O 23 en O 24 ontsnappen op t nippertje
uit de Lekhaven naar Engeland
Handelaar in hoeden sticht een
internationaal vogelpark
Hagenaar ontdekt ideale
gramofoonnaald
VIJFTIG
Unicum in gehele wereld en
hopelijk deviezenbron
r~
v
COSTUUMS
69.00
98.00
UNI BLAUW
KAMGAREN
95.-
HER.EN-
SPORTPANTALONS
Zenuwslopende pit'
langs de Waterweg
van vijf uren
Te lek om onder
water te blijven
K.J
Vrijdag 12 Mei 1950
3
ZOONLIEF KREEG EEN KANARIE CADEAU
(Van onze speciale verslaggever)
ALPHEN AAN DE RIJN. Een jongen, die op tienjarige leeftijd
floor vader van school genomen werd om mee te verdienen, werd smids
maatje en smid. Maar dat zou hij niet blijven. Hij kreeg omgang met
een verkoopstertje en samen spaarden ze zoveel, dat ze hun huwelijk
konden beginnen met een klein winkeltje in dameshoeden. Iedere dag
trok de gewezen smid er nu op uit. Tien jaar stond hij met zijn hoeden
op de markten van Nederland. Zijn vrouw dreef de winkel en bracht
de kinderen groot. Er kwamen er veertien. Maar de zaken floreerden
en de marktkoopman werd bezitter van gerenommeerde winkels in de
drie grootste steden des lands, van eigen ateliers en een groothandel.
Tussen de bedrijven door was hij nog zilver exporteur.
Vogels, vijvers en
watervallen
Nu is hij vijftig jaar en kan zich
wat permitteren. Een zoontje kreeg
twee jaar geleden een kanariepietje
in een kooitje cadeau. Vader vond
het een aardig diertje en kocht er
nog een paar. Toen dacht de zaken
man in de vader: „Daar zit wat in".
En nu heeft de hoedenfabrikant
achter zijn villa in Alphen aan den
Rijn het internationale vogelpark
Avifauna laten aanleggen, waar hij
een half millioen in gestoken heeft
en dat hij binnen vijf jaar tot we
reldvermaardheid wil brengen. De
volgende week wordt het park ge
opend.
Het ruikt er nog naar verf en er
wordt nog druk getimmerd. Maar
men hoort er ook de vogels tjilpen
en krijsen, soms in een weemoedige,
aangehouden roep. Er zijn al drie
duizend vogels bijeen in meer dan
driehonderd soorten, meest exoti
sche, in diep-oranje, rode, gele, wit
te, zwarte, groene, paarse en aller
lei andere kleuren en fantastische
kleurmengelingen. Ze lopen, schrij
den of waggelen in open, met beek
jes doorspoelde verblijfplaatsen, ze
vliegen en huppelen rond in voliè
res en vogelhuisjes, ze drijven op
kleine en grote in het zonlicht blin
kende vijvers, waarin meer dan een
half millioen vissen zwemmen. Er
zijn zwanen, kraanvogels, flamingo's,
pinguins, pelikanen, ibissen, vele
soorten eenden en ganzen, wulpen,
pauwen, fazanten en patrijzen in ve
lerlei variëteiten, papegaaien, kaka-
toe's enz. Er is 'n unieke collectie veel
soortig getinte parkieten en pracht-
vinken, waar men alleen al uren
naar kan kijken. Er zijn Braziliaanse
toebans met hun enorme, dikke,
geelrode snavels en van de week is
er juist een prachtig paar pas ge
vangen struisvogels uit midden-Afri-
ka gearriveerd, beesten zo groot als
een paard maar met een wonderlijk
sierlijke gang. Alleen de struisvogels
Zo kan het, maar
moet het niet.
(Eigen berichtgeving
De Commissie Nationale Her
denking heeft we schreven
het reeds eerder 25 a 30 dui
zend gulden nodig voor het aan
schaffen van vrijheidsklokken,
die ons dagelijks de strijd om de
vrijheid in herinnering moeten
brengen. Om de gelden bijeen
te brengen werd ook de mede
werking van de burgemeesters
ingeroepen. Hun werd geadvi
seerd daartoe een commissie in
het leven te roepen, om op die
manier te zorgen, dat iedereen
zijr steentje zou bijdragen.
De burgemeester van War
mond bekeek het echter meer
van de practische kant. Het be
drag, dat u nodig hebt, komt
erop neer", zo schreef hij de
commissie, „dat iedere Neder
lander een kwart cent geeft.
Voor dit bedrag hoeft hier geen
commissie opgericht te worden;
ik zal u één dezer dagen een
tientje overmaken".
De commissie zal nu wel ant
woorden: Bedankt voor het geld,
maar we willen zo graag, dat de
Nederlanders zélf wat bijdragen
voor dit doel
Amerikaanse ambassade
staf in Praag geamputeerd
PRAAG. De Amerikaanse am
bassade te Praag heeft de Tsjecho-
slowaakse eis, dat haar staf met twee
derden zou worden verminderd, in
gewilligd. De Tsjechoslowaakse re
gering had gisteravond haar verzoek
van 28 April herhaald.
De 40 Amerikaanse diplomatieke
cn consulaire functionarissen in
Tsjechoslowakije, wier uitwijzing de
Tsjechoslowaakse regering gelast
heeft, zullen voor 17 Mei moeten
vertrekken. Er blijven thans nog on
geveer 20 Amerikaanse functiona
rissen in Tsjechoslowakije over.
hebben al een wandelpark van hon
derd bij dertig meter.
Lustoord
Temidden van de uitgestrekte Rijn
landse polders is hier in Alphen
inderdaad een lustoord geschapen. Er
is een groot restaurant gebouwd en
er zijn gezellige zitjes aan de vijvers
en op de gazons tussen de bloemper
ken. 's Avonds wordt het gehele park
met zijn watervallen en klaterende
fonteinen in het licht van schijn
werpers gezet. Vooral het rosarium,
waar 32 volières met rijkgetinte tro
pische kwartels en patrijzen tussen
de bloeiende rozen staan, is van een
sprookjesachtige bekoorlijkheid.
Acht ha groot is het park nu. Maar
over vijf jaar zal het twintig ha zijn.
Dan moeten alle soorten vogels, die
de wereld kent, hier zijn samenge
bracht. De exploitant hoopt vele dui
zenden bezoekers naar zijn vogel
park te trekken, vooral ook buiten
landers. Zo'n park als dit, zegt hij,
bestaat nergens op de wereld.
Lonende handel
Zal deze unieke, kostbare verzame
ling, met haar dure onderhoud, als
„kijkspel" lonend te exploiteren zijn?
Misschien. Wij geloven echter, dat
het de exploitant in de eerste plaats
om de handel in exotische vogels te
doen is, die hij hier nu zelf gaat
fokken. Die handel, vertrouwde hij
ons toe, is de beste business die er
bestaat. Er zijn in Europa acht mil
lioen en in Amerika zestien millioen
vogelliefhebbers.
De opzet van Avifauna is in de
eerste plaats commercieel. Maar de
self-made-man, die deze zaak heeft
opgezet en dip verscheidene deskun
digen aan zich heeft verbonden,
hoopt er tevens wetenschappelijke en
algemeen culturele belangen mee te
dienen. En hij is er van overtuigd,
dat hij er voor Nederland deviezen
mee verdienen kan. Want de rijke
Amerikanen hebben veel geld over
voor een paar van die zeldzame,
fraai getinte vogeltjes.
Oost-Duitsland vraagt
vermindering van
herstelbetalingen
BERLIJN. Oost-Duitsland zal
de Sowjet-Unie om vermindering
van de herstelbetalingen verzoeken,
na een voorstel, dat hieromtrent
door het politieke bureau van de
Socialistische Eenheidspartij is ge
daan. Het Oost-Duitse kabinet heeft
premier Otto Grotewohl instructie
gegeven met de Sowjet-Unie onder
handelingen te beginnen op de
grondslag van dit voorstel. In de
overeenkomsten van Yalta cn Pots
dam was bepaald, dat Duitsland de
Sowjet-Unie tien milliard dollar zou
moeten betalen.
Geallieerde waarnemers zien het
communistische verzoek als een
propagandastunt. Zij spraken als
hun verwachting uit, dat het Krem
lin het verzoek zal inwilligen.
Geruisloos, onverslijtbaar, onschadelijk
(Van een onzer verslaggevers)
Op het eerste gezicht is er niets bijzonders te zien aan het kleine
gevalletje, dat de heer K. A. PUI uit de Vaassenstraat 20 ons als „zyn
uitvinding" onder de neus houdt: een metalen huisje van nog geen twee
centimeter, waar een haarfijn naaldje uitsteekt. Maar als even later dit
zelfde naaldje over de gramofoonplaat draait en een glashelder geluid
voortbrengt zonder naaldgeruis, zonder de plaat te slUtcn en praetisch
zonder zelf aan dit euvel onderhevig te zUn, beseffen wy pas, dat hier
inderdaad van een ontdekking van groot belang sprake is.
Centrale athletiektraining
voor Brussel begonnen
(Van een onzer verslaggevers)
Donderdagavond werd te Amster
dam de eerste centrale estafette
training voor dames gehouden, als
voorbereiding voor de Europese
athletiekkampioenschappen te Brus
sel. Voor deze. onder leiding van de
heer G. Rinkel te houden veertien
daagse bijeenkomst, werden uitge
nodigd mevr. Blankers-Koen, Foek-
je Dillema. Gré de Jongh. Xenia
Stad-De Jongh en een veelbelovend
loopstertje Tini Pol uit Meppcl,
momenteel in Amsterdam woonach-
tig.
Hoewel de eerste avond niet alle
uitgenodigde dames aanwezig kon
den zijn, werd er toch stevig ge
traind.
Advertentie (l.M.)
Grand Coulee-dam
ingewijd
WASHINGTON. President
Truman heeft gisteren de Grand
Coulee-dam over de Columbiari-
vier. een bouwwerk van 10 Vfe mil
lioen kubieke meter beton, inge
wijd. De bouw heeft zestien jaar
geduurd. Het door de stuwdam ge
vormde meer, het Rooseveltmeer,
heeft een lengte van 250 km. Er
zullen 18 generatoren komen,
waarvan er reeds 13 geplaatst zijn.
Tijdens de oorlog, toen het werk
nog niet geheel voltooid was, werd
reeds van krachtstroom van dit
werk gebruik gemaakt voor het
maken van de eerste atoombom.
Advertentie (LM.)
zeer mooie
3 DELIGE HEREN-
Pracht kwaliteit
Pracht collectie
vanaf 19.75
De heer Pijl, een eenvoudig hand
werkman van 52 jaar. is muzieklief
hebber in hart en nieren. Dat is al
dadelijk te zien aan de schitterende
discotheek, die hij zich uit zijn be
scheiden middelen heeft aangeschaft.
Tientallen platen, van de Jupitcr-
symphonie van Mozart tot het piano
concert van Tsjaikowski, vormen zijn
grootste trots. En juist, omdat de heer
Pijl van goede muziek houdt, erger
de hem al jaren het geruis, de scher
pe metaalklank en de grote slijtage
aan de platen, die door de gewone
stalen naald worden veroorzaakt.
Ook de houten naald kon hem niet
bevredigen: door zijn dikte dringt
deze niet in de groeven door. kan hij
niet uit de plaat „halen, wat erin
zit". Bovendien is ook hier het naald
geruis hinderlijk en het geluid tc
dof.
Met deze klachten begon de heer
Pijl reeds vóór de oorlog te zoeken
naar een oplossing van het naalden
probleem. Een simpele cactusnaald
gaf een uitgangspunt: het geluid
werd zuiverder, het geruis vermin
derde. Het naaldje was echter te
zwak om de druk van de zware
pick-up langdurig te weerstaan, zo
dat in de practijk deze vinding geen
nut kon afwerpen. Hierdoor was de
uitvinder in spé echter geenszins
ontmoedigd. Experiment volgde op
experiment. En nu. na jaren werk,
is de volharding beloond. Een meta
len huisje, waarin de naald nagenoeg
geheel verdwijnt en met een schroef
je bevestigd wordt, bracht de oplos
sing. Een bevriend instrumentmaker
vervaardigde een proefexemplaar:
het geheel wordt thans door octrooi
beschermd.
Dit werd echter niet aangevraagd,
voordat het naaldje door een bepaal
de preparatie tot een summum van
klanksterkte en levensduur was ge
bracht.
In afwachting van de erkenning
hebben wij vast even mogen luiste
ren. Het was prachtig, zoals vooral
zangstemmen en snaarinstrumenten,
die doorgaans het meest onder de
weergave te lijden hebben, met hun
volle, natuurlijke timbre doorkomen.
Hetzelfde motief wordt direct hierop
met stalen naald gedraaid. Na wat
wij gehoord hebben, gaat ons het nu
wel heel opvallende krasgeluid door
merg en been. Het is duidelijk, dat
met deze cactusnaald een ommekeer
op dit gebied beleefd kan worden.
De cactusnaald heeft een enorme
levensduur. Door zijn zachtheid slijt
hij namelijk precies in de vorm van
de groeve, zodat de scherpte volko
men behouden blijft. Een twintigtal
platen kan gedraaid worden, zonder
dat geluid of sterkte hier ook maar
iets onder lijdt.
Naar de mening van de heer Pijl
kan massa-productie van dit artikel
gemakkelijk uitgevoerd worden. De
aanschaffing van een huisje hoeft
natuurlijk maar eenmaal te geschie
den. Wel is import van de cactus-
naalden uit de plaats van herkomst
nodig, aangezien alleen een speciale
plant, die in de Nederlandse kweek
zeer sporadisch voorkomt, de juiste
naalden kan leveren. Wanneer wij de
heer Pijl vragen, wat zo zijn eerste
reactie was na deze ontdekking, zegt
hij: „Ik moest eigenlijk alleen maar
lachen om het feit. dat niemand eer
der tot de ontdekking van dit „el
van Columbus" gekomen is." „Wat
is U van plan te doen, nu U het
patent eenmaal gekregen heeft?" zo
vragen wij onze gastheer verder.
„Precies weet ik dat nog niet. In geen
geval zal ik er aan meewerken, ook
al biedt men mij schatten, om het
product van de markt te houden,
waar de fabrikanten van stalen naal
den, en zelfs de gramofoonplaten-
handel, die door de verminderde
"•Bk,"
Dinsdag 16 Mei zal in Kapelle in
Zeeland de Algemene Franse Be
graafplaats officieel geopend
worden. Het stoffelijk overschot
van tweehonderd vierendertig in
de strijd tegen de Duitsers in ons
land gesneuvelde Franse militai
ren is door de zorg van de Ne
derlandse regering naar dit kerk
hof overgebracht. Op initiatief
van de Franse Herdenkingscom
missie, l\et Souvenir Frangaise
is op de begraafplaats een monu
ment opgericht. Op dit monu
ment zijn de namen van alle in
ons land gevallen Franse militai
ren aangebracht.
slijtage van de platen ook nadelige
invloed van deze ontdekking kan
ondervinden, natuurlijk gebrand op
zullen zijn. Daarvoor houd ik te veel
van goede muziek en daarvoor heb
ik ook niet zo veel vrije tijd ge
offerd," zo besluit de heer Pijl ons
aangenaam onderhoud.
Dit is de heer K. A. Pijl bij zijn
gramofooninstallatie. Zijn uitvin
ding is op dit plaatje nauwelijks
te zien. maar sal straks een prach
tige klank aan de zwarte schijf
ontlokken (Eigen foto)
Bonn toegelaten tot
Rijnvaartcommissie
BONN. De Duitse Bondsrepu
bliek is toegelaten tot de Centrale
Commissie voor de Rijnvaart, aldus
een gisterenavond uitgegeven com
muniqué van de Geallieerde Hoge
Commissie. De Hoge Commissie
heeft in een brief aan kanselier
Adenauer verklaard, dat deze be
slissing genomen werd oq initiatief
van de Belgische. Nederlandse.
Zwitserse. Franse. Britse en Ame
rikaanse regeringen.
De toelating van Duitsland wordt
door de Hoge Commissie beschouwd
als een schakel in de Europese sa
menwerking. die ten behoeve van
iedereen en dus ook van Duitsland
moet worden betracht. De aanwe
zigheid van Duitsland op de volgen
de vergadering van de commissie,
die op 28 Juni te Straatsburg wordt
gehouden, zal de onderlinge samen
werking bevorderen en het onder
zoek en de oplossing vergemakkelij
ken van de gemeenschappelijke
vraagstukken op het gebied van de
internationale binnenvaart, aldus
het communiqué.
Klein avontuur van Castor
goed afgelopen
BREST Tengevolge van mist is
het 199 ton metende Nederlandse
vrachtschip „Castor" van de firma
N. Mulder tc Groningen op weg van
New Castle naar Cherbourg bij het
eiland Beniguet aan de grond gelo
pen. Ne enige uren is men er in ge
slaagd het scheepje weer vlot te
krijgen, dot de haven van Brest
heeft bereikt.
niMiVlflihlaiafcHtWl
UTRECHTSESTRAAT
AMERSFOORT
„Zelfs geen haar op ons hoofd had kunnen
vermoeden, dat het lakonieke bevel van admi
raal Furstner, ons op één van die bewogen
Meidagen van 1940 in Den Haag gegeven: Breng
die twee onderzeeboten van Rotterdam naar
Engeland!, een afscheid voor meer dan vijf
lange jaren van het vaderland betekenen zou."
Zo begint Overste Koudijs zijn verhaal over de
ontsnapping van de O 23 en O 24. „Overrom
peld door de snelheid van de schokkende gebeurtenissen van die dagen,
wist je het ene uur niet wat het volgende uur brengen zou en kon je ook
moeilijk bevroeden, dat een opdracht, die normaliter een paar dagen in
beslag neemt, nu als het ware een beslissende wending in je leven bracht.
De situatie was dermate gecompliceerd, dat het maar het beste was te
doen wat je hand vond om te doen. te handelen naar bevind van zaken,
zoals zij zich telkens gewijzigd voordeden en vooralde kop niet
te verliezen.
Wij zaten in Den Haag en moes-
kwam te staan, dat wij besloten in
de komende nacht naar zee te ver
trekken. Om tenminste van boord
te kunnen komen, werden aan dek
wat vlotten vastgesjord, terwijl
daarop tevens wat geweren werden
klaar gelegd. Die geweren plus een
ren voor de vaart. Een onderzee- beperkte hoeveelheid munitie vorm-
boot, een geweldig ingewikkeld den de enige bewapening van de
technisch ding, moet na de vol- „oorlogsbodems"! Er waren geen
tooiing nog maanden lang beproefd torpedo's, geen kanonnen of mitrail-
worden, wil zij de kinderziekten op leurs, geen communicatie-middelen,
enigszins bevredigende manier te ja. zelfs geen kaarten om de route
boven zijn en met deze schepen was naar Engeland uit te stippelen. On-
ten naar Rotterdam en daarmee be- n0g vrijwel helemaal niet proefge- nodig te zeggen, dat we evenmin
gon de narigheid direct. In de buurt draaid! Toen bleek het grote nut op de hoogte waren van de ligging
van Rijswijk kreeg onze chauffeur over uiterst bekwaam technisch per- der mijnenvelden onder de Neder-
te horen, dat rijden langs de Rijks- SOneel te kunnen beschikken, want landse en Engelse kust. Omdat we
de technische marinemensen, die bij ons niet verdedigen konden tegen
de bouw hadden geassisteerd en als vliegtuigen, ook niet tegen die van
het ware de kernbemanningen de geallieerden, spraken we af in
vormden ver beneden het nor- de eerste plaats dicht bij elkaar te
male getal van een onderzeebootbe- blijven en in de tweede plaats al-
manning zwoegden dag en nacht leen des nachts boven water te va-
evenmin pluis en we hielpen daar en slaagden er zowaar in de machi- ren. Daar we zonder loods nagenoeg
nog even mee met de belegering nes aan het draaien te krijgen en geen kans zouden krijgen de Water-
van een boerderij, waarin zich Duit- de schepen klaar te maken voor de weg af te komen telefoneerden we
se parachutisten hadden verstopt, onder water vaart. Tussen de be- om deze gidsen en ze verschenen
drijven door klommen officieren prompt aan boord, de zeeloodsen
van de onderzeeboten in een wal- Roos en Roelfs, aan wier onver
kraan om. aldus gezeten op een ho- schrokken optreden we grote dank
ge uitkijkpost, leiding te geven aan verschuldigd zouden zijn. Toen we
het vuur, dat de Nederlandse ar- de opvarenden, voor zover dat rno-
twee oorlogsschepen naar Engeland tillerie op de aan de overkant ope- gelijk was, telefonisch afscheid van
te brengen. Voort ^et j*Us in rerende Duitsers richtte, terwijl ma- hun familieleden hadden laten ne-
de richting van Rotterdam, dat we trozen zich verdienstelijk maakten men, werd tegen de avond ontmeerd
inderdaad heelhuids bereikten en me^ het leegslepen van een in de en begon de onzekere tocht naar
waar we in de Lekhaven, listig ver- buurt gelegen kruidenierswinkel het Britse eiland.
van een NSB-er. De Koninklijke
Marine, anders trouw in het betalen
van haar rekeningen, liet ditmaal
de winkelier fluiten naar de centjes
voor deze proviandering!
weg een ongezonde manier zou zijn
om naar Rotterdam te gaan, zodat
we de polders binnenkoersten om,
tobbend langs allerlei achteraf-weg-
getjes, te proberen onze bestemming
te bereiken." Het was in die polders
Hoewel de jongens onze hulp node
konden missen, moesten we ze toch
in de steek laten, daar we immers
;ebonden waren aan onze opdracht
borgen onder inderhaast uitgewor
pen camouflagenetten onze onder
zeeboten, de O 23 en O 24 vonden.
De schuiten waren bij de Rotter-
damsche Droogdok Maatschappij
Linker Maasoever door een sleep
bootje naar de Lekhaven gebracht.
Het feit, dat daarbij een sleepboot
te pas moest komen, bewijst reeds,
dat ze nog niet bepaald gereed wa-
Naar zee!
Het was op de 13de Mei. toen de
zaak al aardig beroerd er voor
Toen we vertrokken, was Het nog
niet helemaal donker, maar we von
den een prachtige bescherming in
hef dikke rookgordijn, dat gewel
dige branden in de olieraffinade
rijen van de Bataafsche te Pernis
over de rivier hadden gelegd.
Bij het afvaren van de rivier was
het in de eerste plaats zaak het
grootscheepse vaarwater, dat we
melde van door Duitse vliegtuigen
uitgeworpen mijnen, te vermijden.
We koersten dus vlak langs de
Noordwal en probeerden daarbij zo
veel mogelijk met behulp van het
echolood een halve meter water on
der de kiel te houden, een ruimte,
die ook wel eens tot nul terugliep,
wanneer we ons schip met dc buik
over de grond hoorden schuiven.
Van beide schepen werd de stuur-
boordschroef beschadigd, doordat te
dicht langs de stenen wallen was
gevaren. Er bleef ons geen andere
keus aldus langs de wal en over de
grond te kruipen. Somtijds moesten
we de meest onmogelijke manoeu
vres uitvoeren, die gelukkig alle
vlot verliepen, dank zij de kennis
der zeeloodsen van alle hoekjes en
gaatjes onder wal. Doordat we zo
dicht bij de wal zaten, kregen we
ettelijke malen schietpartijen, zowel
van Nederlandse als Duitse soldaten
te verduren. De Nederlandse broe
ders konden we met behulp van de
megafoon wel tot bedaren brengen,
maar de Duitsers begonnen des te
harder te ratelen, wanneer we ze
in rond Nederlands verzochten met
schieten op te houden. Gelukkig
werd niemand aan boord geraakt,
hoewel talrijke kogelgaten in de
bovenbouw bewezen, dat het geluk
daarbij een grote rol had gespeeld,
's Nachts om één uur. vijf uren na
het vertrek uit de Lekhaven, was
het zenuwslopend „ritje" langs de
rivier achter de rug en hadden we
de pieren dwars van ons. De lood
sen Roos en Roelofs. die opdracht
hadden gekregen naar Rotterdam
terug te keren, gingen van boord
en we zetten koers naar een gebied,
waar we tenminste wat meer water
onder de kiel hadden.
In de nacht van 13 op 14 Mei
1940, dus vlak vóór de. capitu
latie, slaagde een kleine groep
onverschrokken marinemannen,
onder leiding van de zeeofficie
ren Koudijs en Van Erkel, erin,
met twee nog niet geheel afge
bouwde en totaal ongewapende
onderzeeboten, de O 23 en O 24,
uit de Rotterdamse haven te
ontsnappen. De nachtelijke tocht
op een levensgevaarlijke Water-
weg slaagde, mede
dank zij de hulp van
de zeeloodsen J. Roos
(thans als gepension-
«eerde te Terschelling
woonachtig) en R.
Roclfs (nog als zee-
loods in dienst te Rot
terdam), die wel nooit
onder zulke merk
waardige omstandighe
den een schip naar
buiten zullen hebben
gebracht en voor deze
bijzonder moedige
prestatie in 1946 door
H.M. de Koningin wer
den onderscheiden.
Andere acties van de
Koninklijke Marine
gedurende de strijd om
de Rotterdamse haven, als die
van de Z 5, een torpedoboot, die
onder commando van de zee
officier Van Lier de Willems
brug onder vuur nam, de strijd
van de torpedojager Van Galen
onder commando van admiraal
Pinke, de gevechten van de
M.T.B. 51 onder leiding van Van
Staveren, waren van directe
aard, die van de succesvolle
wegvoering der beide onderzee
boten betekende, dat later, tij
dens de ganse oorlog, het ge
allieerde onderzeebootwapen
ivas versterkt met twee geduch
te eenheden, die hebben geope
reerd in de Noordzee, op de At
lantische Oceaan, in de Middel
landse Zee en in het Verre Oos
ten. Overste Koudijs, thans ver
bonden aan de Marinestaf in
Den Haag. deed ons het relaas
van de „rit" naar Engelandge
vindt het hierneven weergege
ven.
Dutje onder water
Koers zetten is eigenlijk wel een
te groot woord voor het varen „op
de bonnefooi" zonder kaarten en be
hoorlijke radioverbindingen We
wisten natuurlijk wel zo ongeveer
hoe we koersen moesten, doch had.
den geen enkele contróle op de
juistheid van onze vaarroute. Tegen
het aanbreken van de dag, toen we
gemeten naar snelheid en vaartijd
ongeveer 35 mijlen uit de Waterweg
zaten, vonden we het geraden, van
wege het vliegtuig-gevaar, ons niet
als een ..sitting duck" te laten ge
bruiken en onder water te verdwij
nen. Dicht bij elkaar lieten we ons
zachtjes op de zeebodem zakken.
Onze schuit bleek wel behoorlijk
lek. doch we konden het water er
uit houden. Even was er nu ge
legenheid wat op verhaal te komen.
We legden een kaartje, praatten wat
over de narigheid enpakten een
slaapje. Aan dat laatste vooral had
den de mannen, uitgeput als zij wa
ren, een bijzonder grote behoefte.
Verkwikt door slaap en daardoor
bezield met nieuwe moed. brachten
we in de avond onze schuit weer
naar de oppervlakte, waar we na
enige tijd met ongerustheid moesten
constateren, dat onze kameraad ner
gens te vinden was. Daar wachten
een te groot risico zou opleveren,
zetten we de reis op eigen gelegen
heid voort. Achteraf Is gebleken,
dat we lang op ons zusterschip had
den kunnen wachten. Zij was, als
wij omlaag gegaan, doch bleek een
zodanige lekkage te hebben, dat de
bemanning haar al na een uur naar
de oppervlakte moest brengen om
zinken te voorkomen. Men had toen
maar direct de reis vervolgd, ook
bij daglicht aan de oppervlakte va
rend en behouden werd Engeland
bereikt
Zo goed en kwaad als het ging
wisten ook wij voor de Engelse kust
te komen, ter hoogte van de Downs,
doch daar deed zich de grote moei
lijkheid voor de mijnenvelden, die
er ongetwijfeld dik uitgezaaid la
gen. te ontwijken. Zonder geluk
vaart niemand wel, een spreek
woord, waarvan de zin ook voor ons
beschoren bleek. We kregen name
lijk een kleine koopvaarder in het
vizier, die. natuurlijk voorzien van
prima kaarten, keurig het vaar
water naar de Downs binnenkoers
ten. Dat was onze kans! We stuur
den er onmiddellijk achteraan maar
dat kreeg men op de koopvaarder
in de gaten en menend, met een
vijandelijke onderzeeboot te doen te
hebben, begon men zlg-zag te varen.
Met de seinlamp brachten we de
lieden op de brug aan het verstand,
dat ze met „goed volk" te maken
hadden, waarna we. nu varend ach
ter een rustig koersend schip, vei
lig de Downs bereikten. Uiteraard
waren de autoriteiten aldaar niet
ingelicht over onze komst en stuur
den zij ons door naar de Engelse
vlootbasis Portsmouth Daar, waar
wij ook ons verloren gewaande zus
terschip terugvonden, werden we
met enthousiasme ontvangen. Direct
kwamen de Engelsen aan boord kij
ken en zij staken hun vreugde over
deze onverwachte aanwinst van
twee gloednieuwe onderzeeboten
niet onder stoelen of banken. Ook
wij waren tevreden, dat het ons ge
lukt was de O 23 en O 24 als het
ware onder de neus van de nazi's
weg te kapen en ze te kunnen toe
voegen aan de geallieerde zee
strijdkrachten, in wier dienst zij
zeer waardevolle eenheden gebleken
zun."
