
werking er van zal duizend maal zo groot zijn als die van de plutonium
bom. die tegen het einde van de tweede wereldoorlog op de Japanse
stad Nagasaki werd geworpen. En de verwoesting, die daardoor werd
aangericht was al behoorlijk groot. Want er werden meteen niet minder
dan 42.000 mensen door gedood, terwijl er 40.000 werden gewond, van
wie er velen naderhand nog stierven. Dat aantal had natuurlijk ook
minder maar ook meer kunnen zün. Als deze plutoniumbom ont
ploft was boven een dichtbevolkte stad als New York, boven Parijs of
boven Londen, dan zou het aantal slachtoffers nog veel aanzienlijker
zijn geweest, al zouden er misschien minder huizen zijn verbrand.
In ieder geval verwoestte de bom,
die op Nagasaki viel alles wat zich
binnen een gebied van twee vierkan
te mijl bevond. Een ontploffende wa
terstofbom echter zal alles binnen
een gebied van 50 a 100 vierkante
mijl vernietigen Aldus is meege
deeld door de geleerden, die zich met
de technische problemen er van ern-
stil hebben bezig gehouden. Er is
geen reden aan hun mededelingen te
twijfelen.
Weliswaar zijn tot dusver met de
waterstofbom geen proeven geno
men, zoals destijds met de pluto
niumbom in de woestijn van Nieuw
Mexico, maar ook de vernietigende
uitwerking van de eerste, bij wijze
van experiment tot ontploffing ge
brachte atoombom heeft men van te
voren kunnen berekenen en die be
rekeningen bleken in de practijk vrij
aardig te kloppen.
Het idee van de waterstofbom is
niet nieuw. Duitse atoomgeleerden
hielden er zich al in 1933 mee bezig.
In 1946 sprak John J. McCloy in
Amerika openlijk over dit vreselijke
wapen en sindsdien hebben technici
en militaire deskundigen de moge
lijkheden ervan systematisch onder
zocht.
Het gebruik van plutonium- en
waterstofbommen is mogelijk gewor
den, door hetgeen men tegenwoordig
weet omtrent de bouw van de ma
terie Alle voorheen gebruikte ex
plosiemiddelen berusten in laatste
instantie op «en chemische reactie,
waardoor een grote hoeveelheid
energie wordt vrijgemaakt. Deze
energie noe groot ook is ech
ter kinderspel, vergeleken bij de z g.
„atoom-energie", die vrijkomt, wan
neer men veranderingen gaat aan
brengen in de bouw van de atomen.
Atomen zijn uiterst kleine stofdeel
tjes. die en daar komt de naam
vandaan men oorspronkelijk voor
ondeelbaar hield, maar waarvan men
later ontdekte, dat zij weer uit nog
kleinere deeltjes waren opgebouwd.
Voor elke stof is het aantal deeltjes
in een atoom constant. In twee ver
schillende atomen is het aantal deel
tjes echter verschillend.
Het vrijmaken van de atoomener
gie berust hierop, dat men de z.g.
atoom kern, die ook weer uit deel
tjes is opgebouwd, sphjt. Bij deze
atoomsplitsing (een woord, dat dus
eigenlijk niet helemaal exact weer
geeft wat er gebeurt) valt de een of
andere atoomkern in brokken uiteen.
Elk van die brokken bestaat in
een bepaalde verhouding uit deel
tjes. Er schieten bovendien deeltjes
over ener gaat stof verloren,
doordat zij wordt omgezet in energie.
Onder bepaalde omstandigheden
kunnen de uit een gespleten atoom
kern overgeschoten deeltjes op hun
beurt een ander in de buurt zich be
vindend atoom tot splitsing bren
gen Indien dit gebeurt en dit proces
zich voort zet spreekt men van een
„kettingreactie" Bij een atoombom
nu heeft men kunstmatig de omstan
digheden zo geschapen, dat een „ket
tingreactie" plaats vindt. Het gevolg
daarvan is dat er in toenemende ma
te energie vrijkomt.
In de natuur gebeurt precies het
zelfde. De bron voor de zonne-ener-
gie is gelegen in het feit. dat binnen
in de zon onophoudelijk waterstof
atomen worden gesplitst. Zij worden
veranderd in atomen van andere sa
menstelling: heliumatomen en er
komt een ontzaglijke hitte bij vrij.
Ditzelfde proces nu speelt zich in het
klein af in de waterstofbom. Ontzag
lijk is de hitte die zich ontwikkelt.
Om dit proces te doen plaats vin
den moet men bepaalde omstandig
heden teweeg brengen. De reactie
kan namelijk op verschillepde wijze
verlopen Deze omstandigheden be
staan o.a. in een ontzagwekkende
hitte, die men tot stand wil brengen
door de reeds te Nagasaki gebruikte
atoombom als „aansteker" van de
waterstofbom aan te wenden. Tot
dat onder- of nevengeschikte doel
BIJ ZIJN BEZOEK aan India
werden de president van de
R.I.S., ir. Sukarno, en echtgenote
op het vliegveld WilHngdon door
de premier van India, Pandit
Nehroe, rechts, verwelkomd.
De atoomtheorie is gemeengoed
van alle natuurkundigen, maar
de productie er van is met grote
geheimen omringd. In de Ameri
kaanse atoomstad Oakridge staan
geheimzinnige instrumenten op
gesteld en zijn speciale maatre
gelen getroffen ter bescherming
van de arbeiders. Nu men de wa
terstofbom gaat produceren zal
er een tweede atoomstad moeten
worden gebouwd. De kosten daar
van bedragen ongeveer de helft
van het hele Marshall-plan.
dient dan het thans bestaande ver
nietigingsinstrument omdat er een
nog heviger voor in de plaats is ge
komen: de grote waterstof
bom. die met een hitte als
van de zon, de door mensen
bewoonde oppervlakte ver
schroeit.
Wereldkampioenschap
tafeltennis
BOEDAPEST Roemenië won
het wereldkampioenschap tafclten
nis voor dames door Hongarije met
3-2 voor de Corbillonbcker te slaan
in het kader der wedstrijden van
de eindgroep.
Bij de heren om de Swaythling
beker werden de wedstrijden voort
gezet en won Oostenrijk met 5-4
van Polen, terwijl Israël met 5-3
over India zegevierde.
Verdere uitslagen luiden: heren
Swaythlingcup: Zweden-Ierland
5-0; Tsjechoslowakije-Zweden 5-0;
Wales-Ierland 5-0; Brazilié-Nieuw
Zeeland 5-0; Engeland-Nieuw Zee
land 5-1; Zwitsarland-Denemarken
5-0; Zweden-Wales 5-1; Frankrijk-
India 5-0; Hongarije-Israël 5-0;
Engeland-Ierland 5-1; Oostenrijk-
Brazilië 5-1; Tsjechoslowakije-
Nieuw Zeeland ,5-0.
Dames. Corbilloncup: Tsjechoslo-
wakije-Oostenrijk 3-0.
Bevredigende oplossing schijnt
niet mogelijk
SINDS ALPHONS DIEPENBROCK zijn muziek bil Sophocles' Elecfro
schreef (eigenlijk meer een declamatoriumi zijn verschillende Ne
derlandse componisten hem op dit spoor gevolgd. Het is begrijpelijk,
dat deze summa cum laude tot doctor in de klassieke letteren gepromo
veerde zich aangetrokken gevoelde tot de Griekse tragedi, waar woord
en toon, religie en kunst nog een onlosmakcl(tke eenheid vormden. Hoe,
dat cal wel ecuwig een raadsel blijven, want wat van de oorspronkelijke
Griekse muziek is overgeleverd, is uiterst miniem. Daar de wijziging
in de opvoeringsmogelijkheden sinds twee en een half duizend jaar ge
lijke tred heeft gehouden met de verandering van de menselijke geest,
is steeds weer gezocht naar een benadering van de klassieke geest met
de middelen van de eigen tijd. Omstreeks 1600 droomde men in Italië
van een herleving der klassieke tragedie en raakte men in de opera ver
zeild, die sindsdien een enorme vlucht heeft genomen.
Dlepcnbrock. die met ..Electr»" kort
voor zt)n dood de kroon op ztjn com.
positortsche .arbeid zette had ook al
muziek geschreven bij /vrlstophancs'
eomedic ,.De Vogels" en Goethe's
Faust Pijper loste de problemen van
de toneelmuziek weer op een geheel
andere wijze op In zijn partituren voor
Euripides' Bacchanten en Cycloop
Sophocles' Antigone cn Shakespeare's
Tempest Pijpers leerling Bertus van
Lier werd reeds In zijn gymnasiumtijd
getroffen door PUper's muziek, toen hU
een belangrijke rol -peelde in de ..Bac
chanten" h(J vertaalde later zelf Sopho.
clcs' AJax cn componeerde muziek er
bij
De laatste maanden hebben enige
uitvoeringen van toneelstukken met
muzikale Illustratie weer eens de vraag
doen rijzen of ccn goed toneelwerk
eigenlijk wel muziek van code heeft.
Dc schouwburgbezoeker ls niet altijd
..muslc-mindcd" cn beschouwt deze ge-
lulden. opklinkend uit een aulsterc or
kestbak of. vaker nog meer ^achter
baks" uit de ongeziene .-ertc achter de
dccorwand. dikwijls als een ongewenste
Indringer, vooral wanneer het een
..nieuwbakken" product «s Dit b v. was
zeer terecht het geval ten aanzien van
de moderne muziek van Jurrlaan An-
drlessen bij O'Neills ..Rouw past Elec-
tra" een muziek dlc ter vertlndlng van
de taferelen ls gedacht maar in ccn kei
harde geluidsweergave de gedachten-
gang kwam verstoren. Dit toneelstuk
geeft genoeg te denken en te verwer
ken. zodat net wachten op een decor
wisseling niet als een leegte beschouwd
hoeft te worden.
Een geheel ander geval is het natuur,
lijk. wanneer de auteur zelf muziek
voorschrijft, die dan organisch met de
uitvoering verbonden moet zijn Een
heel duidelijk voorbeeld is Harald Sae-
verud's nieuwe muziek bij Ibsen's Peer
Gynt. waarin Peer uil de verte brul-
loftsmuziek hoort, later op de bruiloft
de gasten een dans uitvoeren, de fan
tastisch dierlijke sfeer van dc grot van
de bergkoning door dc muziek ver
sterkt wordt. Anitra in Marokko met
haar dans Peer's zinnen prikkelt of
Solvejg haar melancholisch, doch troos
tend lied zingt, waarin de wijdte der
Noorse fjordón leeft. Ook de muziek
van Arnold Juda bij Vondel s Gljs-
brecht van Acmstcl. waar ook Henk
Badings een partituur voor schreef,
heeft Indertijd velen voldaan In
Anoullh's Gasten op het kasteel" had
Poulcnc's muziek slechts een zeer be
scheiden aandeel, b.v. voor het wekken
van een klankimpressie uit dc aangren
zende balzaaL
De Nederlandse componist Alexander
Voormolen, dlc voorheen nog geen to
neelmuziek had geschreven en vele
aanvragen daartoe van de hand wees.
voorzag kortgeleden Maxwell Ander
son's „Anna van de duizend dagen" van
muzikale toevoegsels op de plaatsen,
waar de auteur dit wenst. De muziek,
die ln Amerika bU dit werk gecompo
neerd werd, kon niet naar Nederland
komen. Voormolen's Interesse werd ge
wekt door de 16de ccuwse historische
achtergrond. Reeds meer werd deze
componist door de sfeer van vroegere
eeuwen geïnspireerd (Baron-Hop-sulte.
Beatrijs) Het sombere karakter van dit
drama lag de componist van nature
minder goed. Dit kan een oorzaak zün.
dal deze eerste toneelmuziekpoglng niet
geheel slaagde.
Wij geloven niet. dat de toneelmuziek
een grote toekomst heeft en de com
ponist zal zich over het algemeen wei
nig tot .dit genre aangetrokken gevoe
len temeer daar hij meestal met een
mechanische geluidsproductie genoegen
moet nemen Dc tegenstelling tussen
woord cn toon schept niet alleen bij
toneelstukken, maar ook in de vroegere
opera's met gesproken dialogen stroeve
overgangen Eerst in dc latere opera'»
Van Verdi. Puccini en Wagner lelddo
het doorcomponercn cn het omverhalen
\an de duidclllke afscheiding tussen re
citatief cn aria tot ccn bcvrcdlgcndo
oplossing Dc toncclmuzleken. die het
tot dc grootste roem hebben gebracht,
zoals die van Mendelssohn bij Mldsum-
mcrnlghtsdrcam cn van Gr leg bij Peer
Gynt. veroverden een pla
- iiut
IHCWP
•eroverden een plaats In de con
certzaal om hun absolute waarde en
eigenlijk dank zU een onvoldoende op
lossing van de oorspronkelijk gestelde
taak. Dr W. J SCHMIDT.
Hengelo's damtournooi
Hotel Deters in Hengelo gelijkt
deze week veel op een dampaleis.
De tournooien en wedstrijden ter
gelegenheid van het achtste lustrum
van Twente's Eerste werden Maan
dagavond door Hengelo's eerste bur
ger mr J- A. H. J. v. d. Dusscn ge
opend. De voornaamste uitslagen
waren:
Hoofdtournooi: Dc Nederlandse
kampioen Gordijn met zwart spe
lend, buitte het minder sterke opc-
ningsspel van zijn tegenstander
Verkuil op meesterlijke wijze uit.
Een schijfwinst zette hij op resolute
wijze in partijwinst om. De beide
andere partijen waren solide posi
tiepartijen met als resultaat: J.
Baas—G. E. van Dijk 0—2, A. Jurg—
J. J. Jurg 1—1.
De tegelijker tijd gespeelde mas
sakamp om een wisselbeker tussen
E D C Enschede cn Almelo eindig
de in 2327.
STRIJD VAN DOOI TEGEN VORST
DE BILT. In de nacht van Maandag op Dinsdag is ons land het
strijdtoneel geworden, waarop vorst en dooi elkaar de heerschappij be
twistten. In de loop uan Dinsdag is deze strijd met onverminderde hevig
heid en met wisselend succes voortgezet, evenals in de afgelopen nacht.
Onder de bescherming van een „luchtparapluie" van laaghangende wol
ken rukte de dooi langzaam op in noordelijke richting, waarbij echter
dc vorst hevige tegenstand bood cn hier en daar achter nieuwe linies
stand wist te houden. Af cn toe bombardeerde de dooi het vorstgebled
met grove sneeuwvlokken en later zelfs met een verraderlijke regen,
die echter aanvankelijk weinig uitrichtte, omdat zij op de bevroren
grond onmiddellijk veranderde in een spiegelgladde ijsvlakte.
i~v collaboreerd hadden, bezaten ten
Blik in kolenhok
stemt tot tevredenheid
Zoals steeds bij een dergelijke
strijd werden ook nu voornamelijk
onschuldigen de slachtoffers.
Schaatsenrijders, die op schaanv-
teloze wjjze met koning Winter ge-
Prov. kampioenschappen
lange en korte baan
EELDE. Dinsdag werd het provin.
vlnclaal kampioenschap van Drente op
dc lange baan verreden: 500 meter; 1
De Goede (Amsterdam) 54 4 sec.; 1500
meter; 1 Dc Goede 3.03 6. 5000 meter. 1
De Leeuw (Grouw) 11.13 min
Klassement* 1 De Goede 183.7 pnt2
De Leeuw 187-2 pnt; 3 Van WUk 187.75
pnt.
STEENWIJK. Provinciaal kampi
oenschap Overijssel lange baan: 500 me-
1 Jo van der Hoorn (Ter Aar) 51.1
sec; 1500 meter 1 Strljbls (Dlrxhorn)
2 50.6 min; 5000 meter; 1 Jo van d<;r
Hoorn 9.55.6 min
Klassement 1 Jo van der Hoorn
1G7.993 pnt. 2 StriJbla 169.777 pnt; 3
Stigter 177 39 pnt
VALTHERMOMD. Kampioenschap
van Drente korte baan: 1 Hoven (Ecl-
dc>; 2 Oostra (Assen); 3 Grootten (Nw
Wccrdlnge)
Vele jaren van noeste arbeid voor betere
sociale toestanden
Strijd tegen t.b.c.
baart zorg
Vrijdag zal dc heer J. Schipper
afscheid nemen als tweede voor
zitter van het Chr. Nationaal Vak
verbond en daarmee komt een ein
de aan de 33-jarige periode, waar
in hij vakbondleidcr was. Eigen
lijk omvat dio periode nog meer
jaren, waait reeds in 1915 kwam hij
in het hoofdbestuur van de Chris
telijke Typografenbond terecht.
Toen had de eerste C.A.O. In het
grafische bedrijf nog maar pas een
einde gemaakt aan toestanden,
waarbij een \olwasse» knecht dan'c
zij een 15 a 20 uur overwerk met
een weekloon van 15 of 16 gulden
naar huis ging.
Als wij met de heer Schipper een
praatje maken naar aanleiding van
dit afscheid gewaagt hij van zijn
dankbaarheid deel te hebben gehad
aan de ontwikkeling van de be
drijfsorganisatie en van de C A.O.
in dit mooie vak. dat hem nog al
tijd lief is. De organisatie van het
grafische bedrijf is altijd een voor
beeld geweest en zij is dat nu nog.
En als er nu wordt gestreefd naar
een publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie dan bestaat deze in het
grafische bedrijf reeds op grond
van onderlinge afspraken.
In de tijd van zijn bezoldigd bestuurs
lidmaatschap in 1917 werd hij secre
taris kwam het bedrijfspensioenfonds
tot stand, waarbij een algemene premie
werd geheven waardoor ook de 62. 63
en 64-jarlgen bij hun pensionnering een
pensioen van 9.- In de week kregen
Het was ln die tijd de taak van de be
stuurders om de Jongeren te winnen
voor die algemene premieheffing. Het ls
gelukt en nu bedraagt de uitkering 12
gulden. Ook het lcerllngenstelsel kwam
tot stand en de heer Schipper ls ver
heugd ook daaraan te hebben mogen
meewerken. Hoe vaak heeft hij ln die
eerste tijd, het was In 1917. niet ver
gaderd om rlchlljnen uit te stlpoelen
en aan te geven hoe eventueel proce
dures voor de rechtspraak-commissies
aanhangig gemaakt dienden te worden.
In Januari 1932 werd de heer Schipoer
secretaris van het C.N.V. met de be
paalde opdracht het Jeugdwerk, de vak
ontwikkeling. de sociale scholing en de
persarbeid ter hand te nemen. In 1935
volgde hij de heer Stapelkamp op als
algemeen secretaris, en met een onder
breking tijdens dc bezettingsjaren toer*
de Duitsers 'ncm 8% maand als gijzelaar
naar St Michielsgestel voerden bleef
hij sindsdien ln deze functie arbeiden.
Jeugdwerkloosheid
Bij het C.N.V. werd hij dadelijk ge-
f«laatst voor het vraagstuk van de werk-
oosheid onder de Jongeren. Voor nen
werden speciale werkweken georgani
seerd ln het vacantleoord te Putten. Uit
dit werk zijn later de werkkampen
voortgevloeid, die op Initiatief van de
Raad van Kerken voor Practisch Chris
tendom tot stand kwamen,
een gedeponeerd werden. 60.000.. aan
de inbeslagneming door de Duitsers
worden onttrokken.
T.b.c.-bestrijding
Dan wil de heer Schipper nog
een enkel woord wijden aan de
tuberculosebestrijding, want het
vervult hem met grote zorg, dat in
de beide laatste jaren telkens
18.000 nieuwe patiënten moesten
worden geboekt. Het aantal patiën
ten bedraagt op het ogenblik 90
100.000, en er zijn in de sanatoria
slechts 10 000 bedden, zodat de an
dere patiënten thuis verpleegd
moeten worden, met alle gevaar
lijke gevolgen van dien.
Intussen is het verheugend, dat
er een kans is, dat aan de fondsen
van de vakverenigingen een ge-
J. SCHIPPER
vele jaren sociale arbeid.
dceite van de ziekenfondspremie
zal worden beschikbaar gesteld
voor zieken die thuis verpleegd
worden.
De heer Schipper gaat zich nu
In totaal 9 werkkampen en 3 Inter
naten werd gewerkt aan verbetering
van wegen, aan het schoonmaken van
vervulde bossen, aan aanleg van fietspa
den en het schoonmaken van dulnDlas-
sen. Ook ontstond een cursus voor
schippers, voor melkers en voor dienst
boden. Er werd op 703.560 mankamp- en
lnternaatsdagcn gewerkt. En verder was
er de ontzaglijke zorg voor de oudere
werklozen, een arbeid die wel eens ver
drietig stemde.
Toen de Duitsers ons land waren bin
nengevallen ls die Centrale voor Werk
lozenzorg uitgemond in de gezinszorg
voor de mannen ln Duitsland. Van dc
70.000.- die nog over waren konden
er. o.a. door net benoemen van sociale
werksters waarvoor de salarissen met-
uit de vakbeweging terug treken,
maar de sociale arbeid, welke hij
daar verrichtte zal hij op ander
terrein hij blijft lid van de Eer
ste Kamer nog kunnen voort
zetten.
slotte geen enkel recht zich over
een onheuse behandeling te bekla
gen. Maar niet z ij zaten in het
hoekje waar de slagen vielen, al
kon men ze dan gisteren ook bij
troepjes rriet een sip gezicht naar
de snel stijgende thermometer zien
gluren of teleurgesteld,, met de
schaatsen in de hand van een ver
geefse tocht naar de ijsbaan terug
zien keren.
De huismoeders echter, die naar
de komst van de dooi verlangend
hadden uitgezien, leerden spoedig,
dat koning Winter niet pleegt weg
te trekken zonder sporen achter te
laten en dat plotseling invallende
dooi nu eenmaal de nodige onge
makken pleegt te veroorzaken.
In tal van woningen volgde op
het geruis van smeltende sneeuw
in de dakgoot het geruis van plot
seling ontdooide en gesprongen
waterleidingen. Er verschenen
moddervoeten op de traplopers en
er bleek een ontstellende behoefte
te bestaan aan schone zakdoeken...
De vorstgrens passeerde gisteren
ons land. In de tuinen en parken
drupt de gesmolten sneeuw met
zacht getik van bomen en heesters,
die plotseling ontluisterd schijnen.
Wij mopperen op de vieze straten,
waden door grote plassen, klagen
over1 natte voeten of hebben moei
te ons evenwicht te bewaren op
spiegelgladde straten. Wij betreu
ren het, dat wjj niet meer kunnen
schaatsenrijden, sputteren op de
loodgieter, die het óók niet helpen
kan en toch heus niet bij elke lek
kage tegelijk kan komen
Maar wij zijn tevreden, wanneer
wij toevallig in het kolenhok kijken
en vol schrik bedenken, wét er
wel gebeurd zou zijn wanneer de
vorst van lange duur zou zijn ge
weest.
Prins Bernhard over
zijn reis
CURAgAO. Gevraagd naar
zijn algemene indrukken van zijn
bezoek aan de Antillen, heeft
Z K H. Prins Bernhard geantwoord:
„Een ongelooflijk grote en ech
te aanhankelijkheid aan Hare Ma
jesteit de Koningin, aan haar fa
milie en aan Nederland, die mij
zeer heeft ontroerd. Ik verheug mij
er over, dit alles mee te hebben
mogen maken. Er zijn zeer vele
dingen, die mij werkelijk in het
hart hebben getroffen. Wat ik voor
al betreur, is, dat ik zo weinig tijd
heb gehad voor mijn bezoek aan de
eilanden".
Rallye-rijders terug naar
Nederland
DEN HAAG Donderdag zul-
len de Rallye-rijders Gatsonides-
Barendregt, de nummers twee in
het algemeen klassement van de
sterrit naar Monte Carlo en Van
der Heyden en Langestraat, ae
winnaars in de kleine klasse, in
Nederland terugkeren, waar zij aan
de grens bij Wiistwezel officieel
zullen worden verwelkomd.
Europese kampioenschap
pen op de schaats
HELSINKI Acht landen heb-
ben reeds bekend gemaakt deel te
zullen nemen aan de Europese
schaatskampioenschappen die op 4
en 5 Februari in Helsinki gehou
den worden. Op alle afstanden zul
len Nederlandse, Noorse, Zweedse
en Finse rijders uitkomen, terwijl
Engeland, Italië, Hongarije en
Tsjechoslowakjje kleine ploegen
sturen.
Proietti blijft Europees
kampioen
LONDEN. In ccn gevecht over
15 ronden, waarbij de titel van
Europees kampioen lichtgewicht op
het spel stond, slozg de titelhouder,
de Italiaan Roberto Proietti de
Britse kampioen Billy Thompson op
punten. Het was geen fraai gevecht.
Geen van beiden boksten in een
vorm, een Europees kampioen waar
dig.
Dronkaard rijdt in
op rijkspolitie
MAASTRICHT. Een dronken
autobestuurder te Maastricht is
Maandagavond ingereden op een
patrouille van dc rijkspolitie, die
op de Oud- Valkenburger weg te
Maastricht aan het surveilleren was.
De auto naderde met grote snelheid.
Toen zij dichterbij was gekomen
constateerde de politie dat de wa
gen zich zlg-zag over de weg be
woog en, hoewel de politiemannen
zich reeds op de wegberm bevon
den, waren zij gedwongen nog ver
der uit de weg te gaan, daar de
auto hen rakelings passeerde en zij
ternauwernood aan een aanrijding
ontsnapten.
Onmiddellijk zetten de mannen
dc achtervolging in. Het gelukte
hen de autobestuurder op te spo
ren en te arresteren.
De man bleek in kennelijke staat
van dronkenschap tc verkeren cn
werd terstond opgesloten. De auto
werd in beslag genomen. De dronk
aard zal voor de Officier van Jus
titie te Maastricht worden geleid,
als verdacht van poging tot door
slag op leden der rijkspolitie.
Minister van Maarseveen heeft
passage geboekt voor dc Wiüem
Ruys. die Vrijdag 3 Februari uil
Djakarta naar Nederland vertrekt.
