DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Djakarta probeert verzetsleiding uit
Makassar weg te dwingen
Tahya weerhoudt grootste deel KNIL
van meedoen aan opstand
Veldslag op de deftige
Champs Elysées
Westerling wacht thans op zijn
uitlevering of uitwijzing
Veerboot zinkt op Douro door
overbelasting
Van Zeeland hoopt heden
nieuw kabinet te vormen
„Circus Mullens" door brand
geruïneerd
-\
v.J
10e Jaargang, no. 82
Donderdag 6 April 1950
Opgericht door de Stichting ..Het Parool" Giro 510330. cn Administratie: Snouckaerüaan 7. Amersfoort.
Bank: Ro.terdamsche Bank - Postbus 9 Abonnements- Uitgave: N.V. De Nieuwe PerS Telclo°" "dactic d29>' T^'0011 admlnlstraUe 6235'
prl]s 32 cent p. w. of 5.15 p. kw. Losse nummers 9 cent. Hoofdredacteur: T). DE BOORDER.
|T-^sii3l)51!lDIJiri®0IP.!Ülf5aifil!ïllflIlRD!i!lfnninnjlöi3Ï!lBIl!£ID!ülllIlin.!llfJlQIIinïl
Minister Wijers zal
ontslag nemen
DEN HAAG De regeringsvoor
lichtingsdienst deelt mede. dat de
minister van Justitie, mr Th. R. J.
Wijers op medisch advies geduren
de enige maanden rust zal moeten
houden. Het wordt wenseliik ge
acht, dat hij zich ook daarna niet
meer blootstelt aan de spanningen
en vermoeienissen, aan het minis
tersambt verbonden. Hij is voorne
mens na de behandeling van de
Begroting van Justitie in de Eerste
Kamer en van het wetsontwerp op
dc economische delicten in de
Tweede Kamer aan H.M. de Ko
ningin ontslag uit zijn functie te
verzoeken.
AMSTERDAM Op 6 April zal
het zestig jaar geleden zijn. dat de
bekende vliegtuigbouwer A. H. G.
Fokker te Kediri op Java werd ge
boren.
Een woordvoerder van de rege
ring van de RIS heeft tegenover
Aneta verklaard,' dat Abdul Azis
vogelvrij zal worden verklaard, in
dien hij geen gevolg geeft aan de
order om zich te Djakarta te ver
antwoorden voor zijn opstandige
actie. Ook zijn volgelingen zullen,
indien zij niet naar de barakken
terugkeren, buiten de wet worden
jraïï^jfn^mincMiiEiTniinfuuirrfflrjiniijQfüjiiQLiiDiEiinötiiiiiiiiiüiinR
SINGAPORE. Westerling, wiens straf voor het illegaal binnenkomen
in Singapore op Goede Vrjjdag geëindigd zou zijn, is tot 40 dagen een
zame opsluiting veroordeeld wegens „aanval op een Indonesische cel
genoot". „Ik heb," zeide hij tot de rechter „mijn Indonesische celgenoot
Harris Porkas geslagen, omdat Porkas mij de hand niet wilde schudden.
Ik zou niet zo veel geduld met hem hebben gehad, als hü een Europeaan
was geweest." Westerling verklaarde zich bereid Porkas, wiens kaak in
de worsteling gebroken was, schadevergoeding te geven. Tijdens het ver
hoor was Westerling niet geboeid. (De zitting van dc rechtbank werd bijge
woond door een vertegenwoordiger van de Indonesische regering.)
De straf van veertig dagen eenza
me opsluiting, waartoe kapitein Wes
terling nu is veroordeeld wordt be
schouwd als te zijn samengevallen
met zijn veroordeling wegens het op
onwettige wijze binnenkomen van
Singapore. Dit betekent, dat de beide
straffen samen morgen zijn afgelo
pen.
Toch wordt Westerling in hechte
nis gehouden, zulks onder vigueur
van het in Februari tegen hem uit
gevaardigde bevel tot in hechtenis
neming. Westerling moet wachten
welke stappen de Britse autoriteiten
te Singapore zullen nemen in ver
band met het tegen hem uitgevaar
digde bevel tot uitwijzing. Ook be
staat de mogelijkheid dat de Britse
autoriteiten een verzoek tot uitleve
ring van Westerling bestuderen, in
v/elk geval hij in ieder geval het be
sluit van deze autoriteiten moet af
wachten.
Communiqué van
Soekawati over
.Makassar"
MAKASSAR. In een door de
regering der negara Oost Indonesië
I uitgegeven communiqué betreurt
Ideze regering het, dat, ondanks de
getroffen maatregelen om de komst
^an het bataljon-Worang zo goed
I mogelijk te doen verlopen, een le-
I geronderdeel van de Apris (Angka-
1 tan Perang R.I.S., het leger der
|R.I.S.) onder leiding van kapitein
lAadi Abdoel Aziz eigenmachtig ver
schillende punten in de stad heeft
Ibezet, waarbij aan beide zijden en-
|kele slachtoffers zijn gevallen.
De regering der Negara Oost-In-
Idonesië zegt, niet bij machte te zijn
Jgeweest dit onverwachte gewapen-
ide optreden te verhinderen, op
l^rond van gedurende de laatste
Jdagen door haar gevoerde bespre
kingen. doch dat zij inmiddels uit
gebreide maatregelen heeft geno-
nen om door het inzetten van haar
.lolitie-apparaat de rust en orde ten
Kolste te waarborgen. Vele open-
[bare en vitale bedrijven staan onder
r.ware bewaking en te 13.00 uur was
[de algemene toe^-~d rustig,
i Major Cartwright, een militair
■waarnemer van de Unci, die thans
fe Makassar vertoeft, heeft naar de
bp de rede liggende „Waikelo" (aan
boord waarvan het bataljon-Wo-
bang zich gedeeltelijk bevindt) het
fdvies van overste Mokoginfa om
ïiiet te debarkeren overgebracht,
fcartwright keerde terug met een
brief voor de overste Mokoginta,
fie op verzoek van de president
Ban Oosf-Indonesië door Abdoel Aziz
jj; vrijgelaten en in het paleis van
president Soekawati vertoeft.
DJAKARTA. Het kabinet van de R.I.S. is hedenmorgen
bijeengekomen ter bespreking van de situatie in Oost-Indonesië.
Inmiddels is Donderdag een speciaal vliegtuig van de R.I.S.
naar Makassar vertrokken om de minister-president van Oost-
Indonesië, Diapari, een van de kabinetsleden, overste Mokogin
ta en kapitein Abdul Azis naar Djakarta te brengen.
gesteld, aldus de woordvoerder.
De troepen aan boord van de
.Waikelo" zijn ook Donderdag nog
niet ontscheept. De correspondent
van Aneta te Makassar bericht, dat
majoor Worang, de commandant
van de troepen, die Woensdag te
Makassar ontscheept hadden zullen
worden, bericht van Djakarta af
wacht, alvorens te ontschepen of
Djakarta terug te keren.
Te Makassar is het thans volko
men rustig. De avondklok is van
6 uur 's avonds tot 6 uur 's mor
gens. Aan de zijde van de polisie
militer zijn bij de acties 3 doden
gevallen. Aan de zijde van Abdul
Azis viel een dode en werden 4
personen gewond. Doordat Azis de
nacht voor de actie de Nederlandse
commandant der infanterie, majoor
Van Maastricht, van zijn bed liet
lichten, onttrok hij de onder diens
bevel staande manschappen aan
orders, hetgeen het weggaan van
een aantal hunner, met rollend
materieel, mogelijk maakte. Dat
slechts een klein aantal leden van
het KNIL deelneemt aan de actie,
is te danken aan Tahya, die leider
was van de militaii-e delegatie der
BFO ter RTC. en die de laatste da
gen in openbare vergaderingen de
militairen van het KNIL met klem
afried een ondisciplinaire houding
aan te nemen.
Reuter weet hiernaast uit Mar
kasser te berichten, dat de „opstan
delingen" onder leiding van kapi
tein Abdul Azis in brcncarries cn
vrachtwagens in de straten van
Makassar patrouilleren.
Toen Abdul Azis hedenochtend
zün soldaten meedeelde, dat hü naar
Djakarta was geroepen, volgde een
luid geroep: Tida, Tida! (Ga niet)!.
Azis zeide, dat hjj de oproep schrif
telijk zou beantwoorden.
De Javasche Bank en een muni
tie-opslagplaats zjjn onder bewaking
van troepen van Azis geplaatst.
Waarschuwing van
Gen. Buurman van
V reeden
DJAKARTA Luit.-generaal
Buurman v. Vreeden heeft Woens
dagavond in een radiorede de troe
pen van het KNIL ernstig gewaar
schuwd. zich niet te mengen „in
zuiver interne aangelegenheden der
R.I.S." en gezegd, dat het KNIL
géén partii mag kiezen in interne
geschillen, die dc R.I.S. betreffen.
De generaal wees op de gevaren,
verbonden aan het niet-opvolgen
van deze order, „hetgeen een orde
lijke reorganisatie van het KNIL
in de waagschaal zou stellen."
Diplomatieke missies van
V.S. in Oost-Europa
worden ingekrompen
WASHINGTON. De Verenigde
Staten zullen hun diplomatieke
missies in de Oost-Europese lan
den, die de Sowjetunie steunen in
krimpen, omdat het voor de diplo
matieke staven daar steeds moei
lijker wordt te werken. Het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft niet de indruk,
dat die landen werkelijk betrek
kingen willen onderhouden op wat
het ministerie als een gezonde en
nuttige basis beschouwt.
De beeldhouwer Titus Leeser
vervaardigde bovenstaand bron
zen borstbeeld van Mr. Pieter
Jelles Troelstra Het is bestemd
voor de vergaderzaal der Twee
de Kamer. Zoals wij reeds meld
den zal het op 27 April wor
den overgedragen. Het beeld, dat
thans nog in de expositiezaal van
de Rotterdamse Kunstkring staat,
geeft de grote socialistische lei
der te.i halve lijtje weer: een
hand rust op het tafelblad, de
andere omvat de knijpbril, waar
mee de redenaar Troelstra zijn
betoog onderstreept.
OPORTO. Donderdagavond is op de Douro een boot met tientallen
mannen en vrouwen aan boord, gezonken. Het waren arbeiders van de
textielfabrieken van Oporto op weg naar Avintcs cn andere dorpjes
bovenstrooms. De capaciteit van de boot bedroeg 80 personen. Er zou
den zich echter meer dan tweemaal zoveel mensen aan boord hebben
bevonden.
Men spreekt van
100 doden
Overbelasting werd de oorzaak
van hét ongeluk. De autoriteiten
gingen in de dorpjes en gehuchten
langs de Douro van deur tot deur
om vast te stellen hoevèel mensen
vermist werden.
Ooggetuigen delen mede, dat er
een paniek onder de passagiers
ontstond, toen het schip begon te
zinkën; velen hebben zich zwem
mend wetèn te redden.
Tot heden zijn 16 lijken gebor
gen. Meer dan 100 personen kun
nen het slachtoffer van de ramp
zijn géwordén.
Sultan van Djokja over
Hamids arrestatie
1 DJAKARTA Sultan Hamengku
puv/ono van Djokja, de Indonesi
sche minister van Defensie, heeft
lezegd, niet te denken, dat de ar-
■estatie van Sultan Hamid zijn
»eerslag zal hebben in het KNIL,
laarin hij één van de hoogste offi-
lieren was.
I „Ik ben er zeker van," aldus de
Bultan van Djokja, „dat de Indone-
■sche leden van het KNIL voldoen
de nationaal gevoel hebben om te
pprijpen, dat de door de regering
Jedane stap niets te maken heeft
|et de betrekkingen tussen het
INIL en de federale troepen."
[flenst voor Nederlanders
in Canadese kerk
[den HAAG Zondag 9 April
fl in de Reformed Church in de
Janadese stad Ottawa een kerk-
lenst worden gehouden, die in het
|)zonder bestemd is voor de Ne-
idandse immigranten. Deze kerk-
fenst zal door de radio worden
i^ezonden. In Nederland zal hii te
(fluisteren ziin van 17 tot 18 uur
|idens de uitzending van 't IKOR.
Overdag ivarmer
Weersverwachting geldig van g
I Donderdagavond tot Vrijdag- i
I avond:
Vannacht kans op lichte j
I nachtvorst. Hier en daar och-
I 'endmist. overigens droog en g
overdag op de meesté plaatsen g
zonnig en warmer weer.
Zwakke tot matige wind
I hoofdzakelijk uit zuidelijke g
I richtingen.
I April zon op 6.03. onder 19.23
I niaan op 1.20. onder 7.56.
I 3 April zon op 6.00. onder 19 25;
I "laan op 2.35 onder 8.52.
De Champs Elysées in het hart
iian Parijs zijn de naam zegt
het een uitverkoren oord. Als
men daar dus een tik met een
gummiknuppel krijgt, dan is hij
extra-raak. De Figaro had iets ge
publiceerd van de SS-er Skorzeny
(die indertijd Mussolini bevrijdde
en de Duce naar Noord-ltalie
bracht), Parijse communisten
wonden zich daarover op en de
gevolgen ziet u hier: tikkendistri-
butie op de Champs Elysées!
Voedsel wordt duurder
in Engeland
LONDEN De Britse minister
van voedselvoorziening heeft in
het Lagerhuis meegedeeld, dat de
prijzen van boter en bacon zullen
worden verhoogd met ingang van
23 April a.s. Bacon zal gemiddeld
2 d. en boter 3 d. p. pond duurder
worden. De minister kondigde
voorts een prijsverhoging van an
dere levensmiddelen op een latere
datum aan.
Wereldgezondheidsdag
DEN HAAG. Morgen is het
Wereldgezondheidsdag, een dag,
die in vele landen op bijzondere
wijze wordt gevierd. Wegens het
samenvallen op Goede Vrijdag is
ditmaal o.a. in ons land van een
bijzondere viering afgezien.
Demonstranten gooien met cafétafels
naar chargerende agenten
PARIJS. Ernstige ongeregeldheden hebben zich voorgedaan op de
deftige Champs Elysées, toen een. door communisten geleide, menigte
een demonstratie hield tegen de uitgave van dc memoires van Otto Skor
zeny, de kolonel van de SS. die in 1944 Mussolini bevrijdde uit zijn
toenmalige'gevangenis. De demonstranten wierpen met stenen r ^ct
tafeltjes en stoelen van de caféterrassen naar dc politie, die zie *a ir
het gebouw had opgesteld. De agenten ondernamen eerst een c.arge
zonder gummiknuppel, maar deze kwam voor de dag toen dc menigte
bleef opdringen. Er ontwikkelde zich toen een ware veldslag.
De demonstranten rukten diver
se politiemannen de gummistok uit
de handen en slingerden voorts
alles wat binnen hun bereik kwam
naar de politie. Hierbij waren zelfs
de deuren van een bioscoop. De
strijd duurde bijna twee uur en de
politie was ten slotte genoodzaakt
barricades op te werpen.
Er vormden zich langzamerhand
twee „fronten", die zich ongeveer
twintig minuten na het begin der
wanordelijkheden hergroepeerden.
De politie kreeg toen versterking.
Vijftig agenten werden gewond van
wie sommigen ernstig. Honderd
twintig demonstranten werden ge
arresteerd wegens het veroorzaken
van een opstopping en het slaan
van politiemannen. De meesten
van hen waren beneden de twin
tig. Een der gearresteerden bleek
het communistisch parlementslid
mevrouw Marie-Claude Vaillant-
Couturier te zijn. Zij werd vrij ge
laten nadat men zich had verge
wist van haar parlementaire sta
tus.
Teleurstelling bij linkerzijde verhoogt
kans op nieuwe stakingsgolf
BRUSSEL. Paul van Zeeland, de nieuwe Belgische kabinetsforma
teur, heeft gisteravond op een persconferentie uiting gegeven aan zijn
hoop vandaag nog een nieuwe regering te kunnen vormen. Een regering,
naar hij zeide. die de wel op het regentschap op zal heffen, nadat zij
aan beide huizen een vertrouwensvotum heeft gevraagd. Mocht deze
voorspelling van Van Zeeland bewaarheid worden, dan zal het een zui
ver katholieke regering zijn. Dinsdag nog heeft dc voorzitter van do
liberale partij verklaard, dat geen enkele liberaal aan een nieuwe rege
ring zal meewerken zonder goedkeuring van het partijbestuur, dat, zoals
men weet, een zogenaamde uitgestelde troonsafstand voorstaat. Dat zulk
een grote voorstander van een onvoorwaardelijke terugkeer van koning
Leopold als dc huidige formateur met de liberalen tot overeenstemming
zou komen, wordt in politieke kringen in dc Belgische hoofdstad hoogst
onwaarschijnlijk geacht.
Dc parlementaire fracties van de
C.V.P. zijn gistermiddag in (afzon
derlijke) vergadering bijeen ge
weest. Na afloop hebben zij een ge
zamenlijk communiqué uitgegeven,
waarin zij er hun voldoening over
uitspreken, dat een persoonlijkheid
uit de C.V.P. met de vorming van
een kabinet is belast.
Bij de linkerzijde heeft de be
noeming van Van Zeeland bittere
teleurstelling gewekt en men ver
wacht een nieuwe stakingsgolf.
Van Zeeland heeft zowel gisteren
als vandaag een reeks van bespre
kingen gevoerd, o.a. met Gaston
Eyskens, de premier van het de-
missionnaire kabinet, de voorzitters
van Kamer en Senaat, Van Cauwe-
laert en Gillon, alsmede met de
voorzitter van de liberale partü.
Motz.
Inmiddels heeft de Liberale par
tij voor Vrijdag een vergadering
uitgeschreven voor de 600 leden
van haar algemene raad, die eersi
na Pasen pas bijeen zou komen.
Het vraagstuk van een eventuele
liberale medewerking aan de rege
ring zal hier onder de ogen wor
den gezien.
Pirenne, de secretaris van ko
ning Leopold heeft uit Bazel het
Belgische Nieuwsagentschap opge
beld en de geruchten tegen gespro
ken als zou de koning overwegen
na zijn terugkeer naar België toch
nog af te treden.
Ontslag administratief
personeel in Z.-Slavië
BELGRADO Duizenden Zuid-
slavische administratieve werkers
zijn door de regering ontslagen en
naar andere betrekkingen overge
heveld. Alleen in Belgrado en in
Novisad liep het aantal ontslagen
tot in de duizenden. De krachten
die ontslagen werden worden
„overvloedig" genoemd. Zij zullen
tewerk worden gesteld in de zware
industrieën de bosbouw en de mij
nen.
Eerste prijs in Lugano voor
Fransman Villon
(Eigen bericht)
LUGANO Ter gelegenheid van
de internationale tentoonstelling
van grafische kunst, die morgen in
Lugano wordt geopend, zijn tien
prijzen toegekend voor de beste in
zendingen. De eerste prijs kreeg de
Fransman Villon. Tot de andere
prijswinnaars behoort met Kubin.
Tytgat. Bouault. Morandi en Mor-
genthaler. ook de Nederlander J.
M. Prange. In Lugano worden 46
kunstenaars uit 16 landen door hun
werk vertegenwoordigd.
(Van onze correspondent)
UTRECHT. Het Nederlandse circus Jos. Mullens is na vannacht totaal
geruïneerd. Alle tweeëntwintig paarden, alsmede drie luxe woonwagens en
veel ander materiaal zün na 4 uur in Utrecht bij een grote brand verloren
gegaan. De schade, die ruim honderdduizend gulden bedraagt, doch die
in werkelükheid veel groter is, omdat het hier paarden betreft, die reeds
acht tot tien jaar onder dressuur stonden, wordt niet door de verzekering
gedekt. De polis zou namelük Juist dezer dagen worden afgesloten.
22 Paarden in vuur
jammerlijk
omgekomen
Het circus-Mullens had zij'n win
terverblijf in de oude Cavalerie-stal-
len aan de Wijde Doelen reeds in
November 1949 betrokken omdat,
zoals men weet, het circus reeds
eerder ernstig gedupeerd was door
het omvèrwaaien van zijn tent te
Hilversum. Er was nu een nieuwe
chapiteau gekocht die aan 4500 per
sonen plaats zou bicden. en de vaste
kern van het personeel bereidde
zich thans voor op de tournéc, die
op 1 Mei te Arnhem zou beginnen.
Het is niet bekend, hoe de brand
vanmorgen is ontstaan De meester
knecht werd om kwart over vier ge
wekt door het janken van zijn hon
den, die tegen zijn bed op sprongen.
Hij en de beide zoons van de heer
Mullens, Willy cn Henri en ook de
dochter, José Mullens,, hebben ge
probeerd. de paprden uit de stallen
te bevrijden doch het vuur greep in
e zeer brandbare onderkomens, waar
in zich ook veel hooi en stro bevond,
zo razend snel om zich heen, dat
redding niet meer mogelijk was. Wel
kon men alle dieren los maken, doch
toen zij bij de geopende deuren kwa
men. schrokken zij van de koude
luchtstroom en renden angstig weer
Ons blad zal morgen
(Goede Vrijdag) en Maan
dag (Tweede Paasdag) niet
verschijnen.
-J
de stallen binnen. Zij moeten jam
merlijk zijn omgekomen.
De brandweer, die het vuur met
zeven krachtige waterstralen be
streed, stond voor een onmogelijke
taak en kon slechts met moeite de
belendende woonhuizen voor over
slaan van de brand vrijwaren.
Ondanks de massa's water die op
het vuur geworpen werden,
brandde het circus Mullens
helemaal uit.
Zege van Labour bij
tussentijdse
verkiezingen
LONDEN. Bij de Dinsdag in
Ncepsend (Sheffield) gehouden
tussentijdse verkiezing heeft de
Labour-candidaat, sir Frank Sos-
kice. de zetel verworven. Hij kroeg
22.080 stemmen, tegen 8.365 voor de
Liberaal-Conservatieve candidaat.
J. P Hunt. De communistische af
gevaardigde, Moore, kreeg 729 stem
men en verloor zijn borgsom. Dc
zetel kwam vrij. doordat de bij de
algemene verkiezingen gekozen
candidaat, kolonel H. Morris (La
bour) zich terugtrok. De meerder
heid van Labour in het Lagerhuis
is nu vier zetels.
Nee toch Heus!
„De dochter des huizes zij ge
prezen.'", aldus de O. v. J. te
Den Bosch in requisitoir tegen
een 36-jarige zwerver-inbreker,
want deze was door een meisje
betrapt, beetgegrepen en in be
dwang gehouden toen hij ergens
snodclijk had ingebroken.
Er zijn nog 12 landen, waar
vrouwen niets te vertellen
hebben nlin het openbaar)
het zijn: Colombia, Costa Rica,
Egypte. Haïti, Honduras, Iran,
Irak, Hasjemitisch Jordanië, Li
banon, Liechtenstein, Nicaragua
en.,. Europees Zwitserland.
Iedere toerist in Israel krijgt
van officiële zijde een insig
ne, dat hem recht geeft op voor
komende behandeling van de
zijde van iedereen. Ter navol
ging aanbevolen.
De enige zuster van koning
George van Engeland, prinses
Mary, stelt van 3 Mei af haar
landgoed Harewood open ter
bezichtiging tegen entree. Haar
buurman, de hertog van Blen
heim, „maakt" per Zondag plm.
900 gulden door zijn kunstschat
ten te laten bewonderen. Er zit
dus iets in.
Noodtoestand in
Noord-Ierland
BELFAST. De regering van
Noord-Ierland heeft de noodtoe
stand afgekondigd naar aanleiding
van een onderzoek naar vier bom
aanslagen, die de vorige maand
hebben plaats gehad. De politie
heeft het recht zonder speciale or
der de huizen te doorzoeken en
personen voor korte tijd in hechte
nis te houden zonder arrestatie
bevel.
Nederlandse tennissers
verliezen in Monte Carlo
MONTE CARLO De Hagenaar
Linck heeft zijn eerste partij in het
internationale tennistournooi (voor
de eerste twee ronden had hij vrij
geloot) tc Monte Carlo verloren. Hij
moest uitkomen tegen de Zuidslaaf
Branovic (die hem ook in Bcaulieu
had geslagen) en speelde zeer ner
veus. Onze landgenoot verloor met
6-1, 9-7 na in de tweede set twee
maal de leiding te hebben gehad.
Ook onze kampioene Nel Hermsen
verloor nl. van de Italiaanse mej.
Bolona met 6-3, 6-4 en Dehnert
moest de meerderheid erkennen van
de Deen Ulrich met 6-3, 6-4.
DEN HAAG. In de 509e Staats
loterij, 5e klasse 12e lijst is do
25.000 gevallen op nr. 6884.
