Katholieke personeelsleden
voor gewetensconflict
CHRISTENDOM EN SOCIALISME
Moskou werpt zijn blik
weer op de Dardanellen
R.A.I. opent de poorten
voor de tweede maal
r
Tante Pos
als rechter
Burgerlijke verdediging wordt
gemeentelijk georganiseerd
Vele importeurs
teleurgsteld
Aardappelprijs
moet omlaag
Donderdag 20 April 1950
3
(Vervolg van pag. 1)
Uitermate jammer
Ir F. J. Philips, directeur van
Philips Gloeilampenfabriek te Eind
hoven:
..Ik vind het standpunt van het
Episcopaat en het besluit, dat de
K.AB. dientengevolge heeft geno
men buitengewoon jammer. Wanneer
men een bedrijf niet alleen maar
ziet als een werkplaats waar een
bepaald product vervaardigd wordt,
doch ook als een bedrijfsgemecn-
schap. dan volgt daaruit, dat niets
zo plezierig is als daar gezamenbjk
ook een sportieve geest te kweken
door met z'n allen iets te doen. En
dat gebeurde nu juist in de perso
neelsverenigingen. Wanneer hieraan
een einde zou komen, doordat niet
alle bedrijfsgenoten meer lid van de
personeelsvereniging kunnen zijn.
dan beschouw ik dat bis een verlies
voor het volksleven in Nederland. Ik
kan hieraan toevoegen, dat de perso
neelsvereniging in ons bedrijf door
allen zeer wordt gewaardeerd."
Geen steun
Dr B. B 1 g e r directeur van de
fa. Stokvis Zonen te Rotterdam:
Het besluit van de bisschoppen
betreur ik ten zeerste met het oog
op de saamhorigheid in het bedrijf.
Wij hebben hier geen algemene per
soneelsvereniging. maar wel een
schaakclub, een tafeltennisclub, e.d.
Daar zaten tot dusver personen van
uiteenlopende religieuze overtuiging
in. Wij hebben tot nogtoe aan die
verenigingen steun verleend. Hoe
onze houding in de toekomst zal zijn
staat nog niet vast. Maar ik kan me
voorstellen, dat wij niet van plan
zouden zijn naast de algemene
schaakclub bijvoorbeeld ook nog een
aparte katholieke schaakvereniging
te steunen."
Stap ter uk
C. J. Lammes, voorzitter van de
personeelsvereniging van ..Demka",
Utrecht en voorzitter van de Fede
ratie van personeelsverenigingen in
Nederland:
..De perrsoneclsvereniging, die
streeft naar bevordering van de
saamhorigheid in het bedrijf en een
goede geest lussen de personeelsle
den wil kweken, is een van die ver
schijnselen, die wijzen op een he
laas veel te langzaam doorbreken
van de schotjesgeest in ons land. Te
genover dit streven betekent het be
sluit van de K.A.B. een stap terug.
Ik hoop. dat wanneer het doel van
de bedrijfsverenigingen meer be
kendheid krijgt, bij de K.A.B. meer
begrip voor dit streven zal ontstaan.
De personeelsverenigingen onttrek
ken geen krachten aan andere ver
enigingen willen zichzelf zo demo
cratisch mogelijk en zo onafhanke
lijk van de bedrijfsleiding constitu
eren."
Vrijheid, blijheid
A. F. B r o n s i n g. directeur van
de N.V. Koninklijke Fabriek „Inven-
tum" te Bilthoven:
..Het is mij niet goed duidelijk,
wat de bedoeling van de bisschop
pen en de K.A.B. is. Als zij het
standpunt huldigen, dat het beter is.
dat men zich overeenkomstig zijn
levens- en wereldbeschouwing orga
niseert en bij clubs en verenigingen
aansluit, dan is dat het goed recht
van de betrokkenen. Bij ons in het
bedrijf zijn we nog ouderwets. De
mensen moeten zelf maar weten hoe
ze hun vrije tijd doorbrengen en bij
welke vereniging ze zich willen aan
sluiten. Een échte personeelsvereni
ging hebben we hier niet Wel een
omvangrijke sportclub. Maar daar
voor geldt, zoals trouwens voor het
gehele bedrijf: vrijheid, blijheid."
Gewetensconflict
Th. Viergever van de afdeling
propaganda van de coöperatie H.A.
K.A. te Rotterdam:
„Ik geloof niet, dat een algemene
conclusie ten aanzien van het stand
punt van de bisschoppen en de
K.A.B. mogelijk is. De meningen
hieromtrent zullen uiteenlopen ook
in een en hetzelfde bedrijf. De per
soneelsverenigingen zullen het onte
genzeggelijk betreuren, .omdat zij er
altijd naar hebben gestreefd het per
soneel in de grote bedrijven zonder
onderscheid van geloof of richting
te organiseren en vele leden nu
waarschijnlijk hun lidmaatschap
zullen opzeggen. Het standpunt van
de directie hangt er natuurlijk van
af. welke houding zij in het alge
meen tegenover de personeelsver
eniging inneemt. Beschouwt zij deze
als een middel om de band tussen
personeel en bedrijf te versterken,
met andere woorden als een ver
lengstuk van het bedrijf, dan zal zij
het besluit uiteraard eveneens be
treuren. Juist in dat geval echter
neem ik een afwijkend standpunt in.
omdat ik van mening ben. dat een
personeelsvereniging, die een vei-
lengstuk van het bedrijf is eigenlijk
uit den boze moet worden geacht.
Wat tenslotte de katholieke perso
neelsleden betreft, die worden voor
een soort van gewetensconflict ge
plaatst. Hoe zij dit zullen oplossen
valt niet met zekerheid te zeggen,
omdat het karakter der verschillen
de personeelsverenigingen sterk uit
eenloopt."
Alleen gezelligheid
M. H. K o r t h a Is A 11 e s, direc
teur van de Phoenix-Brouwerij te
Amersfoort:
„Ik vind het ontzettend jammer,
dat men van de zijde der R. K.
Zo versterken de leden van een
personeelsvereniging de onder
linge vriendschap en het saam-
horigheidsgeval. Een gezellig
kaartavondje: Prettige ontspan
ning na het gezamenlijke werk.
geestelijkheid een aantal mensen
van het werk der personeelsvereni
gingen buiten wil sluiten. Ik zie niet
in wat men aan deze verenigingen
gevaarlijk vindt. In de vereniging
van ons bedrijf wordt nooit over
vraagstukken van godsdienst of
levensbeschouwing gesproken. De
mensen vinden er gezelligheid cn
ontspanning. Ik vind er niets tegen,
dat er tussen de mensen, die samen
in het bedrijf iets tot stand bren
gen, ook na het werk een band be
staat. Het komt de sfeer in het be- I
drijf ten goede en veraangenaamt
daardoor voor de mensen het werk".
Geen hokjesgeest
H. P. J. K o 1 e Sr., voorzitter der
Personeelsvereniging van Wolther
Dros N.V.. bedrijf voor verwar
mingsinstallaties:
„Jammer. mecr dan jammer, deze
veroordeling. En ook onjuist. Nu
hel geen verbod is. geloof ik overi
gens niet. dat veel mensen de per
soneelsverenigingen zullen verlaten.
Maar een remmende factor is het
wel. De personeelsvereniging bevor
dert een goede verstandhouding in
het bedrijf en is daardoor alleen al
van grote betekenis. Ik ben een te
genstander van de hokjesgeest. In
de personeelsverenigingen blijken
de mensen van uiteenlopende gods
dienstige en politieke overtuiging
prettig te kunnen samenwerken.
Waarom mag dat nu niet? Waarom
moeten we nu overal schotjes om
de mensengroepen zetten? Trou
wens, in de K.N.V.B., de voetbal
bond. waarin ik ook enkele functies
bekleed, heeft men ook de „hokjes"
verlaten. De fusie met de katho
lieke bond. in 1946 bekrachtigd, le
vert uitstekende resultaten. De ka
tholieke verenigingen spelen tegen
woordig tegen de neutrale vereni
gingen en dat gaat onder volledige
goedkeuring van de geestelijkheid.
Slechts de junioren spelen alleen in
katholiek verband. Bij het voetbal
heeft men de hokjes verlaten. Bij
de personeelsverenigingen valt men
op de hokjesgeest terug.
Jammer. Een stap in de verkeer
de richting."
Nadelig
A. W ij n o 1 s t. personeelschef van
de Erdal-schoencréme-fabneken te
Amersfoort'
„Ik betreur het besluit dat bis
schoppen en K.A.B. genomen heb
ben. omdat het niet nalaten zal de
bloei van de personeelsverenigingen
te benadelen, die de saamhorigheid
in het bedrijf bevorderen en juist
daarom door ons zijn toegejuicht."
MOSKOU De Sowjet-Unie heeft, door middel van het Russische
vlootorgaan „Rode Vloot", verklaard, dat de Conventie van Montrcux van
1936, die de scheepvaart in de Dardanellen en de Bosporus regelt, „niet
langer in overeenstemming is met de belangen van de mogendheden van
de Zwart Zee".
Volgens de „Rode Vloot" heeft Turkije, „de bewaker van de Dardanel
len, die in de oorlog aan de zjjde van het Duitsland van Hitier stond, thans
zijn onafhankelükheid aan de Amerikanen verkocht". Het blad voegt er
aan toe, dat Amerikaanse eskaders dikwijls boven de Zee van Marmora
vliegen en Turkse vliegvelden in landingsbases voor de Amerikaanse lucht
macht zijn herschapen.
DEN HAAG Nu onze burgerlijke verdediging meer cn meer in het
centrum der belangstelling komt te staan cn zal moeten aansluiten op de
steeds voortschrijdende militaire verdediging, heeft het A.N.P. zicli gewend
tot de raadadviseur in algemene dienst van het Ministerie van Binnen-
j landsc Zaken, mr F. K. Mijnlicff. om van hem te vernemen, hoe men zich
nu eigenlijk de organisatie daarvan denkt. Deze organisatie is in principe
j gemeentelijk opgezet zo vertelde mr Mijnlieff waarbij de gemeenten
zijn ingedeeld in gevaren-klassen Ongeveer vijftig plaatsen in ons land
zjjn als zogenaamde a-gemeenten bestempeld. De overige gemeenten zijn
in beschermingskringen ondergebracht. Het bleek namelijk, dat wanneer
1 men dergelijke b-kringen behoorlijke afmetingen gaf. er reeds in vredes-
tijd in het algemeen binnen het kringgebicd voldoende materiaal zou zijn
om bij eventuele gebeurtenissen in oorlogstijd te kunnen optreden.
De „Rode Vloot" maakt deze op
merking in een artikel, dat bedoeld
is als bijdrage tot de kennis der ge
schiedenis van de Sowjet-Russische
marine. In dit artikel wordt een
overzicht gegeven van „de 1300 jaren
oude historie" van de „Russische
strijd" om een uitweg naar de Zwar
te Zee. Het artikel herinnert er aan.
dat de Zwarte Zee in het jaar 600
bekend was als „Russische Zee".
Het is niet de eerste keer, dat de
(Van onze verkccrsredacteur)
AMSTERDAM Hedenmiddag is de R.A.I.-tentoonstelling van personen-
aotomobielen namens minister Van den Brink door Prof. G. Brouwers ge
opend. Van te voren had de voorzitter van dc R.A.I.. de heer W. M. Leeu
wenberg een rede gehouden. Hij deelde o.a. mede, dat de gecombineerde
tentoonstellingen van bedrjjfs- en personenauto's wel tot het verleden zullen
behoren." zolang geen tentoonstellingsgebouw groter dan de R.A.I. ter be
schikking zal staan. Ondanks de bezwaren verbonden aan het houden van
twee afzonderlijke tentoonstellingen moet aan een splitsing de voorkeur
worden gegeven.
In het verdere verloop van zijn
rede wees de voorzitter er nog op.
ht deze tentoonstelling voor be
paalde importeurs veel van haar be-
ang heeft verloren. Het zijn zij, die
en aanzien van de importmogelijk-
ic-den van bepaalde merken nog in
iet onzekere verkeren, nadat zij
nige tijd geleden op goede gronden
:onden aannemen, dat zij dit jaar op
edelijke deviezentoewijzing zouden
nogen rekenen. De heer Leeuwen
berg noemde dit een droevige situa-
•e
De openingsplechtigheid duurde
lechts kort. En ogenblikkelijk daar-
13 stroomden de eerste bezoekers de
entoonstelling binnen.
Deze R.A.I. is de tentoonstelling
de personenautomobielen. Fr
'aan ruim 60 merken in meer dan
0 stands. In totaal zijn er over de
M stands.
Op alle dagen is de R.A.I. geopend
an tien tot vijf uur en van acht tot
jen uur. Sluiting heeft plaats op
April des avonds om tien uur.
Vermoedelijk zal er in de herfst
?g een derde R.A.I. komen, name-
ik voor motoren, enz.
Ditmaal ligt. wat het aantal inzen
den betTeft, Engelang aan de kop
iet twintig merken. Zeer goede
vecde wordt Amerika, dat hier met
iventien merken verschijnt. Derde
ditmaal Frankrijk, dat met tien
jnnmers verschijnt. Daarna volgt
uitsland met zeven merken. Van de
ederlandse industrie, die. zoals be-
?nd is, bestaat uit hel assembleren
automobielen, ziet men Ford,
aiser (welke cok de Simca uit on
kelen opbouwt), Morris, welke
er geassembleerd wordt door Mo-
naar en tot slot de kleinste Fiat.
bij Lang in elkaar wordt gezet.
De hekkensluiters zijn dan Tsje-
|o-Slowakije met drie. Italië met
•ee en Zweden met één merk.
Wie deze opsomming zo opper-
akkig eens doorkijkt, ziet meteen
*ds enkele opvallende feiten. Daar
in de eerste plaats de terugkeer
n de Duitse wagens. De Volks-
aS*n kennen we reeds lang; er
£n reeds duizenden van dit type
er. maar op de R.A.I. komen nu
oude van voor de oorlog be
de merken, ook enkele nieuwe-
agen.
Tweede opvallende feit, uit de op-
roming alleen al af te leiden, is de
^landigheid, dat Engeland in het
mal merken nummer één ligt.
roeger, voor dc oorlog, waren het
'^neri kanen. die hier de markt
;n de wegen) overheersten. Maar
15 een belangrijke verandering
ontstaan, vooral door de betalings
mogelijkheden en de invoerbeper
kingen. En er zijn heel wat Ameri
kaanse wagens op deze R.A.I. alleen
maar voor dollars te koop.
Op deze tentoonstelling loopt een
grote scheidslijn. Die ligt besloten in
twee woorden: Europeaan en Ameri
kaan Daar ligt een der belangrijkste
vraagstukken die de hele expositie
laat voelen. Neem b.v. General Mo
tors. Alle Amerikaanse wagens van
dit fabrikaat. Buick, Cadillac, Ché-
vrolet, Oldsmooile en Pontias, zijn
hier in Amsterdam met fraaie types,
en nog fraaiere namen aanwezig.
Maar welke van al die wagens zal
ooit in ons land rijden? Daar ligt
dan de scheidslijn. Aan de ene kant
groot cn (veelal) onbereikbaar en
aan de andere kant wel bereikbaar
maar (dikwijls) klein. Het is de
vraag of deze politiek van gedwon
gen kleine wagenaankoop op den
duur voor ons land de beste politiek
zal blijken te zijn.
Overzicht van de tentoonstel
lingsruimte op het R.A.I. te Am
sterdam, waar in de komende
dagen duizenden automobielken
ners en -liefhebbers hun hart
kunnen ophalen.
Sowjet-Unie een herziening van de
Conventie van Montreux heeft voor
gesteld. In 1946 verzocht de Russi
sche regering tweemaal in nota's aan
Turkije en Engeland om rechtstreek
se besprekingen tussen de Russische
en Turkse regering, met het doel een
nieuwe regeling te treffen voor de
zeeengten, waarbij de verdediging
van het gebied „met gezamenlijke
middelen" zou worden georganiseerd
om te voorkomen, dat het zou wor
den gebruikt „door andere staten
voor vijandige doeleinden". Zowel
Engeland als Turkije verwierpen het
Sowjet-Russische voorstel.
Krachtens de Conventie van Mon
treux herkreeg Turkije zijn souve-
reiniteit over de Dardanellen en het
volledige recht om de zone te mili
tariseren.
Nauwe samenwerking
met buitenland
Als beginsel is vooropgesteld, dat
de b-kringen ,self-suppoi ting' moeten
zijn en hun geen hulp kan worden
geboden uit de a-gemeenten. Er zijn
ongeveer 80 kringen, waarmede het
gehele land is gedekt. Mocht onder
bijzondere omstandigheden een kring
niet over voldoende hulpvcrlenings-
potentieel kunnen beschikken om
aan dc gevolgen van een ramp het
hoofd te bieden, dan kan aanvullen
de hulp worden verkregen uit een
naastgelegen kring of uit de gehele
provincie op instigatie van de Com
missaris der Koningin.
De organisatie in de b-kringen zal
voor de tijd van oorlog alleen dan
voldoende zijn. indien aan drie voor
waarden wordt voldaan. Deze ^ijn:
duidelijke bevelvoering, perfecte be
richtgeving en grote mobiliteit van
alle hulpvcrlcningseenhedcn Voor
de a-gemeenten geldt bovendien,
dat de organisatie, zoals die in vre
destijd is, niet voldoende geacht, kan
worden om een klap op te vangen.
Zij zal belangrijk moeten worden
uitgebreid. Ten aanzien hiervan
noemde mr Mijnlieff vier mogelijk
heden; 1. Uitbreiding van materiaal
en personeel in de gemeenten; 2.
hulp aantrekken uit omgelegen b-
kringen. die door de Commissaris
der Koningin zullen moeten worden
aangewezen; 3. Hulp uit overige,
niet getroffen delen van de provin
cie; 4. Het samenstellen van mobiele
rijkscolonnes voor de brandweer,
geneeskundige verzorging en overige
hulpverlening Deze laatste oplossing
is in het buitenland van uitnemend
belang gebleken.
De burgerlijke verdediging is
thans nog gebaseerd op de lucht.bc-
schcrmingswet van 1936. In do toe
komst is een wet op de burgerlijke
verdediging nodig, die zich zal aan
passen aan hetgeen zal zijn opge
bouwd, Mr Mijnlieff wees er ten
slotte op. dat er met betrekking tot
de burgerlijke verdediging reeds
nauwe samenwerking bestaat met
het buitenland, o.a. Engeland. Frank
rijk en België.
Minister zal zonodig
dwingen
DEN HAAG. De minister van
landbouw, visserij cn voedselvoor
ziening "leeft besloten tot de oprich
ting van verkoopplaatsen van aard
appelen van de overheid over te
gaan. indien de prijzen, die door dc
consumenten moeten worden be
taald, niet op korte termijn belang
rijk dalen.
Er bestaat geen enkele aanleiding
meer voor een aardappel-tekort te
vrezen. In de kring van de handel is
men zelfs de mening toegedaan, dat
er van een overschot sprake is en
dat daarom dr export van aardappe
len weer zou moeten worden toege
staan.
Zolang de prijzen voor de consu-
I meuten echter niet tot een redelijk
peil zijn gedaald, en niet met zekcr-
I heid e?n overschot bestaat, zal van
I hervatting van de export geen spra
ke zijn.
DE vorige week kwam „Trouw
met een drietal artikelen over de
verhouding van christendom en so
cialisme, die merkwaardig mogen
worden genoemd, omdat zij het be
wijs leveren, dat zelfs in anti-reyo-
lutionnaire kringen het besef begint
door te breken, dat men zich niet
langer mei de traditionele argumen
ten van het socialisme kan afmaken.
Vroeger was het socialisme ratio
nalistisch en materialistisch van
aard. Daarin kwam tot uitdrukking
een levensopvatting en levensbe
schouwing. die als anti-christelijk
moest worden verworpen. Zo ont
stond er een scherpe scheidingslijn
tussen christendom en socialisme,
die eigenlijk niet veel moeilijkheden
opleverde.
Thans is dat echter anders gewor
den, omdat zich binnen het socialis
me in de loop der jaren en vooral
in het tweede kwart van deze eeuw
een ontwikkeling voltrok, welke uit
liep op de oprichting van de P.v.dA.
en de daarmee gepaard gaande door
braak. die er toe noopt zich opnieuw
rekenschap te geven van de verhou
ding van christendom en socialisme.
Men kreeg binnen het socialisme al
lerlei stromingen en mensen Van
een gemeenschappelijke leer, een ge
meenschappelijke philosopnie kon
niet meer gesproken worden. Het
moderne socialisme verenigt mensen
van onderscheidene overtuiging en
instelling.
Het is duidelijk zegt „Trouw"
dat men dit moderne socialisme niet
op gelijke wijze kan beoordelen als
het oude Marxisme. Het oude socia
lisme was ccn stelsel, een philoso
phic, misschien wel een soort gods
dienst. Het nieuw e socialisme is geen
stelsel. Het is een meer of minder
concreet politiek-sociaal-program
voor de naaste en voor de verre toe
komst, maar dat men op uiteenlo
pende motieven kan zijn toegedaan
Dit socialisme zal bij geen zijner
aanhangers los staan van zijn levens-
en wereldbeschouwing, maar dit ver
band zal bij de een heel anders lig
gen. dan bij de ander, omdat er ver
schillende levens- en wereldbe
schouwingen. verschillende geloven
achter kunnen zitten.
HET is uitermate verheugend, dat
de zaak zó door het leiding ge
vende orgaan van de anti-revolution-
nairen wordt gesteld. Het zou voor
ons politieke leven een winst van
betekenis zijn, wanneer de huidige
positie van het socialisme en de op
zet van de P.vd.A. in de kringen van
haar tegenstanders algemeen een
dergelijke eerlijke en loyale erken
ning vonden ais hier het geval is.
Men mag trouwens niet verwachten,
dat deze ene zwaluw al lente zal
maken. Het zal velen nog wel moei
lijk vallen afstand te doen van de
geliefde en vertrouwde bestrijdings-
methoden van het socialisme die het
altijd zo goed gedaan hebben. Maar
het is zonder twijfel een stap voor
uit, dat „Trouw dat wil doen. Het
zou waarschijnlijk niet veel moeite
kosten aan de hand van vroegere
uitspraken aan te tonen, dat ook wat
dat blad betreft van een nieuw ver
worven inzicht kan worden gespro
ken. Het is van belang, dat dit kon
worden bereikt nog vóór de P v.d.A.
haar eerste lustrum viert!
Intussen blijft „Trouw" het socia
lisme verwerpen. En wel op grond
van zijn staatsideaal, dat volgens
TRIE artikelen van het dag-
■*S blad „Trouw" over Christen
dom en socialisme" waren voor
•ons aanleiding aan mr. G E. van
Wals u m. voorzitter van de Pro
testants-Christelijke W orgemeen*
schap der Partij van de Ar beid
te verzoeken eveneens zijn utsie
op dit vraagstuk te geven. Het
zal geen verwondering wekken,
dat mr. Van Walsum het betoog
van ..Trouw" op principiële gron
den bestrijdt!
Mr. Van Walsum is lid van de
Eerste Kamer der Staten-Gene-
raal voor dc Partij van de Arbeid
en burgemeester van Delft.
„Trouw" nog altijd dat van de
Marxisten is. Want die staat bete
kent, als hij werkelijkheid wordt,
een concentratie van politieke, eco-
I nomische en culturele macht, die van
een totalitaire staat niets verschilt.
Zeker, de socialisten beogen dat
niet. Zij stellen zelf de vrijheid der
menselijke persoonlijkheid op de
voorgrond en zij hopen in de demo
cratie het middel gevonden te heb
ben om die vrijheid te behouden te
genover de staat en om het totali-
tairisme verre te houden Maar
„Trouw" gelooft niet dat dit kan. Het
blad meent, dat de socialisten hier
twee zaken, die elkaar niet verdra
gen, willen verenigen. Een staat,
waarin de politieke, economische en
culturele machten al waren het
alleen nfaar de eerste twee! zijn
verenigd, 1 s een totalitaire staat.
Daar is alle vrijheid weg. Daar is
voor persoon en groep ten hoogste
sprake van een gunstbetoon.
Het is op dit punt, dat „Trouw"
gaat uitglijden. Het blad zegt, dat de
socialisten de concentratie van poli
tieke. economische cn culturele
macht en dus de totalitaire slaat
niet willen, maar doet alsof zij dat
wel wensen; Anders zou het ver
maan. dat zij in dit verband tot de
doorbraak-christenen richt, geen zin
hebben.
V\/ANNEEE het blad de socialis-
ten had toegevoegd: gij wilt
weliswaar de concentratie van poli
tieke. economische en culturele
macht niet, maar dc weg, die gij wilt
gaan. moet daar onvermijdelijk op
uitlopen, dan zou men cr nog vrede
mee kunnen hebben. Want dan zou
het antwoord zijn: wij erkennen dat
hier een gevaar ligt en wij zullen
dat ook terdege in het oog houden,
maar voor uw principieel verzet is er
eerst plaats, wanneer met dc stukken
aangetoond kon worden, dat het so
cialisme totalitair moet worden.
En „Trouw" erkent zelf. dat dit
thans niet te bewijzen is Het blad
wijt dit aan het feit. dat de socia
listen een minderheid zijn en dus
geen vrij spel hebben en hun politiek
niet onbelemmerd kunnen volvoe
ren. In die situatie kunnen de goede
elementen, die de socialisten naja
gen, mecr tot hun recht komen dan
bij een ongehinderde socialistische
politiek het geval zou zijn, Men zou
het, aldus „Trouw" zó kunnen zeg
gen: de socialisten kunnen hun be
geerte om de democratie te verde-
Kerknieuws
NIED. HF.RV. KERK
Beroepen te Ede J. T. Doornenbal te
Ocne
Aangenomennaar Vroomshoop (2 dpi
j J. W Schipper cand. tc Amersfoort Naar
Naaldwijk (Ned. Herv. cvang i J. Ba-
icndrecht te Klundert
Beroepbaarstclling ds R. Boomstra
1 Huygcnslaan 60, Arnhem.
digen, om de menselijke vrijheid te
helpen beschermen, in de huidige
omstandigheden daarom volvoeren,
omdat de^andere partijen er voor
zorgen, dat cr geen socialistische
staal komt.
Dat is toch wel een wonderlijk be
loog! Want zelfs als het socialisme
een meerderheid is en dus „vrij
spel" heeft het voorbeeld van En
geland bewijst het moet het in een
democratie toch altijd rekening blij
ven houden inet de mogelijkheid, dat
het een minderheid kan worden' En
dit bewijst weer dat het socialisme,
dat nan de democratie vasthoudt,
niet tot een totalitaire staat kan
uitgroeien! Dan zal „Trouw" mis
schien met de communisten zeggen,
dal dan „echt" socialisme niet mo
gelijk is. maar men zal het aan de
P.v.d.A. zelf moeten overlal'-n uit te
maken, wat zij onder socialisme wil
verstaan.
lV/f AAR er is rr.eer. Naar christe-
-IVl lijke opvatling heeft de laak
van de Overheid een negatieve en
een positieve kant. Negatief: het be
dwingen van dc ongebondenheid dei-
mensen. En positief: de zorg dat het
allés met goede ordinantie onder de
mensen toega. Waarom aanvaarden
de anti-revolutionnairen die positie
ve kant van de taak der Overheid
wel b v. op zedelijk gebied, maar
niet of niet dan schoorvoetend en
tegenstribbelend op. het terrein van
het economische leven? De door-
braak-ehrrstenen zien daarin een in
consequentie cn ccn stuk liberalisme
en mede daarom scharen zij zich
achter hel socialisme dat democra
tisch wil zijn. Zij passen er voor uit
ccn bovendien nog ongemotiveerde
vrees voor het lofalitairisme in het
vaarwater van het liberalisme te
blijven.
IN DE NACHT van Dinsdag op
Woensdag is een zware brand
uitgebroken in twee pakhuizen
van de Duyvis' Oliefabrieken te
Koog aan de Zaan. Dc schade
aan gebouwen cn dr enorme
hoeveelheid verpakkingsmate
riaal, die daarin Avas opgeslagen,
is zeer proof.
De brandweer van Koog aan de
Zaan gaf, met behulp van de
Zaandamse brandweer, met niet
minder dan 27 stralen water. Tij
dens het blussingswerk.
Ook wij Anti Rcvolutlonnairen stre
ven nanr ccn opvoeding dor Indische
volken tot zelfstandigheid. Maar
nimmer zouden wij het staatsgezag
hebben toevertrouwd aan dienaren
der Japanners, die zichzelf hebben
opgeworpen en door niemand ziln
gekozen Deze moord op de demo
cratie is een aanslag op dc vrijheid
der Indische volken, waarvan thans
het ene na het andere wordt ge
lijkgeschakeld naar Hitlers bekend
recept. Dc rechten der minderheden
worden vertrapt en milliarden Ne
derlands kapitaal zijn weggegooid.
Dc/.c regering heeft geen nationale
politiek gevoerd maar met de na
tionale belangen gespeeld en de na
tionale roeping ten aanzien van de
Indische volken miskend"
Mr. Eling Visser in
„Vaste Koers."
Die goeie ouwe tante pos
is niet \oor één gat te vangen.
Als u soms dacht dat zij zo-maar be
zorgt wat haar ter verzending wordt
aangeboden, hebt u het lelijk mis-
Voor brieven mag dit het geval zijn,
maar voor gedrukte stukken cn ze
ker die. waarbij men dc PTT vraagt
voor huis-aan-huis verspreiding te
willen zorgdragen, is 't heel anders.
Dan zet Tante Pos haar bril op en
leest met critisch gemoed de inhoud.
Want cr is zo'n bemaling dat de post
bode niet huis-aan-huis op pad gaat
met stukken „waarvan dc bezorging
voor het Staatsbedrijf een verrich
ting zou zijn. welke niet in over
eenstemming is met zijn maatschap
pelijk doel". Dit wil dus zeggen, dat
een brochure waarin de firma A.
zegt dat de koekjes van haar con
current naar petroleum smaken, niet
door de PTT wordt verspreid. En dat
men voor ccn pamflet, kwetsend
voor een bevolkingsgroep, cvpnmin
de huis-aan-huis-activiteit van de
PTT kan inroepen En op deze gron
den sneuvelde de bedoeling van dc
Anti-Revolutionnaire Partij in de
provincie Gelderland om het blad
..Vaste Koers" door de PTT brieven-
bus-aan-bnevenbus te doen verdwij
nen Want daarin staat het citaat, dat
u hierboven vindt afgedrukt en dat
geschreven is door lijstaanvoerder,
mr Eling Visser te Arnhem.
Gelijk elke ketting zo sterk is als
zijn zwakste schakel, is elke maat
regel zo deugdelijk als de minst zin
volle toepassing ervan Wij achten
het niet fraai wat mr Eling Visser
heeft geschreven. Er is zelfs kans
dat de rechter, desgevraagd, hierin
aanleiding zou zien mr Eling Visser
per boete te corrigeren.
Dit is echter niet de zorg van de
PTT. Zij behoeft zich alleen af te
vragen of cr aanleiding is dc bepa
ling op de huis-aan-huis versprei
ding toe tc passen of niet. En hoe
jammerlijk onjuist, zelfs onbehoor
lijk wij de uitlating van mr Eling
Visser ook achten, wij zijn de me
ning toegedaan, dat Tante Pos tc be
dillerig is geweest.
In een verkiezingstijd als deze
dat is nu toch wel overduidelijk
zeggen allerlei vooraanstaande lie
den dingen, doen vele vooraanstaan
de candidaten beloften cn schrijven
talrijke scribenten zinnen, die niet
gezegd, gedaan of geschreven zouden
worden als er geen stembiljetten op
invulling lagen te wachten. Wij ach
ten het volkomen juist, dat dc PTT
geen medewerking verleent aan een
pamflet dat ieder zou oproepen om
de Staten-Géneraal in brand te ste
ken. Maar wanneer men censuur
gaat toepassen als deze. dan kan de
PTT geen enkel pamflet meer huis-
aan-huis verspreiden, dat een aan-
j beveling zou inhouden op een be
paalde lijst tc stemmen, aangezien
zulks ..niet in overeenstemmihg is
met zijn maatschappelijk doel".
Wij zijn bijzonder bevreesd voor
alle bepalingen, die ergens een be-
'emmering zouden kunnen gaan vor
men voor het vrije woord, gespro
ken dan wel geschreven. Wij erken
nen anderzijds de noodzaak van het
bestaan van sancties. Maar liever is
ons de toepassing van de normale
straf op misbruik dan de voorko
ming a priori der verspreiding van
overigens allerminst staatsgevaarlij
ke beweringen. Elke schijn, dat de
PTT of welke instantie ook op de
stoel des rechters zou willen gaan
plaats nemen is ons een gruwel. En
daarom zijn wij het vandaag hele
maal niet eens met Tante Pos. al
heeft zij zich terecht geërgerd aan
de onbesuisde pen van mr Eling
Visser.
GRONINGEN Onder grote
belangstelling heeft mevrouw de
weduwe J Wagena-Tolk te Mid-
v/olda gisteren haar honderd en
derde verjaardag gevierd. Mevr.
Wagena is reeds geruime tijd zie
kelijk.
