c
Anti-fascisten door C.P.N. in
nazi-handen gespeeld
Bediening des Woords mag niet
in het gedrang komen
ITOP DIE JEUK
ËBRALIIME
Ernstige beschuldiging in
verslag der Tweede Kamer
MOEILIJKHEDEN?
Wij geven raad
reen kansen meer voor
kanonnenkoningen
Russen voor al-Bsrlijnse
verkiezingen
Geen kaas naar België - Regering zint
op tegenmaatregelen
Moet U eens
hóren
Dinsdag 9 Mei 1950
3
(Nog steeds bereiken ons voor
:e rubriek brieven, die niet voor
zijn van naam en adres van
afzender. Hoezeer het ons soms
ifc spijt voor de opmerkingen, die
•:e epistels-bevatten, toch moeten
ij ze onverbiddelijk ter zijde
ggen).
Bravo Tante
Door de verspreiding te weigeren
het AR verkiezingsblaadje
'aste Koers" heeft Tante Pos
jen precedent geschapen. Ze is
j) eens vaker op des rechters
lel geklommen. Ook andere over-
dsinstanties, met name de poli-
1 die auto's en fietsers terug
ii'urt. wanneer deze op weg zijn
een de overheid onwelgeval-
meeting, matigt zich wel eens
aan wat niet strikt tot haar be-
gdheden behoort. Maar dat zijn
jn die kleine rafeltjes en zelfkan-
die onvermijdelijk schijnen bij
(ze vorm van een democratisch
latsbestel. In wezen wordt dit
Isel er niet door aangetast,
lik heb nog nooit zoveel gehouden
™n Tante Pos als op die rechter-
W. F. BENGLEY
Bedelarij
et doet mij pijnlijk aan, dat er
..ens en telkens weer gebedeld
)et worden voor de nabestaanden
onze gesneuvelde helden van
ondergrondse verzet uit de oor
van 1940'45 en voor de inva-
_n uit dit verzet. Zij hebben
:ht verder onbekommerd te kun-
bestaan.
iVaarom laat men ex-NSB-ers cn
laborateurs niet betalen ingevol-
een wettelijke regeling voor het
id dat willens en wetens mede
ir hun toedoen over deze men*
is uitgestort. Ieder dient naar
•mogen het werk van de Stich-
lg '40—'45 te steunen, maar in de
ste plaats moet dit geld komen
i waar het volgens morele nor-
in gehaald moet worden.
JAN.
Niet eerlijk
Klet de Zuiderkruis worden ver-
pillende militairen vóór de repa
iring van hun onderdeel naar
er huis gezonden, omdat zij
leds geweigerd hebben zich te la
nen inenten en daardoor een door
gevaar*zijn voor hun kame-
Irar r.
het onderdeel van mijn zoon
een jongeman die hierdoor
Kes weken eerder thuiskomt.
R)eze handelwijze kan toch niet
Pjyorderlijk zijn voor de rust en
van het leger.
P. D. VAN MALE.
B Eet dan tarivebrood!
l^Vanneer men in plaats van te
■opperen over dat aardappelmeel
I inhet wittebrood er zich eens op
■pelegde meer tarwebrood, zg krop-
Ktod te eten? Dit zou de gezond-
Biejd ten goede komen. Alle dokto-
Ireo kunnen u dat bevestigen. Het is
^Bonder, goedkoper en toch veel
■jgkerder en slechts een kwestie
■Si even wennen. Wat zijn veel
■Bnsen onze hongerwinter toch
■ajiw vergeten'
E. WERFF—RAMONDT.
KIOZO maar nipt Zo!
■'Een ieder, die de Stichting '40
■Heen goed hart toedraagt en
E& doet dal. niet zal graag wil»
■Tót help.en om actie met de
LOZC'-sigaretten te doen slagen.
Jsjnmer, dat de kwaliteit van deze
■garet heel wat te wensen overlaat.
Ku is de roker bedrogen,
de Stichting benadeeld.
de ondersteunden. «Ach. moge
H fabriek, die de sigaretten maakt»
Inleen passend woord voor vinden)
llisschien is het nog niet te laat.
ptfechien wil een goede fabriek
^Baer teveel winstbejag iets goeds
■jken. Misschien trekken wij dan
■were geuren in. verdiept in aan-
■®ame gedachten aan Stichting
M Merk.
j EEN WELWILLEND ROKER.
Ik dacht zo
H>nze hond hgeft veel fatsoen
Bijd keurig aan de riem. Doet z n
ghoefte aan de rand van de stoep
Bit niet door parken enz. Belas-
K idem zoveel per jaar. De lieve
ggd vernielt wat ze kan. De lieve
schadepost voor de gemeen-
§ap. Toeslag ruim 10per kind
maand. Raar maar waar
L. DE VRIES.
Advertentie (LM.)
'ie soms erger is dan pijn en die I
Jw leven vergalt! Niet krabben,
hl veroorzaakt infecties, maar I
>stten met een paar druppels
ST HUIOGENEESMIODEL MET I
..DIEPTEWERKING"
In 1934 en daarna zijn Duitse anti-fascisten, die als vluchtelingen in
liun hulpeloosheid bij een communistische mantel-organisatie hier te
lande aanklopten, later door de vreemdelingenpolitie gearresteerd en
naar Duitsland teruggevoerd. Meestal waren dit mensen, die weigerden
om in ruil voor de hulp, welke zij ontvingen een politieke contrapres
tatie te leveren ten behoeve van de C.P.N. of de Kommunistische Partei
Dcutschlands. Het trok in die jaren de aandacht, dat zodra zij In een
dergelijk conflict geraakten met de K.P.D.. de C.P.N. of de Internatio
nale Rode Hulp, zü plotseling in handen van de vreemdelingendienst
vielen, waarna zij in een Duits concentratiekamp terecht kwamen en
er het leven niet afbrachten.
Deze ernstige beschuldiging, uit
gesproken door vele Kamerleden,
is openbaar geworden door de pu
blicatie van het verslag van het
onderzoek van een naturalisatie-
ontwerp in de afdelingen der
Tweede Kamer. Deze vele leden
dienen hier van antwoord aan de
..sommige leden", die bezwaar
hebben gemaakt tegen de in dit
wetsontwerp aanhangig gemaakte
naturalisatie van de heer Alfred
Mozer, die in 1933 nazi-Duitsland
is ontvlucht. Sindsdien woont hij
hier te lande, dook in 1940 onder
en was redacteur en uitgever van
een illegaal blad. Zijn Nederland
se vrouw nam aan het verzetswerk
deel als koerierster. Thans is hij
redacteur van een Nederlands
weekblad.
Het bezwaar van sommige leden
klaarblijkelijk de communisti
sche leden der Kamer is ge
richt tegen de werkzaamheid van
de heer Mozer, waar hij de Neder
landse Regering waardevolle me
dewerking verleende, waardoor
nazi-spionnen over de grens gezet
konden worden. Waarom, vragen
zij, was het aan de heer Mozer
toegestaan om dergelijke werk
zaamheden te verrichten, terwijl
andere emigranten voor mindere
feiten uit ons land werden gezet?
En hoe was het mogelijk, dat hij
als secretaris van een Nederlands
politicus politieke werkzaamheden
verrichtte, terwijl dat aan andere
anti-fascisten niet werd toege
staan?
Zij vragen de Regering, welke
Duitsers mede door zijn toedoen
over de grens werden gezet, zulks
omdat anti-fascistische Duitsers
aan het nationaal-socialistische
Duitsland zijn uitgeleverd.
Op deze insinuatie is de hierbo
ven weergegeven beschuldiging
het antwoord. De „sommige leden",
die de Regering om inlichtingen
vragen omtrent uitgeleverde anti
fascistische Duitsers, kunnen, naar
het oordeel van de vele leden, die
de beschuldiging aan het adres der
C.P.N. uitspraken, hun licht beter
opsteken bii de toenmalige leiding
van de C.P.N., de K.P.D. en de
I.R.H. Zij dringen er bij de minis
ter van Justitie op aan om de heer
Paspoorten worden
niet goedkoper
DEN HAAG. De Nederlandse
Reisvereniging heeft zich indertijd
met een adres tot de regering ge
wend om te trachten verlaging te
verkrijgen van de paspoortkosten,
die volgens haar zo hoog zijn ge
worden, dat ze op een rcisbelasting
zijn gaan lijken. Een groot aantal
organisaties heeft dit adres ge
steund. De minister heeft nü geant
woord. dat men de leges voor de
afgiften van paspoorten in 's lands
schatkist niet kan missen.
Huurkwestle*
rentezegels
ouderdomspensioen
Invaliditeitswet
civiele procedure»
arbeidswet enz.
Vraag: W. de V. Deze wil graag
weten of de reparatie van kranen
en closets voor rekening van de
huurder of van de huiseigenaar
komt.
Antwoord: In de regel moeten
kleine reparaties aan kranen en clo
sets door de huurder worden be
taald. tenzij bij de mondelinge of
schriftelijke huurovereenkomst na
drukkelijk is bepaald, dat ook der
gelijke kleine kosten ten laste van
de verhuurder kunnen worden ge
bracht. In het onderhavige geval
wordt de zaak iets ingewikkelder,
omdat 't hier betreft een vraag van
een mede inwoner. Wanneer men
gemeenschappelijk van closets en
kranen gebruik maakt, dan zal men
ook gemeenschappelijk eventuele
kleine reparaties moeten dragen.
Ook hier gaat het weer om kwesties,
welke, wanneer niet mondelijk of
schriftelijk alles nauwkeurig is ge
regeld. beter in der minne kunnen
worden opgelost.
Vraag: L. C. is ontstemd omdat
hij een schrijven heeft gekregen van
een instelling, welke oorlogsschade
verzekerde en waarbij verzocht
wordt, te restitueren wat belangheb
bende aan rijksbijdragen heeft ont
vangen.
Antwoord: De leden van de
onderlinge verzekeringsmaatschap
pijen hebben zich over en weer ver
plicht om gezamenlijk hun oorlogs
schade te dragen. Er wordt een kas
gevormd, waarin elk lid begint een
voorschotpremie te storten. Qeze be
draagt een vast percentage van de
verzekerde waarde. De kassen wor
den na een half of heel jaar. of na
afloop van de oorlog afgesloten;
d.w.z. dat alleen de schade, welke in
die periode is geleden, uit de be
treffende kas wordt betaald. Hierbij
bestaan overigens verschillende
systemen. Er zijn kassen, waaruit
veel en andere, waaruit weinig scha
degevallen betaald moeten worden.
Is nu een kas niet voldoende om
daaruit alle schade volledig te ver
goeden, dan zijn de leden verplicht
ter aanvulling van de kas nog een
naheffing te betalen. Deze is weer
een percentage van de verzekerde
som, maar dit mag meestal niet ho
ger zijn dan een bepaald maximum.
Is de kas na deze heffing nog niet
voldoende, om alle schade volledig
te vergoeden, dan ontvangst het ge
troffen lid slechts een percentage
van zijn schade.
Geallieerden leggen Duitse industrie
aan banden
ONN. De Geallieerde Hoge Commissie heeft een wet uitgevaar-
1| die herbewapening van Duitsland onmogelijk zal maken, doch met
Mnemlng van dit doel de Duitsers een zo groot mogelijke indu
ce vrijheid laat. De uitvoering van deze wet zal worden opgedragen
de Geallieerde Mili'aire Veiligheidsraad, die binnenkort zijn hoofd
eer te Koblenz zal vestigen.
wet is lang en gecompliceerd,
öevat artikelen, vier schema's en
•hngen. die tezamen 21 pagina's
en zij vormt de samenvat
ten alle vroegere wetten van
[Westelijke geallieerden met be-
ii Duitse industrie.
'J deze wet wordt het de Duit
verboden vliegtuigen en vlieg-
i rustingen te vervaardigen, zo-
'e alle toestellen en materieel,
gebruikt kunnen worden voor
[Wing van personeel in de han-
van oorlogsmaterieel.
jC het schema nr II wordt
de Duitsers verboden primair
synthetische rubber en
!"etische olie benzine te pro-
jlf1)* .Pel derde schema noemt de
daarvan de productie-
en de productie-installa-
ntet mogen worden uitgebreid.
r. toestemming van de Hoge
dssie. Deze industrieën zijn de
scheepsbouwnijverheiJ en de fabrie
ken van chlorine, kogel- en rubber-
lagers, synthetische amoniak en alu
minium en de staalindustrie.
Volgens de wet mag Duitsland
voorts geen vrachtschepen bouwen,
die meer dan 7.200 bruto register ton
melen en die een grotere snelheid
hebben dan 12 knopen per uur. De
te bouwen tankschepen zijn aan de
zelfde beperkingen onderhevig, ter
wijl vissersschepen niet groter mo
gen zijn dan 650 brt. en niet sneller
mogen lopen dan 12 knopen. Voor
kustvaartuigen zijn de grenzen 2.700
brt. en 12 knopen.
In de wet worden voorts talrijke
types machinewerktuigen en andere
metaalbewerkingsmachinerieën ge
noemd. die niet mogen worden ge
produceerd. alsmede electronisqhe
buizen, cryptographische machines
en radiomaterieel.
Vraag: L. S.. opgenomen in een
ziekenhuis, vraagt een inlichting,
welke verband houdt met de Nood
wet Ouderdomsvoorziening.
Antwoord: Wanneer iemand,
die in het genot van nooduitkering
is. ter verpleging is opgenomen en
de kosten van verpleging komen ten
laste van een instelling van welda
digheid. kan over volle kalender
maanden, gelegen binnen de duur
der verpleging, de nooduitkering
aan die instelling worden uitbetaald.
Is de uitkcringtrekker gehuwd, dan
kan aan dTc instelling slechts een
derde gedeelte der nooduitkering
worden uitbetaald.
Vraag: P B. Deze stelt een vraag
over de toekenning van kinderbij
slag voor een schoolgaande dochter
van 17 jaar.
Antwoord: In dit geval bestaat
het gehele jaar voor een schoolgaan
de dochter recht op kinderbijslag,
ook al verlaat zij in de loop van het
jaar. waarvoor kinderbijslag is toe
gekend, de School.
Vraag: W. v. Z. wil graag weten,
of, wanneer iemand ontslagen is op
24 December van het vorig jaar en
betrokkene loopt thans in de over-
biuggingsregelmg, bii deze regeling
dan ook wordt gerekend, dat het
loon na 1 Januari met 5% is ver
hoogd.
Antwoord: Neen. De bruto-be-
rekening heeft plaats over het loon.
dat vóór 1 Januari gold. toen de 5%
verhoging er nog niet was. Wel is
de overbruggingsregeling iets ver
hoogd.
Mozer voor kosteloze naturalisatie
in aanmerking te doen komen. De
belangrijke diensten, door hem
aan ons land bewezen, rechtvaar
digen dit ten volle. In de spannen
de maanden, welke vooraf gingen
aan 10 Mei 1940 heeft hij de Ne
derlandse Regering meermalen op
de hoogte kunnen stellen van Duit
se oorlogstoebereidselen legen Ne
derland. Hij slaagde er zelfs in om
Duitse opmarsplannen aan de Re
gering te verstrekken.
Begrotingen Oorlog en
Marine spoedig in
Tweede Kamer
(Vfin een onzer redacteuren)
DEN HAAG. Over het lot van
de begrotingen van oorlog en mari
ne is de laatste dagen zeer weinig
bekend geworden. Vorige week
Dinsdag is dit precaire onderwerp
in de ministerraad in behandeling
gekomen. Zijn wij welingelicht, dan
zijn de ministers er die morgen ach
ter niet mee klaar gekomen. Een
van de oorzaken daarvoor zou dan
in ieder geval het tijdsbestek zijn
geweest. Donderdag is er een extra
vergadering van de ministerraad ge
houden. Na deze vergadering is het
onderwerp thans blijkbaar afgedaan.
In welke geest is echter tot op dit
ogenblik een raadsel.
Den Haag heeft gedurende enige
tijd rekening gehouden met de mo
gelijkheid. dat de tegenspelers, oor
log en marine enerzijds, cn finan
ciën en de voor de economische en
sociale wederopbouw verantwoor
delijke ministers anderzijds, het niet
eens zouden kunnen worden over
het evenwicht tussen militaire en
andere uitgaven ten behoeve van de
toekomst van het land. Een aftreden
van althans één minister zou in dat
geval voor de hand hebben gelegen.
Wij menen echter te weten, dat het
tot dit laatste thans niet zal komen,
ook al kunnen wij op dit ogenblik
geen bevestiging van onze aanwij
zingen krijgen.
Ruim een week geleden heeft de
regering aan de ongeduldig gewor
den Tweede Kamer toegezegd, dat
de begrotingen van oorlog cn ma
rine vermoedelijk nog voor het mid
den van Mei bij die Kamer zullen
worden ingediend. Een doorgaans
goedingelicht zegsman zei ons van
morgen. dat de regering daar nu
fwel in zal slagen. Dat betekent, dat
deze week. uiterlijk begin volgende
week. de met zoveel spanning tege
moet geziene plannen eindelijk pu
bliek worden. En daarna zal er dan
nog wel een woordje worden ge
sproken.
Truman weer op het
verkiezingspad
LINCOLN. President Truman is
gisteren op zijn 66ste verjaardag
zijn rondreis in een speciale trein
begonnen, van waaruit hij verkie
zingsredevoeringen houdt tot de in
woners van de plaatsen, die hij pas
seert. Truman sprak te Galesburg in
Illinois en Lincoln in Nebraska over
de „kritieke buitenlandse toestand".
Hij keerde zich scherp tegen de iso-
lationisten, die hij verantwoordelijk
stelde voor de tweede wereldoorlog,
en tegen de ..met modder gooiende
oppositie", die naar zijn zeggen
strijdt tegen elk nieuw plan, dat in
het belang van het land werd voor
gesteld.
Advertentie (l.M.)
Voorwaarden zijn echter voor het
Westen onvervulbaar
BERLIJN. De Russische bestuurscommissie in Duitsland zal toe
stemmen in verkiezingen voor geheel Berlijn op voorwaarde, dat alle
bezettingstroepen worden teruggetrokken cn de verdeling van de stad
in vier sectoren wordt opgeheven. Dit is gisteren door de plaatsvervan
gende Russische commandant, kolonel Jclisarow, in een brief aan de
drie Westelijke commandanten bekend gemaakt. Deze brief was een
antwoord op een verzoek van de drie Westelijke commandanten, dat do
Russen zouden instemmen met een resolutie van de Wcst-Berlijnsc ge
meenteraad, waarin verkiezingen voor de gehele stad worden gevraa%d.
De Russische voorwaarden zijn: Het Russische aanbod wordt
1. Viermogendhedencontróle op
de verkiezingen op grond van de
verkiezingsorder van October 1946.
2. Vorming van een commissie met
een gelijk aantal Oost- en West-
Berlijnse vertegenwoordigers. 3.
Voormalige nazi's mogen stemmen,
tenzij dit hun bij gerechtelijk von
nis is verboden. 4. Alle toegestane
politieke partijen en organisaties
mogen candidaten stellen. 5. De ge
kozen gemeenteraad zal op basis
van de constitutie van 1946 wer
ken. 6. Het bezettingsstatuut, dat
door de Westelijke commandanten
in 1949 is afgekondigd, dient te
worden afgeschaft en de democra
tische organisaties zullen vrij in
West-Berlijn actief mogen zijn. 7.
De voorwaaTden voor werkelijk
vrije, democratische verkiezingen
zullen worden geschapen door het
terugtrekken van alle bezettings
troepen en de opheffing van de
verdeling der stad in vier sectoren.
noch in kringen van de geallieerde
Hoge Commissie, nóch in Duitse
kringen te Bonn serieus genomen.
De voorzitter van de West-Ber-
lijnse gemeenteraad, dr Suhr, was
van mening, dat de Russische voor
waarden vrije verkiezingen onmo
gelijk maken.
Britse vrouwen boycotten
dure groenten
LONDEN De Britse hulsvrou-
wen hebben een boycot van dure
groenten georganiseerd, welke van
daag in het gehele land is begonnen.
Er werd een record aantal groente
blikjes verkocht, maar de verse
groente bleef liggen.
De Britse huisvrouwen weigerden
de vorige maand vis te kopen, toen
de prijzen stegen na de opheffing
van de prijscontrole. De boycot had
succes.
Vertragingvan Belgische textieluitvoer
wordt overwogen
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG. 'De Belgische maatregelen tegen de import van kaas
uit Nederland, bestaande uit een invoerheffing, welke de Nederlandse
kaas te duur maakt voor de Belgische markt, heeft bü de Nederlandse
regering ernstige ontstemming gewekt. Er werden met dc Belgen on
middellijk besprekingen over deze kwestie geopend, doch na onderhande
lingen van enkele weken is nog niets gebleken van plannen van de Bel
gische regering om op haar kaas-politiek terug tc komen.
komsten. Zo kort voor het ogenblik
De Nederlandse regering is. zo
vernemen wij. van oordeel, dat de
maatregel van de Belgische rege
ring lijnrecht in strijd is met letter
en geest van de Benelux-overeen-
DE K.L.M. HEEFT DE LUCHT
HAVEN van Frankfort a.d. Main
bij haar dienst op Zuid-Amerika
ingeschakeld. Ter gelegenheid
hiervan heeft de stad Frankfort
met de eerste K.L.M.-machine op
deze route een schilderij, een
stadsgezicht van Frankfort voor
stellende, meegestuurd voor de
stad Buenos Aires. Op het vlieg
veld overhandigde de burgemes-
ter van Frankfort dr. Walter
Kolb, het schilderij aan de piloot,
N. Bos.
waarop de volledige economische
unie tot stand moet komen, acht
men dat hier een zeer bedenkelijk
verschijnsel.
Den Haag heeft in verband hier
mede in overweging genomen op
elke wijze aan de discriminerende
maatregelen jegens de Nederlandse
zuivel-industrie op zo kort mogelij
ke termijn een einde kan wprden
gemaakt. In dit verband zijn de ge
dachten uitgegaan naar middelen
om de Belgische regering te herin
neren aan de positieve waarden van
de Beneluxgedawhte en aan dc ge
volgen van een onverhoopt loslaten
van die gedachte. Een middel om
België hieraan te herinneren ligt
in het nemen van tegenmaatregelen
van hetzelfde karakter. En de ge
dachte in officiële kringen gaat
daarbij uit naar de Belgische tex-
tielinvoer uit België, die een zeer
zware concurrentie voor de Neder
landse textielindustrie betekent
Nederland heeft indertijd terwille
van dc Benelux een zeer zwaar
offer gebracht, door deze textielin-
voer vrij te laten met dien ver-
Britse conservatief wil
ministers ontslaan
LONDEN Sir Waldron Smithers
(conservatief) heeft het Britse La
gerhuis een petitie aangeboden ter
ontzetting „voor altijd" van de mi
nister van oorlog. Strachey. en diens
collega van Defensie, Shlnwell.
Waldron verklaarde, dat de petitie
ondertekend was door 18.000 perso
nen. Het lezen er van werd begroet
met spottend gelach van de rege-
ringsbanken dat aanhield, toen Smi
thers de geweldige bundel met hand
tekeningen naar de „clerk" bracht
stande. dat invoervergunniwgen nog
wel gehandhaafd bleven doch dat
deze vergunningen automatisch en
altijd zouden worden verstrekt. Zo
is het dan ook gegaan. Men houdt
er hier echter rekening mee. dat
Nederland, wanneer België op an
dere terreinen invoerbelemmcringen
gaat stellen, wat minder automa
tisch en wat minder luim met het
verlenen van invoervergunningen
voor Belgische textiel zal worden.
Geen verbod maar wellicht een
vertraging.
..Om Brussel even aan iets te hel
pen herinneren", zei ons vanmorgen
iemand in Den Haag
Deze kwestie maakt thans een
punt van overweging uit. Het over
leg tussen Den Haag en Brussel
over minnelijke schikking van de
kwestie is echter nog gaande.
Bonn. beslist heden
over toetreding tot
Raad van Europa
KOENIGSWINTER ..Het West-
duitse kabinet zal heden de uitnodi
ging om toe te treden tot de raad
van Europa in een bijzondere ver
gadering in overweging nemen, heeft
bondskanselier Adenauer gisteren
avond verklaard. De Westduitse re
gering zal dan haar standpunt be
kend maken en de kwestie ter be
slissing aan het parlement voorleg
gen.
In een bestuursvergadering van de
Christendemocratische partij in de
Britse zóne, waar Adenauer dit be
kend maakte, zeide hij Verder, dat
toetreding van Duitsland dc enige
manier zou zijn om een federaal Eu
ropa te vormen en zo de vrede te
verzekeren
Adenauer achtte het nuttig, dat de
drie Westelijke ministers van Bui
tenlandse Zaken, wier conferentie
Donderdag te Londen begint, van
het standpunt der Westduitse rege
ring op de hoogte worden gebracht
Na Adenauers rede besloot het be
stuur van de Christendemocratische
partij in de Britse zóne met algeme
ne stemmen om Duitslands toetre
ding tot de Raad van Europa te
steunen. De sociaal-democraten zijn
er nog steeds tegen.
GEVAREN TOENEMEND LITURGISCH STREVEN
JA/ANNEER volgend jaar, zoals het plan is, de Kerkorde der Ned.
Herv. Kerk zal zijn aangenomen en haar werking gaat verrichten,
zal de Kerk ook in het bezit zijn van een DienstboekOp het ogenblik
wordt het ontwerp daarvan, samengesteld door de Raad voor Kerk en
Eredienst, in de Synode en de meerdere vergaeringen besproken. Het
zal de leidraad zijn voor de inrichting van de eredienst. Een aantal
„Orden van dienst" kan naar keuze door de predikanten worden ge
bruikt: de formulieren voor de bediening der sacramenten werden her
zien en uitgebreid; enige formulier-gebeden zullen verder dienen om de
Hervormde eredienst een eigen stijl en karakter te geven en aan het
„elck ivat wils" op dit terrein een einde te maken, indien mogelijk. H^t
gebruik van het Dienstboek blijft tenslotte overgelaten aan de prudentie
van predikanten en kerkeraden, en men kan het dus naast zich neer
leggen. Daar tegenover staat, dat in het algemeen er een sterk verlan
gen is om de eredienst zodanig in te richten, dat een verantwoorde ker
kelijke stijl hierin kan worden aangebracht.
Vele predikanten en kerkeraden
zullen daarom t.z.t ongetwijfeld van
cie gegeven aanwijzingen dankbaar
gebruik maken. Indien dit geschiedt,
heeft de liturgie in de kerkdienst
dan een zekere plaats gekregen en
wordt de godsdienstoefening in een
omlijsting gezet, die zij in feite van
oude tijden af gehad heeft. Immers,
veel. dat thans in het Dienstboek
werd opgenomen, is afkomstig uit
de oude reformatorische gemeente
van Gcnève (Calvijn!). uit Straats
burg bv. ook. maar veel was ook
onder het stof der tijden en hei
latere vooroordeel tegen dit alles
zoek geraakt.
Tot de winst, die de Hervormde
Kerk zal boeken in haar werkelijke
vernieuwing, moet zeker ook het
richting geven voor de uitvoering
van de eredienst worden gerekend
Intussen is er binnen de Her
vormde Kerk en bij een aantal pre
dikanten een zeer veel verder gaand
streven naar ..Liturgische bezin
ning". Men kan dit eensdeels een
reactie-verschijnsel noemen op het
feit. dat decenniën lang het litur
gisch element in een Kerk der Re
formatie werd verwaarloosd. Dit
streven is Intussen niet nieuw. Wat
de Liturgische Kring, die niet uit
sluitend Hervormd georienteerd is.
reeds sedert vele jaren onderneemt
wij denken ook aan het de laat-
Deze week:
in Kerk en Wereld
ste jaren verschijnende uitstekende
tijdschrift „Kerk en Eredienst"
heeft ongetwijfeld reeds veel goeds
uitgewerkt. Vooral ook. omdat het
binnen de perken bleef, die :iu een
maal voor een reformatorische
kerkdienst zijn aangewezen, en dus
de preek centrum bleef van de
godsdienstoefening.
Thans evenwel is er een duidelijk
streven waar te nemen om de litur
gie te gebruiken om het karakter
van de Protestantse eredienst te
wijzigen en het om te buigen naar
het karakter dat de eredienst b v.
in de Anglicaanse Kerken heeft.
In dit verband kan gewezen wor
den op een juist verschenen boekje
dat tot titel draagt „Hervorming en
Catholiciteit". waarin een aantal
predikanten zijn commentaar geeft
op een Verklaring, die deze groep
gaf met betrekking tot zijn litur
gisch streven. Hoezeer hier gedach
ten worden ontwikkeld, die grote
afstand nemen tot de reformatori
sche traditie en opvatting, moge bv.
blijken uit een serie van drie arti
kelen, die het Dagblad „De Tijd"
onlangs aan een en ander wijdde,
en waarin geconstateerd wordt, dat
blijkbaar ook binnen de oudste re
formatorische kerk van ons land
toch een begeerte is ontstaan zoveel
mogelijk terug te keren tot datgene,
dat de Reformatie doelbewust aan
de eredienst onttrokken heeft. Ver
staan wij de schrijver in De Tijd"
goed. dan acht hij het nog slechts
een kwestie van tijd, of, tengevolge
van dit streven, zal de Hervormde
eredienst meer en meer in haar uit
wendige vorm weer paan aanslui
ten bij die van de „Oude", in dit
geval de R. Kath. Kerk.
De zaak waarom het gaat zal in
discussie moeten worden gebracht.
Het boekje, hierboven aangeduid,
en samengesteld door Ds. J Loos
en Prof. Dr. J. N Bakhuizen v. d
Brink, kan niet worden doodgezwe
gen. Want. bijvoorbeeld, worden er
vragen gesteld over de echtheid van
de ambten. Ds. Loos pleit voor een
episcopale kerkorde, die terug zou
moeten gaan op de apostolische suc
cessie Elke andere kerkorde noemt
hij zelfs een fictie Het spreekt bij
na vanzelf, dat zo beschouwd, ook
het Avondmaal een andere beteke
nis gaat verkrijgen en in het ge
loofsleven een andere rol gaat ver
vullen. Wanneer een aantal Her
vormde predikanten in dit boekje
zegt. althans een en ander mede-
ondertekent. dat het voor hen de
vraag is. of zij eigenlijk geen be
lemmering zijn voor de tegenwoor
digheid van Christus in de viering
van het Avondmaal, omdat zij
die predikanten niet „in de apos
tolische successie" staan dan voelt
men wel. dat er belangrijke dingen
op het spel staan.
Overigens dit alles voorlopig la
tend voor hetgeen het is. of kan
worden, moet nog iets anders be
dacht worden.
En daarmede korhen wij op een
wezenlijk gevaar, dat dit streven
inhoudt voor de hele gewone g e-
m e e n t e. Want een godsdienst
oefening, die hoofdzakelijk, in al
haar geledingen, liturgie is en
waarin de preek, de „bediening van
het Woord" ondergeschikt wordt
gemaakt aan een liturgisch streven,
dat in wezen niet reformatorisch is,
past ten enenmale niet bij
ons volkskarakter. Wie in
een stad woont, kan vrij gemakke
lijk de „hoog-liturg" en zijn kerk
dienst ontgaan. Hij heeft voldoende
andere keus. Maar. als ergens in
een gemeente de enige predikant
van uit dit streven zijn kerkdien
sten inricht, zal hij vroeg of laat
maar naar onze mening vroeg
ontdekken, dat hij de kudde ver
vreemdt van het Woord, van de
vorm, waarin het haar eigen is, dit
te horen.
Want voor haar gevoel en
daarin heeft zij gelijk wordt de
eredienst gedenatureerd. Wat in
Engeland en in de Anglicaanse Kerk
mogelijk is en past. heeft een totaal
andere oorsprong. Het Engelse volk
is ook op dit punt een ander volk
dan het Nederlandse. En de Refor
matie is in Engeland totaal anders
verlopen dan aan deze kant van de
Noordzee. Hier heeft zij zich baan
gebroken in nauw contact met de
Europese reformatoren; Luther, Cal
vijn, Zwingli en zovele anderen
Daar heeft het loskomen van Rome
vrijwel niets te maken gehad met
cie revolutie, die de 16e eeuw op
dit punt onze landen gezien heb
ben. Maar een en ander kón ofj ons
ook niet anders gaan, evenmin als
het wellicht* in Engeland anders
kon gaan.
Er is nu een aantal predikanten
en gemeenteleden meest Her
vormd dat meent, dat dit alles
kan worden voorbijgezien Dat dit
niet kan en niet mag. zal in een
uitvoerig theologisch gesprek moe
ten worden uiteengezet.
Want het reformatorisch protes
tantisme in ons land blijft in wezen
gereformeerd. Aan het woord
„catholiek" kan men maar niet zon
der meer een inhoud gaan geven,
die het nimmer heeft gehad en die
door het kerkvolk ook nimmer zal
worden verstaan.
Daar ligt het gevaar van dit uit
sluitend liturgisch streven; dat men
iets gaat ondernemen, dat ons volks
vreemd is en elk historisch bewust
zijn voor de vraag waarom en waar
door wij gereformeerd zijn, terzijde
stelt. Het zal blijken dat Nederland
Engeland niet is. En zeker niet
Italië.
Oude dame in Putten
door auto gedood
(Eigen bericht)
PUTTEN. Gisterenavond om
negen uur is de bijna 80-jarige me
vrouw Van den Broek uit Steenen-
camer, toen zij per fiets de verkeers
weg bij hotel Zech wilde overste
ken. door een luxe auto aangereden
en op slag gedood De auto kwam
uit de richting Zwolle en reed met
een snelheid van ongeveer 80 K.M
De auto is gaan slingeren, reed
door het hekje bij het gemeentehuis
en kwam in de struiken tot stil
stand.
Vechtpartij met dodelijke
afloop
ROOSENDAAL Zondagavond laat
is ten gevolge van een vechtpartij
een 22-jarige inwoner van Roosen
daal om het leven gekomen. Deze
jongeman. J. S.. kreeg ruzie met de
20-jarige P. van T., betonwerker te
Oudenbosch, over een 16-jarlg meis
je. De ruzie liep zo hoog. dat S.
op een gegeven ogenblik door van
T. en enige anderen werd aangeval
len. Hij ontving verscheidene slagen
met een biljartstok op zijn hoofd en
overleed later ten gevolge van de
verwondingen. De rijkspolitie heeft
gisteren, na vele getuigen verhoord
te hebben, met zekerheid kunnen
vaststellen, dat van T de noodlottige
slagen aan S. heeft toegebracht.
Ned. immigranten in
Canada worden
zelfstandige boeren
OTTAWA. In Ottawa is een Ca
nadees plan bekend gemaakt, dat
voorziet in de vestiging van immi
granten als zelfstandige farmers in
de provincie Nova Scota. De eerste
groep, die volgens dit plan op boer
derijen zal worden gezet, bestaat uit
Nederlandse boerengezinnen, welke
minstens een jaar in dienst van Ca
nadese farmers hebben gewerkt. Het
provinciaal bestuur van Nova Scota
zal de kolonisten tv/ee derden van
de koopprijs van het land lenen, be
nevens 50% van de kosten van leven
de have en gereedschap. Voor de rest
moeten de kolonisten zelf zorgen.
