Wie West-Europa wil
moet een hoge prijs
bezetten
betalen
HET Paas-ei
cachet-ei
Nu nog klei, straks:
wPjbM
■in
van 1950 is
van 150 gram
een lichtbruin
Waarom Chef arox
bij maagzuur?
CHEFAROX
HET „VIERDE DORP"
Met bestaande industriële apparaat
moet meer worden geproduceerd
Stalin zal blijven stoken, maar
is afkerig van avonturen
Schaakrubriek
Tarifiëring in rechtssfeer
van de arbeid
Hurk u maarzei Cleopatra,
„dat is gezelliger"
Zaterdag 8 April 1950
NA HET ATLANTISCH OVERLEG
DE erewacht op Schiphol heeft daar vrij geregeld werk. Zondag 1.1. stond
zU daar weer opgesteld, en deze keer voor een ongewoon groot, illuster
gezelschap. De ministers en militaire opperbevelhebbers die aan de con
ferentie van de landen van het Atlantic Pact hadden deelgenomen ver
lieten, bijna solidair, ons land. Er is reden om aan te nemen, dat zij ver
trokken, voldaan over de loop van hun besprekingen. Men heeft hun woord
daarvoor. Maar er is ook verder reden dit aan te nemen. Zij kunnen echter
alleen over de hoofdlijnen van het grote plan gesproken hebben. De ver
dediging van West-Europa is cr waarlijk nog niet mee in kruiken en
kannen. Van de grond af moet zij worden opgebouwd. De credieten moeten
nog worden toegestaan, de manschappen gevormd; in de behoefte aan
wapenen moet nog worden voorzien. Al wat geschiedt, de wapenleveranties
van Amerika Inbegrepen, is nog maar een eerste begin.
Worosjilow dreigt,
maar jaagt geen
vrees aan
Men heeft over rolverdeling be
raadslaagd. Daarover is men het
vlot eens geworden. Maar dit succes
is voorlopig alleen een moreel suc
ces. Ook als zodanig echter heeft
het practische betekenis. Als men
wil tot samenwerking, diep besef
van lotsgemeenschap en van de on
deelbaarheid van gevaar demon
streert. is dit reeds een vorm van
beveiliging. Tenminste tegenover
Stalin. Het is nu duidelijk, dat een
aanval op West-Europa onverbid
delijk de macht van Amerika en
het Britse Gemenebest, en de hulp
middelen van de grootste helft van
de wereld, tegen de aanvaller ont
ketent. Al inocht de betrekkelijke
weerloosheid van West-Europa nog
zo verlokkend lijken, een dodelijke
worsteling tegen de taaiste en
machtigste volken op aarde ware de
prijs die een bezetter zou moeten
betalen.
Moskou heeft zich, uit vrees daar
voor, teruggetrokken uit verschil
lende avonturen, toen die eenheid
nog verre van vast stond. Nu is zij
op practische basis gesteld.
Stalin is voorzichtig. Hij heeft
diep respect voor»de volharding en
vindingrijkheid der Angelsaken. Dr
P Schmidt, van 1923 tot 1945 tolk
van alle Duitse kanseliers en mi
nisters die daaraan behoefte hadden,
en die óf als tolk, óf als samenvatter
van het gesprek, vrijwel alle be
langrijke ontmoetingen van Hitier.
Goring, Ribbentrop enz. heeft bijge
woond, getuigt daarvan in zijn juist
verschenen gedenkschriften. Hij
vertelt hoe in Augustus 1939, toen
zij hun overeenkomst sloten, Stalin
met alles meeging wat Ribbentrop
van de Britten zei, maar toch waar
schuwde: Engeland zou, ondanks
2ijn militaire zwakheid, taai en met
grote vindingrijkheid vechten.
Hij heeft in verbluffende mate ge
lijk gekregen en er is geen reden
waarom hij, na deze ervaring, en nu
de solidariteit der Angelsaken voor
het eerst vaststaat, tot andere ge
dachten zou gekomen zijn.
Wie siddert bij de gedachte aan
de militaire zwakheid, die het Wes
ten voorlopig nog kenmerkt, onder
schat het inzicht van de grote man
van het Kremlin. Deze koelbereke-
nende, cynische machtzoeker is af
kerig van het desperate avontuur.
Hij heeft de aard van een boa con
strictor. Die had een zenuwpees als
Hitier niet.
Maar hij geeft ons niets cadeau.
Hij zal ons slechts de rust laten die
wij ons zelf verschaffen. Hij zal
stoken en drukken en trachten
schrik aan t£ jagen zover dat gaat
binnen de grenzen van een redelijke
mate van risico. Ten aanzien van
Berlijn zaait hij weer onrust. Hij
schuift de Oost-Duitsers daarvoor
vooruit, met een steeds dreigen met
vernieuwde blokkade en met de
voorspiegeling van een monsterbe
toging der Oost-Duitse jeugd tegen
West-Berlijn. De alarmisten ont
breekt het niet aan stof. Waarom
echter zou de situatie gevaarlijker
worden, als de Russen, blijkbaar ter
vermindering van risico, hun Duitse
trawanten de kastanjes uit het vuur
laten halen? Moskou moet voorzien,
dat zij het niet beter kunnen dan de
Russen zelf. en dat zij vooral geen
groter ontzag of grotere meegaand
heid bij de westerlingen zullen ont
moeten.
Soms is het Russisch drelgspel
niet van lachwekkendheid ontbloot.
Moskou zet te Sofia een tegenhan
ger op touw van de Atlantische
bijeenkomst van Den Haag. Woro-
sjilof commandeert er de militaire
autoriteiten van alle vazallen. Zelfs
de Chinese militaire attaché wordt
erbij gehaald. Maar hoeft daar nog
eenheid te worden geschapen, met
een Russisch maarschalk als gebie
der in Polen en een in Bulgarije, en
met een toestand in Hongarije en
Tsjechoslowakije, gelijk wij ken
nen? Het is een schrale nabootsing
van Den Haag, ondanks de bedrei
gingen, die Worosjllof in de rich
ting van Tito slingerde. Diens vei
ligheid zal meer afhangen van een
deugdelijke bescherming tegen
sluipmoord dan van zijn macht tot
verweer tegen Russische troepen.
Ook al tracht Moskou -van tijd tot
tud in zijn richting met de sabel te
kletteren.
Rust zullen wij eerst krijgen als
alle dreigen der Russen ijdel wordt
doordat zij zelfs in West-Europa
niet meer beslissend kwaad kunnen
doen. Dit wil zeggen: als de weste
lijke verdediging op poten is gezet.
Zenuwachtigen. die grote haast
hebben. willen er onmiddellijk
Duitsland bij betrekken. Maar als er
voor West-Europa nog geen wapens
genoeg zijn, hoe zal men dan West-
Duitsland nog erbij wapenen? Enige
jaren zouden er moeten heengaan,
voor men aan West-Duitsland zou
kunnen beginnen. Duitsland dan
maar het eerst, opdat het ons als
een wal dekke0 Weinigen zullen bij
nader overdenken het aantrekkelijk
K. WOP.OSJILOW
commandeert alle vazallen
vinden dat Duitsland de sterkste
militaire macht ten Westen van het
ijzeren gordijn zou worden. De Duit
sers zijn nl. meer tot avontuur ge
neigd dan de Russen, die nooit
graag buiten hun land hebben ge
vochten.
Zeker zouden de Fransen er niet
vóór zijn, in het bijzonder niet zo
lang zij 120.000 man van hun beste
troepen In Vietnam nodig hebben,
terwijl het minder dan ooit vast
staat dat zij het daarmede afkunnen
Advertentie (LM.)
Omdat Chefirox géén vorming
van ateeda méér zuur veroor.
Hakt, zoalo bi] gewoon maag-
zout vaak voorkomt. Bovendien
beschermt Chefarox de maagwand
mot een goleiachtlga genazande
l"g.
re drijven op een blinkende water
plas. Een gek gezicht, zo'n fata mor
gana." Maar vandaag jaagt een kille
voorjaarswind over de akkers.
„Daar komt de smid te wonen," zegt
prof. Wieger Bruin en hij wijst op
de vette kleikluiten aan de overkant
van de sloot. Ziet h ij een fata mor
gana? Geen sprake van! „Dorp Vier"
zal over enkele jaren werkelijkheid
zijn.
Wieringermeer heeft niet genoeg aan
thans bestaande icoonkernen
(Van een onzer verslaggevers)
In de loop van het volgend Jaar zal als alles meeloopt de eerste
steen worden gelegd voor het eerste huizenblok van een gloednieuw Neder
lands dorp, dat nog niet eens een naam heeft: het staat op de kaarten
voorlopig nog aangegeven als „Dorp Vier", want het wordt nl. het vierde
dorp in de Wieringermeer. Het wordt berekend op een inwonertal van
1.330 zielen. Prof. Wieger Bruin uit Amsterdam, die ook Badhoeve
dorp In de Haarlemmermeer voor een groot deel heeft ontworpen en
eveneens het nieuwe dorp Rutten in de Noord-Oostpolder op papier heeft
uitgewerkt, heeft de plannen voor dit vierde dorp thans klaar.
In het (voorlopige) gemeentehuis
van Wieringen hebben burgemeester
Loggers en prof. Wieger Bruin
uitvoerig de plannen in een perscon
ferentie toegelicht. Indertijd zijn
voor deze polder drie dorpen ont
worpen met daar omheen zeven
kleine kernen, maar van deze laat
ste heeft men afgezien. Na de ramp
van April 1945, toen het water prac-
tisch de gehele bebouwing vernie
tigde. heeft men aanvankelijk over
wogen deze dorpen op andere plaat
sen te doen herrijzen, maar om prac
tische redenen heeft men ze toch
maar weer op de oude fundamenten
opgebouwd. Dit werk is thans na
genoeg voltooid, doch wel bleek no
dig. dat er nog een vierde dorp bij
kwam. Men heeft daarvoor een
plaats uitgekozen ten Oosten van
Wieringerwerf waar het gemeen
tebestuur zetelt op de kruising
van de Kwelweg en de Oosterterp-
weg. Bovendien komt er nog een ge
hucht even ten Noorden van Wierin
gerwerf.
„Dorp Vier" zo vertelde prof.
Wieger Bruin, wordt een zuiver
agrarisch dorp, ongeveer ter grootte
van Slootdorp. De Wieringermeer is
berekend op een totale bevolking
van ongeveer 12.000 zielen, waarvan
er in Wieringerwerf 2.700, in Mid-
denmeer 2.010, in Slootdorp 1.330 en
in het nieuwe dorp evenveel zullen
wonen. Het is minder wenselijk ge
huchten te stichten, waar immers
nooit voldoende mensen zullen wo
nen om er de stichting van scholen
en kerken te rechtvaardigen. Op de
ze wijze komt er van een hechte sa
menleving weinig terecht, terwijl
een dorp juist groot genoeg kan wor
den om de polderbevolking toch juist
datgene te bieden, waardoor zij een
stevige, levende gemeenschap wordt.
Het nieuwe dorp, dat 33.8 hectare
groot zal worden, krijgt 250 arbei
derswoningen, 20 winkels, 20 huizen
voor ouden van dagen, 20 bedrijfs
panden, 40 middenstandswoningen
en zeven huizen voor notabelen. Er
komen drie kerken en drie scholen
en vermoedelijk twee kleuterscho
len. In het centrum wordt een groot
sportterrein aangelegd en de bebou
wing is zeer ruim gehouden. De win
kels en het autobusstation komen in
het centrum, waar ook de kleine in
dustrieën die zo'n dorp altijd no
dig heeft komen. Nog dit jaar zal
vermoedelijk de toekomstige dorps
smid er zich al vestigen. Het gehele
dorp krijgt een singel van bomen.
Op de plaats, waar het dorp zal ver
rijzen, staan reeds vier boerderijen,
doch deze behoeven niet te verdwij
nen, integendeel, ze passen uitste
kend in het schema.
En zeer waarschijnlijk wordt het
dorp in montagebouw uitgevoerd.
„Men hoeft daar waarlijk niet bang
voor te zijn," voegde prof. Wieger
Bruin er aan toe: „want montage-
bouw behoeft niet bepaald lelijk te
zijn. En tenslotte zal hier een nieu
we generatie opgroeien; dit wordt
een dorp voor een nieuw geslacht
met nieuwe ideeën. De boer van de
Larense heide past een huisje van
betonplaten zeker niet, maar ik zie
niet in, waarom dit dorp niet zo
gebouwd zou kunnen worden."
„Enfin," haastte burgemeester
Loggers zich het betoog van de
hooggeleerde architect aan te vul
len: „dóérover praten we nog wel
eens samen
Deskundigen uit Delft hebben in
de afgelopen maanden de bodem
onderzocht en de structuur van de
grond ter plaatse blijkt van die aard
te zijn, dat volstaan kan worden met
een normale fundering.
Nóg is er van „Dorp Vier" niets te
zien. Wijd strekt zich op het kruis
punt van wegen, waar over een paar
jaar dit dorp-zonder-naam zal ko
men. de polder uit. In de verte rij
zen de torentjes van Wieringerwerf
en ver naar het Zuiden ligt Medem-
blik. „Op warme dagen in het voor
jaar zie je hier vaak luchtspiegelin
gen," vertelt de burgemeester; „dan
zie je opeens de dorpen van het oude
land vlakbij in de polder als het wa-
Er zijn diverse bekende schakers, die
beroemd zijn om hun slagvaardigheid
In slechte stellingen. Wijlen Lasker, ex-
wereldkamploen. was cr een voorbeeld
van. Zulke spelers zien kans een zeker
verloren stelling nog te winnen o( re
mise te maken Dit gebeurt niet altyd
od wetenschappelijk en objectief onbe
rispelijke wijze uiteraard I Maar zij be
reiken door hun vaak gedurfde en on
verwachte zetten een ontreddering van
s tegenstanders brein Deze komt plot
seling tot de ontdekking dat het niet zo
op rolletjes gaat, als hij eerst wel dacht
er. na nog enige verrassende zetten be
gint hij in te zien. dat het schaakspel
toch niet zo eenvoudig Is! In sommige
gevallen komt de ontdekking van deze
waarheid te laat. Dat men heus geen
grootmeesterpartijen behoeft te raad
plegen om prachtige „schwlndels" te
zien mogen onderstaande 2 voorbeelden
„van eigen bodem bewijzen: beiden
fijnzinnige kunstwerkjes De eerste stel
ling ontstond in een partij van Ooster-
wijk Bruijn-de Waal uit de hoofdklasse
wedstrijd Utrecht VVGA 1949 Wit st3at
een kwaliteit achter, bovendien is de
witte koning door de toren afgesneden,
zodat hij op de duur moet verliezen.
a1
Wit besloot derhalve tot het kansrijke,
maar niet correcte 1) gl. Och, wat is
eigenlijk wel correct in deze verloren
stelling? Zwart nam 1) hg4: en wit
speelde meteen zijn troef uit: de vrij
pion 1 2) h5 g3 voorkomt h6. omdat dan
zou volgen- 3) h6 g2-f 4) Pg2 Tg2
5) h7 e3 6) h8D <Re3.? Th2l e2+ 7) Ke
1 Tgl-f- 8) Kf2 Tfl+ en zwart wint
Daarom offert Wit ook nog maar zijn
paard met nog kansen In troebel water
te hengelen- 3) Rr3: Te3: 4) li6 Re2+
(waarempel zwart raakt het spoor bijs
ter er was hier maar één winstvariant,
ondanks de toren meer (I) 4> Tri2
5' h7 Td8 6) Re5 e3 (dreigt mat) 7) Kgl
Tdl-f 3 Kh2 Thl+ 9) Kg3 e2 en wint.
Na de tekstzet forceert wit prachtig
remise.) 3) Kg2 Rfl+ (op Rf3-r volgt
Kh3! en remise) 6) Kh2 Td3 7) h7 Td8
8) Re5 c3 9) Kgl e2 10) Kf2 (nog schijnt
het. of zwart de winst gaat behalen)
Tdl (op H8D volgt nu elD en zwart
wint.) 11) Rc3+Ü (de geniale pointe)
11) Kc3: 12) h8D-i- (Het schaak doet
het hem. zwart moet nog met zijn K
spelen en dan volgt b.v De5 en wit of
fert bij promotie zijn D tegen T en pion
Een fantastische
Dr P. S. Pels commissie voor arbeidsproductiviteit)
(Van een onzer verslaggeefsters)
Sinds enige maanden bestaat er In ons land een commissie, die speciaal
tot taak heeft te onderzoeken, hoe de productie kan worden opgevoerd.
Het Is een grote commissie, die gevormd wordt, door de Looncommlssle
van de Stichting van den Arbeid, bestaande uit werknemers- en werk
geversorganisaties en vertegenwoordigers van de Departementen van
Sociale Zaken en van Economische Zaken het Centraal Planbureau, het
College van Rljksbemiddelaars, de Arbeidsinspectie en het Rijksarbeids
bureau Voorzitter Is mr. J. A. Berger, voorzitter van het College van
Rljksbemiddelaars, secretaris dr P. S. Pels, secretaris van de Stichting van
den Arbeid.
De commissie voor de arbeidsproductiviteit is een uitvloeisel van de
loonsverhoging van 5%. die in December jl. werd toegestaan, vertelde ons
dr. Pels. Sociaal gezien was deze" loonsverhoging noodzakelijk, maar het
kon er economisch „eigenlijk niet af". Onze commissie moet zorgen, dat
dit „voorschot op de productieverhoging" wordt ingehaald, dat de kostprijs
ondanks de hogere lonen gelijk blijft of zelfs naar beneden gaat. Met het
bestaande industriële apparaat met industrialisatie bemoeien wij ons niet
moet meer worden geproduceerd.
U denkt wellicht, dat de meest
voor de hand liggende wijze om
het productie-apparaat Intenser te
gebruiken, bestaat in een tijdelijke
verlenging van de arbeidstijd. Het
is een middel, dat niet moet wor
den overschat, want uitdrukkelijk
staat vast. dat de wettelijke 48-uri-
gc arbeidsweek blijft gehandhaafd.
Het zou echter in sommige geval
len gewenst kunnen zijn, in ruimere
mate van overwerkvergunningen
gebruik te maken.
Een groter uitbreiding van het
nut,, dat uit het productie-apparaat
kan worden getrokken, is ook mo-
Deze stelling ontstond ln een partij
Wolthuis—Marwitz, Beverwijk 1946. De
partij werd hier afgebroken en acht(!)
spelers analyseerden deze stelling als
gewonnen voor wit 1 )g3 Rg3 2)
Te2:+ Re2 3) Kg3. of 1) g3 Rd2 2) f44-
Kd5 3) Re2: Rel: 4) Rd3: Er volgden
echter enige buitengewone zetten van
zwart en het was tenslotte wit. die ter
nauwernood remise kon maken 1 Dat
ging als volgt: 1) g3 Kd5U (om op gf4
x511 te laten volgen- Rh5 Pf4 4- en Ph5*
en op Rf5Rf5 schaak') 2) Tdl (nog
staan er twee zwarte stukken ln) Kc4
3) Td3: (op gf4 volgt weer f5) Kd3: 4)
gf4: Ke3! (op Kc3: volgt Rf5 en het zal
ook wel remise worden) 5) Jtf5 h5 <h6
Kg4) 6) Rd7 Pc3: 7) a3 Kf3: 8) f5 (nog
altijd heeft zwart iets betere kansen,
maar wit kan het juist remise houder.)
Kf4 9) Re8! (De consequentie hiervan
is, dat pion a3 ook verloren gaat. maar
wit had geen andere keus: doet hij
een andere zet. met zijn R. b Re6. dan
heeft zwart tijd voor Pc3—blxak
speelt hij de K. dan volgt Kg4 met ver
overing van pion h4 Met de tekstzet
kan wit juist remise bereiken) 9)
Kf5: 10) Rh5: Pbl 11) Re2 Pa3: 12)
Kg3 Kg6 (anders volgt Rd3+ bene
vens h5. De witte h-pion verzekert het
remise) 13) Kf4 remise.
Een eindspel met fraaie onverwachte
wendingen.
1)
OPLOSSING VORIGE KEER
Rel comp. S M. Blrnoff.
NIEUWE OPGAVE
Tweezet
Ka8. Da6, Tb2, Tc2. Rh4. Rh7. Pgl.
a2. d5, e5. Kdl. Tal. Te3, pl. g2.
gelijk door invoering van het ploe-
genstelsel, in het bijzonder het
twee-ploegenstelsel. Wij stellen mo
menteel een onderzoek in. in hoe
verre het bedrijfsleven van ploe-
genarbeid gebruik maakt. Werkge
vers aarzelen vaak tot het meer-
ploegenstelsel over te gaan. omdat
zij vrezen net voldoende personeel
te krijgen, of bij uitbreiding van do
productie afzetmoeilijkheden duch
ten. In een aantal gevallen zijn dit
inderdaad reële moeilijkheden
Een zeer belangrijk punt, dat de
arbeidsproductiviteitscommissie on
der ogen ziet is de beloning van de
geschoolde arbeiders. Het te kleine
verschil in loon tussen geschoolde,
geoefende en ongeschoolde arbei
ders houdt velen er van af, hun
vakbekwaamheid te verhogen, Dit
bezwaar zou o.a. kunnen worden
ondervangen door een betere clas
sificatie der arbeiders. Bij werkclas-
sificatie is het niet een wet van
Meden en Perzen, dat de lonen
recht evenredig met het puntental
stijgen. Er bestaat wellicht aanlei
ding de hooggeclassificeerde arbei
ders meer dan evenredig te belo
nen.
Voorts kan veel worden bereikt
door invoering van een tariefstelsel,
dat het voor bekwame arbeiders
mogelijk zou maken meer te ver
dienen en dus zou prikkelen tot
productieverhoging.
Geen Jaagsystecm
De tarieven moeten echter sociaal
en wetenschappelijk verantwoorde,
gemeten tarieven zijn. WU moeten
zeker niet vervallen tot sommige
vooroorlogse „ervaringstarieven" die
tot een ergerlijk jaagsysteem leid
den. waartegen terecht verzet rees
Nu het inflatiegevaar voor een groot
deel bezworen is, Is een dergelijke
„versoepeling van het loonplafond"
mogelijk.
Een dergelijk tariefstelsel moet
echter ook volledig door de arbei-
BARNEVELD: „Zo, ben u daar",
zei Cleopatra, de Kip der kippen,
zij die het Paas-ei van 1950 had ge
legd, „da's gezellig. Hurk u maar.
Zit u op uw gemak?" Aldus, ge
noeglijk. begon het unieke, exclusie
ve onderhoud, dat uw verslaggever
mocht hebben met haar, die met
gepaste trots kon toegeven: „Ja,
jongeman, het grootste kippenei
van Nederland, het kampioensel van
150 gram, heb IK gelegd. Ik heb
het eventjes benauwd gehad, maar
mi kan ik alweer bezoek ontvan
gen. Dank u. Ik voel me best, gi-gi-
grr! De rest zal mijn perschef u
wel zeggen!"
Stad en land heb lk afgereisd, om
te weten te komen waar het Ei der
Eien, het Paas-Ei bij uitstek, ge
legd was. Het hele land gonsde .le
Barneveld, te Barneveld" en In
derdaad het was zo.
Barneveld zelf deed een beetje
stilletjes aan, geen pluimveemarkt;
toch rook het er kips, net als al
tijd. In de lekkerswinkels lag het
nationaal gebak, genaamd Haantje
Pik (zoals Elburg z'n „botjes" heeft
en Arnhem z'n „meisjes"), op de
stoepranden stonden kistjes violen,
terwijl een enkel plakkaat de valu-
takrachtige vreemdeling aanmaan
de: „Verras uw vrouw met een Jan
van Schaffelaar mèt kerk, kippen
voer of kuikendozen".
Wij doken Cleopatra's sobere wo
ning binnen; een zeer tanige, oude
ex-haan ontving ons roet een hese
piepstem: „Mevrouw komt dalik
van haar nest, o kijk: daar is ze al"
Inderdaad, Cleopatra kwam van
haar nest, haar val-nest namelijk,
en het was haar veren aan te zien.
„Zo. ben u daar!", zei ze, „Hurk
u maar. da's gezelliger. Ik klim wel
op mijn stok. Blijf jij daar maar"
dit laatste tot een typisch Franse
baan, die achterdochtig heen en
weer krabde bij de ingang: ,,'s me
man, die ik met zeuven andere fa
vorieten moet delen", zuchtte ze,
zich in haar veren rangschikkend.
„Eutje, nu jij!"
Eutje bleek, tot mijn verdriet, de
vervelende perschef te zijn. Op een
zuur grapje van mij, ging hij heel
hooghartig, niet in; ik vroeg hem:
„Chef, help jij mevrouw bij het
persen?"Zelfs onder kippen
moet men voorzichtg zijn met grap
jes. En draaide af:
„Mevrouw heeft een
teint, ziet u wel?: de Barrieveldse
zon, het Barneveldse licht, de Bar-
r.eveldse lucht. Juist. In mevrouw
haar voorgeslacht was de klad ge
komen. Doodgefokte Barnevelders
van ouder tot ouder. Ptolemaeen,
meneer. Inteelt. Witte Leghorns
dachten de zuiver-Barneveldse dy
nastieke verplichtingen te kunnen
overnemen, maar mevrouws voor
moeders lieten zich door haar in
tuïtie leiden en toen de France
haan Maran op de vlakte verscheen
was Leiden ontzet. Een neuwe Bar
nevelder dynastie zag het licht. Pa
gina een."
„Hè?", vroeg ik, blij dat de ratel
adem haalde.
„Oh", zei Cleopatra gichellg, „da-
lik draait hij bladzijde twee ai. Hij
.schrijft in z'n vrije tijd prospectus
sen voor de V.V.V.,bijverdien
ste!
„Mevrouw en de haren" daar
had je 'm weer „zorgen voor een
bruin ei, een zwaar ei, meneer, met
sterke schaal, een concurrentle-ei,
in één woord: een cache-ei, een ei
van cachet. Mevrouw zelve is een
voudig begonnen in vrij boerenbe
drijf. werd toegelaten tot een alom
gerenommeerd vermeerderings'oe-
drijf en is sedert enige maanden de
ster van het fokbedrijf. Zij heb een
nummer in haar linkervlerk en legt,
onder controle, op een speciaal vai
nest met nummerinrichting. Het
len in de familie, in de Brabantse
en de Rotterdamse tak. We hebben
lichte rouw aangenomenMaar
de BAMI gaat door", zij zuchtte.
„Zo'n Bami zal u wel geen wind
eieren leggen, mevrouw Cleopatra
Kukel!"
„Het spruw" zei ze luchtig, „het
spruw zal je krijgen! Men herin
nert een dame niet aan windeie
ren!", en zij luisde zich even om
zich van de schok te restaureren.
Moeilijk, zo'n gesprek onder vier
ogen met een uitverkorene.
„Mevrouw, dat ei, dat unieke,
bruine ci, die Roem van Barnc-
FransBarneveldse huwelijk is een
daverend succes geworden. Thans
prijkt de bekroning op mevrouw
Cleopatra's streven in goud gevat:
een Paas-ei 1950 van 15Ö gram. Op
prachtig de BAMI zal er een speciale stand
aan mevrouw's unieke prestatie ge
wijd zijn. Pagina twee
„Daarna?"
„Och, naar het Veluws Museums",
zuchtte Cleo.
„Dan toch zeker uitgeblazen?"
„Tuurlijk.Verveelt mijn pers
chef u?"
„Grenzenloos. mevrouw".
„Ruk in", gebood zij Eutje en hij
verdween naar het vooronder, twee
verwensingen inslikkend, die beslist
niet te pas kwamen voor een werk
nemer: „krijg de pip", zei hij sis
send, „ouë soepkip".
veld uw hart zal wel zwellen
van trots"
„Oh", bloosde zij. „oh. aLs ik nog
aan die nacht denk. Alles is er aan
te pas gekomen, tot een roestige
weegschaal toeU had mijn groot
vizier. de fokker eens moeten zien
dansen in de maneschijn„uu
komen wij ln de krant." brulde hij.
..net zo goed als de eerste de beste
Paas-osóns ei op een plaatje
naast m'n zljje pet en m'n pet zal
kleiner zijn dan jouw Ei, schat die
je bent, ouë fijne Cleo!"'k Had
met de man te doen, hoe akelig ik
ook was"
Ik rolde om. Hurken veroorzaakt
mij altijd slaap in de benen.
Cleo schoot, in weerwil van haar
lichte rouw, in een giechel, kwam
fladderig van haar zitstok omlaag,
Je houdt je goed bij zo'n pijnlijke om mij. persoonlijk overeind te hei
situatie en je doet een hupse vraag:
„Hebt u niet een echt Paasgevoel?,
mevrouw".
„Och", zei ze lui, ,,'t gaat. Er zijn
nog-al wat onverwachte sterfgeval
pen, maar ln haar ijver duikelde zij
kakelend over mij heen. De andere
kippenwezens hupten uit het voor
ender naar binnen en volgden haar
na, een paas-haasje-over van je
welste; de Franse haan kukelekude
tot zijn kam op bersten stond.
In mijn toestand deed ik vals: „Uw
mede-favorietes zijn wèl nieuwsgie
rig!" De haan lachte nog valser:
„iets anders", snauwde hij, ..heeft
uw vrouw u weieens een goudblond
of ravenzwart haar van uw schou
der geplukt?, hèhè?" Hij versperde
me, enigszins agressief, de valluik
uitgang naar de lage deur. Ik koos
eieren voor mijn geld: „Ik zal jul
lie maar bekennenja!' dat
heeft zij!"
Stilte en spanning.
„En rook ze d'ran'"
„Nee, daar is ze veel te vies
voor!"
Zij gilden het uit. Ik nam het niei:
„lach. tot je allemaal kneusies legt.
wangebroed", want ik had bedoeld,
dat mijn vrouw zo teergevoelig is,
dat zij eerst aan leder ei ruikt voor
het de pan in gaat, maar deze
Barnevelders mèt kop en lel ge
droegen zich als kippen zonder kop.
Ik stortte mij naar het valluik
der bevrijding. „Pik 'm in zijn ach
terwerk". gilde de haan, „hij neemt
onze kalk mee aan zijn broek. Hier
die kalk! Die kalk is van óns! Onze
productie mag niet lijden door het
bezoek van zo'n indringer!"
Laat ik nu geëchauffeerd thuis
komen en laat mijn lieve weder
helft met haar redelijk-gedoseerde
achterdocht ineens, na de van-oud-
se omhelzing. koeltjes vragen:
,.Waar ben j ij geweest?"
„Ik?, ohnergensge
woon!
„Ik dacht al", hoonde zij en ze
plukte een viezig veertje van m'n
schouder, zo'n rarig donsje zoals er
weieens aan een echt Barnevelds
kneusje kleeft, meestal met iets ra-
rigs vastgeplakt. Mijn vrouw deed
wat zij altijd doet: zij rook er aan
en zei „Bah!, mair Vader!"
Een bah, dat boekdelen sprak.
Mijn teleurgestelde ega iiep met
het gedoetje naar mijn oudste doch
ter: „Ruik eens. zus: dat pluk ik
van je vaders schouder" Dochterlief
snoof er ook aan. wierp mij ee.i
diep-ontdane blik toe; „maarrr, Va
der!". zei ook zij.
Pa's stemming zonk beneden nul.
Paasstemming! Ik borg me'op ach
ter mijn avondblad en zette de ra
dio aan. Ieder woord zag er hate
lijk uit en klonnk hatelijk Paas-
soendan,ships that paaaass in
the night,... Paas-i-ki-vi van Fin
land.. Abe's spelcap a a a a citeit
om crazy van te worden
„Bij wie was je vandaag?": nieu
we onverwachte, scheme aanvals-
vraag van ega. dwars door de
schuts-krant heen
Laat ik nu met m'n verklpté be
nul stamelen: „Bij Cleopatra!"
Binnen twee seconden zat lk
alleen.
'k Had heus behoefte aan troost
En lk nam me voor: „15 20.000
Amerikanen. Denen. Zwitsers, Bel
gen. Fransen. Schotten en Neder
landers komen 17 April ter Bami
(middenstands- en Industriebeurs)
om Cleo toe te juichen: ik zal er
oók zijn. Ik zal me opstellen naast
haar bruine Paas-ei van 150 gram.
Het Ei en Ik. en ik zal een bock
schrijven over het rosse leven in de
invalspoort van de Veluwe, ik zal..
Eerst biechten bij mijn ega.
Maar zij sliep al.
En ik kroop als een kip die haar
ei niet kwijt kon op mijnnest
ders worden aanvaard. Wanneer de
tarieven door deskundigen zijn op
gesteld. moeten zij worden behan
deld in de tariefcommissie van het
bedrijf, waarvoor zij gelden en
waarin werkgever en werknemers
zitting moeten hebben. „Het wan
trouwen van de arbeiders moet en
kan worden weggenomen, het vraag
stuk van de tarifiëring moet in de
rechtssfeer van de arbeid komen",
zeide dr. Pels roet nadruk.
Toepassing van werkclasslficatie
heeft ook andere voordelen. De be
staande indeling in „ongeschoold",
„geoefend". ..geschoold", moet wor
den verfijnd Er moet een rangorde
van nauwkeurig omschreven func
ties worden vastgesteld waardoor
groter differentiatie in beloning
mogelijk wordt. Door de verklei
ning van de afstand tussen de ver
schillende functies, wordt het voor
de arbeiders gemakkelijk zich naar
een hogere categorie op te werken.
Met een combinate van tarief-
stelsel en werkclassificatie heeft
men in verschillende bedrijven,
o.a. in de baksteenindustrie, al goe
de resultaten bereikt In de kalk-
zandsteenindustrle bereikte men
door deze maatregelen een produc
tie. die voor 1950 op 600 millloen
stuks wordt geraamd tegen ca. 450
millioen in 1948.
Bdastlngperlkelen
Bekeken wordt ook of ln de
trapsgewijze verhoging van do
loonbelasting belemmeringen schui
len. doordat soms een groot deel
van het geld. dat de arbeider door
extra inspanning verdient, naar do
fiscus gaat. Op (lit punt zijn reeds
verbeteringen tot stand gekomen.
De Commissie-Berger Is in overleg
getreden met minister Lleftinck
om te trachten, de resterende be
zwaren uit de weg te ruimen.
Productieverhoging kan ook wor
den bereikt door geheel andero
maatregelen, die niet In de sfeer
van de arbeid liggen. De commis
sie heeft daarop ook alle organisa
ties. die bij de Stichting van den
Arbeid zijn aangesloten, uitdrukke
lijk attent gemaakt: aan de be
drijfsorganisatie en de efficiency
kan in tal van bedrijven nog ver
rassend veel worden verbeterd. Met
uiteenlopende bedrijfstakken als
het bouwbedrijf, de borstelindustrie,
het wegvervoer, het baggerbedrijf
'het baggermatcriaal in de Z.O.-
poldcr zal 72 uur per week gaan
draaien) zijn hierover reeds bespre
kingen gevoerd. Centralisatie van
de administratie van de binnen
vaart heeft een grote besparing op
geleverd.
Een andere kwestie, die van be
lang is voor de productie, zijn de
sociale verhoudingen in de bedrij
ven, en ook door bedrijfskadertrai
ning waardoor de „bazen" in de
ruimste zin van het woord geschik
ter voor hun werk worden ge
maakt kan veel worden bereikt.
„Wij bestuderen ook de maatre
gelen, die in het buitenland worden
genomen", vertelde dr. Pels nog
,.b.v. het werk van de „productivi-
ty-teams" ln Engeland. Wij zijn van
plan op korte termijn brochures uit
te geven over tarifiëring, efficiency
en werkclassificatie. Er is behoefte
aan duidelijke uiteenzettingen over
deze onderwerpen op een wijze,
die bij brede lagen werkgevers
en arbeiders instemming kan
wekken.
Ons werk moet op korte termijn
resultaat hebben, want wij kunnen
ons op de exportmarkt slechts
handhaven, als onze productiekos
ten omlaag gaan. Slagen wij er niet
in voor het einde van de Marshall
hulp in 1952 onze betalingsbalans
sluitend te maken, dan zal er in
Nederland geen voldoende werk
zijn voor onze snel groeiende be
volking. Het grote belang van de
toekomstige werkgelegenheid eist
een gezond, sterk economisch le
ven. Dat is een grote verantwoor
delijkheid. die op de schouders der
Commissie rust en zij hoeft dit
voortdurend ln de gedachten. Ons
gehele volk zou nog veel meer
doordrongen moeten zijn van de
noodzaak, thans een vooruitziend
beleid te voeren".
Italiaanse studiebeurzen
voor Nederlanders
DELFT. De Italiaanse regering
heeft voor de zomer 1950 twee beur
zen ter beschikking gesteld voor
Nederlanders om in Perugia. Flo
rence of Sienna een zomercursus
van 45 dagen te volgen. De cursus
sen worden gehouden tussen 1 Juli
en 30 September.
Invulraadsel
Wanneer de volgende 10 woorden
in alphabetische volgorde gegeven,
in de goede rijen valkjes worden
geplaatst kan men in 2 verticale rij
en namen van 4tdranken lezen.
De woorden zijn:
1 Beesten, 2 eerbied, 3 eindelijk, 4
handvat. 5 juffrouw, 6 koorden, 7
offerblok, 8 toemaken, 9 voordelen,
10 weerstand.
Oplosing vorig raadsel:
Horizontaal: 1 balk; 5 accu; 9 als;
10 boa; 12 man; 13 as; 14 beeld; 15
d.i.; 16 iet; 17 wee; 18 adres; 20 ele
ment; 25 nerf; 27 Abel; 29 ge; 30 au:
31 Hk; 32 es. 33 sneb; 36 kano; 38
begeren; 42 talon; 44 bod; 45 bul:
47 ob; 48 braam; 50 Se; 51 ure; 53
dan; 54 wje; 55 dame; 56 beek.
Vertiacal: 1 baai. 2 alsem, 3 L.S.,
4 hoe, 5 cm„ 7 cadet. 8 unie, 10 ben
de. 11 allee. 18 alfabet. 19 RMC, 20
snakken, 21 angst. 22 er. 23 t.b., 24
alsof. 26 een, 28 een, 34 eb, 35 hel,
37 An. 39 gaard. 40 roman. 41 cobra,
43 fusie, 44 boud. 46 leek, 49 aak, 52
Em, 54 we.
