r
Voorne, in de zomer uitgedroo
schreeuwt om water
Grote onrust in de
Bommelerwaard
Wild-west-avontuur op
de Veluwe
Dam bij Brielle symbool van
onverzettelijkheid
Gemeenten protesteren tegen
samenvoeging
Maandag 13 Februari 1950
7
(Van onze speciale verslaggever)
~D RIELLE'S GROOTHEID is geconserveerd in het geschiedenis-
boek. 't Is waar, nog herinneren het Maarland en het Stadhuis
aan dagen van aanzien. En als vrienden U ontvangèn in een
huis, dat dateert van den jare 1557, zwijgt ge een ogenblik pieus
Maar sedert Coppelstock, de ring van Bloys van Treslong in d-.
knuist geklemd, zich langs het Maarland spoedde, de geuzen d'
poort rammeiden en even later de Catharijne overwinningsklankei
uitstrooide over de daken, sedertdien is het verval van Briclit
synchroon gegaan met het verzanden van de Brielsche Maas. Zeker
Brielle is nog immer het centrum van heel Voorne. Maar och, wal
is Voorne meer dan een verzameling polders, duinen en dorpen,
schoon, maar onaanzienlijk in economisch Nederland?
Het Is «til gcicordcn -in Brielle, dromertp stil, zeker op oude
hoeK-jcs als Slagveld en Maarland, waartussen dit bruggetje
de verbinding vormt.
Stedelingen vinden
2o')i pomp schilder
achtig; de bewoners
van Voorne zien lie
ver een kraan in de
keuken, waaruit zij
een onbeperkte hoe
veelheid water kun
nen tappen
-J
Veldmuizenplaag nog
niet voorbij
DEN HAAG. De weersomstandig
heden ln 1949 zijn bijzonder gunstig ge
weest voor een sterke ontwikkeling van
de knaagdieren, en speciaal voor die der
veldmuizen. Velen hebben dit tot hun
grote schade ondervonden
De plantcnzicktcnkundlgc dienst raadt
de land- en tuinbouwers ten sterkste
aan zo spoedig mogelijk een begin te
maken met de intensieve bestrijding
van deze dieren De bestrijding ge
schiedt het beste door ln de holen enige
korrels vergiftigde muizentarwc te leg
gen Het gemakkelijkst gebeurt dit door
uit een fles 4—6 korrels in elk gaatje
te brengen. Hiervoor wordt ln de kurk
van de fles een driehoekige gleuf uit
gesneden.
Om het werken in gebukte houding
te voorkomen kan men ook gebruik ma
ken van een buis. waarvan bet onder
einde iets is omgebogen, b.v over een
lengte van 12—15 cm Het uiteinde moet
iets worden vernauwd om te voorkomen,
dat er te veel korrels tegelijk uit de
buis vallen.
Tegen breedwerpig zaaien van de kor
rels moet ernstig worden gewaarschuwd.
Dit beteken*, alleen verspilling van ma
teriaal Aangezien de veldmuis zich bo
ven de grond maar weinig tijd gunt en
practische alleen op zijn eigen gemaakt
pad blijft, worden dan nl. slechts die
korrels opgenomen, die Juist op het
pandje terecht komen. Bovendien levert
deze methode een gevaar op voor de
ffisvogelstand. Men komt dan nl in con
flict met het Vogclbcsluit 1937. krach
tens hetwelk van vangen of doden van
vogels met giftige of verdovende midde
len verboden is.
.Men bedenke dat in muizentarwe een
middel is verwerkt, dat zeer giftig is
voor alle dieren en ook voor de mens.
K Nadere inlichtingen worden op aon-
Wraag door de plantenzlektenkundige
dienst gratis verstrekt evenals de adres
sen. waar muizentarwe kan worden
besteld.
De vreemdeling die, waanwijs, aldus re
deneert, zij voorzichtig. Want al schijnt
het, dat in Brielle de tijd lang geleden is
stil blijven staan, al ziet men de dorpen
langs de Groene Kruisweg en die dieper
de polder in, hun voortvarendheid niet
aan. er broeit wat op het eiland In de
zestien burgemeesterskamers van Voorne
wordt energiek gewerkt aan plannen voor
dit en verbetering van dat. En mocht zo'n
kamer als eens leeg zijn, tien tegen één
dat de magistraat onderweg is naar Den
Haag om te pleiten voor die schier ver
geten uithoek van onze lage landen of om
te beraadslagen met een collega: hoe zul
len we het zaakje runnen?
Over dat ,hoe' zijn deze burgemeesters het
nagenoeg eens. Drie dingen staan voorop: de
afdamming van de Brielsche Maas, de verbete
ring van de drinkwatervoorziening, de oplos
sing van het verkeersvraagstuk. Als dit maar
eenmaal in kannen eh kruiken is, dan zijn er
mogelijkheden genoeg. Dan kan Voorne zich
ontwikkelen tot een gebied van even groot be
lang als Twenthe en Zuid-Limburg.
Het Westland, waar iedere vierkan
te meter is volgeplant met druiven
en tomaten, met groenten van allerlei
slag. laat geen ruimte meer voor ex
pansie van de tuinbouw. Een kans
voor Voorne. want de gronden zijn
er goed voor de tuinders en die heb
ben de wind mee: de Nederlandse
Landbouw moet het immers zoeken
in arbeidsintensieve cultures, wil zij
de concurrentie met landen, waar
mechanisatie op enorme schaal mo
gelijk is, kunnen volhouden. Dus:
meer en meer tuinbouw.
Maar voor tuinbouw is meer no
dig dan goede grond. Zolang op
Zinkstukken, van wilgentenen
gevlochten en verzwaard met
bazaltkeien, zullen straks naar
het midden van de Brielsche
Maas worden gesleept en dienen
als bouwstenen voor de dam.
Amsterdamse juwelendieven na spannende
jacht in Lunteren achterhaald
't Maar.erg actueel is het
verhaal niet
I LUNTEREN. In de voormid-
■3'dag van de 19e Maart 1707 vcr-
voegden zich bij de Amsterdamse
juwelier Dirk Schelte drie man-
"'.fc-xien en een vrouw, die voorgaven
fl» enkele diamanten van grote waar
de te willen kopen. De juwelier,
■belust op een voordelige transac
tie, tgde zijn klanten een grote
collectie van de kostbaarste ste
nen voor. maar hoe hij ook zijn
best deed, hij slaagde er niet in
een koop tot stand te brengen.
Het viertal verliet vrij spoedig
ae winkel, maar Dirk Schelte had
,»S*het die dag zó druk, dat hij eerst
ver in de namiddag even tijd kon
vinden om zijn kostbare diaman-
n ten weer op hun vaste plaats te
- leggen. Terwijl hij daarmee bezig
>$was kwam hij tot fle onstellende
ontdekking dat een aantal stenen
ter waarde van ongeveer f 60.000
jVwas verdwenen. Onmiddellijk viel
zijn verdenking op de drie man-
"jnen, die 's morgens in zijn winkel
waren geweest. Hij bedacht, dat
de dieven natuurlijk zouden trach
ten zo spoedig mogelijk Amster
dam te verlaten en begaf zich
daarom aanstonds naar de plaats
waar de trekschuit naar Utrecht
afvoer. Maar de verdachten ver
schenen niet. Wel vernam hij, dat
drie mannen en een vrouw reeds
*s middags met dc schuit naar
Kaarden waren vertrokken. De
- vogels waren dus reeds gevlogen
en dg Amsterdammer was zijn
^kostbaarheden kwijt!
Het nieuws van de diefstal werd
natuurlijk aan de kaai druk be-
sproken. Ook Willem Vleertman,
een onverschrokken krijgsman, die
reeds aan verscheidene oorlogen
had deelgenomen maar zich nu
werkeloos in Amsterdam ophield,
hoorde dit verhaal Onmiddellijk
y opperde hij het plan de dieven te
achtervolgen. De omstanders von-
den dat een hachelijke onderne
ming; de dieven zoóden immers
wel gewapend zijn en wat moest
hij dan alleen tegen deze vier boe
ven beginnen?
Willem Vleertman had voor deze
vrees slechts een minachtende
glimlach over. Hij had wel voor
heter vuren gestaan en zou deze
laffe baliekluivers wel eens laten
zien, dat voor Seen klein ge
ruchtje vervaard was!
Te paard!
Zo vlug mogelijk zadelde hij
zijn paard en zette de achtervol-
g.ng in Het zou geen gemakke
lijke reis worden. De Maartse
buien striemden hem in het ge
zicht en de weg was spiegelglad,
zodat hij aanvankelijk slechts
Schietpartij op de
Postweg
De gebeurtenissen, die hier
worden verhaald, zijn niet van
recente datum, al zou de ietwat
sensationele titel dat ook doen
vermoeden. De enerverende ach
tervolging van de Amsterdamse
juwelendieven vond reeds meer
dan 200 jaar geleden plaats
Het was in de .goede oude
tijd", toen de trekschuit en de
postkoets nog de enige openbare
middelen van vervoer waren
In die tijd was er een geregelde
verbinding per „postwagen" van
Amersfoort naar Arnhem. De
weg, waarlangs deze postkoets
gingvanaf Amersfoort, via Ha-
mcrsveld en Walderveen, be
staat nóg en in de naam Post
weg blijft de herinnering aan
het verleden voortleven.
Het ivas op deze weg. dat de
jacht op een viertal leden van
>ict Amsterdamse dievengilde
taar dramatisch hoogtepunt na-
ierde.
Voorne in hete zomers koeien sterven
door de verzllting van het water, is
er weinig kans, dat de planten zullen
gedijen. Zolang in droge perioden
het drinkwater in tanks moet worden
aangevoerd, omdat de gebrekkige
waterleidingen het niet aankunnen,
is tuinbouw in het groot tot misluk
ken gedoemd.
Daarom moet die Brielsche
Maas dicht cn als in Augustus
van dit jaar de laatste schoep
leem de verbinding Voorne
Rozenburg zal dichten, steekt
heel Voorne de vlaggen uit. „Het
weer moet meezitten," zeggen de
Ingenieurs van Zanen Verstoep,
als wij van dc indrukwekkende
zinkstukken een plaatje maken,
eeuw ten achter bij de Nederlanders,
die toevallig 30 km. verder wonen: in
Rotterdam is onlangs het 75-jarig be
staan van dc Drinkwaterleiding ge
vierd.
Sociale Zaken stelt nog geen geld
beschikbaar; het heet dat het cr niet
is. Maar Voorne, in de zomer uitge
droogd. schreeuwt om water. Zo luid
schreeuwen de Voornaars, dat het in
Den Haag te horen is. En het heeft
er dc schijn van, dat dc zaken er thans
niet ongunstig voorstaan. Het is ook
al te zuur. dat in een tijd, dat aan
de rand van Voorne, aan dc Botlek,
li®
VOORNAARS ZIJN DRIE KWART EEUW TEN
ACHTER BIJ ROTTERDAMMERS
„maar dan redden we het." En
er is alle reden om hen op hun
bedaarde woorden te geloven.
Een dam van 1950 meter lang
leggen in een rivier, die nu nog
14 meter diep is. moge een ont
zagwekkend karwei zijn. Neder
landse waterbouwkundigen heb-
beh voor hetere vuren gestaan.
Zwarte vlek
Dan is Voorne nog lang niet waar
het wezen wil. Voorne is immers nog
steeds een zwarte vlek op de land
kaart van Nederland: in sommige
dorpen is geen, in de andere te wei
nig drinkwater. Triest: deze Neder
landers zijn maar liefst drie kwart
millioenen worden geïnvesteerd voor
de (overigens dringend noodzakelij
ke) industrialisatie, het éne millioen
voor drinkwater niet zou kunnen
worden opgebracht.
Noodoplossing
Behalve argumenten als tuinbouw,
t.b.c.-vnj rundvee, volksgezondheid,
heeft Voorne deze pijl op zijn boog:
de recreatie. Oostvoorne. Rockanje
en sinds kort ook Nieuw Helvoet ste
ken Hoek van Holland. Schevenuigen
en Zandvoort naar de kroon als druk
bezochte badplaatsen. Op de drukke
dagen zijn. alleen in dc provincie
Zuid-Holland. 172.000 personen tege
lijk aan zee. Dit bijna astronomische
getal zal in de naaste toekomst zeer
aanzienlijk toenemen. In ons landje,
waar we met z'n tienmillioenen np
een kluitje staan, is het recreatie-
vraagstuk zeer urgent.
Voorne kan nog heel wat va-
cantiegangers hebben Onder
twee voorwaarden: er moet
drinkwater zijn cn de verbin- -
dingen moeten in orde weZen.
Even heeft het gedreigd, dat dit
jaar de Kruininger Gors zou
worden gesloten wegens het wa-
terproblecm. Het gwaar is af
gewend: in de komende zomer
zullen waterbotcn water uit
Een onderdeel van de afdam
ming van de Brielsche Maas zijn
de werkzaamheden aan het Har-
telsche Gat, dicht in dc buurt
van dc Spijkenisscrbrug. Hier
icordt een schutsluis gebouwd
(120 m. lang) in de nieuwe ver
binding Oude MaasBriclsc
Meer. Deze sluis is bijna klaar.
Rotterdam aanvoeren en persen
in een tank van 200 m3. Het ge
hele kampeercentrum kan hier
van profiteren: leidingen voe
ren het water over dc terreinen,
met tal van aftakkingen cn
kranen. Een noodoplossing, het
is waar, maar beter dit dan aan
duizenden Rotterdammers va-
cantiemogelijkhcid te moeten
ontnemen.
't Kan groots worden
En de verbindingen? Het tramme
tje, rokerig en stuntelig, doet wel
zijn best, maar zolang het niet over
dubbel spoor kan rijden en het lijn
tje nog niet is geëlcctrificeerd, mo
gen diesels enige verbetering-bren
gen, het blijft behelpen.
Geef ons bussen, zeggen sommi
gen op het eiland,, maar de meesten
komerr ervan terug. -Het-is met dc
wegen niet al te best en dr Van
Zuylen, directeur van de RTM, ziet
geen kans, dc toppen in het vervoer
met bussen te verwerken.
Goed, zeggen de Voornaars. als wc
het dan (voorlopig?) met dat tram
metje moeten doen, geef ons dan
tenminste een brug naar Rozenburg
Dan zijn we althans van één vdcr
af en we zijn zo in Maassluis, c*n
omgekeerd. Straks heeft zich achter
de dam een meer gevormd. Het wa
ter. dat dan zoet is. leent zich voor
sport cn ontspanning. Wij zullen er
Replanting aanbrengen en het eer
ste plan voor een jeugdherberg, aan
het Brielse havenhoofd,'is er al. Dit
kan groots wordenals er een
brug komt naar Rozenburg.
Die brug komt cr. heeft burge
meester Van Sleen gezegd. Die wa
terleiding komt cr ook. al weet nog
niemand, wanneer. Al is dc dam in
de Brielsche Maas het enig tastbare,
dat in Voorne's strijd om cr boven
op te komen, gewonnen Is. dat stuk
dam steekt het zoute water in als
een symbool van Voorne's onver
zettelijkheid. Laat dc zee dc golven
maar landinwaarts stuwen, tot te
gen de verweerde beschoeiingen
van Bridle's haven toe. in Augustus
is het afgelopen. Dan is de zee ge
temd cn zo z&l ook de stroom van
moeilijkheden, die Voorne dreigden
tc overspoelen, worden getemd. Een
ontzagwekkend karwei, natuurlijk,
maar Hollanders hebben voor hetere
vuren gestaan!
langzaam vooruif kwam. Toch be
reikte hij nog juist vóór poortslui
ten de stad Naarden. De dieven
waren echter reeds verder getrok
ken en dus zette ook Vleertman
zijn wilde rit weer voort Bij de
herberg van Jan Tabak vernam
hij, dat de drie mannen daar eni
ge dagen een rijtuig gestald had
den en dat zij juist deze avond
teruggekomen waren en weer ver
trokken in de richting Amersfoort.
Ook Vleertman toog verder. Te
Soestdijk vertelde men hem, dat
de gezochten daar om elf uur
waren gepasseerd. In Amersfoort
hadden zij in het holst van de
nacht de paarden verwisseld en
waren onmiddellijk weer verder
getrokken naar Arnhem. De ach
tervolger was dus nog steeds op
cie goede weg. Een Waldervecnse
boer die hem in de vroege mor
gen tegen kwam. wist te vertel
len. dat nog geen kwartier gele
den een gesloten rijtuig was ge
passeerd en tussen de herberg „De
Moriaan" en het dorp Lunteren
kreeg Vleertman het rijtuig in
zicht.
De gebeurtenissen volgden el
kaar nu snel op. Bij de herberg
van Floor naast de kerk hield het
rijtuig stil. Vleertman was nu in
de onmiddellijke nabijheid. Hij
sprong van zijn paard met zijn
pistool en degen in de hand. Ook
de dieven trokken hun wapens
Er ontstond een wild gevecht, dat
echter al spoedig in het voordeel
van de ervaren krijgsman eindig
de. Twee van de drie mannen
raakten gewond en de derde vond
het toen maar verstandiger zich
cver; te geven.
De gehele buit de gestolen
diamanten en bovendien nog een
geldsbedrag van ruim vierduizend
gulden werd hun afgenomen
en daarna werden zij voorlopig
gevangen gezet in de opkamer bo
ven de kelder van de herberg, tot
dat de Schout van Ede, die in
middels gewaarschuwd werd hen
zou overnemen.
Opschudding
Natuurlijk veroorzaakte deze
schietpartij een geweldige op
schudding in het anders zo rustige
dorp. Jong en oud verdrong zich
om dc herberg. Enkele van de
hrutaalsten drongen zelfs de op
kamer binnen, waar dc Amster-
rr.ers waren opgesloten. Maar dat
begon Vleertman te vervelen. Met
bulderende stem gelastte hij de
nieuwsgierigen, zich te verwijde
ren en hij zwaaide daarbij zo ver
vaarlijk met zijn degen, dat zij
hals over kop de trap aftuimelden,
tot groot vermaak van het buiten
staande publiek.
Gelukkig verscheen spoedig de
schout met zyn rakkers om dc ge
vangenen weg te voeren. Ook
Vleertman vertrok weer naar Am
sterdam om de gestolen juwelen
aan de eigenaar terug te brengen.
Maar in Lunteren vormden deze
gebeurtenissen nog jaren lang een
dankbaar onderwerp, voor dc ge
sprekken rondom het haardvuur
W W.
i) Dc gegevens voor dit verhaal zijn
ontleend aan de ..Geschiedenis van
Ede deel JII, uitgegeven door de ver
eniging „Oud-Ede".
Amerikaanse
oorlogsbodems bezoeken
Amsterdam
AMSTERDAM Zaterdagoch
tend half twaalf zijn de twee Ame
rikaanse torpedobootjagers. de .Po
wer" en de „Steinaker" in de Am
sterdamse haven gearriveerd. Zij
liggen aan de Javakade gemeerd en
zullen tot 16 Februari in Amster
dam blijven.
Dadelijk na aankomst maakten
ie commandanten der schepen hun
opwachting bij de burgemeester
d'Ailly,
Voorne, 'n uithoek van het land,
ivaar hard. wordt gewerkt. A: de
dam in dc Brielsche Maas, die
gedeeltelijk klaar is: B: de plaats,
waar de brug naar Rozenburg
moet komen. C: hetHartclsche
Gat; D:'de geprojecteerde indus
trieterreinen aan dc Botlek.
De lijnen geven aan, waar vol
gens de plannen, dc aanvocrlei-
dingen voor het drinkwater moe
ten komen. Tot Spijkenisse loopt
al een leiding van Rotterdam.
Geruchtmakende
ontslagen bij hoge r.k.
geestelijken
VATICAANSTAD Dp «artsbU-
schop van Montreal, mgr. Joseph
Charbonncau is om gezondheidsre
denen afgetreden. Zijn ontslag is
door de Faus aanvaard. Mgr. Char
bonncau is 57 jaar oud.
Onlangs is critiek op hem geoe
fend, omdat hij in een mijnarbcldcrs-
kwestie in dc provincie Quebec blijk
zou hebben gegeven van „anti-kapi-
Uilistischc" opvattingen.
Dergelijke critiek is ook uitge
bracht tegen dc bisschop van Shcr-
brooke (Canada), mgr. Dcsranlcau.
Ten Vaticane wordt verklaard, dat
men niet weet, of mgr. Dcsranlcau
ook zijn ambt zal neerleggen.
Toen in Maart van het vorig jaar
1 de asbest-arbcidcrs van Zuid-oost
Quebec het werk neerlegden om
I kracht bij tc zetten aan hun cis om
ccn minimumloon van een dollar
I per uur. sanctionnccrdcn aartsbis
schop Charbonncau van Montreal cn
mgr. Roy, de aartsbisschop van Que
bec, in het openbaar inzamelingen
voor dc stakers in dc onder hun ge
zag staande katholieke kerken.
Groningse Joan en Goudse
Jaap naar Engeland
DEN HAAG. Tc Londen is In
samenwerking met de ..Overseas
Mail" evenals het vorig jaar een
opstelwedstrijd uitgeschreven voor
leerlingen tussen 16 en 18 jaren
van scholen voor voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs in
Nederland en 13 andere landen..
Het opstel had tot onderwerp:
„Mijn land cn de wereldvrede''.
Uit ieder land werden de jongen
en het meisje, die dc beste opstel
len gemankt hadden, uitgenodigd
van 10 Maart tot 16 Mei 1950 in
Engeland door te brengen teneinde
verschillende scholen tc bezoeken,
aan discussies deel te nemen en
voor Engeland typische instellingen
te leren kennen In samenwerking
met het ministerie voor Onderwijs.
Kunsten cn wetenschappen zijn de
volgende leerlingen uitverkoren
ons land in Engeland tc vertegen
woordigen: Joan Brandsma. leer
linge uit de 5e klasse van het gc-
mcenteliik gymnasium in Gronin
gen en Jaap Schipper, leerling uit
de 4e klasse van de Rijks HBS to
Oud Beycrland.
PRAAG. Door een Moravisch
staatsgerechtshof zyn Zaterdag drio
personen ter dood veroordeeld, ver
dacht van het smeden ener samen
zwering om dc huidige communis
tische regering omver te werpen en
leidende politieke persoonlijkheden
te vermoorden.
Zaterdagmiddag is op het Oost-
einde te Dcift ecu 6-jarig meisje
door een vrachtauto overreden cn
gedood.
Figl wil niet naar pijpen
van communisten dansen
WENEN Communistische afge
vaardigden hebben ln het Oosten
rijkse parlement voorgesteld, dat
Oostenrijk afzonderlijke staatsver
dragen met de vier bezettende mo
gendheden zou sluiten. Bondskanse
lier dr Figl heeft thans verklaard,
dat het communistische voorstel on
uitvoerbaar is. De Oostenrijkse rege
ring zal op de terugtrekking van
alle bezettingstroepen blijven staan.
Dit zal moeten geschieden, zodra er
een staatsverdrag met de vier be
trokken staten is gesloten.
„Nachtmerrie" avontuur
loopt «;oed af
ST. PETERSBURG (Florida).
Een 28-jarige steward der Eastern
Airlines heeft Zaterdag een be
nauwd halfuurtje meegemaakt.
'Toen zijn machine op 600 meter
hoogte over de Tampa-baai vloog
ging de deur plotseling open. H(j
werd door de kracht van de wind
naar buiten gezogen, maar wist zich
nog aan de machine vast te grijpen.
De enige passagier van de machi
ne trachtte tevergeefs hulp te bic
den en alarmeerde de piloot. De
tweede piloot zag kans een been
van de zich vastklemmende steward
die in de oorlog parachutist was
vast te grjjpen.
De piloot trachtte op het eerst
volgende vliegveld te landen, maar
door de mist moest hij gebruik ma
ken van het gemeenteltjke vliegveld
van St. Petersburg, waar hij zijn
machine acht minuten na het onge
val aan de grond zette.
De steward, Fishcr-Galati ge.
naamd, werd naar het ziekenhuis
overgebracht, waar hij een kalme
rend middel kreeg. Na een kwartier
stapte hij weer in het vliegtuig
een DC-3, die onderweg was van
Miami naar Chicago en hervatte
de reis.
ZALTBOMMEL Er Is ln de
Bommelerwaard onrust ontstaan
door de bekendmaking van plannen
van Gcd. Staten cn minister Van
Moarscveen, om van do bestaande j
dertien gemeenten drie grote ge
meenten te maken, meldt het A.N.P.
Do Bommelerwaard (Heerewaarden
inbegrepen) bestaat uit dertien gr.
meenten. Gerekend naar de toestand
op 31 December 1948 hebben deze
liet volgende Inwonertal: Zaltbom-
mel 4875, Mansdriel -1896, Animer.
zoden 2775, Gameren 1985, Brake!
1808, Hedcl 1777. Rosnum 1555, I'oe-
deroyen 1445, Kerkwijk 1280, Znili-
chem 1192, Xedcrhemert 1088, Hoo-
rewaarden 922 en ffunvenen 578. In
totaal 26172 personen.
Volgens Gcd. Staten kan deze in
deling niet doelmatig zijn, omdat ze
leidt tot versnippering cn omdat de
vraagstukken, waarvoor de gemeen
ten zich gesteld zien, gemakkelijker
en doeltreffender door oen of enkele
gemeentebesturen tot oplossing zyn
te torengen. De steeds omvangrijker
en gecompliceerder taak der ge
meentebesturen dreigt de bestuurs
kracht en de financiële mogelijk
heden dezer gemeenten te boven te
gaan.
Een nieuwe gemeentelijke indeling
van deze streek is volgens Ged. Sta
ten dan ook dringend noodzakelijk,
waarbij er van is uitgegaan dat een
afdoende oplossing voor dc toekomst
verkregen moet worden De Bomme
lerwaard leent zich huns inziens
daartoe bij uitstek, omdat dit gebied
geografische en sociaal-economisch
een eenheid is. Vorming van één ge
meente zou uit dit oogpunt reeds tc
verdedigen zyn. maar het verband
tussen de verschillende delen zou
dan toch wel erg zwak worden. Meer
voor de hand ligt de vorming van
drie gemeenten, waarop dc ont
werpregeling is gebaseerd.
Ged. Staten hebben zich de oplos
sing als volgt gedacht:
1. Met ingang van 1 Januari 1951
worden de gemeenten Brake!, Game.
ren Nederhemert, Poederoyen en
Zuilichem in haar geheel en een ge
deelte van de gemeenten Zaltbom-
mel, Kerkwijk cn Ammerzoden, sa
mengevoegd tot een gemeente, ge
naamd Aalst;
2. De gemeenten Hurwcnen cn
Hccrewaarden in haar geheel en een
gedeelte van de gemeenten Zalt-
bommel en Kerkwijk samengevoegd
tot een gemeente Zaltbomihcl;
3. De gemeenten Maasdriel, Hefjel
cn een gedeelte van Ammerzoden
worden samengevoegd tot een nieu
we gemeente Hedel.
Van groot belang
Ged Staten zijn er van overtuigd,
dat de totstandkoming van de nieu
we indeling van de Bommelerwaard
van groot belang zal zijn. De drie
gemeenten, elk tellende ruim 8000
inwoners, zullen, beter dan de vele
kleine gemeenten die thans bestaan,
in staat zyn de belangen van de
streek en de inwoners te behartigen
en zy zullen op doeltreffende wijze
vermogen bij te dragen tot verho
ging van de welvaart in de Bomme
lerwaard.
De in deze streek reeds jaren be
staande Stichting tot Bevordering
van de Welvaart in de Bommeler
waard, hoeft bjj het voorbereiden
van deze plannen belangrijk werk
verricht door het verstrekken van
gegevens cn adviezen in deze rich
ting. Zij was het ook die indertijd het
rapport van prof. Van Vuuren over
dc Bommelerwaard deed samenstel
len en publiceerde.
Dit zijn ln grove trekken dc plan
nen zoals deze thans aan de gemeen
tebesturen zijn toegezonden om ad
vies, nadat er voor enige tyd reeds
een bespreking is geweest van allo
betrokken burgemeesters met mi
nister Van Maarscvoen.
Protesten
Hoewel over het algemeen de di
verse burgemeesters zich achter tilt
plan hebben geschaard, zy het dun
hier en daar met enig voorbehoud,
hy de bevolking kreeg dit plan een
zeer slecht onthaal. Allerwegen wor
den protest-vergadering belegd, ru
moerige raadsvergaderingen met
scherpe discussies zijn aan de orde
van de «lag en op een vergadering
van wethouders Is liet initiatief ge
nomen tot liet doen uitbrengen van
een tegenrapport.
Een van de eerste besluiten was,
een beroep te doen om de termijn
van zes weken, dlc Ged. Stalen had
den gesteld, waarin het oordeel der
betrokken gemeenten kenbaar
moest worden gemaakt, met vier
maanden te verlengen.
Een tweede besluit was om aan
mr. Donner te Den Haag cn mr.
Van Haarcn te Eindhoven opdracht
te geven een contra-memorie op to
stellen, ter aanbieding aan GeJ.
Staten. Van de gemeenteraden zal
oen credict worden gevraagd om dc
kosten van ,dit rapport te bestrij
den.
Een werk-comlté is samengesteld
uit tal van wethouders en secreta
rissen, dat met petitionnementen,
protest-vergaderingen en massa-
adressen de bevolking in het ge
weer tracht te roepen tot verzot
tegen deze plannen.
Het wordt de burgemeesters zeer
kwalyk genomen, dat zy zich niet
van den beginne af hebben verzet
en men heeft diepe verontwaardi
ging voor de wijze waarop Ged.
Staten een en ander motiveren in
de memorie van toelichting, waarin
de bevolking van deze streek als
economisch achterlijk wordt voorge
steld.
Verschillende gemeenteraden zijn
reeds bijeen geweest en de geest, die
in het algemeen daar heerst, is die
van verzot en verontwaardiging. Er
worden voorstellen gedaan om de
Stichting tot bevordering der Wel
vaart in de Bommelerwaard de ge
meentelijke subsidie te onthouden
en er worden afkeuringen uitgespro
ken jegens de burgemeesters, die
aan de protesten niet medewerken.
j EDE. Het gemeentebestuur
van Ede gaat maatregelen treffen
tegen het steeds erger wordend van-
1 dalisme, dat zich botviert in het
j vernielen van bomen en heesters in
I do plantsoenen en langs de wegen.
Vorig jaar bedroeg de schade onge
veer 1000,
BREDA De cadetten van de
Koninklijke Militaire Academie tc
J Breda hebben Vrijdag hun jaarlijkse
j assaut gehouden, die ook door gasten
uit Belgie, Frankrijk, Engeland en
Denemarken werd bijgewoond.
