Aan Schutterhoeflaan groeit rijst en.
rijpen bananen
Breitner en zijn werk
benaderd
Van de eerste eeuwen na
Christus tot Baeh
Vrolijk spel van fantasie
en werkelijkheid
Noteert
o even
CITY THEATER TEL. 6572
„EIN WALZER FÜR DICH"
„DE RAMP VAN PEARL HARBOUR"
„Fietsendieven", een appèl
aan ons geweten
2
Zaterdag 11 Maart 1950
Tropische kassen van De Smalen doen
voor Hortus Botanicus niet onder
(van een onzer verslaggevers)
Ergens op de Schutterhoeflaan vlak bü de grens van Amersfoort
en Leusden ligt temidden van geurende dennenbomen en rustieke
huisjes een stukje overdekt tropenland. Er groeien vreemdsoortige en
meer bekende planten, die slechts onder de tropenzon wortel schieten en
vrucht dragen. Orchideeen groeien er in tientallen soorten, maar ook
vindt men er bananenbomen, koffie-, peper-, rijst-, ananas, en katoen-
planten, cacaoboompjes, vleesetende planten, ja eigenlijk te veel om op
te noemen. De eigenaar ervan wijdt al zijn enthousiasme en practische
kennis aan zijn liefhebberij. Het kweken van tropische planten en ge
wassen is een hobby van de Amersfoortse fotograaf, de heer W. de
Smalen.
Honderden orchideeën
vragen grote verzorging
„Kom maar eens kijken. Bij mij
groeien ze ook!", had de heer Sma
len ons uitnodigend gezegd, toen
hij dezer dagen in onze krant een
artikel had gelezen over de
Utrechtse Hortus Botanicus, waar
midden in de winter bananen
rijpen.
Op een zonnige dag zijn wij naar
de Schutterhoeflaan getogen en
hebben met eigen ogen kunnen
aanschouwen wat de heer De Sma
len in zijn vrije tijd presteert. De
liefde voor bloemen en planten is
hem aangeboren. Toen hij nog kind
was genoot hij reeds van een sim
pel bosje bloemen en na zijn ves
tiging in het huis aan de Schutter
hoeflaan in 1941 werd het kweken
van bloemen en planten naast zijn
vak de grootste liefhebberij. Uren
brengt de heer De Smalen door in
de twee. achter zijn huis gelegen
kassen, 's Morgens is het vroeg dag
voor hem. Dan moet er gespoten
worden of er zijn andere werk
zaamheden te verrichten. Geen mi
nuut laat hij verloren gaan en als
de tijd het toelaat kan men de heer
De Smalen ook 's avonds in de
kassen vinden. Voor kijken heeft
hij dan weinig tijd. want de plan
ten en gewassen die in beide kas
sen groeien eisen een nauwkeurige
verzorging.
„Neem die orchideeën nu
eens," zegt hij- ..Als babies
moeten ze behandeld worden.
Elk soort eist een speciale be
handeling. Ze groeien in mos,
varen, of beukenwortel en het
overpotten eist een massa tijd.
De grote vijanden van de or
chidee zijn de slakken en de
luizen.
Wanneer deze zich op de plant
hebben vastgezet, moet energiek
worden ingegrepen om vernietiging
van de plant te voorkomen.
MET EEN TANDENBORSTEL
„Het ontluizen bijvoorbeeld moet
blad voor blad met een tanden
borstel geschieden". Vele honder
den orchideeën, verdeeld over
ruim 60 soorten, kan men in de
kassen van de fotograaf-kweker
vinden. Een aantal jaren geleden
kwam de heer De Smalen voor een
luttel bedrag in het bezit van en.
kele orchideeën-planten en door
voortdurend kweken breidde hij
het aantal van deze kostbare en
mooie planten steeds meer uit. Het
moet een lust voor het oog zijn
wanneer al deze planten in bloei
staan. Nu zijn het er slechts enke
len. die de aandacht trekken, maar
volgend jaar lente zal boven die
honderden potjes de mooi-gevorm-
de orchidee-bloem steken. Vorig
jaar verpotte de heer De Smalen
de meeste orchideeën en de plan
ten dragen daardoor dit jaar wei
nig bloem.
In de tropische kas-tempera-
tuur (6070°) vertelt de heer De
Smalen onafgebroken van zijn
liefhebberij. Hij voert ons langs de
„dicht-bebouwde" plantengalerij
en toont zijn „kweek". De rijst
plantjes vinden voldoende voedsel
in de visvijver; de dadel, die de
heer Smalen vorig jaar zaaide,
krijgt reeds een boomvorm. De kof.
fie, cacao, ananas, apennootjes en
de papierplant, gedijen allemaal
in Amersfoortse bosgrond.
Vleesetende planten vindt u in
de kassen van de heer De Smalen
in diverse soorten. Hij houdt het
blad van zijn mes tussen de beide
bladhelften van een vleesetend
plantje Als een sluisdeur klappen
ze op elkaar. „Zo kom: dit plantje
aan de kost. Het vangt talrijke in-
GRAND THEATRE: „Fietsendie
ven". 14 jaar. Zondag: 2 4.15 6.45
en 9 uur. ov. dagen: 2.30 6.45 en 9
uur. Donderdag. 16 Maart 2 30 6.45
en 9 uur „Snake Pit". („Slangen
kuil") 18 jaar.
CITY THEATER: „Ein walzcr filr
dich". alle leeftijden. Zondag: 2
4 15 6.45 en 9 uur; ov. dagen: 2.30
6.45 en 9 uur
REMBRANDT THEATER: Van Vrij
dag t.m. Maandag: „Scherpschut
ters" 14 jaar; Van Dinsdag t.m.
Donderdag: „Man van Colorado",
14 jaar: Zondag 2 4.15 6.45 en 9
uur; Vrijdag en Zaterdag: 2.30 6.45
en 9 uur. Ov. dagen: 2.30 en 8 uur.
T.e m. 12 Maart. Academie voor
Beeldende Kunsten. Schilderijen-
expositie W. Alings en J. Kuyper,
1012. 2—4 en 79 uur Zondags
25 uur.
11 t.m. 26 Maart. St. Pieters- en
Blocklandtsgasthuis. A. G. Ten
toonstelling werken Breitner. 10—
5 uur; Zondag 25 uur.
31 Maart: Amicitia: Receptie 50-ja-
rig bestaan Alg. Ned. Sigarenma
kers. en Tabakbewerkersbond
35 u. 7.30 u. feestavond.
11 Maart: Hotel Monopole. Receptie
Amsvorde. 3—5 uur.
11 Maart: 's Prinsenhof. Feestavond
Olympia 8 uur.
11 Maart: Markthal Feestavond
speeltuinvcr. Soesterkwartier. 8 u.
13 Maart: Geb. Vrijz. Herv. I.V.O.
Lezing Kees Hana: „Leven in bos
en hei", 8 uur.
OPENBARE LEESZAAL. Uitle
ning voor volwassenen dagelijks
25 u.; bovendien Dinsdag- en
Vrijdagavond van 7—9 uur. Uitle
ning voor kinderen: Woensdag en
Zaterdagmiddag van 2 304.30
uur. Leeszaal dag. van 1012.30 en
25 u. bovendien Dinsdag- en
Vrijdagavond van 710 uur.
R.K. OPENBARE LEESZAAL.
Wijersstraat 2, geopend van 101
uur en 2.306 45 uur. Maandag en
Vrijdag 7—9 uur. Uitlening van
11—12.30 uur.
secten. die eenmaal opgesloten, ver
loren zijn."
BANANEN RIJPEN
Dan komen wij bij de hoge ba
nanenboom. „Jaren geleden was
het nog een stekje, dat een der
Nederlandse Hortussen aan mij af
stond Ik plantte het stekje in een
flinke ton en hier ziet u het resul
taat."
Vorig jaar ging de boom bloeien
en van de bloeitüd af duurt het
ongeveer een jaar, voor de vruch
ten rijp en eetbaar zijn. Reeds
tweemaal „oogstte" de heer De
Smalen bananen. De eerste maal
was het een tros van ongeveer y°
stuks en de laatste keer van ruim
75. Nu bengelt weer een grote f 4 c
met ongeveer 75 mooi gevorr j
bananen aan de hoge dikke st:
Over enige tijd zullen ze rijp j n
eetbaar zijn.
„Ik kan ze wel binnen een maand
rijp krijgen, wanneer ik de tros
boven de kachel hang. Maar dan
vind ik de aardigheid er af," ver
telt onz^ gastheer. De heer Smalen
heeft nog twee andere bananen
bomen, maar deze zullen eerst vol
gend jaar vrucht dragen.
„Hoe heet die plant?", vragen
wij de heer De Smalen en wijzen
op een minuscuul bloempje. „Ja,"
zegt hij bedenkelijk, „die namen
weet ik niet allemaal uit m'n
hoofd. Het zijn meestal Latijnse
namen en die klinken zo duize
lingwekkend. Eindelijk heeft
hij het gevonden. „Uit deze bloem
leest men het lijden van Christus"
zegt hij, en de heer De Smalen
laat ons de mooi gevormde bloem
zien die door haar schitterends,
tekening en mooie kleur bijzonder
opvalt."
De heer Smalen voerde ons nog
naar een volière, waarin een veer
tigtal kanaries rondzwermt. en de
duivenhokken. „Ja. dat zijn lief
hebberijen van m'n beide zoons
hoor", zegt hij.
VOLHARDEN
Nabij de door de heer De Smalen
practisch alleen (van afgebikte
stenen) gebouwde kassen ligt nog
een ruime tuin. Bijen zwermen als
lenteboden uit een aantal kasten op
zoek naar de eerst bloeiende bloe
men. Vijgen-, abrikozen-, perziken
en andere vruchtbomen werpen
hun schaduw op de kassen. Over
enige tijd zullen ook deze bomen
hun verzorging weer eisen. Tijd
rovend werk, dat deze Amersfoort
se fotograaf veel voldoening geeft.
Hij weet maar al te goed dat het
heel eenvoudig is er een liefhebbe
rij op na te houden, maar is daar
enboven van mening dat het een
kunst is te volharden. Deze kunst
verstaat de heer De Smalen. Hij
laat graag belangstellenden zijn
kassen zien en praat dan onafge
broken met hen over de schoon
heid van zijn tropische bezittingen.
Liefhebbers, die graag eens een
kijkje bij de heer De Smalen wil
len nemen zijn altijd welkom, mits
zij tijdig een afspraak maken.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Geslaagde discussie-avond van sectie
beeldende kunst
Breitners werk is in Amersfoort. Het siert de wanden van het expositie-
zaaltje in het Sint Pieters- en Bloklandsgasthuis. Da tstemt ons gelukkig.
Het is goed dit werk nog eens te benaderen. Dat is Vrijdagavond in een
min of meer intieme kring van kunstenaars en kunstminnenden gedaan.
Het bestuur van de sectie beeldende kunst van de Amersfoortse Gemeen
schap vond drie leden van de aangesloten groepen bereid iets over het
werk van Breitner, en de t(jd waarin hü leefde en werkte te zeggen.
Drie inleiders geven
voorlichting
De heer Th. R. Voorenkamp van
de fotokring Eemland deed dit op
exacte wiize. Hii belichtte de figuur
van George Hendrik Breitner voor
al in ziin tiid. Hii herinnerde ziin
gehoor er aan. dat de Franse tijd
het classicisme bracht. Een opvat
ting die volmaakt tegenover de
tradities van het Hollandse schil
dersgevoel stond. Het was in strijd
met de Hollandse volksaard. In de
twintiger jaren van de negentiende
eeuw was er een overgang naar de
romantiek. Men'viel terug in een
grenzenloze vervlakking. Totdat, na
1840, een groep jonge Haagse schil
ders in hun kunst uiting gaf aan
een dieper gevoelsleven.
Geestelijke explosie
De geestelijke explosie komt ech
ter pas goed rond 1880. Daaraan
was al een kentering vooraf gegaan.
Rond 1870 schilderde men reeds
zoals de geest het begrepen had. De
gebroeders Maris baren in 1863 op
zien met hun werk. Zii maken zich
los van de geest van hun tijd. De
kloof tussen kunstenaar en publiek
wordt, overbrugd. In die tiid leeft
de jonge Breitner. In ziin jeugd
had hij reeds een passie voor het
schilderen. Breitner wilde de schil
der van 't volk worden. Hij maak
te een Pariise tiid door waaruit het
meest aangrijpende doek ..Het wit
te paard van Montmartre" is ont
staan. Dan komt de beslissende pe
riode in zijn leven: Amsterdam!
Daar wordt hij gegrepen door de
beweging van de tachtigers.
Met ongebreidelde passie
stortte Breitner zich in deze
tijd. Hii is d e schilder van
Amsterdam geworden. In 1923
stierf hii als strijder in ziin
harnas Breitner. volgens de
inleider, de machtigste schil
dersfiguur van de 19de eeuw.
een groot mens groot kunste
naar en groot Nederlanders.
Voor het Amersfoortse Kunste
naars Genootschap sprak de archi
tect de heer G. Adriaans. Hii be
lichtte de stiil en stemmingen in
Breitners tijd. De heer Adriaans
bepaalde zich tot de bouwkunst.
Hii verwierp de opvatting, dat de
19de eeuw geen grote dingen zou
hebben voortgebracht.
De geschiedschrijvers zullen het
later kunnen beoordelen, maar de
heer Adriaans gelooft dat de 19de
eeuw. de twintigste eeuw naar de
kroon steekt, wy kennen slechts de
vooruiteang in destructiev» zin
(H.bnrn). de 19de eeuw bracht ons
vooruitgang in constructieve zin tot
heil van de gemeenschap.
Volgens deze inleider is de kunst
in de 19de eeuw wel stijlvol ge
weest. al bezat zii geen eenheid
in cultuur. De heer Adriaans toon
de met verscheidene voorbeelden
uit de architectuur aan hoe de on
derscheidene bouwstiilen dikwiils
elkaar overlappen. De beweging
van tachtif heeft ook de bouwkunst
verjongd. Toch is er altijd nog een
teruggrijpen naar oude vormen. De
inleider vroeg in zün betoog cle
mentie voor de kunstenaars van
die tijd en zeide: waar vindt men
in onze tiid het werkelijk moderne
huis?
Disharmonie
De derde en laatste spreker was
de heer Court C. Veldkamp, lid van
de Schildersgroep De Ploegh. Deze
inleider ging vooral in op psyche
van Breitner. Er was in deze kun
stenaar een voortdurende striid
tussen hartstocht en diepe moede
loosheid. Hii wilde zichzelf steeds
hogerop stqwen totdat ziin tech
nisch kunnen achterbleef. Deze
disharmonie in zijn geest, aldus de
inleider, veroorzaakte 'n misschien
te vroegtijdige neergang in zijn
werk. Breitner wenste noch con
cessies aan zichzelf noch aan het
publiek te doen.
Na deze inleidingen in de Gast-
huiskerk begaf het gezelschap zich
naar de expositiezaal waar een in
teressante discussie ontstond over
hetgeen op deze ongetwijfeld goed
geslaagde avond over Breitner en
zijn werk was gezegd.
De heer D. Zuiderhoek leidde de
besprekingen op prettige wijze.
1227. Larry wil we
ten, waar de geroofde
foto is gebleven, maar
de vette boef doet net,
alsof hij niet weet,
waarom die kaart zo
belangrijk is. Hij pro
beert Larry duidelijk
te maken, dat hij ook
maar is gehuurd voor
dit vuile werkje en dat
hij verder van niets
weet. „Maak mij niets
wijs," zegt Larry dan;
„je weet best, dat dit
de kaart was, waarop
de weg stond aangege
ven naar het RiJk van
de Witte Mammouth"
Als door een bliksem
straal getroffen zakt de dikzak op zijn knieën
en smeekt Larry om genade, wanneer deze
er aan toevoegt, dat de „Fort Churchill" op
weg is naar dat land. Larry weet nu genoeg
en laat de mannen in Dutch Harbour aan land
zetten. Wanneer ze hun weg vervolgen via
de Beringstraat zegt Larry: „Die dikke scheen
er niet erg op gebrand te zijn om het Rijk
van de Witte Mammouth te
om hij zo schrok is mij o\
erg duidelijk. Enfin, we zijn
betreden, waa*.
•erigens ook niet
die spion kwijt-
Een en ander over het ontstaan van
de Matthaus Passion
Goede Vrijdag is een hoogtijdag in het kerkelijk jaar, waarop het lijden
van Christus, kroon op Diens leven, plechtig wordt herdacht. Reeds zeer
vroeg komt de gewoonte op de lijdensgeschiedenis in de dienst te doen
zingen door de priester. De vorm, waarin dit geschiedde was de lectlostyi,
een simpel recitatief met weinig beweging. Alleen de woorden van Jezus,
speciaal het „Eli, lama sabachtani" werden met wat meer nadruk en op
een andere toon gezongen, maar voor en na bleef grote soberheid ken
merk van de plechtigheid.
Eerste opvoering in 1729
te Leipzig
In later eeuwen werd de Passio meer
genuanceerd en werden dramatische
elementen bil de herdenking opgeno
men. Meer aan één persoon voerden
haar uit en men kan omstreeks 800 een
soort rolverdeling vaststellen, waarbij
de verschillende stemmen (hoog, mid
den laag- een bepaalde functie toebe
deeld krijgen. Later werden koren in
gevoerd, om de volksmenigte te ver
tolken (turba-woorden). doch de litur
gische aard werd nergens doororoken.
de muziek bleef ook bij deze Chorale
Passie van karakter Gregoriaans, één
stemmig. De vijftiende eeuw kende de
meerstemmige passiekoren, het is de
figurale Passie, die hiermede haar in
trede doet. welke ontwikkeling verder
voert tot allerlei mengvormen, waarin
lectio-stljl. chorale en figurale opvat
tingen. soms wonderlijk dooreenlopen
De Luthersen namen na de Hervorming
de Passieherdenking, wat de uiterlijke
vorm betreft, van de Moederkerk over.
Zij gebruiken de evangelieteksten van
Mattheus en Johannes, gaven bovendien
de muziek een nationaal Duits aanzien.
Ook krijgt de passieuitvoering steeds
meer een dramatisch karakter; de rol
van de evangelist en die der enkele
personen worden door solisten gezon
gen. het uitbeelden van het volk
schiedt door koren.
ge-
NIEUWE VORM
Beïnvloeding door opera en oratorium
versterkt het dramatisch karakter en
geeft het aanzijn aan een nieuwe vorm;
de dramatisch-oratische Passie. Het
oorspronkelijke Bijbelwoord wordt ge
parafraseerd. zinnebeeldige personen
treden op naast de evangelisch-hlstori-
sche: met alle middelen tracht men het
uiterlijk effect te veVgroten helaas wordt
het verband met het kerkelijk karakter
losser, ook al onttrekt men zich niet
bewust aan zijn Invloed. Toch verwil
dert men zich steeds verder van de
liturgische grondgedachte en de uit
beelding der Passie nadert zeer dicht
tot het wereldse oratorium.
Het is aan het geweldige genie van
Johann Sebastian Bach voorbehouden
Advertentie (l.M.)
Wegens beschadiging van de reeds aangekondigde film
vertonen w(J VAN HEDEN AF
Aanvang der voorstellingen als gewoon
De Italiaanse filmregisseur Vit-
torio de Sita roept ons in zijn film
„Fietsendieven" tot de realiteit van
het leven. Hij greep een motief uit
het-leven-van-alle-dag: het stelen
van fietsen. Een uitwas van onze
maatschappelijke orde. waarin, bij
voorbeeld in Italië, nog niet zoveel
sociale zekerheid voor de mens
heerst dat dit kwaad kan worden
uitgebannen. De Sita is wonderlijk
goed geslaagd in zijn poging om
van een. ogenschijnlijk onbelangrijk
gegeven een film te maken. Het is
een meesterstukje geworden: een
appèl aan ons geweten.
Het verhaal komt kort en goed
hier op neer: een arbeider in Rome
komt na maanden van werkloos
heid aan de slag. Antonia Ricci
wordt stadsaanplakker. Hij moet
daarvoor zijn fiets uit de lommerd
halen in ruil voor zijn beddegoed.
Ricci is aan het werk en plakt met
onwennige handen zijn affiches. In
een ogenblik van intense toewij
ding aan zijn werk wordt zijn fiets
gegapt. Ricci is vertwijfeld. De
volgende dag is een Zondag. De
gehele dag zwerft de stadsaanplak
ker met zijn zoontje Bruno door
het drukke Rome. Zijn zoeken is
tevergeefs. Er is één uitweg: zelf
et i fiets stelen. Ricci doet dat even
onhandig als het aanplakken van
de biljetten. Hij wordt gegrepen,
doch ontloopt straf. De eigenaar
van de fiets zegt: „laat hem lopen,
wat heb ik aan die soesah!"
Daar gaan Ricci en Bruno dan,
opgenomen in de mensenmassa die
het Yoe-balstadion verlaat. Er is
geen uitzicht meer. De wereld is
wreed, de mens slechts gevoelig
voor eigen zorgen.
De Sita is onze dank verschul
digd voor déze film, waarin geen
gebruik is gemaakt van beroeps-
artisten. Dat is misschien wel het
geheim van De Sita's film.
In het City-theater wordt de film
„De ramp van Pearl Harbour" ge
toond. In de hoofdrol spelen Do
nald Barry. Virginia Grey en Ian
Keith. De film geeft het beeld van
de eerste oorlogsoperatie in de
Stille Zuidzee.
Rembrandt Theater brengt een
gezellige schietfilm met Randolph
Scott in de hoofdrol. „Scherp
schutters. heet dit product, 't Gaat
over een jongeman, die boeven op
boevenmanier vangt, het recht ziin
loop doet hebben en beslist moei
lijkheden heeft gehad met de kruit-
leverancier.
IN NORTHAMPTONSHIRE (En
geland) werd de eerste gas-lur-,
bine auto, gebouwd door de Ro
ver fabrieken te Birmingham,
gedemonstreerd. De auto heeft
twee pedalen, één voor de rem
en één voor de versnelling. Voorts
is de wagen uitgerust met drie
luchtinlaten, terwijl de uitlaat
zich achter de bestuurder be
vindt. De gas-turbine is op de
plaats, waar bij een normale wa
gen de achterzitplaatsen zijn.
gebleven al deze stromingen samen te
vatten, alle elementen, die ln de ont
wikkeling der Passle-ultbeeldlng een
rol hebben gespeeld, harmonisch te ver.
enigen, zonder daarbij uit het oog te
verliezen de eisen, welke geloofsbelij
denis en liturgische uitvoering stellen,
zonder de machtige eenvoud van het
Evangelie te schaden.
Soms heeft men de neiging zich ai
te vragen, of de moderne Inzichten om.
trent de wijze, waarop de Matthëufc Pas
sion van Bach mag worden uitgevoerd
ons niet verwijderen van de oorspron
kelijke doelstelling van de grote liturg
Bach, al moet men waardering hebben
voor de diepe ernst en de muzikale
kennis van de grote uitvoerende kun
stenaar van onze tijd Maar deze aan
gelegenheid behoort niet binnen het
bestek van dit artikel, dat do bedoeling
heeft een historisch overzicht te geven.
EERSTE OPVOERING
Bach zelf heeft zijn Matthaus Pas
sion voor het eerst doen opvoeren in ae
St Thomaskerk te Leipzig op 15 April
1729 Het was niet de eerste Passion.
welke hij had gecomponeerd; de Johan-
nespassion dateert reeds van 1723 Zeer
grote aandacht heeft de Matthaus Pas
sion bij de eerste opvoering niet getrok
ken. belangrijker achtte men de uit
voering van de passiemuziek van Gott
lieb Prober, die op dezelfde Goede Vrij
dag in de Nieuwe Kerk te Leipzig ten
gehore werd gebracht. Toch beschouw
de men aan het eind der achttiende
eeuw de weergave van Bachs Passie
muziek te Leipzig als een gebeurtenis,
zowel van artistieke als kerkelijke be
tekenis. Toen trad de grote stilte ln.
In 1750 was Bach overleden en men
stelde hem hoger als uitvoerend, dan
als scheppend musicus.
HERLEVING
Het was Mendelssohn, die in 1829.
ruim een eeuw na de eerste uit
voering. de moed had nog eens
Bachs werk voor het forum der
openbaarheid te brengen. Het werd
een geweldig succes. Bach was od-
nieuw ontdekt; vanaf dat ogenblik
werd de wereld zich bewust welk
een groot muzikaal genie deze Bach
was.
Merkwaardig moet worden geacht,
dit met uitzondering van het evangelie
naai Mattheus, de woorden van de Mat
thaus Passion in het algemeen van uit
een litteratuuroogpunt niet veel te be
tekenen hebben. De dichter is Plcander
pseudoniem voor de Lcipzigcr postamb
tenaar Henrici Het zullen wel niet in
de eerste plaats de letterkundige schep
pingen van Picander zijn geweest, die
Bach hebben geïnspireerd, maar hij
heeft ze voor zijn doel niettemin bruik
baar gevonden. Misschien was het ook
wel de vrome prctentielooshcid. oie
hem aantrok. En ook op ons zullen deze
woorden, wanneer a s. Donderdag, dit
machtige werk van Bach zal weerklin
ken onder de gewelfde pilaren der S'nt
Joris, indruk maken, als passend bij de
wijding, die over ons zal komen.
Heintje Davids in
„Amicitia"
Heintje Davids en enkele colle
ga's traden Vriidagavond op in
„Amicitia". dat beslist meer toe
schouwers had kunnen bergen. Het
was een mrddelmatiee voorstelling.
Stoet Haspel, aangekondigd als de
eerste komiek van de Bouwmees
ter-revue. hield conférences en was
het zonderlinge mannetje in de
sketches. Hij deed dat wel grap
pig. De Annabelle's en Co. brach
ten enkele vrolijke liedjes en vlotte
tap-dances. Henk Bukman toonde
zich een uitstekende imitator en
vooral de wijze, waarop hij het po
litiek weekoverzicht van Prof v. d.
Mandere nabootste, had veel suc
ces.
Co v. d. Heyde Wijma. de ac-
compagnateur. trad als solist op de
voorgrond met o.a. de Rhapsody in
Blue van Gershwin en een door het
publick samengestelde potpourri,
waarin a.a. fragmenten uit het
Warschauconcert van Richard Ad-
dinsel. Heintje Davids, voor velen
de grote attractie van de avond,
vertelde en zone weinig nieuws,
maar werd toch keer op keer be
loond met een harteliik applaus. De
Amerikaanse reis is Heintje blijk
baar best bevallen, want ze praat
te er nu nog over. Van de sket
ches noemen wij „De Rechter", een
malle geschiedenis, waarin Stoet
Haspel heel wat fratsen verkocht.
Matthaeus-Passion
Otto Couperus is
vertolker van de
Christus-partij
Het spreekt vanzelf, dat de ver
tolking van de Christus-partij in
de Mattheüs-passion slechts aan
een gerijpt kunstenaar kan worden
opgedragen, die de diepte van deze
partij, religieus, menselijk en
kunstzinnig, kan peilen. Hier mag
van effectbejag geen sprake zijn,
hier mag> de artistieke expressie
niet ontbreken maar ze moet vol
ledig ondergeschikt blijven aan de
wijding van de voorgedragen tekst.
Grote kunstenaars als Thom Denijs
en later Willem Ravelli hebben
met hun sobere, doch ontroerende
vertolkingen van deze partij bij
vele tienduizenden in ons land on
uitwisbare indrukken achtergela
ten. De bas-zanger Otto Couperus,
die haar op 16 Maart in Amers
foort zingt, heeft getoond eveneens
het juiste begrip van deze partij te
hebben en bovendien ver de kwa
liteiten te beschikken om haar in
overeenstemming daarmee te zin
gen. Couperus is" een ras-muzikant.
Geboren in 1899, is hij tot zijn 28e
levensjaar violist geweest. Daarna
begon hij aan het Amsterdamse
conservatorium ook zang te stude
ren. Na zijn eindexamen in 1932
studeerde hij nog verder bij Cor-
nelie van Zanten. Hij zong in vele
oratoria en verdiende ook zijn spo
ren als opera-zanger Bijzondere
successen behaalde hij in „Boris
Godounov" van Moussorgski en in
„La damnation de Faust" van Ber
lioz. Hij trad herhaaldelijk in het
buitenland op, o.a. enige malen on
der leiding van Bruno Walter.
Schilders staken
Vrijdagmiddag is een negental
schilders, die werkzaam zijn bij de
montagewoningbouw aan de Hoog-
landseweg, in staking gegaan. Men
deelde ons mede dat de schilders
hun eisen voor hogere lonen d.m.v.
een staking kracht willen bilzet
ten. Maandag zal een bespreking
plaats vinden tussen de stakers en
de dienst gemeentewerken.
Medische Dienst
DOKTOREN" E N v. d. Bergh.
Utrechtseweg 9, tel. 5924 en J. Hartog.
Utrcchtsewcg 35. te 5469.
APOTHEKEN Haan. Julianaplcln 3
en Soes:er Apotheek. O Socsterweg
92.
VERLOSKUNDIGEN: A. A. V. d.
Grient, Breestraat 86. tel. 6830 cn M.
A J. de Leeuw. Socsterweg 15. tel.
4973.
Predikbeurten
Ver. van Vrijz. Hervormden; ol
School. Oude Soesterweg 153 c
comb Vrijz.. dienst ln het Soestcrk*a»
tier, 19.30 uur ds M. E. \an Wijk a-
met koorzang.
Remonsir. Kerk, 10.30 uur dr R M».
dema.
Ger. Gem. Stovestraat, 10 en 5 ir»
Leesdienst.
Vrije Evang. Kring „De Doelen" Ra.
vik. 10 en 5 uur ds D. J. D. du FW
(Haarlem).
Oud-Kath. Kerk, 't Zand. 10 uur Hd.
llge dienst, 5 uur Vesper
De kerk van Jezus Christus van d«
Heiligen der laatste dagen. Concordia
Langestraat 113. 10.30 u. Zondagsschool-'
5 uur Avonddienst.
Hersteld Apost. Zendingskerk, Gast-
huiskerk. 4 30 uur eredienst
ChrisUan Science Society. Thorbecit»
plein 1 (R.H.B S 10 uur Ned. dienst-
11.15 uur Eng. dienst.
Oud-Geformeerde Gemeente (Muur.
huizen 53) vm nalf 10 en nam 5
Godsdienstoefening.
Ver VrUz Herv.; Gasthuiskerk. loj)
uur ds C. J. v. Royen (Afrti OL
School. Soesterweg: 19.30 uur ds M. C.
van Wijk (Afrt).
Vrijz. Prot. Jeugdkerk- de heer D C.
L. van Dijk (A'dam) 10 30 uur.
Ev. Luth. Kerk: 10 30 uur, mej ds M.
E. Monsees (doopdlenst)
Chr. Ger. Kerk: 10 en 17 uur ds J
Drenth.
Verg. v. Gelovigen; 10 uur eredienst
17 uur Prediking des Woords.
Geref. Kerk: L. Vrouwcstr 10 uur
N. H. Ridderbos; 5.30 uur ds W. C a-,
den Brink. Vecnendaal Lcusde-.
kwartier (J. v. d, Heydenstr 9 3) u.
ds D. A. Zijlstra. 5.30 uur dr N H Rid
derbos Soesterkwartier (Tulp-in
9 uur ds \V. C van den Brink. 5.30 u.
ds D. A. Zijlstra.
Ned. Herv. Gemeente: In alle dien-
sten Voorjaars-Zendingscollectc - i
Catech. Zondag 3. St Joriskcrk .He'
l) vm 10 uur. ds Blok. nm 5 uur dj
Hadders. Bidstond voor het gewa- -
Nieuwe Kerk (Leusderweg 110., vm ;j
uur. ds Hadders. nm 7 uur. ds Herfkonï
Afscheid. Emma-Kerk lO Soc-stcr.
weg 131), vm 9 uur. ds Smits, vm 103)
uur. ds Smits, nm 5 uur. ds Koolhaas
Bidstond voor het gewas Bergkerk
(voorlopig Gymnasium). (Groen van
Prinstererlann 33) vm 10.30 uur dr H.
Berkhof, van Zeist. Kapel Zon en
Schild. (Utrechtseweg 266). vm 10 uur
ds Bout, Rusthuis „De Lichtenberg1
(Utrechtseweg 299) vm 10.30 uur. os A.
Steenbeek. Jongerendicnsten. Kerk
(Appelweg), vm 10 30 uur. de heer A
M. Knegt - Wijkgebouw (Laurens C«-
terpleln 14). vm 10 uur. de heer S
Abrahamse. - Geb Immanucl. (Tulp.
str vm 10 30 uur. de heer B M Kar-
man. - Jeugdhuis (Zuid Singel) vm
10 uur. de heer Herm BJjvank - Zon
dagsscholen Bethel (Eemstraat 9Di 103)
—11-30 uur; Chr School Kruisknmp 10
—11.15 uur; Gabrle Mehenschool Plant
soen Z.. 10—11.15 uur; Wijkgebouw iL
Costerolein 14) 12—1 en 2~ nr: n-
luchtschool (Hobbemastraat) 10 30-
11.30 en 12—1 uur; Chr. School iRoren-
stJaatL 103°—U-30 uur; Fllalethls iHa-
y»k) 2—3 uur; Kapel. Zon en Schild.
11.4512 45 u.; Chr. School (v Elfen-
11.15 uur; Zonnebloemstraat
(OL School) 10 30—11.30 uur; Joan v
Dieststraat (Chr. School) 10.15-11 15 u-
Westhlll-kinderdlensten (Bergkwartier'
laar. 10 30 uur Heinsiuslaan 1
9 11 jaar: 10.3011 30 uur. Utrechtse-
weg 106 Huwelijkslnzegcnine Nvre
Kerk. Woensdag 15 Maart nm 12-» u.
door ds Blok Woensdag 15 Maart r-
2 30 uur door ds Braakman Bijbel
lezingen. Donderdag 16 Maart. Wijkee-
bouw Laurens Costerpleln 14. nm 7V)
ds A- Steenbeek; Filalethcs, Hank
27 nm 7.30 uur. Dienst; Gvmnastlek-
zaa 001 Joannes van Dieststraat.
nm 7 30 uur door ds Blok. Bijbellezing
over Openbaring 22 „de Verwachtlnr'.:
Oude Socsterweg 131 De
Bijbellezingen zijn beëindigd
Oud Gereformeerde Gemeente (Muur-
hulzen 53) Voorm half 10 en nam 5
uti*- Godsdienstoefening.
Maandag 13 Maart s avonds 7 ux*
van Geldermalsen
HOOGLAND. vm 10 uur. ds Hof-
stede.
s*edr Lokaal Asehat nm ?.3o uur d* A
Steenbeek. van -Amersfoort
„Vergulde Tapen IV"
aan de spits
De Vrljdacavond ln de vierde klü»
Iibre gespeelde derby tussen Metropols
III en Vergulde Wagen IV. «elke van
groot belang voor de eerste plaats w::.
is in een 26 overwinning voor Ver
gulde Wagen geëindigd Door deze over
winning neemt de club een hechte po
sitie aan de kop in.
Scheerder
Van der Haar
Lam
Beitlcr
Ha ss ink
Beitler
Van der Klok
Brand se
96 60 32 6
95 95 32 11
85 49 39 6
95 95 39 12
95 40 31 6
85 85 31 7
95 95 44 17
85 55 44 7
„Ze kregen wat zij
wilden"
„Dat wat Je niet hebt" kan een bron
zijn van veel ergernis. Het lijkt altijd
veel mooier dan het in werkelijkheid is.
het maakt onrustig en ontevreden Ten-
zijmen fantasie heeft, schone dro
men dromen kan en de werkelijkheid
aan zijn laars lapt.
Maar als men fantasie heeft komt de
werkelijkheid ook wel. Dat is het ten
minste wat Louis d'Alton betoogt in zijn
blijspel „Ze kregen wat ze wilden".
Eigenlijk klinkt dat „betogen" hier te
plechtstatig, want heel dit geestige blij
spel is als een fleurige „dagdroom"
vergeef ons dit anglicisme die door
het Amsterdams Toneelgezelschap even
fleurig en sprankelend ten tonele wordt
gebracht.
Hartley Murnagham is een nietsnut,
een toneelspeler die zijn tijd verslaapt,
wiens kinderen werkloos zijn en wiens
vrouw geen raad weet om de eindjes
aan elkaar te knopen. Het is merkwaar
dig hoe een krantenbericht, dat in het
kleine plaatsje de erfgenaam van een-
grote erfenis moet wonen, in deze
situatie verandering kan brengen. Dat
kan als er gelijkenis is in de naam en
als er Iemand ls die genoeg fantasie
heeft.
Zo Iemand is Murnagham. die idee na
Idee krijgt, het ene al wilder en fantas
tischer dan het andere De aanbiedingen
stromen hem toe. maar als hem het
zakendoen naar het hoofd is gestegen
komt „de slag op het hoofd" (en dat
terwijl, Bartley nog maar pas was begon
nen). Maar zij kregen wat ze wilde
de kinderen een betrekking. Norah ha^*
geliefde cn een boerderij cn Bessie Mur-
nagham weer haar man. die niets doe"
die haar hoofd niet op hol brengt cn
Shakespeare citeert
Kleurige vertonin;
Het A T.G heeft in de regie van Louis
Saalborn een kleurige en vlotte verto
ning gebracht, die van evenveel fanta
sie getuigde als d'Altons toneelspel"
Zonder een uilgcsproken karakter van
marionettenstijl aan de vertoning te ge
ven, herinnerde zij van tijd tot tijd toch
aan deze kunstvorm (Huf en Van Gas
teren). waardoor de sfeer van
kelijkheid des te volmaakter werd Het
stuk was sterk bezet en de vertoning
stond op een hoog niveau.
Enkele namen om het karakter van
het geheel aan te dulden- Saalborn zelf
speelde de fantast cn hij deed het me'-
fantasie, vol gevoel voor humor,
humor die zijn grenzen kende en mei
die kleine gebaartjes en verstolen trek
ken van het gezicht, die verrassende
accenten in dc toon. die een dergelijk
figuur zo'n ongemene bekoring geven
Marie Hamel, zijn vrouw, met h33t
dwaze reacties -en haar komische rade
loosheid. Paul Huf. een bijzonder geestig
zakenmannetje, vol bluf, maar kruipe
rig als dat te pas komt en Louis van
Gasteren een spectaculaire ongcliK'e
beer. We zouden ze eigenlijk allen kun
nen noemen, want de jongeren, oa H5r'
man Sternhclm. Annie Bout en Cis
Baas. sloten zich uitstekend bij dit pe»
aan
„Zij kregen wat zij wilden". Dat he-
A.TG. daar terecht bij adverteert
„en u ook" bewees het harteltlkc cn
langdurige applaus. J. v
