Het
te
is mogelijk 'n menselijk wezen
laten erkennen wat men wil
Drie stadia om slachtoffer af te richten:
MENTICIDE, DODELIJKER DAN GENOCIDE
le. Hij wordt door anderen gebiologeerd
2e. Hij komt in een toestand van zelf-hypnose
3e. Hij wordt overtuigd van zijn schuld
Lieftinck geeft
niet toe
VOLKOMEN
VERANDERD
V.
Maandag 24 April 193'
Het begon met
een brand
/N de avond van 27 Februari
1933 breekt een grote brand
uit in het gebouw van de Duit
se Rijksdag te Berlijn. De gro
te zittingszaal wordt totaal
vernield en vele andere ver
trekken worden zwaar ge
teisterd. Hoewel de brand
op vele plaatsen tegelijk
moet z[jn gesticht, wordt
alleen cle Nederlander Mannus van cler Lubbe op heterdaad betrapt.
Hij wordt, het bovenlijf ontbloot, badend in het zweet, in een der
kelders aangetroffen. Hij legt een volledige bekentenis af en geeft
als motief op: „wraak op het internationale kapitalisme". Een aan
tal communistische leiders wordt gearresteerd, o.a. de leiders van
de communistische R'jksdagfractie Törgler en Konen en dc Bulgaar
Dimitrov. Alleen Van der Lubbe wordt ter dood veroordeeld, de
andere verdachten worden vrijgesproken.
Het proces v. d. Lubbe was een der eerste spectaculaire gebeur
tenissen van het afleggen van volstrekt waardeloze bekentenissen.
Nog steeds wordt aangenomen dat dc Duitsers deze brand zelf
hebben gesticht om een motief te hebben om hun communistische
vijanden aan te pakken en in het Duitse binnenland hun absolute
macht te demonstreren.
T N ons tijdperk van zogenaamd toenemende vrijheid van den-
ken is een ontzagwekkende reeks verraders voor het inter
nationale forum geleid. Men denke aan Hongarije, aan
Tsjechoslowakije. Men zal zich herinneren hoe een minister,
Laszlo Rajk, en een kardinaal, Joseph Mindszenty, een bekente
nis van verraad aflegden voor de Hongaarse communistische
gerechtshoven. In de dertiger jaren waren het Trotskistische
spionnen en saboteurs, die berouwvol hun slechtheid uiteen
zetten voor een hoog tribunaal van de Sowjets en te voren
had de zondenbok Van der Lubbe „bekend", dat hij het Rijks
daggebouw had aangestoken een daad, die de Nazi's zelf
hadden begaan als onderdeel van hun programma tot ver
sterking van de invloed van de „partij" op de Duitse bevolking.
Slachtoffers van een meedogenloze
politiek, machteloos door gedachten-
controle, worden deze mensen een
ogenblik te kijk gesteld tegenover de
gehele wereld, als een aanschouwe
lijke les voor hun medestanders. Zij
VAN DER LUBBE wordt onder
zware politiebewaking naar het
Rijksdaggebouw geleid, waar de
brand zal worden gereconstrueerd
(boven).
VAN DER LUBBE na de uit
spraak (onder).
Spoed met verhoging van
de benzine-accijns
(Van onze parlementsredacteur)
DEN HAAG. Van de suggestie
in het Voorlopig Verslag der Eerste
Kamer over de verhoging der ben
zine-accijns, n.L om deze niet te be
handelen voordat dc afschaffing van
dc ondernemingsbelasting en de
wijziging van de inkomstenbelasting
is aangenomen, moet minister Lief
tinck niets hebben. Hij erkent, dat
deze wetsontwerpen een onverbre
kelijk geheel vormen, maar de
schatkist kan op dc f 37 millioen
van de verhoogde benzine-accijns
niet wachten. Bovendien beroept de
bewindsman zich op zijn toezegging
aan de Tweede Kamer, dat het on
derhavige wetsontwerp niet in wer
king zal treden, als dc genoemde
wetsontwerpen na de behandeling
in die kamer voor het bedrijfsleven
een ongunstig beeld zouden verto
nen. Dat van een verlaging van be
lastingdruk na behandeling in dc
Tweede Kamer wel niets zou kun
nen komen, gelijk in het voorlopig
verslag gesteld werd, lijkt de minis
ter niet aannemelijk. Hij dringt dan
ook aan op behandeling van de ver
hoging der benzine-accijns op zeer
korte termijn, opdat zij zo spoedig
mogelijk zal kunnen worden inge
voerd.
ttET hoofd naar beneden
El apathischop niets reage
rend, dat was het beeld, dat
men kreeg wan Van der Lubbe
de Nederlandse beschuldigde
uit het Rijksdagbrand-proces.
Wij hebben eens opgezocht wat
dc pers uit 1933 over Van der
Lubbe tijdens dit proces schreef.
Wij citeren: „Wie dc stumper
achtige figuur van Van der
Lubbe in de laatste maanden
van het proces dag aan dag
heeft gezien, kan onmogelijk
aan dc volle toerekeningsvat
baarheid van dc fanatieke dwe
per geloven. Iemand die slaapt
als dc openbare aanklager de
vernietiging van zijn leven eist
cn volkomen apathisch in zijn
stoel hangty geen vin verroert
en geen spier vertrekt als zijn
doodvonnis weerklinktzo
iemand kan niet geheel normaal
zijn".
„Over het leven van een
mens is beslist, maar die mens
zelf, die met hangend hoofd cn
een gelaat zonder enige uit
drukking is binnengeleid zoals
hij reeds vijftigmaal in de
rechtszaal is gebracht, die mens
zelf blijft ongeroerd. Geen
spier van. zijn opgeblazen bleek
gezicht vertrekt, niets aan zijn
-zielig uiterlijk verraadt, dat hij
zijn doodvonnis heeft gehoord
of althans begrepen. Zijn ge
bogen gestalte hoort de ijzige
woorden over zich heen gaan zonder le reageren".
„Hij had dc gehele dag ineengedoken gezeten cn toen hij aan de
beurt was om zijn laatste woord te doenbleek, dat hij weer sliep.
Toen hij wakker werd gemaakt zei hij niets anders dan: „Nee".
Dr Scuffcrt, de Duitse verdediger, schreef aan mr Pauwcis, die op
verzoek van dc familie van v. d. Lubbe dc verdediging op zich zou
nemen, maar die dat niet gedaan heeft omdat Van der Lubbe dit
niet wilde: Gisteren heb ik met v. d. Lubbe gesptókcy. Ik probeer
de zakelijke verklaringen van hem te krijgen. Hij gitig helemaal niet
op dc zaak in cn verzekerde mij 'herhaaldelijk op dr meest pertinente
manier, getrouw te blijven aan zijn bekentenissen in het vooronder-
zochy
„Dc advocaat Scuffcrt moest v. d. Lubbe tijdens het verhoor op
dc veertiende dag van het proces twee lot driemaal dc neus snuiten.
Verdachte 'ondergaat deze behandeling gedwee. Wanneer dc advo
caat hem een zakdoek overhandigt reageert hij daar niet op".
„Hij zit met dc borst op de knieën gebogen cn het hoofd hangt
lager dan zijn knieën".
Een Wecns blad schrijft: „Het lijkt wel of v. d. Lubbe gehypnoti
seerd wordt. Zijn hele houding wijst er op, dat zijn verklaringen
eigenlijk mededelingen zijn van ecu andere wil. lil heldere ogenblik
ken strijdt hij tegen deze beïnvloeding. Vandaar dc tegenstrijdige
antwoorden ja cn nee op dezelfde vraag".
Bij het vernemen van het ëxecutiëbcvcl„Van der Lubbe luisterde
met dezelfde apathie als gedurende het proces en antwoordde niet
toen men hem vroeg, of hij bijstand van een geestelijke wenste voor
zijn laatste ogenblikken. Van der Lubbe had geen enkele wens. Ge
willig volgde hij dc beul op het schavot".
Alen zou geneigd zijn te veronderstellendat v. d. Lubbe inder
daad niet helemaal normaal was, ook vóór dc Rijksdagbrand. Alaar
de biografieën, die in dc Nederlandse pers vlak na zijn arrestatie
verschenen, spreken daar niet van. Integendeel, hij wordt daarin
voorgesteld als een sterke, opgewekte jongenmet echter zeer fana
tieke ideeën. Hij neeft een zeer moeilijke jeugd gehad. Op zijn acht
tiende jaar echter verdiende hij zelf zijn brood en vrij goed zelfs. Hij
was van beroep metselaar cn zijn bazen waren bijzonder tevreden
over hem. Hij heeft tijdens zijn werk eens kalk in zijn ogen gekregen
waardoor hij half blind werd.
g Velen onzer lezers zal de
E naam van de schrijver van dit
i artikel, dr AM. M e e r l o o,
voeren hun openbare bekentenissen die lange tijd als psychiater in
p Den Haag praktizeerdegeen
jg onbekende zijn. Publicaties als
„Homo Militans", waarschijn-
S lijk zijn bekendste bock, Jong
fj blijven, rechtop lopen en door-
op, uiten zich ten gunste van het re
giem, dat hen gevangen houdt, en
verdwijnen ten slotte in de vergetel
heid. De „verrader" wordt eerst uit
gebuit voor propaganda, en dan ver
nietigd in een rechtsgeding, dat met
veel intellect in elkaar is gezet.
Dergelijke gevallen wekken in de
Dergelijke gevallen wekken in de y-ft,,,™.a
gewone burger vaak tegenstrijdige B sPelen„ dJ
emoties nieuwsgierigheid, bewon
dering, haat, Maar zij vormen in de
eerste plaats een aanval op de men
selijke waardigheid.
Door-welke middelen worden bit
tere vijanden van een regiem op de
knieën gebracht, zo, dat ze niet al-
j§ menscn ,J$prckcn is zilver
1 hebben in ons land grote bc-
I kendheid genoten.
Dr Mecrloo vluchtte in 1942 naar Engeland, waar hij tot het
eind van dc oorlog chef van de psychologische dienst van het Nedcr-
orde bekennen, maar zelfs de tóeolo- landse leger te Londen was.
gie daarvan steunen en hun vroege
re politieke houding wijzigen? Wat
geschiedt er achter de gesloten deu
ren bij het verhoor? En nog belang
rijker, wat gaat er om in de geest
van deze slachtoffers?
De terreur-technick, die als recht
wordt vertoond door de totalitaire
staten, is ontstaan met de beschaving
en werd in de Middeleeuwen door
de Inquisitie vervolmaakt. Naarmate
men de menselijke geest meer heeft
leren begrijpen, heeft men ook leren
inzien, dat deze menselijke geest als
Thans is dr Aleërloo instructor in psychiatry" aan dc Columbia
1 University in New York. Het verheugt ons de lezers van ons
1 blad het interessante artikel van deze Nederlandse psychiater,
dat wij hierbij afdrukken, voor te kunnen leggen. Het behandelt
een probleem, dal der „mcnticide"dat reeds lang de belangstelling
van dr Mecrloo heeft, en dal in een uiterst actueel stadii^m is ge-
m komen.
king" van politieke gevangenen. In Kardinaal was soms zeer terneerge-
was is in de handen van een ge we- het eerste stadium beoogt men het
tenloos ondervrager. De wetenschap
van de „third degree" en geweldda
dige suggestie aarzelt niet om tot het
bereiken van haar doel moderne me
dische middelen te gebruiken en de
nieuwste ontdekkingen van psychia
trie en psychologie tc benutten.
Zulk een georganiseerd systeem
van rechtsverkrachting, waarmee
een machtige tyran synthetisch zijn
eigen gedachten en woorden stelt in
de geest en dc mond van de slacht
offers. die hij door een schün-proccs
wil vernietigen, zou kunnen wor
den aangeduid als m e n t i c i d c.
Menticide is een toenemende be
dreiging voor de mensheid een
bedreiging, die erger is dan genoci
de. Genocide is de directe lichame
lijke vernietiging van een ras- of
bevolkingsgroep. De Verenigde Na
ties hebben algemene principes ge
formuleerd ter voorkoming van dit
soort massamoord. Menticide is een
aanval op 's mensen eigen geest, het
terrein, waar hij heer en meester
is, op zijn wil cn overtuiging. Hier
door wordt de vrije gedachte vernie
tigd en worden onderdanige mecha
nische instrumenten geschapen voor
een onschendbare overheersende
overtuiging.
In handen van een dictator cn
een geheime politie is menticide
dodelijker dan enig moordtuig en
toch is deze vorm van onderdruk
king van een politieke tegenstander
nog niet officieel erkend voor wat
zij is.
Gevangenzetting en herhaalde on
dervraging alleen al zijn een zware
belasting voor de menselijke weer
stand. Wanneer hier nog lichamelij
ke martelingen bijkomen wordt ge
makkelijk een drang opgewekt om
te bekennen „volgens voorschrift".
Maar zelfs marteling cn de metho
den van de ..third degree" zijn on
voldoende om bekentenissen te ont
rukken aan de krachtige geest van
een leidersfiguur, die zijn overtui
gingen steeds met woord en daad ge
stand heeft gedaan. Zulke mensen
moeten echter, wanneer hun bestaan
een corrupte regering bedreigt, niet
alleen gedwongen worden te beken
nen: zij moeien openlijk worden ten
toon gesteld als laffe „verraders" van
hun land. of van bepaalde ideolo
gieën.
Geen bruut geweld
Tegenover zulke slachtoffers, die
een symbool vormen voor weer-
standsgroepen onder de bevolking, is
bruut geweld vaak niet i-aadzaam,
daar immers tekenen van geweld
pleging of geruchten er over een
massale verontwaardiging teweeg
zouden kunnen brengen. Dan is een
meer gcperfectionncerde techniek
nodig een die minder spreekt tot
de publieke opinie, en eer een magi
sche angst verwekt een techniek,
die zowel een openbare bekentenis
van misdrijven tegen het regiem als
een verklaring van „bekering" tot de
ideologie daarvan kan teweeg bren
gen. Zulke prettige resultaten kan
men bereiken door systematische
geestelijke marteling en het toedie
nen van bepaalde middelen.
Zo langzamerhand is het bewijs
voldoende geleverd, dat geestelijke
marteling menticide thuishoort
in het arsenaal van alle pol\tie-sta-
ten. Wie de methoden beziet, die in
nazi-gevangenissen werden toege
past om de geheimen van onder
grondse strijders los te krijgen, is in
het bezit van alle feiten omtrent dit
procédé.
In een uiteenzetting over Kardi
naal Mindszenty's gevangenschap
„The Cardinal's Story" (Macmillan,
New York 19491 beschrijft Stephen
K. Swift duidelijk drie typische sta
dia in de psychologische „bewer-
slagen, soms erg verward en opge
wonden, Maar hij beantwoordde al
le vragen bereidwillig, herhaalde
zinnen eenmaal, tweemaal, zelfs
driemaal als men hem dat zei
In het derde en laatste stadium
wordt het slachtoffer, thans over
tuigd van zijn schuld, afgericht op
het afleggen van valse getuigenis
sen omtrent zichzelf cn anderen. Hij
wordt gereed gemaakt voor het pro
ces, nu als was zo zacht, berouwvol
en bereid gevonnist tc worden. Dit
alles is mogelijk met een menselijk
wezen, als terreur en geestelijke
marteling lang genoeg voortgezet
worden.
Individuele IK is zwak
Er is iets boeiends en tegelijk af
stotends in de gedachte, dat onze
geestelijke weerstand betrekkelijk
zwak is, dat zelfs datgene wat de
een van de ander onderscheidt
het individuele „Ik" door psycho
logische marteling en perverse af
richting zo diepgaand gewijzigd
kan worden. Toch is een dergelijke
omvorming slechts een uiterste
vorm van een gang van zaken, die
zich ook in het dagelijks leven af-'
speelt. In elke gemeenschap wordt
de menselijke geest dagelijks door
listige propaganda en systematische
massa-hypno.se veranderd. De bur
ger in een democratie wordt er
door advertentiese toe verleid en
gedrongen om de ene soort van een
bepaald product te gaan gebruiken
in plaats van de andere; onder een
dictatuur wordt de burger ook ver
leid tot het aanvaarden van nieuwe
producten sociale en politieke
met vernietiging als straf op elke
weerstand.
Om het volk nieuwe cn gevaar-
belaagd door het verlangen alleen üjke goederen te doen aanvaarden
en met rust gelaten te worden, al is heeft men een systematische vooi-
het maar voor een ogenblik. bereiding nodig van de aard. waar-
Van binnen en van buiten wordt in Hitier,zich zulk een meester ge-
hij onverbiddelijk gedreven tot het toond heeft Zijn bock ,Mcin Kampf'
ondertekenen van de bekentenis, die beschrijft wat hij zijn „psychologi-
verkrijgen van een bekentenis. Da
gen en nachten lang wordt 't slacht
offer met vragen gebombardeerd. Hij
wordt onvoldoende en onregelmatig
gevoed. Hij krijgt bijna geen rust en
wordt uren achtereen verhoord, ter
wijl zijn ondervragers elkaar aflos
sen. Hongerig, uitgeput, de ogen
mistig en pijnlijk van het. staren in
onafgeschermde lampen, zo blijft er
van de gevangene weinig meer over
dan een opgejaagd dier.
......toen de Kardinaal 66 uur ge
staan had", zo schrijft Swift, sloot
hij cle ogen weer en zweeg. ILj be
antwoordde vragen zelfs niets meer
met ontkenningen. De kolonpl, die
de leiding had, tikte de Kardinaal-
op de schouder en vroeg waarom hij
niet antwoordde. De Kardinaal zei:
Maak er een eind aan. Dood me!
Ik ben klaar voor de dood."
Men zei hem, dat geen haar op
zijn hoofd gekrenkt zou worden; dat
hij heel eenvoudig alles kon oplos
sen door bepaalde vragen te beant
woorden
...Zaterdagochtend was hij nau
welijks meer te herkennen. Hij vroeg
iets te drinken en ditmaal werd het
hem geweigerd. Zijn voeten en be
nen waren zo gezwollen, dat :e hem
hevige pijn veroorzaaktenhij viel
enkele malen neer".
Bij deze uiterlijke ellende komt
nog de innerlijke. Het slachtoffer
wordt achtervolgd door de onzeker
heid van zijn eigen geest, die niet
altijd hetzelfde antwoord kan geven
op dezelfde vraag. Als menselijk we
zen met een geweten wordt hij ach
tervolgd door een gevoel van ver
borgen schuld, dat zijn redelijk be
sef van onschuld ondermijnt. Als so
ciaal wezen wordt hij achtervolgd
door de wens naar iemand, die hem
verwant is; als persoon voelt hij zich
zijn beulen voor hem hebben klaar
gemaakt.
Vele middelen
Als de gevangene te veel geestelij
ke weerstand blijkt te hebben kun
nen middelen worden toegediend,
die hem in de war brengen; mesca
line, marihuana, morphine, barbitu
raten. alcohol. Als zijn lichaam het
opgeeft voor zijn geest murw is,
krijgt hij opwekkende middelen
benzedrine, caffeine, coramine, die
alle helpen om hem bij bewustzijn te
houden tot hij bekent
Ongeveer zoals men ccn dier af-
r?:ht om bepaalde kunstjes te ver
tonen, zo wordt in het tweede sta
dium het slachtoffer afgericht om
zgn eigen bekentenis te aanvaarden.
De onderdelen van een bekentenis
worden herlezen, herhaald, in zyn
brein gehamerd. Men dwingt hem
gefantaseerde misdaden te verhalen
en gefingeerde bijzonderheden, üie
hem ten slotte overtuigen, dat hij
een misdadiger is.
In het eerste stadium wordt hij
door anderen gebiologeerd.
In het tweede komt hij in een toe
stand van zelf-hypnose en overtuigt
zichzelf van verzonnen misdaden.
Het is dezelfde méthode, die we zien
bij neurotici, die zich inspinnen in
hun rotsvaste illusies en waan
denkbeelden.
Zoals Swift het beschrijft: „De
vragen gedurende het verhoor be
troffen nu de details van de beken
tenis van de kardinaal. Eerst las
men hem zijn eigen verklaringen
voor; dan de verklaringen van
andere gevangenen: beschuldigd
van medeplichtigheid: vervolgens
meer uitgebreide verklaringen. De
sche artillerie" noemde. Eerst wor
den de mensen bewerkt met kunst
matige geruchten met vrees, las
ter, verdachtmaking. Verdachtma
king vooral is gemakkelijk en blijkt
vruchtbaar voor verdere suggestie.
Dan wordt een vijfde colonne onder
het volk gestuurd om in dienst van
deze terreur-strategie geruchten te
verspreiden. De geruchten versprei
den zich en tevens het wantrouwen,
dat door geheimzinnigheid wordt
aangewakkerd. De vervolging van
minderheden wekt vergeten voor
oordelen opnieuw op, wakkert laf
heid aan en zet de mens tegen zijn
naaste op. Naast de meer graduele
methoden van demoralisatie bestaat
de techniek van de psychologische
„shoek". Het Nazi-pact met Rusland
in 1939 en het bombardement van
Rotterdam in 1940 verlamden Frank
rijk cn brachten de andere democra
tische volkeren in opschudding. De
vrees voor een oorlog en voor ver
nietiging door een atoombom kan de
geest van de bevolking zo verwar
ren, dat de burger ophoudt zich een
persoonlijk oordeel te vormen en
alleen nog maar afgaat op wat zijn
leiders hem voorhouden.
Tegenwoordig zijn de middelen
voor propaganda en massa-hijpnose
zo effectief en zijn de werkwijzen
voor een psychologisch bombarde
ment zo geperfectionncerd, dat
„menticide" de massa zou kunnen
treffen, indien deze wapens geheel
in handen liggen van enkele dicta
toriale strategen. Een studie van de
methoden van Goebbels en Hitler is
thans essentieel, omdat dit materi
aal, waarbij alles tot het uiterste is
doorgevoerd, ons in staat kan stellen
een dictatoriaal streven in andere
delen van onze wereld te herkennen
en vóór te wezen.
KARDINAAL MINDSZE
bleek en schichtig in de beklag
denbank. Hoewel hij op het pr
ees alle beschuldigingen die tew
hem waren geuit erkende, li
hij in een brief, die langs geh>
me kar.alen de Hongaarse bi
schoppen heeft bereikt,
klaard: „Ik heb aan geen
samenzwering deelgenomen. I-
ral geen r.istand. van mijn
schopfelijke positie doen. Ik
niets bekennen. Mocht u na
ontvangst van acze brief veni
men dat ik bekentenissen In'
gelegd of hrb verlclaard
icaardigheid neer tc leggen
zulks door mijn handteken
heb bekrachtigd, ivect clan <i'.
zulks slechts het gevolg zal
van menselijke zwakheid
Bescherming mogelijk
Is het mogelijk de individuele
~er te beschermen legen afbrei
Je suggesties zoals, die door gn
tenloze en ondemocratische Jcicd
worden opgelegd?
Indedaad: dat is mogelijk. Wij r
ten, dat het doel der psychothéRj
in gevallen van neurose is, dc in&
lijke weerstand van de patiënl
\ersterken. Een degelijke opto
van het ,,ik" is het eindresultaat t
e enheftige strijd van de genee?
tegen de machtige drang, die dc;
tiënt voelt om zich over te ge-
aan lagere geesteskrachten. De 1
die wij geleerd hebbc i bij hei
strijden van geestelijke moeilijk
den bij volwassenen moeilik-
den, die over het geheel genos
haar oorsprong vinden in de n
ringen van het kind leid!
toe, dat men in de moderne opv:
ding een andere houding aantr
die de groei van een krachtige
soonlijkheid bevordert. Waarsch
lijk zullen wij daardoor bij la*
generaties meer eigen initiatief z
treffen en het is heel goed moge-
dat deze mensen een sterker we
standsvermogen zullen hebben lef
destructieve invloeden van buiten
Een psychologische aanval, did
paard gaat met systematische I'
telükc kwellingen, is evénwel e
dan con mens kan weerstaan, H
deze „menticide" kan een non:
menselijk verlangen worden ver
derd in een ziekelijke aandrift. H'c
maakte van zijn medemensen mn
digers, die zich van het misd^-
van hun handelingen'niet meer
wust waren.
Het kind. dat afhankelijk is
zich, hoe het zich ook verzet,
menige wens van zijn ouders or:
werpen orp hun liefde en zorgzi
heid te erwerven. De gevang
evenzeer afhankelijk, wordt psjc
logisch in de toestand gebracht
het hulpeloze kind. Idealen, P
cipes. beschaafde opvattingen,
alles verliest zijn betekenis onde
kwellingen en de eenzaamheid,
wat overblijft zijn alleen maar
primitiefste behoeften tot in?i:
houding van het leven voldoe
voedsel en slaap. Zo komt cr
punt. waarop geestelijke ovcrgai'
dc vorm van ccn valse beken"
cn niet het volharden in de i
stand, hpt vereiste zelfbehoud
tekent.
Door zijn schuld toe te geven
breekt de gevangene de banden
zijn vroegere leven en erkent,
hij geheel afhankelijk is van
beulen. Ook in dit opzicht is nï
het kind. dat in de krachten^
met zijn ouders het onderspit0
en hun gezag aanvaardt, en d;
vangene moet nu leren de
te zien zoals zijn belagers. Hu
zich op hun standpunt stellen
zich met hen vereenzelvigen. v
hij heeft zijn vroegere maats-
losgelaten.
De enig mogelijke bescne.-
tegen menticide zou zijn het
matisch oefenen van zelf-mP
want dit is een toestand, die ti
ming kan geven tegen pijn. hontf
bemoeienis van buiten. Maar
natuurlijk een practische ojg
lijkhcid. We kunnen niet alio-
jogi worden!
Sociale bescherming is de f
garantie, die de mens j;
deze nieuwe bedreiging heeK v
de artikelen 18 en 19 van de V»
ring van de Rechten van de
zoals die door de Verenigde
(Zie verder
