Er is verzet in Sowjet-zone Russisch beheer niet door leger, maar door geheime politie gedreven ILLEGAAL OP REIS DOOR OOST-DUITSLAND Rusland sluit zijn hand over de satellietstaten Moeilijkheden verwacht bij onze kaasexport Duitse ex-officieren en onderofficieren worden gelokt naar Volkspolizei De structuur der regering U' U Einddoelalgehele en snelle russificatie fci UUl DIE NATIONALE FRONT DES DEMQHRATI5CHEN DEUTSCHLAND Zaterdag 25 Maart 1950 De militairen onder de verzetsmensen in de Russische zone, met wie mijn begeleider Heinz mij in contact bracht, schatten de Russische bezetting om een kwart millioen man. Gedurende mijn illegale reis door Oost-Duitsland kreeg ik overal de sterke indruk, dat het Rode leger bestaat uit eerste klas soldaten. Ze zijn goed geoefend en streng gedisciplineerd. de, die hij onlangs te Leipzig hield, had hij het in strijd met de alge mene lijn, voortdurend over „mijn oude vriend Theodor Heuss" als hij over ce president van de West- duitse republiek sprak. Hij meent de volledigc machtsovername door de communisten te kunnen ver hinderen door in het kabinet te blijven zitten. Algemeen wordt echter aange nomen, dat de rol van Kastner en Nuschke spoedig zal zijn uitge speeld. En niet alleen de rol van deze twee niet-communisten maar ook die van Pieck en Grotewohl, wier prestige bij de Russen be langrijk schnijt te dalen. Als de man die hen binnenkort af zal lossen wordt Vinzent Muller ge doodverfd: de voorzitter van de „National-Democrotische Partei" die ongeveer een half millioen le den telt. MUller is een oud-officier. Hij werd gevangen genomen aari het Russische front eli in drie jaar in Rusland ideologisch omge schoold. Oorspronkelijk was hij een fanatieke katholiek. Thans is hij een even fanatieke commu nist. De politieke leider van zijn partij is dp communistische schrij ver Lothar Bolz, en de belang rijke functies worden bijna alle be zet door leden van de organisatie „Freies Deutschland", de organi satie van generaal Paulus, die de slag om Stalingrad verloor en na dien over de Russische zenders de Duitsers tot overgave aanspoorde. Een tweede figuur, die volgens de algemene verwachting spoedig carrière zal maken, is de oud- hoofdcommissaris van politie van Oost-Berlijn Markgraf. die op het ogenblik in Moskou is voor her scholing Ook Kurt Fischer, de leider van de „Volkspolizei". wordt door de Russen hoog aangeslagen. Deze heeft van 1931 tot 1945 in Rusland gewoond. Van Gerhard Eïsler, de uit Amerika gevluchte Duitse communist, hebben ze blijk baar niet zulke grote verwachtin gen. Hij is ook niet in Moskou om geschoold. maar heeft in Greifs- wald, op een als „Instituut voor taalonderzoek" gecamoufleerde communistische agentenschool een cursus gevolgd, waarna hij pers chef geworden is van de Oostduit- se regering. De school in Greifs- wald is een onderafdeling van de Lenmschool in Moskou en kweekt voornamelijk geheime agenten voor het Westen De Russen hebben in hun zone allejfvliegvelden weer opgebouwd. Ook de beruchte experimentele bases voor V-wapens te Peene- miinde. die destijds nog door Her mann Goering zijn aangelegd en in 1945 voor 807c werden verwoest, zijnï in haar geheel herbouwd. Er zijn zelfs vier nieuwe startbanen aangelegd en zes andere zijn in aanbouw. De experimenten wor den thans geleid door de Russische professor Swobottow. Onder hem werkten 24 Russische geleerden en enige Duitse wetenschapsmensen, onder wie de bekende raketten- specialist dr ir Richter, die in 1946 naar Moskou werd gedeporteerd. Het hele complex laboratoria en startbanen beslaat twaalf vierkan te kilometer. Met alle bewakings gordels er bij gerekend beslaat het echter 70 vierkante kilometer. Het Russische beheer over Oost- Duitsland wordt niet gedreven door het Rode Leger, maar in hoofdzaak door de NKWD, de Russische geheime politie. Dit is een [volledig zelfstandige organisa tie die direct van Moskou uit wordt geleid Haar voornaamste opgave is de opbouw van de „Volkspoli zei". Op voormalige Duitse officieren en (onderofficieren wordt sterke druk uitgeoefend om dienst te ne men in de „Volkspolizei". Ze wor den gelokt met extra-bonkaarten en hoge lonen. Vrijgelaten krijgs gevangenen kunnen kiezen tussen de uraniummijnen in Aue en de „Volkspolizei". In de communisti sche „Freie Deutsche Jugend" wordt de jongens ingescherpt, dat het een hoge eer is in de „Volks polizei" te dienen. Thans bestaat de „Volkspolizei" reeds uit 175.000 man. De oplei ding is volledig militair. De ver zetsmensen met wie ik in contact kwam, verzekerden mij, dat zij niet alleen hèt begin is van een leger, dat zich eventueel tegen het buitenland kan weren, maar dat zij in de voornaamste plaats be doeld is als wapen tegen de oppo sitie en de verzetsbeweging in de Russische zone zelf. De training van de mannen blijkt hoofdzake lijk gericht op het neerslaan van een eventuele opstand, en het ver hinderen van een ongewenste poli tieke ontwikkeling. _*(J\Vant er Is verzet in de Russi sche zone. Er is geen grote alles omvattende organisatie. mrfir overal: in universiteiten, werk plaatsen. scholen en kerken, vin den de tegenstanders van het regi me elkaar. Men werkt met illegale jèmfletlen de Russische en de communistische propaganda tegen. Ook zijn er militair gerichte groe pen. maar dat zijn er weinig. Het verzet is in hoofdzaak geestelijk. De verzetsmensen hebben echter met grote moeilijkheden te kam pen. Er is geen geld en er zijn geen wapens. Er komt practisch geen steun uit VVest-Duitsland, en het is moeilijk vat op de jeugd te krijgen. De jeugd heeft geen toekomst bui ten de S.E.D. en de „Volkspolizei" oefent een sterke aantrekkings kracht. Jongens van 18 tot 20 jaar verdienen in de „Volkspolizei" 290 mark per maand plus kleding, kost en inwoning. I Ook in het politieke leven WMaar ook in het door Russen ttegestane politieke leven is de <fopositie nog enigszins merkbaar. Er zijn nog altijd twee partijen de L.D.P.. onder leiding van pro fessor Kastner en de C.D.U. onder lfelcling van Otto Nuschke, die niet ^Hoor de communisten geleid wor den. De leiders kunnen niet veel Uitrichten. Daarvoor is de commu nistische druk op hen te sterk. Hlaar in de rijen der lagere func tionarissen merkt men verzet. Op öe partijdag van de C.D.U., die hei vorig jaar November werd ge houden. werd na de rede van Kuschke haast niet geklapt. J Toch wordt Nuschke graag voor 'aen opposant aangezien. In een re- t/nscr diesem Zodxn fclmpft dte Otfwne fOr Frtthefl, Mcnsdwnredii und Mnudilidiketl. Die Opfer dürfen nldil umsonst iclnl N dit vierde en laatste artikel vertelt Henrik Bande Henriksen, de Deense journalist, die met hulp van relaties in Óostduitse verzetskringen een illegale reis door de Russische zone maakte, over de Russische bezetting en de structuur van de Sowjet-regering in Oost- Duitsland. Ook vertelt hij van de oppositie tegen het communisme en de moeilijke omstandigheden, waaronder zij voortleeft, de terreur van de „Volks polizei" en de mannen, die, naar men in Oost-Duits land verwacht, over enige tijd door de Russen naar voren geschoven zullen worden en die nu in Mos kou worden opgeleid. Het teken F heeft voor de Duit sers in de onder Russische con trole staande gebieden dezelfde betekenis gekregen als het V-te ken voor de geallieerden in de af gelopen oorlog. Kans op daling van boterprijzen op de binnenlandse markt (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG. De mogelijkheid bestaat dat zich dit jaar voor het eerst sinds de bevrijding, moeilijkheden tullen voordoen met de export van onze kaas, al zal dit waarschijnlijk slechts van tijdelijke aard zun. Er wordt in verscheidene landen van West-Europa een enorme kaas productie verwacht. Duitsland en België, die ilch tlidcns de oorlog meer op de vervaardiging van kaas hebben toegelegd, zitten min of meer met hun eigen kaas in de maag. daar er veel meer vraag ls naar Neder landse kaas, die beter Is van smaak en kwaliteit. Daarom juist eisen de bocrenorganisatlcs in die landen, dat er beschermende maartegelen zullen worden genomen ten behoeve van hun binnenlandse kaasproduc tie. In Duitsland heeft men reeds het plan een heffing van dertig mark per kilo op de Invoer van Deense kaas te gaan leggen. Ook dc afzet op de Engelse pas gevormde zuivelfonds zal de markt wordt moeilijker nu Ameri- eventuele verliezen tengevolge van ka cn Canada met voedselover- dc export van zuivelproducten schotten te kampen hebben. De moeten opvangen. Van de 45 a 50 Canadezen maken dit jaar een millioen. die dit fonds, naar ver- Jibschrtibtn! I fu/3 JTtiitri-itn! Een winkelende huisvrouw raapt een F-pamflet op. Angst voornaamste napen Behalve de honger is het voor naamste wapen waarmee de Rus sen en onder hen de „Volkspolizei" regeren de angst. Gevangenis en concentratiekamp hangen als een zwaard van Damocles boven Oost- Duitsland. Achttien millioen men sen leveji in de Russische zone on der dwang. Drie millioen zijn naar West-Duitsland gevlucht. Honderd- zesentaehtigduizend Duitsers zijn sinds de capitulatie door de con centratiekampen heen gegaan. Vierhonderdvijftigduizend door de gevangenissen. Zesennegentigdui zend mensen zijn daar gestorven. Honderdduizend zijn naar Rusland gedeporteerd. Saxenhausen en Bu- chenwald waren gedurende mijn reis nog volledig in bedrijf. Baut zen is het doorgangskamp naar Si berië. Vele bewoners van Oost Duitsland hebben familieleden in de beruchte kampen. Als die nog terugkomen zijn het gebroken ver nietigde mensen. Zo komt de angst er wel in. Op een van mijn onderduik adressen heb ik een tijdje samen gewoond met een jong echtpaar dat op de vlucht was naar Berlijn. De man. een kapper, was enige tijd tevoren gearresteerd geweest, verdacht van staatsvijandige han delingen. Hij had op straat een pas gevonden van een Russische officier Hij nam die mee naar huis en was zo dom het papier aan een paar kennissen te laten zien. De volgende dag werden hij en zijn vrouw opgepakt. Ze werden naar verschillende gevangennissen gebracht. Dit is hun geschiedenis, zoals de man die huilend van ze nuwachtige opwinding vertelde. ,.Ik werd in een ijskoude vochti ge kelder opgesloten. Er stond geen enkel meubel in, en ik moest op de grond zitten. De eerste dagen kreeg ik niets te eten. Op mijn geroep hoorde ik niets. Vooral de nachten waren verschrikkelijk. Tegen de middag van de derde dag werd er een portie zoute ha ringen naar binnen geschoven. Enige uren later werd ik voor ver hoor gehaald. Ik had een ver schrikkelijke dorst gekregen. „Als u de bekentenis ondertekent krijgt u water cn sigaretten." zei de man, die het verhoor leidde. Ik heb toen toegegeven, dat ik die pas had gevonden en niet onmiddellijk terug bezorgd. Maar ik moest ook bekennen dat ik een spion was, en dat was ik niet. Toen moest ik diepe kniebuigin gen maken. Eike keer, dat ik pro beerde met de handen steun te zoeken, kreeg ik een schop en een slag in mijn nek Het verhoor duurde uren. Toen werd ik weer naar de kelder teruggebracht. Ein delijk kreeg ik water en brood. Overal duikt het F-teken op. Mu ren worden er mee volgekalkt en vaak ook de dicht gespijkerde, nog steeds niet gerepareerde eta lages in de gebombardeerde ste den. goede kans. omdat hun regering voor de export van kaas naar E;.- geland een belangrijke subsidie verleent, waardoor zii met bijzon der goedkope kaas op de Engelse markt kunnen komen. De Belgen hebben reeds een heffing op de invoer van Neder landse kaas gelegd De Nederland se regering die dit in strijd acnt met de Benelux, wil hierover graag met de Belgen praten. Tengevolge van de kabinetscrisis daar is hierin vertraging ontstaan Al deze omstandigheden hebben een aantal zuivelfabrieken in ons land er reeds toegebracht minder kaas en meer boter te gaan maken. Tot nu toe kunnen we onze boter nog vlot kwijt, vooral aan Duits land. dat op 't ogenblik onbeperkt kan opnemen. Het is echter zeer de vraag of dit in de toekomst zo zal blijven. De grotere melkgift in voorjaar en zomer zal ook daar df> boterproductie doen stijgen en er worden nu reeds protesten van boerenziide geuit tegen de invoer van Nederlandse boter. Mocht dit onverhoopt tot een vastlopen van onze export lijden, dan zal daling van de boterpriis op de binnen landse markt hiervan het gevolg zijn. Dc piijs van roomboter, die nu 1.35 per pakje bedraagt,, zal ech ter niet beneden 1 112 kunnen da- len Deze prijs correspondeert met I de richtprijs voor melk. Mocht de boterprijs lager worden, dan be gint de regering te kopen. Het zo wacht wordt, dit jaar ter beschik king zal krijgen, zal ongeveer tweederde voor dit doel bestemd zjjn. Mocht dit bedrag nog niet toe reikend blijken, dan zal het land- bouwegalisaticfonds moeten bij springen. Molotow vreedzaam om tactische redenen txunqta: hwlec eus-iar ziz 's'. •cïj.zs&mv V»' r *er-iacit*c es ie? Scr. t. i 'te Z'.zz.ri.ir~e.rTï2 --■» rzzb Ze zeczea ro? Ki.-r-ia spexuiac isi du.-is dicx ar.d i^na rtefeen. v das j itfcüsuMte. vv-iz vardaaxea zs 'aran crt&f zzQen. Mr SÏÈ S'ützhii aad sequens »«- aad a&achaaai Dusaaieit. 1 Ao.ctj t.e MitgÜeder dtr SSD wardfl© z.eh' 'Snqe? WSt Cewatn aucsea ickuim, *is om iLrer Mesi* villes Scfeu-d n<£ „Verzet! Een woord tot de onder drukten in de Oost-zone zo begint dit illegale pamflet, waar van er tienduizenden in de Rus sische zone worden verspreid. Een paar weken lang werd ik elke dag verhoord. Ik werd gesla gen en geschopt, hoewel ik zei, dat ik in die vochtige kelder ziek geworden was. Op een dag werd ik toen naar het hoofdkwartier ge bracht en daar werd mij een ver klaring van mijn vrouw voorge legd, waarin zn beloofde als spion voor de politie te zullen gaan werken. Ze was daarop vrijgelaten. Ik tekende eveneens en werd ook naar huis gebracht. Wij bleven echter onder contro le staan Het huis waar wij woon den werd in de gaten gehouden. Op een nacht zijn wij echter ge vlucht. En nu zijn we op weg naar de vrijheid. Ze hebben ons hier be loofd voor onze verdere reis naar West-Duitsland te zorgen. Onze zenuwen kunnen de nabijheid van de Russen niet meer verdragen" Terug naar Berlijn Ook Heinz en ik waren op weg naar Berlijn. Mijn illegale rondreis door de Russische zone liep ten einde. De volgende dag namen we de trein. Een sneltrein deze keer. Tot nu toe waren we niet zenuwachtig geweest. Nu begon ik het echter te worden. Heinz had me gezegd, dat ik geen woord met de mede reizigers mocht wisselen. In de sneltreinen zitten nog meer spion nen dan in de gewone treinen. Ik zat tegen mijn jas aangeleund in de hoek en deed alsof ik sliep. Heinz had zich in een geïllustreerd weekblad verdiept, Êen uur twee uurdrie uurvier uur. Ik kon vanuit mijn hoek twee politiemannen zien in de corridor, die voor in onze wagon waren in gestapt, en langzaam maar zeker onze coupé naderden. De gesprek ken verstomden. „Passen alstublieft!" Een grbte „Volkspolizist" stond in de deuropening. Ik stak lang zaam de hand in mijn binnenzak en trok mijn valse pas te voor schijn. Zonder een spier te ver trekken las de politieman de tekst nauwkeurig door. Hij bekeek de foto. Hij keek mij aan. Hij verge leek het signalement met mijn uiterlijk enstak de pas in zijn zak. Hienz tastte ongewoon lang in zijn zak. Ik keek hem aan. Zijn ge zicht was grauw. Zijn hand trilde even toen hij zijn pas over reikte. Hij kreeg het papier onmiddelijk terug. „De volgende alstublieft!" De controle nam haar gewone verloop. Alleen mijn pas had de politieman in zijn zak gestoken. En mijn tas had hij niet onder zocht. Die lag op mijn knieën. Ten slotte kwam hij terug. Hij keek mij een paar seconden aan. Ik keek hem recht in het gezicht. Toen haalde hij mijn pas voor de dag en gaf hem terug, terwijl hij zei: „U hebt niet veel bagage bij u." „Nee Her^ Wachtmeister" ,,Mag ik eens kijken?" „Bitte Herr Wachtmeister".... De politieman groette en ver dween. De controle was voorbij. Ik keek Heinz aan. We reden West- Berlijn binnen. Het ijzeren gordijn lag achter ons. Worldcopyright by Centropress Ltd en Het Parool Nadruk, ook gedeeltelijk, verboden. Twee hoofdtrekken zyn er op het ogenblik op te merken in de Russische politiek. Aan de ene kant een fel en tyran- niek opdwingen van Russische methoden en Russische opper macht in de satellietstaten. En daartegenover de grommerige verkondiging, dat in de wereld wel degelijk twéé systemen naast elkaar in vrede kunnen leven. Men heeft deze oude leer van Stalin nu zelfs uit dc mond van Molotov vernomen. Deze twee verschijnselen hoe ven helemaal niet met elkaar in stryd te zijn, zy passen in elkaar als elementen van een zelfde beleid. De Russen hebben bliikbaar haast in de satellietstaten. Waarmede? Het kan ternauwernood nog twii- felachtig zijn: Met hun feitelijke inlijving in de Sowjet-Unie Bulga rije heeft nu. na Polen, een Russi sche militaire gouverneur gekre- geji. Meer was er voor de tsaren ook niet nodig. om andere landen te overheersen, mits het maar ge paard ging met onderdrukking van iedere burgerliike vriiheid. In Tsjechoslowakiie is een bitte re uitroeiingsveldtocht gaande te gen alles in de communistische lei ding wat ooit betrekkingen met het Wat zijn de Russische plannen met Oost-DuitslandMoet het ook tot wingewest worden ge maakt of zal het een onafhan kelijk bestaan als bufferstaat worde ngegund? Zeker is slechts dat Moskou het een communis tische toekomst heeft toege dacht. De foto is genomen tij dens een zitting van het Óost duitse parlement. De redenaar is Moskou's stroman Wilhelm Pieck, president van de „volks- democratische republiek". Westen heeft gehad. Het kan geen Tsjechisch belang zijn dat de bui tenwereld. waarmede ook het com munistische bewind zo gaarne eco nomische betrekkingen onderhield. op iedere wiize gegriefd en bele digd wordt. Het land moet echter worden ingelijfd in de Russische economie, en daarvoor is het nodig het totaal van het Westen af te sluiten. Anders, ontstaat er een dubbelzinnige toestand. Inlijving in de Russische economie betekent, neerhaling tot het peil van Rus sisch volksbestaan en volkscivilisa tie. Deze is onverenigbaar met het handhaven van betrekkingen met het Westen. Die vormen in Tsjecho- ■door Dr. M. v. Blankenstein V slowakiie een te groter gevaar, om- I dat het volk de westerse levens- I wijze zo goed kent. Slechts als alle intellect slaafs in dienst gesteld is van de Kominform. als het land J voorgoed van de westelijke buiten wereld afgesloten is. is het moge lijk. als het volk klaagt over ge zonken levenspeil, dit op te vangen met de dageliiks herhaalde bewe ring dat het Westen er nog veel slechter aan toe is. Of het gaan zal? Dat is een an dere vraag. De Russische macht en I zijn dienaren ziin bitter gehaat in het land. En wii weten uit eigen ervaring, hoe een volk consequent I ongelovig gestemd is tegenover alle propaganda van een overweldiger. Maar hoe het zii Rusland sluit nu de hand. die het over de satel lietstaten had uitgebreid, Het is de eeuwenoude Russische methode. De expansiepolitiek der tsaren werkte volgens dezelfde beginselen. Zii drukte altiid hard op de westelijke wingewesten, op Polen en de Balti- sche wereld: zii was daarentegen naar 's lands gelegenheid menselijk tegenover de opgeslokte oosterse volken en stammen. In het Westen dreigde gevaar van besmetting met allerlei verlichte begrippen. Daar men geestelijk niet daartegen on kon. gebruikte men het oude middel van de mo reel zwakkere overheerser: harde tyrannie. In het Oosten waren de üi I -\\ Russische instellingen voortzetting van het oude. Dit is geen historische construc tie achteraf; in de dagen van de tsaren reeds was het een erkende waarheid. Men ziet. hoe de geschie denis zich niet herhaalt, maar voortzet. Dit rechtvaardigt ccn sombere voorspelling: Het Russisch bewind zal harder en harder wor den. zoals het ook eens in de wes telijke wingewesten van het keizer rijk harder en harder werd tot de ontploffing van 1917. Moskou heeft geen keus. Het moet de satellietstaten bloedig en hard klein houden of het zal vroeg of laat overal zien gebeuren wat in Zuid-Slavië gebeurd is. Men make zich geen illusies over het lot van de vazalstaten Die ziin tot russifi catie gedoemd. En daarvoor is het voor Moskou nodig heel wat den ken en weten met wortel en tak te laten uitroeien. Is het niet logisch dat Rusland, terwijl het hiermede tezig is. rust wil hebben van het Westen? De vroegere, agressieve Molotow ver kondigde ziin overtuiging: de vreedzame Molotow verkondigt een beleid. Stalin heeft zich aan dit beleid gehouden, ook toen hu niet anders kon dan zeer geduldig wachten tot 1939 toe. Zijn vrede was echter voor hem geen vrede maar een wapenstilstand. Eens. zo geloofde hii vast. komt onze beurt toch cn zal er één stelsel ziin in de wereld. Nu de macht van het V/es- ten zelfs aan een Molotow duidelijk schijnt geworden, viel ook hii op de verkondiging van de wapenstil stand terug. Het is waarschijnlijk een onmiddellijk effect van het Al- lantisch Pact en van de Ameri kaanse vastberadenheid. Waarom daartegenover groot risico aan vaarden. terwijl men binnen de grens van het IJzeren Gordijn nog zoveel te doen heeft? Zo horen dus beide hoofdtrekken, schijnbaar verschillend, thuis in hetzelfde svsteem. Het onpleizierige aan het geheel is dat de Russen zozeer het tempo forceren van de russificatie van de nieuwe winge westen. Betekent het. dat zii zo gauw mogelijk de handen willen vrij hebben? Dit is zeer denkbaar. Het kan wezen om dan weer ver der te kunnen gaan in Duitsland en wellicht in West-Europa, en te vens in het Oiv.tcn. Het kan ook wezen puur uit vrees voor het Wes ten. zolang hun nieuwe grenzen nog onvoldoende geconsolideerd ziin. En tenslotte is het ook zeer wel mogelijk dat zii tot de ervaring z'in gekomen da' _'ele dcliikc rus sificatie niet mogelijk is. Daarvoor is wat te zeggen. Het kritieke punt in dit alles is Oost-Duitsland. Is dat ook ter rus sificatie uitverkoren of moet het een soort veiligheidsgordel worden om het Westen van de Russische grenzen te houden? Wat er gebeurt, biedt deze wee weer een leerzaam tafereel De Duitser blijft Duitser. Hii buigt het hoofd voor degcon. die hem te sterk is. De christen democraten hebben hun instem ming verkondigd met het ..natio nale front" waarin alleen de com munisten macht hebben. Zii weten, dat dit front het koord is waarme de zii onfeilbaar zullen worden op gehangen Zoals zii Hitier hebben eevoled omdat zii niet tegen hem opkonden, zo ziin zij nu weer de bondgenoten van hun eigen aan staande terechtstellers. Hebben zij mets geleerd? Natuuriiik weten zii. Het heeft bij de Duitsers nooit in de hersens of in de zenuwen gezeten, maar in de ruegegraat. Het ware opperste dwaasheid, daarmede ook in West-Duitsland geen rekening te houden.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1950 | | pagina 5