Winston Churchill bewandelt I Mu 4 bëröemde mid.
wonderlijke wegen
210
Een levensbeschouwelijk gedicht
WITTEBROODSWEKEN
m
Vandaag: promotor voor Duitse
herbewapening
GisterenVerzoeningsapostel
delen tegen pijnen.
Ckefarine ,4"
Minister Stikker voldaan met
vorderingen te Straatsburg
r
,,In den Beginne"
van Bertus Aafjes
Dichter keert terug
naar zijn oorsprong
MAX NORD
Schaakrubriek
I
1
H
i
i
Zaterdag 1 April 1950
7,
Churchill is. kort voor de Engelse verkiezingen, als vredesapostel op
getreden. Hij stelde een ontmoeting voor van de leidende Britse en
Amerikaanse staatslieden met Stalin. Was het meer dan een zet in de
verkiezingsveldtocht? Als Churchill in het parlement spreekt is hü veel
voorzichtiger. Hoe zou hij ook vergeten kunnen zijn wat het resultaat
is geweest van de afspraken die Roosevelt en hij met Stalin hebben
gemaakt. Moskou houdt met de hardnekkigheid van een Shylock, vast
aan all#regelingen, waarvan het voordeel heeft; voor de rest stoort het
zich niet aan beloften. Dit neemt niet weg dat het moord en brand
pleegt te roepen over de woordbreuk der anderen. Het heeft vertrouwen
in zijn stemmiddelen, en het blinde geloof van zijn volgelingen in het
Westen.
Churchill moest weten, dat afspra
ken met Stalin nu minder dan ooit
van waarde zijn. Het kan hem niet
onbekend wezen dat b.v. de Tsje
chen, zolang zij niet tot de bij de teu
gels genomen vazallen hoorden,
steeds weer deze ervaring opdeden.
Hun ministers gingen naar Moskou
om zich te beklagen over wat zij als
onrecht in de behandeling van hun
economische betrekkingen be
schouwden. Bij Molotof bereikten
zij nooit iets. Dan beriepen zij zich
telkens weer op Stalin. Met hem
kwamen zij gemakkelijk tot een ac-
coord. Dat gebeurde keer op keer.
door
Dr. M. v. Blankenstein
Maar iedere keer werd het accoord
door Molotof niet erkend.
En als Churchill het niet van de
Tsjechen weet, dan moet het hem
ook uit Britse ervaringen niet on
bekend zijn. Daar is het geval van
de blokkade van Berlijn. De afge
zanten van de westelijke Grote Drie
bereiken met Molotof niets. Daarop
zegt de Amerikaan te zullen ver
trekken. Stalin vraagt de heren met
hem nog eens te praten. Molotof is
er bij tegenwoordig. Men komt tot
een duidelijke en schappelijke over
eenkomst. Maar uitgevoerd wordt
deze niet door de Russen. Deze ga
ven eerst toe toen het spel hopeloos
oor hen verloren was en gevaarlijk
kon worden.
Er is in dit geval iets. dat ons in
derdaad ernstig aan de juistheid van
vet oordeel van Churchill doet twij
felen. Hij bepleit twee dingen tege
lijk.' Een poging tot verzoening en
opneming van West-Duitsland in het
verdedingssysteem van het Westen.
Deze twee dingen zijn echter ten
enenmale onverenigbaar. Rusland
heeft voortdurend een vijandige,
soms zelfs dreigende houding aan
genomen tegenover de aaneenslui
ting in het Westen. Men denke
slechts aan de nota aan Noorwegen,
die Noorwegen eerst recht tot aan
hanger maakte van het Atlantisch
Pact. Men kent de hysterie tegen de
..voorbereiders van de oorlog". Werd
West-Duitsland er bij betrokken dan
zou men eerst iets horen. Moskou
zou zich beroepen,.op de. afspraak in
Duitsland geen gewapende macht
rneer toe te laten. Heeft het zich zelf
daaraan gehouden? Formeel zeer ze
ker. Er is geen strijdmacht in Oost-
Duitsland. slechts de grote politie
macht, die nodig is om een bevol
king met volkomen zekerheid te
persen in het dwangbuis van een
communistische, autoritaire staat.
Prof. Schermerhorn
in Indonesië
DJAKARTA. Prof. ir. W.
Schermerhorn. die in Indonesië als
wetenschappelijk adviseur van de
KLM vertoeft, hield Maandag be
sprekingen met de RIS-minister
van Verkeer, Energie en Openbare
Werken, ir. Laoh, ovar luchtfoto
grafie in Indonesië. Binnenkort zal
prof. Schermerhorn naar Djokja
vliegen voor een bezoek aan repu
blikeinse autoriteiten.
Pseudo-vogelpest heeft
geen nieuwe gebieden
aangetast
DEN HAAG. Uitbreiding van
het optreden van de besmettelijke
pluimveeziekte, de pseudo-vogel
pest, bleek zich ook in de afgelo
pen week tot enkele gevallen te
beperken, nl. in Landsmeer,
Klaaswaal, Heerlerheide en Sas
van Gent, terwijl in Rotterdam en
omgeving bij particuliere kippen
houders gevallen van de ziekte
optraden, die veroorzaakt zijn door
aankopen en besmetting van
pluimvee bij ongeregelde han
delaren in kippen van onbekende
herkomst.
Zeker, die politiemacht is zo gewa
pend en opgeleid, dat zij onmiddel
lijk haar plaats kan vinden in een
geregeld leger, en zelfs het kader
daarvoor leveren kan, naar de me
thode: Iedere man een onderofficier.
Maar. zoals gezegd, formeel zou Mos
kou toch recht van spreken hebben,
precies als de Duitse republiek van
Weimar dit had. die een zelfde me
thode van ontduiking en militaire
voorbereiding toepaste.
Wie met Stalin spreken wil, kan
niet tegelijkertijd de bewapening
van West-Duitsland bepleiten. Hij
vermoordt daarmede bij voorbaat
het voor slagen nodige vertrouwen.
Ook wat Duitsland betreft ligt
Churchill scheef. Zullen de Duitsers
zich lenen voor zijn spel? Hij dacht
niet aan wapening van Duitsland als
gelykwaardig bondgenoot, zo ver
duidelijkte hij in het Lagerhuis, waar
Bevin instemming gevonden had met
verwerping van een dergelijk plan
Men zal echter met de Duitsers heel
stellig niets kunnen beginnen tenzij
op de basis van een eigen Duits le
ger. En zelfs dan zal de lust gering
zijn.
Zeker, er zijn Duitsers genoeg die
als soldaten in vreemde legers wil
len dienen. Het Franse vreemdelin
genlegioen heeft er steeds van be
staan. Duitsland heeft steeds, en
vooral ook na de eerste wereldoor
log, militaire aanvoerders geëxpor
teerd. De klasse der condottieri is er
nu zeker talrijker dan ooit. De Rus
sen zorgen ervoor, een groot aantal
van deze lieden, en wel de beste
eronder, bij de hand te hebben.
Maar dit alles neemt niet weg. dat
het Duitse volk als zodanig met af
schuw op de term .Söldner" rea-
keert Ed hieronder rekenen zij het
dienen in westelijk verband zonder
militaire zelfstandigheid. Als eens
een enkele Duitser anders spreekt,
heeft dit niets te betekenen Hoeveel
tegenstrijdige meningen pleegt zelfs
de meest verantwoordelijke man in
het land, Adenauer, geregeld te ver- I
kondigen' Het opportunisme in spre
ken is een nationale ziekte gewor
den onder de Duitse politici.
Daarbij komt: Het grootste ge
deelte van het Duitse volk heeft
voorlopig meer dan genoeg van oor
log en militaire dienst. Wie gelegen
heid heeft rond te luisteren in
Duitsland kan dat overal constate
ren. De jeugd, in haar verregaande
politieke apathie, heeft er een af
keer van. Maar ook bedachtzame en
ervaren mensen, politiek aan de be
houdende kant. kan men dat horen
verkondigen. Steeds weer heeft mij
hun waarschuwen getroffen: ..Wa
pen Duitsland niet. Want gij zoudt
ermede in de kaart spelen van ele
menten in ons midden, die altijd
weer op hun kans wachten, die nooit
alle hoop hebben verloren, en die
voor ons en voor de wereld nog
steeds een latent gevaar opleveren".
Leidende politici hebben telkens
weer neutraliteit van Duitsland be
pleit in een Europees conflict. Zij
menen zo er met de betrekkelijk
kleinste ramp af te kunnen komen.
Zij hebben zelf nog geen ervaring
opgedaan met neutraliteit!
Inderdaad, wie bewapening, al of
niet zelfstandig, van Duitsland be
pleit, rekent buiten de waard. En
die waard is de meerderheid van de
Duitsers.
Daarom was Churchills opmerking
op zijn minst ondoordacht. Als men
hem hierin critiseert doet dit niets
af aan zijn onvergelijkelijke ver
diensten in de totaal .verschillende
omstandigheden van de oorlog.
De vredestijd stelt andere eisen.
Dat heeft het Engelse volk in 1945
goed begrepen.
Adveitentie (1M.)
STUKS SNIJBLOEMPLANTEN en BLOEMBOLLEN v. d. tuin
leveren wij onder garantie voor slechts 2.75. Kamerplant en
plantwijzer gratis. Niet tevreden geld terug. De collectie be
staat uit: 26 Gladiolen. 50 Anemonen. 36 vroeg bloeiende Gladiolen nl. 12
Colville, 12 Spuwend Vuur. 12 Komeet. 25 Franse en 25 Perzische Ranon
kels. 25 Oxalis. 5 export Lelies. 3 prima Dahliaknollen in kleuren en
15 Snijbloemplanten in 5 soorten.
VOGES—RUSMAN. HILLEGOM. Giro 427544.
„Jewgénlj Onégin". van Poesjkin
Met het voortschrijden van de tijd, ls
ook de verering voor Poesjkin gegroeid,
wiens letterkundige arbeid zulk een
verlossende Invloed heeft uitgeoefend
op de literatuur van de 19e eeuw. niet
slechts ln Rusland, maar ook ver daar
buiten. Poesjkin verbrak de kluisters,
waarin een langdurige traditie de Rus
sische literatuur had gevangen gehou
den cn hij zong daarbij zulk een vol.
komen oorspronkelijk eri kristalhelder
geluid dat men wel naar hem moest
luisteren. Zjjn meesterwerk JewgéniJ
Onégin ontstond in de Jaren 18231831
en wordt als de eerste Russische rea
listische roman beschouwd. Het is een
roman in verzen, die verhaalt van
Onégin, een adellijke nietsnut, niet on
begaafd. maar zwak van wil die zich
in zijn omgeving tomeloos verveelt. Na
een verblijf in de stad. keert hy terug
naar zyn landgoed, waar hy bevriend
raakt met Wladimir Lensky. die in
ieder opzicht zijn tegc pool is. Hy leert
er ook de familie Laris kennen, met
de twee dochters Olga en Tatjana, in
welke laatste Poesjkin het Ideaal van
de Russiche vrouw heeft getekend De
liefde van Tatjana wordt door Onégin
versmaader ontstaan verwikkelingen
doordat hy Olga het hof maakt het
geen de jalouzie van haar verloofde.
Lensky. opwekt. Bij een duel wordt deze
door Onégin gedood. Een verwydering
tussen Tatjana en Onégin is er het ge
volg van en wanneer zy elkaar na ja.
rer. van scheiding terugzien, blijkt
Tatjana te zijn gehuwd met een gene
raal. Alle pogingen van Onégin om haar
terug te winnen, stuiten af op de stand
vastigheid van Tatjana. die. ofschoon
haar liefde voor Onégin nog brandende
is. haar echtgenoot trouw blijft. In de
ze roman ls het Russische leven ln al
zyn schakeringen weergegeven. Nu eens
licht-ironisch en dan weer simpel ver.
halend, heeft de lyrisch bewogene
Poesjkin de gebeurtenissen beschreven
Een goede vertaling van deze buiten
gewoon knappe poëzie stelt hoge eisen
waaraan door B. Ginsburg en drs Wil
Huisman met de Nederlandse versifi
catie van Elga Catz ongetwijfeld is vol
daan. De vlotte, karakteristieke pente
keningen zijn van de bekende Russi
sche illustrator Nikolai Koezjmin. Een
uitgave van groot cultureel belang,
waarmede Uitgeverij F. G. Kroondcr
te Bussum veel eer in legt.
In de ry der Utrechtse kastelen
neemt het kasteel Amerongen een be
langrijke plaats in. Het is van binnen,
zowel als van buiten een statig, echt
zeventiende-eeuws gebouw, welks be
woners enige eeuwen lang ir. de ge
schiedenis van Utrecht, maar ook in
die van Nederland, een rol var. grote
betekenis hebben gespeeld Mejuffrouw
A. W. J. Mulder. wetenschappeiyke
assistente bij het Koninklijk Huis.Ar
chief. wijdde een uitgebreide monogra
fie aan Het Kasteel Amerongen en zijn
bewoners. Het verscheen, ver van het
Slichts'e. bij de N.V. Leiter-Nypels te
Maastricht en werd een boeiende be
schrijving van de lotgevallen welke het
tegenwoordige gebouw doormaakt©
Vooral de beschrijving van de periode,
waarin het werd gebouwd is zeer inte
ressant t© meer daar de lezer een be.
langwekkend beeld krijgt van het da
gelijks leven van Margaretha van Tur-
nor de aan haar gemaal Godart Adriaar.
van Reede, getrouw verslag doet van
d© vorderingen bU het bouwen en die
op alle uren van de dag op het werk
aanwezig was. Soms was zij zelfs al om
half zeven Ir. de morgen op het dak.
Ook over d<» vroegere geschiedenis van
Amerongen wordt veel wetenswaardigs
meegedeeld, er wordt verteld over de
betekenis van de ridderhofsteden
een specifiek Utrechts begrip o-er
hur. aantal en over de verschillend©
jurisdictie welke kon worden uitgeoe
fend. Een fraai boek met voortreffelij
ke illustraties, waaraar. prof dr lr D
F Slothouwer een hoofdstuk over de
architectuur toevoegde.
Van de Britse auteur W. Somerset
Maugham verscheen by uitgeverij. De
Driehoek, 's Graveland. „Kerstmis ln
Parijs". Een boeiend gegeven een
vrouw wil de misdaad van haar, voor
Jaren opgesloten, man met hem boeten
door zich onvoorwaardelijk eenzelfde
aantal jaren tot in het diepst te verne
deren is hier niet sterk uitgewerkt.
Maugham diept scherp het karakter
van deze vrouw uit, maar in de uitwer
king van zyn romanverhaal is hy te
wijdlopig, vooral door een wat kunst
matig opgezette en altyd oppervlakkig
blijvende situatietekening, zodat de ro
man die beter een novelle had kur-
nen zijn aan gespannenheid verlies*
sen.
Amsterdammer in hart en nieren Is
Maurlts Dekker. In zyn vroegere ro
mans heeft hij dit bij herhaling beleden
en thans heeft hij een reeks jeugdherin
neringen aan zijn stad opgehaald in een
boekje „Amsterdam by gaslicht". Op
onderhoudende en niet ongeestige, maar
soms was geforceerde, praat-toon ver
telt hij over die stad. zoals ze zich een
goede dertig jaar geleden voordeed met
haar talrijke straattypen, die haar kleur
en levendigheid gaven. Fiep Westendorp
voorzag dit door N.V. Het Wereld
venster te A'dam uitgege%-en werk
van zeer charmante vignetjes, die des
ondanks echter weinig bij de tekst pas-
Wanneeriwaie hoofdpijn, hevige
zenuw- ol andere pijnen niet te
verdrijven zijn, neem dan eens
Chefarine „4". Elk tablet bevat
vier wereldberoemde genees
middelen. Eén ervan - Chelarox -
zorgt dat zells de gevoeligste
maag tóch niet van streek raakt.
fcJMI'Ihli'l haHML
Wereld rouwt om
Blums heengaan
PARIJS. Uit alle delen van de
wereld stromen bewyzen van deel
neming naar het kleine huis te Jouy
en Josas. waar de Franse socialist
Léon Blum gisteren is overleden.
Onder de condoleantles bevinden
zich telegrammen van de minister
presidenten van Engeland en Ne
derland en van tal van andere vak-
bonds- <an politieke leiders.
Omtrent het overlijden van Blum
vernemen wij nog. dat hy getroffen
werd door een hartaanval, toen hij
bezig was aan een brief. Blum werd
door zijn vrouw naar een bank ge
leid. Zij waarschuwde de dokter, die
echter geen hulp meer kon bieden
Binnen veertig minuten begaven
Blum de levensgeesten.
De ter aarde bestelling zal Zondag
plaats vinden in Parijs op het
kerkhof van Montmartre. Vandaag
ligt het stoffelyk overschot opge
baard in het bureau van het socia
listische dagblad ..Le Populaire"
waarvan Blum politiek hoofdredac
teur was
Duitse medewerking
onontbeerlijk
STRAATSBURG In Mn inter-
view met de speciale correspondent
van het ANP drukte minister Stik
ker gisteren zün overtuiging uit.
dat de huidige zitting van het co
mité der ministers een zeer gun
stig verloop heeft gehad en dat de
i resultaten ervan bemoedigend ge
acht kunnen worden voor de ver
dere ontwikkeling van de Raad
van Europa.
Wat de toetreding van West-
Duitsland tot de raad betreft zeide
minister Stikker, dat 't belang daar
van bliikt uit de doelstellingen van
de organisatie zelve. ..De Raad van
Europa is ingesteld om de demo
cratische Europese landen biieen te
brengen. Daarbii acht ik de mede
werking van Duitsland onontbeer
lijk. asngezien zonder de opneming
van dit land slechts een onvoldoen
de mate van eenheid bereikt zou
kunnen worden", zo zeide minister
Stikker.
Hii voegde daaraan toe: ..Dit be
tekent evenwel niet. dat de deelne
ming van Bonn in het huidige stg-
dium zo belangrijk zou ziin. dat
Duitsland ziin toetreding aan be
paalde voorwaarden zou kunnen
verbinden. Als completering van de
West-Europese gemeenschap hoort
Duitsland er inderdaad bii. doch de
toetreding zal on normale wira en
zonder biizondere voorwaarden
moeten geschieden".
Od de vraag of aan de Raad van
Europa en in het bijzonder de
raadgevende Assemblée in de"toe
komst een grotere rol zou kunnen
worden toebedeeld in de behande
ling van economische vraagstukken
antwoordde minister Stikker: ..Een
van de voornaamste aspecten van
de Raad en van de Assemblée is.
dat zii de in Europa levende publie
ke opinie weergeven. Dit is van het
grootste belang. Door een juiste
peiling van de openbare mening
kunnen in Europa resultaten wor
den bereikt waartoe men nooit zou
kunnen komen wanneer er niet een
orgaan als dat van Straatsburg
was dat zich over de levende ge
dachten en eisen kan uitspreken.
Daarom ben ik van mening, dat de
Assemblée 2ich zal moeten concen
treren op de behandeling van de
grote en algemene Europese vraag
stukken teneinde daaromtrent po
sitieve gedragslijnen te formuleren.
Ik geloof, dat het niet op de weg
ligt van de Assemblée om zich be
zig te houden met technische
vraagstukken er. detailproblemen."
Een hele formatie
vliegende schotels
NASHVILLE. (V.S.) Twee
vissers in dez.? stad, deelden Uni
ted Press mede, dat zij dezer dagen
een formatie ..vliegende schotels"
hebben gezien, toen zy zaten te
vissen. Zij zeiden dat de toestellen,
die een diameter van ongeveer 1.5
meter hadden, met grote snelheid
in Westelijke richting vlogen op
ongeveer 100 a 150 meter hoogte
en daarbij een geluid maakten dat
kon worden vergeleken met dat
van een krachtige, door de boom
toppen fluitende wind. De „vlie
gende schotels" hadden volgens
hen een snelheid van ten minste
750 KiloiYieter per uur.
Men zou het
nieuwe grote ge
dicht „In den
Beginne" van
Bertus Aaf.
jes (Em. Queri-
do. Amsterdam)
een vervolg kun
nen noemen op
Aafjes' eerste
dichtbundel, „Ge-
vecht met de Muze". Want ook „In den Beginne is een gevecht
met de muze, is een gevecht van de dichter met zyn materie, het
woord.
Die materie heeft, meer dan ooit, zyn eigenaardige mooilyk-
heden. De taal. het woord zijn gemeengoed. Ook dc niet-dichter,
ja. de ongeletterde maakte gebruik van de taal; meer nog: is
afhankelijk van de taal om zich verstaanbaar te maken. Hoe meer
woorden, hoe meer taal, hoe meer moeilijkheden. De taal verslijt
zo goed als de plastische materie en het woord dat voor de bakker
en kruidenier bruikbaar is, wordt betekenisloos, cliché voor de
dichter. Ook Aafjes. die het „mooie" klankrijke woord tot zijn
wapen heeft gemaakt en dus niet als de filosoof of de romancier
elke betekenis haarfijn afweegt, voelt de last der versleten taal.
Zyn kunst, als alle kunst, is „the will to form" (Read), de wil
tot vormgeving, maar hoe moeilijk wordt die vormgeving met
versleten en misbruikt materiaal!
Zo keert de dichter terug tot bezinning op zijn materiaal, het
woord. In den beginne was het Woord, en het Woord was by God,
en het Woord was God staat er in Johannes.
Zo is de drang tot ver-woord-in.e; ln zyn oorsprong de drang tot
het noemen van God, stelt de dichter vast. „Noemen was het
ding maken wat het is", zegt hij. „Adam sprak het woord en het
werd ding", en „Hij schiep de wereld stotterend en
hijgend". Doch men kan slechts noemen, slechts weten
door vergelijking. Noemen wordt beelden en zo mislukt
door het ngemen het noemen-zelf. dat niet meer dan een
beeld geworden is. „Eva, ik beeld. Ik kan u niet meer
noemen/Zoals gij waart" Hier is de schepper, de dichter
op de tragiek van zijn willen gestuit, op zyn onmacht.
En als God spreekt om het eerste mensenpaar uit het
paradijs te verjagen, zegt hy:
Advertentie (l.M.)
Praag wijst Westerse
journalist uit
PRAAG Nadat enkele dagen
geleden de correspondent van het
Amerikaanse persbureau Associa
ted Press aanzegging heeft gekre
gen. dat hii binnen enkele dagen
Tsjechoslowakiie moet hebben ver
laten, heeft nu ook ziin collega
John R Higgens van United Press
een dergeliike mededeling gekre
gen. Als reden voor deze uitwiizing
wordt opgegeven de ..tendenz van
Higgens tot on-obiectieve bericht
geving"
Advertentie (LM.)
SPROETEN-Cm
komen vroeg in'fc voorjaar
Koop tijdig SPRUTOL
Adam! Adam Waar zijt gij nu, gij schenner,
Die 't onuitsprekelijke zocht te spreken,
Die zocht het nameloze naam te geven,
Die rebelleerde om het Woord te wezen,
Om zelve aan het Woord gelijk te wezen.
en verder, opnieuw.
Gij zocht het Woord, gij hebt het beeld gevonden;
Ga heen, verlorene, aanbid uw beelden.
Aaf jes is erin geslaagd een per- - -
soonlijke problematiek als een alge
mene. die van ..do dichter", aan
vaardbaar te maken en in het para-
drjsverhaal van de oorsprong van de
mens. begrijpelijk te maken. Zyn
hoogmoed is gelijk te willen zyn aan
Het Woord, om het onuitsprekelijke
te willen benoemen. Als men „het"
onuitsprekelijke vervangt door „de"
onuitsprekelijke (God) dan heeft
men de religieuze zin. de verklaring
en de bewogenheid van dit vers ge
vat.
Nu kan men wel zeggen, zoals de
katholieke filosoof dr Bernard
mFEUlLLETONn
StmJH
OP ll APRIL ZAL het tien jaar
geleden zijn, dat in het hoofd
kwartier van de BBC, Bush Hou
se, een begin werd gemaakt met
de Nederlandse uitzendingen. De
Nederlandse sectie van de BBC
nier en Ernst Hameetman.
tijdens haar maandelijkse sectie
vergadering. V.l.n.r. Coos Mulder,
F. H. Winand, Theo Joekes, Ton
de Vletter, Herman Marx, H. B.
Fortuin (met de rug naar de ca
mera), Wito Stoel, Fernand Re-
55
„Ik geloof het niet. mynheer. Hij
bracht geen koperpoets mee en heeft
ook niets gebruikt van de lappen die
hiervoor in de keukenkast bewaard
worden. Kan ik nog iets voor U
doen?"
Kirk keek de kamer door, zonder
iets te zien.
„Het is niet waarschijnlijk, dat de
klok verhangen is. wel?"
„Dat kunt U zelf constateren." zei
Bunter.
Maar de gepleisterde muur toonde
geen haak of spijker die aanduidde
dat de klok eerst daarop gehangen
had. Kirk gaf het op.
„Ja. dan is het niet anders. Dank
U wel."
„Ik dank U." antwoordde Bunter
plechtig. En hoewel nog steeds in
zijn hemdsmouwen, geleidde hij de
onwelkome gast naar de deur en
liet hem uit alsof hij een hertog was.
Kirk wenste dat hij zijn theorie
niet onderzocht had voor het onder
zoek. Alles wat hij nu bereikt had,
was dat hij zichzelf het geloof erin
ontnomen had zodat hij nu. wilde
hij oprecht blijven, deze mogelijk
heid zelfs niet op het tapijt kon
brengen.
HOOFDSTUK XIII
Op deze of op gene manier.
.JEn wat was er van het verlangen
van de hoofdinspecteur?" vroeg Pe
ter de volgende dag aan Bunter.
„Hij wilde onderzoeken, my lord.
of het mogelijk was dat de hang-
cactus gedurende de vorige week
van zijn plaats geweest was."
„Wat, weer? Ik dacht dat wy er al
_^door DOROTHY SAYERSr
achter waren dat dit niet mogelijk
was. De sporen van koperpoets
moesten hem dat toch meteen ver
teld hebben. Daarvoor was het toch
niet nodig tegen middernacht op
trappen te klimmen."
„Dat vond ik ook. my lord Maar
het leek mij beter my er niet mee
te bemoeien en Uw lordschap had
hem toestemming gegeven."
„O. ja. Zijn hersens werken goed
Maar hij heeft een paar uitstekende
kwaliteiten: menselijkheid en be
grip. Hij probeert op alle mogelijke
manieren Sellon's onschuld te be
wijzen. Dat is natuurlijk genoeg.
Maar hij begint aan de verkeerde
kant"
„Wat denk jijzelf van Sellon. Pe
ter." vroeg Harriet later
„Ik weet niet wat ik er van den
ken moet. Wij hebben trouwens ver
bazend weinig materiaal om te kun
nen denken Het is misschien nog te
vroeg voor denken
„Sellon ziet er niet uit als een
moordenaar."
„Dat doen zij maar zelden, geloof
ik. Hij zag er ook niet uit. alsof hij
me een leugen zou vertellen. Maar
mensen vertellen leugens als zij in
het nauw gedreven worden."
..Ik denk dat hij niet aan de klok
dacht, voordat hij het zei. Op de
klok kijken betekende in dit geval
dat hij in het huis geweest was."
„Ja. Maar wat mij niet duidelijk
is: hoe kwam Sellon in het huis?"
..Noakes moet hem binnen gelaten
hebben."
„Niet waarschijnlijk. Eerst ruzie
aan het raam. daarna blijft hij op
de deur kloppen, die Noakes eerst
niet opeh wil maken, en daarna laat
hij hem toch binnen? Zeer onwaar-
schiinlijk
„En als Sellon nvü gezegd heeft,
dat hij dan toch maar betalen zal.
en Noakes laat hem binnen...."
..Noakes had het geld even goed
door het raam kunnen aannemen
„Goed, aangenomen dat hij het
door het raam aanreikte, of zei dat
hij het doen zou. Dan had Sellon
naar binnen kunnen klimmen Of
niet? De ramen ziin nogal nauw."
„Ik zou er wel door kunnen, denk
ik. maar ik ben veel smaller in de
schouders dan Sellon. Maar het zou
kunnen. Niet vlug. en niet zonder
Noakes te doen zien wat hij van plan
was
..Hij zou met iets gegooid kunnen
hebben Veronderstel eens dat
Sellon tracht binnen te klimmen.
Noakes schrikt en loopt naar de
deur Sellon raapt iets op....
„Wat?"
..Dat is zo Het is niet waarschijn
lijk dat hij een steen of zoiets mee
gebracht heeft Toch die presse
papier die daar lag Daar kan hii
mee gegooid hebben Kan dat? Ik
heb niet zoveel verstand van pro
jectielen en dergelijke."
„Dat kan. ik zal het meteen on
derzoeken."
..O. ja. dan hoeft hij nog maar ver
der naac binnen te klimmen, de
presse papier oprapen hem op zijn
plaats leggen cn het raam weer
sluiten."
„Werkelijk?"
„Och natuurlijk niet: het was van
binnen gesloten. Nee. hij moet het
raam gesloten hebben en gegren
deld. Noakes sleutels uit zijn zak
hebben gehaald, de voordeur open
hebben gemaakt en de sleutels te
rug gebracht Nou, toen heeft hij
hem niet kunnen grendelen, maar
dat heeft Noakes zelf gedaan, toen
hij weer bij kennis kwam. Dat kan
toch. wie de moord ook begaan
heeft." (Wordt vervolgd)
door
Delfgaauw in een polemiek met
pater Van Schaick gedaan heeft,
dat ,,In den Beginne een gedicht
is en geen exegetische studie, maar
dan wordt Aafjes' gedicht toch on
recht aangedaan. Hoezeer deze
ditmter ook zanger is, troubadour,
voor wie kunst identiek is aan
schoonheid (wat zy per se n i e t is),
hy is toch geenszins een kunstenaar
die een aantal schone klinkers en
medeklinkers aan elkaar breit, die
van zin verstoken zijn. Alle grote
dichters schreven en schrijven van
uit een levensbeschouwelijke basis,
die evenzeer deel is van hun werk
als de klingklang die dr Delfgaauw
zozeer ter harte schynt te gaan.
Aafjes is hier teruggegaan tot de
oorsprong van zijn leven als dichter
en zonder dat hy het tot nieuwe
religieuze of filosofische theorieën
bracht, heeft hij zijn problematiek
toch op zo originele, d.w.z. eigen
wyze verwoord, dat hij het aan
horen, ook wat dit betreft, waard
is. Men heeft dus het volste princi
piële recht om zijn interpretatie van
het bijbelverhaal aan te vallen, zo
als pater Van Schaick deed; al kan
men natuurlijk die aanval weer be
strijden. Juist door die zin van zijn
werk, lokt Aafjes zoveel bestrijding
en onrust onder zijn geloofsgenoten
uit. Een dichter die op eigen houtje
gaat liefhebberen in de theologische
problematiek, en dan nog... in ge
dichten!
Ik durf zonder reserve te zeggen
dat Aafjes een waardevol en
boeiend gedicht heeft gevoegd bij
zijn werk. Poëtisch dikwyls zeer ge
slaagd. met verrassende vondsten
en beelden (zo b v. op pag. 25/26,
waar hy de omhelzing als een vlees
geworden rijm beschryft, een om
kering van het benoemingsproces!),
vlot leesbaar zoals het meeste van
zijn werk. Niet altyd ontbreken de
stoplappen en soms ls de woord- en
schryflust wel eens al te onstuit
baar (de beperking kent Aafjes
niet), maar het is de criticus, al
thans mij. oyna onmogelijk de
zwakke plekken te gaan aanwijzen
en betuttelen in een werk dat zo
zeer charmeert zonder aan inhoud
in aan die charme evenredige mate
te verliezen
Dit gedicht maakt ook opnieuw
de populariteit van deze dichter be-
Het initiatief
Het beoordelen van een stelling ls
vaak uitermate mociiyk. althans in
dien men tracht een objectief oordeel
weg te geven. Immers, hoewel cr ken
merken zijn, die men in objectieve
maten of termen kan uitdrukken .als'
„Wit staat een kwaliteit voor", of
„Zwart heeft een vrypion". zijn cr ook
factoren, die hoogst subjectief beoor
deeld worden, eenvoudig, omdat ze in
geen objectieve waarde kunnen wor
den uitgedrukt. Hoe moet men tempo
winst. ontwikkelmgsvoorsprong en ini
tiatief waarderen? Men kan mociiyk
definitief zeggen ..Dat initiatief i«t een
pion waard''. Wèl kan men het .toet
sende aan eigen ervaring, als zodanig
taxeren. Onvermijdeiyk echter biyven
deze taxaties punten van ernstig me
ningsverschil, bijv. tussen arbiter? om
dat ledereen het anders ziet. In zo'n
geval is niets beter dan de practljk te
laten beslissen.
Onderstaande partij stelt zo'n uit
spraak van dc practyk voor Wit offert
een pion. en na D zetten kan men zeg
gen; „Zwart staat een pion voor. maar
Wit heeft ontwikkelmgsvoorsprong'
(dat dan meestal getransformeerd
wordt in initiatief). Zwart heeft geen
zwakke plekken en moest men op dit
moment de stelling beoordelen, dan
zou meneer A zeker zeggen: „Die pion
ziet Wit nooit meer terug'', maar me
neer B zou oordelen „Wit heeft die
boer nu wel naar de brandstapel ge
leld maar Zwart zal het zeker zyn
koning moeten doen!'
Gelukkig blijft het niet by de mo
mentopname na 9 zetten Langzaam
ontrolt zich de film. die de titel zou
moeten hebben. ..Initiatief contra pion"
en Ik raad de lezers aan. meer dan by
andere partijen, zich telkens af te
vragen: ,,Moe zou ik de stelling nu be
oordelen"
Hier volgt dc leerzame party;
Wit Gllgorlc Zwart Müllcr, ge
speeld in Oct. 1949 in een wedstrijd
tussen een Joego-Slavischc en ccn Oos
tenrijkse club.
1) el c6 2) Pc3 d5 3) Pf3 (deze va-
I riant van de Caro-Kann geldt als kans
rijk. één van de weinige voor wit ln
deze opening!) Pf6 (de vroegere zet Rg4
heeft een wat ongunstige reputatie ge
kregen, maar als zwart na 4 h3 rustig
met Rf3: het loperpaar opgeeft, heeft
zwart niet veel te vrezen) 4) c5 Pel 5)
I Pc4: dc4: 6) Pg5 Dd5 7) dl e&3: 8) Rd3:
De5:* (Na Dg2. krijgt wit met Re4
I plus Dd3 plus Ro3 plus 00 ccn grot«
voorsprong in ontwikkeling) 9> Rc3
(ten koste van 'n pion heeft wit wat ont
wikkelmgsvoorsprong. maar zwart heeft
geen zwakten. Echter zwart moet
zetten en dan kunnen ze ontstaan!) h6
(Db2: kost natuuriyk te veel tyd. Sza-
bo speelde ze tegen Rossollmo. Has
tings 1950. g6(?) en moest na 10) Rc4
c6 11) Dd8tKd8; 12, Pt7:r plus Pc5:
een ongunstiger eindspel ingaan) 10)
Pf3 De7 11) Dd2 c5 12) 0-0-0 ReC 13)
Dc3 (ailengs kan het gedreig een aan
vang nemen: er dreigt nu Pe5:) Pd7 14)
Rc4 Rc-!; 15) Dc4: Re7 (wegens Dt7: kon
zwart niet lang rocheren) 16) Dg4
(verhindert 00 wegens Dd7: cn dreigt
verder Dg7.) R16 17) Pd2! (ondanks
verstopping van de d-hjn kan zwart
niet 0—0 spelen wegens Pc4 cn wit
wint., omdat er zowel Td7; als het
eventueel kwaliteitsoffer Td7; plus
Pf6:t dreigt, oo^ O—0—o gaat niet we
gens Pe4 (dreigt Pd6 plus P17 Kb')
19) Pffi gf6: 201 Dfi en zwart wordt
aan handen en voeten gebonden) 17)
h5 18) Df5 g6 19) DI3 (verhindert
wegens Pc4 nog steeds 0—Oi Re7
20) Pel KIS (nu zou op 00 g5 volgen
met felle kontngsaaanval. tcrwyi op
o-o—o Df7 volgt) 21) Rg5 f5 (ver
schaft zwart wat manoeuvrcer-ruimte
maar verzwakt de stelling) 22) Re7;
Ke723) Da3t c5 24) Pe3 (wit blijft
I onophoudelijk dreigen) Pf6 25) PclSt!
(Wit kan zelfs paarden rullen cn toch
initiatief houden (Pd5; 26) Td5: inu zou
b v. op Thd8 volgen 27) Tc5: Dd6 28)
Tc7t benevens damesruil en Tb7-, want
23) Td7? zou op 29, Td7:t Kd7 30)
Tdl falen) 26) b6 27 Dg3 Kf6 28)
Thel M (op Thc8 volgt h4 plus DgSt
en Tdl» 29) Dc3
'hL'
A
A
A
-
m
XJC
29) Thc8 30) g3 Kf7 (ontpent pion
e5. zodat op gf4: ef4: kan volgen ech
ter laat zwart pion c5 nu los Pion-
verlies is echter onvermijdelijk gewor
den. want f4 dekken met g5 leidt na
gf4- gf4eatastrophaal tot dc open g-
lijni 31) Tde5: Te5; 32) To5: (het ini-
tiatief is al minstens een pion waard
geweest en nog altijd is het aanwe-
i zig!) DC6"* (overal dreigde gevaar en
I bet is typerend dat zwart een ernstige
fout maakt Typerend Juist daarom,
omdat langdurige verdediging murw
I maakt of in tijdnood brengt, waardoor
ny, als de ernstigste gevaren afgewend
dan vaak nog juist een beslissen
de fout m3akt Zeker zou bv. Td8 De4t
Kg" Df4Dd5 zwart nog practtscho
kansen gegeven hebben, ondanks plon-
verlies Het afmatten van een tegen
stander door een langdurig initiatief is
ook een belangrUke. weliswaar onbe
rekenbare, factor!) 33) Dc4* (nu gaat
het achter elkaar uit» Kg7 34) Te7t
Kh6 35» Df4:t g5 36 (beter Df7. bv
Dhlt Kd2 Td8t Kc3 en zwart is uitge
praat i Df6 37) De3 en zwart gaf op. er
dreigt Te6. terwijl zwart mat In enkele
zetten toch niet kan vermyden. Het ini
tiatief heeft wit op eenvoudige, doch
krachtige wy*c tot winst herleid!
Oplossing vorige keer:
1) Rf6 .Tbr6, (Tff6) 2) Rf7) en
3) Th3 (Rh5) Comp Dr M Nicmcycr.
Knl Dg2 Ta5 Tc8 Rg3 Pa4 Pe2 pi a2
c6 e2 e7 Kc4 Db6 Rb5 Rd3 pi ©3 c5
Nieuwe opgave», tweezet:
